مضرات سيگار و قلیان (تاپیک جامع دخانیات)

مصرف غير اخلاقي سيگار




برخي آمار و گزارش‌هاي جديد در جامعه ما حكايت از شيوع مصرف سيگار در بين زنان و دختران جوان دارد.
اين روند جديد به‌ويژه با تبليغ سيگارهاي لايت يا ملايم، شدت بيشتري به خود گرفته است. اما روندي كه به‌تازگي در كشور ما سر به گشودن آغاز كرده، سال‌هاست در غرب تجربه شده و نتايج زيان‌بار آن اكنون موضوع طرح و برنامه‌هاي دولت‌ها و انجمن‌هاي مردم‌نهاد براي كنترل مصرف دخانيات در اين كشورهاست. در مقاله زير كه از سوي «انجمن ارتقاي سلامت و شيوه زندگي سالم» تدوين شده، تجربه مصرف سيگار در بين زنان غربي مرور شده است.


* * *
وقتي كه «لولا مونتز» -زن افسونگر آمريكايي‌تبار زاده ايرلند- در سال1851 اجازه داد تا در استوديويي در «بوستون» عكسش را بگيرند، نه او و نه هيچ‌كس ديگر نمي‌توانست پيش‌بيني كند كه در آينده، سيگار به يك سمبل ارزش به عنوان نشاني از «رهايي زنان و توسعه» تبديل شود؛ توسعه فاجعه‌آميزي كه امروزه ما را با اپيدمي سيگار در زنان، به عنوان موج ديگري از اپيدمي سيگار مواجه كرده است.

اگر هم به خاطر سيگاري كه به طور تأثيرگذاري در سياهي دستكش وي مي‌درخشيد، نبود، به خاطر لباس و مدل‌ موهايي كه در عكس به خود گرفته بود، لولا مونتز مي‌توانست به عنوان يك زن نجيب‌زاده مطرح شود. در اين عكس، از سيگار كه مركز توجه آن است، بسان ابزاري محرك استفاده شده بود.

در سال1851، زنان سيگار نمي‌كشيدند و اين عقيده كه زنان و دختران مي‌توانستند سيگار را تجربه كنند، از نظر افكار عمومي كاملاً مطرود بود. حقيقت اين بود كه در شمال آمريكا و اروپا، استفاده از سيگار توسط زنان، به ميزان زيادي با ضعف اخلاقي در ارتباط بود. در قرن هفدهم، نقاشان آلماني از سيگار و دخانيات براي به‌تصوير‌كشيدن آدم‌هاي ابله استفاده مي‌كردند. در اين نقاشي‌ها تنها زناني را در حال كشيدن سيگار به تصوير درمي‌آوردند كه بدكاره ‌بودند. در قرن نوزدهم نيز به زنان سيگاري به چشم افراد منحط نگاه مي‌كردند؛ به طوري كه استعمال سيگار را به عنوان نمادي از بدكارگي در نظر مي‌گرفتند.


تنها افراد شورشي و روشنفكران برهميايي نظير «جورج ساندز» جرأت مبارزه با اين آداب و رسوم اجتماعي را به خود مي‌دادند. اين لكه ننگي كه منتسب به زنان سيگاري بود، خيلي شايع و قدرتمند بود؛ به طوري كه در سال1908، در نيويورك زني را به جرم كشيدن سيگار دستگير كردند. در همين زمينه، در سال1921 لايحه‌اي را به كنگره ايالات متحده تسليم كردند كه به موجب آن، سيگاركشيدن زنان در منطقه كلمبيا ممنوع اعلام شد.


بنابراين جالب توجه است كه به فاصله 50سال از توليد انبوه سيگار، استعمال سيگار در ميان زنان آمريكاي شمالي و شمال اروپا از نظر اجتماعي به امري قابل قبول و حتي محبوب تبديل شده است! اين امر از يك طرف به تغييرات بنيادي در موقعيت اجتماعي و اقتصادي زنان در طي اين مدت مربوط مي‌شود و از طرف ديگر به روش سرمايه‌گذاري صنعت دخانيات در زمينه تغيير نگرش‌هاي اجتماعي نسبت به زنان مربوط مي‌شود كه اين كار را با تبليغ سيگار به عنوان سمبلي از رهايي زنان به عبارت ديگر «مشعل آزادي» انجام داده است. اين شعار هنوز هم توسط صنعت دخانيات در تمام دنيا تبليغ مي‌شود؛ به خصوص در كشورهايي كه اخيراً تغييرات اجتماعي سريعي در آنها روي داده و يا در حال حاضر روي مي‌دهد.


پيشرفتي كه در توليد انبوه سيگار در قرن نوزدهم صورت گرفت، تأثير شگرفي بر مصرف سيگار و جايگاه اجتماعي دخانيات گذاشت. در مقايسه با روش‌هاي سنتي مصرف سيگار، استفاده از سيگارهاي جديد آسان‌تر و بسيار ارزان‌ بود اما با وجود اين‌كه در اواخر قرن، استفاده از سيگار مي‌رفت كه در ميان مردان شايع‌تر شود، هنوز مخالفت‌هاي چشمگيري نسبت به سيگار وجود داشت و به كشيدن سيگار بسان عادت زشتي نگاه مي‌كردند كه آلوده‌كننده هر دو گروه مردان و زنان بود.

