پیشگفتار
نرم افزار ETABS یک نرم افزار مخصوص جهت تحلیل و طراحی سازه های ساختمانی می باشد.قابلیت این نرم افزار جهت تحلیل و طراحی این نوع سازه ها جهت گیری شده اند.تمام المان های یک ساختمان برای برنامه شناخته شده هستند.پردازنده های طراحی برنامه بسیار کامل می باشد و تمام المان های ساختمان را می توان در این نرم افزار طراحی کرد.
این برنامه برای سیستم های ساختمانی تهیه شده است.
ایده برنامه های ساختمانی 35 سال پیش مطرح شده است(1963
کلاوف R.W) . در هر حال نیاز به برنامه های مخصوص مانند ETABS هنگامی آشکارتر شد که مهندسان سازه تحلیل های غیر خطی استاتیکی و دینامیکی را به صورت عملی مورد استفاده قرار دادند و با پیدایش کامپیوترهای امروزی با قدرت و توان بالا این کامپیوترها برای ایجاد مدل های بزرگتر و پیچیده تر به وسیله مهندسان سازه مورد استفاده قرار گرفتند.
مهمترین قابلیت های تحلیلی برنامه عبارتند از:
شناخت المان های ساختمان و طبقات
محاسبه خودکار جرم و مرکز جرم
انتقال بار های ثقلی از کف ها به تیرها
تولید و توزیع بارهای جانبی بین تراز طبقات
مدل سازی المان های پوسته ای و رامپ ها
قابلیت های طراحی برنامه نیز شامل موارد زیر می باشند:
طراحی قاب های فولادی
طراحی قاب های بتنی
طراحی دیوارهای برشی
طراحی تیرهای مرکب.
برنامه ETABS در طراحی قاب های فولادی و بتنی تمام ضوابط لرزه ای طراحی ساختمان ها را در نظر می گیرد.در این برنامه می توان قاب های بتنی را بر اساس ضوابط شکل پذیری عادی و متوسط و ویژه طراحی کرد.
همچنین در ساختمان های فولادی می توان ضوابط ویژه قاب های خمشی عادی و ویژه وسیستم های مهاربندی همگرا و واگرا را
در طراحی لحاظ کرد.
علاوه بر قابلیت های تحلیل و طراحی فوق برنامه ETABS ارتباط دو طرفه کاملی با نرم افزارهای دیگر دارا می باشد. برنامه ETABS به طور خودکار فایل ورودی SAFE را ایجاد میکند.
همچنین برنامه ETABS قابلیت ایجاد فایل ورودی SAP2000 را دارد.
در ویرایش جدید ETABS امکان فراخوانی هندسه و خطوط شبکه از نرم افزار اتوکد وجود دارد. امکان فرستادن هندسه و مشخصات دیگر به نرم افزار اتوکد نیز وجود دارد.
آشنایی با Etabs قسمت دوم
محیط گرافیکی برنامه ETABS 2000 :
برنامه ETABS در دو نسخه ETABS Plus و ETABS Nonlinear
به بازار عرضه شده است. هر دونسخه این برنامه شامل بخش های زیر است که همگی از طریق یک مولد گرافیکی ساده تحت ویندوز اداره می شوند.
• بخش ترسیم برای تولید هندسه مدل
• بخش تولید بارهای زلزله و باد
• بخش توزیع بارثقلی برای توزیع بار های ثقلی بین ستون ها و تیر ها ( هنگامی که المان های خمشی کف به عنوان بخشی از سیستم کف مورداستفاده قرار نگیرند.)
• بخش تحلیل خطی اجزا محدود استاتیکی و دینامیکی
• بخش نمایش خروجی وتولید اطلاعات خروجی
• بخش طراحی قاب های فولادی ( ستون و تیر و بادبند )
• بخش طراحی قاب های بتنی ( ستون و تیر )
• بخش طراحی تیر های مرکب
• بخش طراحی دیوار برشی
تمام بخش های ETABS در یک محیط گرافیکی ساده قابل دستیابی هستند. نسخه هشتم نرم افزار ETABS در دو ویرایش زیر تهیه شده است:
• ETABS Plus _تمام قابلیت های ETABS به جز قسمت تحلیل غیر خطی استاتیکی و دینامیکی را دارا میباشد. بخش های طراحی قاب های فولادی و طراحی قاب های بتنی و طراحی تیرهای مرکب و دیوارهای برشی بطور کامل در این نسخه موجود هستند.
