[FAQ][پرسشنامه] اضطراب اجتماعی
پرسش و پاسخ اضطراب اجتماعی
[Q]: پرسش
[A]: پاسخ
[Q]: اضطراب اجتماعی چیست؟
[A]: اضطراب اجتماعی (Social Phobia) یک نوع ترس غیر طبیعی از اجتماع است , بیمار با نشخوار افکار منفی خود را فردی ضعیف تلقی میکند در اکثر موقعیت های از ترس اینکه مورد انتقاد یا مسخره شدن واقع شود سکوت میکند و یا محل را ترک میکند.
[Q]: علائم اضطراب اجتماعی چیست؟
[A]: بیمار به محض قرارگیری در موقعیت های اجتماعی مضطرب شده و علائم اضطراب از جمله تپش قلب و عرق کردن , تپق و لکنت زبانی , لرزش و دلهره شدید در وی نمایان میشود.
[Q]: علائم فوق در همه ی بیماران یکسان اند؟
[A]: خیر, بیمار بنا به نوع و مرحله بیماری دچار علائم اضطراب میشود مثلا" سرخ شدگی و لرزش در بیماران با سطح پایین اضطراب اجتماعی کمتر و نادر است.
[Q]: آیا این بیماری طبقه بندی شده و دارای شدت و مراحل مختلف است؟
[A]: در جواب باید بگوییم خیر طبقه بندی رسمی نشده است ولی به صورت غیر رسمی میتوان اضطراب اجتماعی را به طبقات مختلفی از نظر شدت و وخامت حال بیمار تقسیم بندی کرد.
[Q]:چگونه شدت بیماری خود را اندازه گیری و تعیین کنیم؟
[A]: تعیین شدت و مرحله بیماری باید با در نظر گرفتن اختلالات همراه مانند افسردگی و اختلالات سایکوز انجام شود.
به صورت غیر رسمی میتوان اضطراب اجتماعی را به طبقات زیر تقسیم بندی کرد:
I: اضطراب خفیف مانند ترس از مواجهه با سخنرانی ها و سمینار های بزرگ
II: اضطراب متوسط و ترس از موقعیت های خاص مانند حرف زدن با صدای بلند , کنفرانس های کلاسی و دوشوار بودن ایجاد رابطه با همسالان.
III: در این مرحله اضطراب بعد از خروج از خانه یا دیدار با افراد نا آشنا و حتی افراد آشنا شروع شده و باعث عزلت و گوشه نشینی فرد می شود , این مرحله شروع افسردگی برای فرد است.
IV: بیمار تمام ساعات و روز های هفته را در اتاق خود و به تنهایی میگذراند , در صورت مواجهه با افراد غیر از بستگان درجه اول فرار میکند , افسردگی شدید دارد و خود را به خاطر این روش زندگی ملامت میکند اکثر افرد در این مرحله به خودکشی فکر میکنند و ممکن است آن را انجام دهند.
[Q]: کدام مرحله برای بیمار و بستگانش زنگ خطر محسوب می شود.
[A]: مرحله III مرحله شدید و مرحله بعد از آ یعنی مرحله IV زنگ خطری برای خانواده و بیمار است و اوج اختلالات رفتاری در این مراحل مشاهده می شود.
[Q]: خانواده و بیمار چه راه کاری را باید در پیش بگیرند.
[A]: خانواده و برخورد های مناسب آن درمان اصلی اضطراب اجتماعی است و بنظرم بسیار کار ساز تر از دارو و روان درمانی است , خانواده وظیفه دارد که با عضو بیمار خویش گفتگو کند و رفتاری مناسب با وضعیت بیمار داشته باشد و مانع درمان دارویی شخص نگردد.
[Q]: راه کار درمانی چیست؟
[A]: بنا به مرحله و شدت بیماری درمان بسیار متفاوت است.,
بیمار با شدت مرحله I میتواند با مقداری تمرین بدون کمک خارجی بر اضطراب خویش فائق آید.
بیمار مرحله II نیاز به کمک خارجی دارد در این مرحله شخص میتواند به روانشناس بالینی مراجعه کرده و طبق راه کار های روانشناس بعد از یک دوره بهبود یابد.
بیمار با شدت III علاوه بر رواندرمانی نیاز به دارو درمانی نیز دارد در این مرحله فرد نیاز به ویزیت روانپزشک دارد تا با تجویز دوز های اندکی از دارو های مربوطه بر ترس خود غلبه کند.