در همين زمان در ايالات متحده و كانادا، گروه‌هايي از زنان نقش مهمي در جنبش‌هاي ضدسيگار بازي كردند ليكن شركت‌هاي دخانيات با به‌كارگيري شيوه‌هاي جديد بازاريابي كه آنها را در گسترش تبليغاتشان ياري مي‌كرد، به همين جنبش‌ها نيز پاسخ دادند.
شواهد بسيار كمي در اين زمينه وجود دارد كه در آن زمان كمپاني‌هاي دخانيات به ميزان چشم‌گيري زنان را به طور مستقيم مورد هدف قرار داده باشند يا با ننگ اجتماعي بزرگ توأم با سيگاركشيدن زنان، به مبارزه برخاسته باشند.


ثابت شده است كه جنگ جهاني اول آغاز گسترش مصرف سيگار در ميان زنان است. در طول اين جنگ، اكثر زنان نه‌تنها شغل‌هاي «مردانه‌»‌اي را تقبل كردند بلكه شروع به پوشيدن شلوار، ورزش‌كردن، كوتاه‌‌كردن موها و مصرف سيگار كردند. متعاقب اين امر، نگرش‌ها نسبت به سيگاركشيدن زنان تغيير كرد و زنان بيشتر و بيشتر شروع به استعمال سيگار كردند كه براي آنها حكم سلاحي را داشت كه در جهت مبارزات پيش‌رونده خود با عقايد سنتي موجود در مورد رفتار زنان، به كار مي‌گرفتند.


در آرايشگاه‌ها و آسايشگاه‌ها، اكثر زنان به دنبال يك نفر بودند كه مشتاق به از ميان برداشتن محدوديت‌هاي جاافتاده رسوم اجتماعي باشد و با آنها هم‌سيگار شود. به‌زودي سيگار به سمبلي از نقش‌ها و توقعات جديدي در زمينه رفتار زنان تبديل گرديد. اما سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه اگر كمپاني‌هاي دخانيات در دهه1920 و دهه1930 از فرصت استفاده نمي‌كردند و از عقايد آزادي‌خواهانه و قدرت‌طلبانه زنان و ارزش‌‌هاي ديگري كه براي زنان مهم بود، در جهت ايجاد يك بازار فروش براي سيگار، سوءاستفاده نمي‌كردند، آيا در آن صورت باز هم كشيدن سيگار در ميان زنان به همان ميزاني كه شايع شد،

مي‌توانست رونق پيدا كند؟ اين شركت‌ها به‌خصوص نياز به خلق تصويرها و معني‌هاي جديدي براي سيگاركشيدن زنان داشتند تا بتوانند به ارتباطي كه در اذهان مردم در رابطه با كشيدن سيگار و اخلاق و رفتارهاي جنسي وجود داشت، غلبه نمايند. آنها مجبور بودند كه سيگاركشيدن را نه تنها امري قابل احترام، بلكه رفتاري اجتماعي، شيك، مد روز و زنانه جلوه بدهند و بدين ترتيب يك جايگاه جديد براي آن تعريف كنند. هدف نهايي شركت‌ها اين بود كه بازار فروش را به طور بالقوه دو برابر كنند؛ به طوري كه در سال1928 هيل -رئيس دخانيات آمريكا- اين موضوع را چنين توصيف كرد: «فروش سيگار به زنان، مثل كشف معدن جديدي از طلا، درست در حياط خانه خودمان است».


رئيس دخانيات آمريكا متوجه شد كه فروش سيگار به زنان، يك راه بدون چربي براي از بين بردن گرسنگي مي‌باشد. فعاليت تبليغاتي «لاكي استرايك» در سال1925 با اين مضمون كه «تناسب اندام يا شيريني» يكي از اولين فعاليت‌هاي تبليغاتي رسانه‌اي بود كه زنان را مورد هدف قرار داده بود.

اين پيام به شدت موثر واقع شد به طوري كه سهم فروش لاكي استرايك را تا بيش از 200درصد افزايش داد. به كمك «ادوارد بارنيز»- پدر روابط عمومي- دخانيات آمريكا به مدت دو سال، لاكي استرايك را به پرفروش‌ترين مارك سيگار تبديل كرد.


يك عنصر مهم ديگر در فعاليت تبليغاتي اين شركت در راستاي تغيير دادن تصوير سيگار كشيدن در اذهان عمومي، عبارت بود از مبارزه با تحريم اجتماعي موجود بر عليه سيگار كشيدن زنان در ملأ عام در سال 1929. يك كار بسيار تبليغي در مراسم رژه «استرساندي» (يكشنبه شرقي) در نيويورك صورت گرفت كه طي آن، دخانيات با عظمت آمريكا تعدادي زن جوان را اجير كرد تا به همراه استعمال «مشعل آزادي» خود يعني سيگار لاكي استرايك، در حالي كه به سمت پايين خيابان پنجاهم حركت مي‌كردند، عليه نابرابري‌هاي اعمال شده در مورد زنان اعتراض كنند.