• ETABS Nonlinear _ تمام قابلیت های ETABS از جمله بخش های تحلیل غیر خطی استاتیکی و دینامیکی و طراحی قاب های فولادی و طراحی قاب های بتنی و طراحی تیرهای مرکب و طراحی دیوارهای برشی را دارا می باشد.
برجستگی های برنامه ETABS :
برنامه ETABS خصوصیات منحصر به فرد مدل ریاضی ساختمانرا در نظر می گیرد به طوری که مدل ساخته شده در این برنامه همانند ساختمان واقعی خواهد بود : مانند شباهت کف و طبقه در مدل و ساختمان.
در این برنامه به جای گره و المان در مدل اجزای محدود از ستون, تیر,بادبند و دیوار برشی استفاده می شود.
در برنامه ETABS گزینه هائی وجود داردکه عملیات ساخت مدل, تحلیل و طراحی ساختمان را راحت تر و سریع تر می کند.
در این برنامه ابزارهایی برای تولید کف ها , ستون ها وقاب ها در سازه های فولادی و بتنی وجود دارد. همچنین تولید سریع بارهای ثقلی و جانبی در این برنامه گنجانده شده است. بارهای زلزله و باد را میتوان بر اساس آیین نامه دلخواه توزیع کرد.
با وجود سادگی استفاده از این برنامه ETABS, قابلیت های تحلیل و طراحی وسیعی را دارا می باشد. در این برنامه امکان انجام تحلیل دینامیکی کامل که شامل تاریخجه زمانی غیر خطی برای در نظر گرفتن اثر جداکننده های پی از سازه (Base isolato ) و میراگرهای ویسکوز (Viscose Damper) می باشد وجود دارد. قابلیت های انجام تحلیل غیرخطی استاتیکی(Pushover Analysis) نیز در این برنامه وجود دارد.
می توانید از قابلیت های قدرتمند برنامه در انتخاب و بهینه کردن اعضای قاب های قائم با در نظر گیری کنترل جابه جایی (Drift) نسبی سازه در طی سیکل عملیات طراحی ستفاده کنید. به علاوه با توجه به اینکه ETABS هر دو قابلیت تحلیل و طراحی را به طور کامل دارا می باشد نیازی به تبادل اطلاعات بین نتایج حلیل و طراحی وجود ندارد.
مجموعه طراحی برنامه با ترکیب با قابلیت ساخت خروجی برای
Cad آماده کردن خروجی ترسیم را سریع تر و دقیق تر می کند.
محیط گرافیکی برنامه ETABS 2000 :
برنامه ETABS در دو نسخه ETABS Plus و ETABS Nonlinear به بازار عرضه شده است. هر دونسخه این برنامه شامل بخش های زیر است که همگی از طریق یک مولد گرافیکی ساده تحت ویندوز اداره می شوند.
• بخش ترسیم برای تولید هندسه مدل
• بخش تولید بارهای زلزله و باد
• بخش توزیع بارثقلی برای توزیع بار های ثقلی بین ستون ها و تیر ها (هنگامی که المان های خمشی کف به عنوان بخشی از سیستم کف مورد استفاده قرار نگیرند.)
• بخش تحلیل خطی اجزا محدود استاتیکی و دینامیکی
• بخش نمایش خروجی وتولید اطلاعات خروجی
• بخش طراحی قاب های فولادی ( ستون و تیر و بادبند )
• بخش طراحی قاب های بتنی ( ستون و تیر )
• بخش طراحی تیر های مرکب
• بخش طراحی دیوار برشی
آشنایی با Etabs قسمت سوم
ترسیم و اختصاص مشخصات در نمای پلان (قابلیت طبقات مشابه):
• ONE STORY : هر عنصر سازه ای که در یک طبقه ایجاد می شود فقط در همان طبقه به وجود خواهد آمد و به همین ترتیب در این حالت اختصاص خواص فقط در همانطبقه ایجاد خواهد شد
• ALL STORIES : در اینحالت هر عنصر سازهای که در یک طبقه ترسیم شود در تمام طبقات ایجد خواهد شد و به همین ترتیب هر گونه اختصاص خواصی که برای اعضای آن طبقه صورت گیرد در اعضای متناظر همه طبقات صورت خواهد گرفت
• Similar Stories : عناصر سازه ای که در یک طبقه ترسیم میشوند در طبقات مشابه با آن ایجاد خواهند شد و به همین ترتیب اختصاص خواص نیز در اعضای متناظر طبقات مشابه با آن طبقه صورت خواهد گرفت.
