>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

[Hasan.M]

مهر نوشت :

تاسیس آزمایشگاه فضایی و پایگاه پرتاب، طراحی ماهواره مخابراتی رادیوتلویزیونی، پرتاب ماهواره مشترک با کشورهای اسلامی، پرتاب ماهواره رصد1 تا پایان سال، پرتاب ماهواره زهره تا 4 سال آتی و اعزام فضانورد تا 10 سال آینده از محورهای برنامه فضایی ایران اعلام شد.به گزارش خبرنگار مهر، محمد مردانی صبح امروز سه شنبه در نشست خبری به مناسبت هفته جهانی فضا با اشاره به موضوعات فوق بر کاربرد فناوریهای فضایی همچون کاربردهای مخابراتی، رسانه ای، مدیریت بلایای طبیعی، هواشناسی، زمین شناسی و منابع آب تاکید کرد و در تشریح رویکرد بلندمدت کشور در این حوزه گفت: با توجه به رقابت سنگین کشورهای جهان در حوزه فناوری فضایی، ایران چشم انداز 20 ساله ای را برای ورود به این عرصه ترسیم کرده است و در سال 85 نیز برنامه 10 ساله فضایی کشور به تصویب هیئت وزیران رسید.

وی با اشاره به تدوین سند جامع توسعه علوم و فناوری بخش فضایی کشور و تشکیل سازمان فضایی و جهت گیری کشور در ارتقا این جایگاه ادامه داد: دستیابی به علوم، فناوریهای نوین، زیرساختها و صنایع پیشرفته فضایی با حداکثر استفاده از توان ملی، منطقه ای و بین المللی از مهمترین برنامه ها و اهداف بخش فضایی کشور است.

مردانی با بیان اینکه توسعه کاربردها و خدمات فضایی مطابق با استانداردهای بین المللی و دستیابی به موقعیتهای موثر در این حوزه از دیگر برنامه های این بخش است به برنامه های کلان حوزه فضایی کشور اشاره کرد و افزود: در برنامه های تحقیقاتی و دانشی بحث پژوهشهای فضایی و تحقیقاتی و طراحی و ساخت ماهواره های دانشجویی با کاربری تحقیقاتی را در برنامه داریم که برخی از پروژه های آن در مرحله نهایی است.

وی با اشاره به ایجاد زیرساختها برای تحقیقات فضایی در کشور گفت: تاسیس آزمایشگاه ملی فضایی و پایگاه پرتاب از جمله زیرساختهای مدنظر است تا مدارگردها و اجرام فضایی در این محیطها تست و آزمایش شود.

ماهواره های در دست اقدام سازمان فضایی

معاون فناوری فضایی سازمان فضایی ایران از طراحی و ساخت ماهواره های سنجش از دور و ماهواره های مخابراتی رادیو تلویزیونی به عنوان اهداف کلان این بخش نام برد و گفت: ایجاد مرکز هدایت و کنترل عملیات فضایی، طراحی و ساخت ایستگاه سنجش از دور، پرتاب ماهواره مشترک با کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه آسیا/ اقیانوسیه در برنامه دیده شده است.

وی با بیان اینکه ماهواره سنجش از دور برای برنامه 10 ساله کشور دیده شده و هم اکنون فاز اول آن به اتمام رسیده است خاطرنشان کرد: در مورد ماهواره مخابراتی و رادیو تلویزیونی نیز قراردادهایی منعقد شده و کار طراحی آن آغاز شده است.

مردانی با تاکید بر استفاده از تمامی ظرفیتهای علمی تحقیقاتی کشور برای توسعه دانش فضایی و همکاری تنگاتنگ با کشورهای منطقه آسیا اقیانوسیه گفت: در سالهای آینده ماهواره ای با 9 کشور عضو سازمان منطقه ای آسیا اقیانوسیه به طور مشترک پرتاب می شود و همچنین ماهواره مشترک ایران با کشورهای اسلامی در حال ساخت است.

مردانی از طراحی و تاسیس پایگاههای جدید ملی پرتاب ماهواره به عنوان یکی از اقدامات اساسی ایران خبر داد و گفت: ایران جزء معدود کشورهای صاحب دانش پرتاب ماهواره است و توانایی و قابلیتهای بومی ملی بسیاری دارد.

اعزام انسان به فضا تا 10 سال دیگر

وی با اشاره به برنامه های طراحی و ساخت ماهواره برهای جدید برای اعزام انسان و طراحی، ساخت و پرتاب راکت های کاوش قبل از اعزام انسان به فضا گفت: طبق دستور رئیس جمهوری و انجام مطالعات اولیه برنامه اعزام فضانورد در یک برنامه زمان بندی 10 ساله انجام خواهد شد.

مردانی با تاکید بر اینکه این پروژه به تصویب رسیده و طراحی کلان آن نیز انجام شده است اضافه کرد: مطالعات اولیه اعزام فضانورد توسط دانشگاههای کشور انجام شده و به سازمان فضایی ارسال شده که این سازمان در حال طراحی و اجرای فاز اولیه آن است.

