>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

[ghazal_ak]

طی سالهای 1960 و دهه 70 دانشمندان اعلام کردند سنگهایی كه فضانوردان آپولو 17 از ماه به زمین آورده اند تا مدتها آنها را به خود مشغول خواهد كرد. اکنون تجزیه یكی از سنگهایی كه طی این ماموریت جمع آوری شده بود منجر به حل معمای دیرینه ماه شده است. محققان MIT‌ بررسی های جزئی تری را بر روی كهن ترین سنگ جمع آوری شده توسط آپولو انجام دادند. اثرات مغناطیسی ثبت شده بر روی این سنگ شواهد محكمی را در اختیار گذاشت كه نشان می دهد 4.2 میلیارد سال پیش ماه همانند زمین امروزی، هسته ای مایع و دینامو داشته است كه یک میدان مغناطیسی قوی را ایجاد می كرده است.

تا پیش از فرستادن آپولو به ماه بسیاری از دانشمندان بر این باور بودند كه اصولاً ماه از بدو پیدایش سرد بوده و سرد خواهد بود و هرگز آنقدر ذوب نخواهد شد كه یك هسته مایع را تشكیل دهد. آپولو نشان داد كه جریان های عظیمی از مواد مذاب در سطح ماه در جریان بوده اند اما این موضوع كه آیا هسته مذاب داشته یا خیر همچنان بحث برانگیز باقیمانده بود. «بن ویس»(Ben Weiss) استادیار علوم سیاره ای دانشگاه MIT و نویسنده اصلی مقاله ای در خصوص کشفیات اخیر كه در 27 دی ماه در روزنامه ساینس به چاپ رسید، می گوید مردم سی سال با هیاهوی بسیار پیگیر این موضوع بوده اند.

ماموریت آپویو 17 :: هریسون جك اسمیت در حال قدم زدن بر روی ماه

كیفیت مغناطیسی بسیاری از سنگ های بدست آمده از ماه دانشمندان را متحیر نموده بود. چگونه ممكن است سنگهای ماه مغناطیس باشند اگر ماه هسته ای مغناطیسی نداشته است؟
در میان این سنگها یك سنگ بطور ویژه این موضوع را ثابت می كرد. این سنگ در آخرین ماموریت به ماه با آپولو 17 توسط هریسون جك اسمیت، تنها زمین شناسی كه تا كنون بر ماه قدم نهاده است، جمع آوری شده بود. ویس می گوید : بسیاری از مردم این سنگ را جالب ترین سنگ بدست آمده از ماه می دانند.

سنگ های جمع آوری شده توسط آپولو 17

«ایان گاریك بتال» سر دبیر روزنامه ساینس می گوید:" این یكی از كهن سال ترین و از اولین نمونه های شناخته شده است، اگر این توصیف كافی نیست باید افزود كه این سنگ از زیباترین سنگهای ماه با تركیبی از كریستال های سبز روشن و شیری است."
تیم تحقیق اثرات ضعیف مغناطیسی را در نمونه كوچكی از این سنگ با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرارداد. به گفته ایان گاریك، استفاده از یك مغناطیس سنج تجاری مجهز به سیستم رباتیك خودكار این امكان را به ما داد تا در قیاس با مطالعات پیشین اندازه گیری های بیشتری را در مقیاس بزرگتر و جزئیات دقیق تر انجام دهیم.
این اطلاعات موجب شد تا آنها سایر منابع احتمالی را که از خود اثرات مغناطیسی برجای می گذارند (مانند برخوردهای سهمگین با ماه که به تدریج منجر به ایجاد میدان مغناطیسی موقت در این قمر شده است) رد کنند. اما شواهد حك شده بر سنگهای ماه نشان می داد كه این سنگها میلیون ها سال تحت تاثیر محیط مغناطیسی بوده اند، ‌بنابراین میدان مغناطیسی باید از یك دیناموی مغناطیسی دراز مدت ناشی شده باشد.

