قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین که داد محمود احمدی نژاد را درآورده چیست؟
عصر روز شنبه هفتم تیرماه، دکتر محمود احمدی نژاد ، رییس جمهور سابق و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در سخنانی در جمع مردم گیلان نسبته به شایعات در مورد امضای یک قرارداد ۲۵ ساله بین ایران و چین واکنش نشان داد که بار دیگر این قرارداد جنجالی را سر زبان انداخت.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وی در این باره تصریح کرد: «انقلاب کردیم تا هیچ مسئله‌ای از ملت پنهان نباشد.هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت. نمایندگان مجلس که این قرارداد را مورد تأیید قرار دادند از متن آن اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند و اکنون نیز شنیده‌ام که در حال مذاکره هستند و می خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچکس هم خبر ندارد.مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران می بخشید».
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اما سوال این است که قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین چیست و در مورد آن چه می دانیم. ماجرای این قرارداد استراتژیک به سال ۲۰۱۶ باز می گردد اما زمانی که محمد جواد ظریف در دیدار با همتای چینی خود، ونگ لی، در ماه آگوست یک نقشه راه برای تجارت استراتژیک جامع ایران و چین ارائه داد. هیأت دولت ایران روز یکم تیر ماه اعلام کرد که پیش نویس «برنامه ۲۵ ساله همکاری های جامع ایران و چین» را تایید کرده و دولت موظف است برای مذاکرات نهایی با چینی ها و امضای آن اقدام نماید. چند روز بعد نیز وزیر امور خارجه در یک توییت به زبان چینی اعلام کرد از طریق تماس ویدیویی در این زمینه با همتای چینی خود مذاکره کرده است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اگر چه برخی از رسانه های داخلی و خارجی این قرارداد را بسیار مهم و استراتژیک تلقی کرده اند اما برخی نسبت به وابستگی هر چه بیشتر به چین، به ویژه در زمینه صنعت گاز و نفت و پتروشیمی که ظاهراً ۲۸۰ میلیارد دلار از پروژه ۴۰۰ میلیارد دلاری سرمایه گذاری چین در ایران در سال های آینده را به خود اختصاص می دهد ابراز کرده اند. بر اساس ادعاها ۱۲۰ میلیارد دلار دیگر نیز ظاهراً در حوزه زیرساخت های تولید و حمل نقل ایران سرمایه گذاری خواهد شد. این اطلاعات تنها چیزهایی بود که در مورد توافق مقدماتی ایران و چین در سال ۲۰۱۶ بر سر یک سرمایه گذاری درازمدت و قابل توجه در دراز مدت وجود داشت. با این وجود در روزهایی که این قرارداد یک گام به عملی شدن نزدیک تر شده است هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مفاد آن در دسترس نیست.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با این وجود مجله بریتانیایی پترولیوم اکونومیست با اختصاص مقاله ای به این قرارداد ادعا می کند که ستون اصلی قرارداد همکاری مشترک استراتژیک ۲۵ ساله ایران و چین همان ۲۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین در صعنت نفت، گاز و پتروشیمی ایران است. انتظار می رود که این مبلغ در پنج سال اول به این بخش از صنعت ایران تزریق شده و در دوره های پنج ساله بعدی نیز اعداد دیگری به این سرمایه گذاری اضافه شود، به شرطی که طرفین بر سر آن به توافق برسند. همچنین پترولیوم اکونومیست به ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین در بخش حمل و نقل و زیرساخت های صنعتی ایران اشاره کرده است که بار دیگر در پنج سال اول به این بخش از اقتصاد ایران تزریق خواهد شد و همانند مورد قبل، در صورت توافق طرفین، مبالغی در دوره های پنج ساله بعدی به آن اضافه خواهد شد، اعداد و ارقامی که کمی غیرمعقول به نظر می رسند. اما عایدات دولت های چین و ایران از این سرمایه گذاری به ادعای پترولیوم اکونومیست چیست؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پترولیوم اکونومیست مدعی است که طرف چینی علاوه بر منافع دیگر، از این مزیت برخودار خواهد بود که شرکت های این کشور در زمینه مشارکت در طرح های توسعه جدید، متوقف شده و کامل نشده نفتی و گازی اولویت خواهند داشت. بدین ترتیب شرکت های چینی این فرصت را خواهند داشت که در هر پروژه پتروشیمی در ایران، از جمله تامین تکنولوژی، سیستم ها، فرآیند تامین نیازها و پرسنل اولویت داشته باشند. به زبان ساده تر این که پروژه های نفتی، گازی و پتروشیمی ایران در ابتدا به طرف های چینی عرضه خواهد شد و تنها در صورتی که این شرکت ها از پذیرش این پروژه ها سر باز بزنند، ایران می تواند آن ها را به طرف های غیرچینی عرضه نماید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به ادعای پترولیوم اکونومیست، منابع ایرانی تایید کرده اند که این قرارداد شامل ۵٫۰۰۰ نیروی امنیتی چینی در روی زمین برای محافظت از پروژه های چینی بوده و پرسنل و اقلام اضافی نیز برای انتقال نهایی نفت، گاز و پتروشیمی از ایران به چین، در صورت نیاز، از طریق خلیج فارس در نظر گرفته خواهد شد. همچنین این نشریه بریتانیایی ادعا کرده که طی این قرارداد چین قادر خواهد بود تمام یا هر مقداری که بخواهد از نفت، گاز و محصولات پتروشیمی ایران را با حداقل ۱۲ درصد تخفیف تضمین شده نسبت به قیمت متوسط شش ماهه بازارهای مبنا و ۶ تا ۸ درصد دیگر برای هزینه های مرتبط با ریسک از ایران بخرد. بر اساس این قرارداد و به ادعای مجله پترولیوم اکونومیست، چین این حق را خواهد داشت که هزینه این محصولات را تا دو سال تاخیر به ایران پرداخت نماید و می تواند بدین منظور از یوان و ارزهای ضعیف و غیردلاری که از تجارت با آفریقا و کشورهای سابق عضو اتحاد جماهیر شوروی بدست آورده استفاده نماید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بدین ترتیب در مبادلات تجاری بین دو کشور که بر اساس این قرارداد صورت خواهند گرفت خبری از دلار نخواهد بود. رسانه بریتانیایی ادعا کرده که چین قادر خواهد بود تا به طور کلی حداکثر ۳۲ درصد تخفیف از خریدهای خود از ایران در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی داشته باشد و ایران نیز ارزهای غیردلاری بدست آمده از این معاملات را از طریق بانک هایی در آلمان، اتریش و ترکیه به دلار یا دیگر ارزش های قوی تبدیل خواهد کرد. بخش دیگری این قرارداد ۴۰۰ میلیارد دلاری به پروژه احیای راه ابریشم یا همان «یک کمربند، یک راه» باز خواهد گشت و پترولیوم اکونومیست مدعی است که دولت چین می خواهد از نیروی کار ارزان قیمت ایران برای ساخت کارخانجاتی که توسط کمپانی های بزرگ چینی طراحی و بر اساس نیازهای چین و طبق منابع ایران ساخته خواهند شد استفاده نماید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