معاون سازمان فضایی ایران با بیان اینکه ظرفیت طراحی و ساخت ماهواره در کشور ایجاد شده و به اذعان کشورهای صاحب تکنولوژی فضایی، ایران توانایی بسیاری در این عرصه دارد افزود: در سالهای آتی بسیاری از دستاوردهای طراحی و ساخت ماهواره های و آزمایشگاههای کشور در این حوزه عملیاتی خواهد شد.

سازمان فضایی زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری می شود

مردانی با اشاره به احداث و راه اندازی ایستگاههای زمینی در 8 نقطه کشور که دو نقطه آن در دست بهره برداری است در مورد بحث ارتقای سازمان فضایی ایران و منفک شدن آن از مجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: این موضوع در شورایعالی اداری مطرح شده و پیشنهاداتی مبنی بر ارتقای سازمان فضایی و منفک شدن آن از وزارت ارتباطات مطرح شده اما برای اجرا باید مصوبات قانونی آن طی و ابلاغ شود.

وی با بیان اینکه طبق این پیشنهاد سازمان فضایی ایران در زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری قرار می گیرد افزود: اما این موضوع تاکنون به شورایعالی فضایی اعلام و ابلاغ نشده است.

ماهواره زهره ملی می شود

معاون سازمان فضایی ایران در مورد آخرین وضعیت ماهواره زهره که از اوایل انقلاب در دستور کار ساخت و پرتاب قرار گرفته بود، گفت: ماهواره زهره را به عنوان یک ماهواره ملی بومی در کشور انجام خواهیم داد که قرارداد این پروژه نیز منعقد شده است.

وی با بیان اینکه نزدیک به 50 مجموعه کاندید انجام زیرسیستم های این ماهواره هستند گفت: ماهواره زهره یک پروژه یک بعدی نخواهد بود و چندین ماهواره با ویژگیهای مختلف را در خود جای می دهد و طبق زمان بندی درنظر گرفته شده حداکثر تا 4 سال آینده پرتاب می شود.

مردانی در مورد قرارداد پرتاب این ماهواره با کشورهای دیگر گفت: قرارداد اولیه لغو شد و زهره تبدیل به مجموعه ای از ماهواره ها با قابلیت های مختلف شد که با اراده ملی و فکر و ساخت ایرانی در حال ساخت است.

وی در مورد اجاره مدارهای فضایی نیز گفت: تاکنون ایران سه موقعیت مداری در ارتفاع 36 هزار کیلومتری داشته که اجاره بخشی از این مدارها تمدید شده و بخشی دیگر نیز در حال تمدید است. همچنین ایران درحال ثبت موقعیت جدید است.

پرتاب ماهواره رصد 1 تا پایان امسال

معاون سازمان فضایی ایران در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر در مورد آخرین وضعیت ماهواره "رصد 1" نیز گفت: طراحی و ساخت ماهواره رصد 1 به اتمام رسیده و تستهای آن در حال انجام است که با احتساب حدود 4 ماه زمان برای تست های آن پیش بینی می شود این ماهواره تا پایان سال طبق گفته وزیر ارتباطات به فضا پرتاب شود.

وی افزود: ماهواره رصد 1 نوعی ماهواره کوچک سنجش از دور است که قرار است برخی قابلیتهای دیگر همچون کاربردهای تحقیقاتی نیز به آن افزوده شود.

اتمام تدوین سند جامع هوا فضا اوایل سال آینده

مردانی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر تدوین و تهیه سند جامع هوافضای کشور نیز گفت: این سند از سوی پژوهشگاه هوافضا تدوین به دولت ارسال شد که بار دیگر برای انجام برخی اصلاحات در دستور کار پژوهشگاه هوا فضا قرار گرفته است. پیش بینی می شود با انجام این اصلاحات تا پایان امسال و حداکثر اوایل سال آینده این سند آماده شود که تصویب ان می تواند رویکردهای جدیدتری را برای حوزه فضایی کشور به همراه داشته باشد.

وی در مورد مشارکت ایران در ساخت ماهواره محمد 1 که قرار است از سوی کشورهای اسلامی طراحی و پرتاب شود، افزود: این ایده خوبی است که در حال بررسی این طرح و امکان مشارکت در آن هستیم که با بررسی ابعاد مختلف آن چنانچه موضوع به صلاح کشور بود آمادگی خود را اعلام می کنیم.

اما ننوشت اين طرح ها چقدر از بودجه ي كشور رو به خودش اختصاص داده؟!

[Cleeev]

دانلود کتاب جدید استیون هاوکینگ

The Grand Design

نوشته Stephen Hawking و Leonard Mlodinow

برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

[saeeddz]

مريخ مملو از رمز و راز است و گرچه دانشمندان با استفاده از تازه‌ترين فناوري‌هاي اكتشافاتي برخي از آنها را رمزگشايي مي‌كنند، اما از آن سو و با گسترش همين اكتشافات بر صف راز و رمزهاي آن افزوده مي‌شود.


