آبزیان ( روش های نگهداری و پرورش و....)!!

از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] عزيز براي تنظيم فهرست اين تاپيك تشكر مي كنم.

Post Merged by Dianella

==================

فهرست بندی تاپیک آبزیان ( روش های نگهداری و پرورش و....)!!

1. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
2. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
4. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
5. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
6. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
7. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
8. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
9. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
10. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
11. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
12. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
13. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
14. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
15. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
16. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
17. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
18. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
19. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
20. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
21. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
22. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
23. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
24. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
25. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
26. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
27. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
28. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
29. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
30. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
31. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
32. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
33. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
34. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
35. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
36. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
37. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
38. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
39. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
40. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
41. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
42. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
43. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
44. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
45. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
46. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
47. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
48. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
49. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
50. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
51. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
52. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
53. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
54. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
55. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
56. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
57. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
58. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
59. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
60. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
61. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
62. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
63. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
64. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
65. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
66. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
67. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
68. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
69. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
70. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
71. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
72. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
73. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
74. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
75. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
76. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
77. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
78. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
79. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
80. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
81. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
82. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
83. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
84. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
85. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
86. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
87. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
88. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
89. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
90. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
91. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
92. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
93. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
94. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
95. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
96. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
97. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
98. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
99. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
100. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
101. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
102. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
103. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
104. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
105. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
106. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
107. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
108. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
109. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
110. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
111. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
112. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

========================
آموزش پرورش میگو

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


گونه‌های میگوی آب شیرین جنس Macrobrachium در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان پراکنده‌اند. این گونه‌ها در اغلب آبهای شیرین داخلی شامل دریاچه‌ها ، رودخانــه‌ها، باتلاقها ، نهرهای آبیاری ، کانالها و استخرها یافت می‌شوند. اغلب گونه‌ها در مراحل نخستین چرخه زندگیشان به آب لب شور نیاز دارند و بنا بر این در آبهایی یافت می‌شوند که مستقیم یا غیر مستقیم به دریا می‌پیوندند، هر چند بعضی از آنها چرخه زندگیشان را در دریاچه‌های داخلی آب شور یا آب شیرین کامل می‌کنند. بعضی از گونه‌ها ، رودخانه‌هایی با آب شفاف را ترجیح می‌دهند، در حالی که بعضی دیگر در آبهای بسیار گل آلود یافت می‌شوند.

● چرخه زندگی
برای رشد ، تمام میگوهای آب شیرین مانند سایر سخت‌ پوستان بطور منظم اسکلت خارجی یا پوسته خود را می‌اندازند. این فرآیند به پوست اندازی موسوم است و با افزایش ناگهانی در اندازه و وزن همراه است. چهار شکل مشخص در چرخه زندگی میگوی آب شیرین وجود دارد: تخم ، لارو ، پست لارو ، و بالغ. این جانوران همه چیز خوارند و جیره غذایی آنها در نهایت شامل حشرات آبزی و لاروهایشان ، جلبکها ، دانه گیاهان ، حبوبات ، بذر و گیاهان ، میوه‌ها ، نرم‌تنان ریز و سخت پوستان ، گوشت ماهی و پس مانده‌های ماهی و سایر جانوران است. به علاوه ممکن است همجنس خوار باشند.

● عملیات پرورشی
▪ مدیریت استخر
گیاهان امتداد دیواره‌های استخر ، فرسایش آنها را به حداقل می‌رسانند و زیر خط آب نیز غذا و زیستگاهی برای میگوها فراهم می‌کنند. به هر حال باید توجه داشت که رشد آنها نباید چنان زیاد شود که با برداشت کردن تداخل بوجود آید. از رشد گیاهان ریشه‌دار آبزی و جلبکهای کف‌زی نیز باید با اعمال مدیریتی جلوگیری کرد. استخرهای تازه باید آهک پاشی شوند. در عمل ، کاربرد استاندارد ۱۰۰۰Kg/ha سنگ آهک کشاورزی هر بار پس از تخلیه استخر پرورش میگوی آب شیرین توصیه می‌شود. پس از آهک دهی استخرها بیش از میگودار کردن آنها پر می‌شوند.
کود دهی در کشت میگوی آب شیرین به ندرت لازم می‌شود. در هر حال استخرهای ساخته شده در خاکهای شنی-رسی ممکن است نیاز به کوددهی داشته باشند. اجرا کننده باید در طی مدت پرورش ، مراقب خوب نگه داشتن استخرها باشد. برای جلوگیری از فرسایش دیواره‌ها ، کنترل گیاهان ریشه‌دار آبزی ، تعمیر و نگهداری تجهیزات خروجی و ورودی آب بویژه توریها بـاید مـراقـبت خـاصـی انجام گیرد. گیاهان Elodea و Hydrilla بستر خوبی برای میگوها می‌سازند.

● میگودار کردن
پست لاروها را می‌توان بلافاصله پـس از پـر آب شـدن اسـتخرهـا در آنها ریخت . معمولا پست لاروهایی که تنها ۴ - ۱ هفته سن دارند (پس از دگردیسی) برای میگودار کردن استخرها بکار برده می‌شوند که تا زمان برداشت در آن باقی می‌مانند. به محض ورود پست لاروها به کناره استخر باید دقت شود که در پی شناور کردن کیسه‌های انتقال در استخر به مدت ۱۵ دقیقه قبل از خالی کردن آنها در آب به درجه حرارت استخر عادت داده شوند.
اختلاف PH استخر و کیسه انتقال نیز موجب مرگ و میر می‌شود. میزان میگودار کردن استخر به اندازه بازاری مطلوب و مدیریت استخر ، خصوصا روش برداشت ، بستگی دارد. در جاهایی که اندازه مطلوب برای فروش حدود ۷۰ گرم است و بسیاری از استخرها به علت ذخیره آب فصلی دچار محدودیت فصلی در حدود ۸ ماه هستند، پیشنهاد می‌شود میزان میگو ۵ پست لارو در متر مربع (۵۰۰۰/ha) باشد.

● تغذیه
▪ نوع تغذیه
کشت تجارتی موفق میگوی آب شیرین به غذای مکمل نیاز دارد. نوع این غذا بسیار متنوع است و مواد زیر را دربر دارد: مواد خام جانوری یا گیاهی ، مخلوطهای غذایی تهیه شده در کنار استخر و غذاهای ترکیبی. در بعضی جاها نیز از برنـج و محـصولات فـرعـی بـرنـج به صـورت مـخلوط با غذاهای دیگر استفاده می‌شود.

▪ مقدار تغذیه
تـوصـیه کلی برای مقدار تغذیه روزانه وجود ندارد زیرا این مقدار بستگی به اندازه و تعداد میگوها در استخر ، کیفیت آب و خاصیت غذا دارد. بهترین رهنمود برای مجریان استخر ، تغذیه تا حد تقاضا است. غذا بطور معمول در اطراف محیط استخر در محلهای کم عمق که منطقه خوبی برای تغذیه است پخش می‌شود. در بعضی از مواقع غذا به منطقه تغذیه در چند متری کناره محدود می‌گردد.
در هر دو مورد مجری استخر می‌تواند ببیند چه مقدار غذا مصرف شده است. اگر هیچ غذایی در روز بعد باقی نماند، مقدار غذا باید افزایش یابد. اگر مقدار زیادی غذا بماند، مقدار آن را باید کاهش داد و یا حتی به مدت یک روز قطع کرد. مقدار اولیه غذای پیشنهادی با استفاده از جیره خشک ، همچون غذای ترکیبی جوجه در یک استخر دارای ۵ عدد در متر مربع باید در حدود ۶/۲۵ Kg/ha در روز باشد.

● برداشت
زمان برداشت بستگی به میزان رشد و اندازه بازاری مطلوب و تا حدی تکنیک مدیریت استخر دارد. اصولا در مدیریت استخر میگوی آب شیرین دو روش بسیار رایج وجود دارد. نخست ، تکنیک پرورش دسته‌ای که امکان می‌دهد جانوران تا اندازه بازاری متوسط یا تا هنگام تخلیه استخر به دلایل دیگر (مثلا کمبود آب ، پایین بودن درجه حرارت) رشد کنند، و سپس تمام محصول برداشت می‌شود.
تکنیک دیگر ، پرورش مداوم است به این ترتیب که معمولا یکبار در سال با تراکمی بسیار بیشتر از پرورش دسته‌ای به میگودار کردن استخر می‌پردازند و معمولا پس از ۷ - ۵ ماه بسته به میزان رشد (درجه حرارت) و اندازه قابل فروش محلی ، جانوران با اندازه بازاری بوسیله پره در فواصل زمانی منظم دست‌چین می‌شوند. استخرها را معمولا به طور کامل هر ماه یکبار و یا نصف استخر را ماهی دو بار برای جلوگیری از گل آلودگی تمام استخر پره کشی می‌کنند.

● عملیات پس از برداشت
اغلب میگوهای آب شیرین ، در نزدیکی محل پرورش در یخ یا زنده فروخته می‌شوند. میگوها را نیز می‌توان در تانکهای حمل هوادار به مشتریان عرضه کرد. میگوهای آب شیرین خصوصا در معرض صدمات آنزیمی پس از برداشت و مرگ هستند و بعضی پرورش دهندگان میگوها را در آب یخ فرو می‌کنند و آنها را در آب ۶۵ درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ - ۱۵ ثانیه نگه می‌دارند تا سفید شوند و سپس آنها را در یخ به فروشگاه حمل می‌کنند.

● بیماریها
بیماریها معمولا عامل ثانوی هستند و از نقص بهداشت تانک ، تعویض غیر کافی آب ، کمیت یا کیفیت غذا ، و اکسیژن محلول در شرایط بد ناشی می‌شوند. تک سلولیها شایع‌ترین عامل بیماریهای لارو می‌باشند. عفونتهای قارچی لاروها در مواردی مشاهده شده است اما غالبا در پی بهداشتی‌تر کردن غذا و کاهش تراکم لاروها رفع می‌گردد. فورمالین ۲۰۰ - ۲۵۰ p.p.m روزانه به مدت ۳۰ دقیقه ، عامل موثری برای درمان بیماریهای ناشی از تک سلولیها و قارچهاست.
بیماری صدفی یا لکه‌های سیاه که بدیهی‌ترین بیماریهای پست لارو و میگوهای در اندازه بازاری هستند از تهاجم باکتریهای تجزیه کننده کیتین ناشی می‌شوند و در بعضی از مواقع با قارچها آلوده می‌گردند. تاری یا سفیدی بافتهای عضلانی که غالبا به طرف دم صورت می‌گیرد، احتمال دارد که واکنشی در برابر استرس باشد.

● صیادان
صیادی را اصولا سایر گونه‌های آبزی ، پرندگان ، مارها و انسان انجام می‌دهند. استفاده از تورهای با ارتفاع ۶۰ سانتیمتر با چشمه‌های ریز در اطراف استخرها برای جلوگیری از ورود صیادان مشکل‌آفرین به استخرها مفید است. مشکلات ناشی از هیدروزوآ بویژه به هنگام استفاده از منابع آب سطحی نمایان می‌شود. استفاده از مواد شیمیایی نیز برای مبارزه با هیدروزوآ بکار می‌رود. عمده‌ترین صیادان مشکل آفرین مارها و گربه ماهی رودخانه‌ای هستند. خرچنگهای گرد نیز مشکلاتی را بوجود می‌آورند، بویژه از آن‌رو که سوراخهایی در دیواره استخرها ایجاد می‌کنند. البته می‌توان آنها را با قرار دادن تله‌هایی در دیواره استخرها از بین برد.


شبکه رشد

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

ر گذشته ماهیگیران برای نگهداری ماهیان صید شده در فصول مختلف سال، از روشهای گوناگونی استفاده می كردند تا بتوانند حتی الامكان زمان نگهداری را افزایش دهند. از روشهای كه در زمانهای اخیر برای نگهداری ماهی استفاده می شد شامل:
۱- خشك كردن Dried
۲- نمك سود كردن Salty
۳- دودی كردن Smoked
۴- استفاده از یخ و پودر یخ و برف
كه مزایای این روشهای ارزان بودن آنها، عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته، امكان فرآوری آنها در هر محلی می باشد. ولی معایب آن به ترتیب، در روش خشك كردن پایین آمدن كیفیت ماهی و در روش دودی كردن و نمك سود كردن مورد علاقه نبودن طعم برای بسیاری افراد می باشد و در روش استفاده از یخ و پودر كوتاه بودن زمان نگهداری كه با افزایش زمان كیفیت ماهی كاهش می یابد.امروزه افزایش تقاضا برای كیفیت بالای مواد خام انواع محصولات دریایی، ماهیگیران را در بررسی بهبود ذخایر صید شده تحت فشار قرار می دهد. كیفیت ماهی و محصولات آن، مهمترین موضوع در صنعت ماهیگیری است، بویژه در كشورهای در حال توسعه. تاریخ مصرف ماهی عمدتاً بوسیله رشد میكروارگانیسمها تخمین زده می شود. برای جلوگیری یا به تأخیر انداختن رشد چنین میكروارگانیسمهایی، خنك كردن مهمترین عامل است. بنابراین داشتن یك سیستم خنك كننده خوب برای نگهداری و ذخیره ماهی و پایداری كیفیت بالای ماهی مهم می باشد كه با پیشرفت تكنولوژی از روشهای مكانیزه ای برای نگهداری ماهی استفاده می شود. كه این روشها عبارتند از:
۱- تونل انجماد Cooling Tunnel
۲- پلیت فریزر Plate Fizzer
۳- IQF-Individually Quick Frozen
۴- RSW -Refrigerated Sea Water
كه در روشهای تونل انجماد و پلیت فریزر ماهی بعد از صید بین ۴۰- تا ۴۵- درجه سانتی گراد سرد شده، سپس در انبار در ۲۱- درجه سانتی گراد نگهداری می شود. در روش IQF ماهی در ظرف مدت چند دقیقه تا زیر ۹۰- درجه سانتی گراد سرد می شود، از مزایای این روش این است كه در مدت كوتاهی ماهی فریز شده و از تشكیل بلور آب درون سلولی جلوگیری می شود. در روش RSW ماهی در مخازن آب سرد كه ۸۰% ماهی و ۲۰% آب است نگهداری می شود. در مجتمع فرآوری ماهی قشم به دلیل اینكه لازم است ماهی میكتوفیده صید شده در شرایط تازه ای نگهداری شود تا برای تولید پودر ماهی مناسب باشد زیرا اصلی ترین فاكتور در تعیین كیفیت پودر ماهی پروتئین می شود كه تازگی ماهی موجب افزایش میزان درصد پروتئین می باشد بنابراین از این روش برای نگهداری ماهی در كشتی استفاده شده. درجات ویژهای از پودر ماهی، مواد اولیه تازهای را كه سریعاً تحت تأثیر سرما قرار گرفته اند را می طلبد. سرد كردن سریع و ذخیره ماهی روی كشتی، كیفیت پودر ماهی را تضمین می كند. در صورت سرد كردن نامناسب، ماهی روی قایقها اتلاف خواهد شد. سرعت سرد كردن و نگهداری ماهی در دمای پائین روی قایقهای ماهیگیری یكی از فاكتورهای كلیدی است تا از كیفیت و سلامت محصولات و فرآورده های ماهی مطمئن شویم.اغلب ماهی روی عرشه كشتی برای زمان طولانی قبل از ذخیره سازی در یخ و مخزن باقی می ماند. اگر ماهی صید شده در طول روز در مقابل خورشید و جریان باد قرار گیرد دما كاملاً افزایش می یابد. وقتی ماهی در یخ و خنك نگهداری شود از تخریب آن جلوگیری می شود. خنك سازی فعالیت میكروارگانیسمهای فاسد كننده و آنزیمهایی را كه تغییرات عمیق و ضایعات ماهی را ایجاد می كنند افت می دهد. خنك كردن توده ماهی فرایندی است كه بوسیله كاهش دما تا نزدیكی نقطه یخ زدگی ماهی نه زیر آن و توسط گرفتن گرما انجام می گیرد. نقطه انجماد برای گونه های مختلف بین ۶/۰- و ۲- درجه سانتیگراد تغییر می كند و بستگی به غلظت سیال دارد كه معمولاً ۱- درجه سانتیگراد در نظر گرفته می شود.در سیستم RSW واحد سرد كننده مكانیكی دمای آب را از دمای معمول آب دریا به زیر صفر كاهش دهد و معمولاً از آب شوری كه میزان شوری آن نزدیك به آب دریاست استفاده می شود.در این سیستم ابتدا گاز وارد سیستم شده، بعد از تصفیه و انبساط وارد بخش خنك كننده می گردد و توسط دستگاه سرد كننده سرد می شود. سپس گاز سرد شده به داخل آب دریا می باشد پمپ شده و بعد از توزیع و سرد كردن آب دریا به هواكش خروجی برمی گردد. بدین ترتیب آب دائماً خنك شده و در یك دما ثابت می ماند.سیستمهای RSW به عنوان حدواسطی برای سرد كردن، ذخیره سازی و انتقال ماهی هستند.مزیت اصلی استفاده از سیستم RSW، داشتن سرعت بیشتر در سرد كردن، كاهش فشار روی ماهی، پائین آوردن دمای نگهداری و مناسب برای مقادیر زیادماهی است. سیستمهای RSW باعث كاهش عملیات دستی و اخذ دمای ثابت در گونه های دریایی در اثر كاهش اكسیدكنندگی می شود كه فساد در بافت را كاهش می دهد. همچنین معایبی مانند جذب آب بوسیله ماهیهای خیلی ظریف و افزایش مقدار نمك را دارا می باشد. نفوذ نمك به داخل ماهیچه های ماهی استفاده از سیستمهای RSW را در بعضی ماهیگیری ها دچار مشكل می كند. مقدار نمكی كه در ماهی نفوذ می كند عمدتاً بستگی به اندازه و نوع ماهی دارد. مقدار نمك جذب شده بوسیله ماهی از ۱% وزن ماهی تجاوز نمی كند.وقتی كه بین صید و فرآوری فاصله زمانی باشد سیستمهای RSW در یخدانها و قایقهای ماهیگیری استفاده می شود. ماهی كه به صورت توده ای ذخیره شده و در فاصله بین صید و بهره برداری سرد نشده باشد به سرعت فاسد می شود، بویژه در مناطق گرمسیری.
سیستمهای RSW از بهترین روشهای نگهداری بوده و دارای فواید زیر می باشند:
- در شرایطی كه مسئله جذب نمك مورد توجه نباشد، نگهداری ماهی بمدت طولانی در این روش امكان پذیر خواهد بود.
- سرد نگهداشتن ماهی های صنعتی امكان نگهداری بمدت زیاد و كاهش خسارت از امتیازات این روش می باشد.
- در شرایطی كه كشتی های ماهیگیری بایستی مقادیر زیادی ماهی را حمل و جابه جا كنند روش سرد كردن بسیار مفید خواهد بود
- در این روش بدون جابه جائی بی مورد تا زمان بهره برداری سرد نگه داشتن ماهی روش خوبی خواهد بود. سارا فرامرزی- کارشناس ارشدو مدیر آزمایشگاه مجتمع فرآوری ماهی قشم


پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران

بیماری های ماهی آکواریومی

1- ماهی جدید شما بدون هیچ گونه نشانه ی بیماری مرده است:"علایم تانک جدید" :
افزودن ماهی به تانک گرم جدید می تواند ماهی را شکه کند و در بعضی مواقع مهلک باشد
2-از دست دادن اشتها:یک مشکل محیطی، ماهی که به تازگی اضافه شده است خوردن اغلب غذا ها به جز غذاهای زنده را رد می کند:
شاید به خاطر شرایط بد آب و وجود اوره ی زیاد باشد.مقداری از آب آکواریوم را تعویض نمایید.همچنین ممکن است به خاطر استرس بوده باشد.با ماهی های خود مهربان ترباشید
3-.کرک های پنبه ای شکل بر روی: بدن قارچ ها, (قارچ دهان):
در صورت مشاهده ی این بیماری می توانید از دارو های قارچ کش چون "مالاشیت گرین" و حمام نمک استفاده کنید.(1 قاشق چایخوری برای هر 4 لیتر آب)
لکه های سفید کوچک بر روی بدن سر و باله ها:سفیدک (ایک):
بیماری ای بسبار مطرح (خصوصا در آکواریوم های جدید) روش های مختلفی برای جلوگیری از انتشار آن وجود دارد که بهترین آن استفاده از نمک است(1 قاشق چایخوری به ازای هر 4 لیتر آب)
4-فرسایش در غشای نرمعشای باله ها):دم خوره، فاسد شدن باله ها:
قبل از بروز عفونت ثانوی درمان را شروع کنید.عفونت ثانوی بعد از چند روز قسمت اعظم باله ها را از بین می برد.برای درمان می توانید از آنتی بیوتیک ها به همراه حمام نمک استفاده کنید.
5- ظاهر شدن پرده ای نسبتا سفید بر روی چشم ماهی:کیفیت بد آب ، وجود کلرین در آب
کیفیت بد آب:
تعویض منظم آب از جمله احتیاجات ماهی ها هستند.
وجود کلر:

از داروی ضد کلر قبل از قرار دادن ماهی در تانک استفاده کنید.و یا مدت 24 ساعت بعد از پر کردن تانک ماهی ها را بدان منتقل کنید
6- ماهی ها در کف آکواریوم نفس نفس می زنند.در اطراف آبشش ها رگه های قرمزی به چشم می خورد.:به احتمال زیاد به خاطر کمبود اکسیژن و یا نوعی بیماری آبششی:
اگر ماهیان زیادی دارید پمپ هوا کارساز خواهد بود.به اندازه ی کافی اکسیژن در اختیار ماهی ها قرار دهید.در مورد بیماری آبششی اطلاعاتی در دسترس نمی باشد.
7-کرم هایی از آبشش ماهی آویزان شده اند و ماهی دائم نفس نفس می زند.:کرم آبشش Dactylogyrus:

یکی دیگر از انگل ها می باشد

.از دارو های ضد انگل طبق دستور استفاده کنید.
8- قرمز شدن پوست،یا پدیدار شدن نقاط قرمز بر روی باله ها:ویروس،زخم،عفونت باکتریالی:

ویروس ها تنها توسط میکروسکوپ قابل مشاهده هستند و بیناری ای علاج ناپذیر اس و لی می توانید در مراحل اولیه از آنتی باکتری ها و یا حمام نمک طولانی مدت استفاده کنید.( گرم برای هر لیتر برای مدت چند روز)

9- باله ها سیخ ایستاده اند و ماهی پف کرده است:استسقا(آب آوردن شکم):

به نظر می رسد که مربوط به عفونت های باکتریایی باشد.ولی هیچ درمانی در مورد آن وجود ندارد.

10- کرم های کوچکی چون انگل ها ار ماهی ها آویزان هستند و ماهی مدام خود را به سنک های داخل آکواریوم می مالد.:کرمهای لنگری(Lernea):

ممکن است تعداد زیادی از انگل ها(ی سخت پوست) در اطراف ماهی ها و در تانک شما موجود باشد.می توانید از داروی ضد انگل و یا نمک استفاده کنید.

11-رنگ قسمتی از پوست بدن ماهی کدر تر شده است.:تولید بیش از حد بلغم:

این بیماری توسط فقدان برخی مواد معدنی ظاهر می گردد

.سعی کنید از ریز مغذی ها و ویتامین های گروهB استفاده کنید.

__________________________________________________ _________

مسلما آکواریوم داران می خواهند ماهی های خود را حفظ کنند و به همین منظور اقدام به خرید برخی دارو ها می کنند و در بعضی مواقع این دارو ها موثر واقع می شود.ولی یک هشدار قبل از مصرف این دارو ها باید مورد توجه قرار گیرد:بعضی از دارو ها می توانند در مدت طولانی زیان آور باشند. درمان توسط "مالاشیت گرین" و "متیلن بلو" می تواند موثر باشد ولی متاسفانه همین داروها برخی از باکتری های مفید را نیز از بین می برند. برخی از دارو ها در طول مدت درمان موجب می شوند کربن و زئولیت از بین بروند. و این امر عامل موثری است که با از دست دادن این باکتری ها(مواد) نیم چرخه ی کربن/ زئولیت ناقص بماند.
حمام نمک
یکی از راه های موثر در درمان بیماری ماهی ها حمام نمک است که کزیت آن از بین نبردن باکتری های کفید می باشد. حمام نمک یکی از بهترین دارو های ضد عفونی کننده و ضد قارچ است.اگر می خواهید برای درمان از غلظت زیاد نمک استفاده کنید بهتر است به تدریج مقدار نمک مورد نظر را اضافه کنید تا به ماهی ها هم فشار وارد نشود و دچار اختلال نگردند.در بعضی از مواقع استفاده از حمام نمک برای مدت کوتاه می تواند بسیار مفید و موثر باشد.برای این منظور از مفدار بیشتری نمک استفاده می کنیم.(10 گرم بر لیتر برای مدت 30 دقیقه)

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

این صدف از:
شاخه نرم تنان MOLLUSCA - رده دوکفه ایها BIVALVIA - راسته VENERIDA - تیره غلافی شکل SOLENIDAE
جنس و گونه Solen vagina می باشد. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
صدفها یا رده دوکفه ایها فاقد سر و دندانهای رادولا هستند و تغذیه آنها از جانوران کوچک میکرسکوپی است که در آب دریا موجود است . در این موجودات برانشیها علاوه بر وظیفه تنفسی ، وظیفه نگهداری از لارو را نیز برعهده دارند که آب را هم تصفیه می کنند و پس از جداکردن مواد غذائی ، آنها را به طرف دهان جانور می فرستد .
در قسمت انتهائی پشتی ، دو تکه از غشاء تبدیل به دو لوله می شود که از طریق آنها آب دریا وارد و خارج می گردد.
دو کفه پوسته با کمک دو ماهیچه باز و بسته می شود که در قسمت لولا به هم وصل هستند.
دو کفه ای های غلافی شکل با چرخاندن پای قوی به آسانی خود را در ماسه مدفون می سازند . به علاوه این جانوران می توانند تند و آسان حرکت کنند .
یک گونه از این غلافی شکل ها در سواحل اقیانوس آرام وجود دارد که خوراکی هستند و برای صید ماهی هم از آنها استفاده می شود.
شیوه برداشت
در زمینه صید این آبزی ، اکثر ساحل نشینان مهارت خاصی دارند و با نیزه های باریکی که از ترکه چتر ، رینگ دوچرخه و یا میله های مخصوصی که سر آن قلاب شکل است به کار صید مبادرت می ورزند به این صورت که با فروبردن همان قلاب به درون حفره هایی که آبزی در گل و لای ساحل ایجاد کرده و خود صیادان براساس تجربه به خوبی می دانند که صدف درون آن هست یا خیر کُچَک را در زمان جزر به راحتی از لانه بیرون می کشند و صید می نمایند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ابزار صید ملوک
موارد استفاده :
1-مصارف غذائی بومیان منطقه.
2-خشک نمودن و فروش آن به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس.
3-مصرف خشک شده آن برای دام .
4-جهت استفاده برای طعمه قلاب.
5-فروش آن به صورت تازه برای مراکز تکثیر و پرورش

مطلب قابل توجه برای تکثیر و پرورش دهندگان میگو
در حال حاضر میگوهای مولد با گوشت نرم تن ملوک و خرچنگ تغذیه میشوند ، بدلیل وجود بعضی از اسیدهای چرب درملوک موجب تسریع رسیدگی جنسی در میگوهای مولد میگردد.
که میزان غذادهی با غذای تر ملوک3 وعده درشبانه روز می باشد که %25 میزان غذای روزانه 12ظهر ، %60 در ساعت 6 بعداز ظهر و %15 ساعت 11 شب به آنها داده می شود.
و تقریبا برای هر میگو مولد حدود 1 تا 5/1 کیلوگرم از این صدف دوکفه ای مصرف میشود.

پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران

تنظیم PH در آکواریم های آب شیرین

قبل از هر جیز می خواهم از این که به دلیل گرفتاریهای شخصی مدتی نتوانستم مطلب بنویسم عذرخواهی کنم. وقتی مشکلات درسی و زندگی و کاری و ... دست به دست هم میدهند راهی جز تسلیم برای انسان باقی نمی ماند. به هر حال امیدوارم در آینده بیشتر با هم در ارتباط باشیم.
متنی را که ملاحظه می کنید ترجمه ای است از یک مقاله که توسط Mark Lehr نوشته شده است :


یکی از مشکلات عمومی و اصلی آکواریم داران نگهداری و حفظ PH در یک میزان ثابت است. خیلی از افراد متوجه اهمیت نقش PH و فاکتورهایی که بر روی آن تأثیر می گذارند، نیستند.
زمانیکه PH را در نظر می گیریم، بیشتر از اینکه هدف خود را، حفظ کردن یک PH ثابت فرض کنیم، باید سعی کنیم هدف ما متعادل نگاه داشتن آن باشد. اگر چه ممکن است PH=7 بهترین و مطلوبترین PH برای ماهیان باشد ولی در هر مقداری بین 6/6 و 8/7 ماهی ها می توانند به زندگی عادی خود ادامه بدهند. ما به عنوان آکواریم دار باید از اتفاقاتی که موجب تغییرات ناگهانی PH می شود، جلوگیری نماییم.

خاصیت تغییر پذیری PH آب می تواند بوسیله ظرفیت بافرینگ شناخته شود. شما می توانید ظرفیت سیستم بافرینگ خود را با اندازه گیری میزان سختی آب بدست آورید. میزان سختی بین 4-6 یا کمی بالاتر معمولا برای نگه داشتن سیستم بافری و به تبع آن نگهداری یک PH ثابت کافی می باشد. وقتی که سختی آب آکواریم شما زیر 4 باشد، به این معنی است که سیستم بافرینگ کافی نیست و احتمال سقوط PH وجود دارد. وقتی که میزان PH بالاست سختی آب را بین 6 تا 12 فرض می کنیم. اکثر آکواریم داران میزان کربنات را برای تنظیم درجه سختی انتخاب می کنند که میزان کربنات کلسیم در آب می باشد. این تست همچنین برای نگهداری و تنظیم یک سیستم بافری مناسب، مؤثر است که برای آن اندازه گیری یکی از مقادیر سختی کل و یا سختی کربنات لازم است، ولی اینکه هر دو را مستقلاً اندازه گیری کنیم نیاز نیست. خوشبختانه آکواریم شما معمولاً دارای منبعی طبیعی از کانی های نامحلولی است که یک سیستم بافری تشکیل می دهند و PH را در حد مطلوب حفظ می کنند. تمام این کانی های نامحلول روی هم سختی تام آب آکواریم شما را می سازند. شما نیاز دارید که تست سختی تام را انجام دهید. دانستن این که PH آب آکواریم شما در حد مناسب است نمی تواند گویای موفقیت کامل باشد. تنها با انجام تست سختی تام است که می توانید پیش بینی کنید PH بعد از آنکه تنظیم شد در همان حد باقی خواهد ماند یا خیر. این مسئله ناشی از چرخه های بیولوژیکی طبیعی است که در آکواریم شما روی می دهند. مانند تنفس ماهی ها و ضایعات و کثیفی های معلق و ته نشین شده که نتیجه آن خنثی شدن یون بیکربنات ساخته شده بوسیله سیستم بافرینگ است. آکواریم داران بوسیله تعویض های مکرر و منظم آب آکواریم و نگهداری های روتین، مثلاً تعویض فیلتر و تمیز کردن تصفیه زیر شنی، این نقصان را جبران می کنند و بدینوسیله به سختی آب می افزایند.
در اینجا بطور خلاصه توضیح می دهیم که چرا هر یک از این نگهداری های روتین آکواریم، برای پایدار نگهداشتن PH لازم هستند. باید بدانید هر کجا که در آکواریم شما ذرات زائد انباشته می شوند، تولید تجمعی از فرآورده های فسفاتی می کنند. تجمع مواد زائد بر روی بستر ماسه ای و لایه فیلتر شما میزان فسفات را در آکواریم افزایش می دهد. یونهای فسفات آزاد می توانند با مواد بافری کلسیمی پیوند تشکیل داده و موجبات ته نشین شدن کلسیم را در آکواریم فراهم کنند. به این شکل توانایی تنظیم و تعادل PH کاهش می یابد. به همین دلیل است که تمیز نگهداشتن لایه فیلتر، بستر، فضای زیر ماسه ها و تعویض های مکرر قسمتی از آب، بسیار با اهمیت می باشد. بعلاوه آب شیر محتوی یونهای بافری می باشد و شما می توانید با تعویض مکرر بخشی از آب به جایگزینی این یونهای بافری از دست رفته کمک کنید. این مسئله در مورد تمام آکواریم ها اهمیت دارد چرا که تنفس ماهی ها و ذرات زائد انباشته شده به تنهایی می توانند سبب کاهش توانایی سیستم بافری در تنظیم PH شوند.
حال سؤالی که مطرح می شود این است که اگر ماهیی که قصد نگهداری از آن را داریم نیاز به یک PH مخصوصی داشت چه کاری باید انجام دهیم. اگر PH آبی که ماهی شما آن را ترجیح می دهد نزدیک به PH طبیعی آب موجود در آکورایم شما است، توصیه می شود که تغییری در آن اعمال نکنید. در غیر اینصورت، یعنی اگر PH طبیعی آب آکواریم شما از PH مورد نیاز ماهیی که قصد نگهداری از آن را دارید زیاد فاصله دارد، کارهایی هست که باید انجام دهید.
اجازه بدهید با روش افزایش سطح PH شروع کنیم. امروزه تعداد زیادی افزایش دهنده PH در فروشگاه ها وجود دارد. محصولات مایع را وقتی به تنهایی استفاده کردم، در حد 50/50 با موفقیت همراه بود. همچنین نیاز به محصولی دارید که بتوانید با آن توان سیستم بافری آکواریم خود را بالا ببرید. برای نگهداری PH در یک مقیاس بالا، به شما استفاده از یک بستر بافری مثل مرجان های خرد شده را پیشنهاد می کنم. شما می توانید این مرجانهای خرد شده را به آکواریم کنونی خود اضافه نمایید. من خودم مرجانهای خرد شده را داخل یک کیسه توری قرار داده و آنرا زیر بستر آکواریم جای داده ام. برای اینکه PH آکواریم خود را در حدود 6/7 حفظ کنید، به ازای هر 40 لیتر آب نیاز به 1 کیلوگرم مرجان خرد شده دارید. برخی از آکواریم داران، این کیسه محتوی مرجان های خرد شده را مانند یک لایه در سیستم فیلترینگ خود قرار می دهند. این متد به شما اجازه استفاده از مرجان های خرد شده درشت تر را نمی دهد. اما اگر شما در حد کمی نیازمند تعدیل و سازگاری در سیستم بافری خود هستید این روش می تواند مؤثر باشد. اگر ترجیح می دهید که از مرجانهای خرد شده استفاده نکنید، پودرهای زیاد دیگری در بازار وجود دارد که عمل افزایش سختی آب یا خاصیت قلیایت آنرا انجام می دهند. شما به راحتی توانید این پودرها را طبق دستورالعمل آن به آکواریم خود بیافزایید. البته این متدها گرایش به ایجاد تغییرات شدید در سختی آب دارند که اگر در تنظیم سختی و PH ورزیده و با تجربه نباشید، ممکن است خطرناک باشند. بی خطرترین متد همان استفاده از مرجان های خرد شده می باشد.پس از اینکه توانایی بافرینگ آکواریم خود را تقویت نمودید، می توانید PH آب را در درجه دلخواه تنظیم کرده و به آکواریم بیافزایید. محصولات زیادی در فروشگاه ها موجود است که اینکار را انجام می دهند. اغلب اوقات آبی که برای آکواریم استفاده می کنید به طور طبیعی دارای PH بالایی است و شما فقط نیازدارید که با اضافه کردن مرجانهای خرد شده به تقویت سیستم بافری خود کمک نمایید تا بتوانید PH را در همین سطح بالا حفظ و نگهداری کنید.

اما پایین آوردن PH کاری سخت تر است. اگر فکر می کنید که می توانید براحتی با اضافه کردن مواد کاهش دهنده PH سطح آنرا پایین بیاورید کاملاً در اشتباه هستید، چرا که سیستم بافری شما بسادگی و بسرعت میزان آنرا به همان مقدار طبیعی خود افزایش خواهد داد. در واقع شما باید یونهای بافری را از آب آکواریم خود جدا کنید، به این شکل می توانید PH آب را نیز پایین بیاورید. بهترین راه برای انجام این کار اینست که یک دستگاه پالاینده آب ( دستگاهی که آب را سبک می کند ) تهیه کنید. این دستگاه آب شیر را بوسیله یونهای رزین که در خود دارد فیلتر می کند. آبی که حاصل می شود عاری از نمک و کانی های دیگر است و در واقع آبی است سبک و با سختی صفر.

( در مورد این دستگاه قبلاً و در مطالب گذشته وبلاگ صحبت شده است که دراینجا نحوه کار آن و چگونگی ساخت نوع دست ساز آن را مروری میکنیم:
درکارگاه های پرورش ماهی معمولاً از این دستگاه برای کاهش سختی آب و در واقع بدست آوردن آبی با سختی صفر ( آب سبک ) استفاده می کنند. این وسیله که داخل آن ماده شیمیایی بنام رزین یا صمغ شیمیایی است املاح اضافی آب را بخود گرفته و آب سبک و صفر درست می کند. قیمت این دستگاه گران است ولی چون مکانیسم ساده ای دارد می توان نمونه دست ساز آن را ساخت. شمایی از مکانیسم عمل این دستگاه را در شکل زیر می بینید. )

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

استفاده از این دستگاه بهترین روش برای پالایش آب و در نهایت بدست آوردن آبی است که مخصوص استفاده در آکواریم می باشد. همانطور که گفته شد بدون داشتن یک آب پالایش شده نیز می توانید PH آب را با مواد مخصوص اینکار کاهش دهید، ولی این تنظیم فقط یک یا نهایتاً دو روز پایدار خواهد ماند و بزودی دوباره به میزان اولیه خود بازخواهد گشت. ضمن اینکه این پایین آمدن و بالا رفتن مجدد PH، خطرناک تر و بدتر ازPH نامناسبی است که شما از ابتدا داشتید.
این را هم باید اضافه کنم که برخی از آکواریم داران برای بدست آوردن آبی با سختی کم، از زغال سنگ استفاده می کنند. با قرار دادن زغال سنگ در فیلتر تصفیه کننده آب و یا قرار دادن یک لایه از آن در زیر بستر آکوراریم می توانید سختی آب خود را کاهش دهید. این تکنیک نیز می تواند بخوبی مؤثر باشد ولی دارای پیچیدگی بیشتری است و کمتر قابل پیش بینی می باشد و احتمالاً بهتر است که آکواریم داران کم تجربه از آن دوری نمایند.

ماهیان آکواریم آب شیرین بیش از بیست هزار گونه در دنیا شناسایی و یا با علم ژنتیکی بوجود آمده اند. تنها گونه های محدود و معینی از آنها به ایران وارد شده است که باتلاش و زحمات فراوان تکثیر پرورش آنها میسر شده است. مطالب مفید بصورت کتاب یا جزوه که بتوان به آن دسترسی پیدا کرد و یا مسائلی چون نگهداری، تکثیر، پرورش و تشخیص جنسیت را تحقیق و مطالعه کرد کمتر یافت می شود. در اینجا در مورد شش خانواده از ماهیهایی که با موفقیت در ایران قابل تکثیر و پرورش بوده اند صحبت شده است که با ایجاد سالن و کارگاه پرورش ماهی، می توانید براحتی آنها را تکثیر و پرورش دهید که آنها عبارتند از :

1- خانواده ماهیهای زنده زا
2- خانواده ماهیهای طلایی
3- خانواده ماهیهای بارب
4- خانواده ماهیهای تترا
5- خانواده ماهیهای سیچلاید
6- خانواده ماهیهای گوارامی

«خانواده گوارامیها»

گوارامیها دارای انواع زیادی هستند. آنهایی که در ایران تاکنون تکثیر و پرورش یافته اند، شامل: گوارامی آبی، کاذبی، زرد و گوارامی عسلی، گوارامی بوسنده، گوارامی پرل، فایتر یا سیامی جنگجو، گوارامی دارف کوتوله و گوارامی بهشتی هستند.
که اغلب این ماهیها به ماهیهای ضعیفتر و کوچکتر از خود آزار می رسانند. بنابراین باید همیشه گوارامیها را رقم بندی کرد و گوارامیهایی که با ماهیهای داخل آکواریوم یک اندازه باشند قرار داد.
نگهداری از گوارامیها کار آسان و ساده ایی است چون مقاومتشان نسبت به بقیه ماهیهای آکوریومی بیشتر است.
چنانچه گرسنه بمانند خیلی زود هم جنس خواری می کنند و اگر بتوانند حتی بقیه ماهیها را طعمه خود می کنند و آنها را بعنوان غذا می خورند.
گوارامیها خیلی زیاد تغییر رنگ می دهند، در مواقع ترس و آمیزش رنگ آنها پررنگ می شود و با هر تغییراتی در داخل آکواریوم رنگ آنها عوض می شود. برای تکثیر گوارامیها باید از ماهیهای بالغ که معمولا بین 6 تا 8 ماهگی بالغ می شوند انتخاب کرد.
باید از بهترین آنهایی که سرحالتر، شادابتر و خوب رشد کرده اند و نسبت به بقیه بزرگترند و در واقع از شاه تخمها یا شاه ماهیها هستند انتخاب و مورد استفاده تکثیر قرار گیرند.

روش تکثیر و پرورش انواع گوارامیها

تمام گوارامیها برای تکثیر و پرورش شرایط یکسان و مساوی دارند.
چنانچه شما بتوانید یک نوع آن را با موفقیت تکثیر و پرورش دهید از بقیه گونه های دیگر گوارامیها براتی خواهید توانست تخمگیری بعمل آورید و براحتی آنها را پرورش دهید.
در ابتدا بایستی گوارامیهای ماده و نر قبل از تخمگیری 15 روز بطور جداگانه نگهداری شوند تا علاوه بر علاقه و میل بیشتر تعداد تخم زیادتری را در موقع تخمریزی رها سازند.
ترتیب و رعایت انجام کارهای لازم برای تکثیر گوارامیها دارای اهمیت زیادی است. چنانچه بموقع آن کارها انجام نگیرد نتیجه تکثیر خراب خواهد شد.
باید همزمان با آماده ساختن ماهیهای مولد برای انجام تخمریزی پیش بینی لازم را برای تهیه غذای لاروهای گوارامیها صورت بگیرد و از قبل اقدامات لازم را انجام داد و برای آنها غذا تهیه کرد.
لاروهای گوارامی در ابتدا خیلی ریز هستند و غذای خیلی ریزتری احتیاج دارند. معمولا نوزادان میگو را تا یکهفته بعد از شنای آزاد نمی توانند صید کنند و بخورند زیرا برایشان بزرگ است و اگر بی غذا بمانند تمام آنها تلف خواهند شد.
بنابراین باید موجودات زنده خیلی ریزتری را مانند انفوزئرها و فیتوپلانکتنها را تولید کرد. تا لاروهای گوارامی بعد از آنکه کیسه زرده زیر شکمشان را جذب کردند و دارای شنا آزاد شدند، بتوانند آنها را بعنوان اولین غذا استفاده نمایند.

طرز تهیه آنفوزئرها و فیتوپلانکتنها:
ابتدا ظرفی را آب کنید و در مکانی قرار دهید که نور مستقیم آفتاب به آن بتابد. برای تولید فیتوپلانکتنها و تک سلولیهای گیاهی مقداری برگ کاهو را داخل ظرف قرار دهید. برای تولید انفوزئرها بهتر است مقداری کاه گندم را داخل ظرف قرار دهید. بعد از گذشت یکهفته داخل آب موجودات ره بینی و خیلی ریزی تولید شده اند که غذای لاروهای گوارامی در مرحله اولیه زندگی شان خواهد بود.

