◄◄ تـــــازه هــــای دنیای زیست شناسی و علوم پزشکی ►►

[راه كوير]

بيماری- دكتر محمد حاتمي:
اشك چشم چيزي فراتر از آب ساده است. اين مايع، مخلوط پيچيده‌اي از آب، چربي‌ها، پروتئين، مواد معدني و مواد ضد‌باكتري است كه ميزان آن با پلك زدن ثابت باقي مي‌ماند. لايه اشك با پلك زدن روي سطح چشم پخش ‌شده و باعث ديد شفاف و راحت چشم مي‌شود، علاوه بر آن چشم‌ها را حفظ كرده و آنها را نرم مي‌سازد. اين لايه خطر عفونت را كاهش داده و با هر بار پلك زدن به تخليه مواد زايد از چشم كمك مي‌كند. تحريك چشم به خاطر گرد و غبار، باد، دود يا گاز باعث توليد بيشتر اشك شده و به اين ترتيب مواد خارجي از چشم شسته مي‌شود. اشك از سه لايه چربي، آب و موكوس تشكيل شده كه هرگونه مشكلي در هر كدام از اين لايه‌ها ممكن است، باعث ايجاد علايم خشكي چشم شود.
اين عارضه مي‌تواند، ناشي از علل ديگري نيز باشد مانند اختلال در عمل پلك‌زدن، افزايش سن (به‌دليل كاهش توليد اشك)، استفاده مكرر از لنزهاي چشمي، استفاده مكرر از مواد آرايشي (به‌دليل اختلال در كار غدد ميبومين)،‌ برخي بيماري‌ها مانند آرتريت كه در افراد مسن به كرات ديده مي‌شود، بيماري‌هاي پوستي، ديابت به «سندرم شوگرن» و يا بيماري‌هاي چشمي مثل بلفاريت (التهاب پلك) و تراخم. همچنين مصرف برخي داروها مثل داروهاي افزايش دهنده ادرار، قرص‌هاي ضد‌بارداري، داروهايي كه به‌منظور درمان فشار خون بالا استفاده مي‌شود، خواب آورها، ضد‌افسردگي‌ها، داروهاي تجويزي براي درمان آكنه (جوش)، آنتي هيستامين‌ها و... نيز مي‌تواند ايجادكننده اين مشكل باشد.
از علايم شايع اين بيماري مي‌توان به سوزش چشم، خارش، احساس جسم خارجي، ترشح چسبناك در چشم، خستگي، حساسيت به نور، تاري و احساس خشكي اشاره كرد. خشكي چشم در مراحل اوليه معمولا باعث آسيب دايمي نمي‌شود، اما اگر جدي گرفته نشود، در مراحل آخر حتي باعث كدورت قرنيه نيز مي‌شود. پرسشنامه زير مي‌تواند به شما در مراجعه به موقع به چشم پزشك براي رفع اين عارضه كمك كند. امتياز هر مورد در كنار گزينه مربوطه درج شده است و شما در پايان با جمع زدن امتيازات مي‌توانيد سلامت اشك چشم خود را بررسي كنيد.
- چند سال داريد؟
زير 30 سال (0) بين 30 تا 45 سال (1) بالاي 45 سال (2)
- جنس:
مذكر(1) مونث(2)
- از كداميك از علايم زير رنج مي‌بريد؟
پلك‌هاي متورم(2) قرمزي چشم(2) احساس جسم خارجي(شن ريزه) در چشم(2)
سوزش چشم(2) ترشح موكوسي از چشم(2) حساسيت به نور(2)
خشكي چشم ها(2) اشك ريزش(2) خستگي چشم‌ها(2)
- آيا چشمان شما به هواي گرم، جريان شديد هوا يا دود سيگار حساس است؟
خير(0) بعضي اوقات(1) هميشه(2)
- آيا بعد از مدتي كه به صفحه كامپيوتر نگاه مي‌كنيد، احساس سوزش در چشم مي‌كنيد؟
بلي(2) خير(0)
- بعد از استفاده از لوازم آرايشي مشكلي براي چشم هايتان به‌وجود مي‌آيد؟
بلي(2) خير(0)
- از لنزهاي تماسي استفاده مي‌كنيد؟ درصورت مثبت بودن پاسخ از چه لنزهايي؟
خير(0) لنزهاي سخت(1) لنزهاي نرم(2)
- كدام يك از داروهاي زير را استفاده مي‌كنيد؟
قرص‌هاي خواب آور(2) آرام بخش(2)
قرص ضد‌بارداري(2) داروهاي ضد‌فشار خون(2)
داروهاي ضد‌آلرژي(2) داروي ضد‌آكنه(2)
- آيا از بيماري مفصلي رنج مي‌بريد؟
بلي(2) خير(0)
- آيا ديابت داريد؟
بلي(2) خير(0)
- مشكلي در كاركرد تيروئيد داريد؟
بلي(2) خير(0)
- آيا دچار مشكلات پوستي درصورت خود هستيد؟
بلي(2) خير(0)
ارزيابي: 1 تا 15: احتمالا طبيعي؛ 15 تا 25: احتمال وجود مشكل دراشك شما وجود دارد.
لطفا با چشم پزشك مشورت كنيد؛ 25 به بالا: احتمال وجود خشكي چشم بالاست و مشورت با پزشك توصيه مي‌شود.