قطعه سنگی از ماه که توسط آپولو به زمین آورده شده است

ویس معتقد است که این یك نظریه جدید نیست. ‌اما برای مدتهای طولانی یكی از بحث برانگیزترین موضوعات علوم ماه بوده است. میدان مغنطیسی لازم برای مغناطیسی كردن این سنگها می بایست قدرتی معادل یك پنجم میدان مغناطیسی زمین داشته باشد كه این موضوع با تئوری دینامو و نظریه غالب پیدایش ماه ( که طی آن در اثر برخورد یك جرم آسمانی به اندازه مریخ با زمین مقداری از پوسته زمین جدا و به فضا پرتاب شده و پس از گرد هم آمدن ماه را تشكیل داده اند) همخوانی دارد.
یافته های اخیر نشان داد كه تا چه حد دانسته های ما از نزدیكترین همسایه زمین ناچیز است. ‌همسایه ای كه به زودی در ماموریت ناسا دوباره از آن بازدید خواهیم كرد.
اگر چه تاكنون شش بار به ماه سفر كرده ایم اما هنوز دانسته هایمان مانند خراش ناچیزی بر سطح این قمر است.

[mohamad23]

خورشید گرفتگی حلقوی در 7 بهمن / کسوف در ایران قابل رویت نیست

دبیر انجمن صلح آسمانی گفت: خورشیدگرفتگی حلقوی روز دوشنبه 7 بهمن ماه جاری رخ می دهد که در آفریقا، جنوبگان و استرالیا و جنوب شرقی آسیا قابل رویت است. محمد جواد ترابی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در این پدیده خورشید، ماه و زمین به گونه ای قرار می گیرند که ماه نمی تواند سطح کامل خورشید را بپوشاند و به این دلیل در اوج، حلقه ای از خورشید از ورای ماه دیده می شود.
وی به مسیر این خورشید گرفتگی اشاره کرد و افزود: این خورشید گرفتگی در آفریقا، جنوبگان، شرق آسیا و استرالیا به صورت حلقوی و جزئی قابل رویت است.

به گفته وی این پدیده روز دوشنبه 26 ژانویه 2009 مقارن 7 بهمن ماه جاری در ساعت 12 تا 13 به وقت محلی ایران در نیمکره جنوبی به صورت حلقوی اتفاق خواهد افتاد.
ترابی با تاکید بر اینکه این خورشید گرفتگی در ایران قابل رویت نیست، ادامه داد: برخی از سایتهای فعال در زمینه نجوم اقدام به پخش مستقیم این پدیده آسمانی می کنند و یا با تاخیر چند ثانیه ای عکسهایی از این پدیده را ارسال می کنند که کاربران ایرانی می توانند با مراجعه به این سایتها خورشید گرفتگی را مشاهده کنند.
دبیر انجمن صلح آسمانی خورشید گرفتگی کلی، جزیی و حلقوی را از انواع خورشید گرفتگی نام برد و اظهار داشت: مسیر گردش ماه به دور زمین با مسیر گردش زمین به دور خوشید 5 درجه اختلاف دارد. این اختلاف هر چند اندک است ولی در نحوه قرار گیری زمین، ماه و خورشید به گونه ای تاثیر گذار است که پدیده خورشید گرفتگی کلی به سبب منطبق نبودن دو صفحه مداری ماه به دور زمین بر زمین به دور خورشید به ندرت اتفاق می افتد.

[mohamad23]

