برنامه سازی در در تلویزیون
کارگردان تلویزیونی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
کار کارگردان تلویزیونی در هر قسمت سازمان تلویزیون متفاوت است . ولی تقریبا در همم جا در مورد تمام جنبه‌های برنامه ، از آغاز تا انجام مسئول است . در بعضی از برنامه‌ها هم کارگردان موظف به خلق و ارائه موضوع برنامه است .
کارگردان به خاطر شغلش همیشه عامل کلیدی تولید محسوب می‌شود .
در هربرنامه‌ای بسته به نوع آن کارگردان مسئولیت متفاوتی را به عهده دارد . گاهی ناچار است به سرعت تصمیم بگیرد و تصمیمش را با عجله انتقال دهد ، حوادث را بروشنی بیان کند و چیزی را از قلم نیاندازد .
کارگردان تلویزیونی به دو روش عمدهزیر کار میکند:
1- روش انتخابی : دراین روش کارگردان بیشتر هماهنگ کننده است . هر یک از طراحان هرکدام با ایده‌های خود روش را از پیش می‌برند.در برنامه‌هایی که برنامه با عجله آماده و پخش می‌شود یا در برنامه‌های زنده این روش موثری است .
2- روش ابتکار و خلاقیت : در این روش کارگردان بر جزئیات فنی اعضا نظارت کرده و انتظار دارد که همه مسائل مورد نظر او را دنبال کنند .
جنبه‌های مختلف کارگردانی :
1- تجزیه و تحلیل : هدف برنامه را در نظر می‌گیرد ،چگونگی ارائه موضوع و پیش بینی تاثیر روی بیننده به عهده کارگردان است .
2- توضیح و توصیف برای گروه تولید توضیح میدهد که این برنامه به دنبال چیست و چگونه آنرا می‌تواند بدست بیاورد .
3- مشورت و برنامه ریزی فنی برای ضبط و تولید : بررسی و کنترل روش‌ها ، فنون ، تجهیزات ، صحنه‌آرایی .
4- سازمان تولید : تنظیم بودجه و نیروی انسانی برای تولید ، تعیین بازیگرها ،مجریان و همچنین آماده کردن نوشته‌هایی از قبیل تصویرنامه برگهای سفارش و غیره
5- آماده سازی مقدمات تولید : تنظیم و آماده ساختن موارد تکمیلی مانند عنوانبندی ، گرافیک و غیره
6- راهنمایی گروه: راهنمایی و هدایت بازیگران و مجریان وهمچنین گروه‌های صدا،نور و دادن علامت های لازم به بازیگران و مجریان رفع مشکلات فنی .
7- هماهنگی: با شبکه های ویدیویی و فیلم و ...
8- ارزیابی: کنترل ارزشهای هنری کار ،بازیها ، اجرا ، کیفیت دوربین ، مدت زمان بخشهای برنامه
9- تدوین : سرهم کردن یا تدوین کردن قسمتهای مختلف .
10- تبلیغات : سازماندهی و تهیه مطالب لازم برای تبلیغات .
صدابرداری تلویزیون در عمل
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
روشهای صدا برداری درعمل با محدودیتها و محاسنی روبرو است که لازم به توجه هستند.
دریافت صدا بامیکروفنهای شخصی و موضعی:
کاربرد میکروفنهای شخصی،کاربرد این میکروفنهای بسیار ساده و آسان است . فقط کافی است میکروفن کوچک رابه لباس بازیگر وصل کنید . با این میکروفن ، مشکل هنگامی بروز میکند که بازیگر_گوینده ، مصاحبه شونده با انگشتان دست به سینه اشاره و آن را لمس کند ، یا با دست ناخواسته روی میکروفن را بپوشاند ، یا لباس پرسروصدایی بپوشد که به اصطلاح خش‌خش کند .میکروفن را طوری نصب کنید که مناسب لباس وموقعیت قرار گرفتن احتمالی وضع سر مجری یا بازیگر باشد . وقتی او سرش را به اطراف بچرخاند ،صدا کم و زیاد می‌شود.
