توصیه های غذایی در ماه رمضان
چه غذاهایی برای وعده‌های افطاری و سحری مناسب‌ترند؟ برای رفع یبوست ناشی از كمبود مصرف مایعات در طول روزهای این ماه، باید چه كار كرد؟ آیا فعالیت‌های بدنی هم در طول ایام این ماه مبارك، توصیه میشود؟ كدام دسته از بیماران باید از روزه گرفتن پرهیز كنند؟ و... پاسخ به این سوال‌ها را از زبان كارشناسان بخوانید.
دكتر عباس شجاعی، متخصص علوم تغذیه دانشگاه اصفهان:
هنگام سحر از خوردن غذاهای خشك نظیر كوكوسبزی، كوكو سیب‌زمینی، كتلت و گوشتهای سرخ شده مثل كباب، جوجه كباب و ماهی خودداری كنید. این غذاها به همراه غذاهایی كه ادویه زیادی می‌طلبد، باعث عطش زیاد و ترشیدگی معده می‌شوند. تمام روزهداران و خصوصا آنها كه دچار بیماریهای گوارشی و معده هستند، سعی كنند از خوردن این غذاها بپرهیزند و یا از لیمو ترش، ماست و سبزی خوردن در كنار این غذاها استفاده كنند. روزهداران در سحر یا افطار هم باید از مصرف زیاد غذاهای شیرین و چرب مانند زولبیا و بامیا برای پیشگیری از بروز ناراحتی‌های گوارشی و ترش كردن و سوزش سر معده، پرهیز كنند. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و كالباس نیز در سحری یا افطاری مناسب نیست زیرا این غذاها زمینه بروز ناراحتی‌های گوارشی نظیر ترش كردن را فراهم می‌كنند.
دكتر ربابه شیخ‌الااسلام، مدیر كل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت:
افراد روزه دار همانند زمانی كه روزه‌دار نیستند باید ۳ وعده غذا بخورند كه این وعده ها شامل سحر، افطار و شام است. در ماه مبارك رمضان استفاده از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل ۴ گروه اصلی غذایی یعنی نان و غلات، میوه ها و سبزیجات، گوشت و حبوبات، و تخم مرغ و لبنیات، برای حفظ سلامت بدن و تامین انرژی و نیازهای تغذیه‌ای بدن توصیه می شود. استفاده از خرما در ماه رمضان به‌خصوص در هنگام افطار برای تامین قند خون فرد روزه دار بسیار موثر است. روزهداران سعی كنند به جای غذاهای چرب و سرخ شده، از غذاهای آب پز و بخارپز شده استفاده كنند.
دكتر مسعود كیمیاگر، متخصص تغذیه:
نیازی به حذف هیچ یك از وعده‌های غذایی نیست. در ماه رمضان انسان دچار محدودیت یا محرومیت مواد غذایی نمی‌شود و احتیاج به ذخیره‌سازی مواد غذایی پیش از ماه رمضان وجود ندارد. با توجه به این كه در ماه رمضان یك وعده غذایی حذف میشود، همه افراد باید حداقل ۲۰ درصد كمتر از ماه‌های عادی غذا بخورند. با مصرف متعادل مواد غذایی در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربی‌های اضافه را پیدا می‌كند. تمامی روزهداران باید وعده سحری را در برنامه غذایی خود داشته باشند زیرا حذف این وعده سلامتشان را به خطر می‌اندازد.
دكتر بزرگمهر، دبیر انجمن تغذیه ایران:
در ماه مبارك رمضان از مصرف بیش از حد غذاهای چرب و شیرین خودداری كنید. روزه داران هنگام افطار از مواد غذایی شیرین مانند زولبیا، بامیه و حلوا به مقدار زیاد مصرف نكنند زیرا باعث افزایش وزن میشود. انجام پیاده‌روی و ورزش در این ماه، توصیه می شود. همه افراد باید افطار خود را با آب ولرم باز كرده و پس از آن از نان، پنیر، گردو و غذاهای گرمی مانند آش استفاده كنند و حتما بین افطار تا شام یك تا ۲ ساعت فاصله بگذارند و حتما در این زمان آب فراوان بنوشند.
میترا زراتی، كارشناس ارشد تغذیه و استاد دانشگاه:
فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه رمضان منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز میشود و این می‌تواند زمینه‌ساز سوء تغذیه خفیف یا شدید باشد. بهترین ورزش‌ها در طول این ماه، شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطار است چرا كه این ورزش‌ها از گرفتگی عضلات و بروز یبوست پیشگیری می‌كنند.
شیده فتاحی، واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی كشور :
اگر در ماه مبارك رمضان دچار یبوست هستید میتوانید از خورشتهای ملین مثل خورشت آلو و دیگر خورشتهای سبزی‌دار استفاده كنید. خوردن انواع سبزی‌های خام و پخته و میوه‌های خیسانده مانند آلو و انجیر به بهبود این وضعیت كمك می‌كند. مصرف روغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست موِثر است. خوردن چای پررنگ ، قهوه و‌كاكائو موجب پیدایش حالت یبوست میشود. مصرف آب كافی برای رفع یبوست و دفع سموم و مواد زائد بدن و انجام واكنش‌های بیولوژیكی داخل بدن مفید است. بعضی از روزهداران بدون سحری روزه می‌گیرند كه این امر موجب میشود نیازهای تغذیه‌ای تامین نشده و در نتیجه كمبود بیش از حد انرژی و سوخت ناقص چربی‌ها، تركیبات كتونی در بدن ایجاد كند كه منجر به ایجاد بوی بد دهان و سر درد و دردهای عضلانی میشود.
دكتر افرا درخشی، متخصص تغذیه:
مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام برای جلوگیری از ولع پس از افطار ۲ساعت بعد توصیه میشود. علاوه بر افطار، در خصوص سحر نیز خوردن غذای كامل توصیه میشود. خوردن غذای سحر ضمن افزایش كارایی روزانه، از بروز صدمات سیستم عصبی، چشم و قلب جلوگیری می‌كند. سحری باید شامل یك وعده غذای كامل سبك و سرخ نشده باشد.
دكتر برومند، فوق تخصص كلیه:
بیماران كلیوی كه تحت درمان دیالیز قرار گرفته‌اند، باید از روزه گرفتن خودداری كنند. با توجه به اینكه بیماران دیالیزی قدرت تطابق پرخوری و كم خوری را ندارند و بیشتر اوقات هم كم اشتها هستند، از نظر پزشكی، قادر به روزه گرفتن نیستند.
دكتر كیوان دادخواه، متخصص جراحی كلیه و مجاری ادراری :
با توجه به اینكه در ماه مبارك رمضان، افراد در معرض كم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع میشود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشكیل سنگ‌های كلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار نمایند. همچنین، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت ۶ ماه داشته‌اند و یا هم اكنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینه مصرف مایعات رعایت نمایند. اما روزه‌دارانی كه فقط یك نوبت سنگ ادراری درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر می توانند روزه بگیرند.
دكتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان:
روزه‌داری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبه های مذهبی، به عنوان یك شیوه روان درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آنها را تقویت می‌كند. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی در صورت روزه‌داری، باید علاوه بر تغذیه مناسب، برنامه‌‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند. درصورتی كه این بیماران در مرحله بهبود، از تغذیه مناسب برخوردار نباشند از نظر مكانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل كرده و به خوبی نمی‌توانند با تغییرات حاصله از نظر سبك زندگی روزانه در این ماه كنار بیایند. در نتیجه با عود و یا تشدید علائم بیماری مواجه می‌شوند كه به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یك ماهه خودداری كنند. اما روزه‌داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد، نه تنها مضر است بلكه از لحاظ شرعی نیز منع دارد.
برگرفته از :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خرما بهترين و زولبيا و باميه بدترين نوع شيريني در ماه رمضان است
مدير گروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشكي تهران گفت: زوليبا و باميه بدترين نوع شيريني است كه در ماه رمضان استفاده مي‌شود زيرا به دليل نوع پخت و ترکيبات آن مانند شکر و روغن فراوان، حاوي مقادير زيادي از کالري است.
سيدعلي کشاورز متخصص تغذيه در گفت وگو با ايسنا، اظهار داشت: شيريني که براي ماه رمضان توصيه مي شود، خرما است که هم قند مورد نياز بدن را تأمين مي‌کند و همچنين اين نوع قند مضرات قند معمولي را ندارد و داراي نمک‌هايي است که بدن از دست مي‌دهد.
وي در خصوص رژيم غذايي مردم در ماه رمضان گفت: بررسي‌ها نشان داده است در ماه رمضان چربي و قند خون بعضي از روزه داران افزايش مي‌يابد و افراد دچار اضافه مي‌شوند که اين به دليل رفتارهاي غلط تغذيه‌اي، پرخوري و افراط در برنامه غذايي است.
دکتر کشاورز ادامه داد: با وجود اين نوع از رفتارهاي تغذيه‌اي نه تنها انرژي دريافتي کم نمي‌شود بلکه بعضاً انرژي دريافتي افراد روزه دار به علت افراط و پرخوري بيشتر هم مي‌شود.
مديرگروه تغذيه و بيوشيمي دانشگاه علوم پزشکي تهران با تاكيد بر خوردن سحري به منظور سلامتي بدن، مصرف مايعات را نيز در هنگام سحر ضروري دانست و در ادامه افزود: به عنوان منبع پروتئين، افراد روزه دار مي توانند گوشت، مرغ، ماهي و يک يا دو عدد تخم مرغ و يا حبوبات را در هنگام سحر ميل کنند، همچنين استفاده از نان، برنج، ماکاروني و يا يک پياله ماست و نيز سبزي خوردن در هنگام سحر مي‌تواند ميزان بروز تشنگي و گرسنگي را در طي روز کاهش دهد.
دکتر کشاورز با اشاره به افراد روزه داري که در طول روز ضعف زيادي دارند، گفت: هر چه ميزان مواد غذايي حاوي پروتئين در زمان سحر افزايش يابد، ضعف و گرسنگي در طول روز کمتر مي‌شود؛ بنابراين فرد روزه دار بايد مقدار پروتئين بيشتري را در هنگام سحر مصرف كند.
وي در خصوص افرادي که احساس تشنگي شديدي دارند، گفت: اين افراد بايد در هنگام سحر مواد پروتئيني کمتري مصرف کنند و در طول مدت سحر مايعات فراوان را با فاصله بنوشند؛ همچنين مدت زمان سحر را با آرامش و بدون استرس سپري کنند.
اين متخصص تغذيه در خصوص زمان افطار اظهار داشت: مهمترين کمبودي که بدن انسان با آن مواجه مي‌شود، آب، نمک و مواد قندي است؛ بنابراين فرد روزه دار بايد روزه خود را با مايعات گرم مثل شير، چاي، آش و سوپ باز کند. ضمن اين که در طبخ سوپ و آش اگر از سبزي استفاده شود نمک‌هاي مورد نياز بدن مانند سديم، پتاسيم و منيزيم که در طول روز از دست رفته است، جبران خواهد شد.
وي در پايان افزود: بهتر است افراد بالغ شام را حداقل دو ساعت پس از افطار صرف کنند، اما نوجوانان و افراد تازه بالغ به دليل آن که در سن رشد هستند مي‌توانند پس از افطار شام را ميل کنند.
منبع: سلامت نیوز
روزه گرفتن درمبتلايان به زخم معده عارضه‌اي ندارد
رييس مركز تحقيقات بيماريهاي كبد و گوارش و استاد دانشگاه تهران گفت: افرادي كه سنگ كيسه صفرا، بيماريهاي مزمن كبدي نظير هپاتيت پيشرفته و يا زخم معده و اثني عشر دارند كه هنوز التيام پيدا نكرده است نبايد روزه بگيرند.
با اشاره به بيماي رفلاكس معده به عنوان شايع‌ترين بيماري گوارشي افزود: اين بيماران مي‌توانند روزه بگيرند ولي بايد هنگام سحر داروي خود را مصرف كنند.
اين فوق تخصص گوارش و كبد، روزه گرفتن را براي افرادي كه دچار زخم معده هستند، بدون عوارض خواند ولي بروز عوارض را در بيماريهاي كبدي و سنگ كليه محتمل دانست.
وي در ادامه اظهار كرد: اكنون مهم ترين مشكل سلامتي در كشور چاقي است كه 60 درصد افراد به آن مبتلا هستند و ماه مبارك رمضان مي‌تواند فرصتي براي كاهش وزن باشد به شرطي كه رعايت رژيم غذايي بعد از ماه رمضان نيز ادامه يابد ولي متاسفانه بيشتر افراد در ماه رمضان دچار اضافه وزن مي‌شوند.
دكتر ملك زاده خوردن سبزيجات و ميوه جات را در ماه مبارك رمضان توصيه كرد و گفت: هنگام سحر و افطار غذاهاي سبك خورده شود و شيريني جات و اغذيه پر چرب نيز توصيه نمي‌شود و اگر غذا به طور متعادل مصرف شود، ويتامين‌هاي مورد نياز بدن تامين مي‌شود.
رييس مركز تحقيقات بيماريهاي كبد و گوارش در پايان به ايسنا گفت: بعد از خوردن سحري بلافاصله نبايد خوابيد به خصوص كساني كه بيماري گوارشي دارند در غير اين صورت بهتر است شام را دير بخورند ولي سحري نخورند.
روزه گرفتن عوارض بیماری ام. اس را کاهش می دهد
تحقیقات یک گروه از پژوهشگران ایتالیایی نشان داده است که روزه گرفتن عوارض بیماری ام. اس را کاهش می دهد.
بررسی موش های مبتلا به نوعی بیماری نظیر بیماری MS نشان داد که گرسنه نگه داشتن آنها برای مدت 48 ساعت، مقدار آسیب های مغزی را کاهش می دهد و این حیوانات می توانند به نحو بهتری تعادل خود را هنگام راه رفتن حفظ کنند. همچنین از شدت عوارضی نظیر فلج شدن یا ضعف عمومی در آنها کاسته می شود.
به گفته رئیس گروه پژوهش ، هر چند روزه گرفتن بیماری MS را درمان نمی کند، اما استفاده از این روش به همراه دارو می تواند عوارض بیماری را کاهش دهد. البته بیمارانی که قصد روزه گرفتن دارند، باید از رژیم غذایی مناسب تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه استفاده کنند تا همه مواد لازم به بدن آنها برسد.بر اساس نظریه های موجود، بیماری MS زمانی بروز می کند که عوامل دفاعی سیستم ایمنی بدن به بافت های مغز و نخاع شخص حمله ور می شوند و باعث از بین رفتن آنها شوند. این بیماری به طور معمول در سنین 20 تا 40 سالگی دیده می شود.
سلول های سیستم ایمنی با حمله به سلول های عصبی و نابود کردن سد دفاعی آنها، انجام فعالیت هایی مثل راه رفتن را برای شخص دشوار می سازند. همچنین عوارضی نظیر خستگی، لرزش و فلج را باعث می شوند.
تحقیقات جدید، توجه دانشمندان را به هورمون لپتین که در کاهش اشتها نقش دارد، جلب کرده است. این هورمون می تواند نحوه فعالیت سیستم ایمنی را تغییر دهد.
محققان ایتالیایی در بررسی خود مشاهده کردند که قبل از بروز بیماری در موش ها، میزان هورمون لپتین در بدن آنها به دو برابر افزایش یافت، اما در موش هایی که 48 ساعت گرسنگی کشیده بودند ( که معادل 7 تا 10 روز روزه گرفتن در انسان است ) مقدار هورمون لپتین کاهش یافت.
منبع: ms-links.org
افراد چاق وعده سحري را حذف نكنند
جام جم آنلاين: اگر فكر مي‌كنيد چون چاق هستيد و اضافه وزن داريد، با نخوردن سحري مي‌توانيد وزن خود را در ماه رمضان كاهش دهيد، سخت در اشتباه هستيد. پزشكان متخصص تغذيه معتقدند، حذف وعده سحري در ماه رمضان سلامت روزهداران را به خطر مي‌اندازد، اما اگر تعادل مصرف مواد غذايي رعايت شود، معمولا افراد چاق در اين ماه لاغر مي‌شوند.
دكتر مرضيه صولت‌منش، متخصص تغذيه در گفتگو با جام‌جم مي‌گويد: فرد روزه‌دار وقتي سحري نخورد، انرژي خود را بيش از اندازه از دست مي‌دهد و ناچار بدن از چربي‌هاي اضافه استفاده ميكند و در اثر سوختن چربي‌ها، تركيبات كتوني در بدن موجب سردرد، بي‌حوصلگي و خستگي مي‌شود و از آنجا كه افراد چاق هنگام افطار در خوردن انواع خوراكي‌ها افراط مي‌كنند، چاق‌تر مي‌شوند.
وي تاكيد ميكند: كساني كه هنگام سحر اشتها به خوردن ندارند مي‌توانند آب، شير، خرما و حتي چند عدد ليموترش تازه ميل كنند كه در طول روز دچار تشنگي نشوند.
به گفته دكتر صولت‌منش، خوردن غذاهاي خشك مثل انواع كوكوها، كتلت، كباب، ماهي و جوجه‌كباب موجب عطش زياد مي‌شود و براي سحر مناسب نيست.
ديابتي‌ها با سحري روزه بگيرند
جام جم آنلاين: يك فوق تخصص بيماريهاي غدد و گوارش با تاكيد بر ضرورت توجه بيماران ديابتي به توصيه‌هاي پزشكي روزهداري گفت: روزه را نمي‌توان رژيمي براي كاهش قند ديابتي‌ها دانست بلكه تنها در افراد ديابتي كه چاق هستند سبب كاهش وزن آنان مي‌شود و هنوز اثبات نشده است كه قند خون را نيز كاهش مي‌دهد.
دكتر فريبا محسني در همايش ديابت و روزهداري، افت يا افزايش قند خون، از دست دادن آب بدن و در نهايت انسداد عروقي را از مهمترين مسائلي دانست كه بيماران ديابتي در صورت عدم توجه به توصيه‌هاي پزشكي حين روزهداري با آن مواجه مي‌شوند.
وي در رابطه با بيماران ديابتي كه مجاز به روزه گرفتن هستند، گفت: مردان بالاي 20 سال و زنان غيرباردار بالاي 20 سال، افرادي كه وزن عادي يا افزايش يافته دارند، افرادي كه بيماريهاي عفوني، قلبي، فشار خون، سنگ كليه، بيماريهاي ريوي ندارند و بيماران ديابتي كنترل شده مجاز به روزه گرفتن هستند.
اين فوق تخصص بيماريهاي غدد و گوارش توصيه كرد: بيماران ديابتي 3 ماه قبل از ماه رمضان و در ماه رمضان نيز هر هفته يك بار به پزشك معالج خود مراجعه كنند و ميزان داروي مصرفي خود را تنظيم كنند.دكتر محسني، رعايت نكاتي را براي كساني كه واجد شرايط روزه گرفتن هستند لازم دانست و افزود: كساني كه ديابت كنترل شده دارند و واجد شرايط هستند نبايد در رژيم غذايي خود در ماه رمضان تغيير بدهند و مايعات كافي بنوشند و زمان ورزش خود را تنظيم كنند.وي تاكيد كرد اين قبيل بيماران نبايد بدون سحري و خوردن قرص‌هاي تجويز شده روزه بگيرند.اين فوق تخصص بيماريهاي غدد و گوارش در رابطه با بيماراني كه انسولين تزريق مي‌كنند، گفت: اين بيماران به شرطي مجاز به روزه گرفتن هستند كه مصرف انسولين آنان كم باشد، طي روز دچار افت قند خون نشوند و نيز دچار عوارض ديابت نباشند.دكتر محسني از ضعف و بي حالي شديد، عرق سرد فراوان، تپش قلب، سرگيجه، لرزش بدن، تاري ديد و در نهايت بيهوشي و كما به عنوان علائم افت قند خون نام برد.
وي افزايش بيش حد معمول مصرف دارو، افزايش فعاليت و كاهش و حذف يك وعده غذايي را از علل افت قند خون و درمان آن را مصرف به اندازه نمك و مايعات و نرفتن به مكان‌هاي گرم دانست.
وي از عارضه يبوست، سردرد، انقباضات عضلاني، زخم و التهاب معده، سنگ كليه و سوزش سردل را به عنوان عوارض احتمالي روزه گرفتن بيماريهاي ديابتي در صورت عدم توجه به توصيه‌ها عنوان كرد.
توصیه‌های بهداشتی برای روزهداران
در آستانه حلول ماه مبارك رمضان و تغییر در عادات غذایی روزهداران، پیروی از یك برنامه غذایی صحیح از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان عادات غذایی غلط را اصلاح كرد و هم از بركات معنوی این ماه بهره برد. روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی طی اطلاعیه‌ای رعایت نكاتی را به روزهداران توصیه كرد.
بنا به این اطلاعیه روزهداران از ۳ وعده غذایی افطار، شام و سحری استفاده كنند. ابتدا با چای، آب جوش یا شیرگرم و خرما یا كشمش روزه خود را باز كرده و سپس از غذاهایی مانند نان و پنیر و گردو، فرنی، شیربرنج، شامی و انواع كوكو استفاده كنند. در وعده شام از مصرف غذاهای سنگین خودداری كرده و با فاصله ۲ ساعت بعد از افطار غذاهایی مانند سوپ، آش سبك، خوراك سبزیجات یا كمی نان سبوسدار همراه لبنیات یا سالاد مصرف كنند.وعده سحری بهتر است حاوی پروتئین مانند گوشت، مرغ، ماهی، شیر و حبوبات با حداقل مقدار روغن و چربی باشد.
به روزهداران عزیز توصیه میشود بلافاصله بعد از اتمام سحری از نوشیدن چای اجتناب كنند. توصیه میشود در وعده‌های سحری و افطار از پرخوری، مصرف غذاهای چرب و سرخ‌كردنی و غذاهای حاوی مقادیر زیاد قندهای ساده مثل قند، شكر، زولبیا و بامیه پرهیز شود. بنا بر توصیه‌های این وزارتخانه ضروری است در صورت استفاده از سبزی به صورت خام و میوه حتما مراحل سالم‌سازی شامل شستشوی اولیه، انگل‌زدایی با مایع دستشویی یا ظرفشویی، میكروب‌زدایی با مواد ضدعفونی كننده مجاز و شستشوی نهایی رعایت شود. هرگز مواد غذایی طبخ و آماده شده را در دمای محیط، بیش از ۲ ساعت نگهداری نكنید و تهیه مواد غذایی برای سحر در منزل و یا مساجد ترجیحا در هنگام سحری تهیه و به صورت گرم مصرف شود، در غیر این صورت مواد غذایی پخته شده روی شمعك اجاق نگهداری تا حرارت آن حفظ شود و یا در دمای كمتر از ۴ درجه سانتی‌گراد یعنی طبقه زیرین جایخی یخچال‌های معمولی نگهداری و قبل از مصرف كاملا داغ شود.