يكي از عجيب‌ترين نكاتي كه ذهن دانشمندان را در سال‌هاي اخير به خود مشغول كرده است، چرخه تناوبي توليد و ناپديدشدن گاز متان در سطح اين سياره در طول سال است به طوري‌كه در مريخ به طرز عجيبي گاز متان توليد و ناپديد مي‌شود.

دانشمنداني كه مريخ و تغييرات جوي آن را به عنوان يك حرفه زيرنظر دارند، متوجه شده‌اند كه تمركز گاز متان نه تنها در نقاط مختلف آن متفاوت است بلكه در فصول گوناگون سال نيز در نوسان است. مطالعه‌اي كه گروهي از دانشمندان در ايتاليا روي اين چرخه به ظاهر عجيب داشته‌اند، نشان از آن دارد كه در طول يك سال مريخي، متاني كه در سطح اين سياره بزرگ توليد شده است از بين مي‌رود. اين بررسي كه نتايج آن شگفتي دانشمندان را به همراه داشته است، با استفاده از فناوري‌هاي نويني از جمله مدارگرد اكتشافي مريخ متعلق به ناسا صورت گرفته است.

انتشار نتايج اين مطالعه جديد بر مباحث داغ و عمدتا متناقضي كه درخصوص متان يا همان CH4 كه در سطح مريخ ديده مي‌شود، دامن زده است. دانشمندان طي 5 سال به اين نتايج رسيده‌اند.

بر اساس اين نتايج در طول فصل پاييز، گاز متان از 3 نقطه مشخص در سطح مريخ منتشر مي‌شود. اين نقاط عبارتند از Tharsis، Elysium و Arabia Terrae. دو نقطه نخست از اين مجموعه در حقيقت بزرگ‌ترين مناطق آتشفشاني در سطح مريخ هستند. در عين حال حجم قابل توجهي از يخ آب در زير شن‌هاي منطقه Arabia Terrae وجود دارد. دانشمندان متوجه شده‌اند در طول زمستان تمركز گاز متان در مريخ كاهش مي‌يابد اما در تابستان آنچنان افزايش مي‌يابد كه براحتي و از اتمسفر نازك مريخ منتشر مي‌شود. دانشمندان با دقت زيادي اين چرخه را زيرنظر گرفته‌اند، چون فكر مي‌كنند در لابه‌لاي آن سرنخ‌هاي زيادي درباره گذشته حيات در مريخ وجود خواهد داشت.

دانشمنداني كه در اين پروژه حضور دارند، طي ماه‌هاي گذشته تلاش‌هاي طاقت‌فرسايي انجام داده‌اند. آنها حدود 3 ميليون گزارشي كه حدفاصل جولاي 1999 تا اكتبر 2004 از طريق مدارگرد اكتشافي مريخ به دست آمده است را مورد تجزيه و تحليل دقيق قرار داده‌اند. اين بازه زماني معادل 3 سال مريخي مي‌شود كه براي تخمين درستي يك چرخه طبيعي بازه زماني كافي به نظر مي‌رسد. دستاوردهاي آنها در نوع خود جالب توجه بوده است. آنها دريافته‌اند عمر هر دوره انتشار گاز متان در مريخ تنها حدود يك سال است. در ادامه اتفاقاتي در سطح اين سياره روي داده كه طي آن متان توليد شده ناپديد مي‌شود و سپس همه چيز دوباره آغاز مي‌شود.

دانشمندان از حدود 7 سال پيش به اين نتيجه دست يافتند كه مريخ مملو از متان است و حتي برخي از دانشمندان به اين سياره به عنوان منبع آتي تامين انرژي مورد نياز زمين در دهه‌هاي آتي نگاه مي‌كنند، هر چند كه هنوز بشر براي رسيدن به اين سياره در نخستين مراحل آماده‌سازي قرار دارد. طي 7 سال گذشته اين احتمال به يقين تبديل شده است كه گاز متان در طول فصول مختلف و همچنين نقاط گوناگون اين سياره با نوسانات زيادي همراه است، اما اين براي نخستين بار است كه دانشمندان متوجه مي‌شوند كه چرخه توليد و از بين رفتن گاز متان خيلي سريع‌تر از تصورات قبلي‌شان انجام مي‌شود.

از آنجاكه مشخص شده است گاز متان تنها به 2 روش فوران‌هاي آتشفشاني و فعل و انفعالات بيولوژيكي توليد مي‌شود، توليد اين گاز در مريخ به همان اندازه هيجان‌انگيز بوده است كه چرخه توليد و از بين رفتن آن. اين كه در گوشه‌اي از منظومه شمسي گازي توليد مي‌شود كه نمونه آن نيز در زمين وجود دارد براي همگان و حتي مردم عادي نشانه‌اي احتمالي مبني بر وجود نشانه‌هاي حيات در سطح اين سياره است.