میکروفن رومیزی وسیله بسیار مناسبی است ،البته تا زمانی که افراد دورمیز با کاغذهای روی آن ایجاد سروصدا نکنند ، با انگشتان روی میز نکوبند یا ضرب بگیرند.
میکروفن ایستادهازجای خود حر کت داده می‌شود ، پا می‌خورد و جابه‌جا می‌شود ، اما برای دریافت صدای موضعی وسیله بسیار با ارزشی است .
میکروفن دستی ؛ در صورتی که درست نگه‌داشته شود ، میکروفن بی‌نظیری است . اما اغلب از آن درست استفاده نمی‌شود و به شکل صحیح تنظیم نمی‌گردد .
میکروفن آویختهنتیجه رضایت‌بخشی را برای صدابرداری از گروهی که به طور ثابت و ساکن در جایی مستقر هستند یا بازیگرانی که به طور دقیق روی علامتهای تعیین شده توقف می‌کنند ،ارائه میدهد.
میکروفن مشهور به PZM را می‌توان براحتی روی نزدیکترین سطح نسبت به بازیگران نصب کرد . اما از مشکلات بزرگ آن ، دریافت صداهای اضافی ناخواسته و انعکاس صداهاست .
میکروفن تفنگی اگر بدرستی هداست شود ،وسیله بسیار خوبی برای دریافت صداهای اصلی و حذف و نادیده گرفتن صداهای غیر ضروری و نامناسب محیط است .
بوم کوچک صدا ، بهترین وسیله متحرک برای آویختن میکروفن است . تعقیب حرکت بازیگران به وسیله حرکت دادن پایه چرخدار آن ،کار مخاطره‌آمیزی به حساب می‌آید .
به کاربردن بوم صدا:
استفاده از بوم صدای بزرگ ، مناسبترین شیوه قابل انعطاف را برای میکروفن‌گذاری تامین میکند.اما هزینه بهره‌برداری ازآن گران است .نسبتا حجیم است ونیازبه گرداننده یامتصدی ماهری دارد . میکروفن نصب شده بر روی این بوم می‌تواند در جهات مختلف بچرخد ومناسب با قد بازیگرانبالا و پایین شود.کیفیت صدای ضعیف راخوب و صداهای قوی را متعادل دریافت می‌دارد . بوم می‌تواند بازیگران را در محیط وسیعی تعقیب کند . اما برای این کار باید جای درستی قرار گرفته باشد.
شرح تصویر:
فضای پوششی بوم صدا:
1- طول موثر بازوی بوم رامی‌توان تغییر داد و برای هماهنگی باتغییرات موجود در صحنه( فاصله و ارتفاع سوژه) آن ار با زاویه‌ای مناسب بالاتر یا پایین‌تر برد .
2- بازوی بوم می‌تواند حول شعاع بزرگی( حداکثر360درجه) بچرخد ،با زاویه‌ای برابر با 20درجه بالا یا پایین برود ودر محدوده فضای قابل توجهی ،صدای بازیگران رادنبال کند.
3- قرار دادن بوم در مرکز ،پوشش موثری از فضای حرکت و بازی در صحنه را میسر می‌سازد.
همراهی صدا با تصویر برای بیان اندیشه در تلویزیون
در برنامه سازی برای تلویزیون ، صدا فقط همراهی کننده تصویر نیست، بلکه قدرت و توانمندی تاثیرگذاری را به تصویر اهدا میکند. به وسیله اثر موسیقی یا جلوه‌های صوتی می‌توانید براحتی تصوراتی راخلق کنید؛ مثل به نظرآوردن زمان یا مکان یا موقعیتی مشخص. می‌توانید حالت روحی خاصی راخلق کنید و با آن ،تلخی اضطراب و دلهره و وحشت ،شیرینی طنز و کمدی را به تصویر بکشید.
