>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

[mohamad23]

روی دیگر ماه کجاست؛ نظریه ای جدید بر جابجایی نیم کره های ماه

محققان به تازگی با بررسی حفره های موجود بر روی سطح ماه و مقایسه سن این حفره ها اعلام کردند که بیلیونها سال پیش برخورد شهابسنگی بزرگ باعث چرخش ماه حول محور خود نسبت به زمین شده است و از آن تاریخ تاکنون زمینی ها تنها یک بعد از سطح ماه را دیده اند. به گزارش خبرگزاری مهر، مطالعات جدید نشان می دهد که در گذشته های دور و در حدود بیلیونها سال نیمکره دیگری از ماه از زمین قابل مشاهده بوده است.
فرایند چرخش کنونی ماه به دور سیاره سبز نشاندهنده این امر است که ساکنان زمین تنها قادر به مشاهده یک طرف از سیاره ماه هستند و تا به حال رخ دیگر این سیاره را از زمین ندیده اند.
با این حال دانشمندان بر این باورند که برخورد شهابسنگی بزرگ به ماه باعث چرخش و جا به جایی نیم کره های این سیاره نسبت به زمین شده و پس از آن زمان ماه با جهتی متفاوت به دور زمین به حرکت پرداخته است.
مطالعه بر روی حفره های موجود بر روی سیاره درخشان بیانگر این امر است که در حدود 3.9 بیلیون سال پیش این سیاره مورد اصابت جرمی بزرگ قرار گرفته است. در عین حال مسیر خاص برخورد ذرات سنگی از سوی ماه به ماهواره ها نشان می دهد که تعداد حفره های سمت غربی این سیاره نسبت به سمت شرقی آن بیشتر است.

با این حال مطالعات جدید محققان موسسه فیزیک زمین در پاریس این نظریه را به گونه ای دیگر عنوان می کند. بررسی بر روی سن و موقعیت 46 حفره بر روی ماه که توسط این محققان صورت گرفته از وجود حفره هایی بسیار قدیمی تر در نیمکره شرقی ماه خبر می دهد.
بر اساس این یافته محققان اعلام کردند که نیم کره شرقی این سیاره نسبت به نیم کره غربی در گذشته های دور بیشتر مورد اصابت شهابسنگها قرار گرفته و این تنها توجیهی است که می توان برای چرخش ماه در آن دوران ارائه کرد.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، به اعتقاد دانشمندان چنین پدیده ای می تواند در اثر برخورد یک شهابسنگ بسیار بزرگ به وجود آمده باشد. در این صورت ماه پس از برخورد به آرامی و حول مدار خود آغاز به چرخش کرده و با گذشت ده ها هزار سال در موقعیت کنونی خود ثابت مانده است.

[mohamad23]

تصویر روز نجوم، تصویری از گازهای سرخ رنگ ستاره درخشان سحابی

تصویر روز نجوم 26 ژانویه به ستاره ای درخشان تعلق دارد که در میان ابر گازی سرخ رنگی قرار گرفته و به همین دلیل ستاره درخشان سحابی نام گرفته است. به گزارش خبرگزاری مهر، ستاره AE Aurigae ستاره ای که به نظر آتشین می رسد، نام جرمی درخشان است که به دلیل احاطه شدن توسط ابر کیهانی IC 405 به ستاره درخشان سحابی شهرت یافته و به دلیل وجود گازهای سرخ رنگ چهره ای آتشین به خود گرفته است.
پدیده آتش در کهکشانها هنگامی رخ می دهد که مولکولها به سرعت جذب اکسیژن را آغاز کنند که این فرایند تنها در شرایط وجود میزان مناسبی از اکسیژن امکانپذیر بوده و در محیط پر انرژی و کم اکسیژن ستارگان ممکن نخواهد بود.
موادی که در این تصویر به شکل غبار یا دود دیده می شوند هیدروژن های بین ستاره ای هستند که از رشته های تاریک ذرات غبار کربن دار برخوردارند.
این ستاره درخشان در مرکز ابر گازی کیهانی قرار گرفته و با انرژی و حرارتی بالا و نوری آبی رنگ الکترونها را از میان گازهای اطراف خود می راند. زمانی که یک پروتون الکترونی را جذب می کند نور قرمز رنگی منتشر می شود که تجمع این نور چهره ای سرخ را به این سحاب کیهانی بخشیده است.

