شركت ادوبی بالاخره در تاریخ 28 تیرماه 85 نسخه آزمایشی بتا سه نرم‌افزار Lightroom را برای سیستم عامل ویندوز ارائه نمود. نرم‌افزار Adobe Lightroom به ادعای ادوبی در واقع پاسخی برای نیازهای عكاسان دیجیتال امروزی است. شاید تا چندسال قبل اكثر مخاطبین نرم افزار مشهور photoshop، گرافیستها و طراحان بودند. اما اكنون اگر نگوییم غالبا، اما طیف زیادی از كاربران این ابزار را عكاسان دیجیتال تشكیل می‌دهند. در واقع ادوبی با ارائه Lightroom خواسته است تا كار این دسته از كاربرانش را راحت‌تر كند و سیستم یكپارچه‌تری برای روندكاری شان تدارك ببیند. كاری كه قبلا اپل با ارائه Aperture، انجام داده بود.
هدفم از نوشتن این مطلب، پاسخ به سوالات زیر است:
الف) Lightroom اساسا چیست و چه تفاوتی با فتوشاپ دارد؟ آیا استفاده از Lightroom عكاسان دیجیتال را از فتوشاپ بی‌نیاز می‌نماید؟
ب) چه نوآوریهایی در Lightroom بكار رفته است و آیا این نوآوریها حقیقتا سودمند هستند؟
ج) آیا Lightroom میتواند یك سیستم كامل جهت انجام مراحل مختلف روند كاری عكاسی دیجیتال باشد؟
تذكر 1 – یادآوری میكنم كه نسخه فعلی Lightroom یك نسخه آزمایشی است و مطمئنا تا ارائه نسخه نهایی، تغییراتی در آن رخ خواهد داد.
تذكر 2- این نوشته، در واقع یك مرور نرم افزاری است و هدفش همانهاست كه گفته شد. اما بزودی مطالبی جهت آشنایی كاربران عزیز با زیر و بمهای دقیق و ظرائف كاری آن، منتشر خواهد شد، انشالله.
----------------
نصب و نیازهای سیستمی:
پس از دریافت فایل مربوطه با حجم 7.5 مگابایت از طریق
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
(كه نیاز به یك ثبت نام مختصر نیز دارد) ، نصب نرم افزار بدون مشكل خاصی انجام شد. طبق گفته سایت ادوبی، Lightroom به یك پردازنده پنتیوم 4 و مقدار 768 مگابایت حافظه RAM ، ویندوز ایكس‌پی سرویس‌پك دو و مانیتوری با قابلیت نمایش رزولوشن 1024*768 نیاز دارد. مطمئن‌تان كنم كه در همه موارد ادوبی غلو نكرده و پیشنهاد میكنم اگر می‌خواهید از این نرم‌افزار استفاده كنید تا زمان ارائه نسخه نهایی آن سیستمی مطابق این موارد تهیه كنید.
رابط كاربری
با اجرای این نرم افزار اولین چیزی كه به چشم می‌آید، رابط كاربری زیبا و مدرن آن است.
در قسمت بالای آن 4 عبارت library ، develop ، slideshow و print به چشم می‌خورد.
درحقیقت این‌ها همان ماژولهای اصلی این ابزار و مراحل مهمی از روند كاری عكاسی دیجیتال هستند. قسمت library مرحله اول كار، یعنی مدیریت فایلهای عكس را شامل می‌شود. قسمت develop شامل مراحل پردازش فایلهای RAW و ویرایش است. دو قسمت دیگر هم نیز كه كارشان مشخص است. از همین جا میتوان پی‌برد كه ادوبی قصد داشته است، یكپارچگی ابزارش را به رخ بكشد. با معرفی bridge ادوبی قدمی جهت یكپارچگی مرحله مدیریت با ابزار فتوشاپ برداشته بود. اما آن یكپارچگی آنچنان كه باید و شاید به مذاق همگان خوش نیامده بود. اما این‌بار مثل اینكه وضع فرق كرده است و لذت داشتن همه ابزارها در كنار هم با این نرم افزار چشیدنی شده است.
نكته دیگری كه در رابط كاربری به چشم می‌آید این است كه همه قسمتها براحتی در دسترس كاربر بوده و در عین حال میز كار چندان شلوغ نیست. هر قسمت با استفاده از فلشهای كوچكی براحتی قابل باز و بسته شدن است. در خیلی از جاها نیز از منوهای آبشاری برای نمایش زیر مجموعه های یك قسمت اصلی استفاده شده است.