اين حركت بيشتر روزنامه‌ها را تحت پوشش قرار داد و بناي يك مذاكره كشوري را پايه‌ريزي كرد. به طوري كه برنايز بعد از مدتها در اين رابطه گفت: «من آموختم كه مي‌توان رسوم كهنه و قديمي را بوسيله جذب شديدي كه توسط شبكه‌هاي رسانه‌اي تبليغ مي‌شود، در هم شكست.»

كمپاني‌هاي دخانيات همچنين نيازمند آن بودند كه زنان در موقع سيگار كشيدن در ملأ عام احساس راحتي بكنند و خطراتي از قبيل مسخره شدن آنها را تهديد نكند. از جمله اين اقدامات تمسخر‌آميز مي‌توان به اين گفته يك مدير هتل در سال 1919 خطاب به خبرنگار نيويورك تايمز اشاره كرد كه گفته بود «زنان واقعا بلد نيستند كه چطور سيگارهايشان را درست در دستشان بگيرند. در واقع آنها خيلي ناشيانه عمل مي‌كنند.»

كمپاني‌هاي دخانيات اين مشكل را نيز تا حدودي با به كار گرفتن تصاوير زنان سيگار به دست در آگهي‌هاي تبليغاتي سيگار برطرف كرده و از طرف ديگر با كسب اطمينان از اينكه ستاره‌هاي سينمايي هاليوود كاملاً از بابت سيگار تامين هستند و نيز اغلب با پرداخت مبالغي به آنها، توافق آنها را در زمينه آگهي‌هاي تبليغاتي جلب كردند.


«فليپ موريس» حتي پا را فراتر نهاده و يك سخنراني سيار در ايالات متحده درباره ارائه درس‌هايي در زمينه سيگار كشيدن براي زنان ترتيب داد. به طوري كه به فاصله 20 سال از شروع هدف قراردادن زنان، بيش از نصف زنان جوان (35 – 16ساله) انگليس، سيگاري شدند.


از زمان شروع به هدف قرار دادن زنان در آمريكاي شمالي و شمال اروپا در دهه 20 و 30ميلادي، شيوه‌هاي بازاريابي صنعت دخانيات را بسيار پيچيده‌تر كرده‌اند تا با خلق شعارهاي تبليغاتي متنوع و توليد محصولات و مارك‌هاي متنوع و گسترده براي محصولات خود در قسمت‌هاي مختلف بازار فروش زنان، گيرايي و جذابيت بدست آورند. همانطور كه «لورين گريوز» گفته است، چنين شعارهاي تبليغاتي براي بازاريابي كمتري در ميزان استعمال ملاحظه شد. علاوه بر اين در طول همين دوره، رغبت به ترك سيگار در سنين 25– 12 سال، از 62 درصد به 42درصد كاهش پيدا كرد.


در اغلب كشورهاي جهان، به ويژه در كشورهاي كمتر توسعه يافته، عوامل فرهنگي و اقتصادي مانع از آلوده شدن وسيع زنان به سيگار شده است. اما در كشورهايي از اروپا كه پيشرفت‌هايي در موقعيت اجتماعي، اقتصادي و آموزشي زنان در حال وقوع است، با تبليغ انواع سيگار به عنوان مجوز آزادي و سمبل رهايي، استقلال و موفقيت، شروع به هدف قرار دادن زنان كرده‌اند.

در سال 1990، در سرمقاله‌اي در مجله «توباكو ريپورتر» (گزارشگر دخانيات) اين مضمون آمد كه «زنان در حال كسب استقلال هستند و در نتيجه سبك‌هاي سنتي زندگي را ديگر در پيش نمي‌گيرند و سيگار را مي‌توان يكي از آزادي‌هاي تازه كسب شده آنها به حساب آورد.» در واقع اين سرمقاله به فرصت‌هاي رشدي اشاره كرده كه براي زنان مطرح است. اخيراً سرمقاله ديگري در همين نشريه به خوانندگان خود تاكيد كرده كه در جست‌وجوي جنبه‌هاي مثبت آسيا باشند؛ جايي كه در ميان سير طبيعي ساير موضوعات، «پذيرش رو به ‌رشد سيگاركشيدن زنان، به خلق نيازهاي جديد مي‌انجامد.»


بدين ترتيب ملاحظه مي‌كنيم كه در ژاپن، تبليغات مربوط به سيگار «ويرجينيا اسليمز» به زنان اصرار مي‌كند كه «خودتان باشيد» و به زنان هنگ‌كنگي مي‌گويد «به راه خودتان باشيد» و در همين زمان تبليغات «سيگار كاپري» زنان را تشويق كرده كه طبق نظر خود عمل نمايند.


