ماموریت های فضایی و موضوعات مرتبط
بدون شک ،شما تا کنون نام کاوشگر های ویجر 1 و ویجر 2 را شنیده اید و شاید اطلاعات مختصری نیز در مورد فعالیت های این دو کاوشگر فضایی داشته باشید.
در این مقاله به صورت مختصر به سرگذشت و اکتشافات ارزشمند این دو کاوشگر که بیش از سه دهه و سه نسل از متخصصین را به فعالیت وا داشته است،می پردازم.
اطلاعات کلی در مورد کاوشگر ها:
کاوشگر ویجر 1 در 5 دسامبر سال 1977 میلادی توسط ایالات متحده برای کاوش و بررسی دقیق سیارات گازی مشتری،زحل و فضای ژرف فراتر از آنها به فضا پرتاب شد.
این کاوشگر در تاریخ 5 مارس 1979 به نزدیک ترین فاصله خود نسبت به مشتری رسید و پس از بررسی و ارسال داده هایی بسیار ارزشمند و بنیادین از این سیاره به زمین، به سوی سیاره زحل پیش رفت و پس از گذر از این سیاره در 12 نوامبر 1980 به ورای منظومه شمسی و فضای بیکران بین ستاره ای پیش رفت تا سفر بی پایان خود را ادامه دهد.
کاوشگر ویجر 2 در تاریخ 25 آگوست1977(این بار برای کاوش و بررسی دقیق تر تمامی سیارات گازی منظومه شمسی، مشتری،زحل،اورانوس و نپتون) به فضا پرتاب شد. و پس از گذر از سیاره مشتری و زحل به ترتیب در تاریخ 9 ژوئیه 1979 و 25 آگوست 1981 خود را به سیاره اورانوس در24 ژانویه 1986 رساند و پس از عبور از سیاره نپتون در 25 آگوست سال 1989 همانند ویجر1 سفر خود را به سوی ژرفای فضا در پیش گرفت.
داده های بسیار ارزشمندی که این دو کاوشگر در ماموریت موفق شان، در اختیار دانشمندان قرار دادند، پایه گذار بخش نوینی از دیتا ها و کاوش های ما پیرامون سیارات گازی منظومه شمسی بوده است،به طوری که می توان این دو کاوشگر را پیشگام این عرصه نوین دانست.
کاوشگر ها به بررسی دقیق سیارات گازی ، اقمار شان، میدان مغناطیسی و جاذبه آن ،محاسبه دقیق گرانش و همچنین حلقه های زحل و اورانوس پرداختند.از دیگر ویژگی های این ماموریت ، کشف تقریبا 24 قمر برای سیارات گازی بود.
علاوه بر این دانشمندان به یاری داده های ارسالی این دو کاوشگر، به شواهدی دال بر وجود فعالیت های آتشفشانی (شبیه ساختار های زمینی) در یو قمر مشتری ،همچنین آب فشان های یخی تریتون بزرگترین قمر نپتون پی بردند. همچنین کشف تعداد زیادی از حفره های موجود بر روی اقمار سیارات که حاصل برخورد بسیار شدید دنباله دارها و شهاب سنگ ها بود از دیگر اکتشافات این کاوشگر ها بود.دانشمندان با در نظر گرفتن دیتا های ارسالی توسط ویجر ها توانستند : جرم و چگالی بیش از 17 قمر را محاسبه نمایند و همچنین ساختار های بنیادی اجزای تشکیل دهنده جو تیتان ، قمر زحل با جوی بسیار رقیق و اسرار آمیز (تا پیش از ماموریت فضا پیمای کا سینی و کاوشگر هویگنس) را تعیین نمایند.
این دو کاوشگر همراه خود ابزارهای بسیار دقیق پژوهشی حمل می کردند.از جمله این ابزار آلات می توان به ابزاری برای اندازه گیری دقیق میدان الکتریکی(میزان توان یا قدرت،شکل و جهت آن در سیاره )،همچنین بررسی امواج موجود در پلاسما در میدان الکتریکی (پلاسما ماده ای است که از ذرات باردار پر انرژی اتم مانند الکترون تشکیل شده است، اما این ذرات خود جز اتم نیستند) اشاره کرد.علاوه بر موارد ذکر شده 5 ابزار پژوهشی به بررسی و اندازه گیری امواج فرابنفش،امواج مرئی ،فرو سرخ و امواج های رادیویی(در طول موج های مختلف) که توسط سیارات ، اقمار و حلقه های شان تولید می شد، پرداخت.
از شگفت انگیز ترین پدیده های که در طی این سفر اکتشافی اتفاق افتاد،ایجاد اختلال در ارتباط بین کاوشگر ها و زمین در هنگام عبور این دو فضا پیما از پشت سیاره ها است،به عبارت دیگر این امواج رادیویی (شامل دیتا هایی پیرامون ساختار سیارات) بعد از ارسال توسط کاوشگر ها توسط اتمسفر سیارات و برخی از حلقه ها بلوکه می شد.کاوشگر ویجر2 علاوه بر ابزار آلاتی مشابه ویجر1 ،لوحی از طلا که در آن فراز هایی از تمدن ما به زبان ریاضی(تمدن) حک شده است، همچنین تصویری از دو انسان (زن و مرد) با چهره ای خندان به همراه جایگاه زمین در منظومه شمسی و کهکشان راه شیری را با خور حمل می کند.تا شاید روزی توسط تمد نی فرا زمینی مورد بازدید قرار گیرد.فرستنده و گیرنده های رادیویی و همچنین سایر ابزار آلات پژوهشی این دو کاوشگر تا سال 2000 میلادی به خوبی فعال بود.
اما به مراتب با زیاد شدن فاصله آن ها با سیاره زمین ،این امواج مدت زمان بسیاری را باید طی کنند تا به زمین برسند ،به همین دلیل در طی این فاصله دچار افت کیفیت می شوند و به صورت پالس های بسیار ضعیف در زمین دریافت می شوند.دانشمندان تخمین می زنند که نزدیک ترین فاصله مرز خورشیدی(هلیو پوز) تا خورشید(فضای تحت تاثیر خورشید و فضای بین ستاره ای) در حدود 15 میلیارد کیلومتر باشد.پیش بینی می شود ،کاوشگر گر ویجر 1 تا سال 2015 از منطقه تحت جاذبه خورشید(هلیو پوز )خارج شده و سفر خود را در فضای بین ستاره ای ادامه خواهد داد.ویجر 2 نیز در طی سال های آتی همین مسیر را در پیش خواهد گرفت.
همه ما امیدواریم پیش از اینکه موتور های پیشران این دو کاوشگر ارزشمند برای همیشه در فضا ی بیکران خاموش گردند ، به جایگاهی خاص رسیده باشند.
کئو قاصد پیام ما به آیندگان ، مرز های زمان را در هم می شکافد
زمانی که به تاریخ چندین هزار ساله بشر می نگریم به این نکته پی می بریم که دانسته های ما از گذشته بسیار اندک است .
براستی ما از تمدن ، فرهنگ و نحوه زندگی بشر دیروز چه می دانیم ؟ آیا تاریخ غنی و پر فراز و نشیب بشر دیروز صرفا در چند بنای تاریخی ، لوح ، صنایع دستی و یا داستان و افسانه خلاصه می شود؟
آیا ما نیز همانند گذشتگان،به دست فراموشی سپرده می شویم ؟دید آیندگان نسبت به ما چگونه خواهد بود؟آیا از ما یادی خواهد شد؟
این موضوع سال ها ذهن بشر امروز را به خود مشغول کرده بود ، تا اینکه ژان مارک فیلیپ دانشمند فرانسوی با ارائه ایده ساخت ماهواره کئو ، افق جدید و روشنی را پیش پای ما گشود.
طرحی که از سوی یونسکو به عنوان پروژه منتخب قرن 21 انتخاب شد.
کئو چیست؟
کئو ماهواری ای بسیار زیباست ، که ایده ساخت آن متعلق به مارک فیلیپ دانشمند فرانسوی می باشد.
این ماهواره که هم اکنون در مراحل انتهایی ساخت به سر می برد، در سال 2007 به همراه سیل عظیمی از پیام های انسان امروز برای آیندگان به فضا پرتاب خواهد شد.
از ویژگی های این ماهواره علاوه بر اندازه کوچک و وزن بسیار سبک آن ، می توان به نوع طراحی قسمت خارجی آن اشاره کرد که مناسب با سفر 50000 ساله آن است.
کئو پس از 50000 سال سفر و گردش در مداری اختصاصی به دور زمین ، دست نخورده به زمین باز خواهد گشت.
این بازگشت به منظور آشنا نمودن آیندگان ، با پیام ها و اطلاعاتی که برای آنان فرستاده ایم، می باشد.
انسان های امروزی می توانند به عنوان نمایندگان نسل بشر امروز سخن بگویند و آرزو ها و تفکرات شان را به نسل های آینده انتقال دهند.
هر کس می تواند آزادانه ،با خیالی آسوده و بدون بیم از سانسور به هر زبانی که می خواهد پیامش را بین یک خط تا چهار صفحه بنویسد.