[دل تنگم]

در حالي كه كارشناسان همچنان نسبت به ظاهر شدن مجدد بيماري‌هايي مثل فلج اطفال و مالاريا بخصوص در استان‌هاي جنوبي كشور هشدار مي‌دهند

رئيس اداره كنترل مالارياي وزارت بهداشت از اختصاص‌11ميليون دلار به‌ ايران از سوي سازمان جهاني بهداشت براي كنترل بيماري مالاريا خبر داد.

دكتر احمد رئيسي با اشاره به اينكه اين اعتبار جهاني از سوي صندوق مبارزه با ايدز، سل و مالاريا (گلوبال فاند) داده مي‌شود، گفت: با هماهنگي سازمان جهاني بهداشت و بهره‌مندي از تجارب بين‌المللي و حمايت مسئولان، مالاريا تا سال 1404 حذف مي‌شود.

اگرچه بيماري مالاريا نزديك به50 سال است كه جزء بيماري بومي ايران محسوب مي‌شود، اما از سال گذشته تاكنون مالاريا از حالت بومي درآمده و فقط به بعضي مناطق در استان‌هاي جنوبي كشور محدود شده است.

رئيس اداره كنترل مالارياي وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهري، با اشاره به اينكه براساس گزارش‌هاي رسيده از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، تعداد موارد مالاريا در سال‌جاري و تا اول شهريور 4 هزار و 70 مورد بوده، توضيح مي‌دهد: اين آمار نسبت به‌مدت مشابه در سال قبل 25 درصد كاهش نشان مي‌دهد.

به گفته وي علاوه بر اين شمار مبتلايان مالاريا طي 15 سال گذشته نيز كاهش قابل توجهي داشته است؛ به‌نحوي كه از 98 هزار مبتلا در 15‌سال گذشته به 16 هزار و 500 مورد در سال‌86 رسيده‌ايم.

باز هم مهاجران مقصرند!

در حالي كه به گفته دكتر رئيسي انتقال محلي مالاريا الان فقط در استان‌هايي مثل كرمان، هرمزگان و سيستان و بلوچستان ديده مي‌شود، متخصصان عفوني، مالاريا را بيشتر يك بيماري وارداتي مي‌دانند كه همواره از كشورهايي مثل افغانستان و پاكستان وارد كشور مي‌شود.

دكتر مسعود مرداني، متخصص بيماري‌هاي عفوني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي با تاييد اين موضوع به همشهري مي‌گويد: ما به‌عنوان متخصصان عفوني در برخورد با بيماران تب‌دار حتما بايد به‌وجود مالاريا شك كنيم و اين امر به‌خصوص در بيماران افغاني مصداق بيشتري دارد؛ به‌طوري كه هر كدام از اين بيماران كه دچار تب مي‌شوند، بايد مبتلا به مالاريا محسوب شوند.به گفته وي توصيه اصلي اين است كه به هيچ عنوان اجازه ورود به اتباع اين كشورها آن هم بدون ويزا داده نشود.

با اين حال، رئيس اداره مالارياي وزارت بهداشت، يادآور مي‌شود: هم‌‌اكنون دانشگاه‌هاي علوم پزشكي اين استان‌هاي پرخطر با شروع فصل بروز بيماري با اقدامات كنترلي و توصيه به مردم بخصوص به روستائيان براي پرهيز از استراحت در فضاي باز، استفاده از وسايل خنك‌كننده در فضاهاي بسته و استفاده از ابزار محافظت شخصي مانند پشه‌بند در برابر نيش پشه، سعي در كنترل مالاريا دارند.

داروهاي ارزان و مقاومت‌هاي دارويي

در ايران طبق بررسي‌هاي انجام شده بيماران مبتلا به مالارياي نوع فالسيپارم (شديدترين نوع مالاريا) نسبت به داروي كلروكين كه براي سال‌هاي طولاني داروي خط اول درمان مالاريا بوده است، در سطح وسيعي مقاومت نشان دادند. براي همين داروي خط اول كشور از سال 1386 تغيير كرده است.

رئيس اداره كنترل مالارياي وزارت بهداشت با بيان اين عبارات، از مقاومت نزديك به 80 درصد موارد مطالعه شده مالارياي فالسيپارم كشور به داروهاي خط اول قديمي خبر مي‌دهد و مي‌گويد: به‌دنبال يك مطالعه مشترك با سازمان جهاني بهداشت، خط جديد درمان شامل 2 داروي تركيبي جديد مورد توصيه سازمان جهاني بهداشت براي درمان خط اول معرفي شد كه تا به امروز هيچ مورد شكست درماني را به‌دنبال نداشته است.

«داروهاي ضد‌مالارياي جديد كه از دسته داروهاي تركيبي مورد توصيه سازمان جهاني بهداشت است (كوارتم و آرتسونات به شكل قرص و آمپول و شياف ) با كيفيت مناسب تهيه و به‌طور رايگان در اختيار تمامي بيماران اعم از خارجي يا ايراني قرار داده مي‌شود.»

وي با بيان اين عبارات خاطر‌نشان مي‌كند: البته براي تهيه اين داروها ميزان سوبسيد و تخفيف قابل توجهي هم با حمايت سازمان جهاني بهداشت در نظر گرفته خواهد شد.
به گفته رئيس اداره كنترل مالارياي وزارت بهداشت ظاهرا 11 ميليون دلار اعتبار مالي موضوع طرح گلوبال فاند در زمينه كنترل مالاريا از اوايل سال 2009 ميلادي در اختيار وزارت بهداشت ايران قرار خواهد گرفت.