طرز تکثیر و پرورش گوارامیها
ابتدا آکواریومی که ارتفاع آب آن 15 سانتیمتر باشد را با آب که دارای سختی 6 تا 8 درجه DH و دمای مناسب 27 درجه سلسیوس باشد، مهیا و آماده می سازیم.
برای جلوگیری از مزاحمتهای احتمالی دور آکواریوم پوشیده می شود که از بیرون برایشان مزاحمت ایجاد نشود و داخل آکواریوم شن یا ماسه و شعله اکسیژن قرار داده نمی شود. گوارامیها قادرند از سطح آب اکسیژن بگیرند و باید در محیطی آرام و ساکت و بدور از مزاحمتهای دیگران و بدون تلاتم آب تخمریزی کنند.
چند شاخه گیاه طبیعی یا مصنوعی در روی سطح آب قرار دهید.
از آنجائیکه گوارامیهای نر خیلی زیاد علاقه به تخمها و نوزادان دارند با شتاب و عجله می خواهند صاحب نوزاد شوند و این عجله و شتاب در مواقعی که ماهی ماده آمادگی نداشته باشد اختلاف بوجود می آید و ماهی نر شروع به زدن و کندن دم و باله های ماهی ماده می کند. اگر ماهی ماده همچنان بی میل و بی رغبت به تخمریزی باشد، آنچنان ضربات شدیدی را خواهد خورد که گاهی منجر به تلف شدن ماهی ماده خواهد شد.
وجود چند شاخه گیاه طبیعی و مصنوعی پناهگاهی برای ماهی ماده خواهد بود که بتواند رد لابلای آنها پنهان و مخفی شود. و بتدریج ماهی ماده آماده خواهد شد و با گذشت چند ساعت اعلام آمادگی برای تخمریزی خواهد کرد. و بدون ناراحتی و درگیری و با بدن سالم و شاداب به کنار ماهی نر خواهد آمد و با راهنمایی ماهی نر به قسمت لانه هوایی هدایت می شود. و در آنجا آرام باقی می ماند و در چندین مرحله با ماهی نر تخمریزی می کنند.
بنابراین نحوه تخمریزی و مراحل انجام کارها بترتیب اهمیت بشرح زیر است.
1- آکواریوم محل تخمریزی باید دارای آبی با سختی بین 6 تا 8 درجه DH و دمای 27 درجه سلسیوس باشد. ارتفاع آب حداکثر 15 سانتیمتر و دور آکواریوم پوشیده شود.
اکسیژن داخل آکواریوم قرار نمی گیرد چون باعث تلاتم آب خواهد شد و گوارامیها محیط آرام و ساکت را دوست دارند. هیچگونه شن و یا ماسه در کف قرار ندهید و هرگز برای آنها مزاحمت ایجاد نکنید. چند شاخه گیاه داخل آکواریوم قرار دهید تا علاوه بر اینکه محیط طبیعی برای ماهیها ایجاد می شود، ماهی ماده بتواند در لابلای آن رد مواقع ضروری پنهان شود. با ایجاد چنین محیطی حالا می توانید ماهی نر را بداخل آکواریوم بگذارید.
ماهی نر شروع به ساختن لانه هوایی می کند و با بزاق دهانش از سطح آب هوا می گیرد و بصورت حبابهای بلوری شفاف در سطح آب بصورت لانه هوایی به خانه سازی می پردازد. بیشتر دوست دارد در بین گیاهان باشد. اگر گیاهان برگ دار پهن استفاده شود، در زیر برگ گیاه لانه هوایی ایجاد می کند. و سر پناه مناسبی برایش خواهد بود. و مکان مناسبی برای تخمها و لاروها در چند روز اول است.
2- بعد از گذشت 24 ساعت حالا نوبت به معرفی ماهی ماده خواهد بود. بآرامی ماهی ماده را داخل آکواریوم قرار دهید. دقت کنید، کوچکترین ضربه ای به بدن ماهی ماده باعث صدمه جدی و یا اینکه احتمالا از شدت درد و ضربه وارده به بدنش تخمریزی را به تأخیر می اندازد که در این فاصله چون حوصله ماهی نر کم است امکان ضربه زدن شدید به ماهی ماده زیادتر می شود و ممکن است ماهی ماده تلف شود. بنابراین با حوصله و بآرامی ماهی ماده را در کنار ماهی نر قرار دهید. با اضافه شدن ماهی ماده به آکواریوم، حرکات زیبا و دیدنی ماهی نر شروع خواهد شد. بطوریکه رقصهای زیبا و با ایجاد حرکاتی موزون که بهمراه این حالت، آبششها را باد می کند و ژست مخصوصی می گیرد و با گاردهای زیبا به دور و اطراف ماهی ماده می چرخد و همراه رقص، ماهی ماده را به آغوش می گیرد و به زیر لانه هوایی که ساخته است می برد و خیلی زود خانه اش را تکمیل تر و بزرگتر می کند. سپس ماهی ماده را دعوت به تخمریزی در محل لانه هوایی می کند. اگر ماهی ماده آماده باشد در همان ساعات نخست اعلام خواهد کرد و برای تخمریزی به زیر لانه هوایی می رود و خیلی آرام می ایستد و تخمریزی شروع می شود. و چندین ساعت تخمریزی طول می کشد و در هر نوبت تخمها در داخل لانه هوایی چیده می شود چنانچه ماهی ماده به هر دلیلی آماده نباشد و از کنار ماهی نر فرار کند و به طرف دیگری برود. این عمل باعث عصبانیت ماهی نر خواهد شد. ماهی نر دوباره دنبال او می رود و از او دعوت بعمل می آورد و چنانچه با بی میلی و فرار ماهی ماده روبرو شود. شروع به زدن ماهی ماده می کند. ماهی ماده که احساس خطر می کند سعی در مخفی و پنهان شدن دارد. در این مرحله وجود گیاهان بکمک او خواهند بود و او در لابلای آنها دور از ماهی نر ساعتی را پنهان می شود. این تعقیب و گریزها و ضربه زدنها ساعتها ادامه خواهد داشت. و در مواقع عصبانیت ماهی نر در هر دفعه با حمله تکه ایی از باله یا دم و یا از بدن ماهی ماده را کنده و با بی رحمی تمام با او رفتار می کند. اگر ماهی ماده نتواند بخوبی خود را مخفی کند، خیلی زود بد شکل و بد قیافه و بی حال و پژمرده و نیمه جان می شود و چنانچه اوضاع بهمین صورت پیش برود تلف خواهد شد. بنابراین باید مراقب باشید قبل از آنکه ماهی ماده به این وضع دچار شود، چندین شاخه گیاه حتما در آکواریوم قرار دهید. و در صورتیکه تشخیص دادید ماهی ماده آمادگی تخمریزی ندارد او را سریعا از آنجا خارج کنید.
چنانچه ماهی ماده اعلام آمادگی نماید در نهایت حداکثر بین 24 الی 48 ساعت جفت تخمریزی خواهند کرد و پس از پایان تخمریزی ماهی ماده را به آکواریومی که از قبل آماده کرده اید و دارای آب سالم و تمیز و آماده دارد منتقل کنید و مقداری داروی متیلن آبی به آب اضافه کنید تا زخمهای ماهی ماده عفونی نشوند و سپس ماهی ماده را با غذاهای زنده برای مرحله بعدی که باید 15 روز آینده باشد آماده نمائید. خیلی زود قسمتهای کند شده بدن ماهی ماده ترمیم خواهد شد و بحالت اول بر می گردد و بنابراین همه نگرانیها پایان خواهد یافت. مسئولیت و مراقبت از تخمها بعهده ماهی نر خواهد بود. بنابراین ماهی نر در آکواریوم باقی می ماند و شما می توانید تخمها را در داخل لانه هوایی مشاهده نمائید که بصورت دانه های ریز و مانند شکر سفید رنگ است.
ماهی نر از تخمها مراقبت می کند و گاهی که در اثر ترکیدن حبابهای هوایی بعضی از تخمها به پایین می افتند سریعا ماهی نر با دهان برداشته و آنها را مجددا به داخل لانه هوایی بر می گرداند. ماهی نر مرتب این عمل را تکرار می کند و بخوبی تخمها را تمیز می کند و برایشان حبابهای جدید می سازد و از آنها بخوبی مراقبت بعمل می آورد. تا اینکه تخمها بعد از 36 ساعت باز خواهند شد. همچنان نر فعالیت می کند و تمام لاروهای تازه بدنیا آمده را تمیز می کند و دوباره به حبابهای هوایی بداخل لانه بر می گرداند. از زمانیکه تخمها تبدیل به لارو می شوند. حداکثر تا سه روز ماهی نر در کنار لاروها باقی می ماند بعد از آن بهتر است ماهی نر را برداشته و لاروها را به تنهایی نگهداری کنید. در این سه روز که ماهی نر از آنها مراقبت می کند هیچگونه غذایی احتیاج ندارند و از کیسه زرده ایی که در زیر شکمشان دارند تغذیه می کنند. از این مرحله به بعد چون لاروها قد می کشند و قادرند بخوبی شنا کنند و به تمام نقاط دیگر آکواریوم می روند و از فرمان پدر اطاعت نمی کنند و در نهایت ماهی پدر عصبانی می شود و آنهایی که از لانه دور می شوند با عصبانیت می خورد، پس برای محافظت از بچه ها بهتر است ماهی نر را در روز چهارم بردارید.
از روز سوم معمولا لاروها قادرند شنای آزاد داشته باشند و می توانند موجودات ریز زنده را صید کنند و بخورند. بهترین این موجودات ریز زنده در این مرحله برای لاروها می تواند آمفوزئرها و فیتوپلانکتنها باشد. که برای این منظور همانطوریکه قبلا گفته شد بایستی از یکهفته قبل برایشان تدارک دیده و پرورش داده باشید.
حالا باید از ظرفی که در آن کشت و پرورش آمفوزئر و فیتوپلانکتن داده اید یک لیوان از آن آب را بردارید و در تمام سطح آکواریوم لاروها بآرامی پخش کنید. تا لاروهای گوارامی خیلی زود بتوانند در تمام نقاط آکواریوم براحتی آن موجودات زنده ریز را که همراه آن آب به آکواریومشان وارد شده است بخوبی صید کنند و آنها را بعنوان غذا بخورند. روزانه چهار نوبت باید بدین ترتیب به آنها غذا بدهید و معمولا تا پنج روز غذای آنها بدین روال خواهد بود. رنگ آب آنها سبز خواهد شد که مناسبترین آب برای رشد لاروهای گوارامی همان آب سبز است.
بعد از گذشت پنج روز لاروها کمی بزرگتر شده اند و حالا قادر خواهند بود که از نوزادان میگوی نمکی که تازه از تخم باز شده اند و ریز هستند تغذیه بعمل آورند. (دقت کنید نباید از نوزادان میگو که در 24 ساعت یا بیشتر از تخم در آمده اند استفاده کنید زیرا نوزادان میگو بصورت میکرونی رشد می کنند که البته اندازه رشد آنها را با چشم نمی توانید مقایسه کنید. و در این مرحله لاروها قادر به خوردن آنها هستند.) نوزادان میگو در مدت 24 ساعت بعد از باز شدن رشد می کنند و قد می کشند که بزرگ بودن آنها باعث خواهد شد لاروهای گوارامی قادر بخوردن آنها نباشند ولی نوزادان میگوی تازه از تخم درآمده ریز هستند و لاروهای گوارامی زرد می زند و کاملا شکم لاروها توپ و برآمده می شود و شما می توانید تشخیص دهید که آیا آنها غذا خورده اند یا خیر؟ چنانچه مشاهده نمودید که شکم لاروها خالی است باید مجددا به آنها آمفوزئر و فیتوپلانکتن بدهید و در روزهای بعد مجددا نوزادان میگو را امتحان کنید. چنانچه تعداد لاروهای گوارامی زیاد هستند، بهتر است آنها را به محیط بزرگتری که از قبل مهیا و آماده ساخته اید انتقال دهید و در آنجا با رعایت تمام اصول صحیح و با حفظ و کنترل زنجیره های مراقبتهای ویژه پرورش دهید.
دیده شده است که یک جفت گوارامی حدود دو هزار عدد تخم گذاشته است و تمام آنها تبدیل به لارو شده اند ولی بدلیل عدم رعایت اصول مربوط به تغذیه و در واقع گرسنگی تمام آنها تلف شده اند. اهمیت پرورش آمفوزئرها و فیتوپلانکتنهای گیاهی و استفاده در تغذیه در مراحل اولیه زندگی لاروها آنقدر مهم است که نتیجه تکثیر را بطور کلی عوض می کند و سپس بعد از گذشت پنج روز لاروها چون قد می کشند و بزرگتر می شوند قادرند بخوبی از نوزادان میگو تازه بدنیا آمده بخوبی تغذیه کنند و با سرعت رشد خواهند کرد. مشکل نگهداری لاروها اساسا تا 15 روز اول زندگیشان است. مسئله مهم دیگر گوارامیها اختلاف اندازه آنها است. که خیلی زود ریز و درشت خواهند شد یعنی تمام لاروها به یک اندازه رشد نخواهند کرد بعضی ها که بهتر غذا خورده اند سریعتر رشد می کنند و بزرگتر می شود و بهمین ترتیب بین اندازه آنها اختلاف زیادی به چشم می خورد. و این خطری است که چنانچه گرسنگی ببینند. بزرگترها به کوچکترها حمله می کنند و آنها را طعمه قرار می دهند و در بین آنها عادت همجنس خواری پیش خواهد آمد که روزانه تعداد زیادی از آنها توسط هم نوعانشان از بین خواهند رفت و روز به روز تعداد آنها کمتر خواهد شد. که چاره کار تغذیه مناسب است و باید در هر 15 روز یکبار آنها را رقم بندی کرد. یعنی بزرگترها را جدا و با همدیگر نگهداری کنیم و کوچکترها را هم با همدیگر نگهداری کنیم و تمام اصول و برنامه غذایی آنها را بدقت انجام دهیم و طبق و یک برنامه مرتب و منظم هر 15 روز یکبار آنها را رقم بندی کنیم. برای این منظور می توانید از تورهایی که چشمه های متفاوت دارند به اندازه مورد نیاز درست کنید و ماهیها را داخل آن تورها قرار دهید آنهایی که کوچکترند از چشمه های تور بخوبی عبور می کنند و بزرگترها در داخل تور باقی می مانند و با زحمت کمتری آنها رقم بندی خواهند شد. چنانچه این اقدامات را انجام دهید تعداد زیادی از لاروها به ثمر خواهند رسید. باید توجه داشته باشید! بهترین راندمان و درصد موفقیت زمانی است که از ابتدای تخمریزی تا عرضه به بازار فقط 3% درصد خطا داشته باشید (یعنی از هر 100 عدد لارو فقط 3 عدد آن از مرحله تخمریزی تا فروش تلفات بدهید) چنانچه بیشتر از 3% خطا دارید و تلفات می دهید باید برگردید و بدقت از اول تا آخر تمام برنامه کارتان را مرور کنید و نواقص آنرا برطرف سازید. و در هر قسمت که اشکال دارید باید سریعا برای رفع آن اقدام نمائید تا از تلفات بیشتر لاروها جلوگیری بعمل آید.

طرز تشخیص جنسیت گوارامیها:

ماهی نر:
1- دارای باله پشتی بلندتر که نوک آن تیز است.
2- دارای باله زیر شکمی بلندتر که نوک آن تیز است.
3- دارای بدن دراز، کشیده و لاغرتری نسبت به ماده است.
ماهی ماده:
1- باله پشتی کوتاه تر و نوک آن گرد است.
2- باله زیر شکمی کوتاه تر و نوک آن گرد است.
3- دارای بدن گرد، چاق و از عرض پهنتر است.

خانواده ماهیهای سیچلاید

روشهای تکثیر و پرورش ماهی های سیچلاید

سیچلاید ها ماهی هایی وحشی، جنگجو که بسیار عصبانی عمل می کنند و تغییرات داخل آکواریم آنها را شدیداً ناراحت و مضطرب می کند.
انواع سیچلاید هایی که تا کنون در ایران قابل تکثیر و پرورش بوده اند عبارتند از :
دیسکاس، آنجل، اسکار، سیچلاید گوره خری، سیچلاید زرد و سیچلاید جولی و سیچلاید جک دمپسی هستند. که در واقع برای تکثیر و پرورش هر کدام از آنها باید یک جفت را در یک آکواریم قرار داد و شرایط سختی آب برای سیچلاید ها بین 5 تا 8 درجه DH می باشد. بهترین درجه حرارت برای تخم ریزی 27 درجه سانتی گراد است. سیچلایدها با میل و علاقه خودشان تخم ریزی می کنند و هیچ گونه تغییراتی را از طرف شما نمی پذیرند، بلکه ممکن است بر عکس جواب دهند و آنها را عصبانی کند که در مواقع عصبانیت معمولاً بین جفت نزاع و درگیری بوجود می آید که آنها همدیگر را مقصر قلمداد می کنند. دیده شده است که گاهی این نزاع ها که بین نر و ماده اتفاق افتاده است آنقدر زیاد و شدید بوده است که حتی منجر به تلف شدن یکی از آنها شده است. بنابراین سعی کنید همیشه با آنها بآرامی رفتار کنید. برای تکثیر از سیچلاید ها بهتر است یک گله 10 تایی از آنهایی که بخوبی تغذیه شده اند و رشد کافی داشته اند را در یک آکواریم بزرگ نگه داری کنید. شرایط نگهداری و تغذیه آنها باید کاملاً اصولی و تمام شرایط لازم مهیا و آماده باشد. ماهی های انتخاب شده باید جوان، سالم ، بدون نقص عضو، سرحال ، شاداب ، خوش رنگ، چابک و قبراق باشند. معمولاً چند روز که بگذرد، سیچلاید ها خودشان به انتخاب جفت می پردازند. بطوریکه هر سیچلاید نر در یک قسمت آکواریم حکومت تشکیل و هر کس که به قلمرو او نزدیک شود مورد حمله قرار می دهد. ماهی ماده به قلمرو نر مورد علاقه می رود و در آنجا ساکت می ایستد و باحرکات خاصی اعلام قبول ازدواج با نر انتخاب شده را می دهد. دیده شده است که در اکثر مواقع ماده قویترین و بهترین نر را انتخاب کرده است و هیچ ماهی دیگری حق ورود به منطقه جفت را نخواهد داشت، اگر بر اثر لجاجت ماهی دیگری وارد قلمرو جفت شود بر اثر ضربات زیاد آنها از بین خواهد رفت. بنابراین باید وضعیت ماهیها را کنترل کنید، هرگاه در بین آنها جفتی یکدیگر را واقعاً انتخاب کردند بهتر است آن جفت را بآرامی به آکواریمی که از قبل آماده کردید انتقال دهید و در واقع شروع کار تکثیر و پرورش سیچلایدهای شما با موفقیت انجام شده است.


ماهی اسکار سلطنتی

اسکار سلطنتی با ابهت ترین، جذاب ترین و پرطرفدار ترین ماهی آکواریم بحساب می آید. برای تکثیر و پرورش اسکار نکات مهم و فراوانی را باید همواره در نظر داشت .
اگر یک جفت اسکار جوان و سرحال که تازه همدیگر را انتخاب کرده اند و با هم جفت شده اند را با یکدیگر در یک آکواریم نگهداری کنید. خیلی زود شاهد تخم ریزی آنها خواهید بود. اسکار دوست دارد تخمهایش را در کف و روی سطحی صاف بریزد. تخمهای اسکار چسبندگی دارند و به شکل گرد و قهوه ای رنگ و هر عدد آن تقریباً اندازه یک عدد ماش است. در کف آکواریم بهتر است یک تخته سنگ صاف قرار دهید. ( بهتر است تخته سنگ از جنس مرمریت یا گرانیت باشد که تخمها را خراب نکند. سنگهای گچی یا آهکی تخمها را فاسد می کنند. ) آکواریم باید دارای فیلتر مناسب، اکسیژن کافی، نور کافی باشد. به مولدین باید غذای مناسب داده شود. بهترین غذا برای آنها غذاهای زنده مثل ماهی رودخانه، بچه قورباغه و آبزیان بزرگ هستند. روزانه یکبار کاملاً آنها را خوب سیر کنید و غذاهای اضافی را از آب خارج نمایید و مقداری از آب را تعویض کنید. ( بعضی اوقات اشخاص تعداد زیادی ماهی رودخانه را در آکواریم می ریزند و آنها تعدادی را می خورند و بقیه را می کشند و رها می کنند. چون سیر می شوند و بیشتر از آن میل به خوردن ندارند، از طرفی دوست دارند هیچ مزاحمی در آکواریمشان نباشد. بعد از چند ساعت ماهی های مرده رودخانه ای در آکواریم اوضاع خرابی را بوجود می آورند. بتدریج اکسیژن آب اشکال پیدا می کند و آلودگی آب باعث تلف شدن جفت اسکار شما خواهد شد) چنانچه غذای زنده در اختیار نداشتید می توانید دل گاو یا گوسفند را تمیز کنید و به اسکارها بدهید.
اسکارهای جفت شده که در یک آکواریوم تنها هستند. خیلی زود سنگ کف را بعنوان محل تخم ریزی انتخاب می نمایند و آنرا شروع به تمیز کردن می کنند. زمانیکه نر و ماده بر روی سنگ بروند و شروع به تمیز کردن آن بکنند، لحظات تخم ریزی نزدیک می شود. که ابتدا با بیرون آمدن لوله تخم ماهی ماده از زیر شکمش که تقریبا به اندازه 3 میلیمتر خارج می شود و شکل لبه آن گرد و چاق است شروع می شود. همزمان لوله اسپرم نرم هم تقریبا به اندازه 5/1 میلیمتر خارج می شود که شکل لبه آن زوکی شکل است.
نر و ماده هر دو چند ساعت قبل از تخم ریزی بر روی سنگ با لرزش و تمیز کردن و با حالات شدید و تغییر رنگ و پر رنگ شدن شروع به آماده و تمیز کردن محل تخم ریزی می کنند.
ماهی ماده با لرزشهای مخصوصی به سطح سنگ نزدیک می شود و تخم ریزی را شروع می کند و بصورت یک خط ردیفی از اول تا انتهای سنگ تخمها را بر روی آن می چیند و چون چسبنده هستند تخمها به سنگ چسبیده می شوند. پشت سر ماهی نر با حرکات و رقصهای شادی و لذت و با لرزشهای مخصوص روی تخمها اسپرم رها می کند. و به همدیگر اعلام رضایت می کنند. این ابزارهای علاقه همراه با بوسه زدن و یا نوازش با لب به همدیگر اعلام می شود.
حدود دو ساعت این حرکات زیبا و موزون همراه تخم ریزی ادامه خواهد داشت. شادی آنها لحظه به لحظه زیادتر می شود و ابراز علاقه آنها شدیدتر و خشن تر به ظاهر می رسد، بطوریکه آب آکواریوم به تلاتم می افتد. اگر آکواریوم در پوش نداشته باشد گاهی بیرون می پرند و صدمه خواهند خورد. بنابراین حتما روی آکواریوم را بپوشانید و هرگز برای آنها ایجاد مزاحمت نکنید.
بعد از اتمام تخم ریزی ماهیها شل و بی حال بصورت مورب و کج در کنار همدیگر آرام می گیرند، در اینحالت سطح آب کف زده است و رنگ آب بر اثر تجزیه اسپرم نرم ها شیری رنگ شده است که باید قسمتی از آب تعویض یا داخل آکواریوم را فیلتر بگذارید تا آب دوباره شفاف و زلال شود.
از اینجا به بعد به دو طریق می توانید از تخمها محافظت کنید.
1- ماهیهای مولد را به آرامی به آکواریومی که از قبل آماده کرده اید منتقل سازید.
2- سنگ تخمها را بآرامی به آکواریومی که شرایط مناسب دارد منتقل دهید.

1- حالت اول:
چنانچه از تخمها مقدار زیادی توسط حرکات ماهیها در نقاط دیگر آکواریوم پاشیده شده است و امکان جابجایی تخمها نیست، در اینصورت بهتر است ماهیهای مولد را از آنجا به آکواریوم آماده دیگری بآرامی انتقال دهید (آکواریوم باید از قبل کاملا آماده و مهیا شده باشد)

2- حالت دوم:
چنانچه تخمها بصورت مرتب و منظم بر روی تخته سنگ چیده و چسبیده شده اند. می توانید بآرامی سنگ تخمها را به آکواریومی با مشخصات آب تخمها که از قبل آماده کرده اید منتقل سازید. در هر دو حالت تفاوتی وجود ندارد و معمولا نتیجه یکسان حاصل خواهد شد. چیزی که مهم است باید حتما تخمها از دسترس ماهیها دور شوند و آنها را با شرایط و اصول صحیح نگهداری کنید. برای آکواریوم تخمها حتما باید اکسیژن کافی قرار دهید، چنانچه آب تخمها شیری رنگ است حداقل 3 روز فیلتر در آکواریوم کار بگذارید تا آب را کاملا شفاف و روشن کند. می توانید در صورت تشخیص و نیاز مقداری از آب را با آب مناسب و آماده تعویض نمائید.

سپس به آب تخمها داروی متیلن آبی بمقدار 1/0% اضافه می کنیم. هجوم و حمله قارچها به تخمها باعث فساد آنها می شود داروی متیلن آبی علاوه بر جلوگیری از هجوم و حمله قارچها رشد باکتریهای مضر را هم کنترل و بحالت ثابت و فیکسه نگه می دارد و آسیبی به تخمها وارد نمی شود. بعضی اوقات تخمها آنقدر نزدیک به هم و گاهی هم روی یکدیگر چیده شده اند که چنانچه یک تخم مورد هجوم قارچها قرار بگیرد خیلی سریع بقیه تخمها هم با لایه های ابری سفید رنگی پوشیده می شوند، که در واقع مورد هجوم و حمله قارچها قرار گرفته اند و بدین صورت باعث فساد تخمها خواهد شد. بصورت تجربی بدست آمده است که اگر هر روز مقداری از آب تعویض و مقداری داروی متیلن آبی تازه حل شده به آب تخمها اضافه شود. در مواقعی که شرایط آکواریوم تخمها وضعیت خوبی ندارد بسیار عمل مفیدی است که نتیجه باروری و باز شدن تخمها را بالا می برد.
از آنطرف دیگر ماهیهای مولد هستند که باید آنها را بآرامی انتقال دهید و آکواریوم آنها مرتب و منظم باشد. تغذیه در تخم ریزی برای مراحل بعدی آنها نقش مهم و سرنوشت سازی دارد. باید دقت کنید آنها را ضعیف یا بیمار نکنید که در اینصورت مدتی تخم نخواهند ریخت. آنهایی که به مولدین اسکار فقط ماهی رودخانه می دهند، باید نکات را مورد توجه قرار دهند.
1- ماهیهای رودخانه ایی ممکن است حامل امراض و بیماریهای باشد که با ورود آنها به آکواریوم مولدین، خیلی زود محیط آنها را آلوده و در آنجا تکثیر و منتشر می شوند. و سپس به اسکارها منتقل خواهند شد. بنابراین حتما باید از سلامت ماهیهای رودخانه ایی اطمینان حاصل کنید.
2- می توانید به ماهیهای رودخانه ایی غذاهای مقوی و انواع ویتامینها و املاح مورد نیاز را بدهید. سپس با در اختیار گذاشتن ماهیهای رودخانه ای برای اسکارها آن ویتامینها و املاح مفید را به ماهیهای اسکار مولد انتقال دهید. که باعث تقویت و رشد و سلامت آنها شود.

حالا باز می گردیم به آکواریوم تخمها
تخمها در آکواریومی قرار گرفته اند که اولا آب شفاف، زلال و تمیز است.
دوما سختی آب تخمها بین 5 تا 8 درجه DH است.
در اینصورت معمولا سه روز که بگذرد تخمها می ترکد و شروع به باز شدن می شود. از روز چهارم روی سنگ در حالیکه از سر چسبیده به تخته سنگ هستند دم تکان می دهند که تعداد تخمهای باز شده بر روی تخته سنگ مشخص می شود. کم کم از سنگ جدا می شوند و با یک شنای کوتاه دوباره به کف می افتند. بهتر است ارتفاع آب را حداکثر به 15 سانتیمتر برسانید و اکسیژن آب به اندازه کافی باشد و تغییرات سریع برای تخمها نداشته باشید. لارو اسکار در زیر شکمش دارای کیسه زرده مجهز و کاملی است که تا چهار روز غذایش را تأمین می کند. توجه کنید چنانچه آب بر اثر تجزیه تخمهای فاسد شده آلوده شده باشد لاروها بی حال و کسل می شوند و متابولیسم (جذب کیسه زرده) بخوبی انجام نمی گیرد و ممکن است لاروها تلف شوند. در اینصورت باید اقدام به تعویض آب لاروها کنید. (آب باید آماده و مهیا باشد)
در این مدت هیچ غذایی نباید به لاروها بدهید. چنانچه تعداد آنها زیاد است بهتر است آنها را در چندین آکواریوم پخش کنید و فضای کافی برای رشد و فعالیت آنها با توجه به تمام نکات ضروری واجب در مورد نگهداری آنها را انجام دهید.
می دانید بهترین غذا برای لاروهای تازه از تخم در آمده می تواند نوزادان میگو باشد که باید از قبل تدارک دیده باشید. مقدار نوزادان میگو را باید به حساب بریزید زیرا اگر اضافه تر وارد آکواریوم لاروها بریزید، بعد از چند ساعت نوزادان میگو در آب شیرین می میرند و در آب تجزیه می شوند و باعث آلودگی و فساد آب می شوند و در نتیجه این آلودگی ها به لاروها اثر می کند و باعث تلفات آنها خواهد شد.
بنابراین غذا دادن لاروهای اسکار باید با دقت و حوصله انجام شود. چنانچه اکسیژن محلول در آب لاروهای اسکار کم باشد. خیلی زود دچار عوارض و تلفات زیادی خواهند شد. که اگر کمبود اکسیژن در آکواریوم لاروها را سریعا تأمین نکنید. خیلی از لاروها تلف خواهند شد. در مواردی که تشخیص می دهید آب لاروها آلوده شده است. بهترین راه علاج جابجایی بچه ماهی ها به مکان جدید و با آب سالم و تمیز و آماده است یا حداقل مقداری از آب آنها را باید تعویض نمائید و مقداری هم داروی متیلن آبی به آب اضافه کنید.
هر چه سطح وسیعتری برای تعداد کمتری لارو اسکار در نظر بگیرید درصد خطاهای شما کمتر بروز حوادث دارد. و دیرتر باعث تلفات آنها خواهد شد. و در نتیجه تعداد بیشتری از آنها دوران لاروی خود را با موفقیت پشت سر می گذارند. بعد از 15 روز که دوران لاروی اسکارها تمام می شود مقاومت آنها بیشتر خواهد شد و به دوران بچه ماهی وارد می شوند در این مرحله مقاومت بیشتری دارند. ایجاد شوک و استرس و تغییرات سریع در خواص و شرایط آب و کمبود اکسیژن محلول در آب اگر باعث تلفات بچه ماهیها نشود احتمال کج شدن اندامهای بدن بخصوص دهان بچه ماهیها خواهد شد. که هر چه بچه ماهیها بزرگتر می شوند کج بودن دهانشان مشخص تر می شود که در حال حاضر این عارضه را بعنوان سکته کردن ماهی می دانند. در حالیکه اگر در اوایل زندگی لاروها و در دوران بچه ماهی کلیه نکات گفته شده را رعایت کنید قطعا چنین عوارضی برای ماهیها بوجود نخواهد آمد.
مسئله مهم دیگر که باید گفته شود سوء تغذیه بچه اسکارها است. تغذیه نامناسب و اشتباه باعث می شود اسکارهای گرسنه به همدیگر حمله کنند و در وحله اول چشم هم جنسان خودشان را می خورند. بنابراین بعد از مدتی اکثر بچه اسکارها چشم نخواهد داشت و کور شده اند. اگر تمام نکات و اصول تکثیر و پرورش اسکارها را بخوبی رعایت کنید. در آنصورت پرورش اسکار برایتان خیلی آسان خواهد بود. دقت کنید همیشه برای اسکارها باید فضای کافی در نظر بگیرید تا آنها با نشاط و سرحال باشند و خیلی سریع و زود رشد کنند. زنجیره کنترل و مراقبتهای ویژه را که شامل اکسیژن کافی، نور کافی، تغذیه مناسب و مقوی با غذاهای زنده، آب سالم و تمیز، فیلتر مناسب، جلوگیری از بروز حوادث مانند ایجاد شوک و استرس و تغییرات سریع DH آب، PH آب، درجه حرارت آب و کنترل و پیشگیری امراض و بیماریها که همه این عوامل را باید بدقت توسط شما رعایت و منظم باشد. در هر صورت چنانچه با هر حالت غیر عادی که منجر به تلفات بچه اسکارها مواجه شدید باید تشخیص صحیح بدهید که :

1- آیا آب آلوده شده است.
2- آیا غذا دادن اشکال دارد.
3- آیا درجه حرارت آب اشکال پیدا کرده است.
4- آیا DH آب تغییر کرده است.
5- آیا به ماهیها شوک وارد کرده اید.
6- آیا ماهیها در خطر ابتلاء به یک بیماری هستند.

بعد از تشخیص، سریعا اقدام به برطرف ساختن آن مشکل بپردازید و پیشگیری لازم برای جلوگیری از ادامه تلفات آنها را بعمل آورید.
کاری را که برای عموم اتفاقات رخ داده، باید سریعا انجام دهید. تعویض قسمت یا تمام آب بچه اسکارها خواهد بود. و با توجه به تشخیص گاهی لازم است بچه اسکارها را به محیط سالم و تمیز دیگری انتقال دهید. بقیه موارد تشخیص باید با نظر خودتان و طبق دستورالعمهای همان تشخیص انجام دهید. چنانچه کافی نبود در صورت نیاز می توانید به صاحب نظران و متخصصین پرورش ماهی مراجعه و از آنها راهنمایی و کمک بگیرید.

طرز تشخیص جنسیت اسکار

ماهی نر:
1- نوک لوله اسپرم نر شبیه به نوک قلم نی و زوکی شکل اس.
2- قوز روی سر ستبر و بلندتر است.
3- لبهای پهن و ضخیمتری نسبت به ماده دارد و کمی دهانش بزرگتر است.

ماهی ماده:
1- نوک لوله تخمدان درست شبیه تخم و لبه آن گرد است.
2- قوز روی سر کوتاه تر است.
3- لبهای ماده باریکتر و نازکتر و دهان آن کوچکتر است.


آنجل یا فرشته ماهی

آنجل یا فرشته ماهی دارای انواع متعددی است. در گروه سیچلایدها، آنجل یکی از زیباترین ماهیها بحساب می آید و از طرفداران زیادی برخوردار است. آنجل باله بلند چلگیس، آنجل نیم تنه مشکی، آنجل ببری، آنجل سفید، آنجل مشکی، آنجل باله بلند دودی، آنجل باله بلند سفید هستند، که در ایران تکثیر و پرورش یافته اند و اکثر علاقمندان به این ماهیها برای انتخاب ماهیهای مولد خوب باید تعدادی از آنجلهای جوان، شاداب، سرحال و بدون نقص باله ها و عضو را بصورت گروهی در شرایط عالی نگهداری کنند. و از بین آنهایی که با همدیگر جفت می شوند برای تکثیر و پرورش جدا کنند. برای اینکار باید در روی هر دیواره آکواریوم چندین تکه سنگ به اندازه ارتفاع آکواریوم و به عرض 5 سانتیمتر قرار داده شود. بطوریکه تکه سنگ با دیواره آکواریوم بصورت مورب و زاویه ایی تقریبا 55 بوجود آورد. آنجلها محلهایی که دارای شیب است برای تخمریزی انتخاب می کنند.
ماهیهای آنجل جوان معمولا بین 10 تا 12 ماهگی بالغ می شوند و در آنموقع بین 13 تا 15 سانتیمتر طول خواهند داشت.
در یک گروه معمولا آنجلها برای انتخاب جفت حرکات و رقصهای مخصوصی را انجام می دهند. با سرعت بطرف جفت مورد علاقه شان حرکت می کنند و بنظر می رسد بهمدیگر ضربه وارد می آورند ولی اینطور نیست. ابراز علاقه و دعوت به ازدواج و تمایل یکدیگر را با این حرکات به نمایش می گذارند. ادامه این حرکات رقصها و گردشگهای سریع به چپ و راست بالاخره انتخاب جفت را در برخواهد داشت زمانیکه اعلام قبول ازدواج را نر و ماده با یکدیگر دادند. آنوقت جفت یکدیگر را پذیرفته و حرکات به شکل منظم و دقیق ظاهر می شوند. بطوریکه موازی با همدیگر و در یک ستون و به یک فاصله معین با همدیگر حرکت می کنند. آنها به تمام نقاط آکواریوم سرکشی می کنند تا بالاخره مکان مناسب که معمولا یکی از آن تکه سنگهایی است که به دیواره آکواریوم تکیه داده اید را بعنوان محل تخم گذاری انتخاب و شروع به تمیز کردن آن می نمایند.
ماهیهای دیگر چنانچه دخالت کنند با عکس العمل شدید آنها مواجه خواهند شد و گاهی ضربه ایی هم خواهند خورد. آنجلهای جفت شده با لبهای مکنده شان و لرزش های مخصوصی منطقه ای را بر روی تکه سنگ برای تخمهایشان بدقت تمیز می کنند در اینحالت بهتر است بآرامی آنها را به یک آکواریوم آماده که از قبل تدارک دیده اید با همان تکه سنگ انتخاب شده جفت انتقال دهید. (اگر تعدادی تکه سنگ مشابه داشته باشید بهتر است چون موقعی که آنرا خارج می کنید باید یک عدد دیگر برایشان قرار دهید تا از نبودن محل تخمها عصبانی نشوند) گاهی دیده شده است آنجلهایی با همدیگر جفت شده اند و محلهای نامناسبی را انتخاب کرده اند. مثلا شیشه بخاری آکواریوم یا از این قبیل اشیاء که در آنصورت اگر برای اولین بار تخمریزی می کنند باید اجاره بدهید تخمهایشان را در همان محل بریزند. در غیر اینصورت قهر خواهند کرد و مدت طولانی تخمریزی نخواهد کرد. آنجلهای جوان جفت شده اگر خوب تغذیه شوند معمولا بین 8 الی 15 روز یکبار تخمریزی خواهند کرد. آنجلها هم در موقع تخمریزی لوله مخصوصی از بدنشان خارج می شود که معمولا لوله تخمدان ماهی ماده حداکثر تا 2 میلیمتر بیرون می آید و لبه آن گرد و پهن است. و لوله اسپرم ماهی نر حداکثر تا 1 میلیمتر بیرون می آید که لبه آن زوکی شکل و کوچک است. بعد از بیرون آمدن لوله ها، تخمریزی در محلی که از قبل انتخاب و تمیز شده است شروع می شود.
ماهی ماده با نزدیک شدن به صورت زاویه ایی و با لرزش مخصوصی تخمهایش را بصورت زنجیر و ردیفی بر روی تک سنگ می چسبانند.
پشت سر ماهی نر فعالیت می کند و با رها ساختن اسپرم بر روی تخمها آنها را بارور می سازد. بعد از حداکثر 2 ساعت تخمریزی تعداد زیادی تخم بر روی تکه سنگ چسبیده خواهد شد و در آخر، تخمریزی تمام خواهد شد.
بهتر است بآرامی تخمها را با سنگش به آکواریومی که دارای شرایط لازم و از قبل آماده شده است منتقل شوند. و به جای تکه سنگ تخمها که بر می دارید یکعدد تکه سنگ مشابه به جای آن قرار دهید که جفت آنجل از نبودن سنگ تخمها عصبانی نشوند.
آب تخمها باید دارای DH بین 5 تا 8 درجه باشد و دمای 27 درجه سلسیوس مناسب خواهد بود. مقداری داروی متیلن آبی به مقدار 1/0% به آب تخمها اضافه می کنیم تا از هجوم و حمله قارچها به تخمها جلوگیری بعمل آید. معمولا بعد از 48 ساعت تخمها باز و تبدیل به لارو می شوند. و روی سنگ در حالیکه با سر چسبیده به سنگ هستند. دم تکان می دهند و اصطلاحا گفته می شود تخمها باز شده و در مرحله دم تکان دادن هستند. بعد از آن از سنگ جدا می شوند و همه آنها در یک گوشه ایی از آکواریوم تجمع می کنند. همانطوریکه می دانید لاروها همراه با خودشان دارای کیسه زرده ایی در زیر شکمشان هستند که تا سه روز از آن تغذیه می کنند. سنگ تخمها را بآرامی آنها را بخارج بیاورید. در این مرحله بر اثر تجزیه پوسته تخمها مقداری آب آلوده شده است مقداری از آب را با آب مناسب که از قبل آماده ساخته اید تعویض کنید تا علاوه بر تمیزی آب؛ لاروها شاداب شوند و کیسه زرده آنها بخوبی جذب بدنشان بشود. چنانچه آب آلوده باشد لاروها ضعیف و بی حال و سفید خواهند شد و کمرشان خم می شود و کیسه زرده آنها آب می رود و در نهایت تلف خواهند شد. (برای تهیه آب مناسب باید DH آب برای لارو آنجل بین 3 تا 5 درجه باشد و یکهفته آنرا با فیلتر ذغالی فیلتراسیون کنید که در آنصورت آب شفاف و کریستالی خواهد شد و درجه حرارت را روی 27 سلسیوس ثابت نگهدارید و تغییر نداشته باشد.)
بعد از جذب کیسه زرده؛ لاروها خیلی حریص غذا خوردن هستند و از صبح روز چهارم که دارای شنای آزاد شده اند می توانید به آنها غذای زنده و مقوی بدهید بهترین غذای زنده در این مرحله نوزادان میگو هستند. بهمین منظور باید تخم میگوی نمکی را طوری تنظیم کنید که همزمان با نیاز لاروها آنها هم تبدیل به نوزادان میگوی تازه بدنیا آمده شوند تا بخوبی توسط لاروها قابل صید و خوردن باشند. چنانچه از نوزادان میگو که 24 ساعت قبل از تخم درآمده باشند. و آنها را استفاده کنید بدلیل بزرگ بودن نوزادان میگو لاروهای آنجل آنها را نمی توانند صید و مورد مصرف قرار دهند. این موضوع در روزهای اول دارای اهمیت زیادی است. چنانچه لاروها نتوانند غذا بخورند در مدت 48 ساعت آینده تمام آنها بر اثر نخوردن غذا خواهند مرد.
مطلب مهم دیگر که در این مرحله باید دقت کافی بشود. مقدار غذایی که لاروها احتیاج دارند باید به همان اندازه برایشان بریزید. چنانچه اگر اضافه تر از مصرف آنها ریخته شود. نوزادان میگو در آب شیرین بعد از چند ساعت می میرند و در آب تجزیه خواهند شد و خیلی سریع آب آلوده و کثیف می شود و همین امر باعث تلفات لاروها خواهد شد. برای اینکه درصد تلفات به پایین ترین حد ممکن برسد باید اولا به لاروها فضای کافی اختصاص دهید. و به مکان بزرگتری انتقال دهید.
دوما: آلودگی آب را کنترل کنید در صورت مشاهده اولین تلفات خیلی زود آب را با آب سالم و آماده تعویض کنید.
سوما: بهتر است تا 15 روز اول برای آب لاروها داروی متیلن آبی استفاده کنید تا از آلودگی و تلفات لاروها جلوگیری شود.

طرز تشخیص جنسیت آنجل:

ماهی نر:
1- نوک لوله اسپرم نر زوکی شکل شبیه به نوک قلم نی است.
2- لبهای پهن و ضخیمتری نسبت به ماده اش دارد و کمی دهانش بزرگتر است.
3- قوز روی سر نر دارای بر آمدگی بیشتری نسبت به نوع ماده اش دارد.
4- باله زیرین بلندش در محل تلاقی با بدن زاویه باز ایجاد می کند.

ماهی ماده:
1- نوک لوله تخمدان درست شبیه به تخم و لبه آن گرد است.
2- لبهای نازکتر و باریکتری دارد و کمی دهانش کوچکتر است.
3- قوز روی سر ماده دارای برآمدگی کمتری نسبت به نوع نرش است.
4- باله زیرین بلندش در محل تلاقی با بدن زاویه قائمه ایجاد می کند.