نكته جالب دیگر در رابط كاربری Lightroom حضور مستمر! نمایش نوار فیلم گونه عكسها در پایین رابط كاربری است. به نظر من این نوع نمایش بهترین نوع نمایش عكسها برای كاربر، چه برای انتخاب چه برای فهم موقعیت و چه برای اعمال مختلف روی مجموعه‌های فایل است.
بخش مدیریت فایلهای تصویری (Library)
مجموعه فایلهای تصویری را بایستی با دستور File > Import وارد این نرم افزار نمود. با این دستور هم میتوان تك فایل ها را وارد نرم افزار نمود و هم مجموعه فایلهایی كه در یك پوشه و (زیر پوشه های آن) وجود دارد. با این دستور پنجره‌ای باز می‌شود كه در آن از كاربر طرز وارد نمودن فایلها را جویا می‌شود. مثلا اینكه فایلها در موقعیت اصلی خود باشند و فقط ارجاعی به آنها در نرم افزار ایجاد گردد و یا واقعا محل اصلی فایلها تغییر نماید. یا اینكه فایلهای وارد شده، بر چه اساسی مرتب گردند (مثلا بر حسب تاریخ یا بر حسب همان فولدرهای اصلی). در مواقعی كه بخواهید یك پروژه را وارد نرم افزار كنید امكان نسبت دادن كلمات كلیدی نیز وجود دارد.
دو اصطلاح shoot و collection را در قسمتهای مختلف این نرم افزار خواهید دید كه باید آنها را توضیح دهم. shoot مجموعه ای از عكسهاست كه بر حسب یك شرط در كنار هم قرار گرفته‌اند مثلا طی یك روز یا طی یك پروژه تهیه شده‌اند و یا در یك فولدر قرار دارند. هر عكس میتواند فقط جزو یك shoot باشد. اما collection این محدودیت را ندارد. مثلا عكسی كه در collection سفر به كرمان قرار دارد میتواند جزو collection تابستان 85 نیز باشد. این‌دو در مدیریت فایلها نقش مهمی دارند و براحتی میتوان فایلها را بر حسب این‌دو، مرتب و بازیابی نمود. اگر بخواهید به طور موقت یكسری عكس را جزو یك collection قرار دهید، (مثلا اگر بخواهید یكسری عكس را از میان فولدرهای مختلف انتخاب كنید تا همه آنها را روی یك CD كپی كنید) میتوانید از quick collection استفاده كنید كه به صورت یك دایره كوچك قابل كلیك روی هر عكس قرار دارد. 10000 فایل تصویری با سیستم من (اتلون 1700) در مدت 20 دقیقه وارد نرم افزار شد. البته نرم افزار بعدا در پس زمینه سعی در بازسازی تصاویر كوچك این مجموعه می‌كند تا مرور تصاویر كوچك به سرعت انجام گردد. كلا سرعت عملیات كند بنظر می‌رسید، هر چند این نسخه نهایی نیست و سیستم من هم معیارهای ادوبی را ندارد. امكانات معمول مانند درجه بندی عكسها، چرخاندن عكسها و ... به سادگی روی هر عكس قابل انجام است. امكانات بازیابی عكسها بر اساس معیارهای مختلف (مانند shoot ، collection ، فیلترهای مختلف، كلمات كلیدی و جستجوی متنی) در پنل سمت چپ وجود دارد. برای وارد نمودن متادیتاها (مانند اطلاعات مربوط به عكاس و ...) و نیز رویت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
از پنلهای سمت راست استفاده می‌شود.
نكته جالب این پنل، امكان رویت مستقیم هیستوگرام كامل رنگی و نیز امكان ویرایش سریع (حتی برای فایلهای RAW ) است. یعنی بدون ورود به قسمت develop، میتوان در همین قسمت فایلها را سریعا ویرایش كرد. امكانات جالبی هم دارد مثل تنظیم روشنایی و رنگ و كراپ و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و ....
برای نسبت دادن كلمات كلیدی میتوان از كلمات كلیدی زیرمجموعه‌دار هم استفاده كرد. مثلا یك كلمه اصلی حیوان و بعد زیرمجموعه‌هایی مثل پرندگان و خزندگان! و ... و بعد مثلا در پرندگان، از زیر مجموعه‌هایی مثل كبوتر و ... استفاده نمود.