پرتاب ماهواره جدید سازمان فضایی اروپا برای بررسی تغییرات میدان گرانشی

ماهواره جدید سازمان فضایی اروپا طی سال جاری و در ماه فوریه به منظور نقشه برداری از میدان گرانشی زمین در جزئیاتی بی سابقه به جو ارسال خواهد شد. به گزارش خبرگزاری مهر، این ماهواره با نام اختصاری goce اطلاعاتی سودمند را به منظور استفاده در تحقیقات اقیانوس نگاری، فیزیک جامد زمین و تغییرات جوی جمع آوری خواهد کرد.
به گفته مسئولان این پروژه ماهواره goce میدان گرانشی زمین را در فواصل معین اندازه گیری کرده و نقشه ای جامع، پر جزئیات و واضح را از زمین ارائه خواهد کرد.
این اطلاعات اساسی اطلاعات جدیدی را مبنی بر چرخه های اقیانوسی و تاثیر آن بر تغییرات جوی و همچنین ساختارهای درونی زمین ارائه خواهد کرد.
ماهواره جدید سازمان فضایی اروپا با استفاده از تجهیزاتی فوق حساس به نام شتاب سنج و بر اساس میزان چرخش زمین، موقعیت قرار گیری کوه ها، حفره های اقیانوسی و تغییرات جرمی زمین به اندازه گیری کوچکترین اختلافات میدان گرانشی در نقطه نقطه زمین خواهد پرداخت.
ارتفاع چرخش goce از سطح زمین 250 کیلومتر بوده و به مدت 20 ماه به چرخش به دور سیاره سبز ادامه خواهد داد. در عین حال اطلاعات به دست آمده می تواند در تعیین ارتفاع دقیق سازه های زمینی مانند کوه اورست موثر واقع شود.
بر اساس گزارش ویرد نیوز، محققان بر این باورند پیشگویی رفتارهای دوره ای زمین از دیگر فواید دستیابی به اطلاعات این ماهواره است که می تواند در شرایط بحرانی در تخفیف صدمات ناشی از بلایای طبیعی و خسارات اقتصادی نقشی تاثیرگذار داشته باشد.

[mohamad23]

تعیین شرایط جوی زمین با استفاده از ردیابهای زیرزمینی

محققان مرکز ملی علوم اتمسفریک آکسفورد با استفاده از ردیابهایی زیر زمینی و کنترل میزان بارشهای کیهانی تکنیکی جدید را به منظور پیشگویی شرایط جوی ارائه کردند. به گزارش خبرگزاری مهر، برای اولین بار ذرات کیهانی توسط محققان مرکز ملی علوم اتمسفریک برای ردیابی و تعیین شرایط جوی در لایه های بالایی اتمسفر مورد استفاده قرار خواهند گرفت. به گفته این محققان استفاده از چنین سیستمی می تواند به بهبود پیشگویی های آب وهوا و احتمال وقوع طوفانها کمک کند.
سیاره زمین هدف بارش بارانهای مداوم ذرات پر شتاب کیهانی است که به اصطلاح پرتوهای کیهانی خوانده می شوند. هرچه میزان انرژی برخورد این ذرات با سطح بالایی اتمسفر زمین بیشتر باشد میزان تولید ذراتی ثانویه با نام پیونها نیز افزایش خواهد یافت.
در برخی مواقع این ذرات در اثر برخورد با اتمهای اتمسفراز بین می روند اما در صورت پرهیز از برخورد تبدیل به ذرات دیگری به نام مون ها می شوند که قادر به عبور از اتمسفر و رسیدن به سطح زمین بوده و در صورت پر انرژی بودن آن توانایی ورود به زیر زمین را نیز خواهد داشت.
دانشمندان برای سالها به این نکته که بارش مون ها بر زمین در هنگام سرد بودن لایه استروتوسفر کاهش می یابد دقت کرده بودند. دلیل این پدیده حجیم تر شدن و سخت تر شدن گازهای موجود در این لایه و افزایش میزان برخورد این ذرات کیهانی با اتمهای اتمسفر است. اکنون دانشمندان برای اولین بار با استفاده از این پدیده به اندازه گیری دمای دقیق لایه های بالایی اتمسفر پرداختند.
محققان با استفاده از نصب ردیابهایی در عمق 700 متری زمین در یک معدن قدیمی در شهر مینه سوتا به ردیابی مون ها پرداختند. تنها با زیر نظر داشتن این ردیابها می توان میزان بارش این ذرات را تحت کنترل و برسی قرار داد.
سپس با درنظر داشتن میزان این بارشها و کشف ارتباط میان آن و حرارت لایه استروسفر که توسط بالونهای هواشناسی و ماهواره ها به دست می آید محققان دریافتند که میزان این بارشها با گرم شدن این لایه از اتمسفر افزایش می یابد.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، در صورتی که بتوان میزان دقت و جزئیات چنین تکنیکی را افزایش داد، می توان از آن به عنوان سیستم پیشگویی آب و هوا استفاده کرد زیرا بر اساس مطالعات مختلف تغییرات دما در لایه استروسفر می تواند بر روی حرکات هوا در لایه های پایین تر که منشا شکل گیری طوفانهای سهمگین و تغییرات جوی در زمین به شمار می روند، تاثیر بگذارد.

