نرم افزار 3ds max یکی از قدرتمند ترین برنامههای گرافیک سه بعدی میباشد. این برنامه در زمینههای تجاری و هنری کاربردهای بسیار گسترده ای دارد که از آن جمله میتوان به معماری،بازیهای کامپیوتری ، تولید فیلم ، طراحی در اینترنت ، شبیه سازی وقایع جهت استفاده در مراجع قضایی ، تجسم سه بعدی اعضاء داخلی بدن انسان در پزشکی ، تجسم سه بعدی پدیدهای علمی ،هنر و واقعیت مجازی و... اشاره کرد .نرم افزار 3ds max برنامهای است که توهم حرکت اجسام سه بعدی در فضا را بوجود می آورد. بنابر این کسب مهارت در آن مستلزم تجسم این اجسام و حرکت و هم مستلزم تفکر منطقی در مورد کاری است که میخواهید انجام دهید.برای شروع به کار شما ابتدا باید بتوانید درک کنید که منظور از فضای سه بعدی چیست. در فضای دو بعدی اجسام و صحنهها همگی صاف یا مسطح هستند مانند یک عکس.شما یک عکس را فقط از روبرو میتوانید ببینید. یک عکس پشت یا پهلو ندارد و اگر شما از پشت به کاغذ عکس نگاه کنید هیچ چیز نمیبینید و اگر از دو طرف به آن نگاه کنید نیز فقط یک خط میبینید که ضخامت کاغذ عکس است . به همین دلیل اجسام داخل یک عکس ، هر چقدر هم که عکس خوب گرفته شده باشد ، از نظر بیننده بلافاصله به عنوان چیزهای غیر واقعی تشخیص داده می شوند. اما در دنیای سه بعدی شما میتوانید در داخل صحنه شیرجه رفته و در آن شنا کنید. مثلاً عکسی که از دریا گرفته شده است یک عکس است و شما نمیتوانید انگشت خود را داخل آن کنید اما در یک صحنه سه بعدی از دریا، شما میتوانید دوربین را به داخل آب برده و از داخل آب به سمت بالا نگاه کنید . حال اگر این دوربین را داخل چشم یک ماهی قرار داده باشید مانند آن است که این ماهی در زیر آب به سمت بالا نگاه می کند.درا ین چند بخش نخستین هدف ما این است که شما با اجراء اساسی برنامه 3ds max آشنا شوید و بدانید که هر کدام از اجزاء صفحه تصویر اصلی این برنامه چه کاری انجام می دهد. این آشنایی برای فراگیری بخشهای بعدی ضروریست.
بررسی صفحه تصویر اصلی برنامه 3ds max
3ds max صدها و شاید هزاران دستور دارد.برای آنکه این همه دستور در یک برنامه قرار داده شوند باید بسیاری از آنها پنهان شوند تا صفحه تصویر از دستورات پوشیده نشوند. به همین دلیل شاید مدتی طول بکشد تا بتوانید با مکان هر دستور و نحوی رسیدن به آن آشنا شوید. در اینجا شما با قسمتهای اصلی صفحه تصویر (پنجره) برنامه 3ds max آشنا می شوید.
صفحه تصویر اصلی برنامه 3ds max بر اساس عمل کرد هر مجموعه از دستورات طراحی شده است. دستورات در داخل منوها ، نوارهای ابزار ، پانلها ، ماژولها و پنجره ها قرار گرفتهاند تا حداکثر فضای ممکن یرای طراحی باقی بماند. علاوه بر اینها نمادهای کوچکی که در نقاط مختلف این صفحه تصویر وجود دارند و نیز منوی کوچکی که با کلیک کردن دکمه سمت راست موس روی هر صفحه تصویر (پنجره) اصلی برنامه 3ds max در شکل ۴-۱ نشان داره شده است.