ستاره درخشان سحابی

ستاره درخشان سحابی که در تصویر فوق قابل مشاهده است در فاصله هزار و 500 سال نوری و با وسعت 5 سال نوری است که با استفاده از تلسکوپی کوچک از صورت فلکی اوریگا قابل مشاهده خواهد بود.

[mohamad23]

رونمایی رسمی از ماه نورد ناسا

ناسا با رونمایی رسمی از سامانه حرکتی فوق مدرن ماه نورد گام بلندی به سوی بازگشت دوباره به ماه برداشت. به گزارش خبرگزاری مهر، این ماه نورد با استفاده از الگوی حرکتی خرچنگها حرکت کرده می تواند از سطوح صعب العبور مختلفی عبور کند.
ناسا این ماه نورد را سامانه حرکتی فشرده ای عنوان کرده است که ابعادی در همچون یک کامیون کوچک دارد و دو فضانورد می توانند تا 14 روز در آن بدون هیچگونه مشکلی زندگی کنند.
با رونمایی رسمی از این ماه نورد، گام تاریخی در تکمیل پروژه های ناسا برای بازگشت دوباره انسان به ماه برداشته شد.
بر اساس گزارش اسپیس تراول، این ماه نورد به یک باتری لیتیوم - یونی پیشرفته مجهز است که انرژی حرکتی اصلی آن را تأمین می کند.
هنوز اطلاعات زیادی درباره این ماه نورد منتشر نشده اما به گفته دانشمندان ناسا در ساخت آن از پیشرفته ترین فناوریهای روز دنیا استفاده شده است.

[mohamad23]

ارسال نخستین تصاویر نیمه دور از دسترس خورشید به زمین

فضاپیماهای دوقلوی "استریو" ناسا نخستین تصاویر از نیمه ناشناخته و دور از دسترس خورشید را به زمین ارسال کردند. گزارش خبرگزاری مهر، این فضاپیماهای دوقلو در اکتبر سال 2006 به فضا پرتاب شدند و اکنون و به گفته دانشمندان ناسا تصاویر جدید از دورنمای بی سابقه ای از خورشید راهی زمین کرده است.
دکتر لیکا گوتاکورتا مدیر اصلی این مأموریت گفت: این تصاویر چشم انداز 270 درجه ای از خورشید در اختیار ما قرار داده اند و این یعنی سه چهارم از کل خورشید.
بر اساس گزارش سایت اسپیس، از زمانی که این دو فضاپیما در ابتدای سال 2007 وارد جو خورشید شدند به تدریج وابستگی کنترلی خود را از زمین و از یکدیگر کاهش داده اند.
دانشمندان معتقدند با استفاده از داده هایی که این تصاویر در اختیار آنها قرار می دهد می توانند به بسیاری از پرسشهای بدون پاسخ درباره خورشید جواب دهند.

[mohamad23]

هنوز فال را کارکرد علمی نجوم می دانند!/ برای "هوا" پول خرج کنیم

دکتر رضا منصوری پروژه رصدخانه ملی را اولین و بزرگترین پروژه علمی کشور دانست و گفت: ناصرالدین شاه روزگاری تاکید کرد که برای هوا پول خرج نمی کنیم و به این دلیل در نجوم عقب افتادیم اما در زمان حاضر باید برای هوا پول خرج کنیم و در راس آن رصدخانه ملی را دریابیم. مجری طرح رصدخانه ملی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، وضعیت علم نجوم را به لحاظ درک این علم در ایران و سایر کشورها متفاوت دانست و گفت: این علم در 50 سال اخیر تحولات و پیشرفتهای قابل توجهی داشته است ولی در ایران با توجه به قدمت زیاد آن توجهی به آن نمی شود.
وی به اهمیت این علم اشاره کرد و افزود: این علم با استفاده از ابزار پیشرفته و دانش فیزیک ذرات بنیادی انسان را قادر ساخته است تا به تحقیق در اعماق آسمانها و به شناخت کیهان و عالم بپردازد.
منصوری با بیان این مطلب که محققان دنیا با صرف میلیاردها دلار به دنبال پاسخ سوالهای بی شمار خود می روند، اظهار داشت: این علم در کشور ما منحصر به استهلال ماههای قمری و زمان دقیق اعیادی چون غدیر و فطر شده است و تنها در این زمانها است که مقداری از علم نجوم و اهمیت آن سخن به میان می آید.