[mohamad23]

رفع اتهام از سیاهچاله ها در توقف ستاره سازی کهکشانها

محققان و اخترشناسان دانشگاه ییل با بررسی بالغ بر 117 تصویر فضایی از کهکشانهای مختلف دریافتند که سیاهچاله های مرکزی کهکشانها میلیونها سال پس از توقف فرایند ستاره سازی به وجود آمده اند و هیچ نقشی در توقف این فرایند ندارند. به گزارش خبرگزاری مهر، اخترشناسان دانشگاه ییل موفق به کشف پدیده ای جدید در علم اختر شناسی شدند مبنی بر اینکه فرایند ستاره سازی کهکشانها قبل از شکل گیری کامل سیاهچاله عظیم مرکزی آنها توقف یافته است. به این معنی که سیاهچاله ها نقشی در توقف تولد ستارگان ندارند.
اخترشناسان تا به حال بر این باور بودند سیاهچاله های agn- سیاهچاله های بسیار عظیم و پر انرژی در مرکز کهکشانهای جوان- پس از رشد و گسترش کامل در کهکشان میزبان به عامل توقف شکل گیری ستارگان تبدیل می شوند.
به بیانی دیگر بر اساس این نظریه agn ها از مواد کیهانی مجاور تغذیه می کرده و میزان قابل توجهی انرژی به شکل نور تولید می کرده اند و گرمای حاصل را صرف حرارت دهی به دیگر مواد می کرده اند. در این صورت هیچ یک از این مواد توانایی سرد بودن و ایجاد یک حجم ستاره ای را نداشته اند.
اما مطالعات جدید نشان می دهد عملیات توقف شکل گیری ستارگان بسیار زودتر از شکل گیری agn ها و زمان آغاز درخشش آنها بوده است. به این معنی که دوره درخشش، حرارت زایی و انرژی زایی این سیاهچاله ها با دوره توقف تولد ستارگان همخوانی ندارد.
برخی اختر شناسان بر این باورند که agn ها در کهکشانهای فعال و ستاره ساز قابل مشاهده نیستند زیرا نور آنها توسط کهکشانها جذب شده و صرف تولید ستارگان می شود. اختر شناسال ییل با بررسی تصاویر 117 کهکشان متفاوت که توسط 2 تلسکوپ فضایی مختلف به ثبت رسیده بود برای اولین بار اثبات کردند که کهکشانهای فعال از هیچ نوع سیاهچاله و یا agn برخوردار نیستند.
این گروه با کاستن نور ساطع شده از agn دریافتند که تمامی کهکشانهایی که دارای agn درخشان و قدرتمند هستند دارای فرایند ستاره سازی نبوده و این فرایند در چندین میلیون سال پیش در آنها متوقف شده است. به گفته اختر شناسان این به آن معنی است که agn ها میلیونها سال پس از توقف شکل گیری ستارگان به وجود می آیند.
بر اساس گزارش ساینس دیلی، نتایج این تحقیقات اتهام توقف ستاره سازی در کهکشانها را از دوش سیاهچاله برداشته و آن را به فرایندی پیچیده تر و دورتر نسبت می دهد. محققان ییل بر این باورند تحقیقات آنها اولین تحقیقاتی است که به اندازه گیری تاخیر زمانی میان شکل گیری agn ها و توقف ستاره سازی کهکشانها پرداخته است.