اين اعتبار نيز در راستاي اهداف طرح كه عبارتند از تقويت برنامه كنترل مالاريا به‌منظور كاهش انتقال محلي مالاريا (موارد مالارياي بومي)، در شهرستان‌هاي مالاريا‌خيز جنوب شرقي كشور، هزينه خواهد شد.

اما به گفته متخصصان عفوني با تمام اين اوصاف ريشه‌كن كردن و يا حتي كنترل مالاريا كار بسيار دشواري است و نياز به توليد واكسن مالاريا دارد كه البته هنوز هيچ كدام از كشورهاي دنيا موفق به ساخت چنين واكسني نشده‌اند.

[دل تنگم]

در ميان 25ميليون نفري كه در سرتاسر دنيا از سرطان رنج مي‌برند، 8 ميليون نفري كه سال قبل از بابت سرطان زندگي را ترك كردند و آن ميلياردها مردم عادي كه حتي از نام سرطان مي‌ترسند شايد كمتر كسي باور كند آن چيزي كه واقعا ترسناك است نه سرطان بلكه حماقت بشري است.

كنفرانس 4روزه اتحاديه بين‌المللي مبارزه با سرطان در «جنوا» با اين پيام به پايان رسيد كه تنها اگر آدم‌ها قمار بدون پيروزي زندگي خود را با سيگار و الكل و زندگي بدون تحرك كنار بگذارند و دولت‌ها قدري سرمايه‌گذاري كنند تا با واكسينه كردن گروه‌هاي در معرض خطر جلوي عفونت‌هاي سرطان‌زايي همچون «هپاتيت ب» و «ويروس پاپيلوماي انساني» گرفته شود حداقل يك‌سوم سرطان‌ها هرگز اتفاق نخواهند افتاد.

63 متخصص و سياستمدار اين نشست كه نقشه جهاني مبارزه عليه سرطان تا سال 2020 را تدوين كردند مي‌گويند كه يك سوم ديگر از سرطان‌ها هم چنانچه در مراحل اوليه كشف شوند با دسترسي به درمان مناسب معالجه خواهند شد و اين بايد يك تعهد اخلاقي براي كشورهاي ثروتمند باشد كه با نثار پول و دانش، سيستم‌هاي بيماريابي كشورهاي فقير را سرو ساماني بدهند تا براي همه آنهايي كه محتاج درمان هستند فرصت‌هاي برابر درماني ايجاد شود.

بخش باقي‌مانده سرطان‌ها نيز احتمالا بهايي است كه بشر بابت درازتر شدن طول عمرش (بيشتر سرطان‌ها در سنين بالا شايع‌تر هستند) و برخورد‌هاي تخريب‌گرانه با طبيعت و لايه ازن پرداخت كند.

[دل تنگم]

پژوهشگرانی که یک واکسن تجربی ضد سرطان پستان طراحی کرد بودند می‌گویند شکل جدیدتری از آن را تولید کرده‌اند که امیدوارند تاثیر بیشتری داشته باشد.



به گزارش خبرگزاری رویترز این واکسن جدید یک ژن ضدسرطان را به درون سلول‌ها وارد می‌کند که باعث ایجاد پروتئین‌های دستگاه ایمنی و نیز سلول‌های نابودکننده تومور می‌شود.

خانم وی – زن وی از دانشگاه ایالتی وین در دیترویت در آمریکا که سرپرست این تحقیق بوده است، در این باره گفت: "از نظر ما پیشرفت بسیار عمده‌ای به دست آورده‌‌ایم، زیرا ما توانسته‌ایم ژن را به درون سلول‌های بدن وارد کنیم. در واقع واکسن بوسیله سلول‌های خود شما تولید می‌شود."

این پژوهشگران در نشریه Cancer Research می‌نویسند این واکسن تومورهایی در موش‌ها از نوعی از سرطان به نام سرطان HER2 مثبت را از بین برده است.

سرطان HER2 مثبت 20 تا 30 درصد سرطان‌های پستان را تشکیل می‌دهند.

این واکسن حتی بر روی تومورهای HER2 که نسبت به داروهای ضدسرطان مقاومت پیدا کرده‌اند، موثر واقع شده است. پروتئین HER2/neu در چندین نوع تومور از جمله سرطان پستان، روده بزرگ و تخمدان بیش از حد فعال است.

هرسپتین، یا تراتوزوماب، یک داروی گران‌قیمت بر اساس آنتی‌بادی می‌تواند این نوع سرطان‌ها را درمان کند. اما بسیاری از بیماران نهایتا به این دارو مقاوم می‌شوند و تومورها دوباره شروع به رشد می‌کنند.

گروه "وی" با استفاده از به اصطلاح برهنه از ژنی که گیرنده HER2 - پیام‌رسان مولکولی برای تومورهای سرطان پستان - را تولید می‌کنند، این واکسن را ساخته‌اند.

آنها این DNA را به همراه یک محرک دستگاه ایمنی درون حلقه‌ای از ماده ژنتیکی به نام پلاسمید به دست آمده از یک باکتری، قرار داده‌‌اند.

آنها از فرایندی به نام الکتروپوریشن electroporation استفاده کردند که با استفاده از پالس الکتریکی این ترکیب را به روز از طریق پوست و عضله به درون بدن موش‌‌ها وارد کنند.

این پژوهشگران گزارش می‌کنند هنگامی که این ژن‌ها در عضلات پای موش‌ها وارد سلول‌ها می‌شوند، شروع به تولید گیرنده‌‌های HER2 کرده‌اند که آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های T قاتل را فعال می‌کنند.