در این اطلاعیه به سالمندان توصیه شده است؛ در صورتی كه روزه می‌گیرند در ۳ وعده سحری، افطار و شام از مایعات مختلف به میزان حداقل ۱۰ لیوان استفاده كنند. مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصا شیر كم‌چرب، استفاده از انواع سوپ‌ها و آش‌ها در افطار و سحر و نوشیدن چای كمرنگ برای آنها مفید است و می‌تواند تعادل آب و املاح را برقرار كند. وزارت بهداشت همچنین به روزهداران توصیه كرد؛ از خرید مواد غذایی آماده مصرف از قبیل زولبیا و بامیه، حلیم، نان و شیرینی سنتی، كله پاچه، دل و جگر، بستنی، شربت آلبالو و زرشك از دستفروشان و دوره‌گردان خودداری كنند و هنگام خرید مواد غذایی بسته‌بندی شده به مجوز وزارت بهداشت، تاریخ تولید، انقضاء و نشانی دقیق كارخانه تولیدكننده و سالم بودن بسته توجه كنند.
● روزه دیابتی‌ها مشاور تغذیه مركز پزشكی بیماریهای خاص بر لزوم رژیم غذایی متعادل، متناسب و متنوع و تحت نظر بودن بیماران دیابتی در ماه رمضان تاكید كرد. به گزارش ایسنا، دكتر معدنچی با اشاره به لزوم وجود تنوع گروه‌های غذایی افزود: بیماران دیابتی باید از نان، سبزیجات و لبنیات و غیره در رژیم غذایی خود استفاده كنند و با كاهش حجم غذا در هر وعده و افزایش تعداد وعده‌های غذایی از بروز اختلالات گوارشی و بالا رفتن قند خون جلوگیری كنند. وی درباره خوردن سحری توصیه كرد: بهتر است از قندهای پیچیده و غلات سبوسدار و برنج پخته شده همراه با حبوبات كه سرعت هضم كمتر و خاصیت سیركنندگی بیشتری دارند در سحری استفاده شود و از خوردن گوشت و غذاهای سرخ شده و نوشیدنی‌های كافئین‌دار مانند چای، قهوه و نوشابه پرهیز شود.
مشاور تغذیه مركز پزشكی بیماریهای خاص در ادامه اظهار كرد: بیماران دیابتی هنگام سحر باید غذای سبك مصرف كنند تا بعد از غذا و در طول روز احساس رخوت و سستی نداشته باشند. همچنین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از سحری مایعات بنوشند و زمان زیادی را برای جویدن غذا صرف كنند، همچنین بعد از غذا نیز بلافاصله به خواب نروند تا دچار سوءهاضمه نشوند. دكتر معدنچی در ادامه درخصوص افطار نیز توصیه كرد: روزهداران سعی كنند افطار را با نوشیدنی گرم آغاز كرده و از مواد غذایی سبك استفاده كنند. از سوی دیگر، فاصله زمانی حداقل یك ساعت میان افطار و شام رعایت شود. مشاور تغذیه مركز پزشكی بیماریهای خاص اظهار كرد: این بیماران حتی‌الامكان از غذاهای حاوی قندهای ساده و طبیعی مانند توت و خرما استفاده كنند و از خوردن شیرینی‌جاتی نظیر شله زرد و حلوا و غذاهای پرچربی كه سبب تشنگی میشود در افطار پرهیز كنند. وی بهترین زمان تامین آب مورد نیاز بدن در ماه رمضان را فاصله زمانی میان افطار و شام دانست و توصیه كرد: در هنگام افطار مایعات ننوشید زیرا سبب بروز سوءهاضمه میشود.
● اهدای خون، قبل از ظهر همچنین معاون فنی پایگاه انتقال خون استان تهران از فعالیت این پایگاه‌ها در ماه رمضان در ۲ شیفت صبح و عصر خبر داد و گفت: واحدهای شیفت عصر از ساعت ۲۰ به بعد و شیفت صبح از ساعت ۹ صبح تا ۳۰/۱۷ بعدازظهر فعال هستند. دكتر زیدی با اعلام این مطلب افزود: در صورتی كه هنگام سحر از غذا و مایعات به اندازه كافی استفاده شود، روزهداران می‌توانند تا ساعت ۱۱ تا ۱۲ ظهر برای اهدای خون مراجعه كنند؛ این در حالی است كه بعد از این ساعات، اهدای خون توسط این افراد توصیه نمی‌شود. وی با بیان این كه پایگاه‌های انتقال خون در ماه رمضان تقریبا در تمام سطح شهر مستقر هستند، افزود: پایگاه‌های مستقر در مراكز مذهبی از ساعت ۲۰ فعالیت خود را آغاز می‌كنند. همچنین پایگاه مركزی انتقال خون در خیابان وصال شیرازی از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب فعال است.
منبع: جام‌جم
بعد از افطار هم امساك كنيد
بعد از افطار هم امساك كنيد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
روزه تمريني است براي اين كه هر آنچه را نبايد ببينيم، نبينيم، هر آنچه را نبايد بگوييم، نگوييم و آنچه را نبايد بخوريم، حذف كنيم و يادمان بماند كه قرار است از راه پرهيز، سالم شويم. اين پرهيز البته هم روحي است و هم جسمي... اما گاهي اتفاق، جور ديگري است. هر ساله پس از ماه مبارك رمضان افرادي هستند كه افزايش وزن پيدا مي‌كنند، ضعيف مي‌شوند و يا دچار بيماريهاي گوارشي شده كه پرخوري و بدخوري دليل عمده آن است و در اين ميان، يكي از چيزهايي كه بسيار پراهميت به‌نظر مي‌رسد لزوم تغذيه سالم است. درباره سالم خواري هم بسيار گفته‌اند و بسيار شنيده‌ايم ،اما گاهي لازم است دوباره بگويند و دوباره بشنويم تا از خاطرمان نرود كه غذاها بيشتر از شمشيرها آدم كشته‌اند!
اگر دچار اضافه وزن هستيد، تنبل و خواب‌آلوديد و تنها راه چاره را در حذف كردن سحري مي‌دانيد، بايد بدانيد كه كار خطرناكي مي‌كنيد، چرا كه به‌خودي خود، برنامه غذايي در اين ماه با حذف يك وعده غذايي همراه است و حذف كردن وعده ديگري مثل سحري، سلامت شما را به خطر مي‌اندازد.
در حقيقت، در ماه مبارك رمضان اگر تعادل مصرف مواد غذايي رعايت شود، همه افراد حداقل 20درصد كمتر از ماه‌هاي عادي غذا ميخورند و بنابراين با مصرف متعادل مواد غذايي در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربي‌هاي اضافه را پيدا ميكند. در نتيجه كساني كه اضافه وزن دارند، وزن اضافي خود را از دست مي‌دهند.
البته از نظر تغذيه‌اي، در روزه بي‌سحري كمبود بيش از حد انرژي باعث مي‌شود كه بدن از منابع چربي براي تامين انرژي استفاده كند كه در اثر سوختن ناقص چربي‌ها، تركيبات كتوني در بدن ايجاد مي‌شوند و منجر به ايجاد بوي بد دهان، سردرد و دردهاي عضلاني مي‌شوند و فرد احساس ميكند كه سالم نيست.
همچنين حذف وعده سحري، سبب پايين افتادن قند خون (هيپوگليسمي) شده و نتيجه آن كاهش يادگيري، بي‌حوصلگي و خستگي است. بنابراين، صرف سحري براي همه روزهداران به‌خصوص نوجوانان در حال رشد ضروري است.
نكته ديگر اينكه، حتماً براي صرف سحري، كمي زودتر از خواب برخيزيد تا هم ضمن استفاده از بركات معنوي ساعات سحر و مناجات، بدون عجله و با آرامش سحري بخوريد. حتي اگر ميل به خوردن غذا نداريد، آب، چاي، شير و مانند اينها را فراموش نكنيد. براي پيشگيري از احساس تشنگي در طول ساعات روز هم ميتوان از ليموترش تازه در پايان سحري استفاده كرد.
روزهداران بايد از خوردن غذاهاي خشك نظير كوكوسبزي، كوكو سيب‌زميني، كتلت و گوشت‌هاي سرخ شده مثل كباب، جوجه كباب و ماهي در وعده سحري خودداري كنند، چرا كه اين غذاها به همراه غذاهايي كه ادويه زيادي مي‌طلبد، باعث عطش زياد و ترش كردن در طول روز مي‌شوند.
در اينجا بد نيست به اين نكته هم اشاره كنيم كه اين تفكر كه افراد داراي اضافه وزن درصورت نخوردن سحري، وزنشان كم مي‌شود، اشتباه است و خطرات بسياري را هم براي اين افراد به همراه دارد. همچنين اين روش روي پوست و مو نيز اثر نامطلوب داشته و به ريزش مو منجر مي‌شود.
افراط از نوع زولبيايي، ممنوع
گروهي از افراد هستند كه ماه رمضان رابا زولبيا و باميه معنا مي‌كنند ونه تنها بيشترين حجم از خوراكي‌هاي دريافتي به‌خصوص در وعده افطاررا به مواد چرب، قندي و شيريني مثل زولبيا و باميه اختصاص مي‌دهند بلكه اغلب ميان وعده‌هاي خود را هم از بين مواد غذايي بي‌ارزش يا به‌اصطلاح هله هوله‌ها انتخاب مي‌كنند كه در اين صورت، رمضان نه تنها ماه تزكيه جسمي آنها نخواهد بود كه پيشوازي براي ابتلا به بيماريها محسوب مي‌شود.
يكي از اولين اثرات اين بيهوده‌خواري، چاق شدن است و بدون شك، بلاي چاقي برسر روزه‌داراني كه هنگام افطار از مواد غذايي شيريني مانند زولبيا، باميه و حلوا به مقدار زيادي مصرف مي‌كنند، نازل خواهد شد.
البته اگر همين افراد به جاي مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان، كشمش و خرما را كه از سودمندترين قندهاي طبيعي هستند، جايگزين كنند نه‌تنها از عوارض سوء در امان مي‌مانند كه از فوايد بي‌شمار مصرف اين مواد غذايي مفيد نيز بهره‌مند خواهند شد.
چه كساني مي‌توانند روزه بگيرند؟
متخصصان مي‌گويند نكته بسيار حائز اهميت در تغذيه مناسب ماه رمضان، اين است كه نمي‌توان براي همه افراد دراين ماه يك الگوي تغذيه‌اي واحد پياده كرد چرا كه هرگونه نياز بدن به غذا، بايد تامين شود و حجم آن را نيز خود فرد تعيين ميكند. مثلا در زنان شيرده به اين دليل كه عمده‌اي از مواد غذايي مصرفي، وارد شير شده و به كودك مي‌رسد، نيازهاي تغذيه‌اي آنها بالا مي‌رود. بنابراين، براي شيردهي موفق نيازمند مصرف مواد غذايي بيشتري از نظر كمي و كيفي هستند و درصورت روزه‌دار شدن بايد هنگام سحر و افطار، مواد غذايي را با كميت و كيفيت مطلوبي مصرف كنند تا لطمه‌اي به كودك وارد نشود.
بيماران گوارشي هم كه مبتلا به زخم‌هاي فعال سيستم گوارشي فوقاني مثل معده و اثني عشر هستند، از روزهداري معافند، چون روزه گرفتن در آنها با تشديد ترشح اسيد معده، منجر به فعال‌سازي زخم و عوارضي چون خونريزي مي‌شود. البته اگر اين بيماران به توصيه‌ها عمل نكرده و روزه گرفتند و حين روزهداري، دچار علائمي چون دل درد خصوصا هنگام ظهر شدند كه نشانه فعاليت بيماري است، بايد از ادامه روزه پرهيز كنند. اما سنگ كليه بيماري‌اي نيست كه مانع روزهداري شود و بيماران مبتلا به سنگ كليه مي‌توانند با نوشيدن 8 ليوان آب يا مايعات در فواصل افطار تا سحر روزه بگيرند.
يعني همان طور كه به چنين بيماراني در ايام غيراز ماه رمضان توصيه مي‌شود 8 ليوان آب يا مايعات بنوشند، در ماه رمضان هم با تقسيم دفعات نوشيدن آب و مايعات در ساعات بين افطار تا سحر، مي‌توانند روزه بگيرند. البته، افرادي كه تشكيل سنگ‌هاي ادراري در آنها فعال بوده و بيش از دو سنگ ادراري ظرف مدت 6 ماه داشته‌اند و يا هم‌اكنون داراي سنگ ادراري هستند، بهتر است موارد احتياط را در زمينه مصرف مايعات رعايت كنند. اما روزه‌داراني كه فقط يك نوبت سنگ ادراري درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بين افطار تا سحر مي‌توانند روزه بگيرند، هر چند تحت نظر بودن اين افراد توسط پزشكان نيز بسيار ضروري است.
و اينك افطار
احتمالا بسياري از روزهداران با اين نظر موافقند كه تمام لذت روزه داري يك طرف و لذت افطار با چاي و خرما يك طرف! اما همين افطاري لذت بخش و مفيد هم اگر با افراط و تفريط از سوي روزهداران همراه باشد نه تنها لذت بخش نخواهد بود كه مشكلات متعددي از احساس سيري و پري ناخوشايند تا به هم خوردن تعادل فاكتورهاي خوني را به همراه خواهد داشت و اين مستلزم آن است كه اراده شما حين افطار شبيه ترمز ABS، عمل كند و زماني كه لازم است، بلافاصله دست از خوردن غذا برداريد. در حقيقت، مواد غذايي مصرفي در وعده افطار و فاصله آن تا سحر، مهمترين بخش از تغذيه ماه رمضان را تشكيل مي‌دهند. از اينرو توجه به نكات زير به شما در روزهداري سالم كمك شاياني ميكند.
1 - مواد غذايي مثل گوشت، مرغ، ماهي، لبنيات و سبزيها بايد قسمت اعظم رژيم غذايي شخص را در برگيرد، مصرف تمام مواد غذايي بايد روي اصول و برنامه باشد. مثلا مصرف بالاي لبنيات بدون مصرف آب به ميزان كافي، احتمال ايجاد سنگ‌هاي مجاري ادراري را بسيار افزايش مي‌دهد. همچنين مصرف مواد پروتئيني (گوشت، مرغ و ماهي) به تنهايي كافي نيست، بلكه در كنار آنها بايد از سبزيجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده كرد تا از يبوست جلوگيري شود و بايد در نظر داشت كه مصرف زياد غذاهاي پروتئيني باعث تشنگي مي‌شود.
2 - هنگام افطار از آغاز كردن غذا با آب سرد، نوشابه و مانند اينها جداً خودداري كنيد. به جاي آب سرد كمي آب گرم يا چاي ميل كنيد. مصرف چاي زياد به‌دليل خاصيت ادرارآوري و كافئين موجود در آن توصيه نمي‌شود. با توجه به اينكه در ماه مبارك رمضان، افراد در معرض كم آبي شديد قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع مي‌شود، بنابراين در اين ماه براي پيشگيري از تشكيل سنگ‌هاي كليه و سيستم ادراري، بايد مايعات بيشتري در سحر و افطار نوشيد.
3 - افطار را با خرما، كشمش، عسل و به‌طور كلي با يك قند طبيعي آغازكنيد. به اين ترتيب اشتها كنترل مي‌شود و پرخوري كمتر پيش مي‌آيد. خوردن چاي شيرين كم رنگ، شير گرم، فرني و حليم كم روغن نيز در آغاز افطار مناسب است.
4 - اينكه برخي افراد هنگام افطار غذاهاي بسيار ساده‌اي نظير آش و سوپ مصرف مي‌كنند و بعد از چند ساعت شام ميخورند، بد نيست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمي از غذا آماده فعاليت مي‌شود و از ميزان عطش نيز كاسته مي‌شود و بدن با به دست آوردن حالت ثبات آماده شام مي‌شود؛ اما اينكه برخي از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف مي‌كنند و يك دفعه مواد غذايي بسياري را وارد دستگاه گوارش مي‌كنند زياد مطلوب نيست و روش اول بسيار بهتر است.
5 - درخصوص كودكان و نوجواناني كه براي اولين بار روزه مي‌گيرند نيز بايد تمام مواد غذايي در رژيم غذايي آنها گنجانده شود. اين نوجوانان بايد در وعده سحر به مقدار كافي غذا بخورند و آب ميوه‌هايي مثل آب هويج و آب گوجه فرنگي را بسيار مصرف كنند.
راه جلوگيري از بوي بد دهان در ماه رمضان
ایسنا: استفاده مستمر از دهان شويه‌ها و نخ دندان و بررسي وضعيت سلامتي دندانها و لثه و بيماري‌هايي که باعث کاهش بزاق دهان و در نتيجه بوي بد آن مي‌شوند، در پيشگيري از به وجود آمدن بوي بد دهان بسيار موثر است.
دکتر داريوش نظري دندانپزشک گفت: التهاب لثه، استفاده از غذاهاي گوگرد دار مثل سير و پياز، باقيمانده غذاها بين پرکردگي دندان يا بافت، از بين رفتن و شکسته شدن دندان، جمع شدن يا باقيماندن غذا در قسمت عقب زبان و عدم توجه به پاکيزگي و شست و شوي درست آن و مصرف دخانيات از مهمترين عوامل بوي بد دهان در تمام طول سال و به خصوص در ماه رمضان است.
وي گفت: افرادي که دندانهاي مصنوعي را جايگزين دندانهاي طبيعي کرده‌اند، متاسفانه در اثر سهل انگاري و عدم شست و شوي مناسب دندانها و نگهداري نکردن آنها در آب به هنگام شب از بوي بد دهان در طول روز شکايت دارند.
اين دندانپزشک، با بيان اينکه خشکي دهان در برخي افراد، بوي بد دهان را به دنبال دارد، افزود: با خشکي دهان و کم شدن ترشحات بزاق در اثر مصرف ناکافي آب و مايعات در سحر، بوي بد دهان در فرد احساس مي‌شود.
وي بيماري قند را يکي از عمده بيماري‌هايي دانست که ميزان ترشح بزاق دهان را کم کرده و سوزش و خشکي زبان و دهان را در فرد ايجاد مي‌کند.
دكتر نظري، پوسيدگي دندانها را نيز در به وجود آمدن بوي بد دهان موثر دانست و گفت: با پاک نگه داشتن دندانها به وسيله دهان شويه‌ها و نخ دندان بعد از صرف افطار و سحر ميتوان اين علت را از بين برد.
اين دندانپزشک از ديگر علل ايجاد بوي بد دهان در افراد را بيماريهاي سينوزيت، گوش، عفونت گوش مياني، دستگاه تنفسي و عفونت شش‌ها يا دستگاه گوارش برشمرد و به افراد روزه داري که مبتلا به اين بيماريها هستند و در طول روز بوي بد دهانشان را احساس مي‌کنند توصيه کرد؛ براي رفع خشکي دهان و بوي بد آن در طول روز چندين بار دهانشان را با آب بشويند تا اين مشکل برطرف شود. درغيراين صورت به دندانپزشک مراجعه کرده و براي افزايش ميزان بزاق و از بين بردن خشکي دهان و نهايتا بوي بد دهانشان دارو دريافت کنند.
آنچه بيماران در رمضان بايد بدانند
طاهره آقاعليخاني
روزه عليه بيماري
استفاده فراوان از انواع و اقسام شيريني، اشتباه‌ترين عادتي است كه ما ايرانيان در ماه رمضان به آن مبتلا مي‌شويم. روزه چه تاثيري بر درمان بيماريهاي مزمن دارد؟ اگرچه اين روالي است كه نمي‌توان با قاطعيت به آن پاسخ گفت، اما مقاله زير سعي دارد پاسخي كلي به اين سوال در مورد بيماريهاي شايعي مثل؛ چاقي، ديابت، فشار خون و ... بدهد.
روزه و چاقي
از آنجايي كه در ماه مبارك رمضان تمام افراد خانواده به اين فريضه الهي مي‌پردازند، افرادي كه اضافه وزن دارند راحت‌تر رژيم لاغري خود را رعايت كرده و سريع‌تر به نتيجه دلخواه دست مي‌يابند. زيرا مطالعات نشان مي‌دهد كه در افراد چاق اگر درمان به صورت گروهي انجام شود افراد در هدف خود مصمم بوده و نتايج به‌دست آمده اميد بخش خواهند بود. اغلب بر اثر دريافت مقادير بالاي چربي‌ها و كربوهيدرات‌هاي ساده نه تنها وزن كاهش نمي‌يابد بلكه افراد با افزايش وزن 4 تا 5 كيلويي نيز رو به رو خواهند بود در حالي كه ميتوان با به كارگيري شعار معروف تنوع، تعادل و تناسب چاقي خود را درمان كرد. بيشتر مواقع بر اثر افراط در مصرف زولبيا، باميه، شلهزرد و حلوا و زيادهروي در مصرف انواع غذاهاي سرخ كرده، افراد بعد از ماه رمضان با افزايش وزن رو به رو هستند كه ميتوان با جايگزين كردن سبزيجات، ميوهها، غذاهاي ساده و سبك از بروز اين مشكل جلوگيري كرد.
كنترل ديابت با روزه
كاهش وزن را به بسياري از بيماران مبتلا به ديابت نوع دو توصيه مي‌كنند. از آنجايي كه اضافه وزن و چاقي از عوامل ايجادكننده اين بيماري هستند و حساسيت سلولها را به "انسولين" كم مي‌نمايد استفاده از يك رژيم غذايي كم كالري بسيار مفيد است. "دكتر مظهري" در اين باره مي‌گويد: در صورتي كه بيماران مبتلا به ديابت نوع دو از سوي پزشك معالجشان اجازه روزه گرفتن داشته باشند و بتوانند در دو وعده افطار و سحري داروهاي خود را استفاده نمايند، توصيه مي‌شود از يك رژيم غذايي متعادل استفاده نمايند. استفاده از انواع گوشت سفيد به همراه انواع سبزيجات نظير كدو و لوبيا سبز در كنار كمي نان جو سبوسدار نه تنها عارضه‌اي را در پي ندارد بلكه اين بيماري را كنترل كرده و يا حتي بعد از ماه رمضان با يك آزمايش ساده مشخص خواهد شد كه فرد توانسته است ميزان قند خود را حداقل به نصف ميزان قبلي برساند. در افراد ديابتي كه اجازه روزه گرفتن دارند استفاده از آب و انواع نوشيدنيها ضروري است و توصيه مي‌شود به هيچ عنوان از مواد غذايي پرچرب و شيرين نظير زولبيا و باميه استفاده نكنند. مطالعات نشان مي‌دهند كه استفاده از يك رژيم غذايي كم كالري كه از تمام گروههاي غذايي در آن استفاده شده است مي‌توانند به ميزان قابل ملاحظه‌اي موجب كاهش شاخص‌هاي بيوشيميايي نظير قند خون شوند. البته بايد اين نكته را متذكر شد كه در بيماران مبتلا به ديابت نوع اول كه ترشح انسولين دچار اشكال است در بيشتر موارد بايد به دليل نوع بيماري از روزه گرفتن پرهيز كنند.