طبقات مشابه را با استفاده از دستور Edit menu>Edit story Data>Edit میتوان تعریف کرد.این قابلیت فقط وقتی موثر است که در هنگام کار روی یک پلان وضعیت تشابه آن به خوبی مشخص شده باشد. به طور مثال اگر عضوی در یک پلان رسم شود و بعد از آن طبقات مشابه تعریف شوند این عضو در طبقات مشابه رسم نخواهد شد.
عملکردهای مختلف ماوس:
هفت عملکرد ماوس عبارتند از:
1. کلیک چپ
2. کلیک راست
3. نگه داشتن کلید Ctrl در صفحه کلید و کلیک چپ
4. نگه داشتن کلید Ctrl در صفحه کلید وکلیک راست
5. نگه داشتن کلید Shift در صفحه کلید وکلیک چپ
6. دو کلیک سریع
7. کشیدن ماوس (Drag)
کلیک چپ- کلیک چپ به این معنی است که یک بار با دکمه چپ کلیک کرده و دکمه ماوس را رها کنید. به طور کلی برای انتخاب منوها , فعال کردن دکمه های نوار ابزار و انتخاب عناصر در مدل می توان از کلیک چپ استفاده کرد.
کلیک راست- کلیک راست به این معنی است که یک بار با دکمه
راست ماوس کلیک کرده و دکمه ماوس را رها کنید. به طور کلی برای باز شدن جعبه مشخصات هر عضو می توانید روی آن با دکمه راست ماوس کلیک کنید.
کلید Ctrl : در بعضی مواقع دو یا چند عنصر مدل روی هم واقع می شوند. در اینحالت در صورتی که بخواهید یک عنصر مشخص را از بین این عناصر انتخاب کنید, کلید Ctrl را در صفحه کلید نگه دارید و روی عناصر روی هم کلیک کنید. با کلیک چپ روی این عناصر یک جعبه حاوی لیست نام این عناصر ظاهر می شود که به دلخواه می توانید عنصر مورد نظر را انتخاب کنید. در صورتی که بخواهید مشخصات اختصاص یافته به هر عنصر را مشاهده کنید , کلید Ctrl را در صفحه کلید نگه دارید و با دکمه راست ماوس روی عناصر کلیک کنید.در این صورت یک جعبه حاوی لیستی از نام عناصر روی هم ظاهر می شود که می توانید عنصر مورد نظر را از آن انتخاب کنید.در جعبه های گفتگو با نگه داشتن کلید Ctrl و کلیک چپ ماوس می توانید یک انتخاب چندگانه را در لیست های انتخاب
انجام دهید. در اینحالت نیازی نیست اشیائ انتخاب شده پشت سر هم باشند. این قابلیت در لیست های انتخاب مفید است.
یکی از مثال های لیست انتخاب با کلیک روی دکمه Select loads موجود در جعبه گفتگوی ظاهر شده با اجرای دستور Display menu>Setout put Model ظاهر می شود
کلید Shift : علاوه بر روش قبلی روشی دیگر جهت انتخاب چندگانه در لیست های انتخاب , استفاده از کلید Shift می باشد. در این روش کلید Shift را در صفحه کلید نگه دارید و به ترتیب روی گزینه های اول و آخر لیست مورد نظر کلیک کنید. تا کلیه عناوین بین این دو گزینه انتخاب شوند.
دو کلیک سریع : دو کلیک سریع به این معنی است که دو بار سریع با دکمه چپ ماوس کلیک کنید . توجه داشته باشید که هنگام دو بار کلیک , ماوس را حرکت ندهید. این قابلیت ماوس در بعضی عملگرهای ترسیمی برنامه کاربرد دارد. مدل تحلیلی:
برنامه ETABS داده های مدل را ( که بر اساس مفهوم عناصر تهیه شده است ) برای ساخت مدل مبتنی بر المان ها استفاده خواهد کرد ( مدل تحلیلی ) . تمام عملیات فوق به صورت داخلی در برنامه انجام می شود و کاربر قادر به مشاهده این تبدیل نخوادد بود.
علت تبدیل مدل مبتنی بر عناصر به مدل تحلیلی این است که با این کار مدل به صورت یک مدل اجزائ محدود تبدیل میشود و با استفاده از روشهای استاندارد اجزائ محدود می توان آنرا تحلیل کرد.