البته اين تنها مريخ نيست كه از حيث وجود گاز متان مورد توجه مردم عادي و دانشمندان قرار گرفته است. تحقيقاتي كه دانشمندان در سال‌هاي اخير انجام داده‌اند، نشان مي‌دهد در اتمسفر سياراتي نظير مشتري، زهره، نپتون و اورانوس و البته قمر تيتان نيز مقادير قابل توجهي از اين گاز وجود دارد. همين ردپا كافي است تا دانشمندان پس از پشت سر گذاشتن مريخ روي اين اجرام فضايي نيز متمركز شوند.

گرچه دانشمندان معتقدند توليد گاز متان صرفا به وسيله فوران‌هاي آتشفشاني يا فعل و انفعالات بيولوژيكي صورت مي‌گيرد با اين حال اين نكته نيز ثابت شده است كه فرآيندهاي شيميايي مي‌توانند به توليد گاز متان منجر شوند. از جمله اين فرآيندها مي‌توان به تركيب دي‌اكسيدكربن با آب توليد شده از يخ ذوب شده در زير سطح (مريخ) اشاره كرد.

گرچه نمي‌توان كشف ردپايي از مريخ در يك سياره فرازميني نظير مريخ را نشانه‌اي بسيار روشن و نهايي از كشف حيات عنوان كرد، با اين حال تغييراتي كه در چرخه توليد و نابودي اين گاز ديده شده است به اندازه كافي براي دانشمندان انگيزه ايجاد كرده تا مريخ را با دقت بيشتري زيرنظر بگيرند.

گاز متاني كه در مريخ توليد مي‌شود، پس از قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش خورشيد كه سطح اين سياره را بشدت تحت تاثير قرار مي‌دهد بتدريج از ميان مي‌رود و از آنجا كه چرخه احياي متان در مريخ وجود دارد همه چيز گوياي آن است كه فرآيندي در اين سياره وجود دارد كه موجب توليد مجدد اين گاز مي‌شود. به عقيده برخي دانشمندان چرخه عجيب توليد و نابودي گاز متان در مريخ با قواعد و قوانين فيزيكي موجود تناقضاتي دارد و همين تناقضات است كه دانشمندان را به وجد آورده است. فاكتور ديگري كه بر مبهم بودن اين فرآيند مي‌افزايد اين است كه تنها نور خورشيد براي نابودي متان توليده شده در مريخ كافي نيست بلكه فرآيندهاي بيولوژيكي نيز مي‌توانند بخشي از فرآيند نابودي را انجام دهند. اين گمان قوي دانشمندان را بر آن مي‌دارد كه باز هم به مريخ به عنوان سياره‌اي كه نشانه‌هاي جدي از حيات در خود دارد، نگاه كنند.

ناسا و اسا و ساير غول‌هاي تازه‌وارد در برنامه‌هاي فضايي برنامه‌هاي مختلفي براي اكتشافات در مريخ دارند. شايد بايد همچنان منتظر ماند تا چند دهه ديگر كه بسياري از ايده‌هاي مطرح شده در خصوص رسيدن پاي بشر به مريخ به واقعيت تبديل شود. در آن زمان است كه بدون شك پاسخ بسياري از رازهاي موجود درباره مريخ و از جمله چرخه عجيب توليد و نابودي متان در آن كشف مي‌شود.

---------- Post added at 04:29 PM ---------- Previous post was at 04:25 PM ----------

اخترشناسان براي اولين بار به اولين تصوير تاييد شده از يک برخورد اخترواره اي در فضا دست پيدا کرده اند.

زماني که دانشمندان براي اولين بار در ماه ژانويه اين جرم به نام P/2010 A2 را با استفاده از فضاپيماي روزتا در کمربند اخترواره اي مشاهده کردند، ساختار و ادامه دم مانند آن باعث شد دانشمندان اين جرم را يک ستاره دنباله دار ببينند با اين همه نگاهي دقيق تر نشان داد اين جرم چيزي بسيار عجيب تر است و تصاوير به ثبت رسيده توسط هابل پرده از ساختار هسته X شکل ماننده اين جرم برداشت.

با ديدن تصوير هابل اخترشناسان آژانس فضايي اروپا دريافتند موفق به کشف پديده اي نادر شده اند، آنها گمان بردند سنگي به وسعت سه تا پنج متر با سرعتي برابر 18 هزار کيلومتر بر ساعت و با قدرتي برابر قدرت يک بمب اتم کوچک به اخترواره اي بزرگتر برخورد کرده است.

طي اين رويداد اخترشناسان توانسته اند به جاي گمانه زني در رابطه با وقوع چنين رويدادي در چند ميليون سال گذشته، براي اولين بار برخورد ميان دو اخترواره را به صورت نسبتا مستقيم مشاهده کنند. اخترواره کوچکتر در اين برخورد تبخير شده و باريکه اي از مواد از اخترواره بزرگتر به جا ماند. سپس فشار ناشي از تابشهاي خورشيدي ذرات به جا مانده را در ادامه بقاياي اخترواره بزرگتر قرار داده و دنباله اي مشابه دم يک ستاره دنباله دار به وجود آورده است.

