توتم و تابو (Totem & Taboo)
كتاب «توتم وتابو» يكي از آثار فرويداست كه درسال 1913 نوشته شده است.
فرويد دراين كتاب خواسته است با نگاهي روانكاوانه سرچشمه هاي توتم (حيوان پرستي و به نوعی ریشه پرستش در انسان) و تابو (محرمات) را در انسان ها بخصوص در قبايل اوليه انساني تبيين نمايد.
انسان ابتدایی، در دسته آغازین زندگی می کرد. این دسته تشکیل می شد از نری مسلط که پدر بود و تعدادی از ماده ها را در انحصار خود داشت.
این پدر نیرومند، پسران خود را از ماده ها دور نگه می داشت. روزی این پسران متحد شده پدر مسلط را کشتند و سپس آن را خوردند.
دلیل این آدم خواری به نظر فروید این بود که آنها اعتقاد داشتند با خوردن قربانی، نیرو و قدرت او را به دست می آورند.
بعد از مدتی، آنها از عمل خویش پیشیمان شدند و برای جبران و کفاره عمل خویش دو ممنوعیت را ابداع کردند :
1- نمادی به صورت یک نوع حیوان را به جای پدر گذاشتند؛ این نماد توتم است. برادران خوردن حیوان توتمی را حرام اعلام کردند.
2- ازدواج درون گروهی را حرام کردند و با تحریم ماده های آزاد شده بر خود، از ثمرات پیروزی شان چشم پوشی کردند .
برادران، آیین توتم را ابداع کردند تا دیگر بار به عمل پدر کشی دست نیازند. باید گفت عقده ی اودیپ نیز از همین پدر کشی ابتدایی ناشی می شود و ترسهای گوناگون که از ابتدا در کودکان ایجاد می شود پایه های کودکانه ی توتمیسم به شمار می آیند.
رقابت پدر در عشق ورزیدن نسبت به مادر، کودک را به جابجایی ترس و کینه اش از پدر به یک حیوان وا می دارد.
این برداشت مستلزم قبول نظریه ی لامارک مبنی بر موروثی شدن ویژگیهایی است که انسان از راه تجربه کسب می کند.
به طور کل :
دین توتمی از احساس گناه و تلاش برای پرداخت کفاره و جبران سرچشمه می گیرد.
به نظر فروید، این عوامل در ریشه ی همه ی ادیان بشری قرار دارد .
همه ی ادیان بعدی در واقع کوشش هایی برای حل این مسئله اند و تنها از جهت مرحله ی فرهنگی که این کوشش در آن صورت می گیرد و راه حل های اتخاذ شده با یکدیگر تفاوت دارند.