در ژاپن همچنين، آگهي‌هاي تبليغاتي مربوط به سيگار كاپري، الگوي زن اروپايي را تحت عنوان «زندگي واقعي» بسان يك طراح لباس مطرح كرد و چنين تبليغ كرد «لباسي كه من طراحي مي‌كنم نمايانگر راهي است كه خودم در زندگي انتخاب كرده‌ام» و ويرجينيا اسليمز نيز در تبليغ خود در يك پوستر سيگار، يك بازيكن راگبي مرد و يك بازيكن زن را در كنار هم به تصوير كشيد.» يك بررسي كه اخيراً وزارت بهداشت و رفاه ژاپن انجام داده نشان داد كه مصرف سيگار در ميان زنان 20 تا 29 ساله در فاصله سالهاي 1986 تا 1999 بيش از دو برابر شده و از 5/10درصد به 2/32 درصد افزايش يافته است(سازمان بهداشت جهاني، ارتباطات شخصي، 1999).


زنان، دومين موج همه‌گيري مصرف سيگار
طبق برآورد سازمان بهداشت جهاني، تعداد زنان سيگاري در ميان نسل بعدي تقريباً سه برابر خواهد شد و از مرز 500 ميليون نفر خواهد گذشت (WHO، ارتباطات شخصي، 1999). از اين تعداد، بيش از 200 ميليون نفرشان بر اثر مرگ زودرس ناشي از بيماري‌هاي وابسته به سيگار، قرباني خواهند شد.

بيشترين افزايش در مصرف سيگار توسط زنان، در كشورهاي كمتر توسعه يافته روي خواهد داد و از حدود 7 درصد در حال حاضر به 20 درصد در سال 2025 افزايش خواهد يافت. در اروپا، كه در اغلب كشورهاي آن ميزان مصرف سيگار در دخترها بيشتر از پسرهاست، شكاف بين ميزان‌هاي سيگار در مردان و زنان به كاهش خود ادامه خواهد داد. حتي احتمال دارد در برخي از كشورها ميزان مصرف سيگار در زنان، گوي سبقت را از دست مردان بربايد. همچنان كه اخيراً در كشور سوئد اين وضع پيش آمده است.


جهت غلبه بر اين موج دوم همه‌گيري دخانيات، اساسي‌ترين نيازها، اجراي ممنوعيت‌هاي جامع در زمينه تبليغ و فروش دخانيات در تمام دنياست. همچنين در همه سطوح نياز به اطلاع‌رساني در زمينه اينكه مصرف دخانيات توسط زنان يك معضل بزرگ عليه بهداشت و سلامتي است و نيز نياز به رسيدن به يك توافق كشوري و بين‌المللي در رابطه با اين موضوع، احساس مي‌شود.

حمايت از زناني كه هدف برنامه‌هاي كنترل دخانيات هستند، از طريق دخالت دادن آنها، يك امر حياتي در رسيدن به موفقيت در اين برنامه‌هاست. كار كردن با سازمان‌هاي مربوط به زنان كه تاكنون علاقه كمتري به اين موضوع نشان داده‌اند و دخالت دادن آنها در اين زمينه، نياز ويژه‌اي است كه احساس مي‌شود.

ناس و سيگار

ا‌ين روزها قوانين منع دخانيات بين‌المللي كه در قالب كنوانسيون منع دخانيات در بسياري از كشورها در حال اجراست، به سيگاري‌هاي دنيا محدوديت‌هاي زيادي را تحميل مي‌كند.
براي همين عده‌اي براي فرار از قوانيني كه مي‌گويند، استعمال دخانيات در اماكن عمومي ممنوع است، به انواع غيرتدخيني تنباكو روي آورده‌اند.

مهم‌ترين اين مواد ناس است كه اتفاقاً در كشور ما هم طرفداراني دارد. به همين دليل برخي از گروه‌هاي مخالف استعمال دخانيات و صنايع دخانيات اروپا خواستار لغو ممنوعيت مصرف ناس در اين قاره شده‌اند.

زمزمه جايگزيني سيگار با ناس

ناس، شكلي از تنباكوست كه مصرف آن دود توليد نمي‌كند. مصرف‌كنندگان ناس آن را زيرلب خود قرار مي‌دهند و تنباكو كه در مجاورت لثه قرار گرفته وارد خون مي‌شود.

به همين دليل، از آنجايي كه در سوئد و نروژ استعمال دخانيات در اماكن عمومي منع قانوني دارد، مصرف ناس به شدت افزايش يافته است. حدود 20درصد از مردان در سوئد از ناس استفاده مي‌كنند.

شايد به همين دليل باشد كه ميزان بيماري‌هاي ناشي از استعمال سيگار، در اين كشور اروپايي كمتر از كشورهاي ديگر اتحاديه اروپاست.

ناس همچنين در ميان افرادي كه سعي دارند اعتياد به سيگار را ترك كنند، محبوبيت زيادي پيدا كرده است.