تصوير هابل نشان مي دهد هسته اين جرم وسعتي برابر 120 متر دارد و دنباله آن حاوي ذراتي به بزرگي يک تا 2.5 ميليمتر است. براي توضيح شکل X مانند اين جرم مي توان به پرتاب کردن يک تکه آجر به ميان يک استخر آب فکر کرد. الگوي بازتاب آب الگويي يکپارچه نيست، بلکه مجموعه اي از فورانها، رشته ها و قطرات است که شکل آجر و زاويه برخورد آن به سطح آب را بازتاب مي دهد و از آنجايي که در زمينه جرم جديد به نظر نمي آيد هدف و جرم پرتاب شونده شکلي کروي داشته باشند، مي توان گفت شکل X مانند شکل نامنظم برخوردي خارج از مرکز را به تصوير کشيده است.

تا قبل از اين برخورد، دو جرم کيهاني که P/2010 A2 را به وجود آورده اند، به دليل کم نور بودن بيش از اندازه قابل رديابي نبوده اند. دانشمندان نتوانسته اند شاهد خود برخورد باشند زيرا اين پديده زماني رخ داده که دو جرم با خورشيد هم مسير بوده اند اما مدلسازي هاي رايانه اي نشان مي دهند اين برخورد در حدود فوريه سال 2009 رخ داده است.

اين يافته ها نشانه هايي جديد را از چگونگي رفتارهاي اخترواره اي در زمان برخورد آنها با يکديگر و چگونگي شکل گيري ذرات و مشارکت آنها در شکل دادن به غبارهايي که در ميان سامانه خورشيدي پراکنده اند را در اختيار دانشمندان قرار خواهد داد.

بر اساس گزارش فاکس نيوز، اين اطلاعات از آن رو اهميت دارند که دانشمندان با استفاده از آنها مي توانند منشا غبارهاي کيهاني موجود در سامانه خورشيدي به همراه نسبت تاثير برخوردهاي اخترواره اي در توليد اين غبارها را درک کنند. اخترشناسان در نظر دارند سال آينده با استفاده از هابل اين جرم را دوباره مورد بررسي قرار دهند تا اطلاعات بيشتري از تاثير پرتوهاي خورشيدي بر روي ذرات اخترواره اي و چگونگي شکل گيري هسته عجيب آن به دست آورند.

[saeeddz]

تصوير روبه‌رو نمايي هيجان‌انگيز از سحابي سياره‌نماي M27 است.در قرن 18 ميلادي و در غياب ابزارهاي مناسب شارل مسيه فهرستي از اجرامي را آماده كرد كه ممكن بود براي رصدگراني كه با آن ابزارها آسمان را رصد مي‌كردند شبيه به دنباله دار به نظر مي‌آمدند و كاشفان دنباله‌دارها را به درسر مي‌انداختند.

اين جرم يك سحابي سياره‌نماست كه در واقع نشان‌دهنده آخرين مراحل زندگي ستاره‌اي مانند خورشيد است.

اين جرم در فاصله 1200 سال نوري ما در صورت فلكي روباهك قرار دارد و قطر ابري گازي تشكيل‌ دهنده اين سحابي2.5 سال نوري است.

اين سحابي به نام سحابي سياره‌نماي دنبل نيز شناخته مي‌شود.

---------- Post added at 04:41 PM ---------- Previous post was at 04:37 PM ----------

زماني كه در دهه 90 ميلادي براي نخستين بار دانشمندان توانستند سياره‌اي را در اطراف ستاره‌اي غير از خورشيد در صورت فلكي فرس اعظم پيدا كنند،‌ دروازه‌اي جديد را به روي دانش ستاره‌شناسي باز كردند كه نويددهنده روزهاي پرهيجاني در اين حوزه بود.

تا مدت‌ها وجود سياراتي كه به دور سياراتي كه به دور ستاره‌اي ديگر بگردند، يكي از روياهاي ستاره‌شناسان به شمار مي‌رفت. اگرچه از نظر احتمالاتي وجود اين سيارات بديهي بود، اما هيچ وقت دانشمندان نتوانسته بودند وجود قطعي آنها را ثابت كنند. 51- فرس اعظم اولين سياره از بسيار سياره‌اي بود كه آن بيرون وجود داشت و منتظر كشف شدن بود. با كشف اولين سياره بلافاصله سوال مهم بعدي مطرح شد. آيا ممكن است در بين سياراتي كه آن بيرون وجود دارند، سياراتي شبيه به زمين وجود داشته باشد؟ ‌سياراتي كه در ابعاد و اندازه‌هاي زمين در فاصله مناسبي از ستاره مادر خود قرار داشته باشند و بتوانند از وجود حيات روي خود پشتيباني كنند؟

‌اين سوال به قدري مهم بود كه ستاره‌شناسان از آن به جستجوي جام مقدس در دنياي ستاره‌شناسي ياد مي‌كردند. اگر چنين سياره‌اي وجود داشته باشد پس احتمال شكوفا شدن بذرهاي حيات در بيرون از زمين بسيار زياد است.