محصولات این کارخانجات از طریق مسیرهای تجاری که توسط چین و از طریق مشارکت در زیرساخت های حمل و نقل ایران ساخته خواهند شد به بازارهای غربی عرضه می شوند. به ادعای رسانه بریتانیایی، به نظر می رسد که پروژه برقی کردن خط آهن ۹۰۰ کیلومتری که تهران را به مشهد متصل می کند و همچنین اجرای طرح قطار سریع السیر بین شهرهای تهران-قم- اصفهان و سپس تبریز نیز بخشی از این پروژه عظیم زیرساختی باشد. بر اساس ادعای پترولیوم اکونومیست ایران نیز در این قرارداد استراتژیک ۲۵ ساله در سه زمینه سود خواهد برد. اول اینکه چین یکی از پنج کشور دارای کرسی دائمی و حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است و این می تواند برای ایران بسیار مهم و تعیین کننده باشد به ویژه در زمینه جلوگیری از تصویب تحریم های بین المللی و قطعنامه ها.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بدین ترتیب ایران دو کشور (روسیه و چین) از پنج کشور دارای کرسی دائمی و حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل را به طور کامل با خود همراه خواهد کرد. همچنین قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین به طرف ایرانی امکان خواهد داد که تولیدات حوزه نفت و گاز و پتروشیمی خود را افزایش دهد و دولت چین نیز طی این قرارداد متعهد شده طرح توسعه فاز یازدهم میدان عظیم گازی پارس جنوبی را تکمیل سازد، در حالی که سهم یک شرکت چینی اکنون ۵۰٫۱ درصد از این میدان نفتی است اما بعد از اعمال تحریم های سال های اخیر ایالات متحده پیشرفت چندانی در توسعه این میدان نداشته است. منعفت سوم ایران از این قرارداد بلند مدت این خواهد بود که چین متعهد می شود واردات نفتی خود از ایران را بدون توجه به تحریم های ایالات متحده افزایش دهد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با وجود ادعای این رسانه بریتانیای و دیگر رسانه های غربی که ظاهراً به شدت نگران گسترش روابط تجاری بین ایران و چین و کاهش تاثیر تحریم ها هستند، هنوز مفاد این قرارداد ۲۵ ساله توسط مقامات ایرانی یا چینی منتشر و تایید نشده است. بدین ترتیب آنچه که در این مقاله بر اساس ادعاهای مجله پترولیوم اکونومیست آمده تنها گمانه زنی یک رسانه غربی در این باره است. لازم به ذکر است که برخی رسانه های نزدیک به دولت احمدی نژاد از این قرارداد به عنوان یک ترکمانچای دیگر یاد کرده و آن را ترفندی از جانب شرکت های چینی و دولت این کشور برای در اختیار گرفتن سکان و مالکیت زیرساخت های صنعتی ایران توصیف کرده اند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
لازم به ذکر است که عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز در نشستی با خبرنگاران در پاسخ به سوالات و شایعات در مورد این قرارداد چنین گفت: « همه گمانه زنی در این خصوص را رد می‌کنم. هیچ کدام از مفادی که در رسانه‌ها و افراد مطرح شده واقعیت ندارد. براساس نگاه راهبردی با کشورهای دوست و نزدیک تلاش داریم رابطه را درازمدت تعریف کنیم و با بقیه کشورها که با ما دارای روابط دوستانه و حسنه هستند براساس احترام و منافع متقابل آماده‌ایم چنین سندهایی را امضا کنیم و با برخی در حال مذاکره در این زمینه هستیم.احساس می‌کنم سند جوری است که در آینده بشود آن را کامل منتشر کرد».
وی در ادامه افزود: «ابعاد مختلف همکاری‌های سیاسی و به ویژه اقتصادی در این سند است و اگر در دولت‌های دو کشور این سند نهایی شود می‌توان آن را منتشر کرد و هیچ چیز ابهام آمیزی ندارد. همکاری‌های راهبردی ایران و چین دشمنانی داشته باشد که دست به فضاسازی و تخریب این روابط بزنند. این سند افتخارآمیز و به نفع منافع دو کشور است و وقتی منتشر شد همه متوجه جزییات آن خواهند شد».
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این قرارداد بلند مدت و استراتژیک بین ایران و چین از شما دعوت می کنیم که به
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
که به طور تخصصی به ادعاهای سایت پترولیوم اکونومیست و شرایط قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین پرداخته سر بزنید.
منبع : روزیاتو