بخش library نرم افزار تقریبا چیزی كم ندارد. یعنی برای 90 درصد كاربران امكانات كافی جهت مدیریت و تهیه كاتالوگهای تصویری فراهم كرده است. و شاید تا معرفی نسخه نهایی، امكانات بیشتری هم اضافه شود.
بخش ویرایش و پردازش ( Develop )
بخش develop نرم افزار دارای نوآوریهای مختلفی است. خیلی از این موارد كه خواهم گفت واقعا كار ویرایش را ساده و موثر می‌كنند و در عین حال جذاب نیز هستند.
پنل اصلی ویرایش كه در سمت راست قرار دارد، یك هیستوگرام كامل همراه با امكان نمایش shadow clipping و highlight clipping می‌باشد كه در موقع ویرایش كاربر براحتی متوجه حذف اطلاعات تصویر (حتی در كانالهای رنگی خاص) خواهد شد. همانگونه كه مشاهده می‌كنید، پنل ویرایش به چندین زیر قسمت تقسیم شده است.
در قسمت basic امكان تنظیم تراز سفیدی و روشنایی و كنتراست وجود دارد. نكته جالب در تراز سفیدی امكان تنظیم اشباع است كه خب، این یعنی حداكثر دقت در تنظیم فوق (علاوه بر Tintكه از قبل در Adobe camera RAW وجود داشت). نكته دیگر اینكه تنظیم white point و dark point (همانها كه در level قابل تنظیم هستند) با Exposure و Dark انجام می شود. نكته دیگر آنكه تنظیم كنتراست دراینجا واقعا ایجاد یك
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شكل می كند و نه صرفا تنظیم خطی كنتراست. و این یعنی اینكه امكانات ACR را شما در مورد همه فایلها در اختیار دارید.
قسمت tone curve یكی از نوآوریهای جالب این نرم افزار است. اگر خاطرتان باشد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
كه گاهی برای ویرایش دقیق كنتراست و روشنایی با استفاده از curve باید قسمتهای مختلف curve را تغییر دهیم. خب، دیگر نیازی به اینكار نیست!. با tone curve براحتی میتوان این كار را انجام داد. این ابزار میتواند به طور جداگانه منحنی curve را در قسمتهای روشن، تاریك و میانه تصویر طوری تغییر دهد تا بتوان براحتی كنتراست یا روشنایی آن مناطق را تنظیم نمود.
كراپ كردن و تغییر زاویه عكسها بسیار راحت انجام می‌شود. بسادگی میتوان، اسلایدر را حركت داد و میزان مناسب چرخش تصویر را همانجا مشاهده و تعیین نمود.Grayscale mixer یك ابزار قوی جهت تهیه عكسهای سیاه و سفید است. قوی، چون‌كه امكان تنظیم 6 كانال رنگی را برای دقیق‌ترین نوع تبدیل در اختیار كاربر قرار می‌دهد.
Split Toning نیز یكی دیگر ازنوآوریهای این نرم‌افزار است. با این ابزار میتوان Hue و Saturation را به طور جداگانه برای مناطق روشن و تاریك تصویر تنظیم كرد. كاری كه قبلا بایستی با ماسك گذاری انجام می‌شد. كاربرد جالب دیگر آن در تركیب با ابزار Grayscale mixer است. امتحانش كنید، ضرر ندارد!
HSL Color Toning نیز روشی جدید و جذاب و مفید برای تنظیم رنگ است. فرض كنید می‌خواهید در عكسی كه از آسمان و كوه و چمنزار دارید، روشنایی آسمان را كم كنید و اشباع رنگ سبز چمنزار را بیشتر كنید و رنگ خاكستری كوهها را به رنگ قهوه ای تغییر دهید (مجموعه‌ای از تغییر روشنایی، تغییر اشباع و تغییر رنگ). همه این كارها براحتی و بدون نیاز به ماسك و لایه و ... با این ابزار انجام می‌شود. 18 كنترل مختلف در این قسمت خودنمایی می‌كنند. از ظاهرشان نترسید، كار با آنها بسیار راحت است. در مثالمان میخواستیم روشنایی آسمان را كم كنیم، خب، كافیست در قسمت luminance روشنایی رنگ آبی را كم كنیم. برای افزایش اشباع رنگ سبز چمنزار، در قسمت saturation میزان رنگ سبز را زیاد می‌كنیم و برای تغییر رنگ كوهها، اسلایدرهای قسمت hue را تغییر می‌دهیم تا رنگ مورد نظرمان ایجاد گردد.