اما مشكل بزرگي در اين راه وجود داشت و آن ضعف ابزارهاي موجود و دشواري آشكارسازي اين سياره‌ها بود. چنين سياره‌هايي را نمي‌شد مستقيم رصد كرد و بايد اثر آن بر ستاره مادرشان را بررسي و از روي آن به وجود آنها پي برد. به همين دليل و به دليل ضعف ابزارهاي ما باعث شد تا در نخستين گام سيارات غول‌پيكر و گازي‌شكلي مانند مشتري كه اثر بيشتري بر ستاره مادر خود مي‌گذاشتند، كشف شوند، اما اينك دوران عوض شده است. روش‌ها بهبود يافته و ابزارهاي دقيق‌تري از فضا و زمين چشم به كشف اين دنياهاي جديد دوخته‌اند.سياره زمين‌مانندي كه اخير در منظومه ستاره‌اي گليس 581 كشف شده است،‌ اولين نمونه از جهان‌هايي است كه ممكن است در آن حيات وجود داشته باشد. خبر كشف اين سياره بلافاصله توجه رسانه‌هاي جهان را به خود جلب كرد، اما نكته مهم ديگري دراين‌باره براي ما ايرانيان وجود داشت كه چندان به آن توجه نشد. يكي از اعضاي اصلي اين كشف تاريخي يكي از هموطنان ما بوده است.

دكتر نادر حقيقي‌پور، كه يكي از محققان اصلي در اين كشف و يكي از نويسندگان مقاله مربوطه است،‌ عضو هيات علمي موسسه نجوم دانشگاه هاوايي است. وي سال 1377 (1999) دكتراي خود را در رشته فيزيك با گرايش سياره‌شناسي از دانشگاه ميزوري آمريكا دريافت كرد و در حال حاضر مدت 6 سال است كه در موسسه نجوم دانشگاه هاوايي به عنوان عضو هيات علمي مشغول به تحقيق است.با تاييد اين كشف، نام دكتر حقيقي نيز براي هميشه در كنار كساني كه چشم‌انداز جديدي از عالم را پيش روي انسان گشودند در تاريخ، جاودانه خواهد شد.

[saeeddz]

اخترشناساني که در جستجوي بزرگترين و دور افتاده ترين گروه کهکشاني بودند موفق به کشف خوشه اي غول پيکر با ابعادي 800 تريليون بزرگتر از خورشيد در محدوده زماني شده اند که در آن جهان نيمي از سن کنوني خود را داشته است.

اين خوشه کهکشاني با نام SPT-CL J0546-5345 به اندازه اي از زمين دور است که درخشش آن پس از هفت ميليارد سال به سياره زمين مي رسد.
اخترشناسان از اين رو مجذوب چنين ساختارهاي کيهاني غول پيکري هستند که اين ساختارها مي توانند آنچه در جرمگين ترين بخش هاي جهان رخ مي دهد را نمايان کنند. کيهان شناسان کنجکاو در جستجوي اطلاعاتي هستند که به آنها کمک کند چگونگي متولد شدن جهان هستي را دريابند و نقش انرژي تاريک را در روند سرعت گرفتن رشد جهان درک کنند. همچنين چنين اطلاعاتي مي تواند به اخترشناسان در درک نحوه شکل گيري کهکشان ها نيز کمک کند.
از اين رو زماني که گروهي از محققان در حال بررسي محتوي و ابعاد SPT-CL J0546-5345 هستند، ديگر محققان هنوز در حال شکار به سر مي برند ، به ويژه از زماني که کاربردي بودن تکنيک جديدي که خوشه کهکشاني «اوبر» را کشف کرده ، به اثبات رسيده است.
کشف SPT-CL J0546-5345 و تاييد آن به عنوان يکي از بزرگترين خوشه هاي کهکشاني که تا به حال در فاصله هفت ميليارد سال نوري کشف شده ، نشان مي دهد شيوه هاي جديد اکتشافي ، از قبيل تلسکوپ هاي جديد پرتو ايکس يا پرتو فروسرخ ، کاملا موفقيت آميز عمل مي کنند.
به گفته اخترشناسان ، خوشه هاي بسيار عظيم، به شدت کميابند از اين رو براي يافتن آنها بايد بخش بزرگي از آسمان را مورد جستجو قرار داد. ابعاد خوشه ها با درک چگونگي شکل گيري آنها در ارتباطند و از اين رو يافتن بزرگترين خوشه ها مي تواند در درک نهايت چنين ارتباطي بسيار تاثير گذار باشد. از سويي ديگر تعداد و ابعاد ابرخوشه هاي کهکشاني در شفاف سازي درک نظري از چگونگي شکل گيري جهان نيز نقش خواهد داشت.

[saeeddz]

اولين قدم براي عکاسي از آسمان ها يافتن جايي است که کاملا تاريک بوده و آلودگي نوري ناشي از چراغ هاي شهري در آن راهي نداشته باشد، قدمي که يک عکاس نجومي را به صحرايي در شيلي کشاند تا تاريک ترين بخش آسمان زمين را با چشم خود ببيند.