شکل ۴-۱ در صفحه تصویر اصلی 3ds max چهار view port (پنجره دید) ، نوار منو در بالا نوار ابزار اصلی در زیر نوار منو ، یک نوار ابزار اصلی که نام آن Main است ، شش پانل دستوری (در سمت راست صفحه تصویر ) ابزارهای کنترل نحوی نمایش ویوپورتها ، ابزارهای کنترل انیمیشن و نوار وضعیت (که در زیر view port ها قرار دارند) وجود دارند.[/box]
اجزاء صفحه تصویر برنامه 3ds max
در صفحه تصویر اصلی برنامه 3dsmax سعی شده است تا دسترسی به دستورات تا حد ممکن سادهتر شود. اجزاء اصلی این صفحه تصویر به صورت زیر هستند:
توضیحات (tooltips) : کلماتی هستند که در داخل یک مستطیل ظاهر می شوند. هر زمان که شما مکان نمای ماوس را روی یک نماد (ابزار) قرار دهید و چند ثانیه نگه دارید (نباید کلیک کنید) این توضیحات ظاهر می شوند. توضیحات بخشی از سیستم help برنامه 3ds max هستند. به این ترتیب شما میتوانید نام هر ابزار را مشاهده کنید (شکل ۵-۱ ).
منوهای داخل مستطیلها: در بالای صفحه تصویر اصلی مکس شما چندین نوار مشاهده میکنید. یکی از این نوارها نوار ابزار Main (اصلی) است که در داخل آن علاوه بر ابزارها (نمادها) دو مستطیل هم وجود دارد.در سمت راست این مستطیلها یک فلش رو به پایین دیده میشود که اگر روی آن کلیک کنید یک لیست (منو) باز میشود که شما میتوانید از بین گزینه های آن روی یکی کلیک کنید تا از آن به بعد این گزینه داخل آن مستطیل نشان داده شود(شکل ۶-۱).
در تمام صفحه تصویر اصلی 3ds max تقریباً روی هر چیزی که دکمهء سمت راست ماوس را کلیک کنید یک منوی کوچک ظاهر میشود که در آن تعدادی دستور وجود دارد . این هم یک روش دیگر دسترسی به دستورات است که درواقع یک روش میانبر است . در بعضی از مکانهای صفحه تصویر 3ds max شما میتوانید کلید Ctrl را پایین نگه داشته و سپس دکمهء سمت راست ماوس را کلیک کنید که در این حالت ممکن است یک منو یا پنجرهء متفاوت باز شود (شکل ۷-۱).
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل ۷-۱[
شکل ۷-۱ هنگامی که روی یک جسم یا بعضی از اجزاء صفحهء تصویر 3ds max دکمهء سمت راست ماوس را کلیک کنید یک منو ظاهر میشود (برای هر جسم یا عنصر از صفحه تصویر این منو متفاوت است). در این منو دستوراتی وجود دارند که برای کار کردن روی آن چیزی که روی آن دکمهء سمت راست ماوس را کلیک کردهاید مناسبند . به همین دلیل به این منو منوی موضوعی یا منوی دکمهء سمت راست ماوس گفته میشود .
رول آوت (Rollout) یا کرکره نیزنوعی منو است که به صورت کرکره است با علامت + و هر زمان که به آن نیاز دارید روی آن کلیک میکنید تا باز شود . در این حالت دستورات داخل کرکره روی بقیهء پانل یا پنجره ای که این رول آوت در آن قرار دارد را میپوشاند و شما میتوانید از بین آنها روی یکی کلیک کنید تا اجرا شود . سپس میتوانید مجدداً روی دکمهء نام این کرکره کلیک کنید تا بسته شود . هر زمان که یک کرکره بسته باشد در سمت چپ دکمهء آن یک علامت + و هر زمان که باز باشد در سمت چپ دکمهء آن علامت ـ دیده میشود . رول آوتها در ناحیهء پانل دستورات (سمت راست صفحه تصویر) و در پنجره هایی نظیر Material Editor و در Render قرار دارند (شکل ۸-۱).
