میگویند اینترنت شبکهی جهانیای است که مرکز ندارد و هر کامپیوتری میتواند خود را مرکز آن پندارد. این سخن غلوآمیز است. دست کم این است که برخی امور اینترنت، مدیریتی متمرکز دارد که قرار است کنترل آمریکا بر آن کمتر شود.
ICANN، که "آی کن" تلفظ میشود، مخفف Internet Corporation for Assigned Names and Numbers است. کار این بنگاه، همانگونه که از اسم آن برمیآید، مدیریت نامها و شمارههاست. نامهای دامنههای اینترنتی (domains) توسط این بنگاه ثبت شده و انتظام مییابند. یکی دیگر از وظایف آن، کنترل روی Top Level Domain هاست، چیزهایی از قیبل .ir، .de، .com و .edu، که از جمله به کشور و شرکت و دانشگاه اشاره دارند و آنها را از آدرسهای اینترنتی میشناسیم. "آی کن"، یک سامانهی هدایت حرکت دادهها در شبکهی جهانی است. اینترنت مرکز ندارد در عین حال نباید فراموش کرد بدون مدیریتی که "آی کن" اعمال میکند، یک کامپیوتر نمیداند چگونه به سروری خاص متصل شود.
"آی کن" یک شرکت حقوقی خصوصی است، که در آمریکا ثبت شده است. مرکز آن در منطقهی ساحلی مارینا دل ری (Marina Del Rey) واقع در ایالت کالیفرنیا است. جمعی از متخصصان و شرکتهای پرنفوذ و استانداردگذار مقدرات "آی کن" را تعیین میکنند. قدرت آنان جایی به پایان میرسد که آمریکا از حق وتوی خود استفاده کند. این حق را دو قرارداد بستهشده میان "آی کن" و دولت آمریکا برقرار میکند.
خودمختاری
مهلت یکی از این قرارداد به پایان رسید و از اول اکتبر ۲۰۰۹ قرارداد تازهای به جای آن نشست. قرارداد پیشین "آی کن" را موظف میکرد که در مورد تصمیمهای عمدهی خود به وزارت بازرگانی آمریکا گزارش دهد. قرارداد دیگر که تا ۲۰۱۱ اعتبار دارد تضمینکنندهی کنترل آمریکا بر Root Server اینترنت است، یعنی آن سرور بنیادیای که هدایتگر اصلی در گردش دادههاست.
قراردادی که از اول اکتبر اعتبار یافت، از حد کنترل آمریکا بر مدیریت اینترنت میکاهد. "آی کن" خودمختارتر میشود. امور مدیریتی اینترنت دیگر اساسا با نظارت انجمنهایی پیش برده خواهد شد که علایق و تخصصهای گوناگون را نمایندگی میکنند. "آی کن" موظف شده است در مورد تصمیمهای خود گزارشدهی عمومی کند، تا کل جامعهی اینترنتی از پیامدهای خوب و بد آنها آگاه شوند. امید میرود که این نظارت افکار عمومی، بهترین هدایتگر برای مدیریت اینترنت باشد.
استقبال از آزادی بیشتر
رُد بکاستروم (Rod Beckstrom)، رئیس "آی کن" گفته است که با قرارداد جدید، "بنگاه نامها و شمارههای تخصیصداده شده"، به یک «واحد به راستی بینالمللی» تبدیل خواهد شد.
تحول تازه با استقبال گرم اروپا مواجه شد. ویوان ردینگ (Vivane Reding)، کمیسیر رسانههای اتحادیهی اروپا گفته است که از این پس تصمیمهای "آی کن" آزادانهتر خواهد بود و بهتر میتوان با آنها تفاهم داشت.
اتحادیهی اروپا و همچنین روسیه و چین از دیرباز خواهان آن بودند که مدیریت اینترنت از زیر کنترل آمریکا درآید و به راستی جهانی شود، آن گونه که اینترنت جهانی است.
دویچه وله