استفاني گيزارد عکاس نجومي زماني که مي خواست اين بخش از تاريک ترين نقطه آسمان را بيابد به صحراي آتاکاما در شيلي رسيد ، جايي که آسمانش در هنگام شب تاريک ترين آسمان جهان است.
نتيجه عکاسي هاي وي تصاوير شگفت انگيزي هستند که در ابتدا کمي کدر و آلوده به نظر مي رسند اما در صورتي که به اندازه کافي بر روي آنها بزرگنمايي صورت گيرد، بيننده خود را در ميان آسمان احساس خواهد کرد.
اين تصاوير در فاز ماه نو به ثبت رسيده، به اين معني که هيچ نوري از سوي ماه در آسمان وجود نداشته تا نورهايي که از ديگر بخش هاي جهان به زمين مي رسند را مختل کند.
با وجود اينکه گيزارد تصاوير خود را در چنين زماني از سال از کهکشان راه شيري به ثبت رسانده، باريکه هايي از نور در سطح آسمان به چشم مي خورند.
اين نوارهاي نوري نورهاي جاده هاي شهري نيستند بلکه از خود کهکشان زمين نشات مي گيرند.
ديگر نورهايي که در اين تصوير ديده مي شوند، بازتاب نور خورشيد هستند که توسط اجرام کيهاني به سوي زمين بازتابانده مي شوند.
نتيجه تلاش هاي اين عکاس بخش هايي از تاريک ترين آسمان زمين است که کمترين اختلالات نوري در ميان آن به چشم مي خورد.
در تصوير اول مي توان ابرهاي ماژلاني بزرگ و کوچک را در سمت چپ و بازتاب هاي نور خورشيد را در سمت راست مشاهده کرد.
همچنين صورت فلکي اوريون در بالاي تصوير به چشم مي خورد و ستاره درخشاني که در مرکز تصوير ديده مي شود نيز در اصل ستاره نيست، سياره مشتري است.

[saeeddz]

دانشمندان توانسته‌اند کهکشاني را کشف کنند که متعلق به زمان‌هاي بسيار گذشته است، به عقيده آن‌ها اين كهكشان قديمي‌ترين پديده در جهان هستي است که تاکنون کشف شده است.

تصوير اين کهکشان اولين بار به وسيله تلسکوپ هابل گرفته شده بود.
دانشمندان پس از بررسي عکس‌ها به اين نتيجه رسيدند که کهکشان متعلق به بيش از 13 ميليارد سال پيش يعني زماني بوده که عمر جهان بسيار کم بوده است.
اخترشناسان فرانسوي پس از تحقيق بر روي اين کهکشان دريافتند که اين کهکشان در حال ادغام شدن با ساير کهکشان‌هاي نزديک به خود است. اين دانشمندان با بررسي گازهاي هيدروژن در اطراف کهکشان كشف شده، توانستند عمر اين پديده فضايي را تخمين بزنند.
همچنين اخترشناسان ، عناصري از ترکيبات کربن با فلز را در اين کهکشان کشف کرده‌اند که اين‌گونه عناصر فقط در سياره‌هاي خيلي مسن وجود دارد.
بر اساس نظريه‌هاي اخترشناسان در مورد کهکشان‌هاي اوليه، اين کهکشان مي‌تواند يکي از قديمي‌ترين کهکشان‌ها باشد.

[saeeddz]

در سطح ماه که تا همین اواخر جزو خشک‌ترین مناطق منظومه شمسی شناخته می‌شد، مکان‌هایی سرشار از یخ آب وجود دارد که می‌تواند نیاز فضانوردان و انسان‌هایی را که در آینده به این قمر سفر می‌کنند، تامین کند.


سال گذشته، دانشمندان ناسا راکتی را به سمت یکی از گودال‌های ماه شلیک و غبار برخاسته از این برخورد را بررسی کردند. بر اثر این برخورد، مقادیر زیادی از سنگ و گردوغبار جابه‌جا شد و ترکیبات شیمیایی جالب و مقادیر زیادی از منابع آبی در زیر سطح ماه کشف شد.
تیم تحقیقاتی ناسا اعلام کرده است که از حفره حاصل از این برخورد، نزدیک به 155 کیلوگرم بخار آب و ترکیب آب و یخ خارج شده است. به این ترتیب تحلیل‌های دانشمندان نشان می‌‌دهد در برخی نواحی ماه، 5.6 درصد از وزن خاک را ترکیب آب و یخ تشکیل می‌دهد.
آنتونی کلاپریت از مرکز فضایی ایمز ناسا در این باره گفت: «این منابع آبی بسیار قابل توجه‌اند. کار کردن با ترکیب آب و یخ بسیار ساده‌تر است، چرا که شما مجبور نیستید آن‌ را خیلی گرم کنید؛ بلکه کافی است آن را به دمای اتاق برسانید تا به راحتی آلودگی‌هایش را جدا کنید. به این ترتیب می‌شود انتظار داشت در محدوده‌ای به طول 10 کیلومتر در اطراف این گودال برخوردی بتوان نزدیک به 4 میلیارد لیتر آب استخراج کرد».
عملیات انتحاری و گردآوری اطلاعات
درست چند دقیقه بعد از برخورد راکت با سطح ماه، کاوشگر LCROSS ناسا به سطح ماه نزدیک شد و شروع به عکس‌برداری و جمع‌آوری اطلاعات کرد. فضا‌پیمایی دیگر به نام مدارگرد اکتشافی ماه (LRO) نیز به منطقه برخورد نزدیک بود و توانست موادی را که بیش از 15 کیلومتر پراکنده شده بود، در نور خورشید بررسی کند.
ابزارهای اندازه‌گیری مشخص کردند که نزدیک به 20 درصد از گردوغبار ماه را ترکیبات فراری مانند متان، آمونیاک، گاز هیدروژن و دی‌اکسیدکربن تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، مقادیر زیادی از فلزاتی مانند سدیم، جیوه و حتی مس نیز در غبارهای حاصل از انفجار شناسایی شد.
دانشمندان می‌گویند آب و ترکیب مواد فرار موجود در ماه شاید بقایای اثرات برخورد شهاب‌سنگ‌ها یا سیارک‌ها باشد، اما فرآیند‌های فیزیکی و شیمایی نیز در به وجود آمدن و چرخش این مواد در درون ماه بی‌تاثیر نیستند.
در برخی نواحی مانند حفره کابئوس که همیشه در سایه قرار دارند، دما به 244 درجه زیر صفر می‌رسد. در این شرایط یخ می‌تواند برای میلیارد‌ها سال بدون کوچک‌ترین تغییری حفظ شود.

