در این تاپیک افات گیاهان زراعی رو که شامل
افات غلات
افات پنبه
افات چغند قند
افات دانه های روغنی
افان نباتات علو فه ایی
افات سیب زمینی
افات حبوبات و سیبزیجات
سعی می کنم براتون توضیح بدم !! :20:
Printable View
در این تاپیک افات گیاهان زراعی رو که شامل
افات غلات
افات پنبه
افات چغند قند
افات دانه های روغنی
افان نباتات علو فه ایی
افات سیب زمینی
افات حبوبات و سیبزیجات
سعی می کنم براتون توضیح بدم !! :20:
ملخ مراکشی Dociostaurus maroccanus (orth:Acrididae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
چون اولین بار در مراکش جمع آوری شد به آن ملخ مراکشی گویند.این آفت در نواحی کوهستانی و ارتفاعات خشک نواحی مدیترانه وجود دارد.در ایران ملخ مراکشی از استانهای مرکزی،فارس،آذربایجان شرقی،گرگان،خوزستان،مازندر ان،ایلام،سمنان گزارش شده است.
شناسایی:
در روی پیش گرده علامتی شبیه به X" "وجود دارد.
تخمگذاری:
این حشره دارای کپسول تخم می باشد.تخمها در قسمت انتهایی این کپسول به شکل اُریب در دسته های40-18 تایی در ردیفهای 4-3 تایی گذاشته میشود .
زیست شناسی:
این حشره قسمت اعظم سال را (تابستان،پاییز، زمستان) را بحالت تخم می گذراند.کپسول تخم معمولاً در نواحی تپه ها که خاکهای فشرده و عاری از پوشش گیاهی دارند تشکیل می شوند.طول دوران پورگی 40-35 روز و طول دوران حشره کامل 60-20 روز است.پوره ها بیشتر از برگهای گرامینه تغذیه می نمایند ولی در سن پنجم علاقه به تغذیه از غلات دارند.
روشهای مبارزه:
1-بیولوژیک : عده زیادی از پرندگان نظیر سارگلو قرمزpastor roseus))،گنجشک،کلاغ سبزقبا از دشمنان طبیعی ملخها میباشند.سوسکهای خانواده Meloidae در مرحله لاروی از تخمهای این آفت تغذیه می کنند.همچنین مگسهای خانواده Tachinidae روی بدن ملخهای کامل و پوره تخم می گذارند که لارو آنها پارازیت داخلی این آفت می باشد.
2-شیمیایی :
فنیتروتیون (ulv 96%)و 5/. - 4/. لیتر به محض خروج پوره ها.
مالاتیو ن (ulv 96%) و 1.5 - 7/. لیتر به محض خروج پوره ها.
لیندین(طعمه) wp و 50 - 250 کیلو گرم به محض خروج پوره ها (طعمه مسموم شامل سبوس گندم با برنج به ذرت 100 کیلوگرم+لیندین 500 تا 1000 گرم آب به اندازه مرطوب شدن)
فنیتروتیون EC 50% و 1 لیتر به محض خروج پوره ها.
فوکسیم + پروپسکور ULV 93% و 4/. لیتر به محض خروج پوره ها.
دیفلوبنزورون ODC 45%و 200 سی سی
سن آئلیا ( Aelia spp (Hem:pentatomidea
معرفی:
در ایران 4 گونه از این جنس وجود دارند که بیشتر در نواحی شمال و غربی کشور وجود دارند.اهمیت این حشرات پس از گندم در درجه دوم قرار دارد.
َ
1- A . acuminata 2- A . furcul
3- A . rostrata 4 A . virgiata
زیست شناسی:
زمستان را بصورت حشره کامل و در دامنه کوهها،دره ها ،دشتهای مشرف به کوهستان در پای بوته های گیاهان یا در زیر کلوخه های خاک به حالت استراحت بسر برده،در اوایل بهار به مساعر شدن هوا از این محلها خارج و روی گرامینه های وحشی تخمریزی می کنند.چون این گیاهان عمر کوتاهی داشته بعد از مدتی از بین می روند و زود می خشکند.در نتیجه پوره های سن 3 به بالا به مزارع جو و گندم مجاور می کنند و از خوشه ها، برگها و ساقه های سبز آبدار گندم تغذیه می کنند.
روشهای مبارزه :
مبارزه شیمیایی:
1- فنیتروتیون Ec 50% و1 لیتر در هکتار
2-فنتیون Ec 50%و 1.2 -1
3- تری کلروفن Sp 80% و1.2 کیلو گرم درهکتار
4-دلتا مترین EC 2.5 % و 300 سی سی در هکتار
سن گندم (کاسه پشتک ورامینی) Eurygaster integriceps HEM : Scutelleridae
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفی:
یکی از آفات مهم گندم و جو است و جرو آفات عمومی می باشد.
مناطق مهم انتشار در کشور:
اغلب مناطق گندمکاری کشور
خسارت:
1-سن مادر: سنهای زمستانگذران می باشند(نر یا ماده) که ارتفاعات زمستانگذران خود را ترک نموده و در بهار به مزارع گندم و جو ریزش می نمایند.
2-پوره ها:پوره های سن اول و دوم تغذیه چندانی نداشته ولی از سن سوم به بعد تغذیه آنها رو به افزایش گذاشته و در سن 4 و 5 به حداکثر خود می رسند.
3-سن های نسل بهاره:این حشرات که همان سن های بالغ نسل جدید می باشند برای ادامه رشد و بدست آوردن قدرت پرواز به محلهای تابستانه و زمستانه خود احتیاج به تغذیه از دانه های سفت و آماده برداشت گندم دارند.
چنانچه تراکم پوره ها در متر مربع به بیشتر از 5 عدد پوره برسد مبارزه بر علیه سن گندم ضروری است.
خسارت در رابطه با گیاه میزبان:
1-خسارت سن در مرحله پنجه زنی به تشکیل ساقه یا ابتدای تشکیل خوشه:در این مرحله حشرات نر یا ماده زمستان گذران از شیره برگ،شیره جوانه مرکزی،شیره ساقه جوان (قبل از ظهور خوشه با ابتدای نشکیل خوشه) مکیده و خوشه را خشک می نماید.این گونه خسارت خسارت کمی نام دارد و در نهایت خوشه تشکیل نمی شود.
2-خسارت در مرحله گل دادن و ابتدای تشکیل دانه:در این مرحله از رشد حشرات کامل زمستان گذران و پورهای سنین پایین خسارت زده می شود که یا شیره ساقه را می مکد و خوشه می خشکد و یاپوره های سنین 2و3 از خوشه گندم و جو در مرحله گلدهی تغذیه و در نهایت دانه پوک می شود.
3-خسارت در مرحله شیری و خمیری شدن دانه تا رسیدن گندم:در این مرحله سن های بالدار و پوره ها فقط از دانه تغذیه می کنند و به هیچ عنوان ساقه را نمی مکند.در این مرحله خسارت کیفی بیشتر مد نظر است چون سنها آنزیمهایی را برای "اینترولیز" پروتئینهای دانه گندم وارد دانه گندم میکنند که این آنزیم ها در داخل دانه باقی می مانند و در نهایت کیفیت خمیری آرد پایین آورده و اصطلاحاً خمیر ور نمی آید.
زیست شناسی:
زمستان را بصورت حشره کامل زیر پای بوته های گون یا Astrogalus و درمنهArtemesia حالت دیاپوز می گذرانند.در بهار وقتی دما به 20 درجه سانتی گراد می رسد سنها از اماکن زمستهنه خارج و بطور دسته جمعی پرواز می کنند.پرواز سنها معمولاً در اواخر اسفند و اوایل فروردین ماه شروع و در مناطق سردسیر از اواسط اردیبهشت ماه تا اوایل خردادماه ادامه دارد.در یک مزرعه 2 یا 3 بار ممکن سن است ریزش نماید.
معمولاً 5-4 روز بعد از ریزش،جفتگیری کرده و 5 روز بعد تخمریزی می کنند.تخمها 3-2 ردیفی در دسته های 14 عددی در زیر برگها قرار داده می شوند.دوره جینی تخم 2-1 هفته طول می کشد سپس پوره ها خارج می شوند و سپس حشرات کامل نسل بهاره ظاهر می شوند.حشرات کامل نسل بهاره پس از ذخیره چربی مورد نیازبدن خود برای تابستانگذرانی به ارتفاعات شمالی می روند.سنها پس از ریزش اولین بارندگی های از ارتفاعات شمالی به دامنه های جنوبی می روند و در زیر بوته های گون و درمنه زمستانگذرانی می کنند.
مبارزه:
1- مبارزه بیولوژیک:
7 گونه زنبور پارازیتوئید تخم از خانواده Hym:Scelionidae :
basalis Asolcus=Trissolcus
T.grandis
T.rufiventris
T.semistriatus
T.vassilievi
T.festiva
T.tumidus
5 گونه مگس از خانواده ( DIp:Tachinidae ) که در مرحله لاروی پارازیت داخلی حشرات کامل سن گندم هستند:
Phasia oblango
Phasia subcoleoptera
Ectophasia rubra
Chryseria helluo
Helomyia lateralis
2-مبارزه زراعی:
• کشت زود در پاییز(هراکشت) و برداشت سریع در آخر بهار
• کشت واریته های زودرس
• برداشت دو مرحله ای محصول بدین صورت که در مرحله خمیری خوشه ها را درو می کنند و با تسریع در خشک کردن آنها چند روز بعد اقدام به کوبیدن آنها می کنند.
• کشت جو در مناطق سن خیز چون زودتر از گندم برداشت می شوند.
3- مبارزه شیمیایی:
1- فنیتروتیون Ec 50%و 1 لیتر در هکتار
2-فنتیون Ec 50% و1.2 -1
3- تری کلروفن Sp 80%و 1.2 کیلو گرم درهکتار
4-دلتا مترین% EC 2.5 و 300 سی سی در هکتار
سوسك سياه گندم Zabrus tenebrioides
(col.: Carabidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
لاروها از برگ و حشرات كامل از گل و دانه ها در مرحله شيري تغذيه مي نمايند. خسارت لارو روي جوانه هاي گندم مشاهده مي شود كه در اثر آن برگها روي زمين مي خوابند. خسارت اين آفت بصورت لكه اي در مزرعه ديده مي شود و حشرات كامل روز گندمهاي شيري از قاعده دانه شروع به تغذيه مي كنند. آفت درتمام مناطق کشور بویژه گلستان، مغان، لرستان، آذربایجان، فارس، کرمانشاه و ایلام گسترش دارد.
زيست شناسي
زمستان را به صورت لارو در زير خاك به سر مي برد. در اوائل بهار از برگهاي ضعيف غلاتي كه تازه سبز شده اند تغذيه مي كنند. حشرات كامل در اواخر بهار و اوائل تابستان هنگامي كه دانه هاي غلات شيري شده اند شروع به تغذيه مي كنند. سپس جفت گيري و حشره ماده تخمها را تا عمق 18 سانتي متري به صورت تك تك يا در دسته هاي 5-3 عددي در خاك مي گذارد. هر حشره ماده 80-40 عدد تخم مي گذارد. دورة جنينين تخم 17-8 روز و 3 سن لاروي دارد. لارو به صورت سن 1 يا 2 و به ندرت به صورت سن 3 زمستانگذراني مي كند. اين حشره ديا پوز حقيقي ندارد ولي فعاليت تغذيه اي آن در فصل سرد نقصان مي يابد. طول دوره لاروي حدود 86 روز و لارو در طول روز در دالانهاي زيرزمين استراحت نموده و شبها براي تغذيه خارج مي شود. ابتدا از پارانشيم خوره و رگبرگ را به جا مي گذارد. علاوه بر غلات از گرامينه هاي وحشي نيز تغذيه مي كند. شفيره در لانه هاي لاروي در خاك تشكيل مي شود. دورة شفيرگي حدود 18 روز و 1 نسل در سال دارد.
کنترل شیمیایی:
1- دیازینون G 5 %و- 30-40 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت
2- دیازینون EC 60 % و 1 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت
3- کارباریل WP 85 % و3.5-3 کیلوگرم در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت
4- فوزالن EC 35% و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت
5-کلرپیریفوس EC 40.8 % و 2-1.5 لیتر در هکتار بمحض دیدن اولین خسارت
کنترل زراعی:
1-تناوب زراعي.
2-انجام شخم و ديسك پس از برداشت
مينوز برگ غلات Cereal leaf miner
Syringopais temperatella
(lep.: Elachistidae)
معرفي آفت
به نامهاي دفك، شعله، كرف معروف است.
يكي از آفات گياهان زراعي گرامينه نظير گندم، جو، يولاف و برخي از علفهاي هرز اين خانواده مي باشد. همچنين از علفهاي هرز خانواده Malvaceae و Compositae نيز تغذيه مي نمايد. لارو اين آفت از بين دو اپيدرم فوقاني و تحتاني تغذيه نموده و فضولات خود را به جا مي گذارد كه اين فضولات قهوه اي و سپس سياهرنگ مي گردد. به نامهاي محلي دفك، شعله، كرف معروف است و در كشورهاي عربي به آن دودي مي گويند. آفت در فارس، ایلام، لرستان، کرمانشاه، بوشهر، گلستان، خوزستان و کوهکیلویه شایع است.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لاروهاي سنين دوم به بعد در داخل برگهاي غلات و علفهاي هرز ميزبان سپري مي كند. در اواخر اسفند و اوائل فروردين لاروها از برگ خارج در اعماق 1-5/0 سانتي متري خاك با تشكيل پيله سفيد رنگ تبديل به شفيره مي شوند. دوره شفيرگي حدود 2 هفته، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. طول عمر حشرات كامل حدود 3 هفته مي باشد. حشرات كامل پس از 2-1 روز تغذيه از شهد گلها و گياهان مرتعي جفت گيري و تخم ريزي مي كنند. تخمها دسته اي به تعداد 56-29 عدد در پاي بوته ها، در بين درزها و شكاف خاك گذاشته مي شود. دوره جنيني تخم 12-10 روز. سپس لاروهاي تئونات وارد خاك شده و در درون خاك حجره گلي را تشكيل مي دهد و تمام طول دوران گرم بهار و تابستان را به حالت دياپوز سپري مي كنند. از اوائل آذر يا زودتر بعد از ريزش اولين بارنهاي پائيزي يا اولين آبياري در مزارع آبي لاروها به تدريج از حالت دياپوز خارج و فعال شده، از بوته ها بالا رفته خود را به نوك برگ رسانده وارد پارانشيم مياني برگ مي شوند. لاروها پس از رشد كامل وارد خاك شده و تبديل به شفيره مي شود. بنابراين 1 نسل در سال دارد.
کنترل
زراعی :
1-تناوب زراعي
2-شخم تابستانه بعد از برداشت محصول.
3-آتش زدن كاه و كلش مزارع (تقريباً هر 4 سال يكبار كافي است).
4-چراي سبز مزارع آلوده
شیمیایی : دیازینون EC 60 % ، 1 لیتر در هکتار ، در اوایل پنجه زنی ، 1 نوبت
زنبور ساقه خوار گندم Wheat stem sawfly
Cephus pygmaeus
(Hym: Cephidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
علاوه بر گندم، جو، چاودار و يولاف را نيز مورد حمله قرار مي دهد. لارو اين آفت در داخل ساقه گياهان ميزبان شده و از بافت داخلي ساقه تغذيه مي كند و مانع رسيدن شيره گياه به خوشه شده و دانه ها پوك و سبك مي گردند. (بنابراين خوشه سبك است و صاف مي ايستد در صورتي كه خوشة سالم سنگين است و خميده. يكي از راههاي تشخيص، صاف ايستادن خوشه به دليل سبكي است.)
زيست شناسي:
يك نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو در داخل پيله در درون طوقه گندم و جو به حالت دياپوز سپري مي كند. از اواخر اسفند يا اوايل فروردين در صورت مناسب بودن شرايط محيطي مخصوصاً رطوبت خاك لاروها در همان محل تبديل به شفيره شده و حشرات كامل از اواخر فروردين ماه در مزارع غلات ظاهر مي شوند. در صورتي كه شرايط مساعد نباشد لاروها به همان صورت تا بهار سال بعد باقي مي ماند (برخي 1 نسل را در 2 سال طي مي كنند اگر رطوبت خاك كافي نباشد.) حداكثر جميت حشرات كامل در ارديبهشت ماه ظاهر مي شود. حشرات كامل بعد از تغذيه از نوش گلها بويژه گلهاي ازمك و خردل وحشي، جفت گيري و حشره ماده با تخم ريزخ ود بصورت انفرادي در داخل ساقه گندم تخم ريزي مي نمايد. در هنگام تخم گذاري معمولاً گندم در مرحله ساقه رفتن و در مزارع زود كاشت در حال خوشه رفتن است. به طور كلي مزارع زود كاشت و ارقام زود رس ترجيح داده مي شوند.
تخم در داخل ميانگره هاي بالائي ساقه قرار داده مي شود. (لارو اگر در وسط باشد تغذيه ناكافي دارد ولي در بالا تغذيه كافي دارد.) دورة جنيني 12-8 روز سپس لاروها به طرف پائين ساقه شروع به فعاليت مي كنند. دورة لاروي 30-25 روز و در اين زمان لارو خود را به محل طوقه در داخل خاك رسانده و قسمتي از جدار طوقه را به صورت دايره جويده و نازك مي كند و سپس مواد جدا شده را به ترشحات بزاقي مخلوط و درپوش محكمي براي لانة خود به وجود مي آورد و پس از تنيدن پيله نازك حدود 9-8 ماه از سال را (تابستان، پائيز، زمستان) به صورت دياپوز سپري مي كند. اواخر اسفند يا اوايل فروردين لارو تبديل به شفيره شده. دورة شفيرگي 25-20 روز، سپس حشرات كامل همزمان با مرحله ساقه رفتن و شروع مرحله خوشه رفتن گندم ظاهر مي گردند.
کنترل:
1-شخم عميق يا سطحي و زير رو رو كردن كلشهاي آلوده.
2-سوزاندن بقاياي گياهي.
3-تناوب زراعي.
4-تغيير تاريخ كشت چون اين حشره بيشتر گندمهاي زمستانه و زودرس را مورد حمله قرار مي دهد. با كشت ارقام ديررس مي توان از ميزان خسارت آفت كاست.
5-رقم گندم آزادي و رقم جو و الفجر نسبت به اين آفت تا حدودي مقاومند.
6-كود و تقويت گندم باعث دوام و ايستادگي ساقه مي شود و قدرت تحمل گندم را در مقابل آفت را زياد مي كند.
مگس فري گندم fruit fly
Oscinella frit
(Dip: Chloropidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
يكي از آفات گندم، جو، يولاف، ذرت، چاودار مي باشد. لارو آفت با تغذيه از جوانه مركزي گندم و جو سبب خشك شدن آن مي گردد و در اثر حمله اين آفت جوانه هاي ديگري از اطراف بوته خارج شده و بوته بسيار پر پشت ولي رشد نكرده و خوشه تشكيل نمي شود.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لاروسن آخر به سر مي برد. در اوايل بهار تبديل به شفيره شده و پس از حدود 1 هفته حشرات كامل ظاهر مي شوند. پس از تغذيه هر مگس ماده حدود 40-30 عدد تخم در غلاف برگ و به ندرت در پهنك برگ يا كنار طوقه گندم و يا گرامينه هاي ديگر قرار مي دهند. 5-3 روز بعد لاروها ظاهر و به سمت جوانه مركزي بوته رفته و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. دوران لاروي 3-2 هفته، سپس لاروها در لابه لاي برگها تبديل به شفيره مي شوند و پس از حدود 1 هفته حشرات كامل نسل دوم ظاهر مي شوند.
لاروهاي نسل دوم خود را به گندمهاي شيري رسانده و از آنها تغذيه مي نمايند. اين حشره ممكن است تا 3 نسل در سال داسته باشد.
کنترل:
1-زراعتهاي كُرپه (دير كاشت) بيش از مزارع هراكشت (زود كاشت) مورد حمله قرار مي گيرند. بنابراين بايستي از كشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداري كرد.
2-نسل تابستانه آفت روز علفهاي هرز خانواده گرامينه سپري مي گردد. بنابراين توصيه مي شود نسبت به وجين علفهاي هرز ميزبان آفت اقدام شود
مگس زرد ساقة گندم Chlorops pumilionis
(Dip.: Chloropidea)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
در درجه اول به گندم و جو و به ندرت به چاودار حمله مي كند. لاروها تغذيه خود را از خوشه نورس شروع كرده و به طرف ساقه و پائين پيشري مي كند. در اثر حمله آفت برگهاي بالائي بوته رشد ننموده، بوته گندم كوتاه و ضعيف مي شود و با باز كردن ساقه كانال تغذيه اي مگس را مي توان مشاهده كرد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لارو در داخل ساقه گندم سپري نموده، در ابتداي فصل بهار تبديل به شفيره شده سپس حشرات كامل ظاهر و پس از جفت گيري تخمهاي خود را در سطح فوقاني برگها و كنار رگبرگ اصلي قرار مي دهد. معمولاً روي هر بوته 2-1 عدد تخم ديده مي شود. لاروها پس از خروج در ساقه شروع به فعاليت و در بند اول ساقه تبديل به شفيره و سپس حشرات كامل نسل دوم ظاهر مي شوند كه مجدداً روي برگهاي غلات پائيزه تخم ريزي مي كند و لاروهاي اين نسل در نزديك طوقه در ساقه گندم زمستان گذراني مي كند.3-2 نسل در سال دارد.
کنترل:
1-كاشت ارقام زودرس.
2-تناوب زراعي.
مگس ساقه گندم Meromyza Saltatrix
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خسارت آن شبيه به مگس فري گندم مي باشد و لارو از جوانه مركزي و ساقه لطيف گندم همچنين از گل و دانه نرم غلات تغذيه مي كند. حشره كامل زرد كم رنگ، پشت سينه داراي 3 نوار طولي و روي شكم نيز سه نوار تيره وجود دارد. لارو پس از رشد كامل 8-6 ميلي متر طول دارد. زمستان را به صورت لارو در ساقه و در طوقه غلات پائيزه يا برخي از گياهان گرامينه مي گذارند.
کنترل:
1-زراعتهاي كُرپه (دير كاشت) بيش از مزارع هراكشت (زود كاشت) مورد حمله قرار مي گيرند. بنابراين بايستي از كشت غلات بهاره در مناطق آلوده خودداري كرد.
2-نسل تابستانه آفت روز علفهاي هرز خانواده گرامينه سپري مي گردد. بنابراين توصيه مي شود نسبت به وجين علفهاي هرز ميزبان آفت اقدام شود
شپشك ريشة گندم Porphyrophora tritici
(Hom.: Margaradidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
آفت مذكور در مزارع ديم گندم و جو استانهاي همدان، مركزي، اردبيل، زنجان، كرمانشاه، كردستان و فارس مشاهده شده است و علاوه بر اين از ريشه دو گونه علف هرز Boissiera Sp. و Agropyrom Sp. از خانواده گرامينه نيز جمع آوري گرديده است. اين حشره بعد از تفريخ از تخم در روز ريشة گندم (محل پنجه زني) مستقر شده و با تغذيه از شيرة گياهي ميزبان، موجب ضعف بوته ها و مانع پنجه زني و رشد طبيعي آنها مي گردد. كليه بوته هاي آلوده اكثر انشعابات خود را از دست مي دهند. بوته هاي مورد حمله نسبت به بوته هاي سالم از قدرت ريويش فوق العاده كمتري برخوردار بوده و به صورت علفي در آمده و رنگ آنها نيز به تدريج به زردي مي گرايد به نحوي كه بوته هاي آلوده در مزارع به سهولت قابل تشخيص مي باشند. اغلب بوته هاي آلوده به مرحله بارورري و خوشه دهي نمي رسند و بوته هائي كه به اين مرحله مي رسند اولاً طول آنها بسيار كمتر از بوته هاي سالم بوده و ثانياً پنجه زني آنها نيز به مراتب كمتر از بوته هاي سالم مي باشد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري كرده و در اوايل بهار با مساعد شدن شرايط آب و هواي محيط در روي ريشه از شيره گياهي تغذيه مي كند. پوره پس از گذراندن مرحله سن يكم، در مرحلة دوم پورگي به شكل حبابي به نام سيست در مي آيند. از نيمة دوم ارديبهشت ماه فعاليت تغذيه اي Cyst كاسته شده و تغيير رنگ مي دهد و در اواخر ارديبهشت ماه حشرات ماده از Cyst خارج مي شوند. خروج حشرات ماده تا دهه اول خرداد ماه ادامه دارد. بعد از طي حدود 7-5 روز حشره بدنش فشرده تر شده و بي حركت، در حالي كه تارهاي ابريشمي بلند و سفيد رنگ شبيه تار پنبه دور بدنش ترشح مي نمايد. اگر به تدريج بر انبوهي و طول اين تارها افزوده شده و بعد از 10- روز، بدون هيچگونه تغييرات ظاهري در لابه لاي تارهاي مذكور شروع به تخم ريزي مي نمايند. حشره در طبيعت تخم هاي خود را در عمق هاي 8-5 سانتي متري خاك قرار مي دهد. تعداد تخمهاي شمرده شده حداكثر تا 284 عدد و حداقل آن 24 عدد بوده است. حشره بصورت بكرزائي تخمگذاري مي كند ولي با توجه به وجود افراد نر احتمال توليد مثل دو جنسي نيز وجود دارد. حشره زمستان را به صورت پوره هاي سن اول در زير خاك سپري مي كند و با مساعد شدن شرايط اقليمي فعاليتهاي خود را در اواخر اسفند يا اوايل بهار از سر مي گيرد.
کنترل:
1. برداشت بموقع
2. شخم عمیق پس از برداشت
3. تناوب زراعی
4. آیش
5. کنترل علفهای هرز
شته روسی گندم Diuraphis noxia (Mord.)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين شته ها منحصراً روي غلات منجمله گندم هستند. در ايران فرم جنسي جمع آوي نشده و احتمالاً بصورت بكرزائي توليد مثل مي كنند. معمولاً خوشه هاي گندم و جوي آلوده خميده مي شوند. در شيراز ناقل بيماري نوار زرد گندم وجود دارد (ايزدپناه، 1361). برگ انتهائي گياهان آلوده برنگ زرد و سفيد درآمده خشك مي شود. در مراحل ابتدائي الودگي لبه برگها در امتداد طولي خود لوله مي شوند. گاهي فاصله برگها كم شده ساقه بد شكل مي شود. مي تواند ناقل بيماري موزائيك جو نيز باشد.
اين حشره ضمن تغذيه از قسمت عمقي بافت برگ و مكيدن شيره گياهي برگ ها را به صورت لوله اي در مي آورد، به همراه بزاق خود توكسيتي به داخل گياه تزريق مي كند كه موجب كاهش ظرفيت فتوسنتز و در نتيجه آسيب غشاي كلروپلاست ها مي شود. به همين دليل مبارزه با اين شته به وسيله سموم تماسي، در عمل با مشكل مواجه مي شود. ولي سموم سيستميك مؤثر هستند. دشمنان طبيعي اين آفت قادر به يافتن شته ها در داخل برگ هاي لوله شده نيستند بنابراين يكي از بهترين راه هاي كنترل اين آفت استفاده از ارقام مقاوم است.
کنترل شیمیایی:
1-اکسی دیمتون متیل EC25% و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
2- دیمتوآت EC40%و1.5 لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
3- پریمیکارپ WP50% و0.5-1 کیلو گرم در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
4- تیومتون E25% و 1 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
5- مالاتیون EC75% و2.5 لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، 1 نوبت
ساقه خوار ايراني ذرت Iranian stem corn borer
Ostrinia nubilalis persica
(Lep: pyraustidae)
معرفي آفت
در بيشتر كتابهاي قديي فارسي زير گونة Ostrinia nubilalis nubilalis كه موسوم به ساقه خوار اروپايي (European corn borer) مي باشد به عنوان ساقه خوار ذرت معرفي شده است. اما تحقيقات انجام شده نشان مي دهد كه زير گونة Ostrinia nubilalis sub sp. Persicae كه آن را مي توان تحت عنوان ساقه خوار ايراني ذرت معرفي نمود. در كشور ما فعاليت دارد و تاكنون از مناطق شمالي كشور در استانهاي گيلان، مازندران و گلستان گزارش شده است.
طرز خسارت و گياهان ميزبان:
آفت پلي فاژ بوده كه حدود 200 گونه ميزبان براي آن گزارش شده است كه داراي ترجيح ميزباني به گياهان ذرت (به خصوص ذرت دانه اي)، برنج و گندم داشته و علاوه بر اين به گياهان جو، چاودار، پنبه، سويا، آفتابگردان، گوجه فرنگي، سيب زميني، كنف و… و همچنين تعداد زيادي گياهان خودرو (علفهاي هرز) حمله نمودكه كه در اين ميان يك نوع ترجيح ميزباني به گرامينه هاي وحشي و همچنين علف هرز مستك Xanthium strumarium دارد و علاوه بر اين علف هرز، روي يولاف وحشي، لويي، ني معمولي، فالاريس، مَرغ، اويار سلام، گل گندمي، درمنه، كاسني، تاج خروس، علف هفت بلند، سلمه تره، سيب زميني ترشي، سوروف، پنيرك، گاوپنبه، ارزن وحشي و تاج ريزي كه در حاشية مزارع و كانالهاي آبياري ديده مي شود، فعالتي دارد. لارو آفت مذكور از قسمتهاي مختلف گياه ميزبان نظير برگ، ساقه، بلال (بويژه بلال) تغذيه نموده و خسارت مي زند.
زيست شناسي:
اين آفت 3 تا 3.5 نسل در سال داشته و زمستان را به صورت لارو و اغلب در سن پنجم آن، در داخل ساقه هاي باقي مانده در مزرعه و يا در خارج از آن و داخل ساقه ميزبانهاي ثانوي (به ويژه مستك و ني) گذرانده و لاروهاي زمستان گذران آن از اواسط بهار تبديل به شفيره شده و بعد از يك تا دو هفته حشرات كامل نسل زمستان گذران به پرواز در آمده و از اواخر ارديبهشت ماه تا اواسط خرداد ماه بسته به شرايط جوي در مزارع گندم و مزارع ذرت زود كاشت و يا روي ساير ميزبانها تخم ريزي مي كنند. اصولاً اين حشره شب پرواز بوده و ماده ها بيشترين تخم ريزي خود را در ساعات غروب و يا نزديك نيمه شب انجام مي دهند ولي داراي رفتار فعالتي در روز حتي در شرايط آفتابي نيز مي باشند و در اين مرحله از فعاليت اغلب روي گل ها نشسته و از نوش آنها تغذيه مي كنند. همچنين در مزارع ذرت انبوه و سايه دار، تخم ريزي ماده ها در ايام روز نيز مشاهده شده است. ماده ها در طول عمر خود چندين بار جفت گيري و تخم ريزي مي كنند و هر بار به طور معمول 200-20 عدد تخم عدسي شكل خود را در كنار هم و به طور رديفي و جمعي اغلب در كنار رگبرگ اصلي و بيشتر در سطح برگهاي مياني بوته ها و تا اندازه اي نزديك غلاف قرار مي دهند. دورة جنيني سپس لاروهاي جوان خارج مي شوند. لاروها ابتدا از برگهاي ترد و لطيف گياه تغذيه نموده و بعد ساقه يا بلال را سوراخ نموده و وارد گياه مي شود. مدت رشد در مرلحه لاروي نيز براي نسلهاي فعال در بهار و تابستان به ترتيب به طور متوسط 30-25 روز محاسبه شده است. به طور كلي در منطقه شمال دورة نشو و نماي فردي در مراحل تخم، لارو، شفيره و حشره كامل در دو نسل بهاره و تابستان شروع مي شود تحت تأثير تغييرات جوي منطقه در پائيز طولاني شده و از 2 ماه تا 8 ماه به طول مي انجامد. بنابراين لاروهاي زمستانگذران بعد از سپري كردن حدود 8 ماه در بهار سال آينده تبديل به شفيره و سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند.
کنترل:
1-مبارزه زراعي: با توجه به اينكه زمستان گذراني آفت در درون ساقه باقي مانده گياهان ميزبان از سال قبل مي باشد بايد توجه باشد برداشت محصول از قسمتهاي پائيني گياه انجام گيرد و همچنين بقاياي گياهي نيز جمع آوري و سوزانده شود.
2- مبارزه بيولوژيك: اين آفت داراي دشمنان طبيعي گوناگوني مي باشد كه در اينجا به مهمترين آنها اشاره مي شود: Trichogramma maidis (Hym.: Trichogrannatidae) كه پارازيتوئيد تخم مي باشد.
پارازيتوئيد تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)
پارازيتوئيد لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)
پارازيتوئيد شفيره Brachymeria intermedia (Hym.: Chalcididae)
3. کنترل شیمیایی :
1- مونوکروتوفوس SL40% و 2لیتر 3-2 نوبت به محض ظهور آفت
2- فوزالن EC35% و 3لیتر درهکتار
كرم ذرت Sesamia Cretica
(Lep: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
از آفات مهم ذرت مي باشد كه در مناطق جنوبي و مركزي كشور انتشار داشته و داراي ميزبانهاي متعددي مي باشد كه همواره ذرت خوشه اي، ذرت، نيشكر و سودان گراس را به ساير ميزبانها ترجيح مي دهد.
نحوة خسارت:
لاروهاي سنين اوليه بيشتر از برگهاي تازة فوقاني بوته ذرت تغذيه نموده و آنها را سوراخ سوراخ مي كند. حملة آفت به مزارع ذرت مصادف با تشكيل گل آذرين نر و قبل از ظهور آن است.
لاروها با سوراخ كردن برگهاي در بر گيرنده گل آذرين وارد آن شده و از گلهاي نر تغذيه مي كنند. هر گاه تغذيه از پاية گل آذين صورت بگيرد. باعث خشك شدن آن مي گردد. قطع كردن پايه گل آذين سبب خشك شدن آن شده كه از دور نمايان است. گاهي لاروها موفق به خشك كردن گل آذين نشده و با تغذيه از گلهاي نر در ساقة آن نفوذ مي كنند. اگر تخم ريزي روي غلافهاي جانبي بوته انجام گيرد، لاروها از همان محل وارد ساقه مي گردند. تعدادي از لاروها وارد خوشة بلال شده و از آن تغذيه مي كنند. ورود لارو به خوشه گاهي از قسمت فوقاني صورت مي گيرد كه در اثر تغذيه از كاكل ذرت باعث قطع آنها مي گردد و سرانجام لارو خود را به دانه ها رسانيده و ضمن تغذيه از آنها وارد چوب بلال مي شوند. ورود لارو به خوشه هميشه از قسمت فوقاني صورت نگرفته و گاهي با تغذيه و سوراخ كردن برگهاي پوشش بلال وارد آن شده و از آن تغذيه مي كند. حركت لاروها در داخل ساقه مسير مشخصي ندارد. گاهي از بالا به پائين و گاهي از پائين به بالا حركت مي كند ولي كمتر به قسمت طوقه گياه نزديك مي شود.
زيست شناسي
زمستان را به صورت لارو كامل در جوانه هاي جانبي بوته درون شاخه ها و داخل ساقه ذرت باقي مانده و در مزارع به سر می برد. در شرايط مساعد و در اواخر بهار لارو تبديل به شفيره شده و سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. حشرات ماده بعد از آميزش با نر تخمهاي خود را به تعداد زياد تا 400 عدد در دسته هاي متعدد (8-4) در زير غلاف برگهاي ذرت و يا نيشكر و ساير ميزبانها قرار مي دهند. دورة جنيني تخم حدود 10-7 روز، سپس لاروهاي جوان خارج مي گردند. لاروهاي جوان فعاليت خود را تقريباً در كنار هم و با تغذيه از برگهاي جوان و نزديك به محل غلاف كه در ضمن قسمت ترد و نازك نيز مي باشد، شروع مي كنند. لاروها تقريباً از سن دوم توانائي نفوذ به داخل ساقه را پيدا مي كنند. لاروهاي سن آخر (سن پنجم) معمولاً قبل از شفيره شدن مراحل پيش شفيرگي را پشت سر مي گذارند و در اين مرحله لارو با استفاده از بزاق دهان و فضولات خود پيله مخصوص ايجاد مي كند. سپس درون آن به شفيره تبديل مي شود. محل شفيره شدن معمولاً بين علف، برگهاي خشك شده و ساقه يا در داخل دالان تغذيه يا زير پوست بلال و يا درون خوشه و حتي كاكل ذرت و درون گل آذين نر مي باشد. بعد از مدت كوتاهي با توجه به حرارت دورة شفيرگي پايان مي يابد و حشرات كامل سزاميا در دو جنس نر و ماده ظاهر مي شوند. در هر حال نرها زودتر از ماده ها به پرواز در مي آيند و در جست و جوي ماده ها شبها فعاليت مي كنند. ماده ها بعد از جفت گيري اغلب در ايام شب به تخم ريزي در زير غلاف برگ مي پردازند. در شرايط مساعد فصل زراعي يك دوره نشو و نماي فردي سزاميا از مرحله تخم تا ظهور حشره كامل از 45-40 روز به طول مي انجامد. به طور كلي سزاميا آفت چند نسلي (Polyvoltine) است و با توجه به منطقه در سال از 3 تا 5 نسل متوالي در سطح فلات ايران ايجاد مي كند. در مزارع ذرت استانهاي اصفهان و تهران 3.5-3 نسل، در خوزستان 5-4 نسل دارد.
کنترل:
پارازيتوئيد تخم Platytelenomus hylas (Hym.: Scelionidae)
پارازيتوئيد لارو Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae)
جمع آوري و آتش زدن بقاياي گياهي در مزرعه در كاهش جمعيت آفت مؤثر است. همچنين مي توان علاوه بر گونه هاي زنبور Trichogramma Spp. را جهت مبارزه با اين آفت تكثير و توزيع نمود.
كرم ساقه خوار نيشكر Sesamia nonagrioides subsp. Botanephaga
(Lep: Noctuidea)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
در استانهاي فارس و خوزستان انتشار داشته و علاوه بر ذرت به محصولات ديگر از جمله نيشكر، گندم، برنج، ذرت خوشه اي و سودان گراس نيز خسارت مي زند. اين آفت به غير از ريشه به تمام قسمتهاي گياه ذرت، از جمله برگها، جوانه مركزي، ساقه، بلال، گل آذين نر و ناحيه طوقه آسيب مي رساند.
نحوة خسارت روي ذرت:
الف-خسارت به برگ و جوانه مركزي:
لاروهاي جوان پس از خروج از تخم در بين غلاف و ساقه به طور عمودي در داخل جوانه مركزي نفوذ كرده و آن را ضايع مي نمايند. برگهاي لوله شده اطراف جوانه مركزي پس از باز شدن به صورت رديفي سوراخ سوراخ به نظر مي رسند. سپس اين لاروها در جوانه مركزي به طرف ساقه پيش مي روند. در صورتي كه ورود لاروها از قسمت پائين تر غير از جوانه مركزي صورت گيرد، باعث قطع شدن ساقه و خشك شدن قسمت فوقاين شده و گياه حالت Dead heart پيدا مي كند.
ب-خسارت به ساقه:
عده از لاروهاي نئونات ساقه خوار پس از خروج از تخم از قسمت جوانه مركزي در داخل ساقه ذرت كانال حفر كرده و تعدادي نيز مستقيماً ساقه را سوراخ مي كنند به هر حال در داخل ساقه كانالهائي طويل حفر كرده و خسارت عمده را از اين طريق وارد مي سازند. زماني كه ساقه هاي ذرت جوان و نرم هستند، لاروها قادرند كه از بند عبور نمايند ولي هنگامي كه ساقه ها چوبي و سفت شدند قادر به عبور از بند نبوده و در اين صوررت پس از رسيدن به آن به صورت حلقه اي ناحيه بند تغذيه مي كنند. در نتيجه ساقه در اثر وزش باد شكسته و به زمين مي افتد. در اثر تغذيه لارو از ساقه ذرت زماني كه بوته ها به ارتفاع 40-30 سانتي متري رسيده باشند. برگهاي فوقاني زرد و ضعيف شده بدون ظاهر شدن علايم Dead heart در گياه حالتي شبيه به كمبود مواد غذائي بوجود مي آيد. ايجاد سوراخ در ساقه همراه با دفع فضولات لاروي يكي از علايم تشخيص ساقه خوار است. به خصوص با مشاهده فضولات تازه يا كهنه مي توان به زمان آلودگي پي برد. زماني كه بوته هاي ذرت 4-3 برگي باشند در اثر خسارت آفت كاملاً از بين مي روند ولي بوته هاي مسن تر تحمل بيشتر داشته و به رشد خود ادامه مي دهند.
ج- خسارت به بلال:
بلالهاي ذرت هم از خسارت اين آفت در امان نيستند زماني كه استوانه مركزي بلالها هنوز سفت نشده باشد، لاروها از دانه هاي شيري و استوانه مركزي تغذيه كرده و با ايجاد كانالهاي تغذيه اي به آنها صدمه مي زنند. هنگامي كه استوانه مركزي چوبي و سفت گرديد لاروها عمدتاً از دانه هاي شيري تغذيه مي كنند. تعدادي از لاروها از قسمت فوقاني وارد بلالها شده و در نتيجه تلقيح با اشكال صورت مي گيرد. در مواردي هم لاروها پوششهاي خارجي بلال را سوراخ كرده و خود را به داخل آنها مي رسانند.
هـ – ايجاد حالت جاروئي در گياه:
در اثر از بين رفتن جوانه مركزي، جوانه هاي جانبي رشد كرده و چندين ساقه ضعيف در اطراف جوانة مركزي تشكيل مي شود به طوري كه گياه حالت جاروئي به خود مي گيرد. اين ساقه هاي ايجاد شده قادر به بارآوري نبوده و ضعيف مي مانند.
زيست شناسي روي ذرت در استان خوزستان:
زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل بقاياي ساقه هاي قطع نشده ذرت در مزرعه، قسمت داخلي طوقه و بلالهاي به جا مانده در مزارع و در داخل ساقه هاي زندة نيشكر و ساير علفهاي هرز ميزبان در خاك به سر مي برد. اين لارها در اوايل اسفند ماه با گرم شدن هوا به تدريج تبديل به شفيره مي شوند.
دوره شفيرگي لاروهاي زمستان گذران حدود 15 روز به طول مي انجامد اولين تخم ريزي پروانه ها از هفته اول فروردين ماه شورع و تا 20 فروردين ادامه دارد. تخم ريزي به طور دسته اي و در دسته هاي 4-2 رديفي و معمولاً در داخل غلاف برگاي اوليه ذرت مي باشد. اين آفت بوته هاي جوان 6-4 برگي را كه حدود 20-15 سانتي متر ارتفاع دارند جهت تخم ريزي ترجيح مي دهد. دورة رشد جنين و مدت زمان تفريخ تخم در نسل اول طولاني تر از نسلهاي بعدي بوده و 10 تا 12 روز به طول مي انجامد. سپس لاروها خارج و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. مدت زمان فعالتي لاروهاي نسل اول آفت حدود يك تا يك و نيم ماه و از نيمه دوم فروردين لغايت دهة دوم خرداد به طول مي انجامد. شفيره هاي نسل اول از اواخر ارديبهشت ماه به بعد تشكيل مي شوند و مدت شفيرگي 15-10 روز طول مي كشد. پروانه هاي اين نسل از نيمه دوم خرداد ماه به تدريج ظاهر مي شوند. در فاصله بين فروردين و نيمه دوم خرداد ماه كه نسل اول اين آفت فعاليت دارد. ذرت كشت بهاره، گندم، نيشكر و علفهاي هرز خانوادة گرامينه ميزبانان اين نسل را تشكيل مي دهند و به طور كلي فعاليت نسل اول 3-5/2 ماه يا به عبارت ديگر از اوائل فروردين تا نيمه دوم خرداد طول مي كشد. تخمريزي پروانه هاي نسل اول كه از اوايل خرداد ظاهر مي شوند پس از جفت گيري به دو طريق امكان تخم ريزي دارند:
الف- در مزارع ذرت كشت بهاره تخمريزي مي كنند كه در اين صورت چون اين قبيل مزارع تا حدي چوبي شده و مناسب تخمريزي نيستند لذا در قسمت هاي انتهائي گياه ذرت تخم ريزي مي نمايند. از نيمة دوم خرداد ماه به بعد عمدتاً تخمريزي بر روي علفهاي هرز داخل مزارع صورت مي گيرد. لاروهاي حاصله پس از مدتي تغذيه از علفهاي هرز ميزبان خود را تغيير داده و به ميزبان مورد علاقه يعني كشت بهاره منتقل مي شوند در اين صورت اين قبيل لاروها عمدتاً در قسمتهاي فوقاني گياه فعاليت داشته و سپس به داخل ساقه نفوذ مي كنند.
ب-در تاريخ نيمة دوم خرداد به جز ذرت ميزبانهاي ديگري از جمله ذرت خوشه اي، سودان گراس، برنج و نيشكر در حال رشد در منطقه يافت مي شود كه حشرات ماده بر روي آنها تخمريزي نموده و بدين ترتيب نسل دوم آفت بر روي ميزبانهاي مذكور سپري مي شود. لازم به توضيح است چنانچه نسل دوم بر روي ذرت كشت بهاره مستقر شوند در اين صورت اكثريت لاروها به علت چوبي شدن و برداشت مزارع محكوم به مرگ خواهند بود و به ندرت مي توانند سيكل زندگي خود را تكميل كنند.
نسل دوم:
به دليل گرمي هوا مدت زمان فعاليت نسل دوم كوتاه و حدود 2-1.5 ماه از نيمة دوم خرداد تا نيمة اول مرداد طول مي كشد. فعاليت عمدة اين افراد اين نسل بر روي سودان گراس، ذرت خوشه اي، برنج و نيشكر مي باشد و زمان شفيرگي اين نسل در نيمة دوم تير ماه و پروانه هاي حاصله در اوايل مرداد ظاهر مي شوند.
نسل سوم:
پروانه هاي نسل دوم از دهة سوم مرداد ماه شروع به تخمريزي مي كنند كه تا هفته اول شهريور ماه ادامه مي يابد. در اين زمان سودان گراس و ذرت خوشه اي(مايلو) به علت رشد زياد و چوبي شدن، جهت تخمريزي آفت مناسب نيستند. لذا حشرات ماده به مزارع ذرت كشت دوم (تابستانه)، برنج و مخصوصاً مزارع كشت جديد (plant) نيشكر كه در شهريور ماه كاشته شده اند هجوم مي آورند. اين مزارع مكان مناسبي جهت تخمريزي اين نسل مي باشد. ذرت كشت تابستانه در اين زمان 6-4 برگه بوده و برنج نيز هنوز داراي ساقة نرم مي باشد، به علاوه امكان آلودگي مزارع نيشكر در اين زمان زياد مي باشد.
مدت زمان فعاليت لاروهاي نسل سوم نيز كوتاه بوده و حدود 45-40 روز به طول مي انجامد. شفيره هاي اين نسل از اواخر شهريور لغايت دهة اول مهر ماه تشكيل مي شوند. پروانه هاي اين نسل در دهة دوم مهر ماه ظاهر مي شوند.
نسل چهارم:
تخم يزي نسل سوم در مزارع كشت تابستانه ذرت صورت مي گيرد. احتمالاً ميزبانهاي ديگري به خصوص نيشكر و عفلهاي هرز داخل و حاشية مزارع مكان مناسبي جت تخمريزي آفت مي باشند. در اين مرحله نيز مهاجرت لاروها از علفهاي هرز به طرف بوته هاي ذرت صورت مي گيرد. در اين موقع ميزبان مناسبي مي باشد. مدت زمان فعاليت لاروهاي اين نسل نسبتاً طولاني بوده و 2-1.5 ماه طول مي كشد. شفيره هاي اين نسل از اواخر آبان به بعد تشكيل مي شوند. پروانه هاي حاصل از شفيرهه اي نسل چهارم پس از تخمريزي نسل پنجم را به وجود مي آورند.
نسل پنجم:
اين نسل عمدتاً ناقص بوده و لاروهاي آن همراه با تعداد زيادي از لاروهاي نسل چهارم كه فرصت شفيره شدن را نداشته اند تا آخر زمستان در داخل بقاياي ذرت يا ساير پناهگاهها باقي مي مانند. بنابراين آفت در سال 4.5-4 نسل توليد مي نمايد.
زيست شناسي روي گياه برنج در استان فارس:
پروانه سزاميا تخمهاي خود را در محل اتصال دمبرگ به ساقه برنج در رديفهاي 5-1 تائي مي گذارد، بندرت تخمهاي حشره در روي سطح برگ مشاهده شده است. تعداد تخم در يك دسته به طور متوسط حدود يكصد عدد مي باشد. با مساعد شدن شرايط آب و هوا، تخمهاي تفريخ شده و لاروهاي آفت در حدود يك هفته به طور دسته جمعي در داخل غلاف در بغل جوانه انتهائي برنج زندگي مي كنند. پس از اين مدت لاروهاي جوان به طرف پائين ساقه حركت كرده و تعدادي از لاروها در بين راه ساقه را سوراخ نموده و به بوته هاي ديگر منتقل مي شوند به طوريكه در سنين آخر بيش از يك عدد لارو در داخل ساقه باقي نمي ماند. اين حشره داراي 5 سن لاروي مي باشد. اين افت در شرايط آب و هوائي فيروزآباد داراي 4-3 نسل مي باشد. پروانه هاي نسل اول در فيروزآباد از اوايل فروردين ماه ظاهر و حداكثر تخمريزي در اواخر فروردين ماه در ميزبان لويي صورت مي گيرد. لاروهاي آفت تا آخر ارديبهشت در طول ساقه فعاليت مي نمايند. با گرم شدن هوا، لاروها در داخل ساقه در بالاي سطح آب به شفيره مي روند. از اواخر خرداد ماه پروانه هاي نسل دوم به تدريج در طبيعت ظاهر مي شوند و تخم ريزي آنها در اواسط تير ماه در زراعت برنج انجام مي گيرد. پروانه هاي نسل سوم از اواخر دهة دوم مرداد ماه ظاهر و در اوايل شهريور ماه در زراعت برنج تخريزي مي كنند. لاروهاي درشت نسل مذكور در طول زمستان در روي ريشه برنج در عمق 10-5 سانتي متري خاك زمستانگذراني مي كنند. 4 نسل كامل اين آفت در ممسني داراي 4 نسل در سال مي باشد. پروانه هاي نسل اول از اواخر اسفند ماه ظاهر و حداكثر تخم ريزي آن در اواسط فروردين ماه در علف هرز لويي انجام مي شود. پروانه هاي نسل دوم آفت از آخر خرداد ماه ظاهر و نشو و نماي نسل مذكور تا اوايل مرداد ماه در ميزبان لويي صورت مي گيرد. پروانه هاي نسل سوم از اواسط مرداد ظاهر و تخمريزي پروانه ها در اواخر دهة دوم مرداد ماه در زراعتهاي برنج انجام مي شود. نسل چهارم آفت از اواخر شهريور ماه در مزارع برنج تا آخر آبان ماه كه مصادف با برداشت محصول مي باشد فعاليت مي نمايد. در اين منطقه آفت زمستان را در روي بوته هاي لويي و بقاياي برنج سپري مي نمايد. در ممسني به علت دير كاشت نمودن زراعت برنج آفت در نسل1و2 مراحل تكاملي خود را در ميزبان لويي مي گذراند.
کنترل:
در زراعت برنج اقدامات زير در كم كردن جمعيت آفت مؤثر بوده است.
1-قطع بوته هاي برنج در محل طوقه.
2-يخ آب زمستانه
3-شخم زمستانه را در اسفند ماه وقتي كه اكثريت لاروها به سطح آمده و در داخل كلش برنج به شفيره تبديل مي گردند.
4-حذف ميزبانهاي واسطه به خصوص لويي در اطراف مزارع برنج.
برگخوار تك نقطه اي ذرت Mythimna Loreyi
(Lep: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آفت مزبور از استانهاي گيلان، مازندران، اصفهان، فارس و تهران گزارش گرديده است. علاوه بر ذرت به گياهان مختلفي مانند گندم، جو، برنج، نيشكر، سودان گراس و علفهاي هرز خانوادة گرامينه حمله مي نمايد. لاروهاي سنين اول هنگام حركت حالت Looperداشته و فقط از پارانشيم برگ تغذيه كرده و لكه هاي كشيده و شفاف(window) روي برگ ايجاد مي نمايد. لاروهاي سنين بالاتر از بافت برگ تغذيه نموده و فقط رگبرگها را باقي مي گذارند.
زيست شناسي:
در شرايط خوزستان داراي 4 نسل است كه نسل اول از اسفند ماه تا اواخر ارديبهشت ماه روي گياهان گندم، جو و علفهاي هرز خانوادة گرامينه، نسل دوم از اوايل خرداد ماه تا اواسط مرداد روي سودان گراس، برنج و علفهاي هرز خانوادة گرامينه، نسل سوم از اواسط مرداد تا اوايل مهر روي گياهان ذرت، سودان گراس، برنج و علفهاي هرز خانواده گرامينه و نسل چهارم آفت از اواخر مهرماه تا اواسط اسفند ماه به صورت لاروهاي سنين مختلف در بقاياي ذرت، نيشكر، گندم و علفهاي هرز خانوادة گرامينه زمستان گذراني مي نمايند.
در استان فارس اين آفت در مناطق گرمسير 4 نسل، در مناطق معتدل 3 نسل و در مناطق سردسير 2 نسل در سال دارد.
در استان فارس دو گونه پارازيتوئيد به نام Linnacmyia vulpina از خانوادة Tachinidae و Apanteles sp. از خانوادة Braconidae در طبيعت لاروهاي برگخوار ذرت را پارازيته مي كنند.
مونوکرتوفوس(نواکرون) SL 40% 1لیتر
فوزولن(زولون) EC 35% 3لیتر درهکتار.
سوسك نيشكر(سوسک ریشه خوار) Pentadon idiota
(Col.: Scarabaeidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
آفتي پلي فاژ بوده كه در تمام نقاط ايران به خصوص نواحي جنوبي انتشار داشته و به گياهاني نظير چغندرقند، نيشكر، هندوانه، خيار، پنبه، آفتاب گردان، كنف، سوژا، گوجه فرنگي، سيب زميني، ذرت خوشه اي، ذرت، گندم، مو، سيب، گلابي، توت، زردآلو، آلو، بلوط و پسته خسارت مي زنند. لارو آفت در خاك از قسمتهاي زيرزميني گياه تغذيه مي كند. در روي نيشكر و ذرت خسارت شبيه به هم بوده و هم لارو و هم حشره كامل از داخل ساقه و قلمه تغذيه كرده و مدخل ورودي اغلب توسط خاك اره پر مي شود. بر اثر خسارت وارده قلمه هاي نيشكر پوسيته و ريشه پس از مدتي مي خشكد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لاروهاي سنين مختلف و حشره كامل در داخل خاك به سر مي برد. حشرات كامل از اواخر اسفند ماه ظاهر شده و مدتي بعد جفت گيري و سپس حشرات كامل هنگام غروب و شبها براي تغذيه پرواز مي كنند. حشرات كامل از شاخ و برگ، ساقه و اندامهاي هوائي گياه ميزبان تغذيه مي كنند. دورة فعاليت حشرات مزبور نسبتاً طولاني تر و از بهار شروع شده تا آخر تابستان ادامه دارد. تخم ريزي آن در اعماق 25-5 سانتي متري خاك به صورت تك تك و تدريجي صورت مي گيرد و حشره ماده پس از تخم ريزي مي ميرد. تخم ريزي از اواسط فروردين ماه شروع شده و حداكثر آن در ماههاي تير و مرداد مي باشد. هر حشرة ماده حداكثر 55 عدد تخم مي گذارد.
دورة جنيني 4-3 روز مي باشد. اين آفت هر 20-15 ماه يك نسل دارد. لاروهاي اين آفت اكثراً ناحيه پشته را نسبت به كف جوي آبياري ترجيح مي دهد. آلودگي مزارع به صورت لكه اي بوده و حشرات كامل معمولاً مزارع كشت جديد (plant) را نسبت به مزارع بارز (Ratoom) را جهت تخم ريزي ترجيح مي دهد. لارو سرانجام تبديل به شفيره شده و پس از دو هفته حشره كامل بيرون آمده ولي به سطح زمين نيامده بلكه زمستان را در حفره هايي كه ترتيب داده اند تا بهار باقي مي ماند.
کنترل:
1- شخم زمين آلوده
2- وجين و انهدام علفهاي هرز
شب پره زمستاني يا آگروتيس Agrotis Segetum
(Lep.: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
در تمام مناطق ايران انتشار داشته و علاوه بر چغندرقند به ريشه و طوقه گياهان مختلفي مانند ذرت، پنبه، خيار، گوجه، سيب زميني، يونجه، آفتابگردان و… حمله مي نمايد. لاروهاي جوان از قسمتهاي هوائي ميزبان تغذيه كرده و چندان خسارتي ندارند. در سنين بالاتر از محله طوقه و يا كمي پائينتر تغذيه نموده و سبب قطع شدن گياه مي گردند. از اين نظر به آن Cut worm يا كرم طوقه بُر گويند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لارو سنين آخر در عمق 15-10 سانتي متري خاك مي گذرانند. در بهار با مساعد شدن شرايط آب و هوا لاروهاي بالغ از عمق زمين به طرف سطح خاك (حدود cm6-5) بالا مي آيند و براي خود لانه از خاك به شكل گهواره تهيه مي كنند و داخل آن تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي 20-15 روز، سپس حشرات كامل ظاهر مي شوند. خروج پروانه هاي نسل زمستاني در طول نيمه دوم فروردين ماه مي باشد. حشرات كامل روزها زير كلوخه ها و بوته ها پنهان شده و اوايل غروب به بعد شروع به پرواز و جفت گيري مي كنند. تخمها به صورت تك تك يا در دسته هاي چند تائي (از 1 تا 8 تائي) در پشت برگ چغندرقند يا علفهاي هرز مانند پيچك، سلمه و پنيرك قرار مي دهند. يك پروانه ماده به طور متوسط 800 عدد تخم مي گذارد. دورة جنيني تخم 5-4 روز سپس لاروهاي جوان خارج، ابتدا از برگهاي جوان تغذيه مي كنند و از سن دوم به بعد از ناحيه طوقه تغذيه مي نمايند. دورة لاروي حدود يك ماه و در اين مدت 5 مرتبه پوست عوض مي كنند و سپس در داخل خاك تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود دو هفته و بعد از آن حشرات كامل نسل دوم تقريباً در اواخر خرداد ماه ظاهر مي شوند. در اين موقع تقريباً ريشه هاي چغندرقند قوي گرديده است. لذا در اين نسل آفت نمي تواند خسارت و صدمه شديدي وارد كند بنابراين نسل دوم را بيشتر روي ساير محصولات زراعي و علفهاي هرز مي گذراند. شب پره هاي نسل سوم آفت كه از اواخر مرداد ماه و اوايل شهريور ماه ظاهر مي گردند. روي چغندرهاي جواني كه به منظور بذرگيري كشت شده اند تخم ريزي مي كنند و لاروهاي اين آفت در شهريور ماه خسارت شديدي وارد مي كنند. اين لاروها كه اكثراً كامل مي گردند و زمستان را تا بهار سال بعد در اعماق خاك مي گذرانند بنابراين 3 نسل در سال دارد.
کنترل:
1- جمع آوري و انهدام بقاياي به جا مانده از محصول و شخم عميق بلافاصله بعد از برداشت.
2- از بين بردن علفهاي هرز داخل و حاشيه مزارع.
3- کارباریل ، طعمه مسموم(5%) در مراحل اولیه رشد، یک نوبت، شب هنگام
4- دیازینون EC60%و 1.5 لیتر در هکتار
5- کلرپیریفوس(دُرسبان) EC40.8% و 2لیتر
6- اتریمفوس(اکامت) EC50% و 2- 1.5 لیتر در هکتار
كرم اگروتيس Agrotis ipsilon
(Lep.: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
از لحاظ فعاليت، خسارت و نخوة زندگي و زيست شناسي تقريباً شبيه به گونه قبلي است ولي از لحاظ حشره كامل تفاوتهايي دارد كه به صورت زير است:
رنگ عمومي حشره زرد روشن تا خاكي است و در وسط بال جلوئي و نزديك لبة فوقاني آن لكه گردي كه رنگ آن روشن تر از متن بال است ديده مي شود. در وسط بال خال كوچك سياه رنگي وجود دارد كه خط باريك كوچك سياه رنگ از طرف قاعده بال و زير آن به طرف لبة خارجي بال امتداد مي يابد. در وسط بال جلو لكه لوبيائي شكل قرار دارد و از قسمت گود آن كه به طرف لبه خارجي بال است خط باريك و كشيده اي به طرف لبة خارجي بال قرار گرفته است. روي سينه حشره را كركهاي قهوه اي روشن پوشانيده و مخملي به نظر مي رسد. اين كركها در پشت سينه به صورت تيغه اي برجسته ديده مي شود.
کنترل:
1- جمع آوري و انهدام بقاياي به جا مانده از محصول و شخم عميق بلافاصله بعد از برداشت.
2- از بين بردن علفهاي هرز داخل و حاشيه مزارع.
3- کارباریل ، طعمه مسموم(5%) در مراحل اولیه رشد، یک نوبت، شب هنگام
4- دیازینون EC60% 1.5 لیتر در هکتار
5- کلرپیریفوس(دُرسبان) EC40.8% 2لیتر
6- اتریمفوس(اکامت) EC50% 2- 1.5 لیتر در هکتار
كك چغندرقند Chaetocnema tibialis
(Col.: chrysomelidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
حشرت كامل اين آفت علاوه بر چغندرقند به چغندر علوفه اي و وحشي و همچنين علفهاي هرز، سلمك، گزنه، ترشك و ترتيزك حمله و از آنها تغذيه مي كند. بيشترين صدمه و خسارت اين آفت در مرحله 2 تا 4 برگي گياه مي باشد و بعد از مرحله 8 برگي به علت خشبي شدن برگهاي خسارت آفت اهميت اقتصادي ندارد. لاروها از ريشة گياه تغذيه مي كنند و خسارت قابل توجه ندارد ولي حشرات كامل از برگ تغذيه و در سطح برگ سوراخهاي گرد و نامنظم ايجاد مي نمايد كه در تراكمهاي بالا اين سوراخهاي كوچك بهم متصل شده و حفره هاي بزرگتري را ايجاد مي كنند. چنانچه تراكم جمعيت آفت در مراحل 4-2 برگي بالا باشد تمام مزرعه را از بين برده بطوريكه واكاري مجدد نياز مي باشد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره كامل در زير گياهان خشكيده، كلوخه ها و شكافهاي زمين و حتي داخل خاك به سر مي برند. با مساعد شدن شرايط آب و هوائي وقتي كه متوسط درجه حرارت به حدود 10 درجه سانتي گراد برسد حشرات كامل خارج و شروع به فعاليت مي نمايند. ظهور حشرات كامل از اواسط فروردين ماه شروع و تراكم جمعيت آنها در اواخر ارديبهشت ماه به حداكثر خود مي رسد. كك ها در روزهاي گرم و آفتابي از برگها تغذيه نموده و خسارت مي زنند. سپس جفت گيري نموده و حدود 6 روز بعد تخم ريزي مي نمايند. تخمگذاري بيشتر در محل طوقه چغندرقند و ساير گياهان ميزبان و نيز در سطح خاك مجاور طوقه انجام مي شود. تخمها به صورت انفرادي قرار داده مي شوند و حداكثر تعداد تخم مشاهده شده در پاي يك بوته چغندرقند 7 عدد مي باشد. نشو و نماي لاروي حدود 27 وز به طول مي انجامد. محل فعاليت لارو در خاك و بيشتر از عمق سه سانتي متر به پائين و در اطراف ريشه ها مي باشد. دورة شفيرگي حدود 13 روز مي باشد. محل تشكيل شفيره بيشتر به قسمتهاي سطحي خاك و تا عمق دو سانتي متري مي باشد. ككهاي نسل جديد از اواخر خرداد ماه فعاليت خود را آغاز مي كنند. جمعيت ككهاي نسل جديد از اواخر خرداد ماه و اوائل تيرماه رو به افزايش نهاده و در اواخر تيرماه به حداكثر خود مي رسد تراكم جمعيت كك چغندرقند مزارع ديركاشت به علت وجود شرايط مناسب براي فعاليت حشره به مراتب بيشتر از مزارع زود كاشت و ميان كاشت است. ككها پس از مقداري تغذيه با شروع سرما به تدريج در زير كلوخه ها و خاك و يا بقاياي چغندرقند يا ساير پناهگاهها تا بهار سال بعد زمستانگذراني مي كنند. بنابراين يك نسل در سال دارد.
کنترل:
1- با توجه به طرز زندگي آفت كه ككلها زمستان را در زميني كه چغندرقند بوده است و يا در حوالي آن بسر مي برند بنابراين زدن شخم عميق پس از برداشت محصول و يخ اب در صورتي كه كليه زارعين اين برنامه را انجام دهند جمعيت آفت را براي سال بعد پائين مي آورد.
2- از كشت متوالي چغندرقند در يك زمين بايد خودداري شود زيرا كه باعث بالا رفتن جمعيت ككها مي گردد.
3- از بين بردن علفهاي هرز ميزبان آفت به خصوص سلمه تره، ترشك، گزنه، ترتيزك و بوته هاي چغندرقند خودرو در بهار از اطراف و كنار مزارع باعث كاهش جمعيت آفت مي گردد.
4- آبياري مرتب زراعت و ايجاد رطوبت كه براي فعاليت آفت نامناسب مي باشد باعث مي شود كه خسارت آن كاهش يابد.
5- تقويت گياه با كودهاي حيواني و شيميائي سبب رشد سريع گياه و باعث مي شود كه تحمل آن در برابر آفت زياد كند.
6- کارباریل(سوین) WP85%و 3کیلوگرم
7- فوزولن EC35% و2.5- 2 لیتر
8- اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1لیتر درهکتار
نکته: از سموم فوق در مرحله 4- 2 برگی(حقیقی) میتوان استفاده کرد
خرطوم كوتاه چغندرقند Conorrhynchus brevirostris
(Col.: Curculionidae)
اين سرخرطومي تقريباً در كليه مناطق چغندرقند كاري كشور وجود دارد ولي شدت شيوع آن بيشتر در خراسان، فارس، مياندوآب، كرمان، كرج مشاهده مي گردد. خرطوم كوتاه چغندرقند يكي از آفات اختصاصي چغندر به حساب مي آيد زيرا فعالتي و خسارت اين آفت به جز انواع چغندر (قندي-لبوئي-علوفه اي) و علفهاي هرز سلمه تره-شور-خزنه، روي ديگر محصولات زرعي مشاهده نگرديده است.
طرز خسارت:
الف-حشره كامل خرطوم كوتاه:
به محض سبز شدن چغندر در اوايل بهار در مناطق سردسير و همزمان با رويش دو برگ اوليه (كوتيلرون) حشرات كامل خرطوم كوتاه در مزرعه ظاهر گرديده و شروع به تغذيه از برگهاي جوان مي كنند. طرز خسارت بدين ترتيب است كه سوسك خرطوم كوتاه خود را به بوتة جوان چغندر چسبانيده و از يك طرف شروع به خوردن مي كند به طوري كه برگ به شكل داس در مي آيد.
ب- لارو:
خسارت لارو به ريشة اصلي چقدر مي باشد كه در نتيجه تغذيه ريشة گياه به دو قسمت تقسيم مي شود و بوته مي خشكد. طرز رسيدن لارو به ريشه بدين ترتيب است كه از زير خالهاي سياه كه در واقع روپوش تخم مي باشد لارو زرد رنگ كوچكي از تخم خارج مي گردد. پس از جويدن قسمت زير برگ به روي زمين مي افتد و به تدريج از داخل خاك به طرف ريشه چغندر مي رود و شروع به خوردن اين اندام مي كند و در نتيجه باعث پژمردگي و زرد شدن و بالاخره خشكيدن بوته مي گردد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره كامل (در زير كلوخه ها و خاك) و در شرايط مساعد گاهي به شكل لارو (در داخل خاك و ريشه هاي چغندر باقيمانده) به سر مي برد. در مناطقي كه شرايط جوي براي فعاليت آفت مساعد مي باشد خرطوم كوتاه را به اشكال مختلف (تخم، لارو، شفيره، حشره كامل) مي توان ديد ولي به هر حال در مناطق سردسيري كه يخبندان هاي زمستاني وجود دارد اكثراً اين آفت زمستان را به صورت حشره كامل و در زير كلوخه هاي خاك، بقاياي گياهي و داخل شكاف زمين به سر مي برد. در مناطق سردسير در اوايل بهار كه هوا گرم شد، سوسكهاي خرطوم كوتاه از پناهگاههاي زمستاني خود بيرون مي آيند و به طرف مزارع چغندري كه تازه سبز گرديده و دو برگي هستند مي روند. موقع ظهور حشرات كامل در بهار بسته به شرايط آب و هوائي و رويش چغندر در هر منطقه اي فرق مي كند. در آب هوائي نظير كرج ظهور خرطوم كوتاه و تقريباً از اواسط فروردين ماه مي باشد ولي به هر حال موقع ظهور اين آفت همزمان با سبز شدن چغندر است. حشرات كامل زمستان گذراني كرده پس از ورود به زراعت چغندر شروع به تغذيه مي كنند و تعدادي را كه زمستان را به صورت لارو باقي مانده بودند تبديل به شفيره و سپس حشره كامل گرديده و به دنبال حشرات كامل اولي، وارد زراعت چقدر مي گردند و به همين جهت است كه پيدايش اين آفت در مزارع چغندر در بهار تدريجي و طولاني است. سوسكهاي خرطوم كوتاه روزهاي آفتابي و گرم فعاليت زيادتري دارند و در روزهاي ابري و باراني حركت و تغذيه زيادي ندارند و در زير كلوخه ها و بوته پنهان مي گردند. حشرات كامل خرطوم كوتاه در بهار پس از مختصر تغذيه اي جفت گيري و سپس تخم ريزي را شروع ميكنند. تخمها در اول بهار روي دو برگ اوليه (كوتيلدون) و دمبرگها گذاشته مي شود. به اين ترتيب كه سوسك خرطوم كوتاه ابتدا با خرطوم خود حفره كوچكي در برگ ايجاد مي كند و سپس حشره كامل ماده در داخل اين حفره يك عدد تخم مي گذراد، بعد روي آن را با ترشح مخصوص دهان (بزاق) خود مي پوشاند به طوري كه روي تخم به صورت يك پولك يا خال سياهي در مي آيد. رنگ خالها ابتدا سبز و پس از چند روز در مجاورت هوا و آفتاب سياه مي گردند. تعداد خالهاي سياه روي هر بوته جوان چغندر بسته به شدت و ضعف آفت متفاوت است. حداقل يك عدد و حداكثر تا 15 عدد در هر بوته مشاهده گرديده است. دورة نشو و نماي تخم حدود 10 روز طول مي كشد. سپس از داخل آن لارو كوچك زرد رنگي خارج مي گردد. اين لارو يكي دو روز در همان محل تخمگذاري از برگ تغذيه و قسمت زير برگ را سوراخ مي كند و به روي زمين مي افتد كه به داخل خاك فرو مي رود و خود را به ريشه گياه ميزبان مي رساند. لاروها وقتي كه به ريشه چغندر رسيدند اول براي خودشان لانه اي از گل شبيه كوزه در مجاورت ريشه درست مي كنند. به طوري كه اين لانه به ريشه چغندر چسبيده و لارو از قسمت داخل به تدريج از ريشه تغذيه مي كند. در ابتدا بوته هاي آلوده به لارو حالت زرد و پژمردگي دارند كه با قطع كامل ريشه در اثر تغذيه لاروها بوته خشكيده و از بين مي رود. دورة لاروي حدود 2 ماه طول مي كشد كه پس از آن در همان لانه اي كه لارو از ابتدا براي خود درست كرده تبديل به شفيره مي گردد. دورة شفيرگي حدود 2 هفته طول مي كشد تا حشرات كامل خرطوم كوتاه خارج گردند و اين موقع در آب و هوايي نظير كرج تقريباً مصادف با اوايل تير ماه مي باشد. پس از پايان دورة شفيرگي حشرات كامل خرطوم كوتاه با شكستن لانه هاي گلي از زير خاك خارج مي گردند. رنگ اين حشرات در ابتدا قهوه اي روشن و بدن آنها نرم مي باشد كه به تدريج در مجاورت آفتاب حشره به رنگ خاكي در مي آيد و بدن آن نيز سفت و سخت مي شود. چنانچه شرايط آب و هوايي مساعد باشد (فارس) حشرات كامل مجدداً جفت گيري و تخم ريزي مي كنند ولي تخمها در نسل دوم بيشتر روي دمبرگها و طوفه گياه قرار داده مي شود كه لاروها پس از خروج از تخم روي خاك مي افتند و به داخل ريشه فرو مي روند. ضمناً تعداد آنها در يك ريشه چغندر به چند عدد هم مي رسد. در صورتي كه ريشه ها قوي باشند. با وجود تغذيه لارو، گياهان مقاومت كرده و خشك نمي شود. مگر اينكه در اثر تغذيه لارو و ايجاد راه نفوذ عوامل بيماريزا چغندر بپوسد، ولي به هر حال از وزن ريشه و ميزان قند چغندر به تعداد زيادي كاسته مي شود. علاوه بر اين ريشه هاي آسيب ديده خاصيت انباري خوبي نداشته و در سيلوهاي كارخانه بيشتر به عارضة پوسيدگي مبتلا مي گردند. آفت خرطوم كوتاه در شرايط كاملاً مساعد مي تواند تا 3 نسل در سال توليد مثل كند ولي در مناطق سردسيري 1 نسل بيشتر ندارد و مهمترين خسارت اين آفت در نسل اول به زراعت چغندر وارد مي گردد.
کنترل
1- شخم عميق پس از برداشت چغندر و دادن يخ آب در فصل زمستان براي از بين بردن سوسكهاي خرطوم كوتاه و لاروها و شفيره هاي باقي مانده در زمين
2- عدم كاشت چغندر در زميني كه سال قبل به زير كشت اين محصول بوده و همچنين عدم كشت در زمينهائي كه شني هستند و آب را به خوبي نگهداري نمي كنند و در نتيجه موجب فعاليت خوب آفت مي گردند.
3- آبياري مرتب و به موقع زراعت جهت نامناسب ساختن محيط فعاليت براي افت.
4- وجين و از بين بردن علفهاي هرز سلمه تره، شور، خرفه در بهار كه از ميزبانها و پناهگاههاي اين آفت مي باشