خاطره نوروز 87 با فيتيله !
خب اين برنامه تو اعياد و مناسبت ها با كمي تغيير پخش ميشه ، اوجش هم عيد امسال بود كه در آستانه پنجمين سال توليد موفق خود تنها برنامه به درد به خور تلويزيون كودك در نوروز 87 بود.
فيتيله در نوروز امسال علاوه بر حضور بازيگران هميشگي خود علي فروتن، حميد گلي و محمد مسلمي ، با ورود چهار بازيگر ديگر به نامهاي عباس محبي، حسين محب اهري، جواد انصافي و مجيد رزاز هفت سين فيتيله اي رو تكميل كرد. در طول اين برنامه‌ها رضا فياضي نيز در اجرا به مجيد قناد كمك مي كرد ، كه البته زياد انتخاب مناسبي نبود !
اگر به همين شكل پيش برود، شبكه كودك شكست خواهد خورد
يكي از اعضاي گروه «فيتيله» معتقد است كه همه كارهايي كه در حال حاضر براي كودكان ساخته مي‌شوند، متعلق به كودك نبوده و بسياري از آنها كودكانه هستند.
به گزارش کارتون3000 ، محمد مسلمي كه علاوه بر اجرا، كارگرداني برنامه تلويزيوني «فيتيله، جمعه تعطيله» را بر عهده دارد، گفت: ما در برنامه‌سازي كودك از نظر كار قدرت خيلي ضعيف هستيم و بيشتر كارها راديويي مي‌شوند و برنامه‌ها قصد دارند به طور مستقيم با بچه‌ها حرف بزنند كه بدترين شكل كار براي كودك است.
وي افزود: اگر ما خودمان را با تمام دنيا قياس كنيم، متوجه مي‌شويم كارهايي كه انجام مي‌شود، به سمت تخيل و تفكر مي‌رود در حاليكه ما در تلويزيون شاهد چنين مساله‌اي نيستيم و خاله‌ها وعموها و عمه‌ها مقداري كار كودك را تهديد مي‌كنند. همچنين متاسفانه مي‌بينيم كه گاهي اوقات شبكه‌ها از روي هم برنامه‌سازي كرده و كپي مي‌كنند.
وي با بيان اين كه با توجه به دنياي كودك و كارهايي كه در اين زمينه مي‌توان انجام داد، ضعيف عمل مي‌كنيم، اظهار داشت: در حوزه سينما، تئاتر و .. اصلا برنامه‌اي ويژه كودكان نداريم و در تهران كه پايتخت است يك كار كه براي كودك انجام مي‌شود نصف سالن خالي است.سينما هم كه اصلا نداريم در تلويزيون هم فعاليت جدي انجام نمي‌شود.
مسلمي ادامه داد: گروه‌هاي برنامه‌سازي در حال حاضر بدون حضور حرفه‌اي‌ها كار مي‌سازند و كساني هم كه در حال برنامه‌سازي هستند كار كودك انجام نمي‌دهند و اين خود گول زني است كه بگويم ما كار كودك داريم و تنهاخودمان را فريب داده‌ايم. عجيب است كه نظارتي هم بر اين قضيه نمي‌شود و كارهايي كه براي كودكان انجام مي‌شود كارهاي تكراري است و حرف جديدي ندارند و از نظر محتوا و اجرا تكرار مي‌شوند.
وي اظهار داشت:در تمام دنيا شبكه خبر حرف اول و شبكه كودك حرف دوم را مي‌زند. اين كودكان آينده‌سازان مملكت هستند اما آيا خرجي كه براي يك سريال و يا سينما مي‌كنند براي كار كودك هم مي‌كنند؟ دوستاني كه به شكل حرفه‌اي كار مي‌كردند يواش يواش از اين حوزه كنده شده و رفتند و كساني هم كه الان هستند عاشق اين كار هستند و تعدادشان اندازه انگشتان دست نيست.