ماهی سیچلاید گورخری

سیچلایدهای گورخری دارای فلسهای ریزی هستند که دائما رنگ خود را عوض می کنند. سیچلایدها دارای هوش سرشاری هستند که با رفتارهای جالب و قابل توجه ایی به تربیت و باروری تخمها و بچه های خود می پردازند.
در واقع هوش سرشار این ماهیها نکات قابل توجه و عجیبی را بهمراه دارد. معمولا هر کدام از سیچلایدهای نر گوشه ایی را بعنوان مقر قدرت خود انتخاب می کنند و هیچکدام از نرهای دیگر حق ورود به آنجا را نخواهند داشت برای انتخاب جفت نرها برای مبارزه به وسط آکواریوم می روند و درگیری و خشونت بخرج می دهند. ماهیهای ماده نظاره گر و تماشاچی آنها هستند و از بین آنها بهترین و قویترین نر را زیر نظر می گیرند و بالاخره نر مورد علاقه شان را انتخاب می کنند. (در واقع نوع ماهی ماده ماهی نر را برای ازدواج انتخاب می کند) بدین ترتیب به مکان مقر نر انتخاب شده می رود و در آنجا می ایستد. در اینحالت ماهی نر انتخاب شده با غرور و شادی با شهامت بیشتری از مرزهایش دفاع می کند و بشدت مراقب اوضاع و احوال نرهای مجاور است. تا به حریم او وارد نشوند. در این مرحله برای جلوگیری از درگیری و خشونت بیشتر بهتر است جفت انتخاب شده را بآرامی به یک آکواریوم دیگر انتقال دهید. و برای آنها یک کوزه یا گلدان کوچک قرار دهید و یا با چند تکه سنگ که بر روی هم می چینید و بحالت غار مانند ایجاد می شود درست کنید که آن مکان مورد انتخاب جفت سیچلاید خواهد بود و در همانجا تخمریزی خواهند کرد. سیچلایدها معمولا درست دارند تخمهایشان را در داخل حفره ها و یا سوراخها مخفی کنند. ماهیهای سیچلاید خیلی زود تخمریزی خواهند کرد. نوع ماهی ماده تخمها را بر روی سطوح صاف می چیند و بلافاصله ماهی نر آنها را بارور می سازد. تخمها چسبنده هستند. بعد از اتمام تخمریزی به مراقبت از تخمها می پردازند. و در حالیکه یکی از آنها تخمها را مراقبت و جریان آب را بر روی آنها ایجاد می کند تا تخمها تمیز بمانند، دیگری برای تهیه خوراک به شکار می رود. مراقبت از تخمها چنان است که حتی در هنگامیکه والدین نگهبانی تخمها را با یکدیگر عوض می کنند تخمها تحت نظر هستند.
بعد از چهار روز تخمها شروع به ترک برداشتن می کنند، والدین آنها را به دهان خودشان منتقل کرده که در حفره داخل دهان قرار می دهند. در طی چهار روز کیسه زرده ایی که در زیر شکم لاروها همراه آنها است بتدریج جذب بدنشان می شود و بعد از آن قادر هستند براحتی شنا کنند. سیچلایدها از فرزندان خود مراقبت می کنند و با رفتارهای هوشمندانه ایی آنها را تحت آموزشهای سختی قرار می دهند. آنها بچه ها را به گردش می برند و در حالیکه یکی از والدین در جلوی صف و دیگری در انتهای صف قرار می گیرند از آنها مراقبت بعمل می آورند. در این مرحله باید دادن غذای زنده را به آنها شروع کنید. بهترین غذای زنده مورد علاقه آنها نوزادان میگو نمکی هستند. روزانه چهار نوبت به آنها غذا بدهید. مقدار غذایی که می دهید باید تمام آن توسط ماهیها خورده شود و چیزی از آن را باقی نگذارند. چنانچه اضافه تر غذا بریزید باعث آلودگی و فساد آب که در این صورت باعث تلفات لاروها خواهد شد. شرایط آکواریوم را باید طبق زنجیره مراقبتهای ویژه و با اصول صحیح نگهداری کنید.
حالت متعددی پیش خواهد آمد که باعث ناراحتی و عصبانیت والدین می شود. که در بیشتر مواقع ماهی نر به اشتباه شروع بخوردن بچه ماهی خودش می کند، که این عمل باعث درگیری و نزاع با ماهی ماده خواهد شد و جفت بشدت با همدیگر زدو خورد می کنند، بطوریکه تا حد مرگ پیش خواهند رفت و اگر شما به کمک آنها نروید و از همدیگر جدا نشوند به مرگ ماهی ماده ختم خواهد شد. قبل از بروز چنین حالتی که ماهی نر بخواهد عصبانی شود بلافاصله باید آنرا از بچه ها جدا کنید و بهتر است فقط ماهی ماده بتنهایی از بچه ها مراقبت کند. بعد از چند روز ماهی ماده را هم از کنار بچه ها بردارید و به ماهی نر خودش معرفی کنید. چنانچه در آنجا درگیری ادامه پیدا کرد بهتر است بین آنها را با یک تیغه شیشه ایی جدا کنید و دو روز بعد تیغه را بردارید اگر همه چیز عادی بود که بین جفت آشتی برقرار است و آنها را تقویت کنید تا مجددا برای شما تخمریزی کنند. چنانچه درگیری ادامه پیدا کرد باز هم بین آنها را با تیغه شیشه ای جدا کنید معمولا بعد از دو مرتبه که آنها را از همدیگر جدا کنید آشتی برقرار خواهد شد.
نوزادان سیچلاید به غذاهای گوشتی علاقه زیادی دارند اگر در هر روز یک وعده دل گاو یا گوسفند به آنها بدهید خیلی سریع رشد خواهند کرد. اگر بموقع به آنها غذا بدهید هیچ مشکلی برای بچه ها بوجود نخواهد آمد. چنانچه به آنها گرسنگی بدهید سیچایدهای بزگتر به کوچکترها حمله ور می شوند و آنها را می خورند و طولی نخواهد کشید که این هم جنس خواری همه گیر خواهد شد و روز به روز تعداد بچه سیچلایدها کمتر خواهند شد. اگر آنها را سریع رقم بندی کنید بطوریکه بزرگترها در یک آکواریوم و کوچکترها در آکواریوم دیگر قرار بگیرند این مشکل خیلی زود برطرف خواهد شد. و شما هم روی نظم و ترتیب و سر موقع به آنها غذا بدهید تا کاملا سیر شوند.

طرز تشخیص جنسیت سیچلاید گورخری:

ماهی نر:
1- باله پشتی بلند و نوک آن تیز است.
2- باله زیر شکم بلند و نوک آن تیز است.
3- لبهای نر کلفت و ضخیمتر است.
4- روی سر آن قوزی ستبر و بر آمده است.
5- بدنش کشیده تر و لاغرتر است.
6- نوک لوله اسپرم در زیر شکم حالت زوکی شکل است.

ماهی ماده:
1- باله پشتی کوتاه و نوک آن گرد است.
2- باله زیر شکم کوتاه و نوک آن گرد است.
3- لبها ظریف و باریکتر است.
4- سر آن قوز ندارد و صاف تر است.
5- بدنش گرد و چاق تر است.
6- زیر شکم ماهی ماده رنگ زرد وجود دارد.
7- نوک لوله تخم در زیر شکم حالت گرد و بشکل تخم است.



ماهی دیسکاس

زیباترین و قشنگ ترین ماهی آب شیرین باعتقاد اکثر کارشناسان ماهیهای دیسکاس هستند. دیسکاسها دارای انواع رنگاهی گوناگونند. مانند دیسکاس آبی، قهوه ایی، سبز که معمولا در 15 ماهگی بالغ می شوند. تمام شرایط و نگهداری و تکثیر آنها مشابه آنجل بهتر صورت می گیرد معمولا داخل گله خودشان همدیگر را انتخاب کنند. یکجفت مولد دیسکاس خوب از تخمها مراقبت می کنند. و معمولا هر 15 روز یکبار تخمریزی انجام می دهند. آب دیسکاسها باید دارای سختی 3 تا 5 درجه DH باشد و دمای آب آنها 27 درجه سلسیوس ثابت باشد. دیسکاسها تخمهایشان را روی اشیاء شیب دار می گذارند. معمولا 48 ساعت بعد از تخمگذاری تخمها باز خواهند شد.
لاروهای دیسکاس سه روز احتیاج به هیچ غذایی ندارند چون از کیسه زرده ایی مجهز که در زیر شکم دارند تغذیه می کنند.
از صبح روز چهارم بعد از تولد لاروها به بدن والدین خود می چسبند و از لعابی که از پوست آنها تراوش می شود تغذیه می شود تغذیه می کنند. بعضی معتقدند که تخمهای خراب و تجزیه شده که رشد باکتریها را همراه دارد می تواند غذای چند روز لاروهای دیسکاس باشد ولی چیزی که ثابت شده است حضور والدین در هر حالت برای غذا دادن و پرورش لاروهای دیسکاس کاملا واجب ضروری است. زمانیکه بچه ها بخوبی شنای آزاد پیدا کنند و بتوانند نوزادان میگو را بخورند می توان والدین را از آنها دور ساخت و مولدین را برای نوبت بعدی تخمریزی آماده ساخت. تعویض آب به رشد و شادابی بچه های دیسکاس کمک می کند. زیرا آب دیسکاسها بر اثر مدفوع و غذاهای اضافی و مانده در آکواریوم آلوده و کمی اسیدی می شود که در نتیجه آب باعث سوختن لبه های باله و دم آنها خواهد شد. از طرفی دیگر بر اثر تبخیر آب املاح موجود در آب مانند نمکهای کلسیم و منیزیم باقی می مانند و آب را سنگین می کنند که برای دیسکاسها قابل تحمل نیست. بنابراین بهتر است همواره باندازه ایی که آب تبخیر می شود. به همان اندازه هم شما آب از آکواریوم خارج کنید. سپس آب آماده و مناسب اضافه کنید تا همواره تعادل بین املاح موجود در آب و سختی آب برای دیسکاسها برقرار باشد. (تمام نکات و شرایط مربوط به قسمت ماهی آنجل در مورد دیسکاسها صدق می کند لطفا به قسمت ماهی آنجل مراجعه شود)

خانواده ماهیهای تترا

تتراها گروه بزرگی از ماهی های آکواریم هستند که غالباً کوچک جثه و پر تحرک هستند. انواع ماهیهای تترا که تا کنون در ایران تکثیر و پرروش یافته اند، عبارتند از : تترای سیاه، تترای جواهر، تترای نئون، تترای زرد، تترا پنگوئن، تترا نئون سیاه، تترا کاردنبال ، تترا لیمویی، تترا الماسی و تترا امپراطور که در واقع این ماهیها براحتی قابل تکثیر و پرورش هستند.
در هر مرحله ازتکثیر و پرورش ماهیهای تترا نکات مهم و قابل توجهی وجود دارد که باید بدقت آنها را رعایت کنید. تتراها ماهی های آرام و زیبایی هستند و به ماهی های دیگر هیچ صدمه ای نمی زنند.
درجه حرارت 27 درجه سانتی گراد و سختی آب 3 تا 5 درجه DH برای تخم ریزی تتراها مناسب است. آب مورد استفاده برای تخمها علاوه بر اینکه باید دارای DH مناسب باشد، باید حتماً یکهفته توسط فیلتر ذغالی فیلتراسیون شود، که در آنصورت آب شفاف، زلال و کریستالی خواهد بود. تتراها در آکواریم راحتتر تکثیر و پرورش داده می شوند. بنابراین مکان تخم ریزی آنها باید شرایطی مناسب باشد. بهتر است ماهی های مولد را داخل قفس توری و در آکواریم قرار دهید. تا اینکه در موقع تخم ریزی براحتی تخمها از چشمه های تور عبور کنند و در کف آکواریم قرار گیرند تا ماهی های مولد فرصت خوردن تخمهایشان را پیدا نکنند.
چند شاخه گیاه طبیعی یا مصنوعی داخل آکواریم تخم ریزی بهترین محرک برای تتراها خواهد بود و وجود گیاه به آنها احساس آرامش و امنیت می دهد و تخم ریزی بهتر انجام می شود در آنصورت بخوبی ماده ها تمام تخمهایشان را رها می سازند.
کارهای مهمی که برای تکثیر تتراها باید انجام دهید عبارتند از:

1- ماهیهای مولد نر و ماده را بمدت دو هفته از یکدیگر جدا نگهداری کنید تا نسبت به همدیگر تمایل و علاقه بیشتری پیدا کنند و در آنصورت تعداد تخم هم در موقع تخم ریزی بیشتر رها می شود.
2- آکواریم محل تخم ریزی از قبل آماده می شود و باید دارای آب مناسب با سختی آب 3 تا 5 درجه DH ، نور کافی ، اکسیژن کافی باشد و آب تخمها حداقل یک هفته با فیلتر ذغالی فیلتراسیون شود.
3- بهتر است تتراها بصورت گروههای 5 عدد ماده و 7 عدد نر باشند و در کنار همدیگر قرار بگیرند در نتیجه تخمگیری بهتری را در بر خواهد داشت.
4- بهتر است در داخل آکواریم تخم ریزی، قفس توری با چشمه های مناسب قرار دهید و ماهیهای مولد را داخل قفس توری بگذارید، چون این ماهی ها علاقه شدید به خوردن تخمها دارند.
معمولاً ماهیهای ماده را در روز، ساعت 12 ظهر داخل قفس بآرامی انتقال می دهید، بطوریکه هیچ گونه صدمه ای به آنها وارد نشود. چند ساعت بعد ماهی های نر را به آکواریم اضافه می کنید. دیده شده است، تتراها در همان بعد از ظهر شروع به تخم ریزی کرده اند، ولی تعداد تخمها کافی نیست و هنوز ماهی های ماده تخمهای بیشتری دارند که بهتر است تا فردا صبح صبر کنید تا تخم ریزی بطور کامل انجام شود.
فردای آنروز در سپیده دم صبح فعالیت شدید تری را با همدیگر شروع می کنند، رنگ آنها پر رنگ می شود و با سرعت همدیگر را تعقیب می کنند که هر دفعه چندین تخم رها می سازند تا ساعت 12 ظهر تخم ریزی ادامه خواهد داشت و تمام تخمهایشان را رها می سازند. هر دفعه که ماده ها تخم می ریزند پشت سر آنها نرها با رها ساختن اسپرم تخمها را بارور می سازند. بعد از اتمام تخم ریزی همدیگر را تعقیب نمی کنند و فعالیتشان متوقف می شود. در اینحالت باید به آرامی ماهی های مولد را از آنجا خارج کنید و به مکان اولیه منتقل کنید ( چنانچه قصد دارید در دو هفته آینده مجدداً از آنها تخمگیری بعمل آورید، بهتر است نرها و ماده ها را از همدیگر بطور جداگانه نگهداری کنید تا برای دو هفته بعد کاملاً آماده شوند. )
5- آب آکواریم تخمها ممکن است بخاطر تجزیه اسپرم نرها شیری رنگ شده باشد. بهتر است قسمتی از آب را تعویض نمایند. ( تعویض آب باید با رعایت نکات مهم از جمله آب هم درجه حرارت باشد و دارای DH مناسب و با آرامی صورت بگیرد)
6- در آکواریمی که تخم ریزی انجام می شود، هیچوقت به ماهیها غذا ندهید. توضیحات و علل آن در مطالب قبلی ذکر شده است.
7- تخمها خیلی زود و در کمتر از 24 ساعت باز و تبدیل به لارو می شوند. لاروها در ابتدا بی حرکت در کف آکواریم قرار دارند و همراه خودشان در زیر شکمشان کیسه زرده ایی مجهز دارند که از آن شروع به تغذیه می کنند. دو روز طول می کشد تا کیسه زرده جذب بدن لاروها شود و در اینمدت شما هیچ غذایی نباید به آنها بدهید.
8- بعد از سپری شدن این مرحله و جذب کیسه زرده لاروها، فعالیت آنها شروع می شود و از صبح روز سوم احتیاج به غذا خواهند داشت. در این مرحله جدید بهترین غذا برای لاروها می تواند نوزادان میگوی تازه بدنیا آمده و ریز باشد که با پیش بینی لازم از قبل آنها را آماده کرده اید.
9- چنانچه نوزادان میگو زیادتر از مصرف باشند. بزودی در آب شیرین خواهند مرد و تجزیه شده، آب را کدر می کنند و باعث آلودگی و فساد آب می شوند. از طرف دیگر موجب رشد سریع باکتری ها و قارچها خواهند شد.
10- بهتر است لاروها را به مکان بزرگتری انتقال دهید و روزانه چهار بار به آنها از نوزادان میگو بدهید.

طرز تشخیص جنسیت ماهی های تترا:

ماهی نر :
1- دارای جثه کوچکی است.
2- باله مخرجی اش در زیر شکم بلند تر و نزدیک به دم است.
3- کشیده تر ، لاغر تر و درازتر است.
4- دارای رنگ بیشتر و پررنگ تر است.
ماهی ماده :
1- دارای جثه بزرگی است.
2- باله مخرجی اش در زیر شکم کوتاهتر و با دم بیشتر فاصله دارد.
3- چاق، گرد و اگر باله هایش را بطور فرضی در نظر نگیرید شبیه به سکه خواهد بود.
4- نسبت به نوع نر کم رنگتر و روشن تر است.

خانواده ماهیهای بارب

انواع بارب ها شامل تایگر بارب، گرین بارب، رزی بارب، شوبرتی بارب و بارب زرد از جمله باربهایی هستند که در ایران بخوبی قابل تکثیر و پرورش هستند. زندگی تمام باربها با همدیگر شباهت دارند. اگر با غذاهای زنده و مقوی خوب تغذیه شوند، تعداد زیادی تخم می ریزد و هر ده روز یک بار میتوان از آنها تخمگیری کرد. اگر به روش صحیح و در سطح بالا این ماهیها را پرورش دهید، از نظر اقتصادی پر سود است. بسیار آسان و ساده می توانید از باربها تخمگیری نمائید و بخوبی آنها را پرورش دهید. ماهیهای بارب بسیار مقاوم، سرسخت و پرتحرک هستند و معمولاً باید بصورت گروهی از آنها تخمگیری شود.
ماهیهای مولد بهتر است از ماهیهای جوان، با نشاط، سالم و از شاه ماهیها انتخاب شوند. سن بلوغ باربها شش ماهگی است و قبل از تخم ریزی باید ماهی های نر از ماده حداقل 10 روز جدا نگهداری شوند. تا تمایل و علاقه آنها نسبت به همدیگر شدید تر و تعداد تخم بیشتری ریخته شود در این مدت باید تمام شرایط نگهداری بخوبی کنترل شود.
باربها چون پرخور هستند باید اکسیژن زیادی در آکواریم آنها باشد. چنانچه با کمبود اکسیژن مواجه شوند، خیلی سریع تلف می شوند. دیده شده است، تعداد زیادی از مولدین بارب در اثر کمبود اکسیژن و عدم دقت کافی در نگهداری آنها تلف شده اند و چرخه تولید آنها چندین ماه به تعویق افتاده است.
برای پیشگیری و احتمال بروز چنین حالتی بهتر است همیشه هر ماه تعدادی از باربهای جوان و شاه ماهی ها را جدا کنید و بعنوان ماهیهای مولد برای آینده نگهداری کنید تا چنانچه چنین مشکلی پیش آید در کمترین زمان باربهای جوان را بتوانید جایگزین کنید. باربها در آکواریم بخوبی تکثیر می شوند. معمولاً یک گروه که تعداد ماده ها 5 عدد و نرها 7 عدد باشد با همدیگر قرار می گیرند و گروهی تخم ریزی می کنند. برای تخم گیری از باربها ابتدا باید شرایط آب آکواریم با آب سختی بین 3 تا 5 درجه DH آماده شود. قفس توری به اندازه آکواریم داخل قرار می گیرد بطوریکه حداقل 5 سانتی متر از کف آکواریم بالاتر باشد. سنگ هوا برای تأمین اکسیژن داخل آن قرار می گیرد.
معمولاً ماده ها زودتر گذاشته می شوند و پس از چند ساعت نرها هم به آنها معرفی می شوند. چند شاخه گیاه می تواند محیط را آرام و محرک خوبی برای تخم ریزی ماهیها بحساب آید.
بهتر است محیط آکواریم بطور طبیعی تاریک شود و ماهیها شب را آرام و بدون مزاحمت پشت سر بگذرانند. در سپیده دم فردا صبح تخم ریزی با تعقیب نرها به دنبال ماده ها شروع می شود و هر نوبت تعدادی تخم از چشمه های توری عبور می کنند و به کف آکواریم می روند و تا حدود ساعت 12 ظهر تخم ریزی ادامه خواهد داشت. بعد از پایان کار باید مولدین را از آکواریم خارج کنید چنانچه برای 10 روز آینده مجدداً می خواهید از آنها تخمگیری بعمل آورید نرها را از ماده ها بطور جداگانه نگهداری کنید.
( ماهیها مولد بهتر است با غذاهای زنده و مقوی تغذیه شوند. تا آن مقداری که از توان و انرژی و نشاط را از دست داده اند جبران شود.)
سپس به آکواریم تخمها داروی متیلن بلو اضافه کنید تا از حمله قارچها و خراب شدن و فاسد شدن آنها جلوگیری شود.
معمولاً تا 24 ساعت بعد تخمها باز خواهند شد و لاروها به کف و دیواره ها می چسبند و حرکت خیلی آرام و کمی دارند. کیسه زرده لاروها غذای دو روز آنها را تأمین می کند و روز سوم باید به آنها غذا داد. بهتر است از قبل پیش بینی کرده باشید و تخم میگو باز کنید، بطوریکه همزمان با صبح روز سوم نوزادان میگوی تازه از تخم درآمده و ریز داشته باشند تا بخوبی تغذیه شوند. در این مراحل برای لاروها آب معمولی آماده شده بهتر است زیرا لاروها برای رشد و جذب مواد غذایی و سوخت و ساز بدنشان ( متابولیسم ) به املاح موجود در آب احتیاج دارند.
آب آکواریم لاروها هرگز نباید آلوده و کثیف و کدر شود. میزان اکسیژن محلول در آب همواره باید به اندازه کافی باشد. از اضافه ریختن غذا به داخل آکواریم جداً پرهیز کنید. مشاهده شده است نوزادان میگو که بعنوان غذا برای لاروها به آکواریم اضافه می شوند زیادتر از مصرف بوده است و در آکواریم بعد از چند ساعت در آب شیرین نوزادان میگو تلف و سپس تجزیه می شوند که این امر علاوه بر آلودگی آب و نقصان اکسیژن، باعث تلفات سریع لاروها خواهد شد.
از طرفی منبع رشد انواع بیماریها خواهد بود که علاوه بر آلودگی آب رشد امراض و بیماریها را در بر خواهد داشت. با مشاهده چنین وضعیتی باید بلافاصله قسمتی از آب آکواریم را تعویض نمائید یا اینکه در صورت امکان تمام آب را با آب سالم و مناسب عوض کنید.

طرز تشخیص جنسیت تایگر بارب و گرین بارب

ماهی نر:
1- لب و دهان و باله های ماهی نر آلبالوئی پر رنگ است. رنگ مشکل که بصورت نوار دور بدن ماهی است تیره و پر رنگ است.
2- بدن ماهی نر کشیده تر، لاغرتر و پررنگ تر است.
3- جثه بدن ماهی از پهنا نسبت به ماهی ماده کوچکتر است.

ماهی ماده :
1- رنگ آلبالوئی بر روی اندامهای ماهی خیلی کم رنگ است و نوار مشکی دور بدن ماهی روشن تر و کم رنگتر است.
2- بدن ماهی ماده چاقتر و گرد تر است که اگر باله هایش را بطور فرضی حذف کنید گرد شبیه به سکه خواهد شد.
3- جثه بدن ماهی ماده از پهنا بزرگتر است.

طرز تشخیص جنسیت رزی بارب و شوبرتی بارب

ماهی نر :
1- معمولاً بعد از بلوغ ماهی نر به رنگ قرمز پر رنگ درمی آید و روی باله پشتی اش خط سیاه ایجاد می شود.
2- نرها دارای بدن کشیده، لاغر و درازتری نسبت به ماده ها هستند.

ماهی ماده :
1- ماده ماده خیلی کم رنگ و رنگ قرمز آن روشن است.
2- ماده ها دارای شکمی بزرگ و چاق هستند که از دو طرف بدنشان بیرون زده است.

بقیه باربها معمولاً از روی همین مشخصات قابل تشخیص هستند.
اولاً : ماهی پررنگ تر نر و ماهی کم رنگ تر ماده است.
دوماً : ماده ها چاق ترند ولی نرها لاغرتر.
سوماً: جثه ماهی های ماده از نرها بزرگتر است.

خانواده ماهی های طلایی

خانواده ماهی طلایی شامل گلدفیش کالیکو، بلک مور، لاین هد، دم چادری، چشم آسمانی، چشم بادبادکی ( بابل آیز ) و انواع دیگر می باشد.
خانواده ماهی طلایی بسیار متنوع و از انواع زیادی تشیکل شده است و بیشترین طرفداران این ماهیها در ژاپن و چین هستند. تکثیر انواع ماهیهای طلایی بسیار آُسان انجام می گیرد و تخمها از مقاومت بالایی برخوردار هستند. سرسختی و مقاومت و زیبایی این ماهی ها باعث شده است روز به روز طرفداران بیشتری پیدا کنند و هر روز کارشناسان پرورش ماهی با استفاده از علم ژنتیک و وراثت، نژادها و گونه های جدیدی را تولید می کنند. تا کنون حدود 100 نوع ماهی طلایی بوجود آمده است. که فقط چند گونه از آنها به ایران آورده شده اند که تمام آنها با موفقیت تکثیر و پرورش یافته اند، برای تکثیر ماهیهای طلایی روشهای متعددی وجود دارد که عبارتند از :

۱- روش مصنوعی
۲- روش نیمه مصنوعی
۳- روش طبیعی

مقاومت ماهیها طلایی در مقابل درجه حرارت آب زیاد است بطوریکه در زمستان در زیر لایه های یخ زمستانی در کف استخرها براحتی درجه حرارت پایین آب را تحمل می کنند. ماهیها خونسرد هستند و همین امر باعث می شود در هر درجه حرارتی فعالیت متناسب با آن داشته باشند در واقع در تابستان که درجه حرارت آب استخر حدود 30 درجه سانتی گراد است ماهی های طلایی بیشترین فعالیت خود را دارند و به غذا و اکسیژن خیلی زیادی احتیاج دارند و به سرعت هم رشد می کنند و از اواخر پاییز که درجه حرارت پایین می آید فعالیت آنها خیلی کم می شود و مصرف غذا و اکسیژن هم به حداقل می رسد و در زمستان به پایین ترین حد ممکن می رسد. معمولاً در زمستان از ذخیره غذایی بدنشان مصرف می کنند که همین موضوع باعث کم شدن وزن آنها می شود. بطوریکه اگر یک ماهی 200 گرم در اوایل پاییز وزن داشته باشد در آخر زمستان حدود 160 گرم وزن خواهد داشت و حدود 40 گرم از وزن آن کاسته می شود. در آکواریم، ماهی های طلایی خیلی زود با هر شرایطی تطبیق می کنند و هر نوع غذایی را بخوبی می خورند. حتی غذاهای پس مانده بقیه ماهیها را در کف از لابه لای ماسه ها می مکند و ذرات ریز غذا را می خورند.
تحرک و جنب و جوش این ماهیها زیاد است و در مقابل بیماریها و امراض پوستی مقاوم و خیلی بندرت بیمار می شود. از طرفی چون پرخور و پرتحرک هستند، بعضی اوقات آب آکواریم را کدر آلوده می سازند که در اینصورت هر هفته بهتر است مقداری از آب آنها را تعویض کنید. اکسیژن مصرفی گلدفیشها خیلی زیاد است و باید همیشه اکسیژن آب ماهیهای طلایی تأمین باشد.

روشهای تکثیر و پرورش ماهیهای طلایی

1- روش مصنوعی
در ایران برای اولین بار از روش مصنوعی در کارگاه پرورش ماهی در رشت توسط محمدرضا شیخیان با موفقیت انجام شده است. در روش مصنوعی باید حوضچه های مخصوصی برای مولدین آماده ساخت که دارای سیستم فیلتر و اکسیژن دهی و ورودی و خروجی آب مرتب باشد و بخوبی قابل کنترل و از قبل آماده و مجهز باشد.
در حوضچه های مخصوص ماهیهای نر از ماهی های ماده بطور جداگانه نگهداری می شوند. از قبل کلیه وسایل و آکواریم ها و ابزار کار آماده و مهیا می شود. در روش مصنوعی طریقه تخمگیری کاملاً بصورت مصنوعی انجام می شود. یعنی ماهی ها هرگز همدیگر را نمی بینند و یا تماسی با هم ندارند. ابتدا ماهیهای مولد باید وزن شوند و به ازای وزن هر ماهیها مقدار هورمون هیپوفیز یا هورمون HCG طبق دستور بصورت محلول درآید و با سرنگ مقدار لازم به هر ماهی تزریق شود. برای ماهی های ماده 24 ساعت قبل از تخم گیری فقط در یک نوبت میزان هورمون تزریق می شود ولی برای ماهی های نر بهتر است مقدار محاسبه شده هورمون در دو نوبت و بفاصله 12 ساعت تزریق شود. بعد از 24 ساعت ماهی های مولد آماده هستند ابتدا ماهی ماده را آزمایش می کنیم، اگر تخمها رسیدگی کامل پیدا کرده باشند برای تخمگیری با احتیاط و به آرامی از دو طرف پهلوی ماده با فشار ملایم تخمها به بیرون هدایت می شوند و داخل یک ظرف قرار می گیرند. سپس از دو عدد ماهی نر استفاده می کنیم و اسپرم گیری می شود. این عمل را گشن گیری یا تخمگیری به روش مصنوعی هم می گویند. حالا با ملایمت تخمها را با اسپرمها مخلوط می کنیم که بهتر است از یک پر استفاده شود تا تخمها صدمه نبینند. سپس تخمهای داخل ظرف را با محلول آب نمک 7/0 % شستشو می دهیم که معمولاً حدود پنج دقیقه باید شستشو را انجام دهیم و همانطور با ملایمت تخمها را با اسپرم نرها مخلوط می کنیم. تا تمام تخمها بخوبی بارور شوند. بعد از آن چون تخمها چسبندگی دارند و تا زمانیکه با آب نمک شستشو می دهیم این خاصیت چسبندگی کم است. حالا باید تخمهای بارور شده را به آکواریم هایی که از قبل آماده ساخته ایم منتقل سازیم. در هر آکواریم تعداد مشخصی بطور تقریبی تخم رها می سازیم، بعد داخل هر آکواریم یک شعله اکسیژن قرار داده می شود و مقداری داروی متیلن بلو با غلظت 1/0 % اضافه می شود تا از خرابی تخمها و شیوع و حمله قارچها جلوگیری بعمل آید. ماهیهای مولد بعد از پایان کار به حوضچه ها بر می گردند و برای نوبت بعدی بخوبی تغذیه و نگهداری می شوند.
تخمها درداخل آکواریم بعد از 48 ساعت باز می شوند و بتدریج لاروها به دیواره آکواریم می چسبند. لاروها همراه خودشان کیسه زرده دارند که تا سه روز از آن تغذیه می کنند و در این مدت به هیچ غذایی احتیاج ندارند. معمولاً از صبح روز چهارم لاروها اشتهای زیادی برای خوردن غذا دارند. نوزادان میگوی نمکی بهترین غذا برای آنها بحساب می آیند. لاروها هر چه بزرگتر می شوند باید مقدار غذا و محل نگهداری متناسب با آنها باشد و تمیزی آب لاروها و رقم بندی بچه های ماهی طلایی در هر 15 روز یک نوبت باید انجام شود. در روش مصنوعی نکات بسیار مهمی وجود دارد که حتماً باید مورد توجه قرار گیرد.
1- محل تزریق هورمون باید بین برانشی و باله پشتی و در وسط بدن ماهی بصورت عضلانی زده شود و حداکثر نیم سانتی متر سوزن سرنگ بداخل بدن ماهی وارد شود.
2- فاصله زمانی تزریق برای ماده ها نرها رعایت شود.
3- مقدار محلول هورمون باید دقیق محاسبه شود و برای هر ماهی به اندازه تعیین شده تزریق شود.
4- کلیه لوازم باید کاملاً تمیز، استریل و ضد عفونی باشند.
5- قبل از انجام تخمگیری ( گرفتن تخم و اسپرم ) حتماً از باروری و رسیدگی کامل تخمها و اسپرمها باید باید مطمئن بود.
6- اشخاص مبتدی از این روش استفاده نکنند.
7- حتماً از افراد آگاه، متخصص و کارشناس پرورش ماهی کمک بگیرید. بدلیل حساسیت و دقت لازم در موقع انجام و تشخیص باروری تخمها و اسپرم به تنهایی عملیات را انجام ندهید.



2- روش نیمه مصنوعی :
در این روش مانند روش مصنوعی تمام کارهای مربوط به تزریق هورمون هیپوفیز یا HCG به مولدین انجام می شود. به جای اینکه با روش مصنوعی تخمها و اسپرم گرفته شود. از اینجا به بعد را بصورت طبیعی ماهیها در کنار یکدیگر قرار می گیرند و بصورت طبیعی با تعقیب و گریز همدیگر و با فشارهایی که ماهیهای نر از دو طرف به پهلوی ماهی ماده وارد می آورند باعث می شوند ماهی ماده تخمهایش را رها سازد و همزمان نرها هم بصورت طبیعی و با میل خودشان اسپرمها را رها می سازند و در چندین نوبت تعقیب و گریز هر نوبت تعداد زیادی تخم رها می شود. معمولاً چند ساعت طول می کشد تا تخمگیری انجام شود. در این روش بهتر است ماهی های ماده و نر بصورت گروهی و به نسبت 5 به 7 در کنار هم قرار بگیرند چون نتیجه تخمگیری بهتر خواهد شد.
چنانچه در آکواریم تخمگیری صورت می گیرد بهتر است تعداد ماده یک عدد و تعداد نرها 2 عدد باشند. در روش نیمه مصنوعی چون نیمی از کار توسط ماهی ها باید انجام شود و چون ماهی ها هم علاقه شدیدی به خوردن تخمهایشان دارند بنابراین باید چاره کاری اندیشید تا تخمها از دسترس مولدین دور یا پنهان شوند. می توان ماهیها ی مولد را داخل قفس توری قرار داد و یا با انبوه گیاهان طبیعی یا مصنوعی آکواریم را پوشانید که تخمها در لابلای گیاهان استتار شوند و یا از چشمه های تور عبور کنند.
بعد از پایان تخم ریزی که معمولاً ماهیها دیگر میلی به تعقیب همدیگر نشان نمی دهند از آکواریم خارج شوند و به محل نگهداری انتقال داده شوند. در این روش معمولاً هر 15 روز یکبار می توانید از ماهی های تخمگیری کنید. در مدت 15 روز بهتر است ماهیهای ماده از نر جداگانه نگهداری شوند و با بهترین روش ممکن آنها را تغذیه نمایید.

3- روش طبیعی در آکواریم یا حوضچه

الف- روش قفس توری
ب- روش استتار

راحت ترین و ساده ترین طریقه تکثیر و پرورش ماهیهای طلایی روش طبیعی است. همانطور که گفته شد، بهتر است مولدین ماده و نر از همدیگر جدا نگهداری شوند و به بهترین شکل ممکن تغذیه شوند. آب سالم و اکسیژن کافی داشته باشند. ماهی های طلایی در آکواریم یا حوضچه می توانند تخمگیری نمایند. محل تخمگیری باید از قبل کاملاً آماده و مهیا باشد و درجه سختی آب هم بین 10 تا 15 درجه باشد. تعداد ماهی های مولد باید متناسب با آن باشد. مثلاً اگر در یک آکواریم 40 * 35 *70 سانتی متر قرار است تخمگیری انجام شود بهتر است از یک ماهی ماده و دو عدد ماهی نر استفاده شود. چنانچه در حوضچه 1*1*4 متر قرار است تخمگیری شود بهتر است از 10 عدد ماهی ماده و 14 عدد ماهی نر انتخاب و مورد استفاده قرار بگیرد. در محل تخمگیری هرگز به ماهیها غذا داده نمی شود چون غذا دادن علاوه بر اینکه آب را آلوده می سازد باعث فساد و خرابی تخمها نیز می شود و رشد قارچها را همراه خواهد داشت که خود قارچها هم باعث از بین رفتن بقیه تخمهای باقیمانده خواهند شد و در نتیجه غذا دادن در مکان تخمگیری مولدین باعث از بین رفتن تمام تخمها خواهد شد.

الف- روش قفس توری
در این روش قفس توری داخل مکان تخمگیری آکواریم یا حوضچه قرار می گیرد. ( معمولاً قفس متناسب با مکان تخمگیری ساخته می شود ) چشمه های تور باید آنقدر درشت باشند که تخمها براحتی از آن عبور کنند. بطوریکه ماهیهای مولد از آن چشمها نتوانند به بیرون از قفس توری بیایند. بهتر است ماهیهای ماده را در ساعت 12 ظهر داخل قفس قرار دهید تا فرصت داشته باشند با محیط انس بگیرند و در آنجا با آرامش احساس امنیت کنند و در واقع محل را انتخاب و مورد پسند قرار بدهند. بعد از 3 الی 4 ساعت نرها به داخل قفس گذاشته می شوند. بهتر است چند شاخه گیاه طبیعی یا مصنوعی داخل قفس قرار بگیرد تا برای ماهیها محیط طبیعی تر جلوه کند و به امنیت و آرامش ماهیها بیشتر کمک کند. ضمناً گیاهان می توانند محرک و راه انداز خوبی برای تخم ریزی باشند. یادآوری می شود در مکان تخم گیری هرگز غذا داده نشود. محل تخم گیری آکواریم یا حوضچه باید دارای آب با سختی مناسب بین 10 تا 15 درجه DH از قبل آماده شده باشد و در همان بعدازظهر نرها را در قفس قرار دهید. ماهیهای نر خودشان را به ماده ها معرفی می کنند و با حرکت نزدیک و چسبیده و آنها تمایل به تخمگیری یا بی میلی خودشان را ابراز می کنند و بهتر است بصورت طبیعی نور کم و به تاریکی شب ختم شود و هرگز آنشب روشنایی را نباید روشن کنید تا ماهیها بتوانند شب را در آرامش استراحت کنند تا فردا در سپیده دم صبح ابتدای روشن شدن هوا، ماهیهای نر با تعقیب ماهیهای ماده به تخمریزی بپردازند. هر ماهی ماده که اعلام آمادگی کند با دو عدد ماهی نر و گاهی هم بیشتر عمل تخمریزی را شروع می کنند.
ماده ها و نرهای دیگر یکی بعد از دیگری به جمع آنها می پیوندند و طولی نمی کشد که تمام ماهیها تعقیب و گریز را شروع می کنند و تخمها بصورت انبوه پاشیده می شوند و به آرامی به کف و دیواره ها می چسبند.
بعضی ماهیها تخم خوره های حرفه ایی هستند که بر می گردند و تعدادی تخم را قبل از اینکه توری عبور کنند می خورند. که این مسئله اصلاً مهم نیست. چون آنقدر تخم زیاد می ریزند که خوردن تعدادی از آنها هیچ اثری نخواهد داشت. بلکه باعث تشویق و علاقه مندی آنها خواهد شد که در نوبت بعدی بخوبی تخمگیری با تمایل شدیدتری انجام می دهند. چون بصورت غریزی متوجه می شوند سهمی از آن تخمها نصیب خودشان خواهد شد. در هر صورت هیچ گونه مزاحمتی یا ممانعتی از ادامه تخم ریزی نباید صورت بگیرد. معمولاً تخم ریزی حدود 5 ساعت ادامه خواهد داشت و در پایان سطح آب کف می زند و آب کدر و شیری رنگ می شود. دیده شده است، بعضی از ماهیهای ضعیف تر بر اثر فشار زیاد تلف شده اند و گاهی آنقدر صدمه می بینند که بیمار می شوند و هرگز در آینده برای تکثیر مناسب نخواهند بود که در این صورت بهتر از اینگونه ماهیها را از دور خارج کنید.
با مشاهده تخمها و با ساکت و آرام شدن ماهیها باید با حوصله آنها را از آنجا خارج کنید و با حوصله و آرامش کارهای لازم را در کمال خونسردی و با دقت تمام انجام دهید.
1- ماهی های ماده را از ماهیهای نر جدا کنید و هر گروه را به محل خودشان انتقال دهید و مکان نگهداری مولدین باید از قبل آماده شده باشد.
2- در صورتیکه آب خیلی شیری و ابری رنگ شده است بهتر است مقداری از آب را با آب مناسب که همان شرایط را دارد تعویض کنید. می توانید از یک فیلتر برقی کمک بگیرید و چند ساعت فیلتر داخل آب کار کند تا آب را شفاف و زلال کند.
3- مقداری داروی متیلن بلو به آکواریم تخمها اضافه کنید. معمولاً ( 1/0 % ) رنگ آب باید آبی آسمانی شود بنابراین بهتر است دارو را قطره قطره اضافه کنید و رنگ آب زیاد آبی پررنگ نشود دارو باعث جلوگیری از رشد و حمله قارچها به تخمها خواهد شد.
4- اکسیژن آب تخمها باید کافی باشد. معمولاً دو روز طول خواهد کشید تخمها باز شوند و روز سم لاروها به دیواره و وسایل داخل آب می چسبند. در این مرحله بهتر است قفس توری از آنجا خارج شود. مواظب باشید لاروها چسبیده به قفس تور با تکانهای آرام رها شوند معمولاً تا روز ششم ( یعنی سه روز بعد از چسبیده شدن ) لاروها هیچگونه غذایی نمی خواهند. در این سه روز لاروها زیر شکمشان کیسه زرده ایی دارند که از آن تغذیه می کنند و احتیاج به هیچ غذایی نخواهند داشت.
صبح روز چهارم ( سعی صبح روز هفتم از زمان تخم ریزی) که لاروها چهار روز عمر دارند کاملاً شنای آزاد پیدا کرده اند و کیسه زرده آنها هم کامل جذب بدنشان شده است. از اینجا به بعد لاروها احتیاج به غذا دارند که اهمیت بسیار زیادی دارد. باید روزانه چهار نوبت به لاروها غذا داد. بهترین غذای زنده در این مرحله نوزادان میگوی نمکی هستند که از قبل باید تدارک دیده باشید. لاروها خیلی پرخور و با اشتها هستند و خیلی سریع رشد می کنند بطوریکه رشد روزانه آنها را با چشم می توان مشاهده کرد بعد از چند روز لاروها باید به مکان جدید و بزرگتر که از قبل آماده شده است انتقال داده شوند. بطور متوسط برای هر متر مربع سطح آب باید 500 عدد لارو ماهی در نظر گرفت. ارتفاع آب باید 30 سانتیمتر باشد ولی چنانچه در حوضچه پرورش ماهی رها شده اند در مدت یکماه ارتفاع بتدریج بالاتر می آید و در آخر یکماه به یک متر خواهد رسید. اکسیژن، فیلتر، نور و تغذیه مناسب همواره باید مورد توجه باشد. بسیار دیده شده است بر اثر آلودگی آب، کمبود اکسیژن محلول در آب تعداد زیادی از لاروها در روزهای اول تلف شده اند.
در پروش ماهی طلایی یک مشکل بزرگ که تعداد بچه ماهی ها را کم می کند، هم جنس خواری بچه گلدفیش های بزرگتر است. بین آنها خیلی زود اختلاف اندازه بوجود می آید و آنهایی که بزرگترند بچه ماهیهای کوچکتر را خیلی راحت می خورند. بهمین منظور بهتر است هر 15 روز یک نوبت بچه ماهی ها را رقم بندی کنیم و آنهایی که هم اندازه هستند یعنی بزرگترها با همدیگر و کوچکترها هم با همدیگر نگه داری کنیم.
بعضی اوقات 500 عدد لارو ماهی طلایی در مدت 15 روز آنچنان تفاوت اندازه پیدا می کنند که به 3 اندازه رشد می کنند. یعنی حدوداً هر 170 عدد به یک اندازه رشد می کنند. که معمولاً بزرگ متوسط و ریز هستند. آنها که بزرگ و درشت تر شده اند ( به آنها شاه تخم یا شاه ماهی می گویند) در صورتیکه مخلوط با بقیه باشند و رقم بندی نشوند شروع به خوردن کوچکترها و ریزها خواهند کرد و همین رویه ادامه پیدا می کند تا اینکه حداکثر 100 عدد خیلی بزرگترها باقی خواهند ماند و معمولاً سه ماه که بگذرد دیگر اندازه ها بزرگ شده و همدیگر را کاری نخواهند داشت. عمل رقم بندی و اندازه کردن بچه ماهی های طلایی معمولاً باید تا شش ماهگی ادامه پیدا کند. در موقع رقم بندی اکثر پرورش دهندگان، ماهیها را از نظر رنگ، نژاد، گونه از نظر باله ها و چشم طبقه بندی و جدا می کنند. مثلاً بچه ماهیهایی که دارای دم خراب و فقط یک دم دارند و اصطلاحاً به آنها تک دم گفته می شوند در همان ابتدای کار از ردیف پرورش خارج می کنند چون ارزش اقتصادی ندارند و بعد از چند ماه زحمت، بچه ماهیهای زشت و بی قواره ایی پرورش یافته است. اغلب کارگاه های پرورش ماهی دقت لازم را در مورد این مسائل دارند.

ب- روش استتار گیاهی
در روش استتار گیاهی محلی که قرار است در آنجا تخمگیری صورت گیرد. داخل آکواریم یا حوضچه را با انبوه گیاهان طبیعی و مصنوعی کف و بالا را بطور کامل پوشش می دهند. تا تخمها در لابه لای آن استار شود. در مدتی که مولدین سرگرم تخمریزی هستند تعداد کمی از تخم ها خورده می شود. پس از اتمام کار تخمریزی مولدین شروع به خوردن تخمها می نمایند. بنابراین باید مراقبت لازم انجام شود تا در پایان تخم ریزی مولدین از آنجا خارج شوند و همانند روش قبل بقیه مسائل را انجام داد. روش سنتی که در ایران رایج است و بیشتر برای ماهی قرمز هفت سین شب عید انجام می دادند بدین صورت است. در استخرهای پرورش ماهی قرمز ابتدا کف استخر را با انواع جاروهای کوهی و یا خارهای کوهی بصورت بسته بندی درست می کنند و در سرتاسر کف استخر چیده می شود و برای هر استخر 10 عدد ماهی ماده و 14 عدد ماهی نر قرار می دهند و معمولاً در اوایل بهار اینکار انجام می شود و در طی سال فقط روزانه مقداری نان خشک روی سطح آب می اندازند تا ماهیها را به سطح آب بیاورد و نور آفتاب آنها را قرمز کند و در پایان سال اوایل اسفند تمام استخر را خالی می کنند، ماهیهای تولید شده را بفروش می رسانند و تعداد ماهی مادر را دوباره به استخر رها می کنند و مجدداً برای سال بعد بهمین روش کار را ادامه می دهند که در این روش نتیجه تکثیر و پرورش در پایین ترین حد ممکن خواهد بود. البته روش سنتی اصلاً قابل قبول نیست و هیچکدام از اصول تکثیر و پرورش در آن رعایت نمی شود و به نسبت تخم ریزی که انجام می شود، تعداد لاروها در پایان سال بسیار پایین است. در واقع در پایین ترین حد ممکن تولید خواهد شد. چنانچه از روش قفس توری استفاده شود درصد بیشتری تولید خواهد شد.

روش تشخیص جنسیت ماهی های طلایی
ماهیهای طلایی معمولاً بعد از یکسال به سن بلوغ می رسند و در آن موقع قابل تشخیص جنسیت هستند. ماهی نر معمولاً زودتر بالغ می شود. سن بلوغ در ماهی های طلایی برای ماده ها یکسال است و برای نرها معمولاً بعد از نه ماهگی بالغ خواهند شد. ماهیها ی بالغ براحتی قابل تشخیص جنسیت هستند.

ماهی نر :
1- لبه باله های آبششی جلو در ماهی های نر :
اولاً : ضخیم تر است.
دوماً : بصورت دندانه دندانه است.
سوماً: بر روی هر برآمدگی که بصورت دانه دانه و زبر است، یک نقطه سفید رنگ برآمده وجود دارد.
2- بر روی سطح آبشش یا برانشی ماهی نر همان نقاط سفید برآمده وجود دارد.
3- معمولاً گلدفیشهای ماده دارای شکم های بزرگتر و گنده ایی هستند در حالیکه نرها دارای شکل ظاهری دراز و کشیده و لاغرتر هستند.
4- درماهی نر زیر شکم قسمت خروجی لوله بیضه های نر در انتهای متصل به بدن شکل آن زوکی شبیه به نوک قلم نی سر شده است.

ماهی ماده :
1- ماهیهای ماده دارای باله های نازک و ظریفتر و لبه باله های آبششی خیلی نازک و ظریف است و هیچگونه برآمدگی و نقطه سفید بر روی آن وجود ندارد.
2- روی سطح برانشی هم هیچگونه برآمدگی و نقطه سفید وجود ندارد.
3- تمام گلدفیشهای ماده دارای شکمی چاق، گنده و بزرگ هستند و از روی شکل ظاهری آنها با نگاه آول قابل تشخیص هستند.
4- در زیر شکم قسمت خروجی لوله تخمدان در انتهایی که متصل به بدن می شود شکل آن گرد و شبیه به تخم که از آن خارج می شود است.

ایجاد چرخه آکواریم، بدون نیاز به ماهی

متن زير ترجمه مقاله ايست که توسط Shawna McGregor نوشته شده است:

متن مقاله :

وقتی که یک آکواریم جدید را نصب می کنید، مهمترین مرحله ای که قابل بحث است معروف به چرخه و سیکل آکواریم می باشد. اولین دوره ( که حدود 4 الی 6 هفته طول می کشد )، زمانی است که کلونی باکتریهای مفید شروع به رشد می کنند و به پروسه تجزیه مواد زائد تولید شده بوسیله آبزیان، کمک می نمایند. در طول چرخه آکواریم، سموم - بیشتر آمونیاک و نیتریت - به میزان بالایی افزایش می یابند تا زمانی که کلونی باکترهای مفید به حد کافی برای تجزیه آنها رشد کنند. از هنگامی که وجود زباله ها و مواد دفعی ماهی ها به عنوان نقطه آغازین چرخه آکواریم به حساب می آمد، بطور سنتی چرخه را به این نحو آغاز می کردند که تعدادی ماهی مقاوم و قوی (مانندZebra Danios) را به آکواریم می افزودند و اجازه می دادند که مواد دفعی آنها چرخه آکواریم را برقرار کنند. این متد براستی مؤثر است، هرچند که این سموم حتی برای ماهی های مقاوم هم بسیار استرس زا هستند. آمونیاک سمی است بسیار قوی و اثر آن بر روی دستگاه تنفس ماهی ها را می توان با اثر شامپویی که به چشم انسان وارد می شود مقایسه کرد - می سوزاند! - حتی بدتر از این، سبب پایداری آسیب بافتهایی می شود که در تنفس ماهی نقش دارند. این آسیب ها بقدری جدی هستند که ممکن است باعث مرگ ماهیها شوند و حتی اگر برخی از آنها بتوانند این وضعیت را تحمل کنند، طول عمر آنها بسیار کاهش خواهد یافت و اغلب بجای اینکه 3 تا 10 سال عمر مفید داشته باشند، ظرف چند ماه می میرند. در بسیاری از موارد، مردم برای شروع کار و در آکواریمی که تازه آنرا به کار انداخته اند برخی از ماهیانی را انتخاب می کنند که اصلاً تمایلی به قرار گرفتن در چنین محیط به اصطلاح صفر کیلومتری را ندارند. آنها این ماهی ها را می خرند فقط به خاطر اینکه کسی به آنها گفته این ماهی ها برای شروع چرخه خوب هستند؛ اگر واقعاً اینطور باشد!!!

در سالهای اخیر، اکنون که اطلاعات بیشتری در مورد شیمی و بیولوژی ماهی های آکواریمی دریافتیم، به این تشخیص رسیده ایم که تنها عامل لازم برای انجام شدن چرخه ابتدایی، مواد دفعی ماهی ها نیست، بلکه خود آمونیاک است. بنابراین به این نکته می رسیم که از خود درباره ضرورت قرار دادن ماهی های ضعیفمان در معرض عذاب و شکنجه ای که در بالا شرح آن رفت، سؤال کنیم. خوشحالم از این که باید بگویم جواب اینست: واقعاً ضرورتی ندارد.

روند رشد در چرخه آکواریم روشی است که به (Fishless Cycling) یعنی چرخه فاقد ماهی معروف است. این روش بیشتر از روش سنتی، انسانی بنظر می رسد چرا که - همانطور که از نامش پیداست - در آن از ماهی استفاده نمی شود. انجام آن بسیار ساده است و من چرخه آکواریم های بسیاری را به این روش برقرار کردم و از نتایج آن بسیار راضی و خشنودم. چرخه آکواریم در زمان طبیعی خودش انجام می شود و شما واقعاً نمی توانید آن پروسه را به اجبار بوجود آورید. اگرچه من در تجربیاتم روش برقراری چرخه بدون وجود ماهی را بسیار سریعتر از روش سنتی یافتم. آکواریم 100 لیتری من که چرخه آن با روش سنتی برقرار شده بود شش هفته کامل طول کشید. در حالی که با این متد به نتایج زیر دست یافتم:

آکواریم 40 لیتری (10گالن ) - بدون گیاه هفت روز
آکواریم 70 لیتری (18گالن )- گیاهدار 2 هفته
آکواریم 23 لیتری ( 6 گالن )- گیاهدار 10 روز
آکواریم 23 لیتری ( 6 گالن ) - بدون گیاه 3 هفته

این متد چطور کار می کند ؟
تنها به دو چیز احتیاج دارید: منبعی از آمونیاک و کیت آزمایش برای ترکیبات نیتروژن.
شما یک کیت برای آزمایش آمونیاک نیاز دارید و یکی برای نیتریت. داشتن یک کیت برای نیترات نیز می تواند بخوبی کمک کننده باشد، اما من دریافتم که همان دو کیت اول برای ایجاد این چرخه مهمتر و کافی است. ( دقت کنید که دو اسم نیتریت و نیترات با وجود شباهت زیادی که به هم دارند، دو فاکتور متفاوت می باشند که نقش آنها در چرخه نیتروژن و آسیبی که به ماهی ها وارد می کنند کاملاً متفاوت است. ) این کیت های آزمایش را در بازار و نیز از فروشگاه های اینترنتی می توان خریداری کرد یا از فروشگاه های ماهی و یا حتی از سوپرمارکت های زنجیره ای تهیه کرد. ( بستگی به محل زندگی شما دارد )
بسیار خوب است که یک پیمانه درجه بندی شده برای اندازه گیری مقدار آمونیاکی که اضافه می کنید داشته باشید و همینطور تمام وسایلی که در نهایت برای تعویض آب به آنها نیاز دارید. برخی از مردم، مانند خود من، ترجیح می دهند برای انجام این چرخه از محصولات تجاری استفاده کنند و برخی نیز فکر می کنند که این محصولات فقط عامل هدر دادن پول است. اینها همه عقاید شخصی است و شما بطور قطع می توانید چرخه را بدون استفاده از باکتری های بسته بندی شده در بطری های تجاری هم ایجاد کنید چرا که آنها همه جا هستند، حتی بطور معلق در هوا.
اگر شما یک آکواریم دیگر که قبلاً نصب شده باشد در دسترس خود دارید، استفاده از شن های آن می تواند در ایجاد چرخه بسیار کمک کننده باشد.این شن ها را در داخل یک جوراب یا جوراب شلواری قرار دهید و سر آنرا گره بزنید، سپس آنرا ته آکواریم جدیدی که بکار انداختید بگذارید تا اینکه بخوبی با باکتریهای عالی بذرپاشی شود. همچنین مقداری آب تمیز از آکواریم قدیمی به آکوراریم جدید اضافه کنید که به ایجاد چرخه کمک می نماید. حقه دیگری که می توانید بکار ببرید این است که فیلتر آکواریم جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد به آکواریم جدید منتقل نمایید. یا اینکه بسادگی لوازم فیلتر جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد آنرا در فیلتر مناسب قرار داده و قبل از شروع چرخه در آکواریم جدید بگذارید.اگر هم که این آکواریم جدید اولین آکواریم شماست و دسترسی به آکواریم قدیمی نیز ندارید، اصلاً نگران نباشید، چرا که باز هم می توانید از روش چرخه بدون ماهی استفاده کنید.
بسیار خوب، دکوراسیون را قرار دادید و آکواریم را پر نمودید، فیلتر هم بخوبی بکار خود مشغول است. دمای آب را به اندازه 30 تا 32 درجه بالا ببرید . این عمل به سرعت چرخه کمک می نماید. اما نیاز نیست که شما صبر کنید تا دما به این حد برسد و بعد آمونیاک را اضافه کنید . این کار را بعد از پر کردن آکواریم ، هر زمان که خواستید می توانید انجام دهید. اگر می خواهید که یک آکواریم محتوی گیاه داشته باشید، حتماً در طول چرخه این گیاهان را اضافه کنید ( برعکس ماهی ها، گیاهان مقادیر کم آمونیاک را دوست دارند) اما در اینصورت دما را به 25 تا 27 درجه کاهش دهید چرا که بیشتر گیاهان آب گرم را دوست ندارند.
کیت آزمایش آمونیاک خود را آماده کنید. مقداری آمونیاک اضافه نمایید. با مقدارکم شروع کنید. فقط دو قاشق چایخوری برای یک آکواریم کوچک ( حدود 40 لیتر آب ) و نصف فنجان برای آکواریم های بزرگ ( حدود 200 لیتر ). حدود یک ساعت صبر کنید و اجازه بدهید که آمونیاک منتشر شود و بگردش درآید. حال آزمایش کنید. هدف شما باید قرائت رنج آمونیاک در حدود 3 تا 5 میلی گرم بر لیتر(یا ppm) باشد. اگر قرائت آمونیاک صفر بود.مقدار بیشتری به آب اضافه کنید نه خیلی زیاد؛ به هر صورت شما یک ماده شیمیایی سمی را به کار می برید. اجازه بدهید که آکواریم به کار خود ادامه دهد. دوباره آزمایش کنید. به همین روش آنقدر این اضافه کردن آمونیاک و تست کردن را ادامه دهید تا اینکه به هدف تعیین شده برسید. برای اینکار ممکن است بخواهید که از محصولات تجاری استفاده کنید. فراموش نکنید که باکتریهای تجاری در بطری ها و به فرم آمونیاک غیر سمی وجود دارند و اگر از آنها استفاده می کنید قرائت آمونیاک شما بالاتر از حدی خواهد رفت که در هنگام استفاده نکردن از این محصولات شاهد هستید. شما ممکن است رنج آمونیاک را بالاتر از 6 ppm (parts per million( مشاهده کنید که برای ماهی ها بسیار سمی است اما تا زمانی که از ماهی در چرخه استفاده نمی کنید نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.
بلافاصله پس از اینکه به رنج بالای آمونیاک دست یافتید، اضافه کردن آنرا قطع کنید و حالا زمانی است که باید در انجام آزمایش و اندازه گیری مقدار آن صبور باشید. اجازه دهید همه چیز روند خود را طی کند و به آزمایش آب ادامه دهید. روزی یکبار مناسب است و یا یک روز در میان. بعد از چند روز می توانید آزمایش مقدار نیتریت را مثل آمونیاک شروع کنید. اگر مقادیری از نیتریت را مشاهده نکردید،مسئله ای نیست. این مسئله نیاز به زمان دارد. هنوز تعویض آب را انجام ندهید و باز هم اجازه بدهید که همه چیز روال خود را دنبال کند. وقتی میزان آمونیاک شروع به کاهش کرد باید بتوانید مقادیری از نیتریت را اندازه گیری کنید. وقتی که مقدار آمونیاک به صفر کاهش یافت، دوباره شروع کنید به اضافه کردن روزانه مقدار کمی از آن. فقط حدود یک قاشق چایخوری.
هر وقت دیدید که میزان نیتریت شما به ماکسیسم خود رسیده و شروع به کاهش کرد، بدانید که تقریباً کارتان تمام شده است. در تجربیاتی که من داشتم چرخه آکواریم سه تا چهار روز بعد از این زمان کامل شد. اما این زمان برای افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. زمانی که میزان نیتریت و آمونیاک به صفر رسید چرخه آکواریم شما کامل شده است. حالا زمان آن است که مقدار زیادی از آب آکواریم را تعویض کنید ( در حدود 50 تا 80 درصد ). لوازم فیلتر خود را تعویض نکنید و در حین تعویض آب شن های کف آکواریم را نیز تمیز ننمایید. آکواریم را دوباره با آب مناسب پر کنید و دمای آن را تا حدی که برای ماهی انتخاب شده نیاز است پایین بیاورید. اجازه دهید که چند ساعت یا برای تمام مدت شب، همه چیز روال خود را طی کند . دوباره میزان آمونیاک و نیتریت را چک کنید و اگرمیزان هر دوی آنها هنوز صفر بود، چرخه آکواریم به خوبی انجام شده و آماده پذیرش ماهی می باشد.

پرورش ماهی بس دریائی
1.نام علمی: Lateolabrax Japonicus
2.نام معمولی (رایج): بس دریایی خال دار

3.اکولوژی:
ماهی بس دریایی متعلق به جنس Lateolabrax ، زیر رده percoidei، رده پرسیفرم ها (perciforms) و کلاس Actinopterygi است. پراکنش این گونه از غرب تا جنوب سواحل Korean ونزوئلا است. البته در ژاپن، بعضی قسمتهای چین و تایوان نیز یافت می شود. با اینکه بچه مایهان انگشت قد در سوحل زندگی می کنند اما مهاجرتهای متفاوتی دارند.

4.پرورش:
L. japonicus گوشتخوار بوده و نسبتا سریع رشد می نماید (حدود بیشتر از 300 میلی متر در طول بدن در طی 2 سال و حدود 600 میلی متر در طی 3 تا 4 سال). این ماهی حتی در آبهایی که دمایشان کمتر از 10 درجه سانتی گراد است، بسیار پرخور می باشند.

L. japonicus وحشی چنانچه در اسارت پرورش یابد ( در حالت مصنوعی ) در طی اکتبر و دسامبر بالغ می گردد. زمان بلوغ و تخم ریزی در مکانهای سرپوشیده پرورشی مشروط به تیمار هورمونی و چرخه نوری محیط است. تیمار هورمونی به دو طریق تزریق بوسیله سرنگ و خوردن بوسیله پلتهای غذایی که به آنها هورمون افزوده شده انجام می گیرد.

در مورد ماهیان مولد که برای تخم ریزی در پاییز و زمستان مهاجرت می کنند، آبهای لب شور سواحل یا مصب رودخانه ها هدف اصلی است. صید این ماهیان (مولد) بوسیله تورهای ماهیگیری انجام می شود و تخم گذاری آنها بسرعت صورت می گیرد. اخیرا هر ساله از مهاجرت این ماهیان کاسته شده و یافتن ماهیان مولد دشوارتر شده است. نسبت مورد نیاز برای تخم گذاری 1 ماده به 2 نر می باشد.

دوره تخم گذاری از اکتبر تا دسامبر (حدود 30 روز) بوده و در طی این دروه تخم گذاری فقط یکبار انجام می شود (دوره اصلی تخم گذاری در ماهیان بس دریایی در کشور کره از اواخر اکتبر تا اوایل نوامبر و در ماهیان بس دریایی خلیج Bohai از آگوست تا نوامبر است). دمای مناسب آب برای تخم گذاری 16 الی 19 درجه سانتی گراد بوده و ماهیان مولد 50 الی 80 سانتی متری حدود 2 تا 15 میلیون تخم می گذارند. در مورد عملیات تکثیر باید گفت که بهترین نتیجه از یک تکثیر خشک (حاصل از تخم کشی 1 ماده به 4 تا 5 نر) حاصل می شود.

دوره هچ شده تخم ها بسته به دمای آب بوده و در دمای حدود 18 الی 20 درجه سانتی گراد در مدت 54 ساعت و در دمای 16 الی 17 درجه سانتی گراد حدود 60 ساعت به طول می انجامد.
اندازه ماهیان تازه هچ شده حدود 5/3 الی 6/3 میلی متر بوده و بعد از 2 تا 3 روز کیسه زرده جذب و دهان باز می گردد و این نقطه آغازین تغذیه انگشت قدها خواهد بود. در این زمان و بعد از 20 روز از هچ شدن، بچه ماهیان با روتیفر مخلوط با آرتمیا تغذیه می شوند. اندازه انگشت قدها حدود 10 میلی متر بوده و بهتر است غذای مخلوط شده حدود 30 روز بعد از هچ شدن استفاده شود.

میزان رشد ماهیان بس دریایی جوان به ترتیب حدود 2/9 میلی متر در طول بعد از 30 روز، 4/21 میلی متر بعد از 60 روز، 2/42 میلی متر بعد از 90 روز و 8/65 میلی متر بعد از 130 روز خواهد بود.
آنها اغلب بعد از 30 تا 40 روز به دلایلی چون دفرمه بودن یا دلایل غیر طبیعی دیگر بصورت انبوه یا دست جمعی می میرند.

همچنین ممکن است در 60 روز به دلیل کم شدن انرژی حاصل از تغذیه غذای مخلوط که احتیاچ به یک مراقبت و رسیدگی دقیق و منطقی دارد بصورت دسته جمعی بمیرند.

حاصل شدن موفقیت در تولید بچه ماهیان بستگی به تامین منبع کافی مواد مغذی برای انگشت قدها، مدیریت کیفیت آب و کنترل دمای آب در طی دوره زمستان دارد.

پرورش L. japonicus عموما در قفسها یا خاکریزها انجام می شود. البته اخیرا روشهایی جهت پرورش این گونه در آبهای شیرین داخلی نیز توسعه یافته است.

در مورد روشهای اصولی پرورش باید ذکر کرد که تغذیه در دمای آب حدود 30- 10 درجه سانتی گراد فعال می باشد. اما در دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد کاهش می یابد. تعداد دفعات مناسب جهت غذادهی 1 تا 2 بار در هر روز است. ظرفیت پرورش به میزان 75 – 500 قطعه ماهی بس 15 سانتی متری در هر قفس یک تنی است و در طول یک سال پرورش در قفس هر کدام می توانند به وزن 400 تا 500 گرم برسند. اخیرا پرورش این گونه در آبهای شیرین 10 درصد افزایش در میزان رشد را در مقایسه با پرورش در قفس نشان داده است.

گزارشهاي بسیاری از دفرمه شدن انگشت قدها در طول دوره هچ شدن تخمها و رشد لاروها وجود دارد. البته هیچ بیماری خاصی برای این دوره گزارش نشده است. در این راستا روشهای ممانعت از استفاده فرمالین یا آنتی بیوتیکها شناخته شده است که در بسیاری از فعالیتهای پرورش در این دوره کابرد دارد

پرورش تیلاپیا
شناسایی
تیلاپیا عضو خانواده cichlidae بوده و دارای مشخصه های زیر می باشد.:
- باله پشتی بلند دارند.
- باله ها خارهای تیز داند.
- باله سینه ای و لگن نزدیک به سر هستند.
تیلاپیاها بومی آفریقا و خاورمیانه می باشند. آنها اصولا از طریق معرفی برای پرورش مصنوعی در نقاط مختلف پراکنده شده اند و اخیرا در همه قاره های گرمسیری یافت می شوند. امروزه تیلاپیا به یکی از مشهورترین ماهیان برای پرورش در سراسر دنیا تبدیل شده و در آفریقا، اروپا، سراسر اقیانوس آرام، چین، اسرائیل، آمریکا و دریای کرائیب پرورش می یابد.

رده بندی
تا اواخر سال 1970 تمامی تیلاپیاها فقط در یک جنس (دسته) به نام Tilapia طبقه بندی می شوند. اما اخیرا بیشتر زیست شناسان بر طبق رفتار تخم ریزی آنها را در سه دسته Tilapia، Saratherodon و Oreochromis طبقه بندی کرده اند.
گونه های تیلاپیا در کف بستر استخر لانه سازی کرده و از تخم و بچه هایشان در لانه ها مواظبت می کنند. آنها دارای اندامهای درشت و خارهای آبششی کمی بوده و اصولا علفخوار و میکروفیتوپلانکتون خوار هستند. از جمله Tilapia zilli، Tilapia rendalli گونه های Sarotherodon تخم ها و لاروهای خود را در دهان تیلاپیای نر گذاشته و نگهداری می کنند. آنها دندانهای ریز و خارهای زیادی داشته و همه چیز خوار هستند. از جمله sarotherodon galilaeus.
جنس oreochromis بهترین گونه ها را برای آبزی پروری شامل می شوند. آنها عادات غذایی مشابه به گونه های sarotherodon دارند. تخم ها و بچه ماهیان انگشت قد این جسن در داخل دهان ماده هایشان رشد می کنند. از جمله Oreochromis niloticus و Oreochromis mossambieus البته همه زیست شناسان این طبقه بندی را نپذیرفته اند.

دلایل انتخاب تیلاپیا برای پرورش
فاکتورهای زیر دلایل سادگی پرورش تیلاپیا هستند:
1) مقاومت بالا در برابر بیماریها و در آبهای دارای کیفیت پایین
2) سازگاری و عادابته شدن با شرایط متنوع زیست محیطی
3) قابلیت تبدیل ضایعات کشاورزی – دامی و آلی به پروتئین با کیفیت بالا
4) میزان رشد بالا
5) رشد آسان و سریع در پرورش متراکم
چرخه زندگی تیلاپیای نیل به صورت زیر می باشد:
1. نرها آشیانه سازی کرده (یا یک ناحیه از کف تانک یا سرح دارای روزنه های ریز از تور قفس را تحت قلمرو خود قرار می دهند) و با رفتار عاشقانه ماده های بالغ را به داخل لانه جذب می کنند.
2. ماده ها تخم را در داخل آشیانه یعنی محلی که می توانند با نرها لقاح یابند رها کرده و بلافاصله آنها را به داخل دهان می کشند.
3. نرها جذب ماده ها را به درون آشیانه ادامه می دهند تا زمانیکه ماده های تخم ریزی کرده برای گذراندن دوره رشد تخم هایشان از لانه خارج و دور شوند.
4. تخم ها بعد از پنج روز در دهان ماده ها هچ می شوند (بستگی به دمای هوا دارد) و بچه ماهیان تازه هچ شده تا زمانیکه کیسه زرده شان جذب شود در دهان باقی می مانند.
5. سرانجام بچه ماهیان نورس برای بدست آوردن غذا به خارج از دهان شنا می کنند. اما به محض روبرو شدن با علائم خطر دوباره به درون دهان برمی گردند.
6. به محض اینکه بچه ماهیان نورس به حد کافی رشد کردند (به اندازه دهان مادر شدند) همگی مستقل شده و به سمت آبهای گرم و پناهگاهها از جمله لبه های استخر شنا می کنند.
7. تخم های ماده ها به محض اینکه گروه قبلی نوزادشان رشد یابند دوباره مستعد رویش و لقاح می شوند. یعنی بعد از یک دوره استراحت حدود 4 هفتگی دوباره به تخم می رسند.
نکات قابل ملاحظه ای در این زمینه وجود دارد.
• در مورد اغلب گونه های Oreochromis برای رسیدن به قابلیت تخم ریزی لازم است دمای آب به بالای 32 درجه سانتی گراد برسد، چنانچه دما در تمام طول سال بالای 22 درجه سانتی گراد باشد تخم ریزی ادامه می یابد و در صورتیکه به زیر 22 درجه نزول یابد تخم ریزی بصورت فصلی انجام خواهد شد.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ماهي تيلاپيا

• نرها نقشی در مسئولیت نگهداری و مراقبت از بچه ها ندارند و می توانند در یک زمان با تعداد متعددی از ماده ها در کار تکثیر شرکت کنند. بنابراین نسبت جنسی در یک تخم ریزی در استخر می تواند حتی بیشتر از 7 ماده به 1 نر باشد.
• اندازه دهان ماده می تواند تعداد بچه ماهیان نورس حاصل از تخم ریزی را تخمین بزند. ماده های بزرگتر تعداد تخم بیشتری می گذارند. بطور کلی تعداد بچه ماهیان نورس حاصل شده می تواند بین 100 تا 500 قطعه باشد.
• تخم ها نسبتا بزرگ هستند و بچه ماهیان نورس بزرگتی نیز تولید می شود که در اولین تغذیه نیاز به غذای زنده ندارند.
• حذف تخم ها یا بچه ماهیانی که زودتر از موقع مورد نظر رسیده اند از میان سایرین، میزان فرآوری را افزایش می دهد.
• در شرایط نامطلوب گونه هایی چون oreochromis mossambicus می توانند در اندازه کوچک (10 گرمی) حدود 4 تا 6 ماه بعد از هچ شدن به بلوغ جنسی برسند. این مطلب منجر به افزایش بیش از حد جمعیت ماهیان کوچک و غیر قابل فروش در استخر می شود.
• در یک جمعیت بالغ تیلاپیا، ماده ها مرتبا توانایی تکثیر مجدد را دارند و در طی این دوره توانایی غذاخودن را ندارند. به این معنی که نسبت رشد نرها خیلی بیشتر از ماده ها می باشد.

روشهای پرورش
تیلاپیا در سالهای 1950 و 1960 به عنوان یک ماهی شگفت انگیز به بسیاری از کشورها معرفی شد. اما به دلیل حاصل شن تجربیات بد حاصل از تخم ریزی زیاد آن در استخرها و حاصل شدن ماهیان ریز و کم ارزش هنگام صید، بسیاری از پرورش دهندگان از پرورش آن منصرف شده و آن را یک ماهی هرز نامیدند.
این تصور علی رغم این حقیقت که روشها و تکنیکهای دام پروری در بیش از 20 سال گذشته تحول عظیمی در پرورش تیلاپیا ایجاد کرده اند و آن را به یکی از مهم ترین ماهیان استخوانی قابل پرورش در جهان تبدیل کرده اند، هنوز در بعضی لحاظ باقی است.
چهار شیوه ذخیره سازی و هچ کردن بیش از سایرین موجب بوجود آمدن این تغییر بودند:
• ذخیره سازی گونه های خوب مانند oreochromis niloticus به جای orechromis mossambicus
• دستکاری جنسی بچه ماهیان جوان
• دورگه گیری یا هیبریداسیون
• تغییر هورمون جنسی
شیوه های ذخیره سازی
آسان ترین راه برای بهبود عملکرد، انتخاب بهترین گونه تیلاپیا است.
O. mossambicus اولین گونه تیلاپیا است که در سراسر جهان پراکندگی دارد. اما بیشترین خصوصیات نامطلوب را نیز داراست. تخمهایشان دارای اندازه بسیار کوچک هستند، به سختی رشد کرده و سایز قابل فروش بازاری (g 100+) می رسد.
O.mossambicus به O.niloticus یکی از دلایل اصلی تولید شگفت انگیز در کشورهایی چون تایوان و فیلیپین است.

دستکاری جنسی جوانها
تفاوتهای بارز و آشکاری بین جنسهای نر و ماده در گونه های تیلاپیا وجود دارد. از جمله این تفاوتها شکل اندام تناسلی، ریخت شناسی باله ها و رنگ بالغ ها می باشد. تشخیص جنسی ماهیان بزرگ نسبت به ماهیان کوچک راحت تر است. بصورتیکه اندام تناسلی آنها کاملا قابل رویت است. کارگران ماهر و زبردست در هچری ها می توانند بیش از 95 درصد جمعیت نر را به 5 تا 7 سانتی متر برسانند. این مسئله به استفاده از ذره بین و نیز ابزار رنگ کننده (جوهر، مالاشیت گرین و ... ) برای علامت گذاری و مشخص کردن اندام تناسلی کمک می کند.
دستکاری جنسی نیازمند یک سری تجهیزات پیشرفته نوزادگاهی برای پرورش بچه ماهیان نورس تا مرحله تولید بچه ماهیان انگشت قد پیشرفته که قادر به فعالیت جنسی در وزن حدود 20 گرمی باشند، دارد. ماهیان دارای این سایز قادر به مقاومت در ماقبل استرسها، دستکاریها و شکارچیان هستند. اما به هر حال این روش یک فعالیت نسبتا کم راندمان برای تولید جمعیت تمام نر است. بطوریکه نیمی از ماهیان غیر قابل قبول هستند. ماده های بدرد نخور را می توان فروخت یا به مصرف خوراکی رساند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تيلاپياي موزامبيكي


دورگه گیری (هیبریداسیون)
ژنتیک تیلاپیا بسیار پیچیده می باشد. دروگه گیری بین گونه ای ممکن است گاهی اوقات به تولید بچه هایی با نسبت جنسی متفاوت (بیشتر نر نسبت به ماده یا بیشتر ماده نسبت به نر) بیانجامد. بیش از 25 ترکیب هیبریدی متفاوت از تیلاپیاها تولید 80% نر را نشان می دهد. (این یک اتفاق دلخواه برای پرورش دهندگان است. زیرا نرها نسبت به ماده ها سریعتر رشد می کنند).
اصولات از دورگه گیری استفاده تجاری نمی شود. زیرا بجز نسبت جنسی حاصل مطلب زیاد دیگری در مورد خصوصیات دورگه های متولد شده هنوز کشف نشده است.
O.hornorum تنها گونه شناخته شده ای است که در اثر ترکیب شدن با O.niloticus یاO.mossambicus جمعیت تمام نر تولید می کند.
ماده O.niloticus و نر O.aureus جمعیت دورگه های 80 تا 90 درصدی نر تولید می کنند که قدرت رشد را از O.niloticus و تحمل در برابر سرما را از O.aureus به ارث برده اند.

تغییر هورمونهای جنسی

این روش یک شیوه موثلر گران قیمت برای تولید جمعیت تمام نر (100% نر) است. در این روش به یک تانک یا قفس توری کوچک نیاز است تا بچه ماهیان در مرحله جذب کیسه زرده یا اولین تغذیه در آن جمع شوند.
(چنانچه یک هفته از این مرحله بگذرد بچه ماهیان نورس بصورت ماهیان ماده منتشر و رها سازی می شوند).
بچه ماهیان نورس درون تانک باید از غذاهای حاوی هورمونهای تغییر دهنده جنسیت تغذیه شوند. غذا باید بلافاصله توسط بچها ماهیان نورس خورده شود. در این صورت آنها دارای شرایط مناسب خواهند شد.
در ادامه به روش آماده سازی غذاهای حوی هورمونهای جنسی اشاره شده است.
1. مخلوط کردن 30 تا 70 میلی گرم هورمون (میتل یا اتی نیل تستسترون در 700 میلی لیتر اتانول 95%)
2. افزودن 700 میلی لیتر هورمون حلال به هر کیلوگرم از غذای مناسب مورد نظر
3. به خوبی مخلوط و خشک کردن
4. افزودن مکمل ها
5. قرار دادن در فریزر یا جای خنک (در صورتی که غذا بلافاصله مصرف نشود).
6. خوردن غذا به میزان 10- 30% از وزن بدن در روز، به دفعات حداقل 4 بار در روز و به مدت 21 تا 28 روز این کار ادامه یابد.
افزایش تولید تخم تیلاپیا
اگرچه تکثیر (تخم گذاری) تیلاپیا به طور کثیری در استخرهای بدون مدیریت و غیر قابل کنترل انجام می گیرد. اما فرآوری پایین آن به این معناست که پرورش این ماهی برای تبدیل بچه ماهیان نورس به بچه ماهیان انگشت قد نیاز به سرمایه گذاری دارد. سیستم هایی که برای این کار استفاده می شوند شامل استخرها، تانکها و قفسهای توری کوچک هستند. سیستم های تکثیر این ماهی وابسته به رفتار طبیعی آن است. متاسفانه ماده های گربه ماهی یا کپور هر کدام تولید تخم نسبتا کمی می کنند و برای باروری و تکثیر مصنوعی مناسب نیستند.

سیستم های تکثیر

1) استخرهای بدون مدیریت و غیر قابل کنترل شایع ترین سیستم های مورد استفاده جهت تفریخ تیلاپیا هستند. این استخرها نیاز به مدیریت اندکی داشته و تولیدات آنها نیز کم است.
(1تا 2 بچه ماهی نورس در هر مترمربع در ماه یا 5 بچه ماهی نورس به ازاری هر ماده در ماه)
2) استخرهای قابل کنترل معمولا دارای طراحی و مدیریت پیشرفته هستند. این استخرها به صورتی ساخته می شوند که می توانند از عمیق ترین نقطه به طور کامل تخلیه شوند. در این سیستم ها پررورش دهنده بر کیفیت آب، کود دهی، مدیریت، غذادهی (استفاده از غذاهای مکمل) مؤثر است. ماهیان 100 تا 200 گرمی به میزان 1 تا 3 ماهی در متر مربع و با نسبت جنسی 1 نر به 3 ماده برای تولید گونه های خالص یا 1:1 برای دورگه گیری ذخیره سازی می شوند. آنها باید تا 15 بچه ماهی نورس در هر متر مربع در ماه یا 100- 35 بچه ماهی نورس به ازاری هر ماده در ماه تولید کنند. تولیدات می تواند با افزایش تعداد ماهیان درشت تر در استخرهای بزرگتر، افزایش دفعات صید و استفاده از روشهای متفاوت برای جمع آوری بچه ماهیان نورس افزایش یابد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تيلاپياي خالدار

چنانچه مولدین 1 تا 5/1 کیلوگرمی استفاده شده و بچه ماهیان نورس هر 17 تا 19 روز جمع آوری و برداشت شوند، تولید تا 45 بچه ماهی نورس در هر متر مربع در ماه یا 380 بچه ماهی نورس به ازای هر ماده در ماه افزایش می یابد. همچنین بهتر است بچه ماهیان نورس بطور روزانه توسط یک تور دستی از لبه های استخر (در طول) جمع آوری شوند تا برای مولدین آشفتگی بودجود نیامده و بچه ماهیان نورس آسیب نبینند.
3) قفسهای توری کوچک (hapa) معمولا از نایلون مناسب، پشه بندهای پلاستیکی یا تورهای کتانی ساخته می شوند. این قفسها به سادگی قابل کنترل هستند. زیرا بچه ماهیان نورس نمی توانند فرار کنند و لذا برداشت آنها به سادگی انجام می شود.اندازه آنها 1 تا 40 متر مربع و عمق آنها 1 تا 2 متر بوده و بر روی میله هایی آویزان هستند. همچنین به شکل مربع یا مستطیل ساخته می شوند.
این قفسها دارای طرحهای طرحهای پیچیده ای هستند. بعضی ها دارای محیطی جهت جدا کردن مولدها از بچه ماهیان نورس می باشند.
2 نفر به راحتی می توانند یک قفس 40 متری را صید نمایند. ظرفیت معمول برای ذخیره سازی مولدین 7- 2 ماهی در هر متر مربع است (نسبت جنس نر به ماده 1:2 تا 1:7 می باشد ). میزان تولید بچه ماهی نورس، 150 قطعه در متر مربع در ماه یا 50 قطعه به ازای هر ماده در ماه تا بیش از 880 قطعه در هر متر مربع در ماه یا 400- 300 قطعه به ازای هر ماده در ماه می باشد. اصلی ترین راه برای افزایش تولید، تمیز کردن و صید بچه ماهیان نورس بصورت منسظم و پی در پی است.
4) تانکهای هچری که به راحتی مدیریت می شوند اما نسبتا هزینه ساخت آنها گران است. این تانکها به چندین قسمت به نام واحدهای تخم ریزی و واحدهای پرورش بچه ماهی نورس تقسیم می شوند. واحدهای تکثیر معمولا تانکهای گردی به قطر 1 تا 6 متر بوده که حاوی 5/0 تا 7/0 متر آب هستند. (در این واحدها به هیچ گونه زیرسازی نیازی نیست). ماهیان مولد 100 تا 200 گرمی در یک تا پنج متر مربع آب به نسبت جنسی 1 نر به 2 تا 7 ماده (از رژیم غذایی شامل 30 تا 40 درصد پروتئین به نسبت 1 تا 2% وزن بدن در روز تغذیه می شوند) ذخیره سازی می شوند.
تولید بچه ماهی نورس با تکرار صید بچه ماهیان بصورت دستی (توسط تورهای گود) و بررسی وضعیت ماده ها به حداکثر می رسد.
چنانچه تخم ها هر 5 روز یکبار یا تخمها و بچه ماهی تبدیل می شوند و این مستلزم آن است که تخم های هچ نشده و بچه ماهیان نورس دارای کیسه زرده تا زمانیکه دارای توانایی غذا خوردن شوند درون یک سیستم انکوباتور مصنوعی نگهداری گردند.
سیستمهای انکوباتور به صورتی طراحی شده اند که تخمها را در یک سری حرکات ملایم نگهداری کنند. زیرا حرکات شدید و آشفتگی ها منجر به بروز آسیبهای مکانیکی در تخمها می شود.
3 نوع سیستم اصلی انکوباتور در این روش پرورش استفاده می شود.


سیستم های پرورش تیلاپیا

استخرها:
انواع متنوعی از استخرها برای پرورش تیلاپیا استفاده می شوند. رایج ترین اما بی حاصل ترین نوع این استخرها آنهایی هستند که ورودی پایین، تخم گذاری بدون کنترل و صید بی قاعده داشته و محصولات عموما بین 500 تا 2000 کیلوگرم در هکتار در سال از ماهیان غیر هم سایز است.
قدم فراتر بعدی استخرهای کوددهی شده با تکثیر کنترل نشده و صید با قاعده است، محصول بین 3000- 5000 کیلوگرم در هکتار در سال از ماهیان غیر هم سایز است. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] تيلاپياي شكم قرمز

برای بدست آمدن محصولات بیشتر نیاز به سرمایه گذاری کلان تر در دوره مدیریت و ذخیره سازی است. چنانچه ماهیان تک جنسی ذخیره سازی شده و کوددهی و غذادهی بصورت منظم انجام شود، می توان محصولات را تا 800 کیلوگرم در هکتار در سال (از نوع ماهیان هم اندازه) افزایش داد.
افزایش محصول را می توان با استفاده از یک جنس از ماهیانف غذادهی مکمل و تعویض منظم و مرتب آب بدست آورد. این کار باعث تولید kg/ha 15000 در سال (ماهیان هم اندازه) می شود.اکنون پرورش تیلاپیا در استخرهای چند گونه ای همراه با کپور، گربه ماهی یا میگوی آب شیرین (ماکروبراکیوم) نیز رایج شده است. مزیت اصلی استفاده از استخرها رشد سریع و راحت ماهی از طریق کوددهی استخر و حاصل خیزی خاک است. این روش از چندین معایب نیز برخوردار است:
ساخت استخرها گران تمام می شود. استخرها نیاز به فضا (محیط) زیادی دارند، فقط در مکانهایی که خاک مناسب دارند می توان این استخرها را ساخت و نیاز به آب فراوان جهت جبران آب از دست رفته از طریق تراوش و تبخیر است. ماهیان این استخرها به راحتی شکار و یا دزدیده می شوند و در هنگام صید اندازه های متفاوتی دارند.

قفسها

پرورش تیلاپیا در قفس با مشکل تخم ریزی بیش از حد روبرو نیست. زیرا تخم ها از بین شبکه های قفس به بیرون سقوط می کنند. دیگر مزیت اصلی قفس این است که لازم نیست پرورش دهند در مکانی که قفس واقع شده صاحب و مالک آب باشد.
دو نوع اصلی قفسهای کوچک و کم تراکم که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند در کانالها یا دریاچه های فقیر از نظر مواد مغذی واقع می شوند. این قفسها را می توان از تور یا گاهی اوقات از بامبو یا سایر مواد و تجهیزات قابل دسترس در محل ساخت. ماهیان در این قفسها از مواد مغذی موجود در آب پیرامونشان استفاده کرده ولی به هر حال با غذاهای مکمل نیز تغذیه می شوند.حداکثر میزانی که می توان برداشت نمود بطور ماکزیمم kg/m3 10 می باشد.
در حال حاضر پرورش تیلاپیا در قفسهای متراکم نیز بسیار رایج شده است. چندین پروژه بزرگ تجاری اخیرا در آفریقا آغاز گردیده است . ماهیان در نسبتهای بیشتر ذخیره سازی گردیده و از غذاهای مکمل تغذیه می شوند.
میزان محصول به طور نمونه حدود kg/m3 25 است. حداکثر ظرفیت با توجه به اکسیژن قابل دسترس محدود می شود.
پرورش در قفس نیازمند سرمایه گذاری کمتری نسبت به پرورش در استخر یا تانک است. همچنین احتیاجی به جریان دادن یا پمپ کردن آب به درون سیستم نیست. عیب اصلی در این روش حساسیت بالا و قرار گرفتن در معرض دزدیده شدن و آسیبهای دشمنان است.