اما محققان در سراسر جهان هنوز در مورد خطرات مصرف ناس اختلاف نظر دارند. متخصصان يكي از دانشگاه‌هاي معتبر پزشكي سوئد مي‌گويند كه بدون شك مصرف ناس موجب سرطان لوزالمعده و دهان مي‌شود. اما محققان ديگر مي‌گويند كه ناس تا 100 برابر امن‌تر از استعمال سيگار است.

سازمان خيريه «اش»(Ash) كه در انگلستان براي منع استعمال سيگار فعاليت مي‌كند، يكي از گروه‌هايي است كه موافق مجاز شدن مصرف ناس در اتحاديه اروپاست.

مدير اين سازمان مي‌گويد: «تنباكوي بدون دود در مقايسه با دخانيات دودزا، خطرات بسيار كمتري دارد. اكنون در انگلستان اشكال مختلفي از تنباكوي جويدني كه از جنوب آسيا وارد مي‌شود، به فروش مي‌رسد كه بسيار خطرناك‌تر از ناس است.»

اما يكي از تحقيقاتي كه در اختيار قانونگذاران اتحاديه اروپا قرار گرفته است، نشان مي‌دهد كه ناس نه تنها سرطان‌زاست، بلكه باعث افزايش فشار خون و احتمال بروز حمله قلبي نيز مي‌شود.

پروفسور گوران پرشاگن كه انجام اين تحقيق را برعهده داشته است، مي‌گويد:«ما بايد خيلي دقت كنيم كه چه مواد مصرفي را به مردم معرفي مي‌كنيم. ترغيب مردم به جايگزين كردن سيگار با ناس، در نهايت منجر به بالا رفتن مصرف تنباكو خواهد شد.»

او معتقد است كه در مقايسه با سيگار، تحقيقات در مورد خطرات مصرف ناس به قدر كافي گسترده و جامع نبوده است.

تنباكو به هر شكلي مرگ‌آور است

با وجود زمزمه‌هاي لغو منع دخانيات جويدني به ويژه ناس در اروپا، چندي پيش، سازمان جهاني بهداشت روز بدون دخانيات خود را با اين هشدار برگزار كرد كه صنعت دخانيات با توجه به مقررات سختي كه در كشورهاي مختلف در مورد كشيدن سيگار و تبليغ در اين باره اجرا شده، توليد محصولات ديگري مانند تنباكوي جويدني، انفيه (گرد توتون) و قليان را افزايش داده است.

اين سازمان از كشورهاي جهان خواست تا تدابير فوري براي كنترل بازاريابي اين دسته از محصولات تنباكو - كه به ويژه جوانان و زنان را هدف قرار داده - و همچنين مصرف آنها، اتخاذ كنند. به گزارش سازمان جهاني بهداشت كه در روز بدون دخانيات منتشر شد، بر خلاف آنچه تبليغ شده است اين محصولات سالم‌تر از سيگار نيستند.

به همين دليل موضوع امسال روز جهاني بدون دخانيات «مرگ آور در هر شكل و پوشش» بود. همچنين نظرسنجي سازمان جهاني بهداشت از 705 هزار نوجوان 13 تا 15 ساله در كشورهاي مختلف نشان داده كه استعمال انواع دخانيات در ميان اين گروه سني رواجي نگران‌‌كننده دارد.

اين گزارش حاكي است، 11 درصد نوجوانان، محصولات تنباكو، به غير از سيگار را مصرف مي‌كنند، در حالي كه 9 درصد سيگار مي‌كشند.

سازمان جهاني بهداشت تبليغات نادرست بازار را كه مي‌گويد استعمال شكل‌هاي ديگر تنباكو بي‌خطر است، دليل گسترش مصرف اين‌گونه محصولات مي‌داند. اين سازمان خواستار مقررات شديدتري در مورد محصولات تنباكو شده و مي‌گويد كه دخانيات در هر شكل آن مرگ‌آور است.

كنوانسيون دخانيات

كنوانسيون كنترل دخانيات سازمان جهاني بهداشت فوريه سال گذشته ضمانت اجرايي يافت. سازمان جهاني بهداشت اين كنوانسيون را - كه مدت ده سال در دست بررسي بود - به اميد پيشگيري از 5 ميليون مرگ ساليانه ناشي از مصرف دخانيات به اجرا درآورده است.

اين سند اولين معاهده جهاني درباره بهداشت عمومي است و كشورهاي عضو سازمان جهاني بهداشت ملزم به اعمال مفاد آن هستند. كشورهايي كه اين كنوانسيون را تصويب كرده‌اند، اكنون سه سال وقت دارند تا روي بسته‌هاي سيگار هشدارهاي جدي بهداشتي بچسبانند و 5 سال فرصت دارند تا تبليغات دخانيات را ممنوع كنند.

آنها بايد پيروي خود از اين معاهده را به صورت منظم به سازمان جهاني بهداشت گزارش كنند. اين كشورها مي‌توانند عليه كشورهايي كه اين كنوانسيون را تصويب نكرده‌اند و كشورهاي توليدكننده دخانيات كه مبارزه‌شان را تضعيف مي‌كنند، به سازمان جهاني بهداشت شكايت كنند.