انتقاد از برخی مراکز علمی و پژوهشی که فال را از کارکردهای نجوم می دانند
مجری طرح رصدخانه ملی ایران گرفتن فال و پیدا کردن ساعت سعد و نحس را از دیگر کارکردهای این علم در کشور نام برد و اضافه کرد: گرفتن فال و ساعت سعد و نحس در گذشته جزیی از علم نجوم به شمار می رفته که متاسفانه امروزه حتی در برخی از مراکز علمی و پژوهشی این امر را از کارکردهای علم نجوم می دانند."
وی به اهمیت این علم در سایر علوم پرداخت و ادامه داد: این اهمیت سبب شده است که در اکثر کشورهای دنیا تلسکوپهای 10 تا 50 متری ساخته شود و پروژه های عظیم 10 تا 15 ساله اجرا شود.
منصوری به نقش ایران در این علم اشاره کرد و تاکید کرد: همه دولتمردان با تصویب احداث رصدخانه ملی عزم خود را برای وارد شدن به این بازی علمی نشان دادند ولی باید توجه داشت که با ابزار آماتوری نجوم قادر نخواهیم بود تا سهم شایسته ای از این علم در جهان داشته باشیم.
مشکلات زمینی و نگاه آسمانی
منصوری در خصوص این انتقاد که گفته می شود با داشتن مشکلات و معضلات زمینی چرا برای علم نجوم هزینه کنیم به داستان عصر ناصرالدین شاه اشاره کرد و گفت: محمود خان قمی اولین منجم دوره قاجار بود که پس از طی دوره نجوم در فرانسه به ایران آمد و سعی کرد ضرورت تاسیس رصدخانه سلطنتی را به ناصرالدین شاه تفهیم کند. برای این منظور تلسکوپی به دربار برد و به رصد پرداخت. ناصرالدین شاه نیز پس از رصد اعلام می کند: "ما پول برای هوا نداریم".
وی این انتقاد را ناشی از عدم اطلاع از نحوه برخورد با دنیای مدرن دانست و اظهار داشت: اگر در دنیای جدید هر کشوری بخشی از درآمدهای خود را برای علم سرمایه گذاری نکند از گردونه تاریخ خارج خواهد شد. اگر ناصرالدین شاه در آن زمان اقدام به تاسیس این رصدخانه می کرد در این زمان ما یکی از پیشروان این علم در جهان بودیم.
استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف بر ضرورت سرمایه گذاری در حوزه نجوم تاکید کرد و به مهر گفت: اجرای پروژه های کلان در برخی از رشته ها مانند نجوم نتایج ناخواسته ای را به دنبال دارد که می تواند به توسعه دانش و افزایش رفاه مردم کمک می کند. کشورهای آمریکا و اروپا به طور قطع مشکلات زیادی در کشورشان دارند ولی سالانه میلیاردهای دلار صرف پروژه های نجومی می شود و در نهایت بیش از آنچه که هزینه کردند، دریافت می کنند.
هزینه پروژه رصدخانه ملی درصد کوچکی از هزینه های ناتمام صنعتی است
منصوری تاکید کرد: پروژه رصدخانه ملی اولین و بزرگترین پروژه علمی در کشور است و هزینه ای که صرف راه اندازی و تاسیس آن می شود درصد کوچکی از هزینه هایی است که برای احداث کارخانه هایی می شود که هرگز راه اندازی نشده و یا درصد کوچکی از سدهایی است که بد ساخته ایم.