تانکهای متراکم

پرورش در تانکهای متراکم با مشکلاتی چون تکثیر و تخم ریزی بیش از حد روبرو نمی باشد. زیرا فضا برای قلمرو طلبی و لانه سازی نرها وجود ندارد. این سیستم نیاز به یک منبع آب ثابت و یا پمپ دارد. بنابراین در مناطقی که منبع جریان آب کافی و غنی یا نیروی تامین کننده فشار برای پمپ کردن آب را نداشته باشند، ساخت این تانکها مشکل است
مصرف آب بستگی به سیستم مدیریت دارد. اما بطور قابل ملاحظه ای کمتر از میزان مصرف آب برای تولید میزان مشابه محصول در استخرها است. همچنین از مساحت کمتری نیز استفاده می شود. حداکثر میزان ذخیره سازی در تانکها (در جاهائیکه آب هر 2- 1 ساعت یکبار تعویض می شود) حدود 50- 25 kg/m3 است. این میزان با استفاده از سیستمهای هوادهی تا kg/m3 70 و با اکسیژن دهی به بیش از kg/m3 150 افزایش می یابد.
حفظ امنیت در این تانکها بسیار آسان است. زیرا کل تولیدات در یک محوطه کوچک محاظفت شده تجمع می یابند.

فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی در پرورش ماهیان دریایی
در یک مفهوم کلی ، کیفیت آب ، بوسیله متغیرهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی که برای هر استفاده خاص روی مطلوبیت آب اثری می گذارند ، تعیین می شود .

در پرورش ماهی ، کیفیت آب به این صورت تعریف شده است :
مطلوبیت آب برای بقا و رشد ماهی و معمولاً این مطلوبیت تحت تاثیر چند متغیر است ( 6 ) . حال تامین کیفیت و کمیت مناسب آب یکی از الزامات اولیه برای انتخاب مکان و برای مدیریت تولید آبزی پروری می باشد ( 7 ) . برای کمک به پرورش دهنده ماهی و آگاهی او از ویژگیهای کیفی آب مورد پرورش ماهی هدفهای زیر در این پروژه دنبال می شود :

1- تعادل ماهی در آب
2- منابع تامین آب
3 – مقدار آب
4 – فاکتورهای فیزیکی آب
5 – فاکتورهای شیمیایی آب

بعلت اینکه ماهی بطور کامل وابسته به سطوح بالائی آب برای تنفس ، تغذیه ، رشد ، دفع مواد زائد ، نگهداری تعادل نمک موجود در بدن ، و تولید مثل می باشد پس دانستن ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب در موفقیت آبزی پروری نقشی بسیار حیاتی دارد . برای رسیدن به میزان رشد مطلوب ، آب ، موفقیت یا شکست یک پروژه آبزی پروری را تعیین می کند

آشنايي با ماهي زينتي بادكنكي-
ماهي puffer ( بادكنكي) از اعضاي خانواده Tetraodontidae است كه بطور گسترده و در هر گونه شرايط آبي در جهان يافت مي شود. ماهيان بادكنكي از نظر شكل ظاهري از ساير گونه هاي زينتي متفاوت هستند. ماهيان بادكنكي نام خود را به دليل داشتن قدرت دفاعي در برابر تهديدات شكارچي از طريق متورم شدن بدنشان, گرفته اند. آنها با عنوان ماهي بالوني يا بادي نيز شناخته شده اند. به دليل توانايي آنها به باد كردن بدنشان, همانند توپ گلف با بدني بزرگ و بدون مقياس و طرح خاصي در داخل حوضچه هايشان شناور مي شوند و اغلب روي سطح بدنشان خارهايي است كه تا ماهي باد نشود قابل مشاهده نيستند.
بر خلاف ساير ماهي ها، بادكنكي هاباله هاي لگني ندارند و بجاي استفاده از باله هاي دمي كه يك اندام اصلي براي شنا است، آنها از باله هاي سينه اي شفاف به همراه باله هاي پشتي و مخرجي كمك مي گيرد. چشمان ماهيان بادكنكي قادر به حركت به طور مستقل از يكديگر بوده كه ديد دو چشمي را مقدور مي سازد.

ماهيان بادكنكي طول عمر بالايي حتي در شرايط اسارات دارند و نگهداري آنها نسبتاً آسان است. آنها به راحتي مي توانند خودشان را با نوسانات شرايط آب وفق بدهند ( در طول مدت زمانيكه شرايط آب تغيير مي يابد) تعداد كمي از واريته هاي بادكنكي ها براي تكثير به آب شيرين مهاجرت مي كنند اگر چه از اصل دريايي هستند. اين ماهيان با وجود گوشتخوار بودن به غذاي آماده نيز به سرعت سازگاري پيدا مي كنند. آنها ترجيحاً از نرم تنان, ميگو و krill تغذيه مي كنند.

بادكنكي ها در مقابل بيماريها و عفونتها بسيار حساس هستند. آنها با داشتن خارهاي گزنده در مقابل ساير ماهيان بادكنكي و ماهيان ديگري كه آنها را نگه داشته و تكه تكه آنها را مي خورند, به زحمت مي توانند از خود حفاظت كنند. با وجود اين ماهيان بادكنكي كوتوله يا كوتاه قد در مقايسه با ساير بادكنكي ها كمتر گزنده هستند. فقط تعداد كمي از اين گونه ها در تجارت گونه هاي آكواريومي طرفدار دارند. اگر چه بيش از 150 گونه از اين ماهيان شناخته شده اند اما اغلب آنها در محيط هاي آب لب شور و شيرين يافت مي شوند. ماهيان بادكنكي آب شيرين شامل گونه هاي زير مي باشد: Carinotetraodon lorteti , C. salivator, Monotetrus travancoricus, Chonerhinos amabilis, C. nefastus, C. modestus, C. remotus,C. asellus, Colomesus asellus و C. psittacus .

بعضي از ماهيان بادكنكي متعلق به گونه هاي Tetraodon هستند كه گونه هاي لب شور مي باشند در حاليكه ساير گونه ها بطور كل مربوط به آب شيرين هستند و تعداد كمي حد واسط هر دو آب شيرين و لب شور قرار مي گيرند. ماهي Monotetrus travancoricus كه نام رايج آن Malabar يا ماهي بادكنكي كوتوله است، بومي كشور هند است و به عنوان كوچكترين ماهي بادكنكي در تجارت اين ماهيان شناخته شده است. اين ماهي با حداكثر اندازه 5 / 2 سانتيمتر در حال حاضر به عنوان گونه آب شيرين مورد علاقه دوستداران آكواريوم مي باشد. آنها از غذاهاي گوشتي كوچك تغذيه مي كنند و علاقه اي به غذاهاي گياهي ندارند.

ماهي T. fluuiatilus با نام رايج بادكنكي Ceylon بومي كشورهاي سري لانكا, هند, بنگلادش, ميانمار و برونئي است. آنها در بين گونه هاي تجاري ماهيان رايجي هستند و داراي باله هاي گزنده, خارهاي مشخصي در دوران بزرگسالي هستند. غذاي آنها شامل سخت پوستان كوچك, كرمها, نرم تنان, جلبكها و خرده ريزه ها در حيات وحش مي باشد.

Tetraodon Biocellatus با نام ماهي بادكنكي ( شكل &) يا بادكنكي eye spot بومي كشورهاي هندوچين, مالزي و اندونزي هستند. اينها در اصل گونه هاي لب شور بوده و پرخاشگر هستند. فاكتورهاي مناسب آنها شامل PH بين 5 / 6 تا 5 / 7 و سختي آب 12 - 5 است. اندازه اين گونه بطور معمول كمي بيش از 5 سانتي متر است.

T. leiurus با نام رايج بادكنكي نشانه يا بادكنكي دو خال يك puffer آسيايي است. اين ماهي مي تواند هر گونه شرايط آب, شيرين تا لب شور با PH=7 و سختي آب 12 را تحمل كند. اين ماهي پرخاشگر و داراي باله گزنده است.

T. lineatus با نام بادكنكي fahaka يا بادكنكي نيل، بومي رودخانه هاي نيل، حوزه آبريز چاد، ولتاي نيجر، گامبيا و سنگال در جنوب افريقا است. آنها به puffer خطي نيز معروفند. آنها به شرايط آب شيرين و لب شور سازش دارند و فاكتورهاي آب براي اين ماهي PH=7 و سختي آب 10 مي باشد. اندازه اين ماهي 35 سانتي متر است.

T. mbu- ماهي بادكنكي غول پيكر آب شيرين با نام mub puffer بومي آفريقا بوده و بطور وسيعي در درياچه Tanganyika و رودخانه Congo basin گسترش يافته است. اين گونه يكي از بزرگترين ماهيان بادكنكي آب شيرين است و به عنوان puffer واقعي آب شيرين به حساب مي آيد. شرايط آب شامل PH متوسط با درجه حرارت 24 تا 26 درجه سانتيگراد است. حداكثر اندازه اين گونه 75 سانتيمتر است.

T. nigroviridis- ماهي بادكنكي خال سبز به دليل داشتن رنگ سبز زمردي كه موجب كنتراست زيبا با خالهاي سياه شده است، بومي نواحي گرمسيري كشورهاي آسياي شرقي شامل نواحي ساحلي هندوچين و فيليپين تا هند مي شود. آنها در آبهاي شيرين و لب شور يافت مي شوند و ماهي رايج درتجارت گونه هاي آكواريومي است. حداكثر اندازه اين گونه 15 سانتي متر است. اين ماهيان پرخاشگر بوده و اغلب به تنهايي نگهداري مي شوند. شرايط آب متوسط سخت با PH=8 تا 5 / 8 , سختي آب 9 و درجه حرارت 24 تا 28 درجه سانتيگراد مي باشد.

گلاس فيش يا ماهيان شيشه اي
مقدمه

گلاس فيش يا ماهيان شيشه اي متعلق به خانواده Chandidae يا Ambassidae شامل همه ماهياني است كه داراي بدن شفاف مي باشند . آنها بومي آسيا به خصوص پاكستان ، هند ، نپال ، بنگلادش ، ميانمار و تايلند بوده و تا اندازه 9-8 سانتي متري رشد مي كنند . بدن ماهي بسيار كوچك بوده و داراي نقاط سياه و قرمز بر روي فلس ها است . نخاع ماهي از ميان بدن آن قابل مشاهده مي باشد . اين ماهيان به آرامي در آبها ، چشمه هاي تميز ، كانالها ، استخرها و در شاليزارها شنا مي كنند . آنها شناگرهاي ماهري در سطح مياني آكواريم ها بوده و در اسارت در صورت ايجاد شرايط مناسب آب ، در سلامت كامل خواهند بود .
كيفيت پايدار آب ، درجه حرارت و سطوح PH از شرايط زيستي اين ماهيان مي باشد . دماي آب بين 30 – 26 درجه و PH 8/6 و 7 مناسب است . بعضي از گونه هاي گلاس فيش در آبهاي لب شور نيز زندگي مي كنند . ماهيان اهلي زندگي گروهي را ترجيح مي دهند . تمايل آنها به گاز گرفتن باله هاي ساير ماهيان به خصوص اگر محل زندگي به اندازه كافي بزرگ نباشد ، زياد است . در محيط وحشي آنها گوشتخوار بوده و به همين دليل به غذاي گوشتي تحت شرايط آكواريوم علاقمندند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] Parambassis_gulliveri</FONT />


با وجود اينكه گيلاس فيش هاي وحشي تقريبا شفاف هستند ولي اغلب به منظور تجارت ، مواد رنگي غيرسمي به دليل ايجاد رنگ هاي نئون درخشان به ماهي تزريق مي شود كه دوام رنگ تا 4-3 ماه مي باشد . عمليات رنگ كردن موجب استرس ماهي شده و مستعد بيماري مي شوند و نيز تزريقات منجر به تلفات شديد ماهي مي گردد . بررسي اخير در كشور انگلستان نشان مي دهد كه بالغ بر 40% گلاس فيش هاي رنگي به ويروس لنفوسيت ها معروف به قارچهاي پنبه اي مبتلا مي شوند .
آنها با تتراها ، بارب ها ، راس بوراس ، ماهي رنگين كمان ، live bearers ، گورامي و كت فيش سازگار هستند . بيماري مرسوم آنها پوسيدگي باله ها و آلودگي پوستي است . 4 گونه از اين ماهيان شامل : Chanda ranga , C lala , C nama & C baculis عموما" براي تجارت در نظر گرفته مي شوند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] Parambassis_ranga</FONT />


گونه Chanda ranga معرف به گلاس فيش هندي يا گلاس perch هندي داراي بدني فشرده از پهلو ، گاهي اوقات داراي اشكال تخم مرغي مي باشد . پيشاني ماهي برجسته ، پشت ماهي كماني شكل داراي 2 باله مجزا به اضافه يك باله بلند مخرجي است . بدن شفاف ماهي در بازتاب نور به رنگ كهربايي مايل به سبز رنگين كماني مشاهده مي شود . باله ها شفاف هستند . رنگ بدن بستگي به محل زندگي ماهي دارد . آنها تحت شرايط نورهاي فرابنقش يا در آكواريوم هاي مدرن داراي لايه هاي تاريك با بهترين رنگ قابل مشاهده اند . حداكثر اندازه قابل دسترسي 9 سانتي متر است . آنها به آب با شرايط PH بين 5/8 – 7 و دماي بين 30- 28 درجه نياز دارند و اضافه كردن 5/1 – 1 % نمك به آب ايده آل است .نرها داراي رنگ زرد بيشتري هستند و در فصل تخم ريزي ، رنگ آبي رنگين كماني در حاشيه باله هاي پشتي ديده مي شود .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] Parambassis_rangaGrpVert</FONT />


C lala معروف به گلاس فيش هندي در نواحي خليج دهانه رودخانه ها كشور هند ، تايلند و ميانمار يافت مي شوند . ماده ها برخلاف نرها داراي رنگ آبي در حاشيه باله هاي پشتي و مخرجي نمي باشند . اين ماهيها در دنياي وحش در گروههاي بزرگ ديده مي شوند به همين دليل بهتر است به صورت گروهي در آكواريوم نگهداري شوند . سختي متوسط آب با PH بيش از خنثي ( 5/7 – 2/7 ) و دماي آب بين 26 – 24 درجه ( 25 درجه ايده آل است ) براي اين گونه مناسب است . آنها غذاي زنده را به جاي غذاهاي پولكي و پلت ترجيح مي دهند . اين گونه در آكواريوم حاوي گياهان آبي به دليل شرايط مناسب آب تكثير مي يابد .
C nama معروف به glass-perchlet دراز يا گلاس فيش هندي بومي خليج دهانه رودخانه ها در شبه قاره هند مي باشند . در تجارت ، بيشتر گونه هاي اين ماهي را با رنگهاي فلورسنت رنگ مي كنند . سختي متوسط آب با PH كمي بيش از خنثي براي آنها مناسب است . دماي آب مي تواند بين 28 – 26 درجه باشد اما در هر صورت آنها در محيط هاي سردتر يا گرم تر بخوبي سازش مي يابند . به دليل لب شور بودن اين ماهي ، آب با شوري پايين براي آنها مناسب است . نرها داراي باله هاي كمي بلندتر و رنگ هاي روشنتري مي باشند . اين نوع ماهي در شرايط اسارت تكثير مي يابد .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] Parambassis_rangaLymph</FONT />


C baculis با عنوان گلاس فيش Burmese كوچكترين آنها در بين گلاس فيش ها است . آنها صلح جو اما خجالتي بوده و محل هاي آفتابي را ترجيح مي دهند . كمي شوري آب با PH 7 و دماي 27-24 درجه براي آنها مناسب است . آنها شناگرهاي سطوح مياني آب و گوشتخوارند . تغذيه با غذاهاي پولكي براي آنها مشكل است . حداكثر اندازه آنها 4 سانتي متر است.

نویسنده : سيد هادی علوي سرباز سازندگي جهاد سرايان در ساعت 19:18 روز جمعه، 12 آبان، 1385

آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو
مقدمه:
آماده سازي صحيح استخرهاي پرورش ميگو ؛ شرط لازم براي پرورش موفقيت آميز ميگو در آنها مي باشد. آماده سازي شامل عمليات مختلفي است كه بايستي براي استخرهاي پرورشي نوساز وهمچنين بهره برداري شده در دوره قبلي پرورش، انجام پذيرد. هدف از آماده سازي، مهيا نمودن بسترتميز و همچنين ايجاد كيفيت پا يدارومطلوب در آب استخرهاي پرورشي است.

كاهش رسوبات آلي تجمع يافته در استخر:

مواد باقي مانده در كف استخرهاي پرورشي ناشي از پس مانده هاي مواد غذايي و آلي تجمع يافته (در كف استخر) به سامانه پرورشي وتركيب يا بافت خاك استخرمرتبط است . مواد آلي باقيمانده به شكل خاك سياه يا رسوبات سياه رنگ، داراي بوي تند ي هستند كه ناشي از حضور هيدروژن سولفوره در آن است. هيدروژن سولفوره گازي سمي است كه شديدا بر ميگو اثر گذار است بنابراين ، رسوبات را بايستي قبل از ذخيره سازي جمع آوري يا با انجام عملياتي اقدام به تجزيه آنها نمود.

زهكشي ؛ خشك كردن و عمليات پس از آن:

در استخرهايي كه مواد باقي مانده حاصل از پرورش ميگو چندان قابل توجه و چشمگير نيست، مي توان از طريق خشك كردن استخر اقدام به جمع آوري مواد زايد در آن نمود، به طوري كه سطح كف استخر در اثر خشك كردن بايستي ترك ويا اصطلاحا سله بسته وسپس به جمع آوري و خروج مواد باقي مانده از طريق تراشيدن اقدام نمود .
براي استخرهايي كه تجمع موادزايد باقي مانده در كف آنها قابل توجه وزياد باشد با استفاده از وسايل مكانيزه (ماشين آلات ؛بلدوزر) و ابزار مخصوص اقدام به جمع آوري مواد زايد باقي مانده مي نمايند. همچنين بعد از خشك كردن استخرها مي توان با استفاده از وسايلي نظير تراكتورهاي كوچك باغباني ؛ تراكتورهاي ديگر و غيره اقدام به شخم زدن كف استخر به عمق 5 سانتيمتر كرد كه هدف آن نيز افزايش فعاليت هاي ميكروبي طبيعي استخر و انجام عمل اكسيداسيون در آن است .

يكي از معايب شخم زدن در استخرها افزايش مواد جامد معلق در آن پس از آبگيري مي باشد، بنابر اين فشرده سازي خاك كف استخر ( كمپاكت ) بايستي در دستور كار قرار گيرد. علاوه بر آن برداشت خاك كف استخر موجب مي شود كه زهكشي استخر دچار اشكال شود همچنين امتداد طول دوره پرورش نيز موجب افزايش بار مواد الي در كف استخر و نهايتاً نقصان و به هم ريختگي پايداري فاكتورهاي كيفي آب استخر خواهد شد.

بر اثر خشك كردن كف استخر مواد زايد باقي مانده در كف استخر بايد تغيير رنگ داده و به رنگ روشن برگردد و شكل خاك سالم را به خود بگيرد ولي ممكن است مواد آلي در خاك هنوز وجود داشته و مشكلاتي را در دوره بعدي پرورش ايجاد نمايد .

در صورتي كه امكان خشك كردن كف استخر بر اثر آفتاب خوردگي فراهم نباشد از طريق شستشو مي توان اقدام به كاهش بار مواد آالي تجمع يافته در استخر كرد، بنابر اين كار شستشوي استخر بايستي به دقت صورت گيرد تا از نفوذ باقي مانده مواد آلي در داخل خاك ( خاكهاي شني ) جلوگيري شود .

يكي از معايب شستشو ،ورود مواد آلي به محيط زيست طبيعي بوده و از مزاياي اين روش در مناطق با خاكهاي اسيد سولفاته آن است كه در اثر خشك كردن، خروج مواد امكان پذير نبوده و امكان اكسيداسيون در آن نيز فراهم نمي شود كه با روش شستشو، مواد اسيدي به همراه مواد زايد به آساني خارج مي شوند .

توصيه مي شود ميزان pH ، پتانسيل RedOX و ميزان كربن آلي خاك استخر بعد از برداشت محصول و قبل از آبگيري استخر مورد كنترل و اندازه گيري قرار گيرد . براي اين كار در يك استخر يك هكتاري چهار نقطه را مشخص و اقدام به نمونه گيري از اين نقاط مي كنيم . علاوه بر آنها مي توان كيفيت خاك استخر را در همان نقاط اندازه گيري كرد.

تسطيح كف استخر :

در زمان آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو كار تسطيح نيز بايستي صورت پذيرد زيرا بر اثر به كار گيري هواده ها در زمان پرورش و همچنين برداشت خاك سياه در زمان آماده سازي ، سطوح ناهموار در سطح استخر ايجاد شده و شيب مناسب استخر را از قسمت ورودي به خروجي به هم زده و در نهايت كار زهكشي استخر و يا تخليه آب در زمان بر اشت محصول دچار اشكال مي شود . بنابر اين لازم است در زمان آماده سازي استخر و قبل از آبگيري و شروع مجدد پرورش، كار تسطيح استخر به منظور كاهش بار مشكلات در زمان برداشت محصول به خوبي صورت گيرد .

تعمير سازه هاي ورودي و خروجي استخر و توريها :

در زمان آماده سازي استخرهاي پرورش ميگو و قبل از آبگيري استخرها براي شروع مجدد سيكل پرورش بايستي سازه هاي ورودي و خروجي استخرها ، توريها ، شاندورها و لوله ها به دقت مورد بررسي قرار گرفته و در صورت نقص در آنها ،اقدام به بازسازي آن نمود . توريهاي مورد استفاده در قسمتهاي ورودي آب نقش مهمي در جلوگيري از ورود موجودات ناخواسته به استخر در زمان آبگيري دارند . بنابر اين لازم است به منظور پيشگيري از ورود شكارچيان و موجودات هرز، توريهاي سالم نصب شده و در زمان آبگيري نيز بايستي به طور مرتب اين توريها تميز شده و از گرفتگي و پارگي شان جلوگيري نمود .

تعمير دايك ها :

در زمان آماده سازي استخر بايستي ديواره هاي استخر به خوبي مورد بررسي قرار گرفته تا در صورت نفوذ و تراوش آب از ديواره ها اقدام به تعمير و اصلاح آن براي جلوگيري از نفوذ آب انجام پذيرد .

پتانسيل يا OX Red :

پتانسيل Redox نشان دهنده تغييرات تدريجي كيفيت خاك مي باشد . بنابر اين كنترل اين عامل قبل از شروع اولين سيكل توليد بايتسي مد نظر قرار گيرد . پتانسيل Red ox به وسيله يك ميله خاص و ويژه و با واحد mv اندازه گيري شده و آن نشان دهند ه آن است كه چه ميزان كيفيت خاك استخر به واسطه تخليه اكسيژني كاسته شده است . ميزان پتانسيل رد اكس در عمق 50 سانتي متري خاك ستخر بايستي بين 400 تا 500 mv باشد. وقتي كه خاك استخر كاهش كيفي پيدا مي كند تجمع خاك سياه به آساني قابل مشاهده و اين عامل به واسطه بوي بد هيدروژن سولفوره مضاعف مي شود .

مواد آلي :
ميزان مواد آلي استخر بايد كمتر از 5/3 در هزار باشد .

آهك پاشي استخر :
آهك پاشي استخر معمولا" پس از تميز كردن كف استخر انجام مي شود . براي اين كار ابتدا استخر را به ميزان خيلي كمي آبگيري و در آن وضعيت مي گذارند . در صورتي كه پ هاش خاك استخر خيلي پايين باشد اين عمل چندين بار تكراروتخليه مي شود بنابراين ميزان مصرف آهك در استخر پس از آخرين شستشو در بين استخر هاي مختلف متفاوت مي باشد . آهك پاشي استخر به منظور ايجاد پ هاش مطلوب براي خاك استخر و قليائيت ان صورت مي گيرد . در زمان خشك كردن استخر ،ميزان مصرف آهك بايستي به حداقل ممكن رسيده و آهك مورد نياز بايستي در طول دوره توليد نيز مورد استفاده قرار گيرد .
در صورت استفاده همگام آهك با كلر، ميزان كارائي هيپوكلريد كلسيم كه براي حذف شكارچي هاي نقب زن ، جلبكهاي رشته اي نامطلوب كف زي نظير لوموت استفاده ميشود، كاهش مي دهد، . لازم است در هنگام آهك پاشي از وسايلي نظير ، پيش بند ، چكمه ، ماسك ، دستكش استفاده كنيم .
هنگامي كه قليائيت و پ هاش آب بالا باشد ( پ هاش بيش از 8 و قليائيت به بيش از 80 ميلي گرم در ليتر ) استفاده از آهك ضروري نيست .
آهك هيدراته، فقط در زماني كه پ هاش خاك استخر كمتر از 5 باشد استفاده شده و لازم است آهك را در تمامي سطوح كف استخرپخش نموده و در نقاطي كه مواد زايد تجمع يافته زياد است ميزان بيشتري در آن نواحي پخش شود .

آهك كشاورزي : ( Caco3 )

آهك كشاورزي مورد استفاده در آبزي پروري بايستي پودري و ميزان كربنات آن بيش از 75 درصد باشد . هدف اصلي استفاده از اين آهك افزايش ظرفيت بافري آب استخر پرورش ميگو مي باشد . براي اطمينان از كيفيت آهك كشاورزي لازم است محلول 10 درصد آن تهيه پ هاش آن مورد سنجش قرار گيرد در صورتي كه پ هاش محلول 10 درصد آماده ،9 باشد آهك خوبي تلقي مي شود .

2- دولوميت ( Mgca(co3 ):

يك نوع ديگر از سنگ آهك است كه علاوه بر كلسيم داراي منيزيوم نيز مي باشد . همانند آهك كشاورزي اين آهك نيز باعث افزايش ظرفيت بافري آب استخر مي شود و محلول آماده10 درصد آن، بايستي داراي پ هاش بين 9تا10 باشد .

آهك هيدراته ( Ca(oH)2 ) :

اين آهك براي افزايش پ هاش خاك استخر استفاده مي شود . ومحلول 10 درصد آن بايستي داراي پ هاش 11 باشد .


ميزان آهك مورد استفاده و توصيه شده در زمان آماده سازي استخر :

پ هاش خاك آهك كشاورزي مورد نياز آهك هيدراته
(كيلوگرم/هكتار) (كيلوگرم/هكتار)
بيش از 6 كمتر از1000 كمتراز 500
بين 5تا6 كمتراز 2000 كمتر از1000
كمتر از 5 كمتراز3000 كمتراز 1500


پ هاش چيست (تعريف پ هاش)

پ هاش خاك يا فعل و انفعاال (كنش و واكنش ) خاك يك شاخصي از اسيديته و يا قلياييت خاك بوده و بصورت واحد پ هاش اندازه گيري مي شود . پ هاش خاك در واقع بصورت منفي لگاريتم غلظت يون هيدروژن تعريف ميشود . مقياس پ هاش از صفر تا 14 مي باشد كه پ هاش 7 ،نقطه خنثي آن مي باشد .


هر چه قدر ميزان يون هيدروژن در خاك افزايش يابد پ هاش خاك كاهش يافته وبه طرف اسيدي مي رود . پ هاش خاك وقتي كه به طرف صفر حركت كند نشان دهنده افزايش اسيديته خاك و هر چه پ هاش از عدد 7 به طرف 14 برود به معناي افزايش قليا ييت يا با زي خا ك استخر مي باشد .

اندازي گيري پ هاش خاك :

اندازه گيري پ هاش خاك بر اساس ويژگي ها و معيارهايي كه به كار گرفته مي شود به آساني قابل اندازه گيري است . دقيق ترين روش اندازه گيري پ هاش خاك استفاده از دستگاه پ هاش متر مي باشد وروش دوم براي اندازه گيري پ هاش خاك كه روشي ساده و آسان ولي بادقت كمتر از روش اول است، استفاده از شاخص هاي رنگي مي باشد .


بسياري از رنگها با افزايش و يا كاهش پ هاش خاك ،تغيير رنگ داده و با اين روش مي توان به برآورد پ هاش خاك اقدام نمود . براي تهيه پ هاش خاك نمونه ها در رنگ آغشته شده و براي مدت چند دقيقه باقي و تغييرات رنگ آن برررسي مي شود . با اين روش مي توان به اهداف مورد نظر دسترسي پيدا كرد . ممكن است پ هاش خاك از يك نقطه به نقطه ديگر تغييرات قابل توجهي داشته باشد . به همين منظور براي تعيين پ هاش خاك استخر ، چندين نقطه در يك استخر انتخاب و نمونه گيري و سپس نمونه ها را جمع آوري و پس از مخلوط و آماده نمودن آن، اقدام به تعيين پ هاش متوسط خاك مي شود .
پ هاش خاك بايستي در نقاط ثابت كف استخر براي مقايسه اطلاعات جمع آوري شده و همچنين ارزيابي كيفيت خاك كف استخر صورت گيرد . براي دو نقطه تعيين شده در سه مقطع ( سطح ، يك سانتي متري عمق ، دو سانتي متري عمق خاك ) پ هاش اندازه گيري مي شود .

كنترل موجودات ناخواسته :

توصيه مي شود كه در استخرها تمام موجودات ناخواسته از جمله ( خرچنگها ، ماهيها ) قبل از آبگيري استخر حذف شوند . براي حذف ناخواسته ها و شكارچيان استخر با استفاده از مواد ذيل مي توان اقدام نمود :


1 - روتنون : اين ماده براي كشتن ماهيها خيلي موثر است ولي قيمت آن بالا مي باشد . ميزان مصرف آن 5/1 تا 2/1 ميلي گرم در ليتر براي حجم كوچك و حجم بالاي آب به ترتيب ميباشد .


2- هيپوكلريد كلسيم 65% :
اين ماده براي كشتن تمام موجودات باقي مانده در چاله ها خيلي موثر است . ميزان مصرف آن 10 تا 300 ميلي گرم در ليتر است و لازم است حجم آب مورداستفاده به درستي برآورد و محاسبه شود .


3- تفاله تخم چاي :
تفاله تخم چاي براي از بين بردن ماهيهاي هرز وارده به آب استخر كاربرد دارد. اين ماده يك هفته قبل از ذخيره سازي بچه ميگو و پس از آبگيري آن استعمال مي شود . ميزان مصرف آن 12 ميلي گرم در ليتر بوده كه پس از تعيين وزن مورد نياز آن را در آب خيسانده و سپس در سرتاسر استخر پخش مي نمايند . اين ماده علاوه بر كشتن ماهي هاي هرز خاصيت غني سازي استخر را نيز دارد .

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
همه ما داستانهاي ترسناك خيالي در مورد نگه داري و پرورش Discus شنيده ايم. فرض كنيم كه آنها بسيار حساس و مستعد مبتلا شدن به بيماراهاي مختلفي هستند ،? مراقبت ويژه نياز دارند ، از مخفي گاه خود به ندرت خارج ميشوند ، در مورد غذا مشكل پسند هستند و و و. آيا شما واقعا فكر ميكنيد همه اينها گناه Discus است كه چنين آفريده شده؟

اجازه دهيد طبق تجربيات شخصي خودم به شما بگويم كه اين ماهي چقدر ظريف طبع و حساس است. اين ماهي ممكن است در معرض هرگونه ناملايمتي قرار بگيرد. حتي قبل از رسيدن آن به كشور مقصد كه ميتواند روي آن تاثير منفي نيز بگذارد. ماهي پس از گرفته شدن از زيستگاه طبيعي اش در پلاستيك هايي قرار ميگيرد كه فقط حدود 2 اينچ (5 سانتيمتر) آب دارد. اين مقدار آب براي آنست كه از بيرون پريدن ماهي جلوگيري شود و بيشترين سطح ممكن براي ميزان هوا نسبت به حجم آب است،? به منظور جابجايي گازها فراهم شود. اين آب كه حجم آن بين 2/1 تا 1 گالون (2 تا 4 ليتر) است بايد چند بار در روز تعويض شود ولي به ماهي ها غذا داده? نميشود. اين روند? معمولا حداقل يك هفته يا بيشتر طول ميكشد تا زماني كه به محل نگه داري موقت برسند. در آنجا آنها را در قفسهايي كه در آب رودخانه قرار دارند نگه داري ميكنند تا وقتي كه قايقي اتفاقا آنها را خريداري كرده و به كشتي‌‌هاي باري ديگري منتقل كند و اين به اين معناست كه ماهيهاي بيچاره باز بايد چندين روز بدون غذا در پلاستيك بسر برند. در كشتي معمولا آنها را در حوضچه هاي سيماني قرار ميدهند تا هنگامي كه به كشور مقصد مانند آمريكا ، آلمان يا ژاپن منتقل شده و بدست عمده فروشها برسند. عمده فروشها معمولا Discus را در آبي نگه ميدارند كه براي آن مناسب نيست. در چنين شرايطي آنها سپس به فروشگاههاي آكواريم يا فروشنده هاي جزء منتقل ميشوند. غذاي مناسب؟ نه خير ، از غذاي آنچناني خبري نيست! استرس؟ تا دلتان بخواهد!


حالا ماهي بدست شما رسيده در شرايطي كه بشدت تحت فشار روحي بوده كه ممكن است حتي به بيماري هاي انگلي يا باكتريايي منجر شود و به شما مي‌‌گويند كه اين ماهي بسيار لطيف و حساس است! اين واقيت كه ماهي هنوز زنده است نشان دهنده استقامت و پايداري آنست. اكنون با وضعيت موجود شما چگونه ميتوانيد بيشترين كمك را به آن بكنيد؟ بايد بدنبال كدام ويژگيها در يك ماهي باشيد قبل از اينكه آنرا خريداري كنيد؟ چه بايد بكنيد وقتي ماهي را به خانه خود منتقل كرديد؟

بايد قبل از خريد Discus خود يا هر ماهي ديگر موارد زير را مورد نظر خود داشته باشيد:

1. به دنبال ماهي باشيد كه وقتي به تانك آب نزديك ميشويد براي غذا خوردن به شما نزديك شود.

2. آيا پيشاني ماهي به اندازه پهناي چشمها است؟ ديسكوسي را كه پيشاني باريكي دارد انتخاب نكنيد چراكه آنها معمولا مبتلا به انگلهاي داخلي ميباشند.

?3. اگر مدفوع شفاف ، دراز و رشته مانندي بدنبال ماهي مشاهده كرديد هيچ ماهي از آن تانك نخريد. اين هم ميتواند نسان دهنده انگل‌ها يا باكتري‌هاي دروني ماهي باشد.

4. ماهي را نخريد كه از ديگر ماهيها دوري گزيده و به گوشه ها پناه ميبرد.

5. ماهي را انتخاب نكنيد كه داراي رنگي تيره و/ يا چشمهاي برجسته است.

6.مطمئن شويد كه در خط سر يا خطهاي پهلوهاي ماهي جراحتي وجود ندارد. گاه از اين جراحات ماده چركيني تراوش ميكند.

7. دم? و باز دم ماهي را بررسي كنيد. آيا يكنواخت است؟ آبششها بايد تقريبا در هر ثانيه يك بار باز يا بسته شوند.
بسيار مهم: اگر حتي يكي از ماهيهاي يك ظرف سريع تنفس ميكنند يا تنها از يك آبشش استفاده ميكنند از آن هيچ ماهي نخريد. اين عارضه از انگل فلاك آبشش ناشي ميشود كه از مقاوم ترين ، رايج ترين و كشنده ترين انگلهاي Discus ميباشد.???


8. درجه حرارت مخزن آب را چك كنيد. بايد بين 84 تا 86 درجه فارنهايت باشد (29 تا 30 درجه سانتيگراد). اگر دماي آب 5 يا 6 درجه كمتر است ممكن است ماهي سرما خرده و مستعد ابتلا به انگل "Ich" شده باشد. نگاه كنيد كه لكه كوچك سفيد نمك مانندي روي بدن ماهي وجود نداشته باشد.

9. از صاحب فروشگاه در مورد غذايي كه به Discus ميدهد سوال كنيد. با اينحال بهتر است خودتان نگاه كنيد كه در حال خوردن چه چيزي هستند. من شخصا اگر ببينم كه به آنها كرماهي بسته بندي شده يا كرمهاي سياه داده ميشود (كه در آمريكا ، كاليفرنيا معمول است) در مورد خريد آنها شك خواهم كرد مگر اينكه شما به عمل خود آگاهي داشته باشيد. علي الخصوص غذاي "Tubifex" بسيار خطرناك است. براي من فرقي نميكند حتي اگر آنها را شسته باشند يا در آب جاري نگه داشته باشند و يا مواد ضدعفوني كننده زده باشند. اين كرمها از گندابهاي تصويه نشده بدست مي آيند. آنها نه تنها همه نوع باكتري مضر براي ماهيها را به همراه دارند بلكه شامل كرمهاي چسبنده نيز ميشوند. از آنها دوري كنيد!

اخطار – ديسكوسهاي آسياي جنوب شرقي در اكثر موارد بيشتر با كرمهاي "Tubifex" تغذيه ميشوند. بين مراقبت آنها و نگهداري از ديگر ماهيهايي كه به تور افتاده‌اند فرقي وجود ندارد بنابراين مبتلا به اكثر بيماريهاي ذكر شده ميباشند درحاليكه در مورد خريد ديسكوسي كه در آمريكاي شمالي يا آلمان پرورش داده شده با خيال راحت تري ميتوانيد تصميم بگيريد. البته اينها معمولا گرانتر هستند (ولي ارزش پولي را كه ميدهيد دارند).
كارهاي انگشت شماري هستند كه با انجام دادن آنها ميتوانيد درصد مواجه شدن با مشكلات احتمالي را كم كنيد و در عوض كمك كنيد تا ديسكوسهاي شما به خانه جديد خود خو بگيرند.

روشهای تعیین سن ماهیان
1- فلس

تکنیک های جمع آوری ، تمیز کردن، آماده سازی فلس ها:

از آنجایی که فلسها نسبت به ساختارهای سخت دیگر در بدن ماهیان کثیرالانتشارترند بیشتر از سایر قسمتهای بدن برای تعیین سن استفاده می شوند از طرف دیگر فلسها راحت تر جمع آوری و قرائت می شوند.
معمولاً برای تهیه فلس جهت تعیین سن از فلسهای ناحیه میانی و جانبی بدن استفاده می شود. اکثراً از ناحیه میانی بدن و زیر باله پشتی و بالای خط جانبی به جهت اینکه دارای فلسهای متقارن و بزرگ، با خطوط منظم و مشخص است استفاده می شود. برای مطالعه سن از روی فلسها باید فلسها از قسمتهای مختلف بدن جدا شود و نتایج بدست آمده از آنها باهم تطبیق داده شود تا بتوان مناسب ترین منطقه را برای برداشتن فلس تعیین کرد. از آنجایی که ممکن است اندازه و مورفولوژی فلسها با هم متفاوت باشد باید از چندین فلس برای این کار استفاده کرد زیرا برای مثال ممکن است یک خط سالیانه از یک فصل بطور مشکوک ظاهر شود ولی در فلس دیگر واضح باشد. بعلاوه چون امکان تجدید فلسهای از دست رفته وجود دارد، ممکن است فلسهای جدید که خطوط سالیانه متفاوتی دارند جایگزین شده باشند.

پس از کنار زدن مکوس و مواد زائد روی فلسها با فشار در جهت دم ماهی به کمک انبر با حرکتی سریع و محکم فلسها جدا می شوند. فلسها را در پاکتهای کاغذی مخصوصی که حاوی اطلاعات بیومتریک ماهی است قرار می دهند. روی فلسها نباید موادی باقی مانده باشد. همچنین فلسها نبایستی به هم چسبیده باشند. اگر نیاز به تمیز کردن فلسها باشد می توان از آب گرم یا محلول پتاس سوز اور یا چند بار شستشو با الکل 95 درصد و یا موادی که پس از شستشو با آب برطرف می شوند استفاده کرد.
جهت آماده سازی فلسها روشهای مختلفی وجود دارد:
1- تهیه کپی های مثبت یا منفی با استفاده از ورقهای نرم سلولوئیدی
2- قرار دادن فلسها در سطحی بین شیشه و اسلاید و فشردن آنها توسط باندهای شیشه ای وخشک کردن آنها
3- استفاده از ورقهای دوبل پلاستیکی برای ایجاد اثرات فلس برروی آنها بدون استفاده از گرما، فشار و مواد شیمیایی
استفاده از اثرات فلس نسبت به روشهای فوق جهت تعیین سن مزایایی دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- این علائم روشن هستند حتی اگر فلس اصلی چنین شرایطی نداشته باشد.
2- اثرات فلس بزرگتر بوده و بوسیله نور عبوری دیده می شوند.
3- امکان مطالعه چندین فلس بطور همزمان وجود دارد.
معمولاً روی فلسها یک سری خطوطی دیده می شود که که از مرکز فلس بطرف لبه کشیده می شود که به آنها کانالهای شعاعی (Radius) گفته می شود که باعث انعطاف پذیری آنها بخصوص در فلسهای ضخیم می شود. اصولاً روی فلسها دوایر متحدالمرکزی وجوددارد که هرساله در نتیجه تغییر آهنگ رشد ایجاد می شوند. در فصول سرد سال به علت کاهش سرعت رشد این خطوط به هم فشرده تراست که باعث می شوند در مطالعه فلسها یکسری نواحی روشن و تیره بصورت متناوب دیده شود(پرافکنده حقیقی،1376). یک منطقه تیره به همراه یک منطقه روشن معرف یک سال از عمر ماهی است. البته روی فلسها یکسری خطوط دیگری هم به چشم می خورد که نسبت به حلقه های سالیانه وضوح کمتری دارند که به آنها حلقه های اضافی گفته می شود این حلقه ها در نتیجه تغییرات غیر دوره ای در رشد ماهی در طول سال بوجود می آیند مانند تغییر در تراکم مواد غذایی.

برای تعیین سن معمولاً از دو نوع فلس شانه های(کتنوئید) و دایره ای(سیکلوئید) استفاده می شود که بخش مورد مطالعه در هر دو فلس قسمت قدامی فلس است.

2- اتولیت

ماهیان فاقد گوش خارجی و میانی بوده و تنها دارای گوش داخلی هستند که به نام لابیرنت (Labyrinth) خوانده می شود که بجز عمل شنوایی در اعمال تعادلی نیز دخالت دارند. بخش تحتانی گوش داخلی دارای سه حفره است که درون آنها سنگریزه های شنوایی یا اتولیتها قرار دارند. جنس اتولیت ها از کربنات کلسیم بوده و همانند فلس ماهیان دارای تزئینات دایره ای هستند که معرف سن ماهی است.
گوش داخلی دارای سه جفت اتولیت به نامهای Sagita, Lapillus, Asteriscus مي باشد. در مطالعات اتولیت از Sagita که بزرگترین سنگریزه شنوایی است استفاده می شد ولی جدیداً هر سه جفت اتولیت در شمارش و مطالعه علائم مربوط به سن مورد استفاده قرار می گیرند.

طرح والگوی شکل گیری حلقه ها روی اتولیت همانند ساختارهای دیگری است که برای تعیین سن استفاده می شوند به این معنی که به موازات رشد ماهی این اعضا هم رشد کرده و با تغییر آهنگ رشد یکسری خطوط و حلقه هایی روی آنها تشکیل می شود که در تعیین سن کاربرد دارند. رشد جسمی ماهی و رشد اتولیتها همانند زنجیر به هم مرتبط می باشد. اتولیتها اولین ساختارهای آهکی هستند که در مراحل جنینی تشکیل می شوند این ساختارها در تمام طول حیات ماهی بدون تغییر باقی می مانند البته ممکن است در شرایط نامناسب بازجذب شوند. اتولیتها حکم جعبه سیاه هواپیما را دارند که حاوی اطلاعات گذشته ماهی است بخصوص به مطالعه مراحل حیات اولیه ماهی کمک شایانی می نماید. اتولیتها حاوی اطلاعات روزانه ماهی می باشند. علائم روزانه روی اتولیت بصورت نوارهای روشن و تیره مشخص شده است که اصطلاحاً آنها را DGI (Daily Grow Increament) می نامند. مناطق روشن معمولاً پهن تر از نوارهای تیره هستند. مناطق روشن مربوط به دوره روشنایی روزانه با درجه حرارت بالای آب می باشد که اصطلاحاً ناحیه «برتری کلسیم» هم خوانده می شود. مناطق تیره مربوط به رژیم شبانه یا سردی آب است که به ناحیه «برتری ماتریکس» معروف است.