وي تصريح كرد: برنامه كودك خوراك روحي براي كودك است و نيازهاي روحي آنها بايد تامين شود اما متاسفانه آنها خوراك روحي ندارند، چند شعر خواندن و بالا و پايين پريدن،خوراك بچه‌ها نيست. چنين بچه‌هايي با چنين رشدي نياز به تغذيه روحي دارند اما ما نيازهايشان را برطرف نمي‌كنيم. اين روزها بايد با شعر و موسيقي و تصويرسازي و انيميشن كودك را پاي تلويزيون نشاند و وارد دنياي آنها شد.
وي با بيان اين كه متاسفانه بدترين دكورها براي برنامههاي كودك ساخته مي‌شود، عنوان داشت: شرايط كارهايي كه ساخته مي‌شود بسيار بد است و در حال حاضر برنامه‌ها بيشتر كودكانه است تا اينكه براي كودكان باشد.
وي ادامه داد: ما تلاش صددرصدمان را مي‌كنيم و سعي كرده‌ايم به تصوير و دنياي تخيل بچه‌ها نزديك شويم و تمام آيتم‌هاي ما خانواده را پاي تلويزيون مي‌نشاند تا نيازهايشان تامين شود و مخاطب 97 درصدي هم مي‌گويد كه موفق بوده‌ايم.
يكي از اعضاء گروه فيتيله تصريح كرد: ما شبانه‌روز كار مي‌كنيم و هدفمان مقدس است و مي‌خواهيم بچه‌ها با آگاهي تربيت و رشد كنند. ما از حمايت‌هاي بسياري برخورداريم اما اگر اين حمايت‌ها بيشتر شود برنامه‌اي مي‌سازيم كه لياقت بچه‌ها را داشته باشند.
مسلمي گفت: پلاتوهايي كه الان است خوراك كودكان را تامين نمي‌كند، ما بايد تمام هنرمندان را به ويژه هنرمندان شهرستاني را گرد هم بياوريم. ما آدم‌هاي بسيار متعددي داريم كه اگر به تلويزيون بيايند تمام خانه‌ها دو تلويزيونه مي‌شوند و ما ديگر بزهكار و دزد و خلافكار و.. نخواهيم داشت. چون با فرهنگ‌سازي صحيح پيش رفته‌ايم. اما اگر بخواهد به همين شكل پيش برود، شبكه كودك شكست خواهد خورد چون ما هنوز كه هنوز است نتوانسته‌ايم منسجم شويم.
گروه فتیله: بودجه برنامه های کودک واقعا کودکانه است!
بالاخره سوء مدیریت تولیدات کودک سیما در ماه های اخیر دامنگیر گروه نمایش فتیله هم شد و بغض خاموش آنها نیز سر باز کرد. اعضای گروه "فیتیله"یعنی محمد مسلمی، علی فروتن و حمید گلی در مصاحبه ای از نا گفته های چند سال اخیر خود پرده برداشتند که در میان گفته های آنها می توان بسیاری از مشکلات مشترک برنامه سازان کودک تلویزیون را مشاهده کرد.
این سه که پنج سال است روزهای تعطیل و جمعه‌ها در هر شرایطی میهمان خانه‌های ایرانیان می‌شوند، در این نشست از آن شیطنت‌های دوست‌داشتنی‌شان کمتر نشان داشتند.
در زیر متن کامل مصاحبه با این هنرمندان را می خوانید:
* برای شروع از کارتون‌های محبوب دوران کودکی خود بگویید. با کدامیک از آنها بیشتر ارتباط برقرار می‌کردید؟
ـ محمد مسلمی: در زمان کودکی ما تنوع برنامه و شبکه نبود. از میان کارتون‌های خارجی "تنسی تاکسیدو"، "یوگی و دوستان" و "سندباد" را خیلی دوست داشتم و از آثار موفق ایرانی "محله برو و بیا" و "خونه مادربزرگه". متاسفانه در حال حاضر بیشتر کارتون‌ها فضایی و جنگی شده‌اند که البته پخش این نوع کارتون‌ها هم برای بچه‌ها چندان درست نیست.