سازمان جهاني بهداشت اميدوار است كه اين معاهده به ويژه در كشورهاي در حال توسعه مفيد باشد، زيرا جوانان اين كشورها هدف تبليغات صنعت دخانيات قرار مي‌گيرند.

آمار نشان مي‌دهد كه 84 درصد از 1/8 ميليارد مصرف‌كننده دخانيات جهان در كشورهاي در حال توسعه زندگي مي‌كنند كه نقش بسزايي در اجرايي كردن اين كنوانسيون داشتند.

سيگار،خطرناک تراز آنچه تصور مي شد


محققان اعلام کردند، حتي پس از ترک سيگار نيز مشکلات زيادي مصرف کنندگان اين ماده مخدر را تهديد مي کند. به گزارش روز سه شنبه سرويس علمي پژوهشي ايسکانيوز به نقل از مجله science، دانشمندان تايواني معتقدند، سيگار کشيدن مي تواند مشکلاتي از جمله گرفتگي راه تنفسي و يا بيماري هاي ريوي به وجود آورد که ساليان سال پس از ترک کامل آن آشکار شوند.
تحقيقات نشان مي دهد حدود 76 درصد از افراد سيگاري خود نيز نمي دانند که به بيماري COPD مبتلا هستند. از جمله علايم بارز اين بيماري، سرفه هاي شديد، تنفس ناهموار و احساس درد در قفسه سينه مي باشد. مبتلايان همچنين در آزمايش ميزان گنجايش حجم هوا در ريه ها نيز خوب عمل نمي کنند و نتايج آزمايش آنها با يک فرد 94 ساله مطابقت دارد. گنجايش ريه ها در سن 25 سالگي به اوج خود مي رسد که در افراد سيگاري هر ساله 12 درصدآن کاهش مي يابد.

منبع : سایت دوستان

يک ضرر ديگر سيگار!

سيگار با افزايش فعاليت پلاکت ها ، گلبول هاي خوني که به انعقاد خون کمک مي کنند ، اثر ضد انعقادي آسپرين را کاهش مي دهد. معمولا براي جلوگيري از تجمع پلاکت ها و انسداد عروق در بيماراني که دچار حمله قلبي ياسکته مغزي شده اند ، دريافت دز کم آسپرين در روز تجويز مي شود. مصرف آسپرين و ديگر داروهاي آنتي پلاکت براي جلوگيري از حمله قلبي و سکته مغزي ضروري است.

به گزارش هلث سنترز ، محققان آمريکايي مطالعه اي را انجام داده اند تا دريابندچه فاکتورهايي در ضعف پاسخ ضد انعقادي به آسپرين نقش دارند.اين محققان دريافتند از ميان شرکت کنندگان ، افراد سيگاري 12 برابر بيش از غيرسيگاري ها به آسپرين مقاوم بودند بنابراين يافته هاي فوق نيزدليل ديگري براي اهميت اجتناب از سيگار است.

چنانچه غذاهاي آماده و كنسرو شده از روي عادت و به طور مستمر استفاده شوند موجبات ابتلا به سرطان مثانه را فراهم خواهند كرد.دكتر«سيديوسف حسيني»اورولوژيست ضمن بيان مطلب فوق در گفت و گو باخبرنگارخبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)واحد علوم پزشكي ايران، اظهار داشت: امروز تبديل زندگي سنتي به زندگي صنعتي باعث ايجاد مشكلات فراواني شده است؛ به طوري كه حتي سلامت را به مخاطره مي اندازد و آمار ابتلا به انواع سرطان ها را افزايش داده است.

وي در همين راستا اظهار داشت: غذاهاي آماده براي نزديك تر شدن يك قدم به زندگي راحت تر فراهم شده اند؛ در صورتيكه اثرات سوء اين غذاها در درازمدت مشخص مي شود.دكتر حسيني ادامه داد: اين در حالي است كه افراد وحتي مسئولان بهداشتي به دليل مشخص شدن اثرات سوء غذاها در درازمدت كمتر به عوارض آنها آشنايي داشته و به همين دليل كنترل صحيح روي مصرف آنها صورت نمي پذيرد.

وي با اعلام اينكه ابتلا به سرطان ها در برخي جوامع كم و در برخي بيشتر است اظهارداشت: دليل اين امر عادات غذايي خاص آن جوامع به شمار مي رود.اين متخصص سيگار را از ديگر عوامل بروز سرطان مثانه برشمرد و گفت: به طوري كه سيگار 4 برابر احتمال ابتلا به اين نوع سرطان را افزايش مي دهد، اين در حالي است كه ترك سيگار تاثير چشمگيري در پيشگيري و درمان سرطان مثانه خواهد داشت.

دكتر حسيني در پايان نوشيدن آب زياد را در پيشگيري از سرطان مثانه بسيار موثر دانست و اظهارداشت: دليل اين امر رقيق شدن ادرار و در نتيجه جلوگيري از اثرات سوء مواد موثر در بروز سرطان مثانه است.