تعامل متابوليك در روزهداري
گاهي اين سوال وجود دارد كه ميتوان با وجود فشارخون، چربي‌خون و يا اوره بالا، در ماه رمضان روزه گرفت يا خير؟ بايد در جواب گفت: اجازه بيماران به ميزان داروهايي است كه براي كنترل بيماري خود بايد دريافت نمايند. در صورتي كه بيمار بتواند بدون هيچ نوع عارضه‌اي داروهايش را در دو وعده سحري و افطار ميل نمايد، محدوديتي در زمينه روزهداري وي وجود ندارد اما در كل بايد با پزشك معالج خود مشورت نمايد. دكتر مظهري دراين زمينه مي‌افزايد: مطالعات نشان مي‌دهند كه در طول روزهداري سطح كلسترول بد و تري گليسريد كاهش چشمگيري مي‌يابد و ميزان كلسترول خوب بالا مي‌رود و تا حدودي فشارخون بالا تعديل مي‌يابد به اين دليل اگر افراد در دوران روزهداري نيز پرهيزهاي غذايي خود را رعايت كنند مي‌توانند حتي به كنترل بيماري خود كمك شاياني نمايند.
وي در ادامه اضافه ميكند: در افرادي كه اوره بالايي دارند چون اغلب عامل ژنتيكي وجود دارد كه موجب بروز اين عارضه مي‌شود و امساك از غذا سطح آن را در خون بالا مي‌برد به هيچ عنوان روزهداري و تحمل گرسنگي براي اين بيماران توصيه نمي‌شود؛ حتي اگر آنها بتوانند داروهاي خود را در سحر و افطار ميل نمايند.
بيماريهاي قلبي و روزه
افرادي كه از بيماريهاي قلبي رنج مي‌برند از آنجايي كه بايد داروهاي خود را راس ساعت مشخصي مصرف نمايند اغلب اجازه روزه گرفتن به آنها داده نمي‌شود. چون اين بيماران با دريافت به موقع داروهايشان دچار عوارض جبران‌ناپذيري نظير بزرگ شدن قلب و حتي سكته و حملات قلبي مي‌گردند حتي احساس گرسنگي برايشان مناسب نيست. دكتر مظهري درباره اثرات روزه بر كاهش ميزان حملات قلبي مي‌گويد: مطالعات نشان داده‌اند كه در طول ماه مبارك رمضان سطح "هموسيستيين" خون به مقدار قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌يابد و اين اثر در كنار كاهش ميزان چربي‌هاي خون وحتي تعديل وزن بدن، ميزان عوامل خطرسازي كه مي‌توانند بيماريهاي قلبي عروقي را به همراه داشته باشند كنترل نمايند. بنابراين، روزه مي‌تواند به عنوان يك عامل بازدارنده و پيشگيري‌كننده قلمداد شود در حالي كه با وجود سابقه بيماري هرگز توصيه نميشوند. دراين دوران از مصرف مواد غذايي كه قند بالايي دارند و چربي در آنها از نوع اشباع شده است، جدا خودداري شود و به وفور از ميوهها و سبزيجات تازه در كنار انواع گوشت‌هاو لبنيات كم‌چرب به همراه غلات سبوس نگرفته استفاده شود.
بيماريهاي متابوليك
با وجود آنكه گفته مي‌شود روزه مي‌تواند اثرات مفيدي را در درمان و كنترل بيماريهاي نظير ديابت نوع دو، فشار خون بالا داشته باشد اما در درمان بيماري‌هايي نظير آسم، بيماريهاي كليوي و حتي پوستي نيز مي‌تواند موثر باشد. نكته مهم آن است كه در مراحل حاد بيماري كه بايد در هر ساعت داروي مشخصي دريافت شود روزهداري و امساك از خوردن به ضرر فرد است اما در مراحلي كه ميتوان با خوردن مقدار كم دارو و امساك از غذا آن را تا حدودي درمان كرد، زير نظر پزشك ميتوان به اين فرضيه الهي پرداخت. دكتر مظهري درباره آنكه بيماران مبتلا به امراض كليوي مي‌توانند روزه بگيرند يا خير، مي‌گويد: در صورت وجود مشكل بزرگي نظير از كار افتادگي كليه‌ها و يا نارسايي آنها نبايد افراد به روزه‌گيري مبادرت ورزند، اما اگر مشكل سنگ كليه است كه سالها با بيمار بوده و با رعايت چند نكته هيچ نوع عارضه‌اي را به همراه ندارد، بلا مانع است. در افرادي كه سابقه سنگ كليه دارند توصيه مي‌شود در طول روزهداري حتما نوشيدن آب را فراموش نكرده و بيشتر آن را در بين افطار تا شام بنوشند تا در طول روزهداري دچار كم آبي نشوند. به علاوه استفاده از ميوهها و سبزيجات آبدار نيز به عنوان منبع آب بوده و مي‌تواند مانع بروز سنگ جديد و يا آسيب به كليه شود. به علاوه مصرف آب به مقدار مناسب نقش مهمي را در سم‌زدايي دستگاه گوارش به همراه دارد. دكتر مظهري در زمينه كم آبي در طول روزه مي‌گويد: در هنگام سحر بايد از نوشيدن مايعات كافيين‌دار دوري كرد زيرا اين نوشيدنيها با افزايش ادرار زمينه‌ساز بروز كم آبي بوده و موجب از دست دادن نمك‌هاي معدني در روزه‌دار مي‌شود. وي در ادامه مي‌گويد: بسياري از افراد با داشتن كمي ناراحتي گوارشي از روزه‌گرفتن اجتناب مي‌كنند در حالي كه با رعايت چند نكته تغذيه‌اي ميتوان اين عوارض را به حداقل خود رسانيد، به طوري كه بايد از مصرف مواد غذايي كه سرخ كرده هستند و يا ادويه، روغن و شكر بالايي دارند دوري كرد؛ زيرا اين مواد موجب سوء هاضمه و سوزش معده مي‌گردند و از آنجايي كه در اين مدت اسيديته معده بالا مي‌رود، مصرف اين‌گونه مواد مي‌تواند احساس سنگيني در معده، ترش كردن و ديگر مشكلات گوارشي را به همراه داشته باشد. در عوض مواد غذايي حاوي فيبر نظير ميوه‌‌و‌‌سبزيجات مي‌توانند از توليد بيش از اندازه اسيد در معده جلوگيري كرده و از مشكلات مربوط به آن بكاهند. تحقيقات جديد بر روزهداري نشان داده است كه رشد تومورها در هنگام روزهداري كاهش مي‌يابد و كنترل‌هاي ژنتيكي با دقت بيشتري هدايت مي‌شود، اما در بيماران مبتلا به سرطان از آنجايي كه كم اشتهايي و ضعف سيستم ايمني در اثر بيماران و داروهاي مصرفي ايجاد مي‌گردد، به هيچ عنوان توصيه نمي‌شود.
وي در ادامه مي‌افزايد: چون در دوران روزهداري بهبود وضعيت جسمي، در كنار بهبود وضعيت روحي افراد قرار دارد، خانه‌تكاني جسم و جان به بهترين نحو انجام مي‌شود و اگر در اين ميان بيماري نيز حادث شده باشد، نه تنها كنترل مي‌شود بلكه در پايان ماه رمضان ديگر اثري از آن ديده نخواهد شد.
مشكلات سلامت و راه‌هاي پيشگيری
يبوست:
به دليل عدم‌مصرف مواد غذايي حاوي فيبر، عدم‌صرف مايعات كافي، عدم‌انجام فعاليت كافي، يبوست ايجاد مي‌شود كه با رعايت موارد فوق برطرف مي‌گردد.
سوءهاضمه و نفخ:
به دليل پرخوري و مصرف غذاهاي چرب، تند، ادويه دار و غذاهاي نفاخ مانند تخم مرغ، كلم، لوبيا، نوشابه‌هاي گازدار ايجاد مي‌شود.
ضعف و افت فشار خون:
افزايش ضعف، تعريق، خستگي، كم شدن انرژي و رنگ پريدگي و گاهي سردرد همراه با تهوع قبل از افطار مي‌تواند از علائم آن باشد كه مصرف مايعات مفيد مانند آبميوه طبيعي، نمك و... در فاصله افطار تا سحر موجب برطرف كردن آن مي‌شود.
زخم معده و سوزش سردل:
افزايش سطح اسيد در معده خالي مي‌تواند موجب ايجاد ناراحتي‌هاي گوارشي شود كه درصورت بروز سوزش در ناحيه زير دنده‌ها و معده، قبل از روزه گرفتن با پزشك خود مشورت كنيد.
كارشناس تغذيه كانون سلامت محله
توصیه بهداشتی: تغذیه و تدابیر مربوط به ماه مبارک رمضان
سلام بچه ها،نماز روزه هاتون قبول،امروز من میخوام یک مطلب بزارم در رابطه با روزه و نکات مربو به آن که بیشتر از دیدگاه طب سنتی هست،منبعش هم سایت سینای سلامته.
العلم علمان: علم الادیان و علم الابدان
در آستانه ماه مبارك رمضان توصيه هاي بهداشتي ذیل جهت رعایت شما روزه داران محترم تقدیم می گردد تا ان شاء الله با رعایت این نکات و در نتیجه تندرستی شما عزیزان، امکان بهره مندی بیشتر از معنویات این ماه مبارک فراهم گردد:
1- قبل از شروع ماه رمضان با گرفتن روزه های مستحبی يا قضا، بدن خود را برای يک ماه روزه داری، كم كم آماده نماييد یا این که نزديك ماه رمضان صبحانه را كامل ميل كنيد ولي ناهار نخوريد يا ناهار را خيلي سبك ميل نماييد و خوردن آن را به تاخیر بیاندازید تا اینکه ناهار کم کم به طرف عصر کشیده شود و معده عادت نمايد.
2- با توجه به اين كه معده انسان در طي خواب، فعاليت ندارد ولي روده در طي خواب به فعاليت خود ادامه مي دهد بنابراين هيچ گاه با شكم پر نبايد خوابيد؛ چرا كه اين امر باعث فساد غذا در معده و عدم هضم صحيح مي گردد. بايد بسته به نوع غذايي كه ميل مي كنيد و با توجه به توان معده خود در هضم غذا، حدود يک الی دو ساعت بعد از غذا خوردن، حتماً بيدار باشيد. اين مسأله در خوردن افطار و سحری بايد مورد توجه قرار بگيرد لذا حداقل یک ساعت بعد از سحری نخوابید.
3- اگر آب و نمک و روغن سفره ما سالم باشد اصلی ترین موارد رعایت شده است.
آب: آب باید بدون کلر و مواد افزودنی باشد مانند آب باران، آب چشمه، آب قنات، آب چاه عمیق
روغن: همین بس که مردم عزیز ما بدانند روغن خوب و بد فرقشان این است که روغن خوب هرگز با حرارت دادن حالت چسبندگی به خود نمی گیرد و روی کاشی و گاز آشپزخانه نمی چسبد ولی متاسفانه می بینم تقریبا همه روغنهای بازار این چنین هستند و وقتی وارد بدن انسان می شود به علت وجود گرما در بدن ما چون این روغنها صنعتی هستند سفت می شوند و باعث بسته شدن عروق و ایجاد کبد چرب می شوند.
روغن های خوب و سالم عبارتند: 1-روغن کنجد 2-روغن زیتون 3-روغن محلی
نمک: نوعی از آن مورد تائید است که بصورت طبیعی در طبیعت یافت می شود خصوصاً نمک دریا یا جمع دریاها که به علت وجود مثلاً منیزیم باعث کاهش فشار خون می شوند.