ـ حمید گلی: تولیدات کودک در زمان ما به گستردگی الان نبود، اما از میان انیمیشن‌ها "تنسی تاکسیدو" را خیلی دوست داشتم، چرا که شخصیت‌ها محدود و بامزه بودند. یا قهرمانان کارتون "سندباد" خیلی شریفتر از قهرمانان انیمیشن‌های الان بودند. در مجموع انیمیشن‌هایی که در گذشته پخش می‌شد ماندگارتر از آثار امروزی است.
ـ علی فروتن: خدا فرهنگ مهرپرور را رحمت کند. او قبل از انقلاب برنامه جذاب "بچه‌ها بچه‌ها" را داشت که جزو برنامه‌های مورد علاقه من بود و از میان انیمیشن‌ها "سندباد" و "تنسی تاکسیدو" را دوست داشتم. ولی از همه بیشتر انیمیشن‌های والت دیسنی برایم جذابیت داشت. هنوز هم بهترین گزینه من در کار کودک انیمیشن است. در مقوله نمایش هم آثاری مثل "شهر قصه" خیلی تاثیرگذار بود. الان هم برنامه "فیتیله" را دوست دارم!
* کدام ویژگی آثار ایرانی بیشتر شما را جذب می‌کرد و آیا از این آثار برای اجرای برنامه فیتیله الهام گرفته‌اید؟
ـ مسلمی: تنوع شخصیت‌ها، رنگ، دکور و موسیقی از شاخصه‌های برنامه "محله برو و بیا" بود. این برنامه شخصیت‌هایی شیرین داشت. تنوع هم یکی از مواردی است که در برنامه فیتیله به آن توجه می‌کنیم و تلاش داریم با تهیه آیتم‌های متنوع خودمان را به دنیای تخیلی بچه‌ها نزدیک کنیم. دنیایی که شامل رنگ، قصه، شخصیت‌های بامزه و موسیقی است.
مثلاً می‌بینید بچه‌ها با یک کلاه شروع به حرف زدن می‌کنند و عروسک را در ذهن خود به جاهای مختلف می‌برند. در آثار خارجی دنیای تخیل بیشتر دیده می‌شود، اما اکثر کارهای کودک تلویزیون ما در حال حاضر رادیویی شده‌اند. در همه برنامه‌ها مجری عمه، خاله و عمو شده و اینها به کار کودک ضربه می‌زند.
متاسفانه ما راه را برعکس می‌رویم. دیگر کارهای حرفه‌ای با آدم‌های باتجربه نمی‌بینیم. به کار کودک زیاد توجه نمی‌شود. تخیل، رنگ و موسیقی در کارها کم رنگ شده، اما در برنامه فیتیله سعی می‌کنیم به تخیل، رنگ و موسیقی توجه زیادی کنیم. به هر حال از برخی ایده‌های برنامه "محله برو و بیا" در فیتیله بهره می‌بریم.
* البته باید قبول کرد بچه‌های الان با دهه 60 فرق می‌کنند و مسلماً دنیای فانتزی آنها با بچه‌های گذشته تفاوت زیاد دارد. چقدر سعی می‌کنید از آثار خارجی الگوبرداری و آنها را بومی کنید؟
ـ مسلمی: ما در حال پیشرفت هستیم و دلیلی ندارد از امکانات روز استفاده نکنیم. به هر حال پنج سال در اوج بودن بودن و حفظ تنوع کار مشکلی است. می‌توانیم آثار موفق خارجی را ببینیم، اما به شکلی دیگر آن را طراحی و پیام‌ها را به بچه‌ها منتقل کنیم. برنامه فیتیله هم شامل بخش‌های متنوع است و چون روز جمعه پخش می‌شود، سعی داریم تمام مخاطبان را در نظر بگیریم.
