هایکو

[zooey]

from inside one leaf
it blows...
spring breeze

مي وزد

از درون ِ برگي...

نسيم بهار

departing clouds--
"Autumn won't return"
the cicadas sing

issa

ابرهاي گذرنده

"پاييز برنمي گردد"

زنجره ها مي خوانند

[zooey]

1704_1662.....شاعر عضو مکتب باشو.


ته آبگیر را
دیده ام
با تماشای جوجه اردک

----------------------

پوسته انداخته
پس از مرگ،
جیرجیرک پاییز

[zooey]

ديدار رهروی
برپل .
ماه زمستانی

بوسون ( Buson )

[zooey]

1707_ 1654 : متولد ادو Edo . گفته اند که او و کیکاکو (kikaku) ئر زمره ی بهترین شاعران مکتب باشو هستند.

کاج های منقوش
بر آسمان آبی
ماه امشب


نوروز می دمد شفاف
و گنجشک ها
قصه می گویند.

[zooey]

1707_1661 : متولد Edo و جزو شاگردان برجسته ی مکتب باشو. پس از مرگ باشو به شعر طنز آمیز روی آورد.

خرمن ماه:
سایه های کاج
بر حصیر خیزران.


جوجه گنجشک ها:
سایه های کوتاه خیزران
بر پنجره ی کاغذی.


در سپیده ی نوروز
درنا ها چه آرام
گام بر می دارند.

[zooey]

پر کشیدن مرغی،
رمیدن یابویی._
خلنگ زار خشکیده !

معلوم نیست چه پرنده ای است ؛ نیازی هم نیست . همین جور بهتر است. اسب یابو بارکش است چون که پیر و لاغر است و با چشم انداز خلنگ زار خشکیده نیز جور است ؛ و رمیدن چنین موجودی بسیار چشم گیر است . نکته ی اصلی شعر خلنگ زار خشکیده است ، سکوت و بی حیاتی آن است که با این نشان نامنتظر حیات پدید آورده می شود . سوار نیز به نوبه خود از جا می پرد ملایم ترین بر گردان این تضاد را کارن رو بیان کرده است :

جوجه گان
در دوردست دانه می چینند.
در خلنگزار خشکیده.

(کان رو)

[zooey]

آه از اين دنيای پر مشغله !
سه روز تمام
نديده ام شكوفه ی گيلاس

اوشيما ريوتا ( Oshima Ryota )

[zooey]

در كه باز می شود
وه ! وه ! وه !
صبح برفی

كارای سن ريو ( Karai Senryu )

[.::. RoNikA .::.]

هایکو کوتاهترین گونه شعری در جهان است که مبدا ان ژاپنی ها هستند.

هایکو ار 17 هجا یعنی از سه واحد پنج تایی، هفت تایی، پنج تایی تشکیل شده اند. هایکوها علاوه بر 17 هجا باید دارای کی گ (kigo) یعنی نشانه فصلی و کیره جی (kireji) باشد. در هایکو مستقیما به فصل اشاره می شود یا به نشانه فصلی. نشانه های فصلی شامل 5 گروه بهاری، تابستانی، پاییزی، زمستانی و نوروزی است. البته نشانه های نوروزی به دلیل قرار گرفتن سال نوی مسیحی در زمستان، جز زمستان طبقه بندی می شوند.

چند مثال از نشانه های فصلی :

بهار واژه : شکوفه گیلاس (Sakure) ، کوکو یا فاخته ، گل کاملیا (tsubaki) ، قورباغه (kaeru , kawazu)

تابستان واژه : کرم شب تاب (Hotaru) ، قورباغه باران (Amagaeru)

پاییز واژه : خرمالو (Kaki) ، سرمای شب (Yosamu)

زمیتان واژه : برف (Yuki)

کتب فارسی با موضوع هایکو :

هایکو از آغاز تا امروز - برگردان احمد شاملو - نشر چشمه - 1384
صد هایکوی مشهور - دانیل سی بیوکانن - برگردان ع.پاشایی - 1369
تعدادی هایکو در کتاب آوای جهیدن غوک - برگردان زویا پیرزاد - 1371
هایکو در پهار فصل - مهوش شاهق و شهلا سهیل - 1373
زنبور بر کف دست بودای خندان - مجموعه هایکو های مدرن - ترجمه از ژاپنی قدرت ا... ذاکری - نشر مروارید - 1386
یک پنج شنبه بی تو - هایکو - رضا آشفته . نشر آوای کلار - 1386

[.::. RoNikA .::.]

مرداب رابطه
آسمان محزون
صندلی های زنگ زده

صندلی ها هم
بعد از تو
زانوی غم بغل گرفته اند