[mohamad23]

توليد سوخت ژله‌يي جديد و ايمن براي راكت‌هاي فضايي


گروهي از مهندسان و دانشمندان با همكاري يكديگر نوع جديدي از سوخت ژله‌يي و ايمن براي راكت‌هاي فضايي توليد مي‌كنند.

به گزارش سرويس فن‌اوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)،‌ اين دانشمندان اميدوارند سوخت جديد سطح ايمني، كاركرد و تعداد راكت‌هايي را كه براي ماموريت‌هاي فضايي و نظامي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، ارتقا دهد.

استفان هيستر، استاد دانشگاه پوردو در رشته هوانوردي و فضانوردي كه سرپرستي اين دو تيم پژوهشي را در پروژه بر عهده دارد، خاطرنشان كرده است: پروژه توليد سوخت ژله‌يي براي راكت‌ها بسيار چند شاخه‌اي است و به رشته‌هاي مختلف علمي مربوط مي‌شود. بودجه اين تحقيقات از سوي سازمان پژوهش ارتش امريكا تامين شده است.

هيستر معتقد است كه ژل‌ها براي اين منظور ايمن‌تر و مطمئن‌تر از مايعات هستند چرا كه احتمال نشت كردن ژل بسيار كمتر است.

اين پژوهشگران همچنين تاكيد كردن كه ژل‌ها حتي مي‌توانند در كاربردهاي نظامي نيز مفيد‌تر باشند چرا كه بهتر از سوخت‌هاي جامد متداول به كنترل موشك‌ها و راكت‌ها كمك مي‌كنند.

محققان اظهار داشته‌اند كه سوخت‌هاي ژله‌يي همچنين در ساير موارد مانند استقرار ماهواره‌ها در مدار و همچنين در ماموريت‌هاي فضايي ناسا، كاربردهاي مفيد بالقوه‌اي دارند.

[mohamad23]

تصویر روز نجوم؛ تصویری از باریکه درخشان کهکشان راه شیری

سایت سال بین المللی نجوم در راستای فعالیتهای جهانی سال نجوم هر روز تصویری جدید و خارق العاده از کهکشانها، پدیده های کیهانی و سیاره های مختلف را به نمایش می گذارد تا از این طریق به تعداد علاقمندان علوم کیهانی بیفزاید. به گزارش خبرگزاری مهر، کهکشان راه شیری تقریبا ۱۰۰ هزار سال نوری طول و ۱۰۰۰ سال نوری ضخامت داشته و حداکثر ستاره های موجود در آن ۴۰۰ بیلیون تخمین زده شده است. با وجود این عظمت امکان مشاهده این کهکشان از زمین امری به نظر غیر ممکن اما رایج به شمار می رود و تنها با داشتن آسمانی پاک و تاریک می توان قسمتهایی از این کهکشان را به وضوح مشاهده کرد.
در صورت تاریک بودن محیط و پاک بودن آسمان و قرار گیری در موقعیتی مناسب می توان رشته ای باریک و کم نور از کهکشان راه شیری را در آسمان مشاهده کرد که این نوار باریک پس از انطباق چشم با تاریکی به منظره ای درخشان و دیدنی تبدیل خواهد شد.
یکی از عواملی که پس از مشاهده این منظره باعث شگفتی افراد خواهد شد تصور این موضوع است که این نوار باریک از بیلیونها ستاره درخشان که قسمتی از کهکشان مارپیچی زمین را تشکیل می دهند ساخته شده است.

باریکه از راه شیری در آتشفشان هالی

تصویر فوق نیز به قسمتی از این نوار کهکشانی تعلق دارد. نقطه درخشان قابل مشاهده در زیر این باریکه درخشان سیاره مشتری است و نور مهتاب پیش زمینه تصویر را که در کوه آتشفشان هالی کالا واقع در جزیره ماویی در هاوایی به ثبت رسیده روشن ساخته است.