رشد اتولیتها در ارتباط با متابولیسم داخلی کلسیم و تولید اسید آمینه بوده و اولین علائم رشد معمولاً بعد از جذب کیسه زرده بر روی آنها ظاهر می شود. ناحیه مربوط به رشد سریع پهن تر بوده و علائم و تزئینات روی آن به خوبی مشخص هستند ولی در دوره رشد کند میکروکریستالها با فاصله کمتر و فشرده تر قرار می گیرند. چنانچه مطالعه علائم روزانه مورد نظر باشد بهتراست که از ماهیان جوانتر برای اینکار استفاده شود. مهمترین فاکتور در شکل گیری علائم روزانه عبارتند از درجه حرارت آب، نور، دسترسی به غذا و PH که از این میان مهمترین نقش را حرارت ایفا می کند به گونه ای که در ماهیانی که در درجه حرارت نسبتاً ثابتی نگهداری می شوند تشخیص دو ناحیه روی اتولیت مشکل است. [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] محل های مختلف تهیه فلس در گونه های مختلف ماهی


3- خارها و شعاع باله ها

در ماهیان استخوانی بدون فلس که اتولیتهای مناسبی هم برای تعیین سن ندارند بایستی از ساختارهای دیگر بدن جهت تعیین سن استفاده کرد. در Cat fish برای این کار معمولاٌ از بین خارهای سینه ای و مهره ها این انتخاب صورت می گیرد. اما خارهای سینه ای نسبت به مهره ها ارجحیت دارند چرا که جمع آوری آنها نیاز به کشتن ماهی ندارد همچنین جمع اوری آنها در آزمایشگاه سریع تر بوده و حلقه های اشتباه کمتری در برشهای آن وجود دارد. البته ممکن است سن کمتر از سن واقعی تخمین زده شود. تنها عیب استفاده از خارهای سینه ای این است که در ماهیان مسن تر ممکن است حلقه ها تیره و تار شوند. برای بعضی از ماهیان از قبیل Suchers وSturgeon بهترین ساختمان برای تعیین سن شعاع باله می باشد.

دو روش برای جدا کردن خارها (چپ یا راست) به کار می رود. اولین روش پیچاندن همزمان و شل کردن خارهاست که در محل مفصل به طرف دم ماهی صورت می گیرد. دومین روش بدین شکل است که ماهیان بزرگ خار را با انبردست (در ماهیان کوچک بوسیله انبرکهای مخصوص) محکم گرفته و بطرف بیرون می کشیم تا بندها شل شوند. خارهای چپ را مطابق با حرکت عقره های ساعت و خارهای راست را مخالف حرکت عقربه های ساعت می چرخانیم. در مورد ماهیان بزرگ ممکن است بریدن عضلات دور خارها لازم باشد. بایستی خارها را قبل از نگهداری در پاکت در هوای آزاد خشک کرد. برای تهیه شعاع باله آنرا درست زیر محل مفصل به کمک قیچی یا انبر جدا می کنیم. بافتهای غشایی اضافی را با خراشیدن از آن دور می سازیم. سپس برای پاک کردن باقیمانده بافتها از مواد تمیز کننده خانگی استفاده کرده آنها را در هوای آزاد خشک کرده و نگهداری می کنیم.

برش و آماده سازی خارها و شعاع باله ها:

برای برش تیغه ها تعیین محل مناسب که دربرگیرنده حلقه های سالانه باشد مشکل است. ضخامت برشها به فاکتورهای زیادی بستگی دارد اما بطور معمول نازک ترین برشها بهترین دید را خواهند داشت. شعاع باله ها معمولاً در انتهای شیار پائینی برش داده می شوند. برشها را می توان روی لامهای شیشه ای یا پلاستیکی نگهداری کرد و به مطالعه آنها پرداخت.

به غیر از فلس، اتولیت و شعاع باله ها دیگر بخشهای اسکلتی بدن ماهی مانند ستون فقرات، سرپوش آبششی حتی مهره ها برای تعیین سن بکار می روند. تمام این ساختارها دارای حلقه های رشد هستند زیرا رسوب متفاوت نمکهای کلسیم و تعدادی از حلقه ها را دارند که به سن ماهی ارتباط دارد. به هر حال مطالعه این قسمت های اسکلتی معمولاً در حالت تازه عملی تر است.

با استفاده از کلیه اندامهای سخت ذکر شده و پاره ای محاسبات می توان سن ماهی را تعیین کرد برای این کار از روشهای بسامد طولی و ترکیب سن وکلیدهای طولی- سنی استفاده کرده و در نهایت رشد و سن را بطور قطعی تخمین می زنند.

در روش بسامد طولی اصول روش اینست که طولهای ماهی از یک سن به شکل یک توزیع طبیعی منجر می شوند. اطلاعات نمونه برای تمام جمعیت گونه مورد مطالعه در یک کاغذ نمودار کشیده می شود و از طریق ترسیم طولهای احتمالی در سنهای مختلف، رشد متوسط در یکسال مطالعه می شود. البته این روش فقط برای گونه هایی که یک تخمریزی محدود فصلی دارند قابل استفاده است.

ترکیب یا تناسب مختلف گروههای سنی در نمونه بدس آمده یا در جمعیت یک ترکیب سنی نامیده می شود. ترکیب سنی معمولاً بوسیله محاسبه تمام گونه های یک صید محاسبه می شود.

ممکن است رشد افزایش در اندازه یا همراه با افزایش سن تعریف شده باشد. افزایش در اندازه یا وزن در طول فواصل زمانی متوالی اندازه گیری شده هنگامیکه بعد (طول یا وزن) یک ماهی بخصوص رسم می شود در برابر زمان(سن)، نمودار، یک طرح نموداری منحنی رشد را نشان می دهد. رشد قطعی میانگین کل رشد در هر سن می باشد و معمولاً برای هر گروه سنی ترسیم می شود. از سوی دیگر رشد ویژه، افزایش رشد در هر فاصله زمانی است و دلالت بر درصد رشد در شروع فاصله زمانی دارد. در حقیقت از تقسیم اختلاف لگاریتم طول ثانویه و اولیه به تفاوت مدت زمان تغییر طول ثانویه و اولیه رشد ویژه قابل محاسبه خواهد بود.

پیشینه پردازی

پیشینه پردازی روشی برای برآورد اندازه ماهی در سنین پائین تر می باشد.در این روش وجود یک ارتباط متناسب بین طول ماهی و مقدار افزایش اندازه ساختمانهای مورد بررسی مورد نظر می باشد. برای این کار برشهایی را از شعاع باله ها و خارها تهیه می کنند که بطورکامل حلقه ها را نشان دهد. برای اندازه گیری قطر یا شعاع هر حلقه از مرکز تا لبه بیرونی هر حلقه بلندترین محور انتخاب می شود. دو روش مناسب در این زمینه تکنیکهای متقارن و رگرسیون هستند.

تهیه و تنظیم:
سارا صحیحی بنیس

ماهيان ترانس ژنيک

اصلاح نژاد موجودات، توليد محصولی از موجود با دست بردن در ژن ها از نظر مطلوب کردن صفات بطور دلخواه می باشد و در واقع محور اصلی اصلاح نژاد، بهگزينی است. بسياری از DNA های هورمون رشد و ديگر ژن های پستانداران، مرغ و خود ماهی بمنظور تسريع رشد به داخل تخم های ماهی منتقل می شوند. با وجود اين،نتيجه اين انتقال به ميزان زيادی به عملکرد درست عناصر تنظيم کننده بستگی دارد. البته اين ژنها برای انتقال به هر گونه ای ممکن است مطلوب نباشند بدليل:
1) عملکرد اختصاصی بافت غير مطلوب
2) اثرات جانبی که منجر به مختل کردن ديگر عملکردها می شود.

تعريف ماهی ترانس ژن(اصلاح نژاد شده):
اين ماهی که دارای يک يا بيشتر از يک ژن خارجی می شود. ژنهای خارجی بطور انتخابی با تزريق ميکروسکوپی در داخل تخم وارد می شوند. اين پروژه در علم مهندسی ژنتيک در سال 1970 و همچنين 1980 انجام گرفت. ممکن است تزريق ميکروسکوپی چنين ژنهايی در داخل تخم حيوانات توليد موجودات ترانس ژن را کند. اين تکنيک بعدا برای ماهی بکار برده شد و تعداد بسيار زيادی از ماهيان ترانس ژن در سال 1989 توليد گرديد مثل:
الف) ماهی سالمون اقيانوس اطلس که به آن، ژن پروتيين ضد انجماد از ماهی فلاندر قطب تزريق گرديده که اين کار بمنظور مقاومت در برابر دماهای پايين آب های قطب در سالمون انجام گرديد بطوری که زيستگاه اين سالمون می تواند تا آبهای قطبی هم کشيده شود و در نتيجه به سرما خيلی مقاوم تر شده اند.

ب) ماهيان خوراکی قزل آلا، تيلاپيا و گربه ماهی و ... که ژن هورمون رشد را از انسان، موش و ديگر پستانداران دريافت کرده اند که اصلاح نژاد بمنظور توليد گسترده اين ماهيان صورت گرفت.

ج)همچنين می توان ژن مقاومت به بيماری و ژن مقاومت محيطی مثل متالوتيونين(که با فلزات سنگين باند می شود و از اثر سمی و بيماريزای آنها جلوگيری می کند) که اگر به ماهی منتقل شوند ماهی ها را در برابر فلزات سنگين حاصله از فاضلاب کارخانجات و يا نفت کش ها و ... مقاوم می کند .

اما در کل ماهی برای عمل ترانس ژنی شدن دارای مشکلاتی می باشند:
1) لايه کوريونی تخم آنها ضخيم و چند لايه است پس تزريق ميکروسکوپی درآنها مشکل است و بايستی تزريق از راه دهانه ميکروپيلی تخم صورت پذيرد.
2) ديگر اينکه تخم ماهی پر زرده است و ممکن است ژنها قبل از رسيدن به ژنوم هضم شوند که برای توليد انبوه مناسب نيست چون به تک تک تخم ها بايستی تزريق شود.
3) روش ديگر که نفوذ الکتريکی يا Electroporation است که تخم های لقاح يافته را داخل حمام گذاشته و با پالس های الکتريکی يک تعداد ژن وارد تخم ها می شود حسن اين کار اين است که انتقال ژن بطور انبوه است ولی موفقيت در آن محدوديت دارد.

ژن ها و ماهيان ترانس ژنيک(اصلاح نژاد شده):
Zhu اولين کسی بود که ژن انسولين انسانی را به تخم های ماهی کپور کاراس و سگ ماهی تزريق کرد. ژن هورمون رشد انسانی اولين ژنی بود که با موفقيت بمنظور توليد چنين موجودات ترانس ژنی استفاده گرديد.
ژنهای هورمون رشد قزل آلای رنگين کمان و ماهی آزاد پس از سال 1986 در دسترس قرار گرفت که موفقيت با هورمون پستانداران فقط 50 درصد بود بنابراين نياز فوری برای ساختن ترانس ژنی از اين ماهيان وجود دارد.
تکنولوژی ماهيان ترانس ژن بمنظور افزايش ميزان رشد ماهيان خوراکی و مقاومت در برابر انجماد در ماهی Zebra fish و medaka استفاده گرديد.

اما در آسيا با توجه به بحران های صورت گرفته، توليد ماهی مقاوم به خشکی و بيماری نياز ضروری و اصلی است و می بايست در اين زمينه بررسی های لازم صورت گيرد.


در زير مزايا و معايب استفاده از تخم ماهی بعنوان مدل دستکاری آمده است:
- مزايا:
لقاح خارجی و مصنوعی، امکان اختلاط تخمک و اسپرم، رسيدگی گامت ها بطور مصنوعی که امکان پذير است. تخم ها بزرگ و گوناگون بوده و به آسانی بعد از لقاح نگاهداری شده و حداکثر تنوع را دارا بوده و توسعه جنينی سريعتری را دارا می باشند.
تخم های ماهی قابليت تاه خوردگی کروموزوم های جنسی را دارا بوده از اين رو امکان توليد صدها کلونی از يک والد فراهم می گردد.

- معايب:
در بسياری از گونه ها هسته های زايگوت ها خيلی کوچک است و قابل مشاهده نيست از اينرو تزريق ميکروسکوپی نوکلئوپلاسم در داخل هسته های اووسيت از ماهی تخمگذار و زنده زا تنها در تعدادی گونه ها ممکن می گردد. هسته های اووسيت بيشتر از 1000 بار بزرگتر از پستانداران است و پوشش کوريونی تخم خيلی محکم و مقاوم است.

دستکاری ژنی:
برای اين منظور تکنيک های دستی و فيزيکی بکار می رود چنين تکنيک هائی نياز به سوزن های ريزی با کمتر از 1/ 0 ميکرومتر ضخامت و پيپت های کوچک و نيز نگهدارنده پيپت بمنظور تزريق ميکروسکوپی درست نياز است و تزريق ميکروسکوپی از ژن هورمون رشد گاو و موش در تخم ماهی تيلاپيا با موفقيت انجام شده است. تخم ماهی تيلاپيا بسيار مات است و کوريون سختی دارد از اين رو کار در آن حتی با سوزن خيلی کوچک مشکل است بنابراين DNA بيگانه بداخل ديسک ژرمينال از ميان ميکروپيل قبل از شروع تقسيم سلولی با يک دستکارنده کوچک تزريق می گردد.همچنين تزريق ميکروسکوپی ژن هورمون رشد در تخم ماهیZebra fish بوسيله تزريق در داخل سيتوپلاسم قبل از اولين تقسيم با موفقيت انجام گرديد.
در ماهيان کوشش های اوليه در زمينه اصلاح نژاد در گلد فيش ها و سگ ماهی ، تيلاپيا، قزل آلا و ماهی آزاد و Zebra fish صورت گرفت و اين دستکاری های ژنی، افق جديدی از آبزی پروری را در گذر زمان در تحقيقات در زمينه سرمايه گذاری ژنی فراهم می سازد.

روش های انتقال ژنی و مزايا و معايب آن:
- تزريق ميکروسکوپی:
مزايا:
تزريق دقيق در جايگاه مطلوب در تخم مانند هسته.
سيتوپلاسم که اجازه برآورد کمی از ژن تزريقی را می دهد.


معايب:
زمان بر، نياز به مهارت،ايجاد تغيير بدليل صدمه و آسيب سوزن تزريق.

- نفوذ الکتريکی:
مزايا:
به محرک ها اجازه می دهد که به DNA خارجی وارد شده و توليد ماهی ترانس ژن می کند که روش بسيار مناسبی در برخی گونه های ماهی است که تخم های آنها برای تزريق ميکروسکوپی بسيار کوچکند.

معايب:
مشکل، ارزيابی کميت واقعی ژن بيگانه يا خارجی است که به سلول ها وارد می گردد و همچنين سبب مرگ ومير نسبتا بالا می گردد.

- انتقال اسپرم واسط:
مزايا:
فقدان آکروزوم در اسپرم ماهی که يک ميدان عمل وسيع تر را برای انتقال اسپرم واسط فراهم می آورد.

معايب:
فوائد آن بيشتر در پرندگان است اما در ماهی و پستانداران هنوز جای بررسی دارد.



اما استفاده از ترانس ژنها با انتخاب صفات مطلوب به توليد ماهی مطلوب نر و ماده کمک می کند. چينی ها سگ ماهی بزرگی مشابه موش با استفاده از تزريق ميکروسکوپی ژن هورمون رشد انسانی توليد کرده اند که نشان می دهد اين روش ها در صورت بکاربرده شدن در شيلات کاربرد زيادی در پرورش ماهی دارد.
اما آنچه که در اصلاح نژاد ماهی حائز اهميت است بطور خلاصه عبارتند از:
- رشد سريع تر
- طول عمر بيشتر
- تغذيه نسبتا همه چيز خواری
- همآوری بالاتر
- سازگاری بييشتر
- با دوام تر و بسيار مقاوم به بيماری، آفت کش ها و آلاينده ها
- از دست دادن استخوان ماهی و ديگر ساختارهای نامطلوب و ....

که برای رسيدن به اين صفات مطلوب از ديد شيلاتی کار اصلاح نژاد انجام می گيرد.

انجماد اسپرم ، کاربرد و روش انجام آن در ماهيان
مقدمه:
در زمينه انجماد گامت ها و جنين های موجودات آبزی کار نسبتا کمتری در مقايسه با جانوران و گياهان خشکی زی انجام شده است. با اينکه اسپرم با موفقيت در برخی از ماهيان انجماد يافته با اين وجود کاربرد آن در مزارع خيلی محدود می باشد. اما موفقيت کمی در زمينه انجماد لاروها و جنين ها در صدفها بدست آمده است. همچنين انجماد تخمک و جنين ماهيان زياد موفق نبوده است زيرا تخمک و جنين ماهيان نسبتا بزرگ است و ميزان زيادی زرده دارد که با لايه کوريونی نسبتا ضخيم پوشيده شده است و سرد کردن در طول فرايند انجماد در گونه های بزرگ و متراکم حاصل نمی شود اما انجماد در سلول های حاوی زرده کمتر و کوچکتر موفق تر است.
انجماد اسپرم بخوبی در بسياری از گونه های ماهيان اما فقط در تعداد محدودی از صدفها سالها پيش انجام شده است. هنوز مطالعات کمتری در جنين ماهيان و صدفها انجام شده است و مطالعات، بيشتر برروی گونه هايی باارزش تجاری و در معرض خطر انقراض صورت گرفته است . بيشتر فعاليت انجماد برروی اسپرم می باشد و علت آن شرايط ساختاری و فيزيولوژيکی پيچيده تر تخمک نسبت به اسپرم می باشد و ما در اين مقاله بيشتر بر روی روشهای انجماد اسپرم توضيح می دهيم.

در مجموع اهداف انجماد اسپرم به اين شرح است:
الف)کمک به جلوگيری ار انقراض نسل گونه های در معرض خطر
ب) کمک به تکثير گونه هائی که در شرايط طبيعی، همزمانی رسيدگی جنسی در آنها کمتر ديده می شود
ج) کمک به در اختيار بودن اسپرم برای تمام طول سال
د) کاهش اثرات استرس حمل و نقل بر مولدين نر و در نتيجه جلوگيری از کاهش کارآئی اسپرم در نتيجه اين حمل و نقل
ه) و هدف مهم تر، تهيه بانک اسپرم بصورت بانک ژنی برای نگهداری اسپرم ها حتی پس از مرگ جانور. اين روش همچنين بعنوان راهکاری موثر برای ذخيره اسپرم گونه های در معرض خطر مثلا با شيوع بيماری ناگهانی و در نتيجه از بين رفتن گونه و يا با هر گونه از بی نظمی های معمول و يا حوادث ناگهانی مثل نشت نفت و روغن می باشد که يک منبع پايدار از اسپرم را تهيه می کند
و) همچنين جلوگيری از تلاقی خويشاوندی و ايجاد تنوع زيستی
اما بايد دانست که بيشتر انجماد اسپرم، برای تک جنسی ها و مولدين استفاده می شود .
بسياری از سلول های منجمد شده در دماهای بالای80 - درجه برای مدت زمان طولانی پايدار نيستند و پايداری سلولها برای مدت زمان طولانی نياز به ذخيره آنها در دماهای زير 130- درجه دارد تا از بقاء آنها اطمينان حاصل گردد.

روشهاي انجماد اسپرم:

روشهای انجماد اسپرم به 2 صورت می باشد:

روشهای کوتاه مدت در انجماد اسپرم به روش های زير ميسر می باشد:
1) نگهداری در يخچال های معمولی (معمولا دمای 4 درجه سانتی گراد) تا 70 ساعت
2) استفاده از تغيير فشار اسمزی مثلا با قرار دادن اسپرم در محلول های نمکی
3) استفاده از محلول مشتمل بر پتاسيم
4) پائين آوردن درجه حرارت و سرد کردن البته ضمن استفاده از اکسيژن
5) کاربرد آنتی بيوتيک ها
6) استفاده از محلول های رقيق کننده ای مانند مخلوط اوره و کلرور سديم
که اين روش ها در واقع تحرک اسپرم ها را محدود می سازد.

_ روش بلند مدت در انجماد اسپرم:
در اين روش می توان اسپرم ها را حتی تا 2 سال هم نگهداری کرد. روش کار به اين شکل است که ابتدا اسپرم ها را با محيط های مختلف رقيق کننده چون دی متيل سولفوکسايد((DMSO مخلوط کرده که اين مواد بعنوان مواد محافظ سرما در ازت مايع عمل می کنند و سبب انجماد سريع اسپرم ها می گردد و در نهايت اين اسپرم های منجمد را در ازت مايع با دمای 196- درجه سانتی گراد بطور سالم نگهداری می کنند. لازم به ذکر است که در مورد محافظ سرمائی، مسموميت کم و قابليت حل شدگی بالا حائز اهميت است در صورت مسموميت اين محافظ ها، مرگ و مير در گامت ها بعد از انجماد زدائی اتفاق می افتد.
اما سرد کردن با نيتروژن مايع برای انجماد جنين روش قابل اعتمادی نمی باشد. و اين روش را در زمينه انجماد اسپرم بايد برای تمام انواع گونه ها آزمايش کرد زيرا گونه ها شامل انواع مختلفی از سلولها هستند که اين سلول ها، گونه ها را با هم متفاوت می سازد پس انجماد آنها با هم متفاوت است.

بايد عنوان کرد که صدمات زيادی هم در ارتباط با انجماد و انجمادزدائی می تواند صورت بگيرد و بسياری از اين صدمات در محدوده دمائی 0 تا 40- درجه اتفاق می افتد و دليل اين صدمات برداشت حرارت و ايجاد شوک سرمائی و تشکيل کريستال يخی و نيز بکار بردن محافظ های سرمائی در سلول ها و سميت آنها و همچنين نوسان pH که در نتيجه انجماد و يا اضافه کردن محافظ های سرمائی اتفاق می افتد که بايد به اين مساله توجه کافی داشت و تا حد ممکن از اين صدمات به روش های مختلف جلوگيری کرد.

اما هنگام استفاده از اين اسپرم های منجمد شده با استفاده از قرار دادن ظروف محتوی آنها در آب تقريبا گرم در مدت زمانی کوتاه اين اسپرم ها را ذوب کرده و در زمان ذوب شدن اين اسپرم ها هيچ حرکتی ندارند و فرقی با اسپرم تازه ندارند و بايد سريع استفاده شوند.
اين خلاصه ای از روشهای انجماد اسپرم می باشد که هنوز هم به مطالعات زيادی در اين زمينه نياز می باشد و اعتقاد بر اين است که با انجام اصلاحات لازم در اين تکنيک ها می توان ميزان بقاء را در اين سلولها بميزان بيشتری افزايش داد.

ماهيان آبهای عميق دريا
مقدمه:
همانطور که می دانيم اقيانوس ها تقريبا 71 درصد از سطح زمين را پوشش داده و از نظر عمقی به چند منطقه تقسيم می شوند. در آنها 2 منطقه اصلی وجود دارد 1) منطقه پلاژيک 2)منطقه بنتيک(کفی)
در منطقه پلاژيک ارگانيسم ها آزادانه روی سطح آب شناور می شوند و اما در منطقه بنتيک، ارگانيسم ها با کف ارتباط دارند. منطقه پلاژيک: شامل1) منطقه نريتيک است که تا عمق 200 متری آب را (روی فلات قاره) پوشش می دهد و 2)منطقه اقيانوسی که در زير فلات قاره تا کف اقيانوس را در بر می گيرديعنی بيشتر از 200 متر را از نظر عمقی در بر می گیرد.
منطقه اقیانوسی خود به چند بخش نيز تقسيم می شود: 1)اپی پلاژيک: از سطح تا عمق 200 متری در دريا همراه با نور و اکسيژن غنی در سطح آب 2) مزوپلاژيک از عمق 200 تا 1000 متری آب را در بر می گیرد در جائی که نور بتدريج کم می شود و دما بين 4 تا 8 درجه سانتی گراد است. با افزايش دما، مقدار غذای در دسترس و اکسيژن حل شده نيز در حال کاهش است. 3) منطقه ژرفی(bathypelagic) زير 1000 متری آب تا عمق 4000 متری را شامل می شود و 4) منطقه مغاکی(Abyssopelagic)که زيستگاه عميق دريا از 4000 تا 6000 متریست و يک فضای آبی پهن است که شامل انواع ماهيان عجيب و ويژه می باشد. اين ماهيان برای زندگی در اين آبهای عميق است بصورت ويژه ای سازگار شده اند و اشکال گوناگونی در شکل بدن و فيزيولوژی آنها ديده شده که با خصوصيات فيزيکی منطقه عميق دريا ارتباط دارد و در اين مقاله سعی بر آن است که خلاصه ای از خصوصيات اين منطقه و ماهيان موجود در آن شرح داده شود.

شرايط فيزيکی منطقه عميق دریا
1) امواج آبی: آب در اين منطقه آرام و فاقد هر گونه جريان آبی است.
2) فشار آب: فشار در اعماق آب بالا است و خصوصيات ماهيان آبهای عميق، پاسخگوی اين ميزان بالای فشار آب است، بطوری که به ازای هر 10 متر عمق که به پائين می رويم 1 اتمسفر به فشار اضافه می گردد.
3) نور: نور در اعماق آب وجود ندارد و اين کمبود نور نقش مهمی را در شکل دادن به فرم زيستگاه ماهی بازی می کند.
4) اکسيژن حل شده: محتوای اکسيژنی اعماق آب زياد است. ماهيان منطقه مزوپلاژيک که دائما در حال مهاجرت های عمودی هستند می توانند کيسه شنای خود را ضمن مهاجرت به بالا و پائين پر و خالی سازند اما بسياری از ماهيان آبهای عمقی دريا، فاقد کيسه شنا می باشند.
5) درجه حرارت: دمای آب بتدريج با افزايش عمق آب کاهش می يابد بنابراين در عمق 200 متری آب درجه حرارت20 تا 25 درجه سانتی گراد و در عمق 1000 متری دما5 /0 درجه سانتی گراد و در حد فاصل منطقه پلاژيک و بنتيک دما از 5 درجه به 1 درجه سانتی گراد می رسد و در منطقه مغاکی(عميق) آب هم دما به ميزان زيادی کاهش می يابد.
6) دسترسی به غذا: در منطقه بنتيک(کفی) اقيانوسی کمبود غذا وجود دارد زيرا فعاليت فتوسنتزی وجود ندارد. بنابراين اشکال ساکن در مناطق عميق می بایست به ذرات باقيمانده غذائی از سطح آب و از منطقه نوری بسنده کنند.
7) شوری: شوری يک فاکتور شيميائی است که توزيع ماهی ها را تحت تاثير قرار می دهد اما شوری با عمق تغيير نمی کند.
8) فاکتورهای زيستی: پارامترهای زيستی مهم شامل ماهيخواری، رقابت و کمبود غذا است. غذا شامل ذراتی است که از بالا به پائين می افتند و همواره کمبود غذائی وجود دارد. رقابت برای غذا فاکتور مهمی است که جامعه عمقی آب را تحت تاثير قرار می دهد . همه ماهيان آبهای عميق گوشتخوارند و از راههای مختلفی برای دسترسی به غذا استفاده می کنند ، همچنين جانوران مرده در آبهای عمقی تجزيه نمی شوند.

تغييرات ماهيان آبهای عميق

- سازگاری های معمول در ماهيان آبهای عميق:
1) اندازه و وزن: اندازه و وزن ماهيان آبهای عميق با افزايش عمق کاهش می يابد. اين مساله بدليل جبران فشار بالای ستون آب، دسترسی به مواد غذائی کم و مساله ته نشينی می باشد. اين ماهيان فعاليت کمی دارند پس عضلات قرمز که در فعاليت ماهيان موثر است کمتر و همچنين اسکلت محوری آنها کوچکتر است.
2) فراوانی: تعداد و تنوع ماهيان آبهای عميق با افزايش عمق کاهش می يابد همچنان که مقدار غذا هم بتدريج با افزايش عمق کاهش می يابد.
3) تنظيم شناوری: ماهيان آبهای عميق به اشکال مهاجر و غير مهاجر طبقه بندی می شوند. اشکال مهاجر به سطح آب در جستجوی غذا مهاجرت می کنند و تفاوت فشار آب اعماق مختلف را در حين مهاجرت تحمل می کنند. اما اشکال غير مهاجر که مهاجرتی ندارند و در همان منطقه محدود به خود شنا می کنند. تنظيم شناوری و حرکت به اعماق مختلف آب نياز به ميزان بالای انرژی دارد که ماهيان آبهای عميق فاقد آن هستند اما تنظيم را با يک يا بيش از يکی از راههای زير انجام می دهند:

الف) با کاهش اندازه بدن
ب) افزايش محتوای آبی بدن که چگالی آنها را به آب اطراف نزديکتر کرده و ميزان فرونشست را کاهش می دهد.
ج) برخی از ماهيان با ذخيره مايعاتی با چگالی پائين به شناوری متعادلی می رسند و تری گلیسیريدهای معمول را در بخش های مختلف بدن ذخيره می سازند.
د) بسياری از ماهيان استخوانی مزوپلاژيک، استرهای مومی را برای رسيدن به شناوری متعادل استفاده می کنند.
ه) و با پر و خالی کردن کيسه شنا (معمولا در انواع ماهيان عمقی مهاجر)

4) خاصيت نورتابی: اين خاصيت در ماهيان آبهای عميق وجود دارد و بدين منظور از اندام های نورزا استفاده می کنند. اين مساله يک سازگاری به کمبود نور است. اندام های نورتاب ممکن است روی تمام سطح بدن وجود داشته باشند و يا ممکن است در محدوده های متفاوتی متمرکز شوند مثلا در طرفين شکم و يا در سر و ... .
ماهی کورIphops يک جفت اندام نور زای بزرگ در زير استخوان های پشت جمجمه دارد. کوسه های Squalidaeدارای نور بسيار کمی هستند و اندام های توليد نور آنها در تمام سطح بدن پراکنده اند. ماهیPhotoblepharon در زير چشم ها دارای اندام نوری می باشد. نور توليد شده توسط ماهيها، رنگ های متنوعی را دارد که بمنظور اهداف متفاوتی استفاده می گردد. ماهیMalacoteus و ماهی Pachystomiasنور قرمز توليد می کنند.

نور تابی به 2 منظور استفاده می گردد:
• برای جذب طعمه مثلا در ماهیAngler fish
• برای شناسائی جنس مخاف و شناسائی ديگر افراد گونه خود

5) چشم ها: در برخی از ماهيان آبهای عميق، چشم ها بسيار بزرگ اند. چشم اين ماهيان تا حد ممکن بسياری از اشعه های نوری را تجمع می دهد. چشم های تلسکوپی می تواند در بالا مثل ماهیGigantara و يا در پائين مثل ماهیArgyropelecus وجود داشته باشد. در ماهيان مزوپلاژيک چشم ها معمولا بزرگتر است که بمنظور ديدن در نور کم سازگار شده است. اين چشم ها مردمک های بزرگی را بمنظور جذب ميزان بالای نور دارد و شبکيه تراکم بالائی از رنگدانه های بينائی را دارد که سبب جذب 95 درصدی از نور می گردد.
برخی از اين ماهيان هم چشم هائی مشابه آئينه مقعر دارند که بمنظور به حداکثر رساندن مقدار نور بکار می رود. ماهيان منطقه مغاکی در تاريکی مطلق دريا زندگی می کنند و چشم های کوچکی دارند و بمنظور شناخت جفت خود دارای خاصيت نورتابی هستند.
بسياری از ماهيان آبهای عميق کاملا کور هستند اما آنها برای جبران کمی ديد ، يک سيستم پيشرفته از کانال های موجود در خط جانبی و يا زوائد خارج شده از بدن را بمنظور اطلاع از محيط اطراف استفاده می کنند.
6) غذا و عادات غذائی: در آبهای عميق، مواد غذائی مشتمل بر جانوران و گياهان مرده مانند باران از بالا به پائين سقوط می کنند اما مقدار غذا به تدريج با افزايش عمق بدليل وجود تغذيه کنندگان از ستون آب محدود می گردد. ماهيان آبهای عميق شکارچی اند . کمبود غذائی، آنها را به سمت رژيم گوشتخواری سوق داده و مصرف انرژی با افزايش عمق اقيانوسی افزايش می يابد.
در منطقه مزوپلاژيک ماهيانی (مانندMyctophids و Stomiatoids ) برای تغذيه از زئوپلانکتون ها مهاجرت عمودی به سطح دارند. مطابق نظرMarshall در سال 1979 مهاجرت تغذيه ای در ماهيان اين منطقه امری معمول است. برخی از ماهيان شکارچی، آرواره ای بزرگ همراه با دندان های قوی و کانال گوارشی بلند بمنظور خوردن طعمه بزرگتر از اندازه خود دارند(مانندAlepisauroids وChiasmodontoids ). ماهيان آبهای عميق، آرواره های پيشرفته، دهان پهن، دندان های قوی، خارهای آبششی توسعه يافته و معده بلندی را دارا هستند مانند ماهیSaccopharynx . ماهی Chiasmodus melanoceatasمی تواند طعمه ای را با اندازه 2 تا 3 برابر اندازه بدن خود استفاده کنند. بلع در اين ماهيان مانند مارها تحت تاثير آرواره ها قرار می گيرد و از عمل ماهيچه های حلقی استفاده نمی شود. ماهيان Benthopelagic (حد فاصل منطقه سطحی و کفی) بميزان زيادی به زئوپلانکتون های وابسته هستند. بسياری از اينها روی مواد پوسيده تغذيه می کنند و قدرت جويدن ندارند.
7) اندام های حسی ديگر در ماهيان آبهای عميق دريا: تعدادی از ماهيان آبهای عميق قدرت ديدن ندارند اما دارای شاخک های بلند بسيار توسعه يافته ای هستند که بوسيله آن می توانند از محيط اطراف خود اطلاع پيدا کنند. در ماهیBathypterois يکی از شعاع های باله بلندتر از بدن است که بعنوان شاخک عمل می کند. ماهیStylophorus paradoxus هم يک رشته طولانی دارد که از باله دمی بالا می آيد و بعنوان آنتن عمل می کند. شاخک های بلند ماهيان آبهای عميق می تواند حرکت جزئی آب اطراف را حس کند و بدين وسيله هم از وجود دشمن باخبر شده و از آن دوری می کنند.
8) سيستم بويائی: در اين ماهيان، اندام های بويائی در يک پوشش در کنار پوزه قرار دارد. هر اندام مشتمل بر تيغه های بويائی است که بصورت گل نواری يا موازی هم قرار گرفته است. اين سلول های حساس پس ار دريافت اطلاعات از محيط اطراف اين پيام را به پياز بويائی در مغز جلوئی انتقال می دهند. در ماهيان آبهای عميق اندام های بويائی بصورت متفاوتی توسعه يافته است بطوری که در يک طرف، اين اندام ها بزرگ اند مانند کوسه ها و مار ماهيان ساکن در کف و يا در بعضی ديگر در يک طرف اين اندام ها کوچک اند مانند ماهیAngler fish ماده.
9) رنگ ماهيان آبهای عميق: اين ماهيان معمولا دارای رنگ تيره می باشند. بسياری از اين ماهيان به رنگ سياه يا نقره ای تيره بمنظور حفاظت از ديد شکارچيان می باشند.
10) روش توليد مثلی: اين ماهيان دارای سازگاری های توليد مثلی هستند و بدليل عدم وجود نور با مشکل پيدا کردن جفت مواجهه اند. خاصيت نورتابی ويژه و وجود فرمون های جنسی در جنس ماده، توسط اندام های بويائی در جنس نر تشخيص داده می شود. برخی از ماهيان کفزی آبهای عمقی مساله يافتن جفت خود را با توليد صدا توسط کيسه شنايشان حل می کنند(مثلا در ماهیMacrouridae وOphididae ). همچنين فتوفورها(اندام های نوری) بمنظور جذب جنس مخالف بکار می رود. روش ديگر توليد مثلی در اين ماهيان، هرمافروديت شدن است (مثلا در ماهیLancet fish و ماهیBaracudin ). اما در برخی از گونه های ماهيان آبهای عمقی جنس نر بعد از پيدا کردن جنس ماده بصورت انگل به آن می چسبد. در چنين گونه هائی گنادهای هر دو جنس تا زمانی که ماده توسط نر بصورت ميزبان انگلی در آمده به بلوغ جنسی نمی رسد.

برای ديدن خصوصيات عجيب ماهيان آبهای عمقی دريا به پيوست مراجعه کنيد.

11) چرخه زندگی در ماهيان آبهای عميق:
الف) تخم ها: ماهيان آبهای عمقی دريا در محل زندگی خود در عمق تخمريزی می کنند اما همواره تخم های آنها بصورت شناور به سطح آب می آيد. اين تخم ها به ميزان زيادی توليد می شوند و اين شانس بقا را افزايش می دهد. تعداد تخم های اپی پلاژيک جنس ماده ماهیAngler fish ممکن است به بالای 5 ميليون عدد تخم هم برسد.
ب) لاروها: لاروها در سطح آب هچ می شوند در جائی که برای لارو، غذای کافی در دسترس بوده و شرايط لازم بمنظور تکامل تخم ها، مساعد می باشد و در آنجا مانند ديگر لاروها هچ می شوند. لارو تازه هچ شده کروی است و اين لاروها در آب های بالائی تغذيه کرده و رشد می کنند.
اين لاروها معمولا بمنظور فرار از دشمنانشان بدنی شفاف دارند. بعد از دگرديسی، افراد جوان به محل زيست والدين شان در عمق بر می گردند و پوست آنها بمنظور کاستن چگالی و کاستن سرعت ته نشينی بمانند بالون باد می کند.
مترجم: نسرين چوبكار

تغذيه ماهيان پرورشی(گرمآبی)
از آنجا كه سهم عمده اي از هزينه هاي پرورش ماهي مربوط به تأمين غذاست لذا توجه به مسائل تغذيه اي از جمله نوع غذا ، مقدار غذا ، زمان غذادهي وهمچنين ارتباط تغذيه با ساير عوامل از جمله درجه حرارت آب واندازه ماهي بسيار مهم است.از آنجا كه شرايط پرورش وعادات تغذيه اي ماهيان سردابي وگرمابي متفاوت است مسائل تغذيه اي آنها در دو بخش بررسي مي گردد.

الف) تغذيه ماهيان گرمابی

با توجه به اينكه پرورش ماهيان گرمابي بصورت توأم وچهار گونه اي در استخرهاي خاكي انجام ميشود. لذا بخشي از نيازهاي غذايي آنها از محيط طبيعي استخر از جمله زي شناوران گياهی و جانوري ، كفزيان و گياهان علوفه اي موجود در استخر تامين مي گردد.

۱-ماهی فيتوفاک ياکپور نقره ای
فيتوپلانکتون خوار بوده واز پلانکتونهايي كه اندازه آنها حدود 20 ميكرون است تغذيه مي نمايد.

۲-ماهی کپور سرگنده يا بيگ هد
زئوپلانکتون خوار بوده واز زي شناوران جانوري با اندازه 60 ميكرون تغذيه مي نمايد و از روتيفرها ، سخت پوستان كوچك و آلگهاي درشت نيز تغذيه مي نمايد.
· نكته : توليد دو گونه يادشده در استخرهاي پرورش نيازي به غذاي دستي نداشته وبا عمل كوددهي وبارور سازي استخر ميتوان اين دو گونه ماهي را با حداقل هزينه توليد نمود.

۳-ماهی آمور
از گياهان عالي وماكروفيت ها تغذيه مي نمايد.اينماهيبراي توليد يك كيلوگرم گوشت نياز به 25 تا 30 كيلوگرم علوفه سبز دارد.

4ـ ماهي كپور معمولي :
همه چيز خوار بوده واز جانوران كفزي ، شيرونوميده ها وموجودات پلانکتوني درشت تغذيه مي نمايد.
· بمنظور سرعت بخشيدن به رشد دو گونه اخير (آمور ـ كپور) پرورش دهنده ناگزير است از غذاي دستي استفاده نمايد. بدين منظور براي تغذيه ماهي آمور از علوفه سبز (شبدرويونجه) استفاده مي نمايد.ـ براي تغذيه ماهي كپور ميتوان مخلوطي از غذاي دستي شامل غلات ، كنجاله ها وپودرماهي به شكل خميري ويا از غذاي كنسانتره استفاده نمود. تغذيه ماهي كپور بايد درحدي باشد كه 70-60 درصد محصول ماهي از غذاي طبيعي استخر ومابقي از غذاي دستي تأمين گردد.

نكته هاي مهم:
1ـ استفاده از تشت هاي پلاستيكي جهت تغذيه ماهي كپور به تعداد 10-5 عدد در هكتار وقاب چوبي به ابعاد 2×2 براي تغذيه ماهي آمور ضروري است.
2ـ تشت هاي غذاي ماهي كپور بايستي در يك طرف ديواره طولي استخر ودر خلاف جهت آخور (قاب چوبي)براي تغذيه آمور قرار داده شود.
3ـ جهت تغذيه ماهيان آمور كمتر از 100 گرم بايستي علوفه ها را قطعه قطعه كرده ودر داخل قابهاي چوبي قرارداد.
4ـ با توجه به مصرف غذاي كپور توسط ماهي آمور وبمنظور جلوگيري از تغذيه ماهي آمور از كنسانتره كپور بايستي غذاي ماهي آمور 2-1 ساعت زودتر داده شود.

فيلماهي با نام علمي Huso huso از ساير ماهيان خاوياري بعلت داشتن دهاني بزرگ و هلالي شكل و سبيلكهاي فشرده متمايز مي‏شود. اين ماهي يكي از بزرگترين ماهيان درياي خزر است كه طول آن تا 6 متر و وزن آن تا 1500 كيلوگرم نيز مي‏رسد. اين ماهي در حوضه درياي سياه، آزوف و خزر زندگي كرده و جهت توليد مثل به رودخانه‏هايي مثل ولگا، سفيدرود و گرگانرود مهاجرت مي‏كند. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن بترتيب 14-11 عدد، 52-41 عدد و 11-9 عدد مي‏باشد اولين پلاك پشتي از ساير پلاكهاي اين رديف كوچك‏تر است. سن بلوغ جنسي در فيلماهي بالاست، بطوريكه نرها در 14-12 سالگي و ماده‏ها از 18-16 سالگي به بعد بالغ مي‏شوند. اين ماهيان در فصول بهار و پائيز وارد رودخانه‏ها مي‏شوند. تكثير در فصل بهار قسمت اعظم توليدمثل طبيعي اين ماهي را تشكيل مي‏دهد. ماهيان بهاره در همان سال و ماهياني كه در پائيز وارد رودخانه مي‏گردند در بهار آينده تخمريزي مي‏كنند. فيلماهي بالغ در اواخر زمستان و اوائل بهار، هنگامي كه دماي آب 8-6 درجه سانتيگراد است تخمريزي مي‏كند. اوج تخمريزي اين ماهي در آب 12-10 درجه مي‏باشد كه بيشتر در رودخانه‏هاي صخره‏اي، سنگي و رسي و معمولاً تا عمق 20 متري صورت مي‏پذيرد.

هماوري اين ماهيان 2500-360 هزار است. اين تعداد براساس سن و وزن ماهي افزايش مي‏يابد. انكوباسيون تخمهاي آن در دماي 14-12 درجه سانتيگراد 9-8 روز طول مي‏كشد. فاصله بين دو تخمريزي طبيعي 5-3 سال است. افراد جوان در اوائل سن بلوغ هر سال يكبار تخمريزي مي‏كنند. اما با افزايش سن اين فاصله زماني بيشتر مي‏شود.

بچه فيلماهيان از بي‏مهره‏گان تغذيه كرده و سپس با ماهيان بالغ بسوي دريا سرازير مي‏شوند. از مهم‏ترين غذاي اين ماهيان در درياي خزر مي‏توان به شگ‏ماهيان، كفال ماهيان، كيلكا، گاوماهيان، كلمه و انواع سپرينده‏ها و بي‏مهره‎‏گان ديگر اشاره كرد.

رشد اين ماهي در مقايسه با ساير ماهيان خاوياري آهنگ سريعتري دارد بطوريكه فيلماهيان يكساله به طول 65-28 سانتي‏متري مي‏رسند، اما رشد طولي آن از سال چهارم زندگي كاهش مي‏يابد.گوشت اين ماهي حاوي 6/16% پروتئين و 7/6% چربي مي‏باشد. خاويار آن نيز 9/25% پروتئين و 8/11% چربي دارد.