هزينه روزانه مصرف سيگار


سرپرست مركز تحقيقات پيشگيري و كنترل دخانيات دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي گفت: براساس برآوردهاي انجام شده، هزينه روزانه مصرف دخانيات در كشورحدود پنج ميليارد تومان است. دكتر غلامرضا حيدري افزود: طي تحقيقات انجام شده از سوي جمعيت مبارزه با دخانيات، اولين دريچه ورود افراد به دنياي بزهكاري و مواد مخدر، استعمال سيگار است و دليل اين امر در دسترس بودن دخانيات در جامعه است.

وي ادامه داد: در سال 1998 سازمان بهداشت جهاني پيشنهاد تدوين معاهده كنترل دخانيات را اعلام كرد و در سال 2003 آن را به تصويب رساند و دولت ها موظف شدند كه بعد از امضاي معاهده جهاني كنترل دخانيات شرايطي به وجود آورند كه نسبت اعتياد افراد به ماده نيكوتين در آن كشورها كم شود. در سال 2003، 192 كشور معاهده جهاني كنترل دخانيات را امضا كردند و ايران جزو 16 كشوري بود كه در امضاي اين معاهده پيشگام شدند.

دكتر حيدري در خصوص آمار مصرف سيگار در كشور گفت: دو بررسي بزرگ در كشور توسط وزارت بهداشت در سال هاي 69 و 78 در كل كشور انجام شد كه طبق آن مطالعه در سال 69، 3/14 درصد افراد كشور سيگار استعمال مي كرده اند، يعني 27 درصد آقايان و 4/3 درصد خانم ها . در سال 78 اين آمارها تغيير كرد و مطالعات نشان داد 5/12 درصد كل افراد كشور سيگار استعمال مي كنند كه آقايان 25 درصد و خانم ها 5/2 درصد دخانيات مصرف مي كرده اند. آمارهاي غيررسمي ما تعداد افراد سيگاري كشور را بيش از آمارهاي بالا نشان داده است و ما در مطالعات محدود خود آمار 16 درصد را به دست آورده ايم يعني در آقايان 30 درصد و در خانم ها 9 درصد كه با اين آمارها حدود 10 ميليون يا كمي بيشتر افراد سيگاري در كشور وجود دارند و در قياس با ديگر كشورها، كشور ما در حد متوسط از لحاظ مصرف سيگار در دنيا قرار دارد و در حقيقت با جمعيت موجود در كشور تقريبا يك هفتم افراد در ايران از سيگار استفاده مي كنند.

وي ادامه داد: تمام گروه هاي سني كشور از سيگار استفاده مي كنند، يعني در دوره نوجواني كه سنين بين 12 تا 15 است، تجربه مصرف سيگار وجود دارد و اين زنگ خطري است زيرا ما در 10 سال پيش در اين دوره مصرف سيگار نمي ديديم يا بسيار كم وجودداشت ولي سن شروع مصرف سيگار آرام آرام در حال پايين آمدن است و سن تجربه مصرف سيگار در حال حاضر در سن 15 سالگي ديده مي شود در حالي كه بيشترين درصد مصرف در دهه چهارم زندگي افراد يعني در سن 30 تا 40 سالگي وجود دارد.

مسؤول كلينيك هاي ترك سيگار كشور خاطر نشان كرد: براساس تحقيقات پژوهشگران استعمال دخانيات 50 نوع بيماري ايجاد مي كند و سيگار عامل بروز 90 درصد سرطان هاي ريه، 75 درصد بيماري هاي تنفسي و 50 درصد بيماري هاي قلبي - عروقي است.

هشداري براي خانم هاي سيگاري


تحقيقات جديد نشان مي دهد که سيگار کشيدن ميزان بارداري را در خانم ها کاهش مي دهد.

تحقيقات جديد نشان مي دهد که سيگار کشيدن باعث افزايش ناباروري در خانم ها مي شود. به گفته دانشمندان سيگار کشيدن باعث مي شود تا ميزان چسبندگي رحم کاهش يابد و در نتيجه تخمک به ديواره آن نمي چسبد و فرد باردار نمي شود. ميزان ناباروري در خانم هايي که در روز 3 يا 4 نخ سيگار مي کشند 31 درصد و در خانم هايي که در روز بيش از 10 نخ سيگار مي کشند 60 درصد است.