مثلاً می‌خواهیم لاکپشت‌های اینجا را به جای لاکپشت‌های نینجا بیاوریم یا شعرهای برنامه را به سمت بزرگترها ببریم، چرا که علاقمندیم خانواده‌ها را دور هم جمع کنیم. به همین دلیل فیتیله مخاطب عام دارد و زیاد برنامه کودک و خردسال نیست. ما هر چه از کارهای مختلف الهام بگیریم و با هنر خودمان به مخاطب نشان دهیم، جذابتر و دیدنی‌تر خواهد بود.
ولی متاسفانه فاتحه کار کودک در تلویزیون، سینما و تئاتر خوانده شده است. ما کار کودک نداریم. در طول سال این همه فیلم عشق و عاشقی ساخته می‌شود، اما چند تا کار کودک تهیه می‌شود؟ برنامه‌های کودک تلویزیون هم کیفیت ندارد، حتی برآورد این برنامه‌ها هم کودکانه است. دیگر آدم‌های حرفه‌ای مثل اکبر عبدی و... از این عرصه رفته‌اند، چرا که متاسفانه نگاهی خوبی به کار کودک نشده است.
در حالی که در تمام دنیا اول خبر پربیننده است و بعد کودک، چون برایشان مهم است کارهای باکیفیت برای بچه‌ها که آینده کشورشان است، بسازند. به عنوان نمونه وقتی افراد جامعه مشکل آهن دارند، کارتونی مثل ملوان زبل را می‌سازند تا بچه‌ها به خوردن اسفناج عادت کنند و...
* مخاطبان برنامه فیتیله علاوه بر کودکان بزرگترها هم هستند. از ابتدا قصد داشتید برنامه فیتیله به گونه‌ای باشد که بزرگترها هم جذب شوند یا این نگاه به مرور زمان شکل گرفت؟
ـ فروتن: نه، به مرور زمان شکل گرفت. ابتدا مسلمی طرحی را به نعیمی ذاکر مدیر وقت گروه کودک و نوجوان شبکه دو ( که هم اکنون مدیر مرکز صبا است) ارائه داد و آنها موافقت کردند گروه فیتیله 20 دقیقه برنامه با رویکرد نمایشی داشته باشد. مسلماً 20 دقیقه زنگ تفریح بود. در مجموع دغدغه ما سه نفر از ابتدا هم نمایش بود و تلویزیون در رده‌های بعد قرار داشت.
به مرور زمان که جلو آمدیم برنامه فیتیله به تدریج دغدغه مردم شد. البته نمی‌خواهم بگویم که همه تعریف می‌کنند، اما بیشتر اعضای خانواده‌ها با این برنامه درگیر هستند و همین امر باعث شده مسئولیت ما روز به روز سنگین‌تر شود. البته باید قبول کرد تا زمانی که چالش وجود نداشته باشد، رشدی هم شکل نمی‌گیرد.
در حال حاضر اکثر مدیران سازمان صدا و سیما روی این برنامه نظر دارند و نمی‌توانند و نمی‌خواهند برنامه را کنار بگذارند. مگر آنکه اتفاقی خاص بیفتد. الحق و الانصاف مسلمی هم با کارگردانی خوب و تنوعی که در برنامه همیشه مورد توجه قرار داده، توانسته به خوبی برنامه را هدایت کند.
* متاسفانه در این سالها نقد و یادداشت جدی از سوی منتقدان درباره برنامه‌های کودک نوشته نشده، در حالی که شما علاوه بر تشویق مخاطبان عام نیاز دارید نظر نخبگان را هم داشته باشید. چطور این خلا را پر می‌کنید؟
مسلمی: وقتی یک فیلم اکران می‌شود 100 تا نقد بر آن می‌نویسند. اما منتقدان نقدی برای کارهای کودک نمی‌نویسند. بارها پیش آمده که شخصاً نظر مخاطبان را پرسیدیم، اما دوست داریم یکبار هم شده منتقدان دور هم جمع شوند و درباره برنامه کودک پخش شده صحبت کنند و نقاط قوت و ضعف آن را بگویند.