اما تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد حتی در بخش‌هایی از ماه که نور خورشید را در طول سال دریافت می‌کنند، منابع آبی هم در زیر خاک وجود دارند. به این ترتیب در آینده، بشر به جای آن‌که مجبور باشد در نواحی بسیار سرد و تاریک ماه فرود بیاید، می‌تواند نواحی روشن‌تر و در دسترس‌تر را که نور خورشید را دریافت می‌کند، انتخاب کند و با حفر چاه‌های کم‌عمق به آب و یخ دسترسی پیدا کند.

[amatraso]

قمر های معمایی
آیو و اروپا
سیاره ی مشتری قمری به نام آیو دارد که در آن یک فوران آتشفشانی بزرگ دیده می شود. همه ی سطح آیو از گدازه های مذاب پوشیده شده که حتی قبل از این که بتوانند اندکی سرد وسخت شوند یک لایه گدازه ی جدید روی آنها را می پوشاند.
اروپا قمر دیگر مشتری از یخ پوشیده شده است. دانشمندان احتمال می دهند که در زیر این یخ دریای عظیمی قرار داشته باشد که سراسر سطح قمر را در بر گرفته است.
تیتان ویاپتوس
سیاره ی زحل قمری اسرار آمیز به نام تیتان(بزرگترین قمر زحل)دارد که به اندازه ی یک سیاره ی کوچک است در جو این قمر مواد شیمیایی وجود دارد که شبیه موادی است که حیات روی کره ی زمین را تشکیل داده اند جو این قمر هم به قدری ابری است که فقط تصاویر مبهمی از سطح آن دیده می شود. شاید تیتان تنها نقطه دیگری از منظومه ی شمسی باشد که در سطح آن اقیانوس هایی وجود دارد اما در این اقیانوس ها به جای آب گاز متن مایع وجود دارد.
یاپتوس قمر دیگر زحل است که یک طرف آن به رنگ سیاه و طرف دیگرش مانند برف سفید است و هیچ کس دلیل آن را نمی داند.
میراندا
اورانوس قمری به نام میراندا دارد که سطح آن مثل توده هایی آشفته و عجیب است. اختر شناسان فکر می کنند که این قمر احتمالاً زمانی آن قدر به اورانوس نزدیک شده که توسط نیروی جاذبه ی قدرتمند سیاره از هم پاشیده است پس از مدتی دوباره خرده های قمر میراندا در کنار یکدیگر گرد آمدند و به شکل فعلی در آمد.

[saeeddz]

تلسکوپ فضايي سوئيفت ناسا تصوير جديدي با وضوح تصوير بسيار بالا از کهکشان آندرومدا تهيه کرده است که اين کهکشان را با جزئيات بسيار دقيقتري نشان مي دهد.

کهکشان «مسيه 31» (M31) يا کهکشان آندرومدا نزديکترين کهکشان مارپيچ به کهکشان راه شيري است.
اين کهکشان تنها در فاصله 2.5 ميليون سال نوري از زمين واقع شده است. وسعت اين کهکشان 220 هزار سال نوري بوده و محتوي يک تيليارد ستاره است.
براساس گزارش نيوساينتيست، به تازگي تلسکوپ فضايي سوئيفت ناسا که رصدهاي خود را هم در نور مرئي و هم در طيف ماوراء بنفش انجام مي دهد بيش از 300 تصوير از اين کهکشان تهيه کرده و از ترکيب اين تصاوير، يک تصوير بسيار واضح از کهکشان آندرومدا را ارائه کرده است.
اين اولين بار است که مسيه 31 با چنين وضوح تصويري ديده مي شود.