محمدتقی جواهری گیلانی (شمس لنگرودی) (زادهٔ ۲۶ آبان ۱۳۲۹ در لنگرود) شاعر و پژوهشگر معاصر ایرانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران است. او فرزند آیت‌الله جعفر شمس لنگرودی است که مدت ۲۵ سال امامت جمعه لنگرود را بر عهده داشت.
وی استاد دانشگاه بوده و تاریخ هنر درس داده، و به همراه حافظ موسوی و شهاب مقربین مدیر انتشارات آهنگ دیگر است.
زندگینامه
شمس لنگرودی در سال ۱۳۲۹ در لنگرود متولد شد و سرودن شعر را از دههٔ ۱۳۵۰ آغاز کرد. نخستین دفتر شعرش رفتار تشنگی در ۱۳۵۵ منتشر شد، اما پس از انتشار مجموعه‌های «خاکستر و بانو» و «جشن ناپیدا» در اواسط دههٔ ۱۳۶۰ به شهرت رسید.
پس از از انتشار نخستین دفتر شعرش، «رفتار تشنگی» در سال ۱۳۵۵ خورشیدی، در سال‌های پرتب‌وتاب دههٔ ۱۳۶۰ از او چهار مجموعه شعر از جمله «قصیدهٔ لبخند چاک‌چاک» منتشر می‌شود؛ سپس ده‌سالی را با سکوت در شعر می‌گذراند و سرانجام در سال ۱۳۷۹، مجموعه شعر «نت‌هایی برای بلبل چوبی» را روانه بازار کتاب میکند. این شاعر در دههٔ ۱۳۸۰ «سال‌های سکوت و کم‌کاری» را جبران میکند؛ در این سال‌ها هشت مجموعه شعر از او منتشر می‌شود که از آن جمله‌است: «پنجاه‌وسه ترانهٔ عاشقانه»، «رسم‌کردن دست‌های تو» و «شب، نقاب عمومی است». از این میان، مجموعه شعر «۲۲ مرثیه در تیرماه» از طریق رسانه‌های اینترنتی منتشر شده‌است.
کتابشناسی
شعر
رفتار تشنگی
در مهتابی دنیا نشر چشمه
خاکستر و بانو نشر چشمه
جشن ناپیدا نشر چشمه
قصیده لبخند چاک چاک نشر مرکز
نت‌هایی برای بلبل چوبی نشر سالی
پنجاه و سه ترانه عاشقانه انتشارات آهنگ دیگر
باغبان جهنم انتشارات آهنگ دیگر
ملاح خیابان‌ها انتشارات آهنگ دیگر
توفانی پنهان شده در نسیم گزیده شعرها با مقدمه و انتخاب بهاءالدین مرشدی نشر چشمه
مجموعه اشعار انتشارات نگاه
هیچ کس از فردایش با من سخن نگفت گزیده شعرها با انتخاب و مقدمه آزاده کاظمی
۲۲ مرثیه در تیر ماه شامل اشعاری مرتبط با رویدادهای پس از انتخابات ۱۳۸۸
مرا ببخش خیابان بلندم گزیده شعرها با انتخاب غلامرضا بروسان
لب خوانی‌های قزل آلای من انتشارات آهنگ دیگر
رسم کردن دست‌های تو انتشارات آهنگ دیگر
می میرم به جرم آن که هنوز زنده بودم نشر چشمه
چوپانی سایه‌ها گزیده شعرها با انتخاب کریم رجب زاده
شب نقاب عمومی است انتشارات نگاه
رمان
رژه بر خاک پوک
تحقیق
تاریخ تحلیلی شعر نو
گردباد شور جنون
مکتب بازگشت
از جان گذشته به مقصود می‌رسد
رباعی محبوب من
روزی که برف سرخ ببارد
درباره شمس لنگرودی
بازتاب زندگی ناتمام، مجموعه مصاحبه هابه کوشش مژگان معقولی
تاریخ شفاهی، زندگی نامه شمس لنگرودی با مصاحبه کیوان باژن
قصه برای کودکان
شبی که مریم گم شد
رومی و بومی
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی‌نوشت
↑ زرین‌پناه، «مخاطب شعر همدلانه می‌خواهد»، بی‌بی‌سی فارسی.
منابع
وبلاگ رسمی شمس لنگرودی
مصاحبه لادن پارسی در وب‌گاه بی‌بی‌سی فارسی
خبر ایسنا در مورد انتشار کتاب‌های شمس لنگرودی
مقاله وب‌گاه آتی بان درباره شمس لنگرودی