یک تصور واحد،بسته به صدایی که آن راهمراهی میکند،می‌تواند معانی کاملا متفاوتی را القا کند ؛ مثلا گلها و گلخانه را نشان دهید و تصوری از یک مراسم عروسی یا مراسم تشییع جنازه را باآن بسازید.
اگر هنگام تصویر برداری یک صحنه ، صدای مناسب برای همراهی تصویر در درسترس نباشد،می‌توان آن را بعدا بر روی تصویر اضافه کرد.
حتی می‌توانید صداهایی را با تصاویر ویژه همراه سازید ؛ مثلا صدای پرجنب و جوش کارگران و تولید محصول خاصی، با تصاویر کارخانه‌ای مخروبه تلفیق گردد.
نقش صدا در برنامه سازی تلویزیونی
- برای توصیف تصویر؛ مثل افتادن تیغه گیوتین وفریادهای جمعیت، که مظهر انقلاب فرانسه است.
- تفسیر و تشریح تصویر؛ مثلا موسیقی نامشخصی که روی تصویر راه رفتن فردی گیج و خواب‌آلوده در خیابان پخش می‌شود.
- بهبود بخشیدن به معنی تصویر؛ مثلا کابین یا اتاق کشتی و صدای شیپور خاصی که خبر از مه‌آلود بودن هوا میدهد.
- قدرت بخشیدن به مفهوم تصویر؛ مثلا نماهایی از توفان همراه با صدای رعد.
- غنا بخشیدن به جذبه تصویر؛ مثلا تصاویری از گلهای بهاری و موسیقی روستایی.
ارتباط دادن صدا با تصویر
در ترکیب کردن صدا و تصویر برای ساخت یک برنامه تلویزیونی، یاد آوری چند اصل کلی و معین ضرورت کامل دارد:
- ابعاد و اندازه و شدت و کیفیت صدا و تصویر باید باهم تطابق داشته باشند. مثلا ، صدای طنین‌دار مناسب برای تصویری است باز و گسترده از محیط
- اغلب مرسوم است که برش بین تصاویر را با توجه به ضرب موسیقی انجام می‌دهند و ترجیحا برش تصویر در پایان جمله موسیقی صورت می‌گیرد. برش دادن تصاویر کمی زودتر یا دیرتر از ضرب موسیقی ،ملال‌آور و خسته کننده و نامطلوب خواهد بود.
- می‌توان از صدا به عنوان پل رابط ،در خلق تداوم برنامه استفاده کرد؛ مثلا جهت به هم پیوستن مفهوم مجموعه‌ای از نماها ،که چندان ارتباط تنگاتنگی باهم ندارند، اما به هر حال به نحو خاصی با یکدیگر مربوطند.
- صدا و تصویر به طور معمول باید باهم آغاز شوند و باهم به پایان برسند. این مساله بویژه باید در ابتدا و انتهای برنامه مراعات گردد. اگر اهدافی مثل تزلزل، هیجان یا دلهره داشتن را دنبال نمی‌کنید، با پایان گرفتن صدا یا موسیقی ، تصویر را نیز بتدریج محو کنید.
- اگر بخشی از صدای صحنه بعدی، زودتر از زمان خود شروع شود و روی قسمتی از تصویر صحنه قبلی قرار گیرد ،احتمال دارد تصوری از تداوم را القا نماید. اما همیشه این طورنیست و بسیاری اوقات بیننده را گیج و سردرگم میکند.
استفاده از صداهای ضبط شده
صداهای ضبط شده در عین حالی که صداهای زمینه و جلوه‌های صوتی راتامین میکند،کاربردهای نامحسوس‌تر دیگری هم دارد:
- صدای فرد غایب در قاب تصویر(voice off ) صدای شخصی که دوربین او را نمی‌بیند( صدای کسی که پشت در یا آنسوی تلفن است)
- صداگذاری روی تصاویر(sound over ) گفتگو یا تفسیر یا صداهای ویژه که روی تصاویر ضبط شده بدون صدا گذاشته می‌شود.