[mohamad23]

کوچکترین سیاره فراخورشیدی نپتونی جهان از سیاره نپتون بزرگتر است

اختر شناسان به تازگی موفق به کشف کوچکترین سیاره فراخورشیدی مشابه سیاره نپتون شده اند که عظیم تر از نپتون بوده و به دور ستاره ای در حال چرخش است، شدند. به گزارش خبرگزاری مهر، اخترشناسان مرکز فیزیک نجومی هاروارد سیمثتونین موفق به کشف سیاره ای بزرگتر و حجیم تر از سیاره نپتون شده اند که در فاصله 120 سال نوری از زمین در حال چرخش به دور یک ستاره است.
این سیاره جدید در برابر نپتون که قطر آن 308 برابر زمین و جرم آن 17 برابر زمین است بسیار عظیم تر بوده و با قطری 4.7 برابر و جرمی 25 برابر زمین، وسعتی غیر قابل تصور را به وجود آورده است.
سیاره HAT-P-11b در هنگامی کشف شد که در حال عبور از مقابل ستاره مادر خود بوده است، شرایطی که در آن 0.4 درصد از نور ستاره مادر مسدود شده است. این کاهش نور دوره ای توسط شبکه ای کوچک از تلسکوپها به نام HATNet واقع در هاوایی ردیابی شده و منجر به کشف این سیاره فراخورشیدی شد. سیاره HAT-P-11b یازدهمین سیاره فراخورشیدی است که توسط این شبکه تلسکوپی شناسایی شده و در عین حال کوچکترین آنها در جهان نیز به شمار می رود.
تاکنون سیاره های شبه نپتونی متعددی توسط تکنیک بررسی سرعت شعاعی کشف شده است اما سیاره HAT-P-11b تنها نمونه ای است که به دور ستاره خود در حال چرخش است که همین امر باعث شده است محققان به راحتی و با استفاده از میزان انسداد نور ستاره توسط سیاره به تعیین حجم و جرم آن بپردازند.
فاصله چرخش این سیاره نسبت به ستاره اش بسیار کم بوده و هر 4.88 روز یک بار مسافت دور این ستاره را طی می کند. حرارت این سیاره در حدود هزار و 100 درجه فارنهایت بوده و ابعاد ستاره آن که نسبت به خورشید از حرارت کمتری برخوردار است سه چهارم خورشید تخمین زده شده است.
بر اساس گزارش ساینس دیلی، سیاره HAT-P-11b در صورت فلکی صلیب شمالی قرار گرفته است که در مسیر دید فضاپیمای آینده ناسا، کپلر قرار دارد. این فضاپیما با هدف جستجوی سیاره های فرا خورشیدی و تعیین جزئیات دقیق این سیاره ها به فضا ارسال خواهد شد.

[mohamad23]

اجرای طرح آسمان تاریک در کشور / اجرای مسابقه تخمین میزان تاریکی آسمان

مدیر انجمن علمی و پژوهشی آسمان تاریک پارس اعلام کرد: طرح آسمان تاریک به زودی به شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ارائه خواهد شد. خسرو جعفری زاده در گفتگو با خبرنگار مهر هدف از اجرای این پروژه را کاهش آلودگی نوری در سراسر کشور ذکر کرد و گفت: در گذشته کهکشانهای راه شیری به راحتی در شهرها قابل رویت بودند ولی در حال حاضر به دلیل استفاده از نورپردازیهای غیر استاندارد و نصب نورافکنهای شهری امکان رصد این کهکشانها در فضای شهری وجود ندارد.
وی با بیان اینکه این طرح در حال حاضر در حال اجرا است، افزود: اولین پروژه این طرح تحت عنوان "چه تعداد ستاره؟" اجرا می شود که در طی آن تمامی علاقه مندان به آسمان شب می توانند شرکت داشته باشند و با شمارش ستاره های صورت فلکی خرس کوچک، ذات الکرسی و جبار (شکارچی) در طول سال مقدار تاریکی آسمان منطقه ‌زندگی خود را تخمین بزنند.
جعفری زاده اجرای طرح آسمان تاریک در جهان را یکی از پروژه های مهم در سال جهانی نجوم ذکر کرد و اظهار داشت: علاقه مندان می توانند با مراجعه به سایت آسمان تاریک به آدرس [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ثبت نام کرده و در برنامه های این طرح شرکت کنند.
مدیر انجمن آسمان تاریک پارس اضافه کرد: طبق بررسیهای انجام شده بیشتر شهرهای بزرگ ایران (کلانشهرها) مکانهای مناسبی برای رصد آسمان نیستند. در این شهرها نورافکنهایی نصب شده است که بیش از 30 درصد نور آنها به سمت آسمان است که این امر آلودگیهای نوری زیادی را ایجاد کرده است.
وی با بیان اینکه جلوگیری از آلودگیهای نوری در شهرهای مختلف کشور آغاز شده است، تاکید کرد: برای فراگیری کامل در کل کشور به زودی این طرح به شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ارائه خواهد شد که در صورت تایید آن، برنامه های کشوری در این زمینه اجرا می شود.
جعفری زاده از برگزاری همایش آلودگی نوری خبر داد و خاطر نشان کرد: همایشهایی در سطح کشور در سال جهانی نجوم برگزار خواهد شد که سعی داریم اولین دوره از این همایشها را در هفته دوم اسفند ماه در شهر اهواز برگزار کنیم.