4- دیابتی ها می توانند روزه بگیرند و بسیار مفید است ولی کسانی که کلیه هایشان مشکل دارد بسته به نوع آن باید با پزشک خود مشورت کنند.
5- در ماه رمضانی که با گرمای طاقت فرسا روبرو باشیم رعایت این امور اجبار است:
- عدم پرخوری در سحر.
- عدم مصرف مواد غذایی خیلی شیرین، تند و شور.
- استفاده از مواد غذایی تفه (بی مزه) مانند کدو، کلم و امثالهم بسیار مهم است.
6- هرگز مواد خوراکی پخته شده را همراه خام مصرف نکنید و سعی کنید دور از افطار تا قبل سحر، از مواد خام و میوه ها و تنقلات مفید بهره مند شوید.
7-افراد لاغر در این ایام از چیزهایی که حرارت بدنشان را بیشتر افزایش می دهد بپرهیزند مثل: رفتن در آفتاب، دوش آب سرد، غذاهایی که فلفل و ادویه و گرمی زیاد دارند، سرخ کردنی ها و...
و بر عکس از غذاهایی که همراه با آب بیشتری هستند، لعاب بیشتری دارند و رطوبت بخشی بیشتری برای بدن دارند استفاده کنند مثل خورشت کدو، فرنی، شیر طبیعی، میوه های مرطوب مثل هلو و استفاده از دوش آب ولرم
نکات قابل ملاحظه در سحر :
1- بهتر است سحری را با آب شروع نکنیم اما کسانی که عطش دارند و گرم مزاج هستند و با مصرف آب اشتها باز می کنند اشکالی ندارد. همراه با غذا خوردن نیز نباید آب خورده شود.
2- مصرف مواد شیرین در اولویت است مثل خرما، حلوا و هر چیز شیرین طبیعی
رسول خدا(ص) فرمودند: خرما چه خوش سحری ای است
اما اگر فرد دیابت (مرض قند) داشت چه کند؟
با مسئولیت دکتر روازاده همه شیرینیهایش را با عسل بپزد و در سحر استفاده کند مثلاً مربا با عسل، کمپوت با عسل، شربت با عسل، حلوا با عسل یا شیره توت، حتی فسنجان با عسل
3- برای جلوگیری از ضعف، حتماً در وعده غذایی سحر از نان سبوس دار استفاده نمایید و حتی سبوس گندم بخرید و یک یا دو قاشق غذاخوری داخل آب خورشت ریخته و همراه نان بخورید.
4- اگر مقداری گوشت بخورید به صورت سیرابی، کله پاچه، آبگوشت و خورشتهای گوسفندی مانند قیمه خیلی خوب است و باعث می گردد تا در طی روز گرسنه نشوید. غذای چرب طبیعی جلوگیری از تشنگی نیز می کند.
5- برای جلوگیری از ایجاد ضعف، برنج حتی الامکان نخورید یا کم بخورید.
6- مربای هر چیز که با عسل پخته شده بخورید و یا بعد از سحر می توانید یک فنجان شربت ولرم عسل میل نمایید.
7- در پایان غذا با مقداری نمک طعام دریا خیلی جزئی دهان خود را شور کنید.
8- هیچ وقت مخصوصاً در سحرها از نوشیدنی های کارخانه ای به ویژه نوشابه های گازدار نخورید.
9- هرگز از گوشتهای با طبیعت سرد مانند ماهی در سحر استفاده نکنید که طی روز ضعف فراوان خواهید داشت!
10- در وعده سحر، همراه با غذای سحر از مواد غذایی خام و ناپخته همچون کاهو یا میوه استفاده نکنید.
11- خوردن ماست در کنار هرگونه غذای دارای گوشت قرمز یا سفید ممنوع می باشد. چرا که گوشت ماست را فاسد و روده ها را هلاک می کند. همانگونه که میوه، شیر را فاسد و معده را هلاک می کند، اگر هوس ماست کردید دور از افطار در طول شب بخورید و یا در زمانیکه موقع سحری گوشت در غذای شما نباشد میتوانید ماست بخورید.
12- خوردن سحری بسیار مهم است و حتماً باید خورده شود، به خصوص برای افراد لاغر خوردن سحری اجباری است چون گرسنگی زیاد باعث گرمی زیاد می شود و معده را مجبور می کند که رطوبات واخلاط مفید بدن را هضم کرده و در بدن منتشر نماید و چون این موارد خاصیت غذایی کمتری دارند پخش شدن آنها در بدن موجب بروز عوارض وبیماری میشود. لذا خوردن سحری لازم و واجب است حتی چند لقمه.
13- افراد چاق علاوه بر روزه گرفتن اگر از غذا های لاغر کننده و کم رطوبت استفاده کنند به لاغر شدن سریعتر آنها کمک می کند.
نکات قابل ملاحظه در طی روز :
در طی روز به دلیل گرسنگی، حرارت بدن بالا می رود و پوست گرم تر شده که باعث لاغری و آب شدن چربی می شود، این امر برای افراد چاق مفید است، ولی افراد لاغر باید از هر چیزی که باعث گرم تر شدن آنها می گردد، پرهیز کنند، در طی روز جلوی آفتاب نروند و محیط خود را خنک نگه دارند، همچنین دوش آب سرد باعث گرم تر شدن بدن می گردد و باید برای خنک شدن، دوش آب ولرم بگیرند و از انجام فعالیت شدید خودداری کنند.
نکات قابل ملاحظه در افطار :
1- امام صادق (ع) فرمودند: پیامبر خدا به هنگام افطار، با حلوایی آغاز می کرد و بدان روزه می گشود واگر نمی یافت با چند خرما و اگر نیز یافت نمی شد، با آب نیم گرم. آنگاه می فرمودند این موارد معده و جگر را پاک می کند و سر درد را از میان می برد.
رسول خدا (ص) فرمودند: اگرکسی از شما روزه بود، با خرما روزه بگشاید و اگر خرما ندید با آب، چراکه آب پاک کننده است.
با نمک افطار باز کنید و سپس شروع افطار آب جوشیده ولرم همراه با خرما یا عسل میل کنید.
آب ولرم، اخلاطی که درطول روز درمعده جمع شده اند را می شوید و شستشوی ابتدایی معده و مجاری گوارشی از دهان تا معده انجام می شود .
2- بدلیل حرارت بالای معده دراثر گرسنگی زیاد، وارد نمودن آب یخ و سرد درابتدا باعث تغییر ناگهانی حرارت معده و قبض یکباره معده و سردی شدید معده و ضعف معده می شود، همچنین مصرف آب خیلی گرم و جوش هم می تواند موجب افزایش حرارت معده شود. بهترین وجه شروع، با آب ولرم است و غذاهای سهل الهضم و شیرین، چراکه به علت نیاز کبد، طبیعت بدن تمایل زیادی به جذب فوری شیرینی دارد.
اگر خدای ناکرده در چنین شرایطی آب یخ را بخورید چون در معده توقف نمی کند، مستقیم وارد روده شده که می تواند حتی باعث مرگ ناگهانی بدنبال رفلکس عصبی شود.
در این موارد برای اینکه بتوانید آب را در معده نگه دارید حتما حداقل تکه ای نان قبل از آن میل کنید لذا برای رفع تشنگی نیز سعی نکنید، که عطش خود را به یک باره و با نوشیدنی زیاد از بین ببرید که در این صورت تشنگی بر طرف نخواهد شد. برای رفع تشنگی، نصف لیوان آب را جرعه جرعه بنوشید و سپس مقداری نان میل نمایید سپس نصف دیگر لیوان را به صورت جرعه جرعه و آهسته بنوشید.
3- در افطار از غذاهای سهل الهضم و ترجیحاً شیرین همچون فرنی ها، حلیم و آش ها استفاده کنید.
4- برای صرف شام، بهتر است در همان وعده غذایی افطار به حد سیری افطاری میل شود، مگر آن که با یک فاصله زمانی شام میل کنید که در آن صورت باید مراعات نمایید تا با شکم پر نخوابید.
5- افراد لاغر در فاصله افطار تا سحر، باید از مواد غذایی و میوه های آبدار استفاده کنند.
6- طبق عادت غلط نان و پنیر و سبزی نباید در رأس افطار میل شود.
7- هرگز از زولبيا و باميه هاي موجود در بازار كه از روغنهاي صنعتي تهيه مي شوند، استفاده نكنيد. حتي در برخي از موارد براي سود بيشتر از روغن هاي صنعتي فاسد و سوخته شده نيز استفاده مي كنند.
منتظر نظراتتون در رابطه با این مطلب و بحث روی این مطلب هستم.
با تشکر
توصیه بهداشتی: برای حفظ سلامتی خود، هرگز زولبيا و باميه های موجود در بازار را نخورید!
هر سال با شروع ماه مبارك رمضان بازار زولبیا و بامیه داغ شده و مصرف آن بین ایرانی‌ها و برخی كشورهای دیگر زیاد میشود. البته این سنت از سال‌های دور بین ایرانی‌ها مرسوم بوده و جزو معدود عاداتی است كه همچنان با همان قوت ادامه دارد. این زولبیا و بامیه های موجود در بازار كه اغلب در سفره‌های افطار جایگاه خاصی دارد، در كنار طعم خوب و شیرینی كه دارد برای سلامت مضر است.
زولبيا و باميه يکي از شيرينيهاي اصيل ايراني است. از مواد اوليه اين نوع شيريني که امروزه از آن استفاده می کنند، مي توان به روغن، آرد، شکر، تخم مرغ، ماست، آب، گلاب و زعفران اشاره کرد که اگر از مواد سالم در تهیه آن استفاده می کردند و مثلاً بجای استفاده از شکر از عسل و بجای استفاده از روغنهای ناسالم صنعتی سرطان زا از روغنهای سالم و مورد تایید همچون روغن حیوانی یا روغن کنجد تهیه شود، بسیار مقوی و خوب هم می باشد ولی متاسفانه آن چیزی که در حال حاضر در بازار عرضه می شود به دلیل استفاده از شکر و روغن صنعتی که در تهیه آن به کار رفته، به هیچ وجه مورد تایید نمی باشد.
اما به سختی می توان زولبیا و بامیه را از سفره افطار حذف کرد و متاسفانه اکثراً عادت کرده اند و در این ماه مخصوصاً در مهمانی ها، کنار نان و پنیر و سبزی و آش، بشقابی بزرگ از زولبیا و بامیه های طلایی خوش رنگ و تازه خودنمایی می کند.
لذا اگر امکان تهیه یا خرید زولبیا و بامیه مورد تایید را ندارید می توانید از مواد شیرین دیگری در سفره هایتان استفاده کنید. عسل طبیعی، خرما و انواع مرباهای تهیه شده از عسل می توانند جایگزین مناسبی برای مصرف مواد شیرین در سر سفره ها باشند.
اگر هم علی رغم توصیه های ما باز، زمانی هوس خرید زولبیا و بامیه کردید، به رنگ آنها خوب دقت کنید. اگر رنگ آنها به قهوه ای و سیاهی میزد، حرف فروشنده را که «برشته شده اند و دیر از روغن برداشته شده اند» باور نکنید. حقیقتش این است که آنها را در روغن های سوخته و چند بار استفاده شده تهیه کرده اند که به شدت سرطان زا هستند. بارها و بارها انبارهایی پر از روغن های فاسد و سوخته کشف شده است که از آنها برای تهیه زولبیا و بامیه یا خوراکی های دیگر استفاده می شده است و به قول گذشتگانمان "گل بود و به سبزه نیز آراسته شد" یعنی روغن های صنعتی مورد تایید نیستند، چه برسد به اینکه فاسد و سوخته هم باشند.