مرحله IV نیاز به دوز های بالاتر و دارو های ترکیب احساس می شود, پزشک بعد از چندین دوره تجویز دارو بهترین دارو را برای فرد پیدا کرده و تجویز میکند در این مرحله فرد علاوه بر دارو درمانی نیاز مبرمی به روان درمانی دارد طوری که دارودرمانی بدون رواندرمانی یک درمان ناکام طلقی می شود.
[Q]: رواندرمانی چگونه است و کدام علائم بیماری را برطرف میکند؟
[A]: شما در هر جلسه با روان شناس خود در مورد مشکلات شخصی حرف میزنید , روان شناس با تکنیک های خاص به شما می آموزد که در موقعیت های اضطراب آور چه واکنشی داشته باشید و چگونه ترس و رفتار خود رو کنترل کنید.
رواندرمانی تاثیر زیادی بر اضطراب اجتماعی دارد و سرعت بهبودی را افزایش میدهد ولی بر افسردگی زیاد موثر نبوده و نیاز به جلسات بیشتری برای دیدن شدن اولین نشانه های بهبودی دارد.
[Q]: دارو درمانی چگونه است و تاثیر آن بر اضطراب اجتماعی چقدر است؟
[A]: دارو درمانی درمان اصلی اضطراب اجتماعی در مراحل وخیم بیماری است طوری که با مصرف دارو در اولین دوره شروع درمان افسردگی از بین رفته و فرد کم کم برای بهتر شدن و بهبود خویش تلاش میکند و افکار خودکشی از بین رفته و فرد به زندگی علاقه مند میشود.
منتها دارو درمانی چندین مشکل بزرگ و کوچک دارد و در صورتی که درست با آن برخورد کنیم میتوانیم اینمشکلات را کنار زده و از توقف روند درمان جلوگیری کنیم.
[Q]: چه دارو هایی برای من تجویز می شود؟
[A]: بسته به مرحله بیماری درمان میتواند از دوز های کم دارو های ضد افسردگی تا دارو های خاص متغیر باشدَ.
در مرحله I نیازی به دارو نیست ولی در صورت اسرار بیمار تجویز دوز اندکی از بتا بلاکرها مانند پروپرانولول بسیار موثر است , بتا بلاکر ها ضربان قلب را کنترل کرده و از علائم فیزیکی مانند لرزش , تپش , سرخ شدگی و تا حدودی لکنت زبان جلوگیری میکنند.
در مرحله II درمان دارویی مشابه درمان مرحله I است در این مرحله هرچند میتواند از دارو های ضد اضطراب استفاده کرد ولی پیشنهاد میشود که از روان درمانی بهره بیشتری برد و از تجویز دارو های دست و پا گیر اجتناب کرد.
در مرحله III علاوه بر بتا بلاکر از دارو های ضد اضطراب مانند دارو های خانواده بنزودیازپین ها هم استفده میشود.
توصیه می شود که بیمار زمانی که قصد تمرین برای ورود به جمع را دارد از این قرص ها استفاده کند زیار بنزودیازپین ها در صورت مصرف کنترل نشده و پشت سر هم ایجاد وابستگی میکنند.
در این مرحله ممکن است پزشک برای افسردگی خفیف فرد از دارو های ضد افسردگی بهره بگیرد.
تاکید بیشتر روانپزشکان بر دارو های خانواده SSRI است که علاوه بر تاثیر زیاد بر افسردگی بر اضطراب اجتماعی نیز تاثیر گذاشته و در بلند مدت باعث بهبودی می شوند.
در مرحله IV پزشک ابتدا سازگاری بدن فرد را با تجویز چند دوره دارو ی ساده میسنجد سپس شروع به درمان تکمیلی و ترکیبی میکند.
پزشک در این مرحله علاوه بتا بلاکر ها , بنزودیازپین های و SSRI از دارو های دیگری مانند SNRI و ضد افسردگی های سه و چهار حلقه ای نیزاستفاده کنند حتا ممکن است ضد اضطراب های دیگری غیر از بنزودیازپین ها تجویز کند مانند بوسپریون.
بدلیل وخامت شدید بیماری در این مرحله ممکن است بیماری فرد به درمان های بالا مقاوم باشد که در این موقعیت باید از دارو های قویتری استفاده کرد , دارو های MAOI خط بعدی درمان اند , این دارو ها تاثیر بسیار خوبی بر اضطراب اجتماعی دارند و در صورتی که به صورت درست تجویز و مصرف شوند اضطراب اجتماعی فرد به کل از بین میرود, ولی چرا از اول این دارو ها تجویز نمی شوند؟ جواب این سوال ساده است MAOI دارای عوارض خطرناکی است که ممکن است به بیمار صدمه بزند, به یک رژیم غذایی و دارویی خاص احتیاج دارند و باید دقیق و منظم همراه با ویزیت های مکرر روان پزشک مصرف شوند.