[mohamad23]

تصویر روز نجوم، تصویری زیبا از خورشید گرفتگی حلقه ای سال
1992 خورشید گرفتگی حلقه ای پدیده ای است که به واسطه قرار گیری ماه در فاصله ای معین میان زمین و خورشید به گونه ای که قسمتی از خورشید قابل مشاهده خواهد ماند رخ می دهد. به گزارش خبرگزاری مهر، تصویر 25 ژانویه به تصویری از خورشید گرفتگی حلقه ای که در ژانویه 1992 رخ داده است تعلق دارد. پدیده ای زیبا که زمین در روز 26 ژانویه 2009 نیز شاهد آن خواهد بود.
طی وقوع این پدیده که به دلیل قرار گیری ماه در میان خورشید و زمین رخ می دهد قسمت مرکزی خورشید تیره دیده شده و ماه تاریک توسط حلقه ای درخشان احاطه خواهد شد. پدیده ای به نام حلقه آتش که تنها ساکنین جنوب اقیانوس هند قادر به مشاهده آن خواهند بود. در دیگر مناطق مانند آفریقا و استرالیا این رخداد طبیعی به صورت پوشانده شدن قسمتی از خورشید توسط ماه دیده خواهد شد.

تقویم حوادث نجومی نشان می دهد که چنین حادثه آسمانی تا ژانویه 2010 تکرار نخواهد شد. با این حال ساکنان زمین در ماه جولای سال جاری می توانند شاهد یکی از بی نظیر ترین خورشید گرفتگی های کامل در جهان باشند.

[حامدرضائی]

تاکنون هزاران کتاب، مقاله و فیلم درباره احتمال وجود حیات در سایر سیارات ارائه شده ‌است. اما به راستی نظر اخترشناسان و دانشمندان علوم دیگر درباره وجود حیات یا حتی موجودات هوشمند در سیارات دیگر چیست