منبع:سینای سلامت
فاصله مناسب بین افطار تا شام چقدر باشد؟
دوستان عزیزم سلام!
امیدوارم که نماز و روزتون قبول باشه و هنگام افطار و سحر بنده حقیر رو هم از دعاتون بی نصیب نذارین!
یك متخصص تغذیه با بیان اینكه کمبود ویتامین و املاح در ماه رمضان قابل جبران بوده و مشکل چندانی برای بدن ایجاد نمی‌کند، گفت: روزه داران بهتر است وعده افطار و شام را ادغام کنند و یا یک فاصله 20 تا 30 دقیقه‌ای میان این دو وعده داشته باشند.
دكتر مسعود كیمیاگر در كارگاه روزه‌داری و سلامت ضمن اشاره به مطالعات اخیر انجام شده كه تاثیرات روزه‌داری را بر قند و انسولین و چربی‌ها مشخص كرده اظهار داشت: طبق این بررسی‌ها گلوكز سرم در اولین روزهای ماه رمضان افزایش پیدا كرده كه این تغییر به كاهش انسولین نسبت داده میشود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران افزود: روزه داری طیف وسیعی دارد و در نواحی مختلف به شكلهای متفاوت انجام میشود و بعضی از روزه داری‌ها صحیح و بسیاری از آنها نادرست است زیرا مواد غذایی در وعده‌های افطار و سحر به طور فشرده مصرف میشود.
وی تصریح كرد: ما به عنوان پزشك در این ایام با دو دسته افراد روبرو می‌شویم دسته‌ای از بیماران خواهان مجوز برای روزه داری و گروهی نیز با نیت منع از روزه گرفتن به ما مراجعه می‌كنند كه بررسی وضعیت دقیق آنها بر عهده ما پزشکان است.
این متخصص تغذیه همچنین گفت: وظیفه متخصصین این است با صراحت كامل بیماران را از خطرات احتمالی گرسنه ماندن طولانی باخبر كنند.
وی در پایان خاطرنشان كرد:
به منظور كاهش مشكلات بهتر است روزه داران وعده‌های افطار و شام را ادغام كنند و در صورت لزوم تنها 20 تا 30 دقیقه بین آنها فاصله بیندازند همچنین وعده سحری باید كامل باشد و از آن صرف نظر نشود.
توصیه بهداشتی: در وعده سحر، همراه با غذای سحر از مواد غذایی خام همچون کاهو یا میوه استفاده نکنید
در آداب تغذیه در ماه مبارک رمضان خوردن سحری بسیار تاکید شده است تا روزه داران محترم بتوانند روزه های خود را بدون تحمل گرسنگی و ضعف های طاقت فرسا پشت سر بگذارند و انرژی لازم را برای انجام مستحبات و اعمال ویژه این ماه داشته باشند.
یکی از چیزهایی که حتی به غلط مورد سفارش برخی از پزشکان امروزی هم می باشد، صرف میوه در وعده سحری می باشد به اعتقاد آنها مصرف انواع ميوه به علت درصد بالاي آب آن باعث كاهش تشنگي در طول روز مي‌شود
ولی باید بدانند خوردن میوه و مواد غذایی خام با توجه به موارد ذیل در وعده سحری به هیچ وجه از نظر طب سنتی مورد تایید نمی باشد:
1- خوردن مواد غذایی خام همراه با پخته ممنوع می باشد و در وقت سحر، زمان زیادی برای رعایت فاصله بین خوردن مواد پختنی با مواد غذایی خام و میوه ها نداریم.
2- عموماً اکثر میوه ها و مواد غذایی خام سریع الهضم می باشند و انرژی لازم را که باید تا افطار برای بدن تامین نمایند را به ما نمی دهند و اولویت با خوردن مواد غذایی پختنی به ویژه غذاهای خورشی با گوشت چرب گوسفندی می باشد تا باعث گردد در طی روز گرسنه نشوید.
تذکر:
- برای خوردن میوه، توصیه می شود مخصوصاً افراد لاغر در فاصله افطار تا سحر، از میوه های آبدار استفاده کنند. البته با رعایت فاصله زمانی با افطار و زمان خواب.
- به همراه غذا می توانید ماست (در صورتیکه غذا گوشتی نباشد)، ترشی (در صورتیکه غذا همراه با برنج نباشد)، سبزی خوردن تازه، پیاز و زیتون میل نمایید، البته سه نکته می بایست مد نظر قرار گیرد اولاً افراط نکنید، ثانیاً موارد ممنوعه را رعایت کنید و ثالثاً بسته به مزاج خود، مواد غذایی و میزان مصرف آنرا تعیین کنید.
- افرادی که معده های ضعیفی دارند که عمدتاً در ماه مبارک رمضان مشکلشان تشدید پیدا می کند، بهترین غذایی که می توانند مخصوصاً در وعده سحری مصرف نمایند، غذاهایی است پر انرژی که خیلی خوب پخته شده باشد مانند حلیم و یا آش هایی که خوب پخته شده باشند از جمله آش شعله قلمکار.
این غذاها ضمن ایجاد انرژی و قوت در طی روز برای روزه داران، باعث می گردند تا هم معده اذیت نشود و هم هاضمه ساعتها مشغول هضم باشد و احساس گرسنگی و ضعف در طی روز به سرعت پیدا نشود. ضمناً افراد دارای معده ضعیف، بهتر است کشک نیز همراه آش نخورند.
منبع:سینای سلامت
دانستی های غذایی برای روزه داران
در ماه مبارك رمضان، رژیم غذایی روزه‌دار باید با سایر ماهها چندان تفاوتی نداشته باشد. حتی در صورت امكان نیز باید ساده‌تر باشد تا بتوان از برخی حالت‌های طبیعی كه ممكن است در ماه رمضان به دلیل تغییر شرایط تغذیه‌ای و زندگی در برخی افراد ایجاد شود به دور ماند.
تشنگی:
تشنگی یكی از عواملی است كه در طول روزه‌داری خصوصا در روزهای اولیه آن هم در فصل گرما ایجاد میشود. بنابراین باید از تغییرات شدید در عادات غذایی و خوردن غذاهایی كه منجر به تشنگی می‌شوند نظیر: بادمجان، فلفل، كله پاچه، سیراب شیردان، تنقلات بسیار شور و شیرین، ادویه‌جات و همچنین سبزی خوردن در وعده سحری كه در طول روز منجر به تشنگی میشود، دوری كنید.
سوء هاضمه:
غذاهای سرخ شده و پرچرب، غذاهای حاوی قند زیاد، پرخوری هنگام سحر، غذاهای تند و غذاهایی كه ایجاد نفخ و شكم درد می‌كنند، می‌توانند منجر به سوء هاضمه شوند. از این‌رو، اجتناب از زیاده‌خوری ، نوشیدن آبمیوه‌های طبیعی یا آب و پرهیز از نوشابه‌های گازدار و غذاهای پرچرب به رفع این عارضه كمك شایانی می‌كنند.
یبوست:
مصرف كربوهیدرات‌های تصفیه شده و مواد غذایی فاقد فیبر از علل عمده بروز یبوست است. یبوست می‌تواند باعث ایجاد بواسیر و شقاق‌های دردناك مقعد شود كه منجر به نفخ شكم نیز میشود. بنابراین اجتناب از مصرف شیرینی‌جات و افزایش مصرف آب، شیر، میوه‌های پرفیبر و نان‌های سبوسدار مانند سنگك، جو و چاودار و همچنین استفاده از خورش‌های ملین و سبزی‌دار و سالاد در وعده افطار و سحر می‌تواند در رفع یبوست بسیار موثر باشد.
سردرد: عدم مصرف كافئین، انجام كار زیاد در طول روز، گرما و كم‌خوابی می‌تواند از علل زمینه‌ساز بروز سردرد شود. سردرد وقتی با افت فشار خون همراه شود می‌تواند منجر به سردرد شدید و حالت تهوع قبل از افطار شود. لذا، استراحت و كار سبك می‌تواند از بروز این عارضه كه معمولا در روزهای اولیه ماه مبارك رخ می‌دهد، جلوگیری كند.
افت فشار خون:
مصرف كمتر مایعات و كاهش مصرف نمك در طول روز می‌تواند در برخی افراد مستعد، منجر به كاهش فشار خون كه ممكن است با عواملی نظیر ضعف، خستگی، كم شدن انرژی و سرگیجه خصوصا هنگام برخاستن و ظاهر رنگ‌پریده اتفاق افتد، همراه باشد، لذا بهترین راه برای رفع این معضل آن است كه تا حد امكان به مكان‌های گرم نروید و در فاصله افطار تا سحر مصرف مایعات را افزایش دهید.
كاهش قند خون: خوردن مقدار زیاد قند مانند حلوا، زولبیا، بامیه، شلهزرد و چای شیرین خصوصا هنگام سحر باعث میشود كه بدن مقدار زیادی انسولین ترشح كند و در نتیجه باعث افت قند خون میشود كه از علائم آن می‌توان به ضعف، سرگیجه، كاهش تمركز، تعریق زیاد، احساس لرز، سردرد و تپش قلب اشاره كرد. بنابراین با خوردن غذاهای فیبری و میوه‌ها هنگام سحر و محدود كردن نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی قند زیاد می‌توان به رفع این مشكل كمك كرد.
انقباضات عضلانی:
در اثر مصرف ناكافی غذاهای حاوی كلسیم، منیزیم و پتاسیم نظیر: میوه‌ها، محصولات لبنی، گوشت و خرما، انقباضات ناگهانی و دردناك عضلانی در برخی افراد مستعد، ایجاد می‌گردد. لذا در این خصوص با پزشك خود مشورت كنید.
منبع : Jamejamonline.ir
آیا می دانید که روزه باعث تنظیم اخلاط بدن و حذف سموم و اخلاط زائد بدن می گردد!
با دو حدیث از رسول خدا (ص) این بحث را شرع می کنیم، ایشان فرموده اند: روزه بگیرید تا تندرست بمانید.
همچنین پیامبر خدا فرمودند: خداوند به یکی از پیامبران بنی اسرائیل وحی کرد، به طایفه ات خبر بده هیچ بنده ای یک روز را برای خشنودی من روزه نمی گیرد، مگر آن که تن او را سالم می دارم و او را پاداشی بزرگ می دهم.در طب قدیم نیز روزه اهمیت خاصی داشته است. فیثاغورث و بقراط برخی از امراض را با روزه معالجه می‌کردند و ابن سینا فصلی از کتاب قانون را به مداوا با روزه اختصاص داده است.
دکتر الکسی سوفورین دانشمند شهیر روسی می‌گوید: «جسم به هنگام روزه به جای غذا از مواد داخلی استفاده کرده و آن ها را مصرف می‌کند و بدین‌وسیله خود را پاکیزه می‌سازد.»
اکثر بیماریهای حاد و مزمن را می‌توان به وسیله روزه بهبود بخشید یا از شدت آن ها کاست. بهترین درمان بیولوژیکی این است که به وسیله دفع مواد مضر، سلامت فرد را تامین نماییم. به محض اینکه نیروهای نوسازی موجود زنده، در هنگام روزه فعال و آزاد شوند، تصفیه مواد زائد حاصل از متابولیسم ایجاد می‌گردد. مشاهدات علمی تفاوت بین روزه‌داری و گرسنگی را نشان داده‌اند.