قسمت detail (حاوی ابزارهای كاهش نویز، ایجاد شارپنس و ایجاد smoothness ) و قسمت لنز ( ابزارهای كاهش Fringing و Vignette ) چیز جدیدی ندارند، بجز راحتی استفاده از آنها.
سابقه تمام اصلاحات انجام شده، به ترتیب زمانی در قسمت history (واقع در پنل سمت چپ) قرار گرفته و بسادگی قابل برگشت هستند. تاكید میكنم تمام اصلاحات و نه فقط اصلاحات یك جلسه كاری. همچنین تمام اصلاحات (یا جزئی از آنها را میتوان تحت عنوان یك preset (در پنل سمت چپ) ذخیره و به عكسهای آینده اعمال نمود. یكسری preset از پیش آماده نیز در همان قسمت وجود دارد.
همانگونه كه متوجه شدید، پردازش فایلهای RAW و سایر پردازشها به طور همزمان قابل انجام است. در مورد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
امكانات معمول مانند ذخیره كردن یكسری ویرایش به صورت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و بازخوانی آنها و نیز امكان كالیبراسیون دوربین وجود دارد. تمامی پردازشها غیر تخریبی هستند یعنی اصل فایلتان را تغییر نمی‌دهند و هر زمان كه خواستید میتوانید به فایل اصلی دسترسی پیدا كنید و یا از فایل ویرایش شده یك خروجی خاص (مثل tiff یا jpeg) بگیرید.
بهتر بگویم، یك بانك اطلاعاتی از عكس‌هایتان را در نرم افزار تشكیل داده‌اید و اصل عكسها جای دیگری در هارد دیسك‌تان قرار دارد. عكسی را ویرایش می‌كنید و نرم افزار نتیجه كارتان را نشان می‌دهد (درحقیقت با اضافه نمودن تگهایی، یك preview به شما می‌دهد). میتوانید عكسهای متعددی را بدین گونه ویرایش كنید بدون آنكه خروجی تهیه كنید. یا در روزهای آینده، از طریق پنل history (كه همه ویرایشهایی كه از ابتدا در مورد هر عكسی انجام شده است، در خود نگهداری می‌كند)، برخی ویرایشها را تغییر دهید. و در نهایت هر وقت كه مایل بودید، از هر فایلی كه خواستید میتوانید یك خروجی JPEG یا TIFF بگیرید كه در حقیقت یك كپی ویرایش شده از فایل اصلی است. قبول دارید كه این روش مدیریت و ویرایش بسیار لذتبخش و اطمینان بخش است؟
نكته بعد آنكه نرم افزار سعی نموده است تا ابداع روشهای جدید، ضمن سهولت در امر ویرایش و نیز امكان سریع ویرایشهای پیشرفته، كاربران را از لایه‌ها و ماسكها و سایر ابزارهای فتوشاپ بی نیاز كند. اما این بدان معنا نیست كه همه كارهای فتوشاپ در این جا امكان پذیر است. به هر حال هر جا كاربر احساس نیاز به فتوشاپ كرد، میتواند از طریق photo > edit in photoshop CS2 عكس را در محیط فتوشاپ ویرایش كند.اما نكته مهم آن است كه Lightroom به نظر من میتواند در بیش از 90 درصد موارد نیاز عكاسان دیجیتال را برآورده نماید.
Slideshow
فراهم كردن محیطی جذاب برای ساخت نمایشهای اسلایدی، یكی دیگر از نوآوریهای Lightroom است. امكان تنظیمهای مختلف (حتی جهت سایه پشت عكسها) و نیز امكان استفاده از تمپلیتهای آماده از مشخصات این قسمت هستند. نكته جالب، امكان تهیه خروجی PDF از اسلایدهای تهیه شده است.
دقت كنید، نیازی نیست كه از تك‌تك فایلهایتان پس از ویرایش، خروجی JPEG تهیه كنید وبعد از آنها نمایش اسلایدی بسازید، خود نرم افزار، از نتیجه ویرایشهایتان، یك نمایش اسلایدی برایتان درست می‌كند.
Print
تهیه انواع چاپهای تكی وچندتایی با امكانات كامل تنظیم (كه نتیجه همگی نیز در همان صفحه قابل رویت و تصمیم گیری هستند)، مشخصه بخش چاپ این نرم افزار است.