به گفته خانم وی در این حالت دستگاه ایمنی در بدن به دنبال سلول‌های سرطانی می‌گردد.

هنگامی که آنها سلول‌های تومورهای پستانی HER2 مثبت را به بدن این موش‌های واکسینه شده تزریق کردند، بدن‌های این حیوانات سلول‌های سرطانی را ریشه کن کردند.

این شیوه ممکن است حتی برای پیشگیری از عود سرطان در زنانی که به طور موفقیت‌آمیزی با استفاده از هرسپتین یا سایر داروها درمان شده‌اند، به کار برده می‌شود.

بر اساس آمار سرطان آمریکا، سرطان پستان علت اصلی مرگ ناشی از سرطان در میان زنان در سراسر جهان است، به طوری که هر سال 1.3 میلیون مورد جدید آن تشخیص داده می‌شود و 450000 زن به علت آن می‌میرند.

[دل تنگم]

دست‌اندرکاران یک کارزار بهداشتی می‌گویند سالانه عده‌ زیادی از افراد به علت لخته‌های خونی مرگبار می‌میرند که ممکن است با درد ساده ساق پا تظاهر کرده باشد.



به گزارش آسوشیتدپرس دکتر استیون گالسون که مقام Surgeon General آمريكا را به عهده دارد و سياست‌هاي رسمي بهداشتي اين كشور را اعلام مي‌كند، این هفته در گزارشی، یک کارزار بهداشتی جدید را را برای مقابله با لخته‌شدن خون در وریدهای عمقی اعلام کرد.

او گفت: "این بیماری یک قاتل خاموش است و تشخیص‌دادن آن مشکل است."

لخته‌شدن خون در وریدهای عمقی (DVT) که معمولا وریدهای بزرگ در ساق و ران را گرفتار می‌کند، در صورتی که لخته خون از جای خود کنده شود و از طریق جریان خون به ریه‌ها برسد، و به اصطلاح باعث آمبولی ریوی (PE) ممکن است به سرعت به مرگ بیمار بینجامد.

نمونه شاخص تظاهر این بیماری را در افراد به ظاهر سالمی دیده می‌شود که پس از یک سفر هوایی طولانی یا نشستن طولانی مدت در جاهای تنگ مانند آن، به ناگهان از حال می‌روند.

آمار جدید نشان می‌دهد که هر سال 350 تا 600 هزار نفر از آمریکاییان به این عارضه دچار می‌شوند، و دست کم 10000 نفر آنها می‌میرند.

مجموعه‌ای از عوامل خطرساز و عوامل آغازگر برای این بیماری وجود دارد: عمل جراحی اخیر یا شکستگی استخوان، سقوط با تصادف ماشین، بارداری یا مصرف قرص‌های ضدبارداری یا هورمون‌های جایگزینی پس از یائسگی، بی‌حرکت بودن برای مدت طولانی.

خطر این عارضه با افزایش سن به خصوص در بالای 65 سال در میان افرادی که سیگار می‌‌کشند یا چاق هستند، افزایش می‌یابد.

گالسون گفت که افرادی که دچار این عوامل خطرساز هستند، باید کاملا مراقب باشند تا به محض بروز علائم لخته‌شدن خون در ورید با دکترشان تماس بگیرند یا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنند.

این علائم عبارتند از تورم، درد به خصوص در عضلات پشت ساق، تنگ نفس یا احساس درد هنگام تنفس عمیق.

اما یک مشکل بزرگ دیگر هم وجود دارد. پزشکان آمریکایی نیز در مورد این بیماری چندان هشیار نیستند. برای مثال بررسی‌ها نشان می‌دهد که یک سوم بیمارانی که که نیاز به تجویز داروهای رقیق‌کننده خون محافظت‌کنند هنگام بستری‌شدن در بیمارستان برای انجام جراحی‌های بزرگ دارند، این داروها را دریافت نمی‌کنند.

هدف کارزار اخیر هم این است که مانند اقدام مشابهی که در دهه 60 میلادی مضرات سیگار کشیدن را در معرض توجه عموم قرار داد، DVT را هم به کانون توجه ملی بکشاند.

[دل تنگم]

اين سؤال هميشه مطرح است كه بالاخره روغن جامد بهتر است يا مايع؟

هرچند هنوز هم مصرف كنندگان روغن جامد در كشور ما كم نيستند اما الگوي مصرف روغن مايع در ديگر كشورها و توصيه كارشناسان نشان مي دهد كه استفاده از روغن هاي مايع ضرر كمتري براي بدن دارد.

خبر تاسف برانگيز اين است كه با وجود هشدار‌هاي كارشناسان در زمينه استفاده از روغن جامد، سرانه مصرف هر ايراني براي روغن جامد 14 كيلو گرم و براي روغن مايع تنها 40 گرم است.

از سوي ديگر در حال حاضر ۹۰درصد از روغن مصرفی در روستاها و ۸۰ درصد آن در شهرها روغن جامد است. خيلي از مصرف كنندگان روغن جامد بر اين باورند كه روغن‌هاي جامد براي مدت بيشتري قابل نگهداري بوده و در مقابل نور و حرارت مقاوم‌ترهستند.

اما از آنجا كه اين روغن‌ها ابتدا مايع بوده و طي فرايندي جامد مي‌شوند ميزان اسيد‌هاي چرب اشباع كه نقش مهمي در ايجاد بيماري‌هاي قلبي دارند در آنها بيشتر مي‌شود.

اين در حالي است كه ميزان اين اسيد‌ها در روغن مايع كمتر بوده و اخيرا انواعي از روغن مايع بدون كلسترول هم توليد شده است.

البته بايد توجه داشت كه موارد مصرف روغن مايع هم محدود به روش‌هايي از پخت است كه طي آن حرارت تند و طولاني به روغن داده نشود و براي سرخ كردن بايد از روغن مخصوص سرخ كردني استفاده كرد.

بنا بر اعتقاد كارشناسان، استفاده از روغن زيتون در پخت و پز( به جز سرخ كردن) بهترين روش است كه به حفظ سلامتي بدن كمك مي‌كند. البته با توجه به قيمت نسبتا گران روغن زيتون در اين بخش، محصولات تقلبي هم فراوان به فروش مي‌رسد.

كارشناسان راه‌هايي را براي انتخاب روغن زيتون مرغوب توصيه مي‌كنند. از جمله اينكه هنگام استشمام روغن بايستي بوي زيتون احساس شود، يا شايد به طور خيلي جزئي بوي سبزي يا سيب داشته باشد.

البته رنگ روغن را در نظر نگيريد زيرا رنگ به آساني مي‌تواند تقلبي شود. در حقيقت، گاهي ظروفي كه روغن‌ در داخل آنها ريخته مي‌شود از نوع كبالت آبي هستند، بنابراين خريداران نمي‌توانند متوجه رنگ شوند.

علاوه بر روغن زيتون اخيرا روغن‌هايي مانند هسته انگور هم وارد بازار شده‌اند كه قيمت زيادي دارند اما خواص آنها در پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي و عروقي به اثبات رسيده است.

[دل تنگم]

شیوع استفاده از ماده شیمیایی "مت‌آمفتامین"، که به صورت یک دارویی خیابانی با نام "مت"، مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد، در بسیاری از کشورها از هروئین و کوکائین هم فراتر رفته است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه مشارکت‌کنندگان در "اولین کنفرانس جهانی درباره مت‌آمفتامین" در پراگ پایتخت جمهوری چک، به این بحث پرداختند که چگونه بخش بهداشت عمومی، اعمال قانون و جامعه مدنی می‌توانند در مقابله با این مشکل اجتماعی که به نظرمی‌رسد در حال وخیم‌تر شدن است، به هم بپیوندند.

خانم لوئیزا دگنرادت، از "مرکز پژوهش درباره الکل و داروهای غیرمجاز" استرالیا در این باره گفت:‌ "میزان سوء‌مصرف مواد محرک شبه‌آمفتامینی بیش از هر گروه دارویی دیگری در دنیا افزایش یافته است."

به گفته او چالش عمده در مقابله با این ماده در مقایسه با اکثر مواد غیرمجاز مورد سوءمصرف این است که ساختن ان کار نسبتا آسانی است.

مت آمفتامین را به گفته "سازمان نظارت بر داروهای غیرمجاز" آمریکا می‌توان به آسانی با فراورده‌های خانگی و تجهیزات ابداعی و بوسیله افرادی تعلیم‌ندیده و بدون تحصیلات بالا ساخت.

کارشناسان آمریکایی در این کنفرانس افزودند که سادگی ساخت این دارو دلیل اصلی گسترش سریع جهانی آن است و این گرایش به خصوص جوانان را دچار اعتياد کرده است.

خانم دگناردت گفت: "به نظر می‌رسد اکثر مصرف‌کنندگان مت نسبت به مصرف‌کنندگان مواد شبه‌افیونی جوانتر باشند و راهبردهای متفاوتی برای هدف قرار دادن این گروه مورد نیاز است."

اداره جرائم و داروهای غیرمجاز سازمان ملل تخمین می‌زند که حدود 34 میلیون نفر در سراسر دنیا دست کم یک بار در 12 ماه گذشته مواد محرک شبه‌آمفتامینی را مورد مصرف قرار داده‌اند.

[دل تنگم]

سالانه حدود 30 هزار نفر در تهران به‌علت مصرف دارو و مواد شيميايي مسموم مي‌شوند.



12 هزار نفر از اين بيماران بستري شده، هزار و 200 نفر آنها كارشان به ICU مي‌كشد و حداقل120نفر آنها مي‌ميرند.

اين آماري است كه در آغاز هفته مسموميت‌ها ( 24 تا 31 شهريور) از سوي مركز اطلاع‌رساني داروها و سموم وزارت بهداشت اعلام شده است.

علاوه بر اين، گزارش سازمان پزشكي قانوني كشور نيز حاكي از آن است كه در 9 ماه نخست سال 1386، آمار موارد مسموميت منجر به فوت ناشي از داروها 383 و آمار مسموميت منجر به فوت ناشي از مواد شيميايي و سموم 602 مورد بوده است.

اين آمارها در حالي اعلام مي‌شوند كه به عقيده كارشناسان، رواج مواد‌مخدر و سوء‌مصرف آنها در صدر علل افزايش مسموميت و مرگ و مير ناشي از آن هستند.

سومين علت مسموميت

«هر ماده‌اي كه غيراز مقاصد پزشكي و عرف جامعه مصرف شود، در واقع مورد سوء‌مصرف قرار گرفته است.» دكتر شاهين شادنيا، رئيس بخش مسمومين بيمارستان لقمان در گفت‌وگو با همشهري و با بيان اين عبارات معتقد است: آمارهاي بيمارستان لقمان نشان داده مواد‌مخدر در سال گذشته سومين علت مسموميت و مرگ و مير ناشي از آن بوده است.

وي با اشاره به اينكه مواد‌مخدر در كل براساس نوع اثراتشان به دسته‌هاي مختلف تقسيم مي‌شوند خاطر‌نشان مي‌كند: يك دسته از آنها مواد‌مخدر شبه مرفيني است كه شامل ترياك‌، هروئين و اشكال دارويي مثل كدئين، ترامادول و مورفين مي‌شود.

دومين گروه از موادي كه مورد سوء‌مصرف قرار مي‌گيرند تركيبات توهم‌زا هستند كه سردسته آنها حشيش و بعد از آن LSD است. همچنين تركيبات محرك از قبيل آمفتامين‌ها (اكستازي و شيشه) در رده سوم اين دسته از مواد قرار مي‌گيرند.

رئيس بخش مسمومين بيمارستان لقمان با اشاره به اينكه در مراحل بعدي، آرامبخش‌ها كه سردسته آنها الكل است مورد سوء مصرف قرار مي‌گيرند، توضيح مي‌دهد: البته در كشور ما به‌صورت سنتي تركيبات مخدر شبه مرفين شايع‌تر از گروه‌هاي ديگر هستند؛ به‌طوري كه از سال‌هاي قبل ترياك و بعد از آن هروئين سردسته اين مواد محسوب مي‌شوند.

دكتر شادنيا بيشترين موارد مسموميت را هم به اين دسته از مواد نسبت مي‌دهد و مي‌گويد: معمولا افرادي كه اين مواد را استعمال مي‌كنند، علائمي نظير خواب‌آلودگي، تنگي مردمك چشم و تنگي و افت تنفس در آنها ديده مي‌شود؛ به‌طوري كه حتي همين افت تنفس و به‌دنبال آن كاهش هشياري منجر به مرگ فرد استعمال‌كننده مي‌شود.

نوشيدني‌هاي سمي

«در مورد آرامبخش‌ها نيز فرد استعمال‌كننده ماده‌اي مثل الكل با مست شدن تعادل خود را از دست مي‌دهد و سطح هشياري و تمركز در او كاهش پيدا مي‌كند. در بسياري موارد هم اين علائم همراه با كاهش شديد قند خون با مرگ و مير همراهند.»

شنيدن اين عبارات از زبان رئيس بخش مسمومين بيمارستان لقمان در حالي است كه به عقيده كارشناسان مشروبات الكلي دست ساز و تقلبي هم در بازار رواج زيادي دارند كه مواد سمي در اين مواد منجر به ايجاد عوارض زيادي از جمله كاهش شديد ديد فرد استعمال‌كننده مي‌شود.

طلعت قانع، كارشناس داروسازي و سم شناسي و مسئول مركز اطلاع‌رساني داروها و سموم وزارت بهداشت در اين رابطه به همشهري مي‌گويد: مصرف حتي اندك الكل صنعتي يا متانول خطر كوري و مرگ فرد را در پي دارد و با وجود اينكه ماده تلخ‌كننده به اين نوع الكل زده مي‌شود اما درمواردي عوارض ناشي از مصرف اين ماده خطرناك را هر سال داريم.

مسكن‌هاي شبه‌مخدر!

سوء مصرف مواد مي‌تواند در قالب مصرف دارو و مسكن بيش از حد نيز باشد. در رأس تمام اين داروها هم مسموميت با ترامادول و بعد، مسموميت با داروهاي افسردگي 3حلقه‌اي بخش عمده مسموميت‌ها به‌خصوص در تهران را تشكيل مي‌دهند.

دكتر قانع با بيان اينكه ترامادول جزء خانواده مواد‌مخدر محسوب نمي‌شود و از خانواده ترياك نيست اما يك آرام بخش است كه آثار شبيه مواد‌مخدر دارد، خاطر‌نشان مي‌كند: بيشتر مسموميت‌ها با اين دارو عمدي است و به‌علت دوز بالاي مصرف به‌وجود مي‌آيد.

وي با تاكيد بر اينكه ترامادول داروي بدون نسخه نيست و حتماً با تجويز پزشك توزيع مي‌شود، تصريح مي‌كند: اما به هر حال اين دارو نيز مانند هر دارو يا ماده مخدر ديگر از كانال‌هاي غير‌رسمي و روش‌هاي غير‌قانوني در اختيار مردم قرار مي‌گيرد و سوء‌مصرف مي‌شود.

كراك، هم توهم‌زا هم اعتياد‌آور

به عقيده متخصصان سم‌شناسي ماده‌اي كه امروزه به‌خصوص در ميان جوانان و آن هم به‌دليل ارزان بودن، شيوع بيشتري دارد، كراك است. ولي نكته جالب اينجاست كه ماهيت اين ماده در كشورهاي غربي كاملا با نوع مصرفي آن در ايران متفاوت است.

دكتر كامبيز سلطاني‌نژاد، متخصص سم‌شناسي و مشاور علمي مركز اطلاع‌رساني دارو و سموم، با تاييد اين امر به همشهري اين طور توضيح مي‌دهد: اين ماده در كشورهاي غربي به همان كوكائين اطلاق مي‌شود ولي در كشور ما با درصد خلوص بالاي هروئين به فروش مي‌رسد و موجب تشديد اعتياد به‌خصوص در جوانان مي‌شود.
اين در حالي است كه به گفته دكتر قانع توهم‌زاها موادي هستند كه هدف از استفاده از آنها ايجاد سرخوشي و هيجان است و بيشتر اعتياد رواني ايجاد مي‌كنند.

وي با تاكيد بر اينكه كراك هم جزء مواد توهم‌زاست، معتقد است: ولي در ايران اين ماده علاوه بر دارا بودن مقادير زيادي هروئين متأسفانه ناخالصي‌هاي آلوده‌كننده‌اي هم دارد و حتي در نمونه‌هاي بسيار زيادي از اين ماده به اعتراف وارد‌كنندگان مدفوع انساني ديده شده است كه همين امر موجب آلوده شدن بدن مي‌شود.

اما اگرچه براساس آمار موجود در بيمارستان لقمان 80 درصد موارد مسموميت در كشور و به‌خصوص در تهران عمدي است، دكتر سلطاني‌نژاد مي گويد: در اين شرايط اگر بخواهيم سوء مصرف مواد را به حداقل برسانيم بايد بدانيم كه جلوگيري از اين روند جنبه‌هاي مختلفي دارد و بايد با در نظر گرفتن حساسيت‌ها و خطوط قرمز اجرا شود.

وي به افتتاح مركز اطلاع‌رساني داروها و سموم به‌عنوان يك قدم بزرگ در اين زمينه اشاره مي‌كند و تاكيد مي‌كند: با افتتاح اين مركز اقدامات مؤثري در زمينه سوء مصرف مواد‌مخدر به‌خصوص در استان‌هاي شرقي كشور انجام شده است؛ به‌خصوص در مورد ماده پان‌پراگ كه از طريق مرزهاي شرقي كشور وارد مي شد و به‌عنوان خوشبو‌كننده به فروش مي‌رسيد.

ولي مطالعات در مورد اين ماده مواد سمي زيادي در آن مثل سرب و آرسنيك را به اثبات رساند كه با كمك مركز اطلاع‌رساني دارو و سموم آمار سوء مصرف اين ماده كاهش چشمگيري يافت.

وي به مواد ديگري از اين نظير هم اشاره كرده و در پايان خاطرنشان مي‌كند: علاوه بر اين اكستازي هم از جمله موادي بود كه تا چند دهه گذشته مورد سوء مصرف قرار مي‌گرفت و يك دوره بحراني داشت ولي الان مصرف اين ماده هم با افزايش اطلاع‌رساني كاهش چشمگيري يافته است.

[دل تنگم]

ماده شیمیایی بیسفنول A (BPA) به طور گسترده‌ای در ظرف‌های پلاستیکی حاوی غذا و نوشیدنی به دیابت، بیماری قلبی – عروقی و ناهنجاری‌های کبدی ارتباط دارد.



به گزارش خبرگزاری فرانسه نتایج یک بررسی در شماره 17 سپتامبر نشریه انجمن پزشکی آمریکا (JAMA) نشان می‌دهد بزرگسالانی که بالاترین مقادیر BPA در ادرارشان دارند، در مقایسه با افرادی که کمترین مقدار این ترکیب را داشتند، تقریبا سه برابر بیشتر در معرض بیماری قلبی - عروقی بودند.

این گزارش نشان می‌دهد که از 1455 فرد بزرگسال مورد بررسی، آنهایی که بالاترین مقدار BPA را داشتند، دو برابر بیشتر در معرض دیابت هستند.

نویسندگان این گزارش می‌گویند: "مقادیر بالاتر ‌BPA با افزایش بیماری قلبی –عروقی، دیابت و ناهنجاری‌های آنزیم‌های کبدی همراهی دارد."

انتشار این گزارش با جلسه استماعی در سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) همراه شده است که روز سه‌شنبه 26 شهریور (16 سپتامبر) در مورد ایمنی بیسفنول A برگزار شد.

نویسندگان می‌گویند این تحقیق اولین مورد ردیابی میزان BPA در بدن انسان است، ماده‌ای که مقامات کانادایی به خاطر خطرات آن برای سلامتی و نقش عمده آن در آلودگی محیط زیست، استفاده از آن را ممنوع کرده‌اند.

این پژوهشگران می‌گویند این ترکیب در میزان‌های قابل کشف در بدن بیش از 90 درصد آمریکاییان یافت می‌شود.
" این ماده عمدتا از طریق غذا، اما همچنین از طریق آب آشامیدنی، مواد پرکننده دندان، تماس با پوست، و تنفس گرد و غبار خانه وارد بدن می‌شود."

به گفته این دانشمندان در سال 2003 بیش از دو میلیون تن BPA در سراسر جهان تولید شده است، و تقاضا برای این ترکیب از آن هنگام به بعد بین شش تا ده درصد در سال افزایش داشته است.

آنها نتیجه‌گیری می‌کنند: "با توجه به اثرات منفی قابل‌ توجه غلظت‌های بالای BPA بر سلامت بزرگسالان و با توجه به امکان کاهش دادن قرارگیری انسان‌ها در معرض این ماده، یافته‌های ما استحقاق پیگیری علمی را دارند."

[دل تنگم]

جويدن طولاني مدت و با شدت آدامس مي‌تواند به مفصل گيجگاهي فكي آسيب رسانده و يا پركردگي‌هاي دندان‌ها را از جاي خود خارج سازد.



جـويـدن آدامس مـنحصر به انسان‌هاي امروزي نبوده به‌طوري كه قديمي‌ترين تـــكه آدامس كشف‌شده متعلق به 9000 سال قبل است. نخستين آدامس‌هاي تجاري در سال1850 به بازار عرضه گرديد.

چند نكته جالب درباره آدامس:

1 - سالانه در حدود 500 هزار تن آدامس در سراسر جهان جويده مي‌گردد.

90-2درصد كل آدامس‌هاي جهان توسط شركت آمريكايي wrigley توليد مي‌گردد.

3 -كشور تركيه بالاترين تعداد شركت‌هاي توليد‌كننده آدامس در جهان را به خود اختصاص داده است، با 60 شركت توليد‌كننده آدامس.

4 - ركورد بزرگترين آدامس باد‌شده به قطر 58 سانتي‌متر متعلق به خانمي از اهالي كاليفرنيا است.

5 - بلعيدن آدامس مشكل خاصي براي انسان ايجاد نمي‌كند، چراكه مانند ذرت بو‌داده از سيستم گوارش به‌طور دست نخورده عبور كرده و خارج مي‌گردد.

6 - به‌جاي ماندن آدامس جويده‌شده در صحنه جرم مي‌تواند به شناسايي مجرم كمك كند. هم شيرين‌كننده هستند و هم حجم‌دهنده. به عنوان سفيد‌كننده و تميز‌كننده دندان‌ها، خوشبو‌كننده دهان و تنفس، و بهبود سلامتي دندان‌ها به آدامس افزوده مي‌گردند.

كارباميد (carbamide) به عنوان خنثي‌كننده اسيدهاي پلاك دندان‌ها و جلوگيري از پوسيدگي آنها، جوش‌شيرين (baking soda) و كربنات كلسيم (calcium carbonate)به عنوان سفيد‌كننده، استات روي (zinc acetate) و چاي سبز (green tea) به عنوان خوشبوكننده تنفس و رفع بوهاي بد دهان به آدامس اضافه مي‌گردند.ويتامين‌ها، كلسيم، فلورايد و روي از ديگر مواد فعالي مي‌باشند كه ممكن است به آدامس افزوده گردد.

فوايد جويدن آدامس براي سلامتي:

حتما از آدامس‌هاي بدون قند(sugar free) استفاده كنيد.

1 - كمك به تمركز و بهبود حافظه. عمل جويدن باعث تحريك هيپوتالاموس مغز و ترشح هورموني مي‌گردد كه انسان را گوش بزنگ، هوشيار و متمركز نگه مي‌دارد.

2 -كاهش گرفتگي گوش‌ها ناشي از تغييرات فشار هوا حين پرواز با هواپيما.

3 - افزايش بزاق دهان تا 10 برابر. بزاق دهان حاوي يونهاي كربنات هيدرون است كه نوعي قلياي ضعيف محسوب شده و موجب خنثي‌شدن اسيدهاي پلاك در دهان مي‌گردد.

همچنين بزاق حاوي مواد معدني نظير كلسيم، فسفات و فلورايد است (مواد تشكيل‌دهنده ميناي دندان) كه در ترميم زود‌هنگام پوسيدگي‌ها و افزايش استحكام ميناي دندان‌ها موثر مي‌باشد.

آنزيم آميلاز موجود در بزاق نيز هضم كربوهيدرات‌ها را سرعت مي‌بخشد. بنابراين افزايش ترشح بزاق موجب محافظت از دندان‌ها در برابر پوسيدگي (تا 40‌درصد)، تسهيل عمل هضم كربوهيدرات‌ها و جلوگيري از خشكي دهان مي‌گردد. افزايش بزاق با خنثي‌سازي اسيد معده، سوزش سردل را نيز كاهش مي‌دهد.

4 -رفع بوي بد دهان و خوشبو‌كردن تنفس.

5 - پاكسازي سطوح دندان‌ها از مواد غذايي.

6 - كاهش استرس و تنش.

7 - آدامس‌هاي حاوي شيرين‌كننده الكل زايليتول (xylitol) از پوسيدگي دندان‌ها جلوگيري مي‌كنند.

8 - آدامس‌هاي حاوي كافئين براي هوشيار نگه‌داشتن ذهن و بيدار ماندن موثر مي‌باشند.

9 -كمك به هضم غذا با تحريك معده.

10 - سفيد شدن دندان‌ها توسط آدامس‌هاي حاوي مواد سفيد‌كننده.

11 - آدامس نعناعي ضد نفخ مي‌باشد.

12 - آدامس از سوي ديگر با تحريك معده و تسريع عمل هضم باعث افزايش حس گرسنگي مي‌شود. (افرادي كه قصد كاهش وزن دارند نبايد آدامس بجوند)

13 -جويدن آدامس ضربان قلب را اندكي افزايش مي‌دهد (5 ضربان در دقيقه) كه باعث افزايش جريان خون به مغز و ديگر اعضاي بدن مي‌گردد.

نكته: جويدن آدامس در هر ساعت 12 كيلوكالري انرژي مي‌سوزاند.

نكته: جويدن طولاني مدت و با شدت آدامس مي‌تواند به مفصل گيجگاهي فكي آسيب رسانده و يا پركردگي‌هاي دندان‌ها را از جاي خود خارج سازد.

نكته: افرادي كه از درد مفصل گيجگاهي فكي رنج مي‌برند نبايستي آدامس بجوند.

نكته: براي پر‌كردن موقت درزها و شكاف‌ها و يا محكم كردن موقت شيشه لق پنجره‌ها نيز مي‌توان از آدامس استفاده كرد.