- صداهای رابط(sound inserts ) مثلا صدای یک شاهد معینی از تلفن روی نماهای مربوط به اخبار.
- نوار ضبط شده جایگزین درزمان تولید برنامه زنده : بازیگر یا خواننده‌ای که به اصطلاح لب می‌زند و در فضای دکور یا محل ضبط حرکت میکند. نوار صدا از اتاق کنترل و فرمان استودیو ، پخش می‌شود و همزمان همراه تصویر بازیگر یا خواننده ضبط می‌گردد.
طرح ابعاد اندازه ومقاطع دکور در تلویزیون
دو طرح مهم، اساس برنامه‌ریزی برای تولید است: نقشه صحنه و مقاطع صحنه
نقشه صحنه
کشیدن نقشه استودیو درواقع ابتدا ترسیم تمامی ابعاد استاندارد یک استودیوی خالی است. این ابعاد در حال حاضر با سیستم متریک و با نسبت 1:50 اعمال می‌شود.
این نقشه روی نوعی کاغذ خاص چهارخانه رسم می‌شود و یژگیهای زیر را نشان میدهد :
- محل قرار گرفتن انبار و فضاهایی مثل اتاق چهره‌پردازی، تعویض لباس و غیره .
- تمامی ورودیها ، خروجیها ،قفسه‌های ذخیره موقت وسایل صحنه ،راه‌پله‌ها ،نقاط دسترسی به منابع اصلی نیرو و غیره.
- ناحیه یامنطقه صحنه پردازی با دکوری که بایدبرپاشود.
- فضای ایمنی یک متری ( تقریبا سه فوت) ، یا فضای آتش‌نشانی دور استودیو)) .
- موقعیت قرار گرفتن منابع تدارکات مثل (گاز ،آب و برق)
- موقعیت قرار گرفتن پریزها و رابطهای خاص وسایل فنی برای دوربینها ، وسایل صدا و نور.
- موقعیت قرار گرفتن میله‌های آویز و نرده‌های هدایت کننده نورهای بالاسری و غیره.
- موقعیت قرارگرفتن نرده‌های محافظ پرده اصلی استودیو.
- ارقام و اطلاعات مربوط به ارتفاع ، ظرفیت تحمل وزن ، و اندازه وسایل و لوازمی که باید داخل استودیو)) شود و غیره.
نقشه استودیو چه کاربردهایی دارد
از نقشه استودیو)) اطلاعات اساسی و لازم در مورد محل تولید به دست می‌آید:
- طرح صحنه( staging plan ) : طراح صحنه ،نقشه محدوده قرار گرفتن دکور را در روی نقشه مربوطه ترسیم میکند . در یک تولید مفصل و پیچیده ،نسخه‌های متعدد شفافی ، به طور جداگانه ، از نقشه استودیو)) برای گروه دوربینها وگروه نور و صدا تهیه می‌گردد و جهت دستیابی به کیفیت مطلوب کار ، روی هم منطبق می‌شود تا در مجموع ، تمامی شکل اجرایی کار در استودیو ،با تطبیق این نقشه‌ها بر روی یکدیگر مشخص گردد.
- طرح و نقشه اثاثیه و وسایل صحنه : این طرح صرفا نقشه چیدن وسایل صحنه و اثاثیه است ، که نشان میدهد کدام وسیله در کجا قرار می‌گیرد یا کدام پرده در کجا آویزان شود یا تزیینات لازم چگونه نصب گردند و..؟
- طرح و نقشه محل دوربینها : کارگردان روی یک نسخه از طرح و نقشه استودیو ،تعداد و موقعیت دوربینها )) ، بومهای صدا و حتی محل عبور وکشیده شدن کابل دوربینها را مشخص می‌سازد. این نقشه ،در جلسات هماهنگی برای تولید ، وقتی کارگردان افکار و ذهنیات خود را درباره حرکت دوربینها بیان میکند، کاربرد دارد. همچنین ،گروه دوربین ، گروه صدا و ... به نقشه استودیو و حرکت دوربینها نیاز دارند؛ این نقشه در زمان تمرین ،آنان را در چیدن وسایل راهنمایی میکند.
