استرس امري است اجتناب ناپذير. با اين وجود راه‌هاي متفاوتي براي به حداقل رساندن اثرات آن در زندگي وجود دارد. اين‌جا به نقش تغذيه اشاره مي‌كنيم...
اغلب ما مي‌دانيم كه برخي از مواد غذايي اثرات منفي بر عملكرد مغز از جمله توانايي توليد، خلق و خو، انرژي ذهني دارند. با مصرف مقدار زيادي شكلات، وقتي اثر قند و كافئين آن از بين مي‌رود خستگي و كندي عملكرد ايجاد مي‌شود. مصرف زياد چيپس‌ها آب مغز و بدن را گرفته و سبب خستگي مي‌شود. غذاهاي حاوي مقادير زياد چربي، سبب افزايش سطح هورمون‌هاي استرس شده و سطح آن‌ها را بالا نگه مي‌دارد.
مشكل اين‌جا است كه اين مواد دقيقا همان مواد غذايي هستند كه ما در زمان بروز مشكلات، آن‌ها را مورد استفاده قرار مي‌دهيم. در حالي كه اين مواد تنش ناشي از كار و زندگي روزانه را كه ما به دنبال كاهش آن هستيم، افزايش مي‌دهند.
پروژه ”بررسي رابطه مواد غذايي و خلق و خو“ كه در انگلستان توسط يك گروه از محققان تغذيه انجام شد، دو دسته مواد غذايي را شناسايي كرد: مواد غذايي افزايش‌دهنده استرس و مواد غذايي كاهنده استرس كه دسته اول استرس‌هاي دروني را بيشتر كرده و دسته دوم به افراد تحت استرس كمك مي‌كند. نتيجه اين تحقيقات، تهيه ليستي بر اساس تجربيات شخصي 200 فرد مورد آزمايش بوده است.
حدود 90 درصد از افراد، بهبودي واضحي در وضعيت سلامت رواني خود، با تغيير رژيم غذايي نسبت به رژيم قبلي خود گزارش كردند.
شركت‌كنندگان ابراز كردند كه قطع يا كاهش مصرف غذاهاي افزايش‌دهنده استرس، مانند شكر (80 درصد)، كافئين (79 درصد)، الكل (55 درصد) و شكلات (53 درصد) بيشترين اثر را بر سلامت روان آن‌ها داشته است. اين اثر با افزايش دريافت غذاهاي كاهنده استرس مانند آب (80 درصد)، سبزيجات (78 درصد) و ميوه‌ها (72 درصد) و ماهي (52 درصد) نيز گزارش شده است.
تحقيقات همچنين نشان داد كه برخي استراتژي‌هاي تغذيه‌اي مي‌تواند كمك شاياني در ترغيب افراد به داشتن يك رژيم غذايي سالم نمايد. از جمله خوردن وعده‌هاي معمول غذايي، استفاده از ميان وعده‌هاي مغذي و برنامه‌‌ريزي براي هر وعده غذايي از قبل.
با اين وجود، تحقيقات كيفي براي بررسي نحوه اثر مواد غذايي بر فعل و انفعالات شيميايي درون بدن ما هنوز در حال انجام است. مي‌دانيم كه هورمون‌هاي استرس، مانند كورتيزول، ويتامين‌هاي بدن را گرفته و از آن‌ها براي ايجاد پاسخ‌هاي كلاسيك در برابر استرس مانند انقباض عضلاني و افزايش فشار خون استفاده مي‌كند.
بنابراين زماني كه با عملكرد سيستم اعصاب در مقابل ناراحتي و عصبانيت مواجه مي‌شويم، نياز ويژه‌اي به ويتامين‌هاي گروه B براي حفظ سلول‌هاي مغز و اعصاب داريم. ويتامين‌هاي گروه B همچنين براي تبديل مواد غذايي به انرژي مورد نياز بدن، استفاده مي‌شوند.
زماني كه انرژي مصرفي هنگام استرس نه تنها از مواد غذايي تامين نشده بلكه با سرعت بيشتري نيز مصرف مي‌شود مشكل بدن دو چندان مي‌شود. حتي كمبود جزيي ويتامين B در اثر مصرف چيپس و نوشابه‌ها براي چند روز متوالي، سيستم اعصاب را تحت فشار قرار داده و استرس را بيشتر مي‌كند.
در اين مواقع گزينه‌هاي بهتري مانند موز، ماهي، سيب‌زميني پخته، آواكادو، جوجه و سبزيجات داراي برگ سبز تيره نيز وجود دارد كه همگي حاوي مقادير بالايي از ويتامين B هستند.
استرس‌هاي زياد حتي مي‌تواند مشكلات تغذيه‌اي بيشتري را ايجاد كند. زماني كه هورمون‌هاي استرس، مواد غذايي مهم بدن مانند ويتامين‌هاي گروه B، ويتامين C، ويتامين A و منيزيوم را كاهش مي‌دهند، حدود 1400 تغيير شيميايي در بدن رخ مي‌دهد.
افزايش هورمون‌ها در پاسخ به استرس مي‌تواند با كاهش سروتونين (هورمون آرامش) سبب افزايش نياز به كربوهيدرات‌ها شود. افزايش دريافت كربوهيدرات‌ها مي‌تواند سبب افزايش توانايي تحمل استرس از طريق افزايش سطح سروتونين گردد. اما در عين حال سبب افزايش وزن و پرخوري و خصوصا مصرف مواد غذايي قندي مي‌شود.
وقتي تحت تاثير فشار استرس قرار داديم. اجتناب از غذاهاي بي‌ارزش براي تسكين روحي دشوار است. اما استفاده از رژيم غذايي حاوي مواد مغذي، كم چرب، كم قند و كم كافئين، انتخاب بهتري است. /
مجله موفقیت
محتوای مخفی: تغذيه مناسب راهي براي مبارزه با استرس