[mohamad23]

سیاهچاله ها؛ پر انرژی ترین پدیده های کهکشانی

سیاهچاله های فضایی از سطح قابل توجهی از انرژی برخوردارند که منابع آن تاکنون ناشناخته باقی مانده بود. در همین راستا محققان دانشگاه واترلو با ارائه مدارکی جدید به بررسی منابع احتمالی این پدیده های آسمانی پرداخته اند. به گزارش خبرگزاری مهر، به گفته اختر شناسان سیاهچاله های دوار دارای انرژی فوق العاده ای بوده و توانایی ذخیره و آزاد سازی انرژی برابر انرژی بیلیونها نو اختر را خواهند داشت که در کنار این قدرت بی کران تاثیرات مخربی را نیز بر روی کهکشانهای میزبان خود خواهد گذاشت.
بسیاری از سیاهچاله های عظیم که در مرکز کهکشانها فعالیت می کنند فورانهای پر انرژی پلاسمایی را تولید و منتشر می کنند که طی میلیونها سال گسترش می یابند. با اینکه جزئیات شکل گیری این فورانها تا کنون مبهم باقی مانده است تنها دو منبع انرژی برای فعالیتهای این سیاهچاله ها محتمل است. اولین احتمال سقوط ماده به میان سیاهچال است که این احتمال توانایی توضیح تمامی وقایع در حال وقوع در سیاهچاله ها را ندارد. احتمال دوم انرژی چرخشی ذخیره شده درون سیاهچال است که بر اساس محاسبات به عمل آمده امکان ذخیره انرژی چرخشی طی چرخشهای پر قدرت سیاهچاله ها امری غیر ممکن نخواهد بود.
اکنون گروهی از محققان دانشگاه واترلو در کانادا مدرکی را مبنی بر وجود منبع احتمالی انرژی فورانهای سیاهچاله ها ارائه کرده اند. این مدرک از کهکشانی به نام ms0735.6+7421 در فاصله 2.6 بیلیون سال نوری زمین به دست آمده است. در سال 2005 اطلاعات به دست آمده از این کهکشان توسط رصدخانه چاندرا بیشترین سطح فوران انرژی را که تا به حال مشاهده شده بود، نمایان ساخت.
بر اساس اطلاعات به دست آمده از حفره هایی که فورانهای پر انرژی در گازهای اطراف خود به وجود می آورد محققان اعلام کردند که طی 100 میلیون سال گذشته فورانها انرژی این سیاهچاله برابر 1055 ژول بوده است که این میزان در برابر انرژی نواخترها بیلیونها بار بیشتر است. این احتمال امکان ورود ماده به دورن سیاهچاله را غیر ممکن می سازد.
در این صورت تنها گزینه باقی مانده انرژی ناشی از چرخش سیاهچاله ها است. سیاهچاله ها می توانند با ورود ماده به دورن خود و یا با ادغام با سیاهچاله ای دیگر چرخش خود را آغاز کرده باشند و میزان زیادی از انرژی در هنگام چرخش سیاهچاله ذخیره شده که می تواند به شکل فورانهای قدرتمند آزاد شوند.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، دانشمندان با وجود بررسی این نظریه ها بر این باورند که همچنان مطالعات بیشتر و گسترده تری به منظور شناسایی منابع انرژی سیاهچاله ها مورد نیاز خواهد بود.

[mohamad23]