اين ماهي از نظر شيلاتي اهميت فراواني دارد و خاويار آن از نوع درجه 1 محسوب مي‏شود. ميزان خاويار استحصالي فيلماهي در سالهاي اخير روند نزولي داشته است

استرلياد با نام علمي Acipenser ruthenus از جمله ماهيان حوضه درياهاي سياه، خزر و بالتيك محسوب مي‏شود. اين ماهي از تاسماهيان آب شيرين بشمار رفته و بطور دائم در رودخانه‏ها زندگي مي‏كند. حداكثر طول اين ماهي تا 100 سانتي‏متر مي‏رسد. لب پائيني اين تاسماهي شكافدار بوده و سبيلكهاي آن زوائد كركدار ريزي دارند. حداكثر وزن اين ماهي تا 16 كيلوگرم نيز مي‏رسد. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن بترتيب معادل 16-12 عدد، 71-58 عدد و 16-12 عدد مي‏باشد. مهمترين محل زيست اين ماهي رودخانه ولگا مي‏باشد و آب با شوري 5 در هزار براي اين ماهي بسيار مطلوب مي‏باشد. حداكثر سن اين ماهي 27 سال گزارش شده است. غذاي اصلي اين ماهي را لارو و حشرات، نرمتنان و سخت‏پوستان كوچك تشكيل مي‏دهند. اين ماهي در فصل زمستان تغذيه نمي‏كند و در قسمتهاي عميق رودخانه به خواب زمستاني مي‏رود. بلوغ جنسي در نرها در سن 5-4 سالگي و در ماده‏‎ها در 9-7 سالگي رخ مي‏دهد. تعداد تخمها بين 137-11 هزار متغير مي‏باشد. تكثير اين ماهي در آب 11-9 درجه به اوج خود مي‏رسد. ماهيان جوان قدرت شناي زيادي نداشته و مناطق آرام را جهت زندگي انتخاب مي‏كنند. گوشت اين ماهي حاوي 4/6-6/5% چربي مي‏باشد.

اين ماهي امكان توليد دورگه با ساير ماهيان خاوياري بخصوص فيلماهي را داشته و از نظر پرورش گوشتي اين دورگه‏ها نتايج بسيار مطلوبي بدست آمده است. به اين دليل استرلياد از اين نظر حائز اهميت شيلاتي زيادي مي‏باشد. گفته مي‏شود كه از اين ماهي دو جمعيت با مشخصات مرفومتريك متمايز از يكديگر وجود دارد.

ماهي شيپ با نام علمي Acipenser nudiventris

در گذشته بيشتر به آبهاي جنوب درياي خزر در بخشهاي كورا و سفيدرود و در شمال رودخانه اورال وابسته مي‏باشد. اين ماهي در درياي آرال و سياه زندكي مي‏كند. رشد اين ماهي در درياي خزر بهتر از درياي اورال است. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن به ترتيب 17-11 عدد، 74-52 عدد و 17-11 عدد مي‏باشد. اين ماهي نيز در پائيز و بهار وارد رودخانه‏ها مي‏شود، يعني داراي دو نسل مهاجر پائيزه و بهاره مي‏باشد. زمان تخمريزي آن از فروردين تا ارديبهشت بوده و تخمريزي در آب حدود 10 درجه سانتيگراد را ترجيح مي‏دهد. سن بلوغ جنسي در نرها 12-9 سالگي و در ماده‏ها 14-12 سالگي بوده و ماهيان ماده يكسال در ميان تخمريزي مي‏كنند. حداكثر سن اين ماهي به 36 سال مي‏رسد. حداكثر طول و وزن آنها بترتيب 192 سانتي متر و 40 كيلوگرم است. هماوري مطلق اينها حدود 600000 عدد است كه تا يك ميليون نيز گزارش شده است. غذاي اين ماهي در درياي خزر بيشتر شامل ريزكولي و نرمتنان، حشرات، سخت پوستان و كيلكا مي‏باشد. پراكنش اين ماهي در درياي خزر يكنواخت نمي‏باشد و بيشتر در اعماق 25-11 متري با دماي آب 14-3 درجه سانتيگراد زيست مي‏كنند. بعلت نوع تغذيه اين ماهي بيشتر آبهاي كم عمق با عمق كمتر از 50 متر با بستر گلي را ترجيح مي‏دهد. گوشت اين ماهي حاوي 2/10% چربي و 7/18% پروتئين مي‏باشد. اين ماهي يكي از پرارزش‏ترين ماهيان خاوياري درياي خزر بوده و در آمار صيد سواحل ايران، مشابه آمار صيد ساير كشورهاي حاشيه درياي خزر، ميزان صيد آن از همه ماهيان خاوياري كمتر مي‏باشد. در دهه اخير بعلت صيد بي‏رويه ذخاير ماهي شيپ در درياي خزر به شدت كاهش يافته بطوريكه در رودخانه ولگا اصلاً گزارش نشده و در كشورهاي روسيه، آذربايجان و تركمنستان در ليست كتاب قرمز قرار دارند. در حال حاضر تخمريزي طبيعي اين گونه فقط در رودخانه اورال قزاقستان صورت مي‏گيرد و تعداد اندك وارد رودخانه سفيدرود مي‏شود. شيلات ايران براي حفظ ذخاير اين گونه در سالهاي اخير بطور متوسط 2-5/1 ميليون عدد بچه ماهي از اين گونه را از طريق تكثير مصنوعي توليد و به درياي خزر رهاسازي نموده است. طبق توافق 5 كشور حاشيه درياي خزر و كنوانسيون CITES صادرات گوشت و خاويار اين گونه از سال 2001 براي همه كشورهاي حاشيه درياي خزر صفر مي‏باشد

تاسماهي روسی بانام علمي Acipenser gueldenstadti

در حوضه درياي سياه ، آزوف و خزر زندگي مي‏كند. اين ماهي در درياي آزوف رشد خوبي دارد اما رشد آن در درياي خزر به مراتب بيشتر است. پوزه اين ماهي درمقايسه با تاسماهي ايراني كوتاه‎تر و گردتر مي‏باشد و سبيلكهاي آن به نوك پوزه نزديكترند. تعداد صفحات استخواني پشتي، پهلويي و شكمي آن به ترتيب 18-9 عدد، 50-30 عدد و 14-6 عدد مي‏باشد، لب پائيني اين ماهي در وسط داراي بريدگي است. محل زندگي اين ماهي در درياهاي سياه، آزوف و خزر است. مهاجرتهاي توليدمثلي اين ماهي در فصول بهار و پائيز انجام مي‏گيرد . ماهياني كه در بهار مهاجرت مي‏كنند در تابستان همان سال و ماهيان مهاجر پائيزي، پس از زمستان گذراني در اوائل بهار سال بعد تخمريزي مي‏كنند.

اوج تخمريزي اين ماهي در دماي 25-21 درجه سانتيگراد مي‏باشد. سن بلوغ جنسي در نرها از 7-14 سالگي و در ماده‏ها از 20-8 سالگي شروع مي‏شود. حداكثر سن اين ماهي 50 سال است. حداكثر طول و وزن آنها بترتيب به 175 سانتي‏متر و 64 كيلوگرم مي‏رسد. هماوري مطلق اين ماهي بين 800-700 هزار عدد است. بچه ماهيان اين گونه ابتدا از بي‏مهر‏ه‏گان، سخت پوستان، كرمها و ماهيان بالغ عمدتاً از نرمتنان و ماهيان تغذيه مي‏كنند. ميانگين خاويار استحصالي از هر ماهي ماده در آبهاي ايران حدود 3 كيلوگرم مي‏باشد. تكثير مصنوعي اين ماهي امروزه يكي از فعاليتهاي عمده تكثير مصنوعي در شمال درياي خزر مي‏باشد. در شمال درياي خزر ماهيان جوان اين گونه در محدوده 5-2 متري زندگي مي‏كنند اما در آبهاي جنوبي درياي خزر، محدوده عمقي 30-2 متري را ترجيح مي‏دهند. آمار نشان مي‏دهد كه ميانگين طول و وزن ماهيان نر و ماده اين گونه در تركيب صيد هر ساله اندكي رو به كاهش گذاشته است

تغذيه ماهيان سردابي(قزل آلا)

ازآنجائيكه آزاد ماهيان در محيط طبيعي از نرمتنان , حشرات آبزي , سخت پوستان كوچك و… تغذيه مينمايد در شرايط پرورش مي بايست نيازهاي تغذيه اي آنان از نظر پروتئين , چربي ها , قندها , ويتامين ها و مواد معدني توسط غذاي كنسانتره تأمين کند. ميزان نيازمندي ماهيان به مواد فوق با وزن ماهي تغيير مي كند به همين جهت غذاي كنسانتره ماهيان با توجه به اندازه ماهي در اندازه هاي مختلف وبا تركيبات مختلف ساخته مي شود.

انواع غذاي كنسانتره ماهي قزل آلا

1_ غذاي آغازين(sft) با ميزان پروتئين بالاتراز (50-45)درصد،براي ماهيان كمتراز 5 گرم

2_ غذاي رشد(fft) باميزان پروتئين بطورمتوسط(45-40) درصد ،براي ماهيان 30-5 گرم

3_ غذاي پرواري (gft ) با ميزان پروتئين حدود(4035) درصد ،براي ماهيان 350-30 گرم

4_ غذاي مولدين(bft )با ميزان پروتئين(45-40)درصد،براي ماهيان مولد (بيش از 350گرم)

نحوه و میزان غذادهي ماهي قزل آلا :

در صورتی که غذادهی به صورت دستی انجام ميشود ميزان غذاي ماهي قزل آلا پس از محاسبه ، داخل سطل ريخته واز روي ديواره استخر توسط كارگر به داخل استخر پخش مي گردد.

طريقه محاسبه غذا بدين صورت است.

درصدغذادهي× بيوماس ماهي= ميزان كل غذا

· بيوماس ماهي از ضرب تعداد ماهي بر متوسط وزن ماهيان بدست مي آيد.

· درصد غذادهي با توجه به سايز ماهي ودماي آب وبراساس جدول غذادهي بدست مي آيد.

كوسه ماهي دم دراز

رده: Lamniformes
خانواده: Alopiidae
جنس: Alopias
گونه: vulpinus

طبقه بندی:

كوسه ماهی دم دراز سواحل امريكا در ابتدا توسط Bonnaterre در سال 1788 با نام Squalus vulpinis شرح داده شد و بعداً به اسم صحيحتر Alopias vulpinus توسط Bonaterre در سال 1788 تغيير كرد كه اشتقاق يافته از vulpes ( روباه صفت ) بود كه معنی روباه را در لاتين می داد. اسم های مشابه اين كوسه ماهی شامل:
توزيع جغرافيايی:

كوسه ماهی های دم دراز اقانوسی و گونه های ساحلی در مناطق گرمسيری و آب های سرد ملايم در سرار جهان ساكن شده اند ولی‌ بيشتر در آب های ملايم رايج و معمول اند. اين كوسه ماهی در اقيانوس اطلس از جزيره نيوفاولند تا كابا، در جنوب برزيل تا آرژانتين، از نروژ و جزيره بريتانيا تا قانا و ساحل Lvory كه شامل دريای مديترانه است وجود دارد. اگرچه در ميان سواحل بكر و دست نخورده اتلانتيك US نيز يافت می شوند.وجود اين كوسه ماهی در جنوب انگلستان بسيار نادر است. همچنين اين كوسه ماهی در مناطق Indo-pacific ، در جنوب آفريقا، تانزانيا، سومالی، Maldives ، مجمع الجزاير Chagos ، خليج آدن، پاكستان، هند، سرلانكا، ساماترا، ژاپن، جمهوری كره،استراليا، نيوزلند و New Caledonia يافت می شوند.
اين ماهی دارای چشم تخم مرغی شكل عمودی بزرگ است همراه با يك نوك V شكل در سر، يك پوزه دراز و تعداد دندان های معدود. همچنين يك انتهای آزاد تيز در باله ی پشتی وجود دارد كه اين باله قبل از منشا باله ی لگنی واقع شده است. كوسه ماهی دم دراز به كوسه ماهيان درنده شباهت دارد با اين تفاوت كه كوسه ماهی دم دراز سر باريكتر و پوزه ی كشيده تر دارد و باله ی سينه ای تقريباً مستقيم با انتهای پهن دارد.

رنگ كوسه ماهی دم دراز:

كوسه ماهیان دم دراز اغلب قهوه ای تيره و خاكستری مايل به سفيد هسنتد ولی غالباً كاملاً سياه هستند. اين كوسه ماهيان در سطح پايينی بدنشان سفيد هستند، ولی لكه هايی نزديك به باله ی پشتی و قسمت اصلی دم دارند كه اين رنگ سفيد به سمت باله ی سينه ای و سر نيز توسعه يافته است.

ساختمان د ندان ها:

كوسه ماهیان دم دراز دندان های كوچك شمشيری شكل با لبه های صاف شده دارند.حدود 20 دندان روی هر يك از آرواره های بالايی و 21 دندان روی آرواره های پايينی وجود دارند. دندان های هر دو آرواره مشابه اند و اين دندان ها بصورت فزاينده ای مورب و با حاشيه ی بيرونی مقعر هستند.

دندان های كوچك:

دندان های پوستی (Dermal ) اشتراك زيادی با هم دارند و خيلی كوچك هستند ( 2/0*21/.mm) اين دندان ها بصورت تيغه های افقی پهن و كوچك اند كه يك ساقه ی مناسب و بلندی دارد.

سايز، سن و رشد:

نرهای اين كوسه ماهی 5/10 فوت(cm 330) و ماده ها حدود 8/14-8/5 فوت (m450-260) بالغ می شوند. آنها هنگام تولد حدود 5 فوت (cm 150) طول دارند. اين كوسه ماهيان جوان در هر سال حدود 3/0 فوت (cm 10) در سال رشد می كنند.
اين كوسه ماهی در جوامع جزيره ای مثل جزيره Fannig و جزيره هاوايی نيز وجود دارد. در اقيانوس آرام شرقی اين كوسه ماهی در خارج از بريتانيای كلمبيا به سمت baja مركزی و جنوب يپاناما به سمت chile يافت می شوند.

محل سكونت:

كوسه ماهی دم دراز يك گونه آبزی ساكن شده در آب های ساحلی و اقيانوسی است. اين ماهی بطور طبيعی دور از ساحل مشاهده می شود اگرچه گاهی اوقات برای پيدا كردن غذا به سمت ساحل منحرف می شود. كوسه ماهی بالغ اغلب در بخش بالايی فلات قاره ای ساكن اند در صورتی كه در نوجوانی در ساحل خليج های كوچك و نزديك آب های ساحلی دريا زندگی می كنند. اين كوسه ماهی بيشتر روی سطح آب ديده می شود ولی در آب هايی با عمق حدود 1800 فوت (m 550) نيز ديده شده اند.گاهاً مشاهده شده است كه اين كوسه ماهی ها بيرون از آب می پرند. كوسه ماهيان دم دراز بعنوان گونه هايی با مهاجرت بالا در US مطرح شده اند.



بيولوژی (زيست شناسی):

خصوصيات بارز:
كوسه ماهيان دم دراز براحتی توسط Lobe بالايی دراز خود در باله ی دمی خود مشخص كننده هويت خود هستند. Lobe بالايی می تواند به بلندی بدن باشد و بصورت باريك و بلند و تازيانه وار ظاهر شود ، چشم اين كوسه ماهی نيز دارای سايز مناسبی است و باله ی پشتی اولی دارای انتهای تيز است و در جلو باله ی مخرجی قرار دارد. باله ی سينه ای اين ماهی داسی شكل است و با انتهای باريك است. قسمت های بالايی باله ی سينه ای توسط يك تكه وصله سفيد كه از منطقه ی شكمی به سمت جلو توسعه يافته است مشخص شده است.

بالاترين اندازه طول اين كوسه ماهی حدود 9/24 فوت (cm 760) و بالاترين وزن ثبت شده حدودًاً بالغ برlbs 750 (kg 340) گزارش شده است.

عادات غذايی:
ماهيان استخوانی حدود 97% از رژيم غذايی كوسه ماهيان دم دراز را تشكيل می دهند. آنها اغلب با ماهيان schooling (دسته ماهيان) مثل menhaden ، شاه ماهی، ماهی باريك اندام دراز منقار اقانوس اطلس، Sand Lance ، ماهی خال مخالی (استومری)، Blue Fish و
Butter Fish تغذيه می كنند و غذای معمول و رايج آنهاست. آنها همچنين از ماهيان استخانی و انواع سرپاوران تغذيه می كنند. اين كوسه ماهيان با احاطه كردن دسته های ماهيان آنها را با حركت تازيانه مانند دم هايشان حيرت زده می كنند اين عمل اغلب در گروه ها يا زوج ها مشاهده می شود.

تكثير:
كوسه ماهی دم دراز يك گونه ی تخم گذار زنده زا ست. به اين معنی كه بدون جفت ايجاد می شود. جنين ها توسط گروه كثيری از تخم ها در رحم تغذيه می كنند. تقريباً 2 تا 4 بچه در هر بارداری پرورش می يابند. سايز آنها غالباً در زمان تولد بين 5-7/3 فوت (cm 160-114) و
Lbs 13-11 (kg 5-6) است كه مستقيماً متناظر با سايز مادر است.
باله ی دمی در رويان درست متناسب با باله ی دمی در بزرگسالان است. آنها هر سال يكبار توليد مثل می كنند و آنها سعی در اين دارند كه در سراسر rang گونه ای خود تكثير داشته باشند.

انگل ها:
9 گونه از Copepods ها از جنس Nemesis ها انگل های كوسه ماهيان دم دراز هستند. اين انگل ها خود را به رشته های آبششی می چسبانند و می توانند باعث آسيب بافتی شوند. اين آسيب به رشته های آبششی می تواند باعث تنفس سخت در قسمت های مختلف آبشش شود.

تقاضای انسانی:
گوشت و باله های كوسه ماهی دم دراز ارزش تجاری خوبی‌ دارند. از اندام های داخلی اين ماهی برای تهيه ی چرم، روغن جگر و ويتامين استفاده می شود.
كوسه ماهی دم دراز صيد نامحدودی در قسمت هايی از سواحل تايوان،‌ برزيل، Uruguay ، USA و بقيه كشور ها دارد كه غالباً توسط longline ها و با قالب گيرهای USSR صيد می شوند. از ديگر مناطق مهم صيد اين ماهی قسمت های شمال غرب اقيانوس هند و شرق اقيانوس آرام است.
در جنوب كاليفرنيا برای صيد از تور بالاكش استفاده می شود و ذخائر آنها سريعاً رو به اتمام است. اين كوسه ماهيان اغلب توسط باله ی دمی خود به دام می افتند كه وقتی اين اتفاق رخ می دهد كوسه ماهی سراسيمه سعی می كند كه خود را از قلاب ماهيگيری برهاند كه در طی‌ اين حركت كوسه ماهی يك مقاومت پر تكاپو را متحمل می شود كه غالباً هم در رها سازی خود از تورهای ماهيگيری موفق است.


خطرهای انسانی:
كوسه ماهيان دم دراز بعنوان كوسه ماهيان بی خطر مطرح شده اند. زيرا اين گونه از كوسه ماهی بسيار ترسو بوده و نزديك شدن برای او سخت است و مشاهده شده كه اين كوسه های آرام هيچ گونه عمل پرخاشگری را انجام نمی دهند. اگرچه بايد احتياط لازم را در برخورد با آنها كرد زيرا آنها قبلاً به چند قايق حمله كرده اند.

نگهداری و حفظ منابع طبيعی:

كوسه ماهيان دم دراز بهنوان كوسه ماهيانی‌ كه مقدار آنها رو به كاهش است مطرح شده اند. اين كوسه ماهيان در سراسر جهان توسط اتحاديه ی IUCN حفاظت می شوند و در واحد های طبقه بندی جانوری بعنوان "داده های‌ دارای كمبود" تشخيص داده شده اند و اين تشخيص انقراض بر پايه ی توزيع آنها و وضعيت آنهاست. اين گونه ها در راه بازيافت و بهبود آب های خارج از محدوده ی ساحلی كاليفرنياست.
عوارض سنگينی برای مديريت برآورد شده و الان با نام گونه ی‌ "تقريباً تهديد كننده" در اين مناطق مطرح شده اند. IUCN يك نمايندگی اتحاديه ی جهانی سياستمدار حكومتی است و جريمه ای كه برای صيد آنها در نظر گرفته می شود برای نگهداری گونه ها مصرف می شود.
كوسه ماهی دم دراز يك گونه ی جهانی و توزيع شده با تعداد كم است كه متمركز كردن آنها يك امر آسيب پذير است زيرا باعث صيد پی در پی در دوره ی زمانی كوتاه می شود كه
نتيجه ی آن كمبود سريع داده هاست.

ماهي حلوا سفيد با نام انگليسي silver pomfret و نام علمي pampus argenteus كه در كويت زبيدي ناميده مي شود ، داراي ارزش غذايي بالايي است كه در سراسر جهان مشتريان فراواني دارد . اين ماهي همچنين داراي پراكندگي وسيعي در مناطق مختلف جهان از درياي شرق چين در آسياي جنوب شرقي و اقيانوس هند تا خليج فارس دارد . در سالهاي اخير به علت بهره برداري بيش از حد ذخاير اين گونه در آبهاي طبيعي ، كاهش شديدي در ذخاير آن در كويت و ساير مناطق جهان ايجاد گرديده است . عليرغم كاهش ايجاد شده در ذخاير طبيعي اين گونه و افزايش قيمت آن تحقيقات اندكي بر روي توسعه تكنولوژي هچري و پرورش اين گونه در سالهاي اخير انجام گرديده است .

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در ژوئن سال 1997 در يك تلاش مقدماتي براي توسعه هچري و تكنيكهاي پرورش لارو بخش آبزي پروري شيلات و اقيانوس شناسي موسسه تحقيقات علمي كويت براي اولين بار در جهان در پرورش لارو و توليد بچه ماهي حلوا سفيد در شرايط كشت در هچري به موفقيت هايي دست يافت كه با استفاده از تخم كشي از مولدين وحشي كه به وسيله تورهاي گوشگير سطحي صيد گرديده بودند ، تعداد 45 قطعه لارو بصورت موفقيت آميزي تا مرحله بچه ماهي نورس پرورش داده شدند0
متعاقب اين موفقيت كسب شده در مورد پرورش لارو در سال 1997 ، يك پروژه تحقيقاتي 5 ساله با بررسي امكانات فني كشت ماهي حلوا سفيد در كويت از آوريل 1998 آغاز گرديد . ازآن پس تاكنون اين پروژه توانست بطور موفقيت آميزي چندين هزار بچه ماهي انگشت قد ماهي حلوا سفيد را براي پرورش در نرسري و محيطهاي پرورشي توليد نمايد و تكنيك هاي پرورش لارو براي پرورش بازاري توسعه يافت0 در حال حاضر تلاشهاي مستمري براي توسعه مولدين پرورشي براي تكثير در شرايط كنترل شده پرورشي نيز در دست اقدام مي باشد.

عملكرد هچري :
منبع كنوني براي پرورش لارو استفاده از تخم هاي گرفته شده از مولدين وحشي است . نرها و ماده هاي كاملا رسيده در مدت ژوئن تا سپتامبر در آبهاي ساحلي كويت در اعماق حدود 5 تا 20 متر يافت مي شوند . آنها با تورهاي گوشگير سطح، در زمان جز ر و مدهاي بلند هنگام ماه نو و كامل در ساعات روز صيد مي گردند . در مدت دوره تخمريزي ، دامنه دماي سطحي آب دريا بينC º 33-28 و شوري بين 39-35 قسمت درهزار مي باشد .
پيك تخمريزي در ژوئن – جولاي ، هنگامي كه دماي آب در حدودC º 29-28 است ، مي باشد . ماده هاي كاملا رسيده با تخم هاي آزاد سيال و آبدار ، بين ساعت هاي 15 تا 18 در هنگام جزر يافت مي شوند0 در صيد با تور گوشگير ، نرهاي كاملا رسيده از نظر تعداد نسبت به ماده ها، به نسبت 5:1 بيشتر مي باشند0 نرها با يك شاخص گنادوسوماتيك( GSI) خيلي كمتري كه نسبت به ماده ها دارند، زودتر به رسيدگي جنسي مي رسند 0 مطالعات هم آوري و بافت شناسي نشان مي دهد كه مولدين با علائم نامشخصي كه دارند مي توانند حداقل شش بار از ژوئن تا آگوست با يك هم آوري نسبي 6/170 عدد تخم به ازائ هر گرم وزن بدن در هر بار ، تخمريزي نمايند . هم آوري مطلق براي يك ماهي ماده 500 گرمي حدود 350000 تخم مي باشد . بطور متوسط از هر عدد مولد رسيده حدود 40000 تا 60000 تخم سالم بر اساس اندازه و وضعيت تخمدان ها مي توان گرفت . در صد تخم هاي سالم بر اساس فصل / ماه صيد مي باشد بنابراين بالاترين درصد تخم هاي سالم مربوط به تخم هايي است كه در ماه ژوئن گرفته شده اند . تخم هاي لقاح يافته ، كروي، شفاف و شناور و قطري حدود 1/1 ميلي متر دارند . زمان تفريخ تخم ها 15 ساعت در دمايC º30-29 مي باشد و نسبت تفريخ بر اساس زمان و وضعيت جمع آوري تخم ها و معمولا بين 50-28 درصد مي باشد . لاروهاي تازه هچ شده داراي يك كيسه زرده بيضوي بزرگ و اندازه اي حدود 4/2 ميلي متر دارند .

پرورش لارو :
بهترين درجه حرارت براي پرورش لاروهاC º 29-27 درجه سانتي گراد و
شوري PPT 40-39 مي باشد . معمولا لاروهاي تازه تفريخ شده را در تراكم 120-30 قطعه لارو در ليتر ذخيره سازي مي كنند . با وجود اين ميزان ذخيره سازي 40-20 قطعه لارو در ليتر را بدون هيچ اختلاف معني داري در بقائ لارو در اين ميزان ذخيره سازي استفاده مي نمايند .
ميزان بقا در 12 روز بعد از تفريخ ، براي لاروهاي تغذيه شده با تركيبي از مخلوط چندگونه از ميكروآلگها شامل كلرلا ، ايزوكرسيس و نانوكلروپسيس با تراكم سلولي يك ميليون سلول در ميلي متر در آب محيط پرورش لاروها، به همراه روتيفرهاي غني سازي شده با مواد مغذي ، در مقايسه با استفاده از فقط يك گونه از آلگ ها ، بطور فابل ملاحظه اي بالاتر بوده است .
ابتدا لاروها را با روتيفر با تراكم 5 عدد روتيفر در ميلي متر تا روز ششم بعد از تفريخ ، تغذيه مي نمايند و سپس تراكم را به 15-10 عدد روتيفر در ميلي ليتر ، تا زمان اوج رفتار تغذيه اي شكارگري لاروها در روز هشتم ، افزايش مي يابد تا اينكه آنها را با ناپلي آرتمياي تازه هچ شده تغذيه نمايند .
لاروها بطور قابل ملاحظه اي بيشتر از روتيفرهايي كه محيط كشتشان با مخلوطي از چند گونه آلگ باشد در مقايسه با اينكه محيط كشت آنها فقط از يك آلگ باشد ، تغذيه مي كنند . علاوه بر آن چربي هاي امگا سه اساسي كه داراي اسيدهاي چرب غير اشباع با زنجيره بلند هستند در روتيفرهايي كه با مخلوطي از چند گونه آلگ ، همراه با مكمل هاي تجاري مانند Selco Super و
protein selco DHA تغذيه شده اند بطور قابل ملاحظه اي بيشتر است .
درخلال يك هفته از تغذيه با ناپلي آرتميا ، لاروها قادر به تغذيه با غذاهاي فرموله خميري مي باشند . لاروها همچنين به راحتي جهت تغذيه با غذاهاي خميري در سيني هاي آويزان شده در ستون آب عادت مي كنند .
در شرايط آزمايشي، بقاء تا مرحله بچه ماهي جوان 2/4% بوده است . پرورش لارو و توليد بچه ماهي با استفاده از تانك هاي فايبر گلاس گرد با ظرفيت يك تا چهار متر مكعب موجب بقائ بهتر لاروها در مقايسه با تانك هاي بزرگتر بوده است .
يكي از علل تلفات لاروها در هچري ناشي از رفتار لاروها در بلعيدن حباب هاي كوچك هوا در سطح آب است كه اين ناشي از رفتار ذاتي لاروهاي ماهي حلوا سفيد مبني بر مصرف مدوزها و ژله ماهي هاي كوچك است ، حبابهاي كوچك كه در ظاهر به شكل ژله ماهي هاي غير واقعي است توسط لاروها خورده شده و موجب شناور شدن و از دست دادن تعادل لاروها در ستون آب مي گردد . اين پديده در مرحله دوم پرورش لارو از روز 25 پرورش به بعد افزايش مي يابد. تلفات لاروها بر اثر بلعيدن حباب هاي هوا را با جايگزين كردن تكنيك هاي هوادهي مستقيم در تانك هاي پرورش لارو مي توان كاهش داد . تلفات لاروها بر اثر همجنس خواري در مقايسه با ساير گونه هاي ماهيان دريايي كمتر است . فقدان همجنس خواري و آمادگي پذيرش غذاي فرموله ، تكنيك هاي هچري را توسعه مي دهد و موجب اميدواري جهت توليد تجاري لارو مي باشد . مطالعات تحقيقات آتي براي بهبود پرورش لارو ، بر روي تغذيه و تكنيك هاي مديريت تانك براي افزايش توليد بچه ماهي خواهد بود .

كشت در محيط هاي پرورش :
تاريخ كشت ماهي حلوا سفيد در محيط هاي پرورشي در خشكي به سيستم كشت با استفاده از تانك هاي گرد با ظرفيت هاي متفاوت حتي بيش از 65 متر مكعب با جريان مداوم آب دريا بر مي گردد .
توليد غذاي تجاري مناسب براي استفاده در فاز پرورش نيز هنوز در دست اقدام مي باشد . بطور هم زمان ، بر اساس نتايج بدست آمده از تجربيات گوناگون ، يك غذاي نيمه مرطوب استفاده گرديده است ، غذا را در ظروف پلاستيكي كه در ستون آب آويزان است قرار مي دهند .
در آزمايشات انجام گرفته بين سالهاي 2003-1998 ، متوسط وزن حاصل شده براي ماهيان زير 50 گرم ، بيش از 34/.0 گرم در هر روز براي هر ماهي و 23/0 گرم در هر روز براي هر ماهي بالاي 50 گرم بوده است كه بدليل بهبود غذاهاي ساخته شده با افزودني هاي غذايي در سال 2004 ، ميزان رشد براي ماهيان زير 50 گرم ، به 62/0 گرم در هر روز براي هر ماهي و در سايزهاي بالاي 50 گرم ، به 32/1 گرم در هر روز براي هر ماهي افزايش يافته است .
در طول اين دوره نسبت رشد ويژه ( SGR ) برابر با 96/5% در هر روز براي هر ماهي در سايز زير 50 گرم و حدود 13/2% در هر روز براي هر ماهي بالاي سايز 50 گرم بوده است .
ميزان رشد در طول زمستان از نوامبر تا مارس در كويت هنگامي كه دماي آب به زير 13 درجه سانتي گراد مي رسد ، كاهش مي يابد . عملكرد رشد در اين ماهيان كه در تراكم هاي مختلف 60 ، 80 ، 100 و 120 قطعه در متر مكعب در روش كشت در تانك هاي با سيستم گردشي، ذخيره سازي شده اند نشان داد كه در تراكم ذخيره سازي 60 قطعه در متر مكعب ، بقائ بهتري را مي توان بدست آورد . عملكرد رشد ماهي حلوا سفيد در استخرهاي خاكي و قفس هاي دريايي تاكنون مورد بررسي قرار نگرفته است

توسعه مولدين پرورشي :
در طول مدت پرورش ماهياني كه رشد سريع تري داشتند را در تانك هاي جداگانه اي به منظور توسعه مولدين پرورشي نگهداري كردند . مطالعات بافت شناسي نشان مي دهد كه ماهي حلوا سفيد از
گونه هاي Gonochroistic مي باشد كه جنس هاي نر و ماده از هم جدا مي باشند0 مطالعات همچنين نشان مي دهد كه پروسه تفريق جنسيت براي نرها و ماده ها به ترتيب در سن 115 و 135 روز بعد از تفريخ كامل مي شود . در شرايط پرورش در تانك ، اندازه رشد كامل مولدين از 124 تا 832 گرم است0 ماهياني كه براي توسعه مولد سازي انتخاب شده بود ند رسيدگي گنادها در شرايط اسارت در آنها به سختي صورت مي گرفت ، چنانچه اولين نشانه وجود نرهاي كاملا رسيده براي توليد اسپرم در اندازه هاي 134 گرم وزن بدن و 17 سانتي متر طول چنگالي ( FL) مشاهده مي گرديد و ظهور ماده هاي رسيده در مولد سازي با مرحله 2 گنادها در اندازه 4/222 گرم وزن بدن و 5/19 سانتي متر طول چنگالي( FL) بود .
در مدت جولاي سال 2004 يك ماهي ماده 408 گرمي با مرحله چهار رسيدگي تخمدان مشاهده گرديد0 سرانجام مولدين نگهداري شده در تانك ها به Criptocarion آلوده شده و روند تخمريزي مولدين را در سال 2004 مختل نمود . بررسي هاي آتي در خصوص توسعه مولدين پرورشي از ماهيان توليد شده در هچري خواهد بود . به منظور دستيابي به تخمريزي مولدين نگهداري شده در كارگاه ، تلاش هايي جهت تزريق ماهيان با هورمون HCG صورت گرفت كه بر اثر تلفات ماهيان هيچ نتيجه اي حاصل نگرديد . پتانسيل مولدين پرورشي تحمل دستكاري و استرس تزريق را در مقايسه با مولدين وحشي ندارد و تكنيك هاي تخمريزي طبيعي مولدين در شرايط اسارت با استفاده از بهبود مديريت تانك پرورش و تغذيه هنوز در حال توسعه مي باشد .

چشم انداز آينده :
بطور معمول ، تكنولوژي هاي توسعه كشت تجاري گونه هاي ماهيان دريايي جهت تحقيقات و توسعه چندين سال وقت نياز دارد . در مقايسه با برخي از گونه هاي تجاري مهم دريايي پرورشي ، تحقيقات بر روي ماهي حلوا سفيد نسبتا در مراحل متاخرتري قرار دارد و در مراحل اوليه توسعه به نظر مي رسد كه به هر حال پروسه هاي ارزشمندي به منظور كاربرد تجاري صورت گرفته است . براساس نتايجي كه اخيرا حاصل شده، به نظر مي رسد كه ماهي حلوا سفيد يك كانديد جالب براي آبزي پروري با پتانسيل خيلي بالايي از ارزش بازاري و تقاضا بخصوص در خاور ميانه و آسياي جنوب شرقي باشد.

:سالانه ماهي هاي آزاد شنوك _ بزرگ ترين ماهي هاي آزاد اقيانوس آرام _ اقيانوس را به قصد سفر به رودخانه هاي محل تولد خود ترك كرده و در خلاف جهت رودخانه به شنا مي كنند. اين ماهي هاي ۴ تا ۶ ساله معمولاً پس از رسيدن به رودخانه در آنجا تخم ريزي كرده و سپس مي ميرند. طبق جديدترين مطالعات صورت گرفته ماهي هاي ماده يكي از بزرگ ترين جمعيت هاي توليد مثل كننده ايالت واشنگتن تغيير جنيست داده و زندگي خود را به عنوان ماهي هاي نر آغاز مي كنند.

جيمز ناگلر (Nagler.J) زيست شناس تكويني از دانشگاه آيداهو مي گويد: «از نظر زيست شناسي اين مسئله كاملاً غيرعادي است.» نتايج حاصل از بررسي هاي ناگلر و هم تيمي هايش موجب نگراني تعدادي از دانشمندان علوم محيط زيستي شده و آنها را واداشته تا مسئله را مجدانه مورد پيگيري قرار دهند.

كلي مانكيتريك (Mankittrick.K) اكوتاكسيكولوژيست دانشگاه نيوبرانسويك مي گويد: «به هر جا كه نگاه مي كنيم مي بينيم كه تعداد ماهي هاي آزاد به شدت كم شده است.» او كه در حال حاضر مشغول همكاري با سازمان حفاظت از محيط زيست كاناداست مي گويد كشف تغيير جنسيت در ماهي هاي شنوك نر (Oncorhynchus tshawytcha) مي تواند به حل اين معما كه چرا ماهي هاي آزاد در وضعيت زيست محيطي بسيار بدي قرار گرفته اند كمك شاياني بكند.

ناگلر به هنگام بررسي غدد جنسي ماهي هاي آزاد بالغ كه سال گذشته صورت داد متوجه ۵۰ ماهي نر و ۵۰ ماهي ديگري شد كه ظاهراً ماده به نظر مي رسيدند. او بررسي هاي خود را به ۳ ايستگاه تخم ريزي ماهي هاي آزاد معطوف كرد: ايستگاه تخم ريزي اين ماهي ها در واشنگتن، آيداهو و خم رودخانه هنفورد ريش در نزديكي ريشلند واش. آخرين ايستگاه مورد مطالعه مهمترين مكان تخم ريزي پاييزه شنوك ها در رودخانه كلمبياست.

ناگلر، از باله كوچك اين ماهي ها نمونه هاي بافتي تهيه كرده و DNA اين نمونه ها را در جست وجوي مواد شيميايي مرتبط با كروموزوم Y جنس نر مورد آزمايش قرار داد. هدف ناگلر از مورد مطالعه قراردادن ماهي ها در ايستگاه هاي تخم ريزي تنها به اين دليل بود كه مي توانست جنسيت شنوك هاي بالغ را به راحتي تشخيص دهد.

نتايج آزمايش هاي ناگلر بر روي ماهي هاي نر كاملاً مثبت بود. علاوه بر اين، ۸۴ درصد از ماهي هاي ايستگاه تخم ريزي هنفورد ريش كه ظاهراً ماده به نظر مي رسيدند حاوي مواد شيميايي مرتبط با جنس نر بودند و اين در حالي است كه هيچ يك از ماده هايي كه در اين ايستگاه اقدام به تخم ريزي مي كنند حاوي چنين موادي نيستند. ناگلر و هم تيمي هايش در شماره ژانويه مجله Environment Health Perpectives اعلام كردند كه تعدادي از آلاينده ها قادرند جنسيت جنين يا نوزادان نر ماهي هاي شنوك را به ماهي هايي تغيير دهند كه ظاهراً نر هستند، اما در واقع همانند يك ماهي ماده عمل مي كنند. هر تخمك ماهي معمولاً حاوي يكي از ۲ كروموزم X مادر است. اسپرم نيز يا كروموزم X و يا كروموزوم Y پدر خود را داراست.

هنگامي كه مواد شيميايي كه عمل هورمون ها را تقليد مي كنند ماهي هاي نري را به وجود مي آورند كه از نظر كروموزومي نر بوده اما همانند يك ماده تخم ريزي مي كنند (SN:2/5/00,p.84) تعدادي از اين تخمك ها به جاي داشتن كروموزوم X داراي كروموزوم Y خواهند بود. اين مسئله باعث افزايش نابهنجاري و عدم تساوي خواهد شد چرا كه تمامي تخمك ها حاوي كروموزوم Y بوده و به دنبال لقاح با اسپرم حاوي كروموزوم X تمامي نوزادان حاصل نر خواهند شد. علاوه بر اين ممكن است برخي از نوزادان دو كورموزوم Y، يكي از پدر و يكي ديگر از مادر خود دريافت كنند و موجودي شوند كه نربرتر(Saper maie) ناميده مي شوند.در صورتي كه اين نرهاي برتر توليد مثل كنند تمامي نوزادان آنها نر خواهند شد _ بنابراين نسبت جنسيت در جمعيت به هم مي خورد. نهايتاً پس از مدتي تمامي ماهي ها نر شده و ديگر ماهي ماده اي وجود نخواهد داشت. اين سناريو مي تواند به خوبي كاهش جمعيت ماهي هاي آزاد را توضيح دهد.

علت واقعي تغيير جنسيت ماهي هاي شنوك نامشخص است. به گفته ناگلر، اگرچه نمي بايست نقش آفت كش هاي تقليدكننده هورمون استروژن را ناديده گرفت اما او تاكنون نتوانسته است به غلظت بالايي از اين ماده در رودخانه كلمبيا در نزديكي هنفورد ريش دست يابد. به گفته وي، فرضيه ديگر مي تواند كاهش روزانه دماي آب در نتيجه شبانه ريخته شدن آب هاي سرد سدهاي هيدروالكتريكي باشد. در تعدادي از گونه هاي ماهي، منجمله گونه هاي ديگر ماهي آزاد، تغييرات درجه حرارت موجب تغيير جنسيت آنها در بررسي هاي آزمايشگاهي شده است.به گفته ناگلر در صورتي كه آزادسازي ماهي ها تا چندين هفته (به منظور تثبيت جنسيت كامل آنها) به تعويق افتد در اين صورت ايستگاه هاي تخم ريزي خواهند توانست آنها را از شر چنين تأثيرات زيست محيطي محفوظ نگاه دارند.

اما به راستي چرا تمامي ماهي هاي نر هنفورد ريش تغيير جنسيت داده و ماده شدند؟ ناگلر مي گويد چنين چيزي عملاً در طبيعت ممكن است. در واقع يك ماهي متولد يافته مي تواند تمامي پيامدهاي حاصل از آنچه كه در محيط بر سر ماهي والد او آمده است را نشان دهد.

دان كمپتون (Campton.D) متخصص ژنتيك ماهي ها مي گويد: «اين گزارش به عنوان نخستين گزارش از تغيير جنسيت زيست محيطي ماهي هاي آزاد اقيانوس آرام، حاوي نكات علمي بسياري است.» مطالعات بسياري مورد نياز است تا اين نتيجه گيري را دقيقاً ثابت كند و مشخص كند آيا اين پديده يك اتفاق وابسته به فصل بوده يا خير؟ با اين وجود به اين نتايج مي بايست به عنوان علايم هشداردهنده اي نگريست چرا كه ممكن است اين خطر ساير ماهي ها را نيز تهديد كند.

مانكيتريك نيز با اين عقيده موافق است. او مي گويد تغيير جنسيت ماهي هاي شنوك اقيانوس آرام ممكن است در ساير خويشاوندان اين ماهي منجمله ماهي آزاد آتلانتيك نيز رخ بدهد. در صورتي كه در ماهي آزاد آتلانتيك (Salmo Salar) نيز همانند ماهي آزاد اقيانوس آرام آزمايش سنجش كروموزوم Y صورت گيرد، قطعاً متوجه خواهيم شد كه آيا چنين اتفاقي در آنها نيز رخ داده يا خير؟

سلام
دوستان خسته نباشید!
مطالب خوب بود فقط یه مشکلی هست
اگر فهرست تاپیک در پست اول بود بهتر نبود؟
اصلا منطقی نیست که در پست 19 با فهرست مواجه شوید!!
اینطوری ما هم دچار درد ایجاد تاپیک تکراری نمیشدیم!
ممنون
موفق باشید!
دلیل زنده کردن این تاپیک:ایجاد تاپیک تکراری!

فهرست این تاپیک چون توسط کیمیا خانوم تنظیم شده بود برا همین فهرست تو پست 19 شده بود !! درست شد فهرست تو پست یک قرار گرفت

موفق باشید !!

خطرات بهداشتی در هنگام حمل و نقل ماهیان صنعتی


ذخیره شدن ماهی بصورت تازه و زنده موجب مصرف اکسیژن می شود ودر حالیکه فساد شروع شده کاز های سمی تولید می نماید در یک محفظه بسته هوا بسرعت آلوده شده و موجب کمبود اکسیژن میگردد که این عامل منجر به مرگ ماهیان می شود که در این هوا تنفس می کنند.
این وضعیت در مواقعیکه ماهیان در مخازن بدون یخ ذخیره می گردد بیشتر ین خطر را دارد و همانند عملی است که در مجاری در ماهیگیری صنعتی رخ می دهد و نیز ماهیانی که پس از صید درکنار ساحل ریخته شده و سپس ذخیره می گردند نیز باچنین خطری مواجه هستند.
در این مقاله خطراتی را که ماهیان را تهدید میکند و میزان آلودگی و چگونگی بوجود آمدن آن و نیز میزان تاثیری که کارگران در هنگام کاربر روی کیفیت ماهی در ماهیگیری صنعتی ایجاد می کنند را شرح داده می شود.