البته تاثير تنباکو در افراد مختلف، متفاوت است و در بعضي افراد تاثير بيشتري دارد. به گفته دانشمندان خانم هاي سيگاري که باردار مي شوند قبل از هر درماني بايد سيگار را ترک کنند

مصرف نيکوتين سرطان ريه را افزايش مي دهد


محققان طي يافته هاي خود موفق شدند ارتباط ميان مصرف نيکوتين و افزايش سرعت ابتلا به سرطان ريه را کشف کنند. به گزارش سرويس علمي پژوهشي ايسکانيوز، به نقل از نشريه Science، نيکوتين موجود در تنباکو و ديگر مواد ترکيبي و يا جايگزين مانند آدامس و چسب هاي مخصوص ترک سيگار، اگرچه در همان دفعات اوليه مصرف فرد را به سرطان ريه دچار نمي کند، اما جريان ابتلا را سرعت مي بخشد.
نيکوتين سرعت رشد سلول ها و تشکيل رگ هاي جديد که ارتباط مستقيم با سرطان ريه دارند را افزايش مي دهد. نيکوتين و محصولات جانبي آن براي افرادي تجويز مي شودکه درصدد ترک سيگار هستند. علاوه بر اين، مي توان گفت که سرطان ريه در سال هاي اخير به نوعي بيماري جهش يافته سلولي بدن شده و حدود 85 درصد زنان و مردان سيگاري با اين بيماري دست به گريبان هستند، همچنين مي توان براساس تحقيقات به عمل آمده چنين نتيجه گرفت که نه تنها تنباکو بلکه مصرف نيکوتين در بروز سرطان ريه و ديگر عوارض جانبي مصرف اين مواد نقش موثري ايفا مي کنند.

سيگار کشيدن پير پوستي را تشديد مي کند


با بالا رفتن سن روند پيري در قسمتهاي مختلف بدن از جمله قلب، کليه و استخوانها بوجود مي آيد، پوست نيز يکي از قسمتهايي است که ممکن است با افزايش سن، اين روند فيزيولوژيک در آن ايجاد شده و فرد دچار پيرپوستي شود. دکترعلي ابراهيمي متخصص بيماريهاي پوست و مو در خصوص پيرپوستي، اظهار كرد: اين روند فيزيولوژيک اصلا قابل کنترل نيست، زيرا عملکرد سلولها به مرور زمان کم مي شود و اين امري است که براي تمام افراد رخ مي دهد.

وي با بيان اين که عوامل خارجي نيز مي توانند در ايجاد پيرپوستي نقش داشته و باعث تشديد پيرپوستي شوند، تصريح کرد: آفتاب مهمترين اين عوامل است که مي تواند نقش عمده اي در تشديد علائم پيري پوست داشته باشد و به همين دليل است که پوست صورت، دست و گردن افراد پير که بيشتر در معرض نور آفتاب است، عموما چين و چروک بيشتري دارد و اثرات پيري در اين نواحي بارزتر از ديگر نواحي بدن ديده مي شود. ابراهيمي استعمال سيگار و دخانيات را دومين عامل خارجي تشديد کنده پيرپوستي دانست و گفت: اين عوامل بر روي فاکتورهايي از پوست تاثير مي گذارد و سلولهاي پوست را آزرده مي کند.

اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي کرمانشاه، قرار گرفتن در معرض اشعه ايکس، استرسها و فشارهاي روحي و نوع تغذيه را نيز در چروک شدن و تشديد پيري پوست مؤثر دانست و افزود: کنترل عوامل خارجي در جلوگيري از ايجاد پيرپوستي بسيار مهم و موثر است. اين متخصص بيماريهاي پوست و مو افزود: با توجه به اين که مهمترين عامل خارجي ايجاد کننده پيري پوستي نورآفتاب است، رعايت مواردي همچون انجام کارهاي غيرضروري قبل از ساعت 9 صبح و يا بعد از ساعت چهارتا پنج بعدازظهر(مواقعي که شدت نور آفتاب کم هست) و استفاده از ضد آفتاب ها در کنترل پيرپوستي حائز اهميت است.

ابراهيمي با بيان اين که خوردن مواد سرخ کردني نيز گاهي مي تواند به پوست آسيب برساند و ايجاد مشکل کند، عنوان کرد: از سوي ديگر مصرف سبزيها و ميوه هاي تازه باعث شادابي پوست مي شود.

سيگار ، عامل کاهش اثر داروهاي ضد انعقاد


سيگار کشيدن با افزايش فعاليت پلاکت ها ، سلول هاي خوني که به انعقاد خون کمک مي کنند ، باعث تضعيف اثر ضد انعقادي آسپرين مي شود. به گزارش هلث سنترز ، دز اندک روزانه آسپرين معمولا برا ي بيماراني که حمله قلبي يا سکته مغزي را پشت سر گذاشته اند تجويز مي شود تا از تجمع پلاکت ها و انسداد عروق خوني اصلي جلوگيري کند. آسپرين و ديگر داروهاي ضدپلاکت در پيشگيري از حمله قلبي و سکته مغزي نقش مهمي دارد.
محققان دانشگاه مريلند مطالعه اي را براي تعيين فاکتورهاي پيش بيني کننده پاسخ ضد انعقادي ضعيف به آسپرين انجام داده اند. افراد سيگاري تقريبا 12 برابر غير سيگاري ها به آسپرين مقاوم بودند. بنابراين يافته هاي فوق بار ديگر بر اهميت پرهيز از سيگار تاکيد مي کنند.