- طرح و نقشه نور را می‌توان جداگانه یا روی همان نسخه مربوط به دوربینها کشید. نشانه‌های مربوط به منابع نوری ،با تعیین مسیر کابلها و رابطهای برق ،وسایل کمکی و غیره ، روی نقشه نورمشخص می‌گردد.
شرح تصویر
نقشه استودیو
خطوط کلی طرح و محل قرار گرفتن دکور روی نقشه استودیو کشیده شده است.
مقاطع و ابعاد
این نفشه‌ها جزئیات مربوط به ابعاد عمودی دکور،اندازه‌ها ،سبک و شکل و سطح ظاهری دیوارها را ، همراه با ویژگیهای خاصی که یک دکور شامل آن است ،نشان میدهد.
مقاطع و ابعاد دکور
این نقشه اندازه و مقاطع دکور و وسایل را با همان ابعادی که در نقشه استودیو وجود دارد ، از نمای جانبی نشان میدهد و تمامی جزئیات بعد عمودی دکور ،ساخت و پرداخت دیوارها،پله‌ها وغیره را نشان میدهد. این نقشه در وهله اول مورد بهره‌برداری کارگاه دکور وگروه سازنده و نصب کننده دکور است و آنها به کمک این نقشه ،دکور تمام شده را در ذهن خود مجسم می‌کنند.
چهره پردازی برای تلویزیون
اهداف چهره پردازی :
چهره پردازی برای تلویزیون به سه شکل وسیع و کلی است:
1- چهره پردازی ساده :در حقیقت نوعی پرداخت معمول و ساده‌ای است که ظاهر اساسی صورت راتغییر نمی‌دهد.
2- متوازن سازی یا چهره پردازی اصلاحی: در واقع وظیفه این نوع چهره‌پردازی ،کم کردن اثر جلوه‌های ناخوشایند و افزون‌سازی ویژگیهای خوب صورت ومتعادل سازی اعضای صورت است.
3- چهره‌پردازی برای شخصیت‌سازی: تغییر دادن ظاهر بازیگر ،به طوری که باشخصیت مورد نظر سازگار باشد.
ارزش چهره‌پردازی:
گاهی رنگ چهره طبیعی شخص یا آرایش معمول روزانه او ،برای تصویربرداری ویدئو مناسب و کافی است و نیازی به هیچ اقدام دیگری نیست ( غیر از حالت دادن به موها ، خشک کردن عرق روی شقیقه‌ها و ابروان ، از بین بردن حالت براق روی پیشانی و سر طاس بازیگر ). چهره‌پردازی ساده ،به طور کلی ساخته و پرداخته کردن خوب بازیگر ،با تغییرات جزئی ممکن ،است.
گریم یاچهره‌پردازی ،چهره‌ای را که در مقابل دوربین تقریبا فاقد جزئیات به نظر می‌رسد ،سرزنده و شاداب جلوه میدهد . در حالی که از ویژگیهای اغراق‌آمیز چهره می‌کاهد روی نقاط جذاب صورت تاکید می‌گذارد .مثلا ، با واضحتر کردن مرز رویش موها ، تقویت عضلات آرواره ،چانه و دماغ ،با سایه کاریهای ظریف روی اعضای گوناگون چهره.
رموز چهره‌پردازی:
چهره‌پردازی بر مجموعه‌ای از اصول بسیار ساده استوار است . اما هنر و رموز مهم چهره پردازی ،درکاربرد بسیار ظریف این اصول نهفته است .
1- رنگهای روشن خودنمایی می‌کنند . نقاطی که رنگ روشن دارند ، برجسته‌تر و بزرگتر به نظر می‌آیند.
2- رنگهای تیره تخفیف دهنده‌اند . نقاطی که رنگ تیره دارند، کوچکتر و تا حدودی با برجستگی کمتر به نظر می‌رسند.