نوعی داوطلبی واقعی توام با آسایش درونی لازمه روزه‌درمانی است. وضع فکر بیمار، در هدایت اعمال متابولیک تمام بدن تأثیر اساسی دارد. روزه‌داری سبب افزایش قدرت انقباضی قلب و دفع چربی‌های زائد می‌گردد.
آثار مثبت جسمی زیادی در افراد سالم و بیمار، برای روزه‌داری بیان شده است که از جمله:
- اثر بر سوخت و ساز بدن،
- غلظت هورمونها،
- فعالیت کلیه‌ها، آزمایش‌های کبدی،
- دستگاه گوارش،
- دستگاه قلب و عروق،
- آثار عصبی و روانی،
- اثر بر الکترولیت‌ها و شاخص‌های خون‌سازی،
- اثر بر کاهش وزن و ... می‌باشد.
- شیوع حملات صرعی در روزهداران ماه مبارک رمضان کاهش می‌یابد.
- روزه‌داری سبب کاهش افسردگی، افکار پارانوئیدی و وسواس می‌گردد و عزت نفس فرد را افزایش می‌دهد.
ماه رمضان را از آن جهت ماه صبر نامیده‌اند چون صابر و روزه‌دار خود را از تأثیر درگیری‌ها، شکوه ها و آلام می‌رهاند و خویشتن را از آنها باز می‌دارد. صبر یکی از طرق سلامت و بهداشت روانی است که در روزه‌دار تجلی می‌یابد.
متن فوق مطلبی بود درج شده در روزنامه همشهری در سنوات گذشته که تقدیم گردید و به عنوان یک مثال برای فهم ساده تر این موضوع می توان میز کار یک کارمند را در نظر گرفت که به مرور زمان هر چند آن کارمند مرتب باشد باز به دلیل مشغله کاری از انجام کارهای جزئی باز می ماند و کشوها، وسایل و ملزومات اداری و فایلهای ذخیره شده در رایانه کاری ایشان نا مرتب، شلوغ و حاوی موارد اضافی و غیر ضرور می گردد چه برسد به اینکه این فرد، کارمندی نامرتب و نامنظم نیز باشد. حال اگر مدتی از مشغله کاری این فرد کاسته شود، فرصتی می یابد تا به سراغ انجام کارهای جزئی عقب مانده و نظافت و مرتب کردن این نابسامانی ها بپردازد، کشوهای میز کاری خود را تمیز کند و لوازم و مدارک غیر ضرور را از کشو و فایلها و روی میز خارج نماید و فایلهای ذخیره شده بر روی رایانه خود را ساماندهی نماید، چیزی شبیه خانه تکانی شب عید که ما ایرانیان به عنوان یک رسم هر ساله انجام می دهیم و برای خود فرصتی فراهم می کنیم تا به موارد جزئی تر رسیدگی کرده و تمام اشیاء و فضاهای دور از چشم در خانه هایمان را نیز نظافت و مرتب کنیم.
با گرفتن روزه ما این فرصت را به طبیعت مدبره بدنمان، که ذیل اراده حق تعالی می باشد، می دهیم تا با کاسته شدن از کار اصلی و مشغله ای که روزانه با خوردنهای پی در پی به آن تحمیل می کنیم یعنی هضم و تدبیر غذاهای خورده شده، وقت بیشتری برای انجام کارهای جزئی تر داشته باشد و به ساماندهی و تنظیم تمامی سیستم ها و سیستمهای فرعی بدنمان بپردازد و فضولات اضافه را دور کند و به اصطلاح یک خانه تکانی اساسی در بدنمان انجام دهد.
شهید دكتر سید رضا پاك نژاد در مجموعه ای كه " اولین دانشگاه و آخرین پیامبر" نام دارد و رساله دوره دكترای ایشان بوده، در خصوص روزه داری و شستشوی مواد مسموم بدن بوسیله روزه آورده است:
فردی را در نظر بگیرید كه يازده ماه تمام بدون وقفه انواع مواد غذایی به بدنش وارد شده اند، و وضع زمانی بدتر می شود که ورود این مواد غذایی بدون رعایت تدابیر خوردن و آشامیدن باشد و از روي قاعده علمي و نظم بهداشتي نباشد ولی از طرفی خروج كهنه ها و فاسدها كه بوسيله ريه، كليه، كبد و پوست و... انجام مي گيرد بحساب و نظم است، ريه ها سموم را به نظم خارج مي سازند و كليه ها زهرها را به حساب دفع مي كنند و كبد به ترتيب مخصوص آنها را دور مي نمايد، لاجرم انبارهاي ذخيره اي، درست و مرتب پر نشده اند و متابوليسم شايد بصورت سوخته و نيم سوخته درآيد و ايجاد بيماريهاي تغذيه اي از اين نيم سوخته ها باشد كه اگر به وسيله روزه گرفتن نظم و حسابي در كار ذخائر بدني به وجود نيايد سبب پيدايش پيش آمدهاي ناگواري گردد و حتي در پايه هاي منابع ذخيره اي شكافي به وجود آيد ( اين خود دليلي بر اثبات اهمیت روزه داري است)
براي صادرات بدن فرض كنيد چرخ دندانه داري است و براي وارداتش نيز به همين نحو چرخ دندانه دار ديگري.
زماني بدن به اعتدال و خوشي است كه اين دو چرخ دندانه هائي داشته باشند كه خوب در يكديگر جاي گيرند و بچرخند اما دندانه هاي واردات چون حسابي و نظمي نداشته و خوردن و آشاميدنها منظم نيست ولي دندانه هاي چرخ صادراتي به حساب است و از روي غرائز تعبيه گرديده لذا بايد دندانه هاي چرخ وارداتي را با روزه داري تعمير و منظم و پاك و روغن كاري نمود و اين همه اعمال با يكي دو روز روزه متوالي انجام نخواهد پذيرفت.
اينكه مي گوئيم صادرات بدن مرتب و وارداتش ناميزان است راست مي گوئيم!
كليه و كبد و ريه و پوست و... كه ارگانهاي صادراتي اند همه به نظم اند، كليه حتي فراموش نمي كند كه آدمي در شب احتياج به خواب دارد نبايد براي ادرار كردن بيدار شود لذا به تناسب تاريكي و سنگيني خواب از ترشحات خود كاسته و كمتر ادرار به وجود مي آيد، پوست همينطور و ريه ها و كبد و...
اما واردات آنچنان نامنظم است كه گاه آدمي بجاي طيبات و غذاهاي پاكيزه و سالم، به دست خود غبارها، دودها، و ناشايست هاي ديگر را به حساب واردات كشور بدن بسويش سرازير مي نمايد و در نتيجه حوض متابوليكي كه طاق تحمل فشارها و صدمه ها را ندارد شكاف برداشته آدمي را بروز سياه و روزگار سياه مي نشاند.
مي دانيم در شهرها، بخصوص شهرهاي صنعتي كه هواي آلوده دارند و داراي مقداري گازهاي فلزات سنگين مانند سرب و جيوه و آهن مي باشد . اين گازها از راه ريه ها همراه هواي تنفسي وارد بدن مي شود و مثلاً سرب روي گلبولهاي قرمز خون بافتهای عصبي و استخواني ثابت شده ايجاد كم خوني وعصبانيت و لاغري و دردهاي استخواني مي كند و در صورتيكه با گرسنگي ملايم ( روزه)، اسيدوز ترشي خون بالا رود اين مواد سمي گفته شده از محل هاي خود خارج شده وارد جريان خون گرديده از كليه ها دفع مي شوند يعني در حقيقت پيوسته حوض متابوليكي گفته شده به دفع سموم اشتغال دارد.
بدن مانند منبع ذخيره شده اي است از آنچه بنام خوردنيها و آشاميدنيها به آن وارد مي شود و چون بسياري از اعضاء براي دفع سموم در تلاش مداوم هستند لازم است به بدن فرصتي به منظور خوب عملي ساختن دفع سموم داده شود كه جز با روزه داري و منظم ساختن كيفيت و كميت مواد وارداتي به بدن صورت تحقق نخواهد پذيرفت!
سئوال: عوض شدن مايع و مواد بين بافتي و پاك شدن بدن از سموم در ماه رمضان اين معني را مي دهد كه خالق ما با اين دستور مخلوق خود را ساليانه بطور مستمري يك ماه ميهماني كرده بقيه سال آنها را بخودشان وا مي گذارد!
جواب: اعمال بدن بوسيله دو دستگاه تنظيم كننده بسيار مهم اداره مي شوند. 1) دستگاه عصبي 2) دستگاه هورموني يا غدد مترشحه داخلي .
دستگاه عصبي آن دسته از فعاليت هاي بدني را كه به سرعت تغيير مي يابند اداره مي كنند مانند حركات ارادي- انقباض عضلاني و بسياري از اعمال مترشحي غدد- دستگاه هورموني با اعمال گوناگون سوخت وساز بدن پيوستگي داشته اعمال نظم دهنده سرعت واكنشهاي شيميائي سلولها- ترتيب عبور مواد از جدار ياخته ها و ساير پديده هاي متابوليكي سلولي مانند رشد و ترشح و.. را بعهده دارند، آنچه اهميت دارد اثرات هورموني است كه بعضي در زمان كوتاهي حدود ثانيه اتفاق مي افتد ولي بيشتر آنها پس ازچند روز آغاز شده هفته ها، ماهها و حتي سالها دوام مي يابند. لذا چگونگي عمل دو دستگاه كنترل كننده عصبي و هورموني اختلاف زيادي با هم دارند ( غده فوق كليوي- قسمت مغزي آن- و هيپوفيز خلفي با تحريكات عصبي ترشح خود را آغاز مي كنند و بطور كلي اصلاح هر كدام براي اصلاح ديگري نافع است).
با توجه به اثرهاي ماهيانه و ساليانه هورمونها كه حتي دوام اثرشان سالهاي متمادي نيز در بسياري موارد باقيست اين نكته را روشن مي سازد كه:
- با شركت ساليانه, يك ماه در ضيافتي كه به نام پروردگار برقرار است مي توان بقيه سال را به بركت ميزبان معظمش در نعمت تعادل ترشحي و در نتيجه در نعمت سلامتي بسر برد. بدين ترتيب كه هورموني از هيپوفيز مقدار ترشح ادرار را متعادل مي سازد.
- به اثبات رسيده كه بين لوزالمعده و فوق كليوي ارتباط بسيار نزديكي برقرار است.
- محقق داشته اند به تدريج با بالارفتن سن ترشحات هورموني لوزالمعده كاهش مي يابد ولي غدد فوق كليوي هورموني توليد مي كند كه مرور زمان در آن بي تاثير است.
- اخيراً ولاديميرنيكي تين استاد بيوشيمي با سالها آزمايش و تجربه و تحقيق بر روي موشهاي صحرائي به اثبات رساند بوسيله گرسنه، نگهداشتن موشها با متد مخصوص مي توان عمر متوسط دو سال و نیم آنها را به چهار سال و نيم رساند، پرفسور نامبرده معتقد است كه اگر غدد فوق كليوي مدتي گرسنگي بكشند ناچار مي شوند هورمونهاي اضافي را كه موجب عدم تعادل شده اند بخورند از اينرو:
اگر در طول سال پيش آمدهاي ناگواري اعم از سوء تغذيه يا غير از آن تعادل ترشحات غددي را بهم زده باشند روزه مي تواند تعادل مجددي بين آنها براي مدتها برقرار سازد.
و لذا آوردن اين جمله معروف، "يك روزه ميهمان و صد ساله دعاگو" بجاست كه: روزه دار يك ماه ميهمان است و يازده ماه دعاگو.
منبع:سینای سلامت