خطرات در کجا بوجود می آید؟

از سالها پیش دریافته اند که یک محفظه بسته واقع در کرجیهای ماهیگیری که حامل ماهیان همراه یخ می باشد بعلت بسته بودن درب محفظه بمدت چند روز در طی حمل و نقل وارد نمودن محموله بطور سریع بداخل آب ایجاد خطر می نماید.
در اولین فرصت کارگران آماده میشوند تا بوسیله روشن نمودن شمع در مسیر تخلیه بار ، صیدهائی را که برای چک کردن د رنظر گرفته شده تخلیه نماید. اگر شعله خاموش گردد، نشانه عدم وجود اکسیژن کافی می باشد . امروزه پوشش که بر روی دریچه بارگیری قرار می گیرد را حداقل یک ساعت قبل از تخلیه باربر می دارند .در بعضی از بخشها در صورت نیاز برای تهویه محفظه ماهی هواکشهاو دمنده هایی تعبیه شده است .


در سالهای اخیر با طریقه درست چیدن و کم کردن تعداد ماهی و پایین آوردن مدت زمان حمل ماهیان کمک شده است که از بروز خطرات جدی در طول تخلیه ماهی جهت مصرف انسانی جلوگیری بعمل آید . کارگران که در اتاقکهای نگهداری ماهی و نیز در فروشگاه و کارخانه های گوشت ماهی مشغول بکار هستنداز سر گیجه رنج می برند و نیز دچار عدم هوشیاری و خفکی ناشی از سموم آن می گردند و در بعضی مواقع بیهوش گشته و در همان حال جان خود را از دست می دهند .این کارگران وقتی تلاش می کنند تا خود را از وضعیت که به آن دچار شده اند رهایی بخشنددر اثر حوادثی دیگر جان می سپارند .


ودر صورت بهوش آمدن مبتلا به بیماری چشمی و اثرات سوء دیگر خواهند شد. ماهی بدون یخ و نیز صورتهای دیگر از فساد انجمادی بسرعت اکسیژن هوا را مصرف کرده و به همان نسبت دی اکسید کربن و گاز های سمی دیگری تولید می کنند که استعشام آنها نیز صفر می باشد اگر اما بعد از اینکه اتاقکهای ماهی را تخلیه گردید، هنوز خطر وجود خواهد داشت زیرا هوای آلوده و سنگین هنوز در کف این اتاقکها که تهویه نیز صورت گرفته است وجود داردوبرای کسانیکه برای تمیز کردن به آنجا وارد می شوند خطرناک است.


برای مثال در یک سیستم تخلیه پمپی قبل از بارگیری بوسیله پمپ آب بداخل سیستم کشیده شده و به محفظه های خالی از ماهی در تانکهای ساحلی برای مصارف بعدی برگشت داده می شود . عمل باکتریائی که در آب کشیده شده بوسیله پمپ به همان طریقی که ماهیان را فاسد می کند هوارا آلوده می سازند.


و می توانند محیط محفظه های ماهی را آلوده کنند .بخشهای دیگر که در مجاور محفظه ماهی قرار دارند نیز در معرض خطر می باشند زیرا گازهای سمی از اتاقکهای حاوی ماهی به اتاقهای مجاور محفظه ماهی قرار دارند نیز در معرض خطر می باشند زیرا گازهای سمی از اتاقکهای حاوی ماهی به اتاقهای مجاور انتقال می یابند.
بنابر این مسئولیت دادن به افرادی که ممکن است به خواب روند در حالیکه ظرفها در حال خالی شدن می باشند ، خطرناک است مواردی دیده شده است که افرادی از پای درآمده اند و چندین ساعت پیدا نشده اندچه موقع هوا آلوده می شود؟


گازهای سمی در همه سطوح لزوما" مضر نیستند مردم می توانند برای مدت زمان طولانی غلظت پایین سموم را تحمل نمایند. با دانستن حد استانه می توان تمهیداتی برای تشخیص غلظت مواد سمی که بوسیله هوا منتقل می شوند در نظر گرفت تا بتوان برای ۸ ساعت در روز بدون اثر سوء تاثیر آن را تحمل نمود محدوده آستانه می تواند راهنمای خوبی باشد .


اما بعضی از اشخاص بدلیل سن کم و یا عدم سلامت و یا موقعیتهایی که در آن قرار می گیرند در آستانه بسیار پایینی نیز احساس ناراحتی و بیماری می کنند. بررسی هوا اندوخته شده در طی چند روز وجود گازهایی از قبیل دی اکسید کربن ، سولفید هیدروژن و آمونیاک در غلظت بالا را نشان می دهند که ارتباط مستقیم با کمبود اکسیژن دارد جدول زیر محدوده آستانه این گازهاونیز درصدی که زندگی را دچار خطر می نماید را نشان میدهد.


حتی وقتیکه میزان گازهای سمی موجود در هوا از حد آستانه نیز پایین تر باشد کمبود اکسیژن می تواند موجب مرگ در اثر خفگی شود هوایی که کمتر از ۱۸ درصد اکسیژن داشته باشد ناسالم است. >

توصیه های ایمنی

چیدن ماهیان صنعتی در دریا

برای جلوگیری از جابجایی ماهیان که در کنار هم بصورت لایه لایه چیده می شوند باید بوسیله تخلیه حفاظت شوند ۰ گوشت ماهی در اثر جابجایی تخریب شده و فاسد می گردد و بدین ترتیب گازهای سمی تولید میکند وقتی کارگران در محفظه های ماهی مشغول کار هستند باید یک نفر در مسیر پایین فرستادن بار حاضر باشد تا در هنگام خطر ، دیگران را خبر کند در این موقع اولین کمکی که افراد می توانند انجام دهند تنفس دهان به دهان است .
برروی عرشه کشتی در نزدیکی مسیر دریچه تخلیه بار باید محلی برای این منظور وجود داشته باشد وقتی فردی برای بیرون آوردن فرد بیهوش داخل محفظه ماهی می شود دیگر اعضاء باید در محل دریچه بارگیری باشندودر مکانی که برای حفاظت در نظر گرفته شده باید از حوادث و اتقاقات بیشتر پرهیز گردد.


در بندر گاه زمانیکه صید در ظروف وجود دارد افراد نباید بخواب روند و ارتباط با ساحل تا زمانیکه محفظه ماهی خالی گرددو تهویه صورت گیرد باید برقرار باشد چند ساعت قبل از شروع تخلیه دریچه های محفظه ماهی باید برداشته شود و در ضمن قبل از تخلیه و نیز درطی تخلیه به منظور پیشگیری از فاسد شدن محموله کشتی باید تهویه صورت گیرد تخلیه بعضی از صید ها ممکن است سبب آزاد شدن ناگهانی گازهای سمی شود.


زمانی که کارگران در محفظه ماهی مشغول کار هستند فردی باید مراقب دریچه تخلیه بار باشدزمانیکه یک کارگری احساس خستگی کند می بایست از ادامه کار دست بردارد و تخلیه باید متوقف گردد تا زمانی که محفظه ماهی بخوبی تهویه شود محلی را در روی عرشه جهت استراحت و مراقبت از افراد آسیب دیده در نظر گرفته شده که این محل باید در نزدیکی دریچه تخلیه بار باشد تا از حوادث دیگر در طی کار جلوگیری شود به کارگرانی که برای تخلیه در نظر گرفته می شوند باید کمک شود واگر کسی بیمار ومصدوم شد باید سریعا" تحت درمان قرار گیرد لوازمی که برای تجزیه هوای آلوده بکار می رود باید در دسترس بوده اگر چه کنترل اصلی می توانددر طی تخلیه صورت پذیردوهر حادثه ای می تواند بسرعت بررسی و مورد تحقیق قرار گیرد.

در کارخانه های گوشت ماهی

توصیه ایمنی برای کارکردن در محفظه های ماهی عموما" در فروشگاهها عرضه گوشت ماهی و کارخانه ها قابل اجرا است فساد ماهی در قسمت داخلی و سطحی رخ می دهد وجود حشرات و عدم تهویه سالن موجب بروز خطرات ناشی از ایجاد گازهایی در فضای اطراف می شود.
بطور کلی تمام امور که با صید و فرآوری و عملیات آن در ماهیگیری صنعتی ارتباط دارد باید با آگاهی از خطرات آن و احتیاطی که نیاز است صورت گیرد ماهیگیران و کارگران ساحلی باید بدانند که مرز بین خفگی و احساس آن بسیار اندک است احتیاطهای ایمنی باید در همه مواقع به منظور جلوگیری از حوادث جدی در نظر گرفته شود.
بهترین راه برای کم کردن خطر پایین آوردن ضایعات و آلودگی هواست پایین آوردن درجه حرارت صید بوسیله یخ و آب سرد شده دریا در ماهیگیری صنعتی کمک می کند که ماهیان برای مصارف انسانی کم خطر تر شوند و در عین حال باید بتوانند از ایجاد بوی ناراحت کننده و ضخم کاسته و از تراوش مواد بین بافتی به خارج جلوگیری بعمل آید.


مهندس سامیه مبصر
کارشناس شیلات استان گلستان
منابع:
وزارت کشاورزی غذا و ماهیگیری کشور اسکاتلند
پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران



مقاله در قالب PDF

تأ ثیر فاضلاب وپس ابهای صنعتی كارخانجات بر آبزیان


مقدمه :

افزایش روز افزون جمعیت و تو سعه بیش از حد اسكان انسان ها درحاشیه رودخانه ها وسوا حل ابها و منابع آبی منجر به افزایش ایجاد مراكز صنعتی و كارخانجات شده است . كه اینها به نوبه خود ، ضا یعا ت و فضو لات آ لوده كننده به آ بها را افزایش می دهند . بطور ی كه این عوامل آ لوده كننده میتو انند تغیرات غیر قابل قبول وپیش بینی نشده ای را بر روی محیط ومنا بع آ بی ایجاد نما یند. و روند طبیعی زندگی آبزیان را تغیر دهند.
تك تك آلوده كنندها ی صنعتی در آ بها ، به تنها ی آنقد ر مشكل ساز نمی باشند. بلكه عوامل گونا گون ،شامل:

روش عمل ، مقدار رقیق شدن در طول مسیر و..... دست به دست هم داده تا اینكه مشكلات فراوان را در آبها ایجاد می كنند.
بطور مثال: تركیبات سیانور در محیطهای آبی سّمی هستند . ولی وقتی درمجاور كادمیم و روی ، قرار میگیرند . سمّی شدن آنها صدها بار تشدید وكشنده تر می شوند.

هدف :
شناسای برخی ازمنابع ضایعات وپس آبهای صنعتی كارخانجات ومراكز صنعتی كه آ لوده كننده محیط زیست و اكوسیستمهای آبی می باشند و در نهایت منجر به بروز مشكلات فراوان برای آبزیان و انسانها می شوند .

بحث :
بطور كلی ضایعات وپس آبهای صنعتی كارخانجات به صورت: مواد آلی گیاهی وجانوری ( اجسادوبقایای آنها ) _مواد آلی شیمیای( شامل: سموم گیاهی ، پاك كننده ها وهیدروكربنها) _ عناصروتركیبات معدنی _رسوبات _ مواد رادیواكتیو _حرارت _فلزات سنگین وغیره ...می باشند .
اثرات ایجاد شده ناشی از فاضلابهای صنعتی در منابع آبی شور وشیرین تا حدودی یكسان است كه برخی از انها بطور خلا صه به قرار زیر می باشد .
فاضلا بهای صنعتی كا رخانجا ت شستشوی الیاف و پس ما نده های كارخانجات شیمیای كه منشأ الی دارند . به شدت آبها را قلیای كرده ، بی.ا. دی. آب را افزایش می دهند .
كارخانجات گوشت ،لبنیات ،نی شكر، به همراه تقطیر وكنسرو كردن آنها در آ بها به علّت تجزیه باكتریها ، بی.ا.دی. را افزایش واكسژن محلول را كاهش میدهند .
فاضلاب كارخانجات تولید كاغذ كه محتوی تكه های چوپ –پنتا كلروفنل –پنتا كلروفنات سدیم-متیل مركاپتان وسولفات ها ، هستند به شدت خورنده بوده وسمّ مهلكی برای ما هیان ایجاد میكنند . همچنین باكتریهای تولید كننده گاز با استفاده از سولفاتهای حاصله از تولید كاغذ ، محیط آب را آلوده وكم اكسیژن می كنند .
دسته های ماهی وقتی در چنین آب وشرایطی قرار می گیرند ،یا كوچ كرده ویا به كلی نابود می شوند.
نیروگاههای اتمیو هسته ای با ایجاد ضایعات مواد رادیو اكتیوی در كمترین زمان بالا ترین مقدار آلودگی وتغیرات را در آب وماهی ها ایجاد میكنند . این تركیبات با تغیرات ژنتیكی ما هیان منجر به
مشكلات فراوان می شوند.

فاضلاب كار خانجات متالوژی مثل :
كار خانه های ذوب آهن كه از آب برای سا ختن ذغال كك استفاده می كنند ، بسیار اسیدی بوده ومواد سمّی فراوانی مانند : فنل ، سیا نوژن ، سرباره ، كك و جامدات بسیار ریز محلول در خود را وارد منا بع آبی كرده ،باعث تغیرات و مرگ ومیر ماهیان می شوند .
بطور كلی كلّیه فاضلاب های صنعتی كارخانجات كه از طرق فراوان وارد محیطهای آبی می شوند،
در مرحله اول منجر به تغیرات ،در پارا مترهای فیزیكوشیمیا ی آب شده سبب بروز مشكلات عدیدهایمی شوند .



گونه های مختلف آبزیان وماهی ها ،دامنه های محدودی از این تغیرات را می توا نند تحمّل نما یند.
همچنین برای رشد وحفظ سلامتی خود به حد معینی از پارامتر هاِی مانند : پی.اچ - درجه حرارت- اكسیژن – سختی - و..... نیاز دارند .
از بین این عوامل محیطی ، درجه حرارت اب و دامنه تغیرا ت آن مهمترین نقش را در زندگی آبزیا ن داراست . بدلیل آنكه تمام فعالیت های فیز یولوژیكی ماهیان ، اعم از تغذ یه ،رشد، تكثیر ومقاومت در برابر بیماریها متأثر از آن است. بنا بر این درجه حرارت آب از لحاظ كمّی وكیفی ، بایستی در دامنه مطلوب ومورد نیاز آبزیان باشد.
اكثر كارخانجات مانند: كارخانه های تولید انرژی الكتریكی ، از آب برای سرد كردن تأ سیسات خود
استفاده می كنند ،كه فاضلاب این نوع كارخانجات دارای آبهای با درجه حرارت بالا هستند. كه افزایش درجه حرارت خود نوعی آلودگی به حساب میآید . زیرا این گونه فاضلابهای گرم وقتی
وارد منا بع آبی میشوند ،باعث گرم شدن آبهای مسیر و خود آن منبع آبی میشوند.
این گرما باعث كاهش وزن مخصوص و ویسكوزیته آب میگردد، در نتیجه ظرفییت حمل اكسیژنی آن كاهش می یابد . یعنی آب زودتر به حالت اشباع رسیده و اكسیژن كمتری را برای رسیدن به حد اشباع قبول میكند . همچنین نسبت رسوب شدن در این گونه آبها به شدّت افزایش می یابد ، تبخیر نیز سریع شده ،شوری افزایش پیدا می كند. در این شرایط اكثر ماهیها وآبزیان در برابر این تغیرات اگر هم جزیء باشد ، واكنش نشان میدهند. به عبارت دیگر اگر این تغیرات كم ولی دایمی باشد ، می تواند فون وفلور منطقه را تغیر دهد .
با توجّه به این كه اكثر آبزیان در منابع آبی با یك درجه حرارت معین ومخصوص به خودشان رشد و تولید مثل میكنند، در اثر این تغیرات ، ماهیها یا جلوتر از حد معمول تخم ریزی میكنند ، یا اینكه هرگز تخم ریزی نخواهند كرد .
از طرف دیگر لاروهای كه زودتر بدنیا آمدند ،غذا بدست نیاورده ازبین خواهند رفف بنابراین دراین شرا یط تعادل زندگی آبزیان به هم خورده و پوشش آب توسط اجتماعات آبزی به كلی دگرگون میشود. برخی آبزیان مانند ماهیان سردآبیهم خیلی سریع تر به مرحله مرگ ومیر
می رسند.
بنابراین اكثر پس آبهای كارخانجات باعث می شوند كه اجتماعات آبزی تغیر كرده ومواد غذای آب تغیركند اكثر آنها باعث می شوند كه اجتماعات آبزی تغیر نمایند ومواد غذای آب تغیر كند.
گاهی اوقات این تغیرات در دریا ودریاچه ها فراتر می شوند. یعنی باعث تغیرات ساختمانی آب آنها می گردند .
بطوری كه در این گونه آبها با شدّت گرفتن رسوب گذاری آلگها، مواد آلی ومعدنی رسوب پیدا می كنند كه تجزیه كامل آنها در كف باعث مسطح تر شدن بستر آنها می شوند .در اثر این فرایند رسوب گذاری لاروها وتخم آبزیان نابود می گردند . همچنین در بعضی از نقاط ارتفاع آب كاهش یافته وماهیان دیگر قادر نخواهند بود كه در آنجا به زیست خود ادامه دهند.
رویش گیاهان باتلاقی افزایش پیدا میكند و بتدریج كل دریاچه به زمین باتلاقی مبدل میشود. بنا براین اگر از این تغیرات جلو گیر نشود .یعنی رسوبات از كف خارج نشوند ،محیط آبی به مرداب باتلاقی مبدل خواهد شد. فلزات وتأثیر آلودگی آنها اثرات آلودگی بعضی ازفلزات ( ناشی از حمل آنها درپس آبها ی صنعتی ) مانند : مس ،سرب وجیوه شناخته شده است. ولی اثرات بعضی از فلزات دیگر مانند: كرم ، كادمیم ، كبالت ،نیكل ، كاملا مشحص نمی باشد . بنابراین وجود برخی از این مواد در گوشت ماهیها ،صدفها وغیره بعد از مصرف آن توسط انسان ،ایجاد ناراحتیهای بسیار شدیدی می كند كه بایستی از ورود این گونه آبهای صنعتی آلوده به محیطزیست آبزیان جلوگیری شود .
ماهی ها این فلزات را یا از طریق برانشی ها جذب كرده ویا از طریق تغذیه كردن وارد بدن خود میكنند.
برخی از این مواد مانند متیل جیوه دربدن ماهیها بعد از تجمع ذخیره می شوند . مثلا نوع ماهی پیكرل حدود پنج جزء در میلیون (۵ppm ) جیوه وتركیبات آن را در خود جمع و ذخیره می كند . مصرف این نوع ماهیان توسط انسان ، به مرور زمان سبب كوری ، كرولالی و در آخر مرگ می شود .
تركیبات سرب در آب از طریق زئو پلانكتون ها جذب وسپس وارد زنجیرهء غذای آبزیان میشوند كه به نوبهء خود سمّی وبرای ماهیها ایجاد مشكل می نماید ودر انسان سیستم عصبی را مختل و عضلات را شل می كند .مس وتركیبات آن در ماهیها وصدفها ، باعث سبز یا آبی شدن آنها می شوند . مقدار یك میكروگرم این تركیبات برای آبزیان كشنده است ودر نهایت در انسان باعث بروز مشكلات فراوان می گردند.




نتیجه گیری
باتوجه به مطالب گفته شده در مورد آثار مخرّب پس آبهای صنعتی ،كه اكثر آنها آلودگی حرارتی ایجاد می كنند . بایستی قبل از ورود انها به اكو سیستمها ی مختلف آبی وایجاد هر گونه تغیرات ، از طریق متدهای گو ناگون تصفیهء آب ( مهمترین آنها تصفیه های بیو لوژیكی ) پاكسازی اولیه گردند .


قدمعلی بهرامی
كارشناس آزمایشگاه
اداره كل شیلات گلستان
منابع :
۱- تكنو لوژی آبهای تأ لیف: جان. آ. بلا ك
ترجمه: دكتر محمد رضا بنا زاده ماهانی
دكتر علی اكبر سمنار شاد
۲- مدیریت تغذیه ( در پرورش متراكم آبزیان) تألیف: استفن . گدارد
ترجمه: دكتر مرتضی علیزاده
مهندس شهرام دادگر
۳- فیزیولوژی ماهی تألیف: گری. آ . ودمیر
(پرورش متراكم)
ترجمه: دكترمهرداد عبد الله مشائی
۴- هیدرو شیمی تألیف:
دكترعباس اسماعیلی
ساری (بنیان آبزی پروری)
پایگاه اطلاع رسانی شیلات ایران



مقاله در قالب PDF

اهیان خاویاری که استروژن نامیده می شوند و از خانواده تاس ماهیان، از جمله گونه های آب زی کم نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله که به عصر ژوراسیک باز می گردد بر خوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیلهای زنده جهان می نامند که همراه با تکاملی فیلوژنی تا به امروز باز مانده اند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

اهیان خاویاری که استروژن نامیده می شوند و از خانواده تاس ماهیان، از جمله گونه های آب زی کم نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله که به عصر ژوراسیک باز می گردد بر خوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیلهای زنده جهان می نامند که همراه با تکاملی فیلوژنی تا به امروز باز مانده اند . از منظر تعدد گونه ها به ۲۷ گونه و زیر گونه در جهان تقسیم می شوند که از این تعداد ۵ گونه در دریای خزر زندگی می کنند ،دریایی که خود به تنهایی ۹۳ درصد ذخایر ماهیان خاویاری جهان را در خود جای داده است.
اما ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت انان که به واسطه تخم انان که به خاویار یا مروارید سیاه مشهور است ،می باشد . خاویار خود به تنهایی به عنوان اشرافی ترین صبحانه جهان محسوب می گردد بسیاری آن را به شکل خام و یا همراه با تخم مرغ و اغشته به زرده ان میل می کنند و گروهی نیز به اندازه نوک قاشقی از ان را همراه با سبزیجات معطر یا قطعه کوچکی از نان و کره می خورند و بوی تند ماهی مانند ان و طعم شورش را بسیار دوست می دارند و انرا بسیار پر کالری و انرژی زا می دانند و این چنین نیز هست .
خاویار انواع گوناگونی دارد چون خاویار طلایی و سرخ و سیاه که البته در این میان خاویار سیاه از ازرشی قابل توجه بر خوردار است. ۵ گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان نیز در این دریا میزیند که به ترتیب کیفیت عبارتند از « فیل ماهی» -«قره برون یا ماهی خاویاری ایران »- «ماهی خاویاری گلد(چالباش) یا روس»- «ماهی شیپ »-« ماهی ازون برون»، . فیل ماهی بزرگترین ماهی ابهای داخلی است که از نقطه نظر کیفیت خاویار رتبه اول را به خود اختصاص داده است نام دیگر ان بلوگا است و نمونه هایی از انها با وزنی در حدود۱۴۰۰کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده است .
هر ۲ یا ۳ سال یک بار تخم ریزی می کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می شود و به واسطه بهترین خاویار، رتبه گرانترین ماهی و خاویار جهان را دارا ست . از قامتی معادل یک و نیم متر تا بیش از چهار متر بر خوردار است ، رکورد صید ان در ایران ۶۲۰ کیلوگرم بوده است.
قره برون یا تاس ماهی ایران در حال حاضر گونه ای مستقل محسوب می شود ،چرا که تا قبل از این انرا زیر گونه ای از ماهی روس می دانستند .
در لفظ به معنای بینی سیاه است که از رتبه دوم ارزش بر خوردار است . در حال حاضر به واسطه تکثیر مصنوعی از نقطه نظر تعدد از گونه روس پیشی گرفته است . از گونه روسی بزرگتر می باشد و کیفیت خاویاری برتر از وی را نیز دارا می باشد از نظر ظاهری تا حدی شبیه به هم می باشند گرچه رنگی تیره تر همراه با رنگ دانه های سفید رنگ که تا بینی وی ادامه پیدا کرده وی را از نظر ظاهری از تاس ماهی روس جدا می کند . وزنی معادل ۶۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم دارد و طولی معادل ۱متر تا بیش از ۲متر که در فاصله ۱۲ تا ۱۴ سالگی بالغ می گردد.
تاس ماهی روس یا چالباش در زمره گونه هایی است که در تمامی نقاط دریای خزر یافت می شود و خاویار ان را نیز به اصطلاح طلایی می نامند که از رتبه سوم ارزش بر خوردار است و در فاصله ۱۲ تا ۱۶ سالگی به سن تخم دهی میرسد و بالغ می شود . از طولی معادل ۱ تا ۲ متر بر خوردار است و وزنی معادل ۶۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم.
ماهی خاویار شیپ معمولا ماهی مهاجری است که به واسطه تخم ریزی به سواحل ایران می اید و در رودخانه های ابریز دریای خزر تخم گذاری می کند . از عمری معادل ۳۰ سال بر خوردار است ، سبک وزن است و از تعدد کمی هم بهره می برد ،از نقطه نظر ارزش در رتبه چهارم قرار دارد . با طولی بیش از ۱ متر و وزنی سبک ، در فاصله ده سلگی تا ۱۴ سالگی بالغ می گردد و به سن تخم دهی می رسد .
ماهی اوزون برون (دراکول) کوچکترین ماهی خاویار دریای خزر می باشد که در ایران به اشتباه کلیه ماهیان خاویاری را به نام وی اوزون برون می نامند .از نقطه نظر کیفی در رتبه اخر قرار دارد چرا که از خاویار ریزتر و ارزانتری بهره می برد . از نظر تکثیر مصنوعی با مشکلاتی مواجه است و تعداد ان نیز در شرایط طبیعی رو به کاهش می رود .در ترجمه نام وی بینی دراز است.در فاصله ۸تا۱۲ سالگی بالغ می شود . از قامتی معادل ۱ تا ۱.۵متر بهره می برد و وزنی سبکتر در قیاس با دیگر ماهیان این خانواده در دریای خزر.
همانگونه که خاویار سیاه در ایران و جنوب روسیه شناخته شده تر است، خاویار سرخ در سیبری و خاور دور طرفداران بیشتری دارد .گرچه خاویار سرخ از خاویار سیاه ارزانتر است اما طعم و ارزش غذایی آن دست کمی از خاویار سیاه ندارد. در ایران کرانه های شرقی دریای خزر بویژه سواحل بندر ترکمن( از حسنقلی تا میانکاله) مهمترین محل صید میاهیان خاویاری می باشد که به تنهایی نیمی از خاویار ایران در آنجا استحصال می شود.
خاویار سرخ یا سیاه را می‌توان در تمامی فروشگاههای مواد غذایی روسیه خریداری کرد. در اغذیه فروشیها چند دانه خاویار سرخ بر روی برشی از نان با یک برگ جعفری سرو می‌شود. البته علاقمندان واقعی خاویار، آن را سرد و با یک قاشق کوچک و بدون نان میل می‌کنند .طعم خاویار که ترکیبی از بوی تند ماهی و شوری نمک است، ممکن است برای بسیاری اصلاً خوشایند نباشد. واژه خاویار واژه‌ای فارسی و دگرگون‌شدهٔ واژهٔ خاگ‌آور (به معنی تخم‌آور) است.







موزه جانورشناسی دانشکده علوم _دانشگاه آزاد اسلامی مشهد

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ماهی قرمز کوچک یا Goldfish
ماهی قرمز کوچک یا همان ماهی طلایی (Goldfish) از معمول ترین ماهی هایی است که در منزل می توان از آنها نگهداری کرد. این حیوان کوچک خانگی که بسیار جذاب و دوست داشتنی می باشد در صورت مراقب مناسب می تواند تا چند سال در کنار ما در منزل زندگی کند.
اما متاسفانه بخاطر قیمت ارزان آن اغلب بهای لازم به آن داده نمی شود و در شرایط نامناسب نگهداری می شود و بیش از چند ماه عمر نمی کند. باید دانست که قیمت ارزان این ماهی های زیبا نباید با ارازن بودن جان این موجودات زیبا اشتباه گرفته شود. لذا لازم است برای فراهم آوردن شرایط مناسب زندگی آنها مواردی را رعایت کنیم.
ظرف نگهداری
اولین موضوعی که می تواند بعنوان یک عامل مهم در عمر بیشتر ماهی موثر باشد محل زندگی آن است. ظروفی که در آنها ماهی فروخته میشود اغلب کوچک می باشد و نباید اشتباه کرد و ماهی ها را در همان ظروف کوچک نگاه داشت. ماهی ها به اکسیژن موجود در آب احتیاج دارند و این اکسیژن از طریق سطح هوایی که با آب در تماس است وارد آب می شود. هرچه سطح مقطع بالای تنگ کوچکتر باشد اکسیژن کمتری می تواند وارد آب شود. پس سعی کنید تا آنجا که ممکن است از ظروف کوچک برای نگهداری ماهی ها استفاده نکنید.
آب
از آنجایی که ماهی در تمام طول عمر خود در آب می باشد لذا لازم است آبی که برای زندگی آن انتخاب می کنیم دارای شرایط مناسب زندگی باشد. معمولا” استفاده از آب شهری مشکل خاصی برای ماهی های قرمز ایجاد نمی کند. اما قبل از کنار گذاشتن آب برای ظرف ماهی، بگذارید یک دقیقه آب از شیر بیرون برود این باعث می شود برخی مواد شیمایی که احتمالا” در لوله رسوب کرده اند بیرون روند. برای اطمینان از خارج شدن موادی مانند کلر باید قبل از عوض کردن آب ماهی ها، بگذارید که آب بمدت یک شبانه روز در ظرف بماند. همچنین این عمل باعث می شود که آب دمای محیط را گرفته و تغییر آن برای ماهی ها خطری در بر نداشته باشد.
هرگز نباید اجازه دهید که آب ظرف ماهی ها کثیف شود، اینکار می تواند باعث بیماری، کوتاهی عمر و در نهایت مرگ آنها شود. برای تعویض آب هرگز آب را یک دفعه عوض نکنید، با آرامش کامل نیمی از آب ظرف را خالی کرده و سپس کم کم آب برداشته شده از ظرف را با آبی که از روز قبل نگه داشته اید جایگزین کنید. در هر صورت باید سعی کنید که کمترین استرس را به ماهی های کوچک منتقل کنید. شما باید در طول هفته یک یا دو بار آب ظرف ماهی ها را به اینصورت عوض کنید.
غذا
ماهی های قرمز کوچک حیوانات بسیار سخت جانی هستند و هر چیزی را می خورند. لذا به راحتی می توانید در شرایطی که غذای مناسب در دسترس ندارید از خرده های نان، شیرینی و … به مقدار کم بعنوان غذا به آنها بدهید. اما اگر در نگهداری آنها مبتدی هستید به شما پیشنهاد می شود از غذاهای آماده آنها که ارزان قیمت هم می باشد تهیه کنید. فقط مطمئن باشید که غذایی را که می خرید مربوط به Goldfish می باشد. ماهی های نیز مانند انسان به پروتئین، ویتامین و … برای رشد و زندگی نیاز دارند.
در ارتباط با غذا دادن باید دقت کنید که دادن زیاد غذا به آنها و ماندن آنها در ظرف باعث آلودگی آب شده و برای ماهی ها خطراتی به همراه خواهد داشت. سعی کنید به مقدار بسیار بسیار کم در سه نوبت غذایی همانند خودتان به آنها غذا دهید، مقدار آن باید بگونه ای باشد که اضافه غذا در آب نماند.
دمای محیط
بهترین دما برای زندگی این ماهی ها از حدود 10 تا 25 درجه سانتیگراد می باشد. دمای محیط هرگز نباید دفعتا” تغییر کند، تغییر تدریجی و ملایم دمای محیط یا آب برای آنها قابل تحمل می باشد.
نور
ماهی های قرمز کوچک نیز همانند سایر حیوانات یا گیاهان احتیاج به نور خورشید دارند. محل نگهداری آنها باید به گونه ای باشد که تغییر روز و شب در آن احساس شود. هرگز آنها در زیر نور آفتاب مستقیم و شدید قرار ندهید.
سایر شرایط
ریختن شن یا ماسه کف ظرف می تواند حس بودن در منزل را برای این ماهی ها بیشتر کند. دقت کنید که بیش از دو یا سه سانتیمر ارتفاع ماسه کف ظرف نباشد چرا که در غیر اینصورت می تواند محیط خوبی برای رشد خزه و باکتری ها باشد. همچنین باید از ماسه ایی استفاده کنید که لبه های تیز نداشته باشد تا باعث زخمی شدن ماهی ها نشود. در این رابطه هرگز از ماسه های رنگ شده استفاده نکنید.
بررسی رفتار
حداقل روزی دو نوبت یک دقیقه ای به رفتار ماهی های خود توجه کنید. به این ترتیب می توانید حرکت های غیر معمول آنها تشخیص دهید، در صورت بروز مشکل در رفتار آنها اگر علاقمند باشید می توانید از متخصصین نگهداری ماهی برای درمان آنها مشورت بگیرید. اما مطمئن باشید اگر موارد بالا را رعایت کنید مشکل خاصی برای آنها پیش نخواهد آمد.

ماهی سوف (Zander) همچنان قسمتی از معمای این گونه است كه بارها در سرتاسر جهان مورد آزار واقع شده و پایان زننده ای از لحاظ سیاست بهره برداری در انتظار اوست. در اروپا سوف یك ماهی ورزشی است و قدر آن دانسته شده است. چنانكه یك خوردنی عالی است. بسیاری از خصوصیات ماهی های سوف حاجی طرخان (Perch) و Ruffe را داراست. یك سوف صید شده منحصر به فرد باید حداقل بیش از 10 سال سن و وزنی بالغ بر 4500 گرم داشته باشد.هر چند تعداد زیادی از آنها کوچک هستند اما بیشتر ماهیگیران با صید سوفهایی به وزن 3 تا 5 کیلوگرم خوشحال می شوند. البته تروفه های بالای 8 كیلوگرم به تعداد كم در سرتاسر جهان یافت می شوند. مثلأ آخرین ركورد صید سوف در انگلستان ، وزنی معادل 8780 گرم داشته است و در ایران اینجانب آخرین رکوردی که از ماهی سوف با مدرک مشاهده کردم به وزن 6 کیلوگرم و بطول 97 سانتمتر بوده است و در یاچه سد 15 خرداد صید شده است
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

مشخصات عمومی :

ماهی سوف گونه ای از ماهی با نام علمی Lucioperca است . ماهی سوف بزرگترین عضو خانواده گسترده (Percidae) (ماهیان باله خاردار خوردنی آبهای شیرین) است. این ماهی به وزنی معادل 20 کیلوگرم و به طولی بیش از 100 سانتیمتر می رسد. نام عمومی ماهی سوف در اروپا Pike-Perch می باشد كه شاید سرچشمه آن شباهت ظاهری این ماهی با اردك ماهی است. اما حقیقت این است كه آنها هیچ پیوندی با یكدیگر ندارند. سوف آنچه كه بعضی‌ها باور دارند نمی‌باشد. اردك ماهی و سوف دو گونه متفاوت می‌باشند. اما از لحاظ شكل ظاهری جزء یك دسته هستند. ماهی سوف ساكن بومی اروپای شرقی و آسیای مركزی است. یك گونه محلی در شرق اروپا بیش از گسترش این ماهی در غرب اروپا وجود داشته كه خویشاوندی نزدیكی با ماهی سوف داشته است كه آن نوعی اردك ماهی با نام چشم مات Walleye بوده است كه اغلب با یكدیگر اشتباه می شوند والبته بسیاری نیز از این اشتباه سود اقتصادی برده‌اند. مثلأ در سال 2004 میلادی تعدادی از رستورانهای میناپولیس واقع در شرق میناسوتای آمریکا ماهی سوف وارد کرده بودند و آن را بجای وابسته نزدیکش Walleye برای مردم سرو کرده بودند. این بخاطر آن است که مزه این دو ماهی کاملأ شبیه به یکدیگر است. لازم بذكر است كه زیستگاه اصلی Walleye در كانادا و آمریكا است.

آنها در قسمتهای كم عمق نسبتأ كوچك و نزدیكی كف در قسمتهای مركزی و پست مسیر رودخانه زندگی می‌كنند. آنها برتریشان را در مكانهای ماسه‌ای وزیر تخته سنگها و مخفیگاههای مناسب آشكار می‌كنند و در هر كجای ممكن روزشان را سپری می‌كنند. آنها آبهای شور و مخازن آب (استخرها) را تحمل می‌كنند. فعالیت اصلی آنها در نزدیكی غروب و صبح زود می‌باشد.

مشخصات ظاهری :

پشت آنها معمولأ برنگ خاكستری یا قهوه‌ای با خالهای مشكی در نوارهای تیره است. كوچكتر بودن این نوارها نسبت به سوف حاجی طرخان به خوبی مشخص می‌باشد. این نوارها در ماهیان جوانتر واضحتر هستند در صورتیكه با رسیدن به سن بلوغ كاملأ ناپدید می‌شود. پهلوهای ماهیهای جوانتر نقره‌ای است در صورتیكه ماهیهای مسن تر رنگ طلایی مایل به سبز دارند. سطح زیرین (شكم) و بالهای پایینی به رنگ سفید می‌باشد. اگرچه در بعضی از اوقات به مقدار بسیار كم متمایل به آبی است.باله های پشتی مخصوصأ باله خاردار بعد از سن بلوغ خالهایی مشكی را با پشت زمینه زرد و خاكستری حمل می‌نماید. دم نیز دارای لكه های خاكستری است.

چشم :

طراحی چشمها و دندانهایشان به گونه ای است كه تعداد كمی از قربانیان اجازه فرار خواهند یافت. چشمان نسبتأ بزرگی نسبت به اردك ماهی دارند كه ظاهر شیشه مانند عجیب دارد زیرا در پشت مردمك چشمشان یك ماده منعكس كننده وجود دارد كه در هنگام شب میزان حساسیتشان را در نور ضعیف افزایش می‌دهد و به آنها كمك می نماید تا بیشترین بهره را در شرایط نور ضعیف ببرند و بدین خاطر اغلب شبانه به تغذیه می پردازند. در مكانی كه نور شدید وجود دارد ماهی سوف یافت نمی‌شود لذا اختلاف زیادی از لحاظ محل سكونت با ماهی‌های دیگر دارند.

دندان :

در سالهای اولیه زندگیشان چهار دندان جلویشان رشد می نماید كه با آنها به ربودن طعمه هایشان اقدام می كنند و قبل از هوشیاری طعمه هایشان ، آنها را می بلعند و به جیره غذایشان كه مقدار كمی از منابع غذایی فراوان موجود می باشد وفق می‌یابند. از آرواره های غار مانند نسبتأ كوچكی نسبت به اردك ماهی برخورداراست اما دندانهای آنها جبران این سایز را می‌نمایند. در جلوی آرواره های بالایی و پایینی دو جفت دندان نیش مانند یافت می‌شود. آنها در آرواره های فوقانی وتحتانی در تورفتگی هایی گنجانده شده‌اند.كه بوسیله آنها شكار را سوراخ و زخمی می‌نمایندكه وارد كردن این ضربه جراحت كشنده ای به دنبال خواهد داشت و سپس آن را نگه می‌دارند.


تغذیه :

ماهی سوف در سالهای اولیه زندگی یك نمونه خوب از یك ماهی درنده ومتفاوت از اردك ماهی در هوش می باشد چراكه او تمایل دارد تا در دسته های متراكم و دسته های تجمع یافته به شكار بپردازد تا در آن انبوه و تجمع ، یك دسته از ماهیان را در جای كم عمق احاطه و به آنها حمله نمایند. وقتی كه آنها به وزنی بیش از 4500 گرم می‌رسند به نظر می‌آید كه گوشه گیر می‌شوند و طعمه های عاقلانه و در دسترس را انتخاب می كنند كه این می تواند مبین بخشی از هوش این ماهی باشد. آنها بسیار سرسخت به شكار هستند. این عمل به اكوسیستم كمك می نماید چراكه با از پا درآوردن ماهیهای رشد نیافته و ضعیف ، معیوب و مریض اجازه میدهند تا ماهیان سالم رشد نمایند. همچنین همانند اردك ماهی تمایل دارند تا نمونه های بزرگ و جالب اینكه اغلب از انواع خودشان را از پای درآورند مخصوصأ ماهی هایی با وزن بیش از 500 گرم.

جیره غذایی ماهی سوف تا اندازه زیادی به غذای در دسترس او بستگی دارد. هر گونه ای از ماهی ،‌ شكار بسیار خوبی برای آرواره های دنداندار ماهی سوف می‌باشد حتی نوع خودش. آنها علاقمند به نمونه های كوچكتر هستند مخصوصأ ماهیهای قنات ،‌ دهان گشاد رودخانه‌ای ،‌ هم خویشان و Ruffe . آنها ماهیهای كوچكتر را ترجیح می‌دهند غیر از آنكاری كه اردك ماهی انجام می‌دهد و طعمه هایشان را از طرف دو یا طرفین ماهی دنبال می‌كنند و گیر می‌اندازند و بدین روش صید می‌نمایند. آنها طعمه را از قسمت سر یا دم می‌بلعند. نمی‌چرخند آن روشی است كه اردك ماهی انجام می‌دهد. هر ماهی را كه نمی‌توانند ببلعند از دهان خارج می‌كنند. آنگاه با پیوستن گرهی از همنوعان به هم لاشه را تكه تكه می‌نمایند. ماهی سوف میگوهای آب شیرین را نیز می‌خورد. شكاری كه گاهی از اوقات فرار می‌كند بواسطه زخمهایی كه برداشته می‌میرد و بعضی‌ها بغلط بیان می‌كنند كه صوف از روی حماقت كشته است.

ماهی سوف رجحان و كامیابی بهتری در آبهای رنگی (مانند آبهای كدر و یا وجود گیاهان فراوان در آب) دارند خصوصأ آبهای روان. دلیل این مدعا وجود گیاهان فراوان در دریاچه سد 15 خرداد در ایران و دریاچه Norfolk و Cambridge در كشور انگلستان می باشد. با وجود كارایی فراوان در شكار دارای دوام و طاقت نمی باشند و مد دریا ، دما و آبهایی كه حجم اكسیژنشان كم است را دوست ندارند.


تخم ریزی :

در ماههای مارس (فروردین) و آوریل (اردیبهشت) وقتیكه دمای آب به 12 تا 14 درجه سانتیگراد می‌رسد ماهیهای نر و ماده تداركات تخم ریزی را فراهم می‌كنند. ماهیهای ماده در مدت سه سال و ماهیهای نر ظرف یكسال بالغ می‌شوند. ماهی سوف تخمهای زرد كمرنگ خود را بصورت انبوه بر روی گیاهان ، ماسه و سنگها می‌ریزد. زمانیكه موقعیت تخم‌ریزی مناسبی را می‌یابد آنجا خانه اوست و بیدرنگ در آنجا تخم‌ریزی می‌كنند. ماده‌ها بین000/100 تا 000/850/1 تخم می‌گذارند. قطر این تخمها در حدود 1.6 میلیمتر است. تخمها چسبناك هستند و در كف آب به یكدیگر می‌چسبند. همچنین برروی گیاهان آبزی كه بوسیله ماهی نر تمیز شده است تخم ریزی می‌كنند. ماهی نر از تخمهای ته نشین شده پاسداری می‌نماید و آنها را جابجا میكند تا تخمها بعد از 10 – 5 روز به بچه ماهی تبدیل شوند سپس از محتویات درون كیسه ها تغذیه می كنند تا رشد نمایند. بعد از آن از انواع خودشان ، تخم حشرات كوچك و تخم یا نوزادان ماهی های دیگر تغذیه می نمایند. پس از شروع به شنا از موجودات زنده پلنگتونی تغذیه می‌كنند. این روش را پس از اینكه به طولی در حدود 3 تا 5 سانتیمتر رسیدند به روش تغذیه از شكار عوض می‌نمایند. در ابتدا آنها به شكار تخم ماهی آنگاه انواع بچه ماهی می‌پردازند. آنها قادر نیستند تا طعمه های بزرگ را ببلعند چراكه آنها گلویی كوچك دارند. این یك واقعیت است كه ماهی سوف گونه های با ارزش اقتصادی را كمتر شكار می‌كند و غذای آنها از تبدیل خود ، به خودشان فراهم می‌شود لذا گوشتی بسیار لذیذ دارند و برای بخشی از ماهیگیران (خصوصأ ماهیگیران غیر ورزشی و سودجو كه به هر وسیله ممكن مانند دام ، سم وغیره به نابودی نسل این ماهی زیبا با ارزش غذایی فراوان می‌كوشند) سود فراوانی را بهمراه دارد. جالب است بدانیم كه در اروپا هر ساله بیش از 000/10 تن ماهی سوف صید می‌شود.

منبع : انجمن گسترش و آموزش ماهیگیری ورزشی