با همچین واکنشی میشه گفت دبیر گرامی دنبال جذب دانش آموزه اونم وقتی که راه حلشو تو کلاس پولیش میگه!
به هر حال جواب اینه:
2Ca5(PO4)3F + 7H2SO4 ----> 3Ca(H2PO4)2 + 7CaSO4 + 2HF
راه حل هم من این طوری رفتم:
اول باید مناسبترین عنصری رو که برای موازنه وجود داره پیدا کنیم
میدونیم که هیدروژن و اکسیژن هیچ وقت تو شروع کار نیستن
تو این مثال کلسیم در یک طرف واکنش در دو ماده وجود داره پس اونم مناسب نیست
فلوئور و گوگرد هم در ابتدا موازنه شده هستن پس میمونه فسفر
طرف دوم پشت ماده اول یک 3/2 ( سه دوم) میذاریم تا فسفر موازنه بشه
حالا یکی از دو ماده ای که سمت راست بودن و حاوی کلسیم بودن ضریب گرفتن پس میتونیم بریم سراغ موازنه کلسیم
پس پشت ماده دوم طرف راست یک 7/2 میذاریم
با این کار موازنه گوگرد به هم میریزه و باید اونو موازنه کنیم میریم سراغ ماده دوم سمت چپ و پشتش یه 7/2 میذاریم
با یه بررسی کوچولو میفهمیم که تمام مواد موازنه شدن و برای اینکه نمره کامل رو بگیریم واکنش رو ضربدر 2 میکنیم تا کسر ها به عدد طبیعی تبدیل بشن و کار تموم!
تو موازنه یه نکته ای که باید در نظر گرفت اینه که وقتی به یک ماده ضریب دادیم در واقع اونو موازنه شده فرض میکنیم و دیگه تا آخر کار نباید ضریبش رو عوض کنیم مگه اینکه بفهمیم اشتباه کردیم و باید از اول شروع کنیم
این واکنش برای دانش آموزی که تازه سال سوم رو شروع کرده یه جورایی میشه گفت ظلمه!
احتمالا آقای معلم میخواسته یه خودی نشون بده!
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برای موازنه واکنش به روش ضرایب مجهول به صورت زیر عمل می نماییم ۱)ابتدا برای هریک از مواد شرکت کننده ضرایب مجهول a,b,c,d,و ... انتخاب مینماییم
مثال:
۲)با توجه به اینکه تعداد هر عنصر در یک واکنش موازنه شده در دو طرف معادله واکنش با هم برابر است برای هر عنصر یک معادله می نویسیم
N => a=c
H => 3a=2d
O => 2b=c+d
در نوشتن معادله برای هر عنصر زیروند عنصر مورد نظر را در ضریب مجهول آن ضرب مینماییم
a-c=0
3a-2d=0
2b-c-d =0
پس از حل دستگاه ضرایب بدست می آید اگر ضرایب کسری بود با ضرب در عدد مناسب کسر را از بین می بریم
4NH3+5O2=>4NO+6H2
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
یک واکنش شیمیایی را می توان به روش وارسی طی مراحل زیر موازنه کرد
1-ابتدا مشخص می کنیم که هر عنصر(یون چند اتمی در صورتیکه بر اثر واکنش دچار تغییر ساختار نشود) در هر طرف معادله (واکنش دهنده ها و فراورده ها ) چند بار مشاهده شده است
مثال1
نیتروژن در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
هیدروژن در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
اکسیژن در واکنش دهنده ها در یک ماده ولی در فراورده ها در دو ماده مشاهده شده است
2-موازنه را از عنصری آغاز می کنیم که در جاهای کمتری مشاهده شده و تعداد آن بیشتر باشد
در مثال ذکر شده نیتروؤن وهیدروژن در جاهای کمتری مشاهده شده اند موازنه را هیدروژن اغاز می کنیم زیرا تعداد آن از نیتروژن بیشتر است
برای موازنه هیدروژن
با انتخاب ضریب 2 برای NH3 و ضریب 3 برای H2O تعداد هیدروژن دو طرف معادله برابر می شود
NH3+O2=>NO+H2O
H 3 *2 2*3
برای موازنه نیتروژن
با انتخاب ضریب 2 برای NO تعداد نیتروژن دو طرف معادله برابر می شود
۲NH3+O2=>NO+۳H2O
N 1 *2 1*2
برای موازنه اکسیژن
با انتخاب ضریب ۲/۵برای O2 تعداداکسیژن دو طرف معادله برابر می شود
۲NH3+O2=>۲NO+۳H2O
O 2 * ۵/۲ 2+3
۲NH3+ ۵/۲O2=>۲NO+۳H2O
تعداد هر عنصر در دو طرف معادله با هم برابر گردید اما در معا دله موازنه شده باید ضرایب کوچکترین عدد صحیح ممکن باشد پس معادله را در عدد 2 (مخرج کسر ) ضرب می نماییم
۲NH3+۵/۲ O2=>۲NO+۳H2O)*2 ۴NH3+ ۵O2=>۴NO+۶H2O)
مثال 2
k2Cr2O7+HCl=> KCl+CrCl3+Cl2+H2O
مرحله اول:
پتاسیم در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
کروم در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
اکسیژن در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
هیدروژن در هر طرف در یک ماده مشاهده شده است
کلر در واکنش دهنده ها در یک ماده ولی در فراورده ها در سه ماده مشاهده شده است
مرحله دوم:
در مثال ذکر شده پتاسیم ، کروم ،اکسیژن وهیدروژن در جاهای کمتری مشاهده شده اند موازنه را اکسیژن اغاز می کنیم زیرا تعداد آن از عناصر دیگر بیشتر است
برای موازنه اکسیژن
با انتخاب ضریب 7 برایH2O تعداد اکسیژن دو طرف معادله باهم برابر می شود
k2Cr2O7+HCl=> KCl+CrCl3+Cl2+7H2O
O 7*1 1*7
برای موازنه هیدروژن
با انتخاب ضریب 14 برای HCL تعداد هیدروژن دو طرف معادله باهم برابر می شودk2Cr2O7+14HCl=> KCl+CrCl3+Cl2+7H2O
7 *2 14*1 H
برای موازنه کروم
با انتخاب ضریب 2 برای CrCl3تعداد کروم دو طرف معادله باهم برابر می شود k2Cr2O7+14HCl=> KCl+2CrCl3+Cl2+7H2O
Cr 2 *1 1*2
برای موازنه پتاسیم
با انتخاب ضریب 2 برای KClتعداد پتاسیم دو طرف معادله باهم برابر می شود k2Cr2O7+14HCl=> 2KCl+2CrCl3+Cl2+7H2O
Cr 2 *1 1*2
برای موازنه کلر
با انتخاب ضریب 3برای Cl2 تعداد کلر دو طرف معادله باهم برابر می شود k2Cr2O7+14HCl=> 2KCl+2CrCl3+3Cl2+7H2O
Cl 1 *1 4 2+6+2*3
تذکر
بهتر است عناصری که در یک طرف معادله در مواد مختلف مشاهده می شوند را به صورت جمع نشان دهیم تا پیدا کردن ضریب مناسب آسانتر باشد
اگر شما در موازنه بتوانید تلفیقی از دو روش وارسی و ضریب مجهول استفاده نمایید براحتی تمام معادلات را موازنه می کنی