این كاروانسرا در دو طبقه و صحن وسیع ساخته شده كه از میان آن نهر فرشادی می‌گذرد و هنوز وضع بنا استحكام و فضای آن هر بیننده‌ای را حیران می‌كند. مهمانسرای عباسی با پشتوانه ۳۲۰ ساله هنوز به عنوان قدیمی‌ترین هتل دنیا به جهانیان معرفی نشده است. گرچه هنوز قدیمی‌ترین هتل جهان به عنوان میراث‌جهانی به ثبت یونسكو نرسیده و تنها پشتوانه‌اش ثبت ملی آن در سال ۴۰ است، اما این باور كه مهمانسرای عباسی اصفهان با ۳۲۰ سال قدمت تاریخی می‌تواند به این عنوان نایل شود، در بین دست‌اندركاران آن وجود دارد. این مهمانسرا یادگاری از دوران صفوی است كه شهر اصفهان در آن ایام اعتلا و شكوه ویژه‌ای یافت به گونه‌ای كه آن را «نصف جهان» نامیدند. در میان آثار معماری به جای مانده از عصر صفوی مجموعه مدرسه، بازار و كاروانسرایی به جای مانده كه در كنار خیابان چهارباغ اصفهان جای گرفته است. این مجموعه در سال‌های حكومت آخرین پادشاه صفوی شاه سلطان حسین ساخته شد. شاه سلطان حسین این مجموعه را به مادرش پیشكش كرد از این رو به كاروانسرای مادرشاه مشهور شد. مادر شاه‌سلطان حسین هم كاروانسرا را وقف مدرسه چهارباغ كرد كه عواید آن برای نگهداری از مدرسه و معاش طلاب استفاده شود. با شكوفایی اقتصاد ایران در عصر صفوی ساختن بناهای عظیم و سودمند چون بازار، مدرسه، پل، سد، آب‌انبار، مسجد و برج كبوتر رواج یافت اما شاخص‌ترین بناهای آن دوره مجموعه كاروانسراهاست.
از كاروانسراها علاوه بر اقامت كاروانیان و بازرگانان به عنوان فضایی برای نگهداری كالا و مبادلات بازرگانی هم استفاده می‌شد. سادگی و در عین حال زیبایی كاروانسرای مادرشاه با فضایی دلگشا و آرام، شكوه و زیبایی میدان نقش جهان را به یاد می‌آورد. این كاروانسرا در دو طبقه و صحن وسیع ساخته شده كه از میان آن نهر فرشادی می‌گذرد و هنوز وضع بنا استحكام و فضای آن هر بیننده‌ای را حیران می‌كند. پس از حمله افغان‌ها به اصفهان در سال ۱۱۳۴ هجری قمری و انقراض دولت صفوی این كاروانسرا آسیب زیادی دید ولی در زمان ظل‌السلطان حاكم وقت قاجار در اصفهان، این بنا بازسازی و برای استقرار سواره نظام سربازان وی از آن استفاده شد. تا سال ۱۳۰۲ هجری این محل كاربری نظامی داشت و سپس به عنوان انبار قند و شكر از آن استفاده شد. بین سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۳۰ در نزاعی كه بین طلاب مدرسه چهارباغ و آقای پاقلعه‌ای در گرفت، موقوفه مدرسه به تملك سیدالعراقین درآمد و بعد از آن یكی از تجار اصفهان به نام مثقالی با ارایه اسناد جعلی ادعای مالكیت كاروانسرا را مطرح كرد. مدت‌ها عدلیه اصفهان و تهران گرفتار كشمكش‌ها بودند تا اینكه بالاخره عدلیه رای موقوفه بودن كاروانسرا را صادر كرد.