[Q]: دلیل خطر دارو های خانواده MAOI چیست و عوارض خاص آنها کدامند؟
[A]: در واقع MAOI مخفف بازدارنده ی آنزیم مونو آمین اکسیداز است, این آنزیم وظیفه ی تجزیه مونو آمین های مختلف را بر عهده دارد که سروتونین , دوپامین و نور-اپینفرین جز آن هستند آمین های یاد شده به عنوان انتقال دهنده ی عصبی در مغز فعالیت میکنند و کمبود یا مشکل چسبندگی یکی از آنها باعث افسردگی , اضطراب اجتماعی و دیگر اختلالات میگردد MAOI با جلوگیری از تجزیه این آمین ها باعث افزایش غلظت آنها شده و اختلالات را بهبود و درمان میکند.
اما MAO علاوه بر تجزیه آمین های ذکر شده چند آمین دیگر را نیز تجزیه میکند پس در صورت از کار افتادن این آنزیم آمین های دیگر نیز افزایش پیدا کرده و باعث مشکل می شوند.
تیرامین یکی از این آمین هاست که باعث افزایش فشار خون شده و ممکن است باعث ایجاد شرایط تهدید کننده حیات بیمارشود به همین دلیل باید از مصرف غذا های تیرامین دار خودداری کرد و رژیم غذایی خاصی را شروع کرد.
[Q]: پیش آگاهی اضطراب اجتماعی چکونه است؟ آیا درمان 100% است یا زیاد نباید به درمان و بهبود بیمار امید وار بود؟
[A]: این سوال بستگی به اراده ی بیمار دارد , بسیاری اصلا" تلاشی برای بهبود بیماری خود نمیکنند و از قرص ها و دارو ها انتظار معجزه دارند که نهایتا" بدلیل اشتباه خود از ادامه درمان نا امید شده و دارو را قطع میکنند و زندگیشان دوباره به همان شیوه ی قبلی ادامه میابد اما افرادی هستند که اراده ی قوی داشته و مصمم به بهبودی کامل اند آنها با پزشک و روانشناس خود نهایت همکاری را کرده و در خارج از مطب و اتاق مشاوره نیز در جهت بهبود خویش تلاش میکنند, درمان ای افراد بعد از چند دوره دارو درمانی و رواندرمانی به نهایت خود رسیده و فرد بهبود کامل میابد هرچند خاطر نشان میکنم که نباید انتظار بیجا از خود داشته باشیم و این را بدانیم که نمیتوانیم به پای فردی بررسیم که از بدو تولد یک سخنران حرفه ای بوده یا فردی که درایجاد روابط استاد است!
[Q]: درمان پیشنهادی دیگری نیز وجود دارد؟
[A]: بله, علاوه بر مطالعه کتاب ها و انجام تمرین هایی که از جانب روانشناس برایتان توصیه می شود شما خودتان شخصا" میتوانید درمان های جدیدی ابداع کنید مثلا" یکی از بیماران هر شب قبل از خواب خاطرات و رویداد هایش را مینوشت و آن را مطالعه و تصحیح میکرد , مورادی که باعث اضطرابش شده بودند رو بدقت مطالعه میکرد و راه های مقابله با اون رو می نوشت تا در موقعیت بعدی از آن استفاده کند یا بیمار دیگری روزانه اوقاتی را به سخنرانی برای خود در جلوی آیینه اختصاص داده بود که نهایتا" باعث شد بر حرف زدن خویش تسلط داشته باشد و ترسش از حرف زدن بسیار کم شود.
[Q]: توصیه خاصی برای بیماران دارید؟
[A]: به قول یکی از روانپزشکان " تا وقتی که وارد آب نشوی شنا یاد نمیگیری!" شما هم تا وقتی وارد اجتماع نشوید نمیتوانید راه و رسم اجتماعی شدن را یاد بگیرید و بر اضطرابتان کنترل داشته باشید , پس در طول دوره درمان این جمله را حتما" به خاطر داشته باشید و سعی کنید وارد موقعیت های استرس زا شده و در بد ترین حالتی که تصور میکنید با آن روبرو شوید, دارو ها و روان درمانی تا زمانی که در مکان و زمان درستش بکار برده نشوند بی فایده بوده و نهایتا" نامیدی خودتون رو دو برابر میکند.
این لیست بمرور زمان تکمیل شده و اطلاعت بیشتری به آن افزوده میشود.
هر سوالی که در این رابطه دارید میتوانید در همین تاپیک مطرح نموده تا پاسخ گو باشم.
منبع: p30world | laxer