فضانوردان در معرض خطر پوکی استخوان زودرس قرار دارند

فضانوردانی که برای ماهها در ایستگاه فضایی بین المللی اقامت دارند در معرض خطرات جسمی فراوان از جمله از دست رفتن سریع استحکام و تراکم استخوانها قرار خواهند داشت. به گزارش خبرگزاری مهر، به گفته محققان مطالعه بر روی 13 فضانورد که به مدت طولانی در ایستگاه فضایی بین المللی حضور داشته اند نشان می دهد که استحکام استخوان آنها طی نیمسال اقامت در این ایستگاه به مقدار 14 درصد کاهش یافته است.
3 فضانورد از میان این 13 نفر که به مدت طولانی تری در این پایگاه به سر برده اند 30 درصد از استحکام استخوانهای بدن خود را از دست داده اند که این میزان با میزان سستی استخوان با فردی مسن و مبتلا به پوکی استخوان برابری می کند.
به گفته متخصصان دانشگاه کالیفرنیا در صورتی که اقدامات و پیشگیری های اصولی به منظور کنترل این اختلال صورت نگیرد برخی از فضانوردان پس از اتمام ماموریت در معرض خطر شکستگی های استخوانی مرتبط با سالخوردگی قرار خواهند گرفت.
محققان دانشگاه کالیفرنیا به همکاری دانشگاههای تحقیقات فضایی در هیوستون و با حمایت سازمان ناسا با استفاده از برنامه رایانه ای جدید به بررسی خطر شکستگی استخوان لگن در افراد مبتلا به پوکی استخوان پرداخته تا با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این برنامه بتوانند نتیجه اسکن استخوان لگن را در تعدادی از فضانوردان زن و مرد مورد تجزیه قرار دهند.
مطالعات گذشته نشان می دهد که تراکم مواد معدنی استخوانهای فضانوردان به صورت ماهیانه از 0.4 الی 1.8 درصد کاهش می یابد. اما محققان با انجام بررسی های جدید اعلام کردند که میزان از بین رفتن تراکم استخوان در ماه از 0.6 درصد تا 5 درصد خواهد بود.
سازمان ناسا از گذشته بر میزان کاهش قوای ماهیچه ای و تراکم استخوانها طی پروازهای طولانی مدت فضایی آگاهی داشته است که این اختلال به دلیل غوطه ور بودن در میان میکروگراویتی و بی وزنی به وجود می آید. به گفته ناسا به منظور کاهش اثر قرارگیری در چنین فضایی، فضانوردان باید حداقل روزانه دو ساعت به ورزش پرداخته و پس از اتمام ماموریت خود هفته ها دوره توانبخشی را تحمل کنند.
بر اساس گزارش اسپیس، نقاطی که بیشترین میزان از دست رفتن تراکم را در میان فضانوردان به خود اختصاص می دهند استخوانهای ستون فقرات و لگن هستند که درمان استخوان لگن نیازمند جراحی های پیچیده و نگهداری های بیمارستانی بوده و اختلال در ستون فقرات منجر به کاهش قد، کمر دردهای شدید و از فرم خارج شدن بدن خواهد شد.

[mohamad23]

تصاویری زیبا از خورشیدگرفتگی حلقه ای در نقاط مختلف جهان

خورشید گرفتگی حلقه ای که در 26 ژانویه 2009 رخ داد قسمتی کوچک از زمین را پوشش داد که تعدادی اندک از مردم جهان امکان مشاهده آن را داشتند. به گزارش خبرگزاری مهر، ساکنین کشور اندونزی از معدود افرادی بودند که در 26 ژانویه موفق به مشاهده خورشید گرفتگی حلقه ای شدند. این پدیده زیبا که به مدت 4 دقیقه به طول انجامید از ساعت 4:40 دقیقه عصر به زمان محلی آغاز شد.

خورشید گرفتگی در چین

خورشید گرفتگی های حلقه ای که نسبت به خورشید گرفتگی های کامل نزد اخترشناسان از اهمیت کمتری برخوردار است طی یک قرن 66 بار رخ داده و تنها افرادی که در مسیر باریک حرکت آن قرار دارند قادر به مشاهده شکل کامل آن خواهند بود.

خورشید گرفتگی در اندونزی

طی وقوع خورشید گرفتگی حلقه ای تنها افراد جزیره ای در پاسیفیک جنوبی توانستند این پدیده را به صورت کامل و حلقه ای مشاهده کنند و ساکنین استرالیا، آفریقای جنوبی جنوب هند و آسیا این پدیده را به صورت خورشید گرفتگی 1 تا 84 درصد مشاهده کردند.

خورشید گرفتگی در آفریقا

بر اساس گزارش ام اس ان بی سی، آخرین خورشید گرفتگی کامل در اول آگوست 2008 میلادی رخ داده است و طی سال جاری و در ماه جولای نیز ساکنین هند، نپال، بنگلادش، بوتان، میانمار، چین و قسمتهایی از ژاپن قادر به مشاهده این رویداد آسمانی خواهند بود.

خورشید گرفتگی در اندونزی