3- سایه کاری تشدید کننده می‌تواند مرزهای اصلی ظاهر یک سطح را تغییر دهد . به طور مثال ،چانه راکوچکتر نشان دهد.
4- با گریم می‌توان یک عضو چهره را حذف کرد و به وسیله نقاشی یا طراحی مجدد کشیدن ابروان ، سایه‌کاری یا برجسته‌تر نشان دادن ، آن را دوباره به دلخواه خلق کرد.
5- چهره‌پردازی می‌تواند روی یک ویژگی خاص چهره تاکید بگذارد ؛ برای مثال چشمها را تاثیرگذارتر جلوه دهد.
6- اعضای سرو صورت را می‌توان بطور ظاهری تا حدودی تغییر داد . مثلا گوشها را با روش خاصی عقبتر کشید.
7- می‌توان پوست را کشید ؛ جمع کرد یا چیزهایی به آن اضافه کرد . به عنوان مثال زخم شدن یا داغمه بستن پوست رانمایش داد.
8- می‌توان روی اعضای صورت چیزهایی اضافه کرد وبه اصطلاح تکه گذاری نمود . مثلا نصب تکه‌ای ساخته شده از موارد ویژه چهره‌پردازی روی بینی بازیگری که نقش یک گورکن یامامورکفن ودفن را بازی میکند.
9- برای ایجاد شخصیتی ویژه ، گریم می‌تواند بخشهایی از سرو صورت بازیگر رابپوشاند. مثلا باساختن نوعی پوشش ( از لاتکس(latex) یا وسایل مشابه ) کلاه نازکی تهیه کرد و روی موهای بازیگر کشید و یک سر طاس کاملا تراشیده شده را ارائه داد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح تصویر:
کاربرد جلوه‌های اساسی چهره‌پردازی:
گریم می‌تواند به تقویت و برجسته‌سازی یا کاهش و پنهان ساختن اشکالات گوناگون تصویری ( در ارتباط با چهره‌پردازی) کمک کند.
1- سرطاس وبراق ، موهای آشفته و پریشان ،کف سر که از میان موهای کم‌پشت هویداست . موهای با رنگ بسیار روشن ،تیره یا پرپشت ، به طور کامل توسط دوربین دیده خواهد شد .
2- دانه‌های عرق که برق می‌زنند ( روی ابروها ،وسط پیشانی ،نوک دماغ ،چانه و...)
3- حدقه چشم بسیار گود ، چشمان بسیار برآمده ،چشمان به اصطلاح بی‌حالت .
4- نوک دماغ براق ،بینی را برجسته‌تر نشان میدهد.
5- ته‌ریش که با وجود اصلاح و تراشیدن دقیق دیده می‌شود.
6- گردن چروک خورده .
7- دوربین تلویزیونی لبهای انسان را خیلی روشن یا خیلی تیره نشان میدهد . لبها نیاز به آرایش خاص دارند.
8- خطوط پیشانی ( خطوط سن) ، که چروک نقاط مختلف پوست و نقاط برجسته صورت .
9- گوشها دارای رنگ روشن و متفاوت با رنگ قسمتهای همجوار پوست ،با برجستگی بیشتر.
10- ابروهای نامنظم و آشفته و پریشان ، خیلی برجسته ،تقریبا کم‌رنگ و ناپیدا .
تجربه و ممارست :
در بسیاری از اوقات راح چهره‌پردازی باید بسرعت و بدون صرف زمان زیادی کار خود را به انجام برساند . در این زمان تجربه چهره‌پردازی است که می‌تواند با ارزش‌ترین سرمایه باشد . البته بهتراست که حتی موقع تمرین با دوربین هم بازیگر با گریم جلوی دوربین برود . چراکه دراین صورت ، طراح چهره‌پرداز با دقت نماها را نگاه میکند و نکات لازم برای هرنما و در کل را به همکاران چهره‌پرداز خود گوشزد می‌نماید . به این شکل جلوی بسیاری از اشکالات احتمالی گرفته خواهد شد .