یك ویژگی جذاب این قسمت امكان انجام شارپنس مختص چاپ است. بازهم جالب است بدانیم كه پرینت از نتیجه آخرین ویرایشهای انجام شده، انجام می‌گردد، بدون آنكه نیازی باشد یك خروجی TIFF یا JPEG تهیه شود. اگر یك تمپلیت پرینت تهیه كردید و قبل از چاپ، مجددا فایلتان را به گونه دیگری تغییر دادید، نگران نباشید، آخرین ویرایشها در چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرند. حالا متوجه ارزش یكپارچگی محیط كار شدید؟
نتیجه گیری...
4 بخش اصلی این نرم افزار را مرور كردیم. ممكن است در نسخه نهایی بخشهای دیگری هم اضافه شود (كما اینكه در نسخه بتا 3 مخصوص Mac ، ماژول وب جهت تهیه خروجی مناسب برای وب هم اضافه شده است). حال طبق روال، موقع پاسخ به آن سوالات ابتدای متن است:
الف) Lightroom چیست و چه تفاوتی با فتوشاپ دارد؟ آیا با استفاده از آن نیاز به فتوشاپ رفع می‌شود؟
با توضیحاتی كه ارائه شد، مشخص شد كه این نرم افزار یك محیط مجتمع و عالی جهت كار برای عكاسان دیجیتال فراهم كرده است. عكاسان دیجیتال در گذشته نیز به خیلی از ابزارهای فتوشاپ نیازی نداشتند. و از طرفی می‌توانند 90 درصد (و شاید هم بیشتر) كارهایشان را در این محیط انجام دهند. پس میتوان Lightroom را برای اكثر افراد و برای اكثر نیازها، كاملا كافی دانست. اما هر گاه نیاز به فتوشاپ بود، براحتی میتوان در آن و یا حتی ابزارهای دیگر، عكسها را اصلاح كرد.
ب) چه نوآوریهایی در Lightroom بكار رفته است و آیا این نوآوریها حقیقتا سودمند هستند؟
نوآوریهای متعددی را نام بردیم و كاربردشان را هم گفتیم. به جرات میتوان گفت كه همه آنها، هم مفیدند و هم كار را برای كاربر ساده و جذاب می‌كنند.
ج) آیا Lightroom میتواند یك سیستم كامل جهت انجام مراحل مختلف روند كاری عكاسی دیجیتال باشد؟
بله! برای بیش از 95 درصد افراد و برای بیش از 95 درصد نیازها، كاملا كفایت می‌كند. از سوی دیگر هنوز باید منتظر نسخه نهایی آن بود و مطمئنا تا آن زمان امكانات كاملتری نیز در آن تعبیه خواهد شد.
در پایان...
پیشنهاد میكنم با این ابزار مفید كار كنید و با زیر وبمهای آن آشنا شوید. اما درحال حاضر كل روند كاری‌تان رابه آن منتقل نكنید. صبر كنید تا نسخه نهایی آن منتشر شود. تا آنزمان میتوانید از امكانات جالب ویرایشی آن استفاده كنید و یا از ماژولهای اسلایدسازی و چاپ آن لذت ببرید.
چگونه كار با Lighroom را بیاموزیم؟
سایت عكاسی در نظر دارد، مطالبی پیشرفته جهت آشنایی كاربران با این ابزار منتشر نماید. اما تا آن زمان، میتوانید از منابع زیر برای آموزش استفاده نمایید:
پروژه Lightroom در سایت ادوبی
کد:
http://labs.adobe.com/technologies/lightroom
سوال و جوابهایی در مورد Lightroom
کد:
http://photoshopnews.com/2006/01/09/adobe-lightroom-faqs/
کد:
http://www.photoshopuser.com/pages/lightroom/lightroom-faq.pdf
ویدیوهای آموزشی در مورد Lightroom
کد:
http://av.adobe.com/products/lightroom/LightroomDevelop_lg.mov
کد:
http://av.adobe.com/russellbrown/LightroomSM.mov
نكاتی در مورد lightroom
کد:
http://www.luminous-landscape.com/reviews/software/lightroom-tips.shtml
منبع :
کد:
http://www.akkasee.com/articles/8836/
نقل قول:
چطور چیزی هست عزیز ؟ ببخشید سوالم رو مطرح میکنم این برنامه چیکاری انجام میده ببخشید انگلیسیم خوب نیست :)