فروتن:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمی‌دانم چرا منتقدان نقدی بر برنامه‌های کودکان نمی‌نویسند؟ در حالی که سازمان صدا و سیما می‌تواند حتی مجمعی برای منتقدان تشکیل و منتقدان درباره همه برنامه‌ها نظراتشان را بدهند.
چطور برای مجموعه‌های مختلف تلویزیون جلسات نقد و بررسی گذاشته می‌شود، اما برای برنامه‌های کودک این کار را انجام نمی‌دهند. من که نمی‌گویم از برنامه ما تعریف کنید. اتفاقاً دوست داریم ایرادهای ما را بگویید، چرا که به نفع من بازیگر است. وقتی من در منگنه قرار بگیرم، مسلماً ایراد کارم را درست میکنم.
نمی‌دانم چرا به کار کودک حقیرانه نگاه می‌شود؟ خانواده‌ها بچه‌هایشان را به ما سپرده‌اند. سرمایه مملکت دست ماست، ولی متاسفانه نگاه سطحی به کارهای کودک می‌شود. وقتی تصویربردار به ما می‌گوید نام من را در تیتراژ نزن، به نظرم این فاجعه است. چرا باید کار کودک کسر شان باشد؟ در حالی که باید جزو افتخارات فردی قرار بگیرد.
مسلمی: ما دوست داریم برنامه‌هایی برای کودکان بسازیم که تخیل در آن زیاد باشد. در این شرایط که مناسب نیست ما خیلی دوام آوردیم. متاسفانه وقتی کسی کار کودک می‌کند باید مدتی چند ماه صبر کند تا کاری دیگر به او سپرده شود. امرار معاش ما از تئاتر است. متاسفانه تولیدات کودک کم است و گروههایی که کار کودک می‌کنند، مجبورند کار دیگر هم داشته باشند.
در حال حاضر شبکه‌ای مختص کودکان شده است. به نظرم این مسئله برای ما خطر دارد، چرا که اگر در گذشته شبکه‌ای طرح ما را نمی‌پسندید، می‌توانستیم به شبکه دیگری ارائه دهیم.
* به نظر شما وقتی شبکه کودک داشته باشیم، باعث نمی‌شود تولیدات تمرکز بیشتری داشته باشد و بالاتر برود؟
ـ مسلمی: اگر قرار باشد همه عموها، خاله‌ها و... در یک شبکه جمع شوند، اتفاق خاصی نیفتاده است؛ چرا که همه چیز تکرار است. به نظرم تولید برنامه‌های کودک دست کم گرفته شده است.
* راه‌اندازی یک شبکه تخصصی شما را امیدوار نمی‌کند؟
مسلمی: عوض کردن نام فایده ندارد.
* اما مدیر شبکه دو و مدیر گروه کودک اظهار امیدواری کرده‌اند تولیدات نمایشی با محوریت کودک تهیه می‌شود.
ـ مسلمی: ما که دائماً نمی‌توانیم امیدوار باشیم. احساس میکنم به 15 سال پیش برگشتیم، تمام کارها پلاتو شده و یک مجری می‌آید و با کودکان صحبت می‌کند. این بدترین شکل کار کودک است. مگر ما چقدر عمر می‌کنیم؟ ما نمی‌توانیم به وعده‌ها دلخوش باشیم. به نظرم همه کارهای خوب احتیاج به حمایت دارد.
ما به این تاخیرها عادت کردیم. پنج سال از عمر برنامه فیتیله گذشته، اما هنوز یک استودیوی مناسب نداریم. تا چه زمانی در یک جای کوچک سه نفری کار کنیم؟ مدیران مرتب می‌گویند ما می‌خواهیم سال آینده تغییراتی در برنامه‌ها بدهیم. حال تا سال دیگر کلی اتفاق می‌افتد. تا چه زمانی باید انتظار بکشیم؟
منبع:خبرگزاری مهر