چرا فضا باید میهمان دار کئو باشد؟
با توجه به شرایط کنونی ، انتخاب مکانی بی طرف به عنوان مأمن این گنجینه پر ارزش، تا حدی غیر ممکن به نظر می رسید.پس باید جایی انتخاب می شد که متعلق به هیچکس نباشد ، و در عین حال هرکس سهمی به طور مساوی در آن داشته باشد . فضا بهترین انتخاب در دسترس بود.
هدف پروژه کئو:
با در نظر گرفتن نظرات و افکار انسان امروزی چه " ضعیف ، قدرتمند ، فقیر یا ثروتمند " متعلق به تمامی فرهنگ ها ، کئو قصد دارد که یک بررسی از جامعه بشری امروزی به منظور بو جود آوردن یک تبادل نظر جهانی در مورد دنیایی که ما می خواهیم با هم بسازیم انجام دهد.
هدف کئو در کوتاه مدت:
کئو یک پرنده باستانی است که بعد از بازگشت به کره زمین پس از هزاران سال پیام انسان امروزی را همانند یک تصویر حقیقی از تاریخ انسان های قرن 21 به نسل های آینده منتقل خواهد کرد.
اهداف کئو در بلند مدت:
· امکان ابراز آزادانه افکار و نظرات برای تمامی انسان ها.
· پس از فرستادن کئو به فضا یک طبقه بندی کامل از پیام های جمع آوری شده (به صورت ناشناس و بدون نام) با استفاده از تکنیک های پیشرفته آنالیز کامپیوتری و براساس موضوع و محتوای هر پیام انجام خواهد شد.
· بعد از آنالیز پیام ها ،نتایج این بررسی به رسانه های ارتباط جمعی، مدارس، گروه های غیر دولتی NGO و دولت ها به منظور ایجاد یک تبادل نظر و مذاکره جهانی برای ساختن یک دنیای مردمی بین انسانها اطلاع داده خواهد شد.
· همکاری استادان و دانشجویان دنیا با فرهنگ های مختلف در یک پروژه تربیتی که علوم ، تکنولوژی و ارزشهای انسانی را در بر گیرند.
پروژه کئو از یک پوشش رسانه ای وسیع جهانی با پشتیبانی فدراسیون بین المللی حقوق بشر (یونسکو) و سفارت فرانسه در سایر کشور ها بر خوردار می باشد.
آرمان های انسانی کئو تمامی فر هنگ ها و اعتقادات را در برگرفته و تا امروز پیام هایی بیش از دویست کشور و به هفتاد زبان مختلف به کئو ارسال شده است.
شاید کئو تلنگری باشد برای شناخت بهتر دنیای امروز ...
جمع آوری پیام های ارسالی به کئو تا اواخر سال 2006 به پایان می رسد و پس از ذخیره شدن بر روی لو ح هایی ویژه، عازم سفری بس طولانی می شود.
علاوه بر پیام ها، کئو فراز هایی از تمدن کنونی ما را نیز با خود به سفر خواهد برد.
اگر شما هم پیامی دارید که می خواهید به گوش آیندگان برسانید ، از هم اکنون اقدام کنید.
1. با مراجعه به سایت KEO.org و انتخاب پرچم ایران پیام خود در بخش ویژه آن نوشته ، آن را ارسال کنید .
2. اگر مایلید پیام خود را بر روی کاغذ بنویسید. پس از اتمام نگارش آن را به رایزنی فرهنگی سفارت فرانسه در ایران ، ارسال کنید.
با نگاهی جدید به دنیای امروز، نسل های آینده را در زندگی خود شریک سازیم
پایان
شمارش معکوس برای ورود ویجر2 به فضای میان ستارهای : 9 سال و 360 روز و ...
شکل نامتقارن مرزهای خورشیدکره، دانشمندان را امیدوار کردهاست ویجر2 زودتر از موعد وارد فضای میانستارهای شود
مرزهای خارجی منظومه شمسی شکل منظمی ندارد و بهنظر میرسد مشتی از درون به آن ضربه زده و بخشی از آنرا قر کردهاست. این نتایج بهدنبال اطلاعات ارسالی فضاپیمای ویجر2 بدست آمده است که درحال عبور از مرزهای منظومه شمسی است. جالب اینجا است که ویجر2 نسبت به برادر خود که در سال 2004 از منظومه شمسی خارج شد، در فاصله نزدیکتری نسبت به خورشید قرار دارد. بیش از سی سال است فضاپیماهای ویجر در پی یافتن ساکنان احتمالی و هوشمند غیرزمینی، مسیر خروج از منظومه شمسی را طی میکنند. خیلیها فکر میکردند مولد هستهای فضاپیماها در سال 2000 میلادی از کار خواهد افتاد و چیزی جز یک تابوت یخزده که حامل پلاک طلایی دوستی زمینیها است، از آنها باقی نخواهد ماند؛ اما مراو اوفر، اخترفیزیکدان دانشگاه جورج ماسون ویرجینیا نظری غیر این دارد. او به تازگی توانستهاست آخرین دادههای ارسالی ویجر2 را تحلیل کند و با استفاده از آن، شکل خورشیدکره (هلیوسفر) را شبیهسازی کند. خورشیدکره، حباب مغناطیسی بسیار عظیمی است که منظومه شمسی، بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی خورشید را در بر گرفتهاست.
ویجر2 که در جنوب استوای منظومه شمسی حرکت میکند، آرام آرام اثرات ضربه خروجی (Termination Shock) را احساس میکند. این موج ضربهای هنگامی ایجاد میشود که بادهای خورشیدی که با سرعت 1.6 میلیون کیلومتر در ساعت حرکت میکنند ( 445 کیلومتر بر ثانیه)، به بادهای میانستارهای که با سرعت کمتری جریان دارند برخورد میکنند. در سال 2002، دو سال مانده به آنکه ویجر1 از خورشیدکره خارج شود، ابزارهای علمی آن شروع به آشکارسازی ذراتی پرانرژی کرد که پس از مدتی مشخص شد منشاشان موج ضربهای خروجی است. چهارسال پس از اولین گزارش ارسالی ویجر1، رابرت دکر از دانشگاه جانهاپکینز گزارش دادهاست که ویجر2 هم ذرات مشابهی را آشکار کردهاست.
اما در حال حاضر، فاصله ویجر2 با خورشید حدود یکمیلیارد و سیصد میلیون کیلومتر کمتر از فاصله ویجر1 با خورشید در دسامبر 2004 است که این فضاپیما از موج ضربهای نیمکره شمالی منظومه شمسی عبور کرد. این بدان معنی است که در نیمکره جنوبی، موج ضربهای خروجی به سمت داخل منظومه شمسی منحرف شدهاست. با توجه به دادههای بدستآمده، دانشمندان انتظار دارند ویجر2 حداکثر تا دو سال آینده، از این موج ضربهای عبور کند.
اوفر در شبیهسازیهای خود نشان دادهاست دلیل انحراف خورشیدکره در نیمکره جنوبی منظومه شمسی، احتمالا میدان مغناطیسی قویتر میانستارهای است که میدان مغناطیسی خورشیدی را به عقب راندهاست. اوفر توانسته نشان دهد چگونه یک میدان مغناطیسی مشخص میتواند با مشاهدات ویجر2 سازگار باشد. این مدلسازی حالتی مشابه مغناطیسکره زمین را تداعی میکند که در یکسو به دلیل فشار میدان مغناطیسی خورشید به داخل منحرف شده است و در سوی دیگر کشیده شده است. البته باید توجه داشت تنها اندازهگیریهای دانشمندان از خورشیدکره محدود به اطلاعات ارسالی دو فضاپیمای ویجر است که آنها هم فقط دو محدوده نسبتا نزدیک به یکدیگر را در شمال و جنوب استوای منظومه شمسی اندازهگیری کردهاند و هنوز خیلی زود است بخواهیم در مورد شکل کلی این حباب عظیم اظهار نظر کنیم.
دکر و اوفر نتایج تحقیقات خود را در نشست اتحادیه ژئوفیزیک ایالات متحده ارایه کردهاند و امیدوارند که ویجر2 بتواند گوی سبقت را از برادر دوقلوی خود برباید و سریعتر به فضای میانستارهای راه یابد. شبیهسازی اوفر نشان میدهد ویجر2 برای رسیدن به فضای میانستارهای باید مسافت کوتاهتری را طی کند و از این رو تنها دهسال زمان نیاز دارد تا برای نخستین بار، یک ابزار ساخت دست بشر مرزهای میانستارهای را بشکند.
فرصت و روح در دو سوی مریخ متوقف ماندهان
فرصت در حالی برای آزادی خود از یک تله شنی دستوپا میزند که روح در سوی دیگر مریخ حمام آفتاب میگیرد!
مریخنورد فرصت از دوشنبه گذشته در شنهای روان بهدام افتاده و در تلاش است خود را آزاد کند. مهندسان امیدوارند این مریخنورد بتواند این کار را بهراحتی انجام دهد، چرا که در سال گذشته، این مریخنورد توانست به سادگی از وضعیتی بدتر از این خلاصی یابد.
دوشنبه هشتم خردادماه، فرصت در حال عبور از معبر باریکی در بین ناهمواریهای سطح مریخ بود که چرخهایش در شن گیر کرد. خوشبختانه اینبار چرخها به اندازه حادثه آوریل 2005 فرو نرفتهاند. در آن حادثه، فرصت پنج هفته تمام در یک توده شن 30 سانتیمتری که تپه برزخی نام گرفت، گیر کرده بود، ولی در نهایت توانست با حرکت دادن چرخهایش در جهت عکس، خود را آزاد کند.استیو اسکوایرس از اعضای گروه تحقیقاتی فرصت در مقایسه شرایط فعلی این مریخنورد با حادثه تپه برزخی میگوید: در آوریل گذشته، هر شش چرخ فرصت تقریبا بهطور کامل فرو رفته بودند؛ اما اینبار تنها دو چرخ عقب گیر کردهاند.پس از آن توقف نفسگیر در برزخ مریخی(!) مهندسان تصمیم گرفتند برای جلوگیری از هرگونه پیشامد مشابهی، لغزش چرخها را بهطور منظم بیازمایند. برای این کار، دوربینهای نصبشده در مریخنورد مسافت طیشده را اندازهگیری میکنند و رایانه مرکزی این مقدار را با مسافت طیشده بر اساس تعداد گردشهای چرخها مقایسه میکند. اگر این دو مقدار متفاوت باشند، گردش چرخها متوقف میشود
چرخهای پشتی مریخنورد فرصت در یک تله شنی فرو رفتهاند.
مریخنورد فرصت در حال عبور از تپههای شنی در منطقه Meridiani Planum بود که در هشتم خرداد / 29می در تله شنی بهدام افتاد.
این بار قرار بود فرصت 24 متر حرکت کند؛ اما پس از 1.5 متر جابجایی، حرکت متوقف شد. سیستم اندازهگیری لغزش بهموقع مشکل را متوجه شد، وگرنه احتمالا فرصت در شرایط بدتری نسبت به تپه برزخی قرار میگرفت.تجربه تپه برزخی سبب شد مهندسان به شیوه مناسب خروج از شنهای روان دست یابند. در این روش، چرخها مدام در جهت عکس حرکت میچرخند. در هر گردش، آجهای روی چرخ شن را از جلوی چرخ به پشت آن منتقل میکند و مریخنورد بهآرامی خارج میشود.در ساعت 1:30 بامداد پنجشنبه به وقت جهانی، دستورهای خروج از تله شنی ارسال شد. کارشناسان امیدوارند فرصت بهسرعت از این وضعیت خلاص شود و این تله شنی را بررسی کند. آنها میخواهند با بررسی دقیق هندسه این منطقه، دلیل بهدام افتادن فرصت را بررسی کنند. پس از آن، فرصت مسیر خود را به سوی جنوب و گودال ویکتوریا ادامه خواهد داد. بیش از یک سال است که فرصت با سرعت 30 متر در روز بهسوی این گودال در حرکت است و هنوز 900 متر دیگر با آن فاصله دارد.
حمام آفتاب
در سوی دیگر سیاره سرخ، مریخنورد روح هم متوقف ماندهاست. روح در اوج زمستان محلی مریخ بهدام افتاده است و انرژي تولیدی سلولهای خورشیدی آن به 320 وات-ساعت کاهش یافته است (دیماه 1382 / ژانویه 2004 که روح بر سطح مریخ فرودآمد، انرژی تولیدی سلولهای خورشیدیاش 900 وات-ساعت بود). مهندسان درتلاشند توان تولید انرژی روح را افزایش دهند و از اینرو، آن را در محلی با شیب 11 درجه به سوی شمال متوقف کردهاند تا پرتوهای خورشید به بهترین شکل به آن بتابند.
البته روح در این وضعیت بیکار نیست. دوربینهای این مریخنورد در تلاشند یک تصویر پانورامای 360 درجه با هر 13 فیلتر رنگی از اطراف خود تهیه کنند و تاکنون توانستهاند نیمی از این تصویر را آماده کنند. دیگر ابزارهای علمی روح هم به بررسی سنگها و شنهای اطراف و همچنین آسمان مریخ مشغولند. روح تا مردادماه در همین نقطه باقی خواهد ماند و پس از آن، اندکی دوران پیدا میکند تا آزمایشهایی را بر بستری سنگی که هماکنون در دسترس بازوی روباتیکش نیست، انجام دهد. به احتمال بسیار زیاد، تا اواخر پاییز که زمستان مریخ به پایان میرسد، روح حرکتش را از سر نمیگیر
هایابوسا برای بازگشت به زمین، سوخت کافی در اختیار دارد
با ازکار افتادن ابزارهای جهتگیری و نشت تمام سوخت شیمیایی، امید ژاپنیها به موتورهای یونی هایابوسا است که فضاپیما را به زمین برساند
مهندسان فضاپیمای ژاپنی هایابوسا که در ماموریت خود با مشکلات بسیاری مواجه شدهاست، پساز آزمایش دو موتور پیشران یونی این فضاپیما اعلام کردهاند هایابوسا انرژی لازم برای بازگشت به زمین را دارا است. اگر این فضاپیما طبق زمانبندی ازپیشتعیینشده در سال 1389 / 2010 به زمین بازگردد، دانشمندان بالاخره خواهند فهمید که آیا بشر توانستهاست برای نخستینبار، نمونههایی را از یک سیارک جمعآوری کند و به زمین منتقل کند یا خیر.
هایابوسا قرار بود در پاییز سال گذشته بر سطح سیارک ایتوکاوا فرود آید، ساچمههایی را به سطح این سیارک 535 متری شلیک و مواد آزادشده را جمعآوری کند. اما دو بار تلاش فضاپیما برای فرود بر سطح سیاره ناموفق ماند. اطلاعات ارسالی نشان میداد که بهدلیل وجود اختلال در فرمانهای ارسالی رایانه مرکزی فضاپیما به ابزارهای جمعآوری غبار سیارک، ساچمهها هیچگاه شلیک نشدهاند. با اینحال، مدیران این برنامه امیدوارند که برخی ذرات غبار سیارک تصادفا راه خود را به داخل مخزن نگهداری مواد باز کرده باشند، ازاینرو تصمیم گرفتهاند هایابوسا را طبق برنامه به زمین بازگردانند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اما فضاپیما در مسیر بازگشت به زمین هم خوششانس نبود. اوایل آذرماه گذشته، نشت سوخت در یکی از موتورهای شیمیایی سببشد هایابوسا دوران پیدا کند و کنترلش از دست مرکز هدایت زمینی خارج شود. دو ماه بعد که مرکز هدایت زمینی توانست با فضاپیما ارتباط برقرار کند، مهندسان پرواز فهمیدند تمام سوخت ذخیرهشده در 12 موتور پیشران شیمیایی خالی شدهاست. امیدها برای بازگشت موفقیتآمیز هایابوسا کمرنگ شد.
این دوازده موتور شیمیایی جایگزین چرخهای واکنشی پایدارکننده فضاپیما شده بودند که چند ماه پیشاز حادثه نشت سوخت از کار افتاده بودند. این چرخها به یک موتور الکتریکی متصل بودند که آنها را با سرعت ثابتی میگرداند و تکانهزاویهای فضاپیما را کنترل میکرد. هایابوسا برای رسیدن به جهتگیری جدید کافی بود سرعت دوران این چرخها را تغییر دهد تا با تغییر تکانهزاویهای، فضاپیما را دوران دهد. اما اکنون که نه چرخواکنشی وجود دارد و نه موتور شیمیایی، وظیفه تصحیح جهتگیری فضاپیما و تامین نیروی پیشرانش برای رسیدن به زمین برعهده چهار موتور یونی هایابوسا است. این موتورهای یونی گاز زنون ذخیرهشده در موتور را یونیزه میکنند و سپس یونها را در میدان الکتریکی شتاب میدهند. بدینترتیب موتورها میتوانند نیروی پیشران اندک ولی دائمی تولید کنند.
در طول این شش ماه، مهندسان پرواز نگران بودند آیا نشت سوخت و دوران جدید فضاپیما به موتورهای یونی صدمهای رساندهاست یا خیر. بهتازگی، آنها دو موتور از چهار موتور یونی این فضاپیما را آزمایش کردهاند و فهمیدهاند که این موتورها در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارند. موتور سوم در دیماه امسال آزمایش میشود، زمانیکه هایابوسا به خورشید نزدیکتر میشود و آسیبهای ناشی از سرمای فضا برآن کاهش مییابد. موتور چهارم، موتور اضطراری فضاپیما است و آزمایش نخواهد شد.
هماکنون این سهموتور باهم کار میکنند، اما جونییشیرو کاواگوچی، مدیر ماموریت هایابوسا میگوید که فضاپیما میتواند حتی با دو موتور یونی هم سفر بازگشت خود را به پایان برساند.
مهندسان به تازگی توانستهاند آهنگ دوران فضاپیما را به یک دور در هر پنجدقیقه کاهش دهند تا در مصرف گاز زنون صرفهجویی کنند. آنها برای کنترل دوران فضاپیما گاز زنون را از فضاپیما به بیرون میفرستادند. کاواگوچی میگوید که مسوولان کنترل پرواز مشکلی در ارتباط یا هدایت فضاپیما ندارند؛ اما فضاپیما در طول این مدت بسیار آسیب دیدهاست و ادامه ماموریت برای رسیدن به زمین کاری بسیار دشوار است.
برنامهریزان آژانس فضایی ژاپن امیدوارند پرواز برگشت هایابوسا را در فروردین 1386 آغاز کنند. در این زمان، زمین و سیارک ایتوکاوا به کمترین فاصله از یکدیگر خواهند رسید. اگر فضاپیما بتواند در این تاریخ سفر خود را آغاز کند، سهسال بعد به زمین خواهد رسید و مخزن جمعآوری غبار خود را در خرداد 1389 / ژوئن 2010 بهسوی صحرای مرکزی استرالیا پرتاب خواهد کرد.
فرصت از خلیج سوگواری جان سالم بهدر برد
مریخنورد فرصت با رهایی یافتن از شنهای روان، مسیر خود را به سوی گودال ویکتوریا ادامه میدهد
در هفتم خردادماه / 28 می، دو چرخ عقبی مریخنورد فرصت که در حال عبور از بین دو خاکریز شنی بود، در شنهای روان فرو رفت. قرار بود فرصت در آن روز 24 متر جابجا شود، اما چرخها در شنروان فرو رفتند و مریخنورد بیشاز 1.5 متر حرکت نکرد. مهندسان برای رها کردن فرصت از این دام، پنجشنبه گذشته دستورهای لازم را ارسال کردند و ازآنپس، فرصت روزی بین 5 تا 28 سانتیمتر به عقب حرکت کرد تا بتواند خود را آزاد کند. در نهایت در ساعت 10 سهشنبه 16 خرداد (بهوقت جهانی) اطلاعاتی دال بر حرکت هر شش چرخ بر بستر سخت دریافت شد که نشان میداد مریخنورد خود را آزاد کردهاست.
مهندسان هنوز نمیدانند چه عاملی سبب شدهاست فرصت در شنهای روان بهدام بیفتد، از اینرو به این خودروی هوشمند دستور دادهاند از آنمنطقه عکسبرداری کند.
مدیران برنامه فرصت، این تپه شنی را جمرباگت (Jammerbugt) یا تپه سوگواری نامگذاری کردهاند. جمرباگت، نام خلیجی کوچک در ساحل شمالغربی دانمارک است که کشتیهای بسیاری در طول تاریخ در آنجا غرق شدهاند. مسوولان همچنین تصمیم گرفتهاند به افتخار مشارکت دانشمندان و مراکز علمی دانمارک در تحقیقات مریخنورد فرصت و تقارن رهاشدن فرصت با روز تاسیس کشور دانمارک (دوشنبه گذشته روز تاسیس کشور دانمارک بود)، برای نامگذاری هر پدیده و عارضه جدیدی بر سطح مریخ که فرصت در طول چند هفته آینده کشف میکند، از نامهای دانمارکی استفاده کنند.
برنامه بعدی فرصت، ادامه راهپیمایی بهسوی گودال هشتصد متری ویکتوریا است که پساز یکسال راهپیمایی، به فاصله 900 متری رسیدهاست. پیشبه سوی گودال ویکتوریا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تكميل اي اس اس تا پابان دهه
روند احداث "ايستگاه بين المللي فضايي" (ISS) تا پايان دهه جاري ميلادي تكميل خواهد شد.
دكتر "مايك گريفين" اين خبر را پس از نشستي با روساي ساير آژانسهاي فضايي درگير در احداث "آي.اس.اس" اعلام كرد.
ناسا تا پيش از حادثه كلمبيا ميگفت تكميل فرآيند ساخت نيازمند ۲۸ پرواز شاتل است.
اما گريفين اكنون ميگويد، ميتوان اين پروژه را با تنها ۱۶پرواز تا پيش از بازنشستگي شاتلها در سال ۲۰۱۰كامل كرد.
اگر چه قبلا ناسا اعلام كرده بود انجام تحقيقات علمي در كنار پيش بردن برنامه ساخت اين ايستگاه از برنامههاي فضا نوردان است، اما براساس برنامه كنوني ديگر وقتي براي انجام پژوهش علمي باقي نميماند.
كليه ۱۶پرواز فقط براي ارسال و مونتاژ قطعات مختلف كه با هزينه بسيار بالا توسط آژانسهاي فضايي ژاپن، روسيه و اتحاديه اروپا ساخته شده است انجام خواهد شد.
علاوه بر اين دكتر گريفين براي تامين هزينه تكميل اين ايستگاه ۶۰ ميليارد پوندي مجبور بوده است برخي از برنامههاي علمي ناسا را معلق يا به كل لغو كند.
منتقدان نگرانند كه "آي.اس.اس" حتي پس از تكميل، هرگز براي انجام تحقيقات و آزمايشهاي جدي به كار گرفته نشود.
اسفییرزها، نسل جدید کاوشگرهای هدایتشونده
دیوید میلر، استاد مهندسی انستیتو فناوری ماساچوست (MIT)، در اولین جلسه درس مهندسی خود در سال 1999، فیلم جنگهای ستارهای را برای دانشجویانش پخشکرد. در صحنهای از فیلم، جاییکه لوک اسکایواکر شمشیر لیزریاش را دربرابر یک جستجوگر هدایتشونده امتحان میکند، میلر پخش فیلم را برای لحظهای متوقف کرد و به دانشجویانش گفت: میخواهم برای پروژه نهایی این درس، یکی از این جستجوگرها را برایم بسازید
پس از هفتسال تلاش، بالاخره بخشی از این درخواست استاد کهنهکار امآیتی به حقیقت پیوست. در آخرین روزهای اردیبهشتماه گذشته، ریزماهواره اسفییرز (SPHERES) که ماهوارهای هدایتشونده بهقطر تنها بیست سانتیمتر است، در ایستگاه فضایی بینالمللی بهپرواز درآمد. نتایج این آزمایشها که بهتازگی اعلام شدهاست، نشان از پرواز موفقیتآمیز این ماهواره کوچک دارد.
اسفییرز به موشک یا لیزر مجهز نیست و برای حرکت از پیشرانهای گاز فشرده دیاکسیدکربن استفاده میکند. این ابزار درواقع، آزمایشگاهی است که برای آزمودن نرمافزارهای کنترلکننده مجموعه ماهوارهها بهکار میرود. کافی است نرمافزار بر روی رایانه هدایتگر نصب شود تا اسفییرز حرکتهای برنامهریزیشده را انجام دهد.
گام بعدی مسوولان اسفییرز، ارسال نمونههای دیگر این ریزماهواره بهوسیله شاتلهای فضایی است. نزدیکترین پرواز را شاتل دیسکاوری در هفته دوم تیرماه انجام خواهد داد.
ساخت سفينه هاي جديد با الهام گيري از انعقاد خون
زمانيكه سفينه ها در مدار قرار ميگيرند ، در زمان شكستن و صدمه قطعات آنها ، مهندسين عملا به آنها دسترسي ندارند. اما آيا سفينه مي تواند خود را تعمير كند؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ساخت سفينه كار بسيار دشواري است. سفينه از سوار كردن قطعات بسيار دقيق با مهندسي فوق العاده پيشرفته ساخته مي شود. اما اگر زمانيكه سفينه در مدار قرار مي گيرد قسمتي از آن شكسته شود و يا آسيب ببيند مهندسين عملا به آن دسترسي ندارند. اما آيا سفينه مي تواند خود را ترميم كند؟
مهندسين بخش مهندسي هوا-فضا دانشگاه بريستول انگلستان با انجام يك مطالعه جديد گامي به سوي اين احتمال شگفت آور برداشتند. طبيعت الهام بخش اين مطالعه جديد است.
دكتر كريستوفر سم پريموسچنگ ، دانشمند مواد مركز پژوهش فناوري فضا كه اين مطالعه را نظارت مي كند مي گويد "وقتي قسمتي از بدن ما زخم و يا بريده مي شود ، نيازي نيست كه ما قسمتهاي بريده و زخم شده را به هم بچسبانيم ، بلكه ما در بدن خود ما يك مكانيسم "خودترميمي" داريم. خون ما با سخت شدن يك "درزگير" حفاظتي براي پوست جديد ايجاد مي كند تا در زير آن شكل بگيرد.
حرارتهاي شديد ، ريز شهابها و دانه هاي غبار كه با سرعت بالا در فضا حركت مي كنند مي توانند تركهائي در پوسته سفينه ايجاد كنند. اين تركها به مرور افزايش يافته و پوسته سفينه را ضعيف مي كنند و بدين ترتيب مشكلات فاجعه آميز غير قابل اجتناب مي شوند. وي و همكارانش روند التيام بريدگي ها در بدن انسان را قبل از اينكه به زخمهاي جدي تبديل شوند كپي كردند. آنها چند درصد از فيبر موجود در ماده رزيني بكار رفته در ساخت پوسته سفينه ها را برداشته و آن را با فيبرهاي توخالي حاوي يك ماده چسبنده جايگزين كردند.اين فيبرهاي توخالي از شيشه ساخته مي شوند تا به راحتي شكسته شوند. زمانيكه تركي در پوسته ايجاد مي شود اين فيبرها به سادگي شكسته مي شوند و مايع چسبنده آزاد مي شود تا تركها را پر كند.
در انسانها ، هوا بطور شيميائي با خون واكنش نشان مي دهد و باعث سخت شدن آن مي شود. در محيط بي هواي فضا ، رگهاي مكانيكي مي بايد با رزين مايع و يك سخت كننده خاص پر شوند تا زمانيكه فيبرها پاره مي شوند از رگهاي مكانيكي خارج شده و با هم تركيب شوند. اين دو مواد مي بايد كاملا روان باشند تا قبل از بخار و سخت شدن بتوانند تركها را پر كنند. وي مي گويد" ما اولين قدم را در اين راه برداشته ايم. اما يك دهه وقت نياز است تا اين فناوري در سفينه ها راه پيدا كند."
اين فناوري به ماموريتهاي طولاني ، بادوام و كم هزينه تر سفينه ها منجر خواهد شد.
اطلاعات بيشتر :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ExoMars به سوي مريخ ميرود.
كشورهاي عضو آژانس فضايي اروپا (اسا) در جلسه اخير اين آژانس در برلين در مورد بودجه ماموريت فضايي "اگزومارس" به توافق دست يافتهاند.
اگزومارس ( (ExoMarsبراي يافتن نشانهها و آثار حيات در گذشته و امروز سياره سرخ، به كاوش در سطح و حتي حفر آن خواهد پرداخت.به گزارش پايگاه اينترنتي "بي بيسي"اين ماموريت گامي كليدي در برنامه موسوم به "آرورا" ( (Auroraاست كه شامل اعزام فضاپيما و در نهايت فضانوردان به ماه و مريخ خواهد بود.براساس اين توافق، بريتانيا نقشي كليدي در ماموريت مريخ نورد بازي خواهد كرد.
دولت بريتانيا قرار است ۱۰۸ميليون يورو در آن سرمايهگذاري كند كه سهمي عمده را در ساخت اين كاوشگر روبوتيك به اين كشور واگذار خواهد كرد.برنامه آرورا در كوتاه مدت بر ماموريتهاي روبوتيك به مريخ تمركز مي مي كند،اگزومارس براي سال ۲۰۱۱و در پي آن يك ماموريت بينالمللي براي نمونه برداري از مريخ و بازگرداندن آن به زمين.
وزراي علوم كشورهاي عضو آژانس اتمي اروپا در نشست اين هفته خود بودجه ۷۵۰ميليون يورويي 2011-2006برنامه آرورا را تصويب كردند.بخش اعظم بودجه صرف توسعه اگزومارس خواهد شد و باقي آن به تحقيقات مقدماتي در زمينه ماموريتهاي آينده مريخ و ساير كرات منظومه شمسي اختصاص مييابد.توانايي حفر زمين براي اين مريخ نورد در اولويت خواهد بود.سهم بريتانيا در برنامه اگزومارس ۱۰۱ميليون يورو است و ۷ميليون يورو نيز به فعاليتهاي پژوهشي اختصاص ميدهد.
به اين ترتيب صنايع بريتانيايي سهمي عمده در پروژه خواهند داشت كه به آنها امكان خواهد داد تجربه و تخصص به دست آمده از ماموريت ناكام"بيگل "۲ كه بر مريخ سقوط كرد را پيش ببرند.بيگل با هدف جستجو براي يافتن آثار حيات در سياره سرخ طراحي شده بود اما در روز كريسمس ۲۰۰۳پس از ورود به جو مريخ ناپديد شد. ديويد پاركر، مدير برنامه علوم فضايي در مركز فضايي ملي بريتانيا گفت اگزومارس بر ميراث بيگل ۲بنا خواهد شد.وي گفت: "اما اگزومارس تنها به كاوش در سطح اكتفا نخواهد كرد زيرا مجهز به يك مته حفاري و ساير تجهيزات است كه براي نخستين بار ميتواند زير سطح را معاينه كند و همين توانايي است كه اين ماموريت را از سايرين منفك ميكند."
دو كاوشكر آژانس فضايي آمريكا موسوم به اسپيريت و آپورچونيتي از نزديك به دو سال قبل سرگرم گشت و گزار و تحقيق در سطح سياره سرخ بوده اند. بريتانيا در مجموع بيش از ۳۷۴ميليون يورو به برنامههاي علمي اسا مي پردازد كه ۱۸درصد كل بودجه علمي آژانس فضايي اروپاست. اين كشور همچنين ۲۰۵ميليون يورو در يك رشته ماموريتهاي ماهواره اي نظارت بر زمين سرمايهگذاري كرده است. نخستين ماهواره از اين نوع، موسوم به "كرايوست" ( (Cryosatكه وظيفهاش نظارت بر سطوح يخي زمين بود طي پرتابي در ماه اكتبر منهدم شد.منابع آشنا به گفتگوها مطمئن هستند كه كرايوست بازسازي خواهد شد اما تصميم نهايي در مورد آن تا فوريه اتخاذ نميشود.
هايابوسا سه سال دیگر به زمین باز میگردد.
آژانس اكتشافات فضایی ژاپن (جاكسا) که قرار بود فضاپیمای هايابوسا را در بهار سال 2007 به زمین برگرداند ، تصمیم گرفت این کار را تا سه سال دیگر به تعویق بیندازد .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آژانس اكتشافات فضایی ژاپن (جاكسا) اعلام كرد: بازگرداندن كاوشگر فضايي بدون سرنشين "هايابوسا" بهزمين را سهسال به تعويق مياندازد.هايابوسا پس از تلاش نا موفق براي نمونهبرداري از سيارك ايتوكاوا در اوايل آبان ماه، قرار بود، اواخر بهار سال ۲۰۰۷ميلادي به زمين بازگردانده شود. هایابو سا قرار بود كاوشگر Minerva را به سطح ایتوکاوا بفرستدوپس از نمونه برداری از این سیارک به زمین بازگردد اما Minerva بعد از جدا شدن از فضاپيماي حامل خود در فضا گم شد. ( كاوشگري كه در فضا گم شد) بهگفته جاكسااز روز جمعه گذشته ارتباط مخابراتي با "هايابوسا" نيز دچار اختلال شده و اين سازمان در تلاش براي رفع اين اشكال است. جاكسا با توجه به اينكه كار تعمير اين كاوشگر فضايي نياز به زمان زيادي دارد، برنامه بازگرداندن آن به زمين را سه سال تعويق انداخته است. براي اينكه بازگراندان هايابوسا به زمين طبق برنامه قبلي انجام شود، بايد در ماه جاري اين كاوشگر بر روي مدار بازگشت قرار ميگرفت. جاكسا پيش بيني كرده است، اگر اشكال فني اين كاوشگر تا اوايل سال ۲۰۰۷ ميلادي برطرف شود، اين امكان وجود دارد، که حتی هايابوسا در سال ۲۰۱۰ميلادي به زمين بازگردانده شود.اگراين كاوشگر موفق به نمونهبرداري و انتقال به كپسول ويژه به زمین ميشد براي نخستين بار بود كه از يك سيارك نمونهبرداري صورت ميگرفت.ضمن اینکه براي اولين بار يك سفينه فضايي ژاپني موفق به فرود بر روي يك جرم سماوي ميشد.اما این ماموریت با شکست روبرو شد.اما ،باز هم دانشمندان امید وارند كه فضاپيماي هايابوسا پس از تمرينهايي كه به طور خودكار انجام مي دهد، موقعيت خودش را طوري تنظيم كند كه بتواند در نزديكي خرده سيارك قرار بگيرد و تا پايان ماموريت خود، يعني 25 نوامبر، نمونه بر داريهاي كوچكي از اين سيارك انجام دهد. بعد از انجام ماموريت، فضاپيما موتور خود را كه با سوخت يوني كار مي كند آتش كرده وراهي زمين خواهد شد
برنامه جدید ناسا برای مشتری
ناسا جزئیات مقدماتی از جدید ترین و درعین حال ژرف ترین ماموریت خود به سوی مشتری را برای دانشمندان و تیم رهبری این ماموریت فاش کرد.
ماموریت 700 میلیون دلاری ((جونو)) از جدید ترین برنامه های ناسا است که در 30 جون 2010 آماده پرتاب میباشد و 5 سال برای رسیدن به مقصد خود مشتری در راه خواهد بود . جونو در یک مدار قطب به قطب برای مطالعه میدان مغناطیسی شدید مشتری قرار خواهد گرفت .
از دیگر وظایف جونو بررسی وجود هسته یخی برای مشتری و همچنین تعیین مقدار آب و آمونیاک موجود در جو این سیاره است .این مدارگرد همچنین بادهای شدید مشتری که سرعتشان به 600 کیلومتر بر ساعت میرسد را بررسی میکند .
دکتر دیوید ج مک کوماس یکی از رهبران این ماموریت از پژوهشکده جنوب غرب (SWRI), در این باره گفت : ماموریت جونو میتواند راز های شکل گیری بزرگترین سیاره منظومه شمسی ، مشتری را در طی چند بیلیون سال پیش آشکار کند .
گفتنی است آخرین کاوشگری که از جو سیارات مشتری مانند اطلاعاتی را به زمین مخابره کرد سفینه گالیله در سال 1995 بود که برای 58 دقیقه قبل از از بین رفتن داده های خود را به زمین مخابره کرد .
فعالیت کاسینی در یک هفته اخیر
تصاوير جديد كاسيني از زحل و اقمارش طي هفته پيش
پروژه کاسینی و هویگنس توسط سازمان فضایی آمریکا (ناسا) – آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی ایتالیا اجرا شده است . همین طور کاسینی دارای دو دوربین است که توسط جی پی ال ناسا طراحی و ساخته شده است .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در روز 22 اکتبر فضاپیمای کاسینی طی گردش به دور زحل از کنار قمر پرومته عبور کرد و با دوربین زاویه بسته خود از آن عکس گرفت . قمر پرومته در کنار حلقه F قرار دارد. این عکس با دوربین زاویه بسته کاسینی از فاصله 499000 کیلومتری گرفته شده است .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
زاویه میان خورشید – زحل و کاسینی 144 درجه است . مقیاس تصویر هم 3 کیلومتر بر هر پیکسل است . گرانش این قمر بر روی این حلقه تاثیر میگذارد و آشفتگی هایی را در آن ایجاد میکند . همین طور در 26 اکتبر نمایان شد .Fکاسینی توانست عکسی از پرومته در کنار این حلقه بگیرد که در این عکس آشفتگی های حلقه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
◄ در روز 25 اکتبر کاسینی از کنار قمر میماس عبور کرد . میماس قمری است که از رئا قمر دیگر زحل کوچکتر است . میماس 397 کیلومتر و رئا 1528 کیلومتر است . عکسی که کاسینی از این دو قمر گرفت در نور مرئی و با دوربین زاویه بسته از فاصله 5/1 میلیون کیلومتری از رئا و 670000 کیلومتر از میماس گرفته شده است .
هابل و پروژه جدید به سوی ماه
طرح سكونت در ماه و تحقیقات مقدماتی با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل
هابل عکس های جالبی را از تنها قمر زمین٬ماه گرفته است.این عکس ها با وضوحی بالا از سطح ماه گرفته شده و در طیف فرابنفش جنس سطح٬دهانه ها٬ترکیبات و مواد معدنی موجود در سطح آن برای ایجاد رصد خانه ای علمی تحقیقاتی و استقرار بشر در ماه بررسی میشود.ارزیابی های مقدماتی برای طرح جدیدی که ترکیب تیتانیوم و ایرون اکسید برای تولید منابع اکسیژن که کلید اصلی حیات انسان میباشد شروع شده است.
قسمت Advance Camera تلسکوپ هابل عهده دار نقشه برداری٬بررسی و مطالعه از سطح و دهانه های ماه است.عکس های گرفته شده دارای مقیاس بسیار مناسب است که سبب میشود تا جزئیات بیشتری از ماه مشخص شود٬این عکس ها توسط طول موج فرابنفش و رادیویی (طول موج در مقیاس حدودی ۵۰ تا ۱۰۰ متر)مورد بررسی قرار میگیرند.آنها توسط شبیه سازی شرایط استقرار در ماه را بررسی می کنند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
'ونوس اکسپرس' در وضعيتی 'خوب' قرار دارد
مقام های فضايی اروپا می گويند معاينه های آسيب شناسی انجام شده به روی فضاپيمايی که قرار است به سوی زهره پرتاب شود نويدبخش به نظر می رسد.
اين فضاپيما موسوم به "ونوس اکسپرس" قرار بود چهارشنبه راهی فضا شود، اما پرتاب در پی کشف مواد زائد در داخل راکتی که آن را به فضا خواهد برد به تاخير افتاد.آژانس فضايی اروپا، اسا، گفت بررسی ها نشان می دهد که فضاپيما در وضعيت خوبی به سر می برد و هرگونه مواد زائد ظرف چند روز آينده از آن زدوده خواهد شد.هنوز تاريخ جديد پرتاب تعيين نشده اما يک سخنگوی اسا گفت تا پيش از چهارم نوامبر نخواهد بود.اين فضاپيما قرار است سوار بر يک راکت روسی از سکوی بايکنور در قزاقستان به فضا پرتاب شود.
مسئولان روز جمعه گذشته پس از کشف ذرات آلاينده خارجی در راکت، پرتاب روز چهارشنبه را لغو کردند.فضاپيما که در داخل راکت جای داده شده بود ناچار بار ديگر به ساختمان محل مونتاژ در قزاقستان منتقل شد
معاينه
مهندسان روز دوشنبه بازرسی فضاپيما برای کشف صدمات احتمالی آن را آغاز کردند و متوجه شدند تکه های عايق واقع در واحد فوقانی راکت که از فضاپيما محافظت می کند ريزش کرده است.فرانکو بوناچينا، سخنگوی اسا، گفت به نظر می رسد اين تکه ها تنها شامل قطعات درشت باشد که به راحتی قابل شناسايی و خارج کردن هستند.اسا ابراز اطمينان کرده است که فضاپيما تا پيش از 24 نوامبر که آخرين روز در فرجه فعلی پرتاب است راهی ماموريت خود خواهد شد."ونوس اکسپرس" نخستين فضاپيمايی است که اتمسفر زهره را به طور کامل مطالعه خواهد کرد تا چگونگی شکل گيری وضعيت شديد جوی آن را درک کند.اتمسفر زهره که عمدتا از دی اکسيد کربن تشکيل شده است گرمای شديد گلخانه ای توليد می کند به طوری که تشعشعات به تله افتاده خورشيد در آن، دمای سطح سياره را به طور ميانگين به 467 درجه سانتيگراد می رسانند. ستاره شناسان بر اين باورند که زهره می تواند اطلاعاتی درباره چگونگی واکنش اتمسفر زمين به انتشار گازهای گلخانه ای در اثر فعاليت های انسانی فراهم کند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پرتاب دومين فضاپيماي سرنشيندار چين به فضا
دومين فضاپيماي سرنشين دار چين موسوم به " شن جو - " ۶ساعت ۹صبح روز چهارشنبه به وقت محلي ( ۴/۳۰صبح به وقت تهران) به فضا پرتاب شد.
در جريان اين ماموريت فضايي براي نخستين بارآزمايش علمي نيز با مشاركت انسان در يك فضاي واقعي انجام خواهد شد. مراسم پرتاب اين فضاپيما از مركز پرتاب ماهوارهاي " جيو چوان" در استان "گان سو" در صحراي "گبي " واقع در شمال غرب چين به صورت زنده از چند شبكه تلويزيوني چين پخش شد. " في جين لونگ " ۴۰ساله و " نيههاي شنگ" ۴۱ساله هر دو خلبان نيروي هوايي چين از سرنشينان فضاپيماي چين هستند كه قرار است به مدت پنج روز در فضا ماموريتهاي علمي انجام دهند. اين فضاپيما پسازانجام ماموريت پنج روزه در ناحيه مركزي منطقه خودمختار مغولستان داخلي چين به زمين خواهد نشست.
دست اندركاران برنامه فضايي چين،امنيت سفينه دوم را بيشتر از فضاپيماي " شن جو - " ۵ميدانند كه سال ۲۰۰۳ميلادي با يك فضانورد به آسمان پرتاب شد و به دنبال آن چين به عنوان سومين قدرت جهان به باشگاه فضايي پيوست . فضاپيماي "شن جو - "۵در جريان ماموريت ۲۲ساعته خود ۱۴بار بهدور مدار زمين چرخيد و سپس در منطقه مغولستان داخلي درشمال چين فرود آمد. پرچم نمايشگاه "اكسپو " ۲۰۱۰كه ميزباني آن را شهر شانگهاي از آن خود كرده است، با اين فضاپيما در فضا برافراشته خواهد شد. چين قصددارد تاسال ۲۰۱۰ميلادي يكايستگاه فضاييايجاد كرده و كاوشگر بدون سرنشين خود را به كره ماه بفرستد.
هیچ خطر محتملی، پرواز دیسکاوری را تهدید نمیکند ؟!
بالاخره پساز گذشت یکسال از آخرین پرواز شاتل دیسکاوری، مدیر ناسا اعلام کرد این فضاپیمای رفتوبرگشت روز دهم تیرماه / اول جولای بهسوی ایستگاه فضایی بینالمللی پرتاب خواهد
پس از فاجعه غمبار انفجار شاتل کلمبیا در زمستان سال 1381، تمامی سفرهای شاتل بهحالت تعلیق درآمد و بسیاری از ماموریتهای ارزشمند ناسا با صدمات سختی مواجه شدند. مهمترین اینها، ناتمام ماندن بدنه ایستگاه فضایی بینالمللی و لغو آخرین ماموریت بهروزرسانی ابزارهای تلسکوپ فضایی هابل بود که میتوانست آنرا تا سال 1390/ 2011 در مدار زمین نگاهدارد
پس از گذشت دوسالونیم تعلیق و بازبینی اساسی ماموریتهای شاتل، دیسکاوری تیرماه گذشته راهی فضا شد. اما این پرواز هم بیخطر نبود و جداشدن چند قطعه، بخصوص یک توده عایق چهارصدگرمی از مخزن اصلی و نارنجیرنگ سوخت که خوشبختانه خراشی بیشتر برجای نگذاشت، سببشد تا برطرفنشدن خطرهای احتمالی، پروازهای شاتل مجددا معلق شود.
در طول یکسال گذشته، مهندسان و مدیران برنامههای شاتل به مدیریت وین هیل تلاش کردند خطرهای احتمالی را برطرف کنند. اقدامات آنها شامل طراحی جدید مخزن سوخت، حذف قطعه جداشده در پرواز سالگذشته، نصب دوربینهای جدید در زاویههای مختلف اطراف شاتل و مخزن سوخت، تعبیه کردن ابزارهای جدید ترمیم و بتونهکاری درون شاتل، آموزش شیوههای تعمیر شاتل به فضانوردان و همچنین حذف برخی حسگرهای دردسرساز درون مخزن بود که سیمکشی آنها به بیرون از مخزن نیاز به نصب قطعات خطرسازی داشت. اما شاید بزرگترین کار آنها، آمادهکردن یک شاتل پشتیبان برای پروازهای اضطراری بود. پیشاز انفجار کلمبیا، مهندسان برای هر پرواز تنها یک شاتل را آماده میکردند، اما پس از آن زمستان غمبار، مدیران ناسا تصمیم گرفتند در صورت بروز بدترین پیشامد، یعنی آسیبدیدگی شدید شاتل و خطر نابودی در پرواز برگشت به زمین، شاتل به ایستگاه فضایی متصل باقی بماند و سرنشینان شاتل در پروازی اضطراری بهوسیله شاتل دیگری به زمین بازگردانده شوند.
ناسا از چندماه پیش، زمان پروازهای آینده شاتل را تیرماه و مردادماه سال جاری اعلام کردهبود. این زمانبندی نسبتا عجیب، این پرسش را پیش میکشید که آیا امنیت کافی برای پرواز دیسکاوری وجود دارد یا خیر. درستاست که مهندسان مهمترین قطعههای خطرساز را حذف کردهاند، اما هنوز نقاط خطرسازی وجود دارند که ممکن است خسارت بهبار آورند. مهمترین آنها، 34 قطعه عایق است که بادست روی قلابهای مخزن خارجی سوخت پاشیده میشوند تا از چگالش بخارآب در مجاورت سوخت مایع و تشکیل یخ جلوگیری کنند. تشکیل یخ که با انبساط بلورهای یخ همراه است، به ترکخوردن بدنه فلزی، پدیدآمدن بار اضافی بههنگام پرتاب، جداشدن قطعات از بدنه و خطرهای مرگآور بعدی منجر خواهد شد. در پرتاب قبلی، چهلگرم از این عایقها چندثانیه پساز پرتاب جدا شد و بههمین دلیل، این بخش از فهرست نقاط بسیارخطرساز شاتل سردرآورد.
درپایان هفته گذشته، نشستی دوروزه در ناسا برگزار شد تا تمامی دستاندرکاران برنامه شاتل بررسی کنند چه خطرهایی ممکناست این پرواز را تهدید کند و آیا مجموعه پیچیده تجهیزات، سامانههای پشتیبانی و روشهای پیشبینیشده برای پرواز دیسکاوری آماده مقابله با این خطرها هستند؟ از قرار معلوم، دو نفر از مدیران بلندپایه برنامه شاتل به مشکل عایقهای ضدشبنم اشاره کردهاند و گفتهاند که شبیهسازیها نشان میدهد قطعاتی تا وزن نودگرم میتواند در زمان پرتاب از این بخش جدا شود و این خطر بسیار محتمل است. آنها پیشنهاد دادهاند تا طراحی جدید این عایقها نباید پرتابی انجام شود.
اما شنبهشب گذشته، مدیر ناسا در گفتگوی مطبوعاتی خبر پرواز دیسکاوری را طبق برنامه ازپیشتعیینشده اعلام کرد. او در پاسخ به پرسش خبرنگاران در مورد خطر جداشدن عایقهای ضدشبنم گفت: «براساس دستورهای رییسجمهور ایالات متحده، ناسا مجبور است تا سال 2010 پرواز شاتلها را متوقف کند. ما 17 پرواز در طول این چهارسال برنامهریزی کردهایم تا بتوانیم سازه ایستگاه فضایی بینالمللی را بهپایان ببریم. هرگونه تاخیر در پروازهای فعلی سبب میشود پروازهای بیشتری در سالهای پایانی انجام شود و احتمال بروز خطر هم افزایش یابد. از سوی دیگر قرار است در هر پرواز شاتل، تنها یک تغییر اساسی انجام گیرد و تغییر این پرواز انجام شدهاست. قطعه PAL که در پرواز سال گذشته دیسکاوری جدا شد، از بدنه مخزن سوخت حذف شدهاست. اما در مورد خطرسازی عایقهای ضدشبنم باید بگویم 113 پرواز پیشین شاتل با همین عایقها انجام شده است و این قطعهها خطر مهمی پیش نیاوردهاند، بنابراین خطرسازی این عایقها بسیار کمتر از آنی است که برخی اظهار داشتهاند و بهنظر من اصلا خطر محتمل محسوب نمیشود. البته اینرا هم بگویم که طراحی عایقهای جدید آغاز شدهاست، ولی این عایقها تا سهچهار پرواز آینده آماده نخواهند شد. ما برای مقابله با هر خطری آمادگی بالایی داریم. بدنه شاتل در طول پرواز دوبار بهدقت بررسی میشود، یکبار در طول پرواز و بار دیگر در فضا. اگر صدمهای دیده شد، تلاش میکنیم آنرا در فضا ترمیم کنیم، اما اگر این صدمه قابل ترمیم نبود، شاتل فضایی آتلانتیس آمادهاست تا سرنشینان را سالم به زمین بازگرداند. اینرا هم بگویم اگر خداینکرده فاجعهای مانند کلمبیا روی داد، من نخستین کسی هستم که تمام تلاشم را برای متوقفکردن برنامه شاتل انجام خواهم داد».
پنجره پروازی دیسکاوری از دهم تیر آغاز میشود و تا 19 روز ادامه خواهد داشت. مهندسان پرواز تلاش میکنند پرواز دیسکاوری در زمان تعیینشده یعنی 19:48 دهم تیرماه بهوقت جهانی آغاز شود. در این پرواز دوازدهروزه، تجهیزات جدیدی به ایستگاه فضایی بینالمللی منتقل خواهدشد و چند راهپیمایی فضایی برای تعمیر ایستگاه فضایی انجام خواهدشد. برای نخستینبار پساز انفجار کلمبیا، سرنشینان ایستگاه فضایی بینالمللی به سهنفر افزایش خواهند یافت. توماس ریتنر آلمانی، سومین سرنشین ایستگاه فضایی است که با پرواز دیسکاوری به ایستگاه خواهد رفت و به فرمانده پاول وینوگرادوف و مهندسپرواز جفری ویلیامز ملحق خواهدشد. وی نخستین فضانورد آژانس فضایی اروپا است که در ایستگاه فضایی بینالمللی اقامت طولانیمدتی خواهد داشت. وی پیشاز این چندماهی را در ایستگاه فضایی میر بهسر برده بود و یکی از کارکشتهترین فضانوردان آماده آژانس فضایی اروپا بهشمار میرود.
سومين توريست فضايی سفرش را آغاز کرد
گريگوری اولسون سومين جهانگردی است که عازم فضا شده است.
اين دانشمند آمريکايی که خود صاحب يک شرکت تحقيقاتی است صبح روز شنبه برای سفری ده روزه راهی ايستگاه بين المللی فضايی در مدار زمين شد.مبلغی که او بابت سفر به فضا پرداخته فاش نشده است اما تصور می شود وی بخش اعظم هزينه اين ماموريت 20 ميليون دلاری را پرداخته باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قبلا دو نفر ديگر برای تعطيلات به ايستگاه فضايی رفته اند: دنيس تيتو از آمريکا در سال 2001 و مارک شاتلوورت از آفريقای جنوبی در سال 2002.به گزارش خبرگزاری آسوشيتد پرس دکتر اولسون که متخصص حسگرهای الکترونيکی است ساعاتی پيش از پرتاب در سکوی پرتاب بايکنور قزاقستان گفت: "پس از پرتاب موشک، من کاملا خونسرد و خوش خواهم بود. اين روزها مردم تمام مدت درحال پروازند. همين موضوع در مورد پرواز فضايی هم صادق خواهد بود - بعد از من توريست های بيشتری ظاهر خواهند شد."
ويليام مک آرتور از آمريکا به عنوان فرمانده پرواز و والری توکارف از روسيه به عنوان مهندس پرواز در اين سفر که با کپسول سويوز انجام می شود گريگوری اولسون را همراهی می کنند.دو فضانورد روس و آمريکايی در ايستگاه بين المللی جای سرگئی کريکالف و جان فيليپس که از آوريل در فضا بوده اند را خواهند گرفت.
کريکالف و فيليپس روز 11 اکتبر به همراه دکتر اولسون به زمين بازخواهند گشت.گريگوری اولسون، 60 ساله، مدير کل شرکت تحقيقاتی Sensors Unlimited در پرينستون است.تخصص اين شرکت توسعه و توليد فيلم و دوربين های عکاسی فوق العاده حساس است و با آژانس فضايی آمريکا، ناسا، کار می کند.آقای اولسون در جريان اين سفر قصد دارد برخی از تجهيزات توليدی شرکت خود و آزمايش های علمی که خود طراحی کرده است را محک بزند.
کوازار ها، برنامه جدید هابل
برنامه جديد هابل براي مطالعه چند كوازار در فاصله اي بسيار دور
کوازار ها از اجرام بی اندازه درخشان برون کهکشانی اند که تابش های قدرتمندی در طول موج های رادیوئی و مرئی گسیل میکنند.و دارای انتقال به سرخ زیاد هستند و اغلب همدم کهکشان هایی که بسیار فعالند و دارای سیاه چاله های بزرگ اند میباشند.
این دو کوازار از بین 20 کوازار اوليه كه از همين نوع بوده اند انتخاب شده اند. مطالعات و تحقیق روی این دو کوازار توسط یک تیم از منجمان حرفه ای اروپا انجام شده است.این تیم طی تحقیقاتی که انجام داد به نتیجه رسید که ، کوازار سمت چپ HE0450-2958 (از مرکز فاصله ای حدود 5 ميليون سال نوری دارد) و کهکشان پر جرمی را نیز در پیرامونش ندارد و کوازار سمت راست ( از مرکز فاصله ای حدود 1.5 ميليون سال نوری دارد)و دارای کهکشانی معمولی از نوع مارپیچی با بازو های بلند است.
اگر چه 2958 از 2426 فشرده تر است اما کهکشانش به صورت کامل مشاهده می شود. HE0450-2958نبودن کهکشان پیرامون اشاره ای است به نادر بودن این اتفاق که بین یک کهکشان معمولی و یک جرم بیگانه که پناهگاهی برای سیاه چاله ای فوق پر جرم است میباشد.همچنین در تصویر چپ (بالای کوازار) یک کهکشان شدیدا آشفته را مشاهده میکنید،که نشان دهنده آن است که این کهکشان با کهکشانی دیگر یا ...تصادف کرده که چنین آشفتگی را به وجود آورده است.
رصد خانه وي ال تي نشان داده است که تولد و شکل گیری ستارگان در این ناحیه بسیار زیاد و پر سرعت است. کوازار ها از اجرام بی اندازه درخشان برون کهکشانی اند که تابش های قدرتمندی در طول موج های رادیوئی و مرئی گسیل میکنند.و دارای انتقال به سرخ زیاد هستند و اغلب همدم کهکشان هایی که بسیار فعالند و دارای سیاه چاله های بزرگ اند میباشند.
دوربین پیشرفته نقشهبرداری هابل از کار افتاد
در ساعت 17:15روز دوشنبه بهوقت جهانی (20:45 به وقت ایران) پیغام خطایی از تلسکوپ فضایی هابل به زمین مخابره شد که توان منبع الکتریکی 5 و 15 ولت در بخش الکترونیک سیسیدی دوربین پیشرفته نقشهبرداری بالاتر از حد مجاز است. با مخابره این پیام، دوربین پیشرفته نقشهبرداری ، بهترین ابزار چند سال اخیر تلسکوپ فضایی هابل، از کار افتاد. ناسا اعلام کرده است که تعمیر این ابزار را از هفته آینده آغاز خواهد کرد، اما مدیران هابل مطمئنند که این ابزار بهزودی کار خود را از سر خواهد گرفت
دوربین پیشرفته نقشهبرداری، ACS، در آخرین ماموریت تعمیر تلسکوپ فضایی هابل در سال 2002 روی این تلسکوپ نصب شد و تا به امروز، وظیفه اصلی رصدهای تلسکوپ فضایی هابل را برعهده داشته است. این دوربین به یک سیسیدی بسیار قوی با وضوح 18 میلیون نقطه مجهز است و نسبت به دوربین تصویربرداری زاویهباز و سیارهای2، WFPC2، دو برابر حساستر است و پنجبرابر میدان دید بازتری دارد. با این ابزار، اخترشناسان توانستهاند توان اکتشاف خود را ده بار بیشتر کنند و تصاویر بینظیری همچون تصویر فراژرف هابل را تهیه کنند.
بروس مارگون، از مهندسان موسسه علوم تلسکوپ فضایی در مریلند، ایالات متحده در مورد این رویداد ناخوشایند میگوید:«بهنظر میرسد جریان برق آنبخش از ابزارهای الکترونیکی قطع شده است. از سال 2002 به این سو این دوربین بیشترین فعالیت را در میان دیگر ابزارهای هابل داشته است و بههمین دلیل خیلی زود متوجه بروز این اتفاق شدیم.»
مسوولان برنامه تلسکوپ فضایی هابل 90 درصد مطمئنند که این، مشکلی جزیی است و بهزودی حل خواهد شد. مورگان نیز مانند دیگر کارشناسان تلسکوپ فضایی معتقد است مشکل به بخش سادهای از مدارهای الکترونیکی برمیگردد که زودتر از پیشبینیها از کار افتاده است:« احتمالا یک مقاومت یا خازن یکصدتومانی که قرار بود بیست سال عمر کند، از بدشانسی ما فقط شش سال دوام آورده است.»
اگر مشکل واقعا از همین مقاومت سوخته باشد، میتوان آنرا به سادگی رفع کرد. مهندسان طراح مدارهای الکترونیکی، چنین رویدادی را پیشبینی کرده بودند (البته آنها انتظار نداشتند که این اتفاق بهاین زودی روی دهد) و از این رو، منبع ولتاژپایین دومی را نیز تعبیه کرده بودند. قرار است پساز تحلیلهای مقدماتی، بررسی اطلاعات فنی ارسالی و مشخص کردن جزئیات این مشکل، مدار الکترونیکی شماره یک که منبع ولتاژ معیوب در آن قرار دارد، آزمایش شود. اگر این مدار که از ابتدای نصب دوربین مشغول بهکار بوده، بهخوبی کار نکند، مهندسان مدار شماره دو را فعال میکنند. البته فعالسازی مدار دوم نیازمند تغییراتی در الگوریتمها و نرمافزارهای رایانه مرکزی هابل و تنظیمهای جدید مدارهای دوربین پیشرفته مطالعاتی است که بیش از یک هفته بهطول نمیانجامد.
اما این مشکل ممکن است منشا دیگری داشته باشد. احتمال اندکی وجود دارد که ذرات کیهانی پرانرژی از مدار حافظه این دوربین عبور کرده، بخشی از نرمافزارهای آن را مختل کرده باشند. این اتفاق خیلی هم دور از انتظار نیست. هرازگاهی پرتوهای کیهانی به ریزپردازندهها برخورد میکنند و آنها را گیج میکنند! البته این مشکل سختافزاری نیست و با یک خاموش روشن کردن ساده حل میشود.
اما اگر این ابزار صدمهای جدی دیده باشد، تواناییهای علمی تلسکوپ فضایی هابل بهشدت کاهش خواهد یافت. ACS ده بار سریعتر از دوربین WFPC2 اطلاعات را ثبت میکند و حجم و کیفیت اکتشافات آن بسیار فراتر از دوربین قدیمی هابل است که از سال 1993 مشغول به کار است. شاید اگر آسیبدیدگی این دوربین جدی باشد، فشارها بر ناسا برای تخصیص پرواز تعمیر هابل افزایش یابد. آخرین ماموریت تعمیر هابل قرار بود در سال 2004 انجام شود که بهدنبال فاجعه انفجار شاتل کلمبیا در زمستان 2003 لغو شد. قرار بود در این پرواز، دو ابزار جدید، دوربین زاویهباز3 و طیفنگار اجرام کیهانی جایگزین WFPC2 و طیفنگار STIS شوند. مایکل گریفین، مدیر ناسا بهتازگی اعلام کرده است ماموریت تعمیر هابل منتفی نیست و ناسا در حال بررسی چگونگی انجام این ماموریت با محدودیتهای جدید است. اگر آخرین ماموریت تعمیر هابل تصویب شود، این تلسکوپ خواهد توانست تا سال 2010 و شاید بیشتر در مدار زمین باقی بماند و با ابزارهای بسیار قدرتمند خود، دوربین زاویهباز3، دوربین پیشرفته مطالعاتی، دوربین و طیفنگار فروسرخ و طیفنگار اجرام کیهانی، دورترین اجرام عالم را شکار کند