نگاهي به روند توسعه مخابرات در افغانستان
توسعه شبكه مخابرات در تمامي كشورها از جمله افغانستان كه كار بازسازي زيرساخت‌هاي آن طي سه دهه جنگ‌هاي داخلي تخريب شد، به عنوان يك امر مهم مستلزم تلاش و سرمايه‌گذاري كلان است.
دولت افغانستان بنا به ضرورت‌هاي اجتماعي توسعه فعاليت‌هاي اين بخش را در اولويت كاري خود قرار داده است.
اين در حاليست كه تاريخچه ايجاد تلفن در اين كشور به زمان حكومت امير "امان الله خان" به ۸۷سال قبل در سال ۱۲۹۸خورشيدي باز مي‌گردد.
روند افزايش ظرفيت مخابرات در افغانستان تا ۳۰سال قبل با فراز و نشيب هايي رو به رو بوده است.
براساس آمار در سال ۱۳۵۵خورشيدي ۲۸هزار خط تلفن در كشور داير بود كه اين رقم هفت سال بعد به ۳۱هزار و ۲۰۰خط تلفن افزايش يافت كه اغلب اين تلفن‌ها به شهر كابل پايتخت افغانستان اختصاص داشت.
همچنين براساس تخمين‌هاي سازمان ملل در سال ۱۳۷۶خورشيدي تعداد ۲۹هزار خط تلفن در سراسر افغانستان فعال بوده است.
بر پايه گزارش‌ها تا سال ۱۳۷۷خورشيدي ارتباط تلفني شهرهاي كابل، هرات، مزارشريف ، قندهار و جلال آباد از طريق ماهواره و ماكروويو صورت مي‌گرفت.
گرچه افغانستان تا ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱ميلادي از طريق چند خط تلفن با ايران و پاكستان ارتباط داشت اما اغلب شهرها بدون تلفن بود و وسيله‌اي براي ارتباط موثر و سريع در اختيار نداشته است.
س از سقوط حكومت پنج ساله طالبان در اواخر سال ۲۰۰۱ميلادي توسعه تلفن بيش از گذشته مورد توجه دولت فعلي افغانستان قرار گرفت كه علاوه بر نوسازي سيستم‌هاي مخابراتي، سيستم جديد تلفن سيار نيز احداث و درحال بهره‌برداري است.
عدم توسعه شبكه مخابرات و مهاجرت شش ميليون افغان به خارج كشور همواره مشكلات زيادي را براي مردم ايجاد كرد، بطوريكه سال ۱۳۸۰خورشيدي شهروندان "جاغوري" ولايت "غزني" در ۱۳۰كيلومتري جنوب شهر كابل شاهد يك حادثه دردناك بودند.
در اين رويداد غم‌انگيز اعضاي يك خانواده شش نفري كه براي گفت وگوي تلفني با بستگان خود به پاكستان سفر كرده بودند، هنگام بازگشت به جاغوري از سوي راهزنان قتل عام و اموال آنان غارت و اجسادشان در كمال بي‌رحمي در يك محل متروكه رها گرديد.
مرگ دستجمعي اعضاي اين خانواده براي كساني كه در انتظار خبرهاي خوش از عزيزان خود كه در خارج كشور زندگي مي‌كردند، بسيار تلخ و دردناك بود.
با روي كار آمدن دولت طرفدار شوروي وقت در افغانستان و اشغال كشور از سوي ارتش سرخ تخريب زير ساخت‌ها تحت عنوان مبارزه منفي با دولت دست نشانده مورد توجه مردم و گروه‌هاي مختلف سياسي قرار گرفت.
به اين ترتيب روند تخريب مراكز مخابراتي و شبكه خطوط تلفن در اين كشور آغاز شد.
اغلب مردم مناطق روستايي بر اين عقيده بودند آنچه را كه دولت براي آنان ساخته است براي نشان دادن تنفر خود از حكومت دست نشانده شوروي سابق در كابل، بايد نابود شود.
در اين ارتباط پايه‌هاي چوبي خطوط تلفن ثابت كه نقش موثري در برقراري ارتباط ميان ولايات مختلف داشت، به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گرفت و حتي كابل‌هاي سيمي تلفن غارت شد و از آن در تهيه چوب لباسي استفاده شد.
اين روند باعث شد تا مخابرات نه تنها در افغانستان توسعه نيابد بلكه روز به روز شبكه‌هاي مخابراتي نابود شود و با آغاز جنگ‌هاي داخلي در كابل كه ميان نيروهاي مجاهدين در سال ۱۳۷۱خورشيدي آغاز شد مركز اصلي مخابرات كشور در اين شهر صدمه ببييد.
پس از اين تاريخ ارتباط تلفني افغان‌ها با دنياي خارج قطع شد و پيش شماره " "۰۰۹۳كه در دنياي مخابرات به افغانستان تعلق داشت از دفاتر مخابراتي حذف گرديد.
در چنين شرايطي هنگام مراجعه به مراكز پستي و مخابراتي خارج كشور جمله "امكان ارتباط تلفني، ارسال نمابر و محموله‌هاي پستي به افغانستان تا اطلاع ثانوي ممكن نمي‌باشد" نظرها را به خود جلب مي‌كرد.
اين روند با سقوط شهر كابل بدست گروه طالبان در پاييز سال ۱۳۷۵خورشيدي وارد مرحله جديدي شد، شهروندان افغان به علت نبود ارتباط تلفني مجبور بودند براي تماس با عزيزان خود به كشورهاي همسايه مسافرت كنند.
پس از شكست نيروهاي طالبان در سال ۱۳۸۰در افغانستان ،اولين شبكه تلفن همراه به نام "افغان بيسيم" در كابل آغاز به كار كرد و دامنه توسعه آن به اغلب شهرهاي كشور رسيد.
شركت افغان بيسيم با سرمايه‌گذاري يك بازرگان افغان و دولت شروع به كار كرد و اين درست زماني اتفاق افتاد كه در سراسر افغانستان هر مرد افغان يك قبضه سلاح در اختيار داشت.
با توجه به تلاش‌هاي دولت و نيز توسعه شبكه خطوط مخابراتي، هم اكنون ۳۶۹ شهر و شهرك افغانستان تحت پوشش شبكه مخابراتي قرار دارد.
ماه پس از شروع فعاليت شركت افغان بيسيم، دومين شركت تلفن همراه در افغانستان بنام "روشن" وارد بازار شد و اين كار باعث گرديد تا روند رشد و توسعه صنعت مخابرات در اين كشور سرعت بيشتري يابد.
رقابت آزاد ميان دو شركت افغان بيسيم و روشن باعث شد كه قيمت‌ها كاهش يابد و روند توزيع سيم كارت در كشور رونق يابد و دو شركت براي پوشش بيشتر و جلب مشتري در فكر تسلط سراسري در افغانستان باشند.
اين روند با ورود شبكه سوم تلفن همراه در تابستان ۱۳۸۵خورشيدي به نام "اريبا" سرعت بيشتري يافت.
"اميرزي سنگين" وزير مخابرات افغانستان چهار ماه قبل هنگام صدور مجوز به چهارمين شركت خصوصي تلفن همراه به نام "اتصالات" اعلام كرد كه مردم بزودي شاهد كاهش قيمت مكالمات تلفني در كشور خواهند بود.
وي افزود: پس از سرمايه‌گذاري در صنعت ساختمان، مخابرات بيشترين سرمايه را جذب كرده است.
به گفته وي شركت‌هاي مخابراتي در سال گذشته خورشيدي ( (۱۳۸۴حدود ۷۰ ميليون دلار به دولت افغانستان ماليات پرداخته‌اند.
اميرزي تاكيد كرد كه هم اكنون سرمايه‌گذاري در زمينه ارايه خدمات تلفن همراه و مخابرات به بيش از ۷۰۰ميليون دلار رسيده است.
چندي قبل به دنبال افزايش رقابت ميان شركت‌هاي خصوصي تلفن همراه در افغانستان توزيع رايگان سيم كارت نيز آغاز شده است.
شركت افغان بيسيم اعلام كرد كه تمام شهروندان افغان مي‌توانند پس از اين سيم كارت اين شركت را به صورت رايگان دريافت كنند.
هم اكنون شركت‌هاي تلفن همراه در افغانستان كه بيش از ۱۶۰شهر را تحت پوشش دارند تلاش مي‌كنند تا با ارايه خدمات جانبي از قبيل ارسال پيام كوتاه رايگان(اس.ام.اس)، محاسبه قيمت مكالمه به صورت ثانيه و ساير خدمات لازم مشتريان بيشتري را جلب كنند.
ر آخرين رقابت ميان اين شركت‌ها رييس شركت خصوصي تلفن همراه روشن در افغانستان اعلام كرد كه اين شركت ارايه خدمات اينترنتي را به صورت آزمايشي از طريق تلفن همراه آغاز كرده است.
"كريم خواجه" گفت: اين شركت خدمات "جي.پي.آر.اس" خود را آغاز كرده است و از اين پس مشتركان مي‌توانند نامه‌هاي پست الكترونيكي خود را از طريق تلفن همراه دريافت و به دوستان خود ارسال كنند.
وي تاكيد كرد: ارايه اين خدمات با همكاري شركت "زيمنس" آلمان كه نيمي از خدمات روشن توسط اين شركت ارايه مي‌شود انجام شده است.
خواجه افزود: هم اكنون دارندگان تلفن همراه اين شركت مي‌توانند از طريق شبكه اينترنت از آخرين اطلاعات در جهان دانش آگاهي يابند.
"اميرزي سنگين" وزير مخابرات افغانستان پيشتر اعلام كرد كه ۷۰درصد جمعيت ۲۴/۲ميليون نفري اين كشور تحت پوشش شبكه‌هاي مخابراتي قرار دارند.
به گفته اين مقام مخابراتي، تا سه سال آينده ۹۰درصد مردم از خدمات مخابراتي بهره‌مند خواهند شد.
وي گفت: براي اين منظور صندوق توسعه مخابرات افغانستان ايجاد شده است كه تمام شركت‌هاي خصوصي و دولتي ۲/۵درصد از عوايد خود را به اين صندوق واريز مي‌كنند.
استفاده از فناوري جديد در صنعت مخابرات افغانستان طي چهار سال گذشته روند پرشتابي را شاهد بوده است.
هم اكنون شمار مشتركان تلفن همراه به بيش از يك ميليون و ۸۰۰هزار نفر و تلفن ثابت به ۴۰۰هزار مشترك در افغانستان مي‌رسد.
اين در حاليست كه افغانستان تابستان ۱۳۸۵خورشيدي از طريق ايران به كابل نوري متصل شد و بر اساس قراردادي كه به ارزش ۶۴/۵ميليون دلار ميان شركت "شونگ زنگ" چين و وزارت مخابرات افغانستان امضا شد، اين شركت طرح اجراي شبكه كابل سراسري نوري را طي ۲۴ماه آينده اجرا خواهد كرد.
اجراي اين طرح به طول سه هزار و ۳۰۰كيلومتر از شهر هرات در غرب كشور افغانستان آغاز مي‌شود.
اين طرح به صورت يك خط كمربندي شهرهاي قندهار، زابل، غزني، كابل، پلخمري، مزار شريف، ميمنه، شبرغان، بادغيس را به يكديگر متصل و مجددا به هرات متصل مي‌شود. به گفته وزير مخابرات افغانستان، با اجراي اين طرح هزينه مكالمه تلفني در كشور ارزان و تمام ارتباطات بين‌المللي نيز از اين طريق انجام خواهد شد كه اين گامي مهم در راستاي توسعه مخابرات افغانستان است.
علاوه بر اينكه تلفن همراه در افغانستان رشد حيرت انگيزي داشته است، دولت نيز با راه‌اندازي شركت دولتي "افغان تيلي كام" تلاش كرده است تا رشد و توسعه تلفن ثابت را در كشور افزايش دهد.
براساس اين طرح هم اكنون شركت "شهيد قندي يزد" در حال اجراي يك طرح سراسري مخابراتي در افغانستان است كه ۱۵۰هزار خط تلفن ثابت را در آينده نزديك در اختيار استفاده‌كنندگان قرار مي‌دهد.
با توجه به سرعت رشد مخابرات انتظار مي‌رود كه افغانستان در اين صنعت كشور ناشناخته‌اي نباشد و مردم بتوانند از هر نقطه‌اي با پيش شماره ""۰۰۹۳ با افغانستان ارتباط برقرار كنند.
نرخ مكالمه تلفني در افغانستان نسبت به كشورهاي همسايه به علت مشكلات امنيتي و كمبود برق بسيار زياد است از اين رو مقرر شده كه در سال‌هاي آتي هزينه مكالمه تلفني به نصف كاهش يابد.
هزينه هر دقيقه مكالمه تلفن در داخل افغانستان به اين شرح است:
از تلفن ثابت به تلفن ثابت، يك افغاني ( ۱۸۵ريال ايران)
از تلفن ثابت به تلفن همراه، پنج افغاني ( ۹۲۵ريال ايران) از تلفن همراه به تلفن همراه، ۵/۵افغاني ( ۱۰۱۸ريال ايران) آساق/۱۵۱۳/۱۰۷۱/۳۳۲/۲۲۸۱
به عليرضا خارجي: عكسي خوبي از ام‌تي‌ان گذاشتي
نوشته شده توسط pedram_behrang