دکمه های اسپینر (Spinner) یا چرخنده به صورت یک جفت دکمه که یکی به سمت بالا و دیگری به سمت پایین اشاره میکنند طراحی شدهاند . اینها یک روش سریع عوض کرده مقدار ذکر شده در داخل یک مستطیل (که در سمت چپ آنها قرار دارد) هستند . الیته شما میتوانید روی عدد داخل مستطیل سمت چپ این دکمه ها نیز کلیک کرده و با دکمه Delete آنها را پاک کرده و یک عدد جدید را تایپ کنید . هر زمان روی یکی از دکمه های اسپینر راست کلیک کنید مقدار داخل مستطیل صفر میشود (شکل ۹-۱).
فلای آوت (Flyout) درواقع منوی ابزارها است . بعضی از ابزارها در گوشهء پایین ـ سمت راست خود یک مثلث کوچک دارند که نشان میدهد این ابزارها یک منوی ابزاری دارند . علت اینکه یک مجموعه از ابزارها در داخل یک ابزار قرار داده شدهاند کمبود جاست . با کلیک کردن و نگه داشتن دکمه ماوس روی یک ابزار که گوشهء پایین ـ سمت راست خود یک مثلث کوچک دارد این منو باز میشود که شما میتوانید در آن روی یک ابزار کلیک کنید . از این به بعد این ابزار در نوار ابزار نشان داده خواهد شد (شکل۱۰-۱).
فلوتر (Floater) یا شناور پنجره ای است که روی صفحه تصویر اصلی 3ds max به صورت شناور ظاهر می شود(یعنی شما میتوانید آن را با ماوس گرفته و جای آن را عوض کنید). هر زمان که دیگر به این پنجره ها نیاز نداشتید میتوانید آنها را ببندید (با کلیک کردن روی دکمهء x گوشهء بالاـ سمت راست آنها). نمونهای از یک فلوتر در شکل ۱۱-۱ نشان داده شده است .
نوارهای ابزار شناور و مستقر نیز نوع دیگری از نوارهای ابزار هستند(مانند نوار ابزار Main یا اصلی که در بالای پنجرهء اصلی 3ds max قرار دارد).اینها معمولاً برای ساختن اجسام مورد استفاده قرار میگیرند و شما هم میتوانید به صورت یک پنجره آنها را در هر جای صفحه تصویر قرار دهید (یعنی به صورت شناور) و یا اینکه میتوانید آنها را در بالا ٬ پایین ٬ سمت چپ یا سمت راست صفحه تصویر ثابت کنید (یعنی به صورت مستقر). نمونهای از یک نوار ابزار در حالت شناور در شکل ۱۲-۱ نشان داده شده است .
مکان نما در 3ds max با توجه به کاری که در حال انجام آن هستید تغییر میکند تا بهتر عمل در حال انجام را نشان دهد . به عنوان مثال هنگامی که در گوشهء پایینـسمت راست صفحه تصویر روی دکمه Zoom (که نماد آن یک ذرهبین است) کلیک می کنید٬ به محض آنکه مکان نما را روی ویوپورت فعال قرار دهید(یعنی یکی از چهار ناحیهء Top,Front,Left,Perspective) مکان نما به یک ذرهبین تبدیل میشود که نشان میدهد اکنون اگر روی این ویوپورت کلیک کنید و دکمهء ماوس را پایین نگه داشته و ماوس را به سمت بالا یا پایین بکشید اجسام داخل آن ویوپورت بزرگتر یا کوچکتر دیده خواهند شد. معمولاً مکان نمای ماوس با توجه به ابزار انتخاب شده تغییر می کند. مکان نمای ماوس را روی قسمتهای مختلف صفحه تصویر حرکت دهید و ببینید که هر دفعه به چه شکلی در میآید (شکل ۱۳-۱).
برای ادامه آموزش این مبحث به بخش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مراجعه نمایید.