جالبترین سیاره در منظومه شمسی کره مریخ (بهرام) است. این کره به خاطر ترکیبات آهن به سیاره سرخ نیز شهرت دارد. همیشه افسانه‌های فراوانی درباره ساکنان مریخ وجود داشته است. در قطب مریخ، یخ (آب جامد) و دی‌اکسیدکربن وجود دارد. نیروی جاذبه بر روی مریخ یک‌سوم نیروی جاذبه بر زمین است. در سمت روز مریخ، حرارت بالغ بر ۲۰ درجه و در سمت شب بالغ بر منهای ۱۰۰ درجه است.
دانشمندان به این نظراند که جو مریخ در سه میلیارد سال پیش تراکم بیشتری داشته، اما بر اثر پایان فعالیت‌های آتشفشانی و جرم محدود این سیاره، گازهای موجود از جو این سیاره خارج شده‌اند. با این وجود امکان دریاهای زیرزمینی در مریخ نیز وجود دارد.
بدنبال کشف یک سنگ آسمانی از کره مریخ بر روی زمین، دانشمندان در آزمایش‌های خود موفق به مشاهده بقایای موجودات میکروسکوپی شدند. اما هنوز بطور قطعی نمی‌توان گفت که موجودات میکروسکوپی منشایی فرازمینی دارند. بدون دریافت نمونه مستقیم از مریخ، تمام نظرات موجود تنها گمانه‌زنی خواهد بود.
یکی از ماه‌های سیاره مشتری به نام "اروپا" نیز دارای قشر ضخیمی از یخ است. اخترشناسان گمان می‌برند که در زیر این لایه قطور یخ، دریایی از آب‌شور وجود دارد. اما امکان زندگی موجودات زنده در ماه "اروپا" منوط به نمونه‌بردای و مشاهدات مستقیم است.
اثبات وجود آب بر روی کره مریخ
"تیتان" ماه سیاره زحل نیز دارای جوی نسبتاً فشرده و شبیه به زمین در دوران شکل‌گیری آن است. اما با توجه به سرمای شدید (منهای ۱۸۰ درجه) در ماه تیتان، وجود حیات از نوع زمینی بعید به نظر می‌رسد.
حیات بیرون از منظومه شمسی
اخترشناسان تا کنون موفق به کشف ۳۳۰ سیاره در خارج از منظومه شمسی شده‌اند. اما اغلب این سیارات یا ترکیبی از گازهای مختلف، به علت نزدیکی به ستارگان، دارای دمای بسیاربالایی هستند. فاصله این سیارات تا ستاره مرکزی خود برای حیات مساعد نبوده و شباهتی میان این سیارات و زمین نیز وجود ندارد.
باید افزود که شناسایی سیارات بسیار بزرگ و با حرکت انتقالی سریع، که در بیرون از منظومه شمسی قرار دارند، به مراتب آسان‌تر از کشف سیارات کوچک است. با ادامه ماموریت کاوشگر فضایی "کوروت" که دو سال پیش از سوی کشورهای اروپایی به فضا پرتاب شد، امکان شناسایی سیارات کوچک و سرد بیش از پیش فراهم خواهد شد. در سال ۲۰۱۳ نیز با نصب تلسکوپ فضایی "WEBB" این وضعیت به طور اساسی تغییر خواهد کرد. بطور مثال کشف سیاره‌ای خارج از منظومه شمسی به نام Gliese 581c نشان می‌دهد که با وجود سرمای زیاد آن، به کمک "گرمایش گلخانه‌ای" می‌توان شرایط مساعدی را برای حیات روی این سیاره بوجود آورد.
اثری از موجودات فضایی
در صورتیکه موجودات فضایی، مانند موجودات زنده بر روی زمین، ترکیباتی از ملکول‌های ارگانیک داشته باشند، پس می‌توان اثری از این ترکیبات شیمیایی را در کهکشان‌ها کشف کرد. اما این کشف هنوز به معنای وجود موجودات فضایی نخواهد بود. تنها در صورت ارسال پیام به زمین، از طریق امواج رادیویی و یا پرتوهای نوری، می‌توان با اطمینان از وجود موجودات فضایی سخن راند. به نظر پژوهشگران پروژه SETI در کالیفرنیا، در کهکشان راه شیری صدها تمدن از موجودات هوشمند وجود دارد. بهره‌برداری از ۳۵۰ رادیوتلسکوپ در کالیفرنیا در سال آینده، امکان شناسایی پیام‌های فضایی محتمل را افزایش خواهد داد.
__________________

[حامدرضائی]

جزئیات ساخت تلسکوپ ملی / پایان ساخت تلسکوپ 3 متری تا 7 سال آینده

مجری طرح رصدخانه ملی ایران با اشاره به ساخت تلسکوپ ملی با همکاری محققان کشور گفت: با توجه به تحولات 10 سال آینده در علم نجوم ساخت تلسکوپ 3 متری در دستور کار قرار گرفت که با همکاری مشترک ایران و دانشگاه "لوند" سوئد این طرح اجرا می شود. دکتر رضا منصوری در گفتگو با خبرنگار مهر به طرح ساخت تلسکوپ ملی اشاره کرد و گفت: در اوایل دهه 80 طرح ساخت تلسکوپ ملی رده 2 متری (2 تا 4 متری) به دولت ارائه شد که با تاخیر، اجرای این طرح به پژوهشکده نجوم ابلاغ شد.
وی افزود: با توجه به شرایط منطقه و تحولات جهانی در نهایت ساخت تلسکوپ 3 متری که یک تلسکوپ متوسط است، تصویب شد و اجرای آن در دستور کار قرار گرفت.
دلایل انتخاب تلسکوپ 3 متری
منصوری در خصوص دلایل انتخاب تلسکوپ 3 متری گفت: در ابتدای کار بر روی ساخت تلسکوپهای یک، 2 و 5 متری از لحاظ میزان بازدهی و هزینه های ساخت مطالعه شد و نتایج این بررسیها نشان داد که مناسب ترین تلسکوپ برای کشور ما تلسکوپ 3 متری است که با استفاده از آن می توانیم مقالات علمی تولید و با همکاری سایر کشورها پروژه های تحقیقاتی تعریف و اجرا کنیم.
رئیس انجمن فیزیک ایران با تاکید بر اینکه هر چه از تلسکوپهای 2 متری به سمت 4 متری می رویم به لحاظ تکنولوژیکی پیچیده تر و از لحاظ هزینه، سنگین تر می شود به مهر گفت: از این رو با در نظر گرفتن تحولات علمی 10 سال آینده در این رشته علمی و سند چشم انداز که قرار است سهمی از تولیدات علمی در این حوزه را داشته باشیم، ساخت تلسکوپ 3 متری انتخاب مناسبی است.


دکتر رضا منصوری - مجری طرح رصدخانه ملی ایران
منصوری به نحوه ساخت این تلسکوپ اشاره کرد و ادامه داد: برای ساخت این ابزار نجومی چند راه در پیش رو داشتیم. یا باید ساخت و نصب آن را به یکی از شرکتهای خارجی سفارش می دادیم یا خودمان می ساختیم و نصب می کردیم و یا اینکه مدیریت ساخت آن را بر عهده می گرفتیم.
وی با اشاره به توانمندیهای علمی داخل کشور تاکید کرد: از میان این راهکارها، روش مدیریت ساخت را انتخاب کردیم چرا که ساخت کلیه بخشهای تلسکوپ در داخل کشور غیر قابل دفاع بود چون دانش فنی آن را نداشتیم ولی با مدیریت این پروژه، زیرساختهای لازم در کشور برای اجرای پروژه های علمی در این حوزه و سایر حوزه ها ایجاد می شود.
تولید 80 درصد بخشهای مکانیکی تلسکوپ ملی توسط محققان داخل کشور
رئیس انجمن فیزیک ایران با تاکید بر اینکه طراحی و ساخت تلسکوپ در دانشگاه "لوند" سوئد انجام می شود به مهر گفت: بخش اپتومکانیکی که مسئول حرکت تلسکوپ است، بسیار حساس است که با توجه به اینکه دانش فنی آن در کشور وجود ندارد در دانشگاه "لوند" اجرا می شود ولی بیش از 80 درصد از بخشهای مکانیکی که شامل بخشهایی چون نگهدارنده تلسکوپ و گنبد است در داخل کشور تولید خواهد شد.
راه اندازی تلسکوپ ملی در 5 تا 7 سال آینده
منصوری با بیان اینکه این تلسکوپ 5 تا 7 سال آینده راه اندازی می شود، ادامه داد: بخش طراحی این تلسکوپ پیشرفتهای زیادی کرده است و در حال حاضر در حال مذاکره با دو شرکت اروپایی برای خرید شیشه خام تلسکوپ هستیم که پس از نهایی شدن مذاکرات، شیشه خریداری شده برای صیقل دادن و شکل دهی آینه های تلسکوپ ارسال می شود.
وی به مشکلات اجرایی این پروژه پرداخت و گفت: هر چند که از سوی سطوح بالاتر دولتی و مدیریتی حمایتهای مناسبی از اجرای این طرح شده است ولی در سطوح پایینی هنوز به ضرورت اجرای این طرح اعتقادی ندارند که امیدواریم با مذاکراتی که در این زمینه می شود به ضرورت راه اندازی رصد خانه و ساخت تلسکوپ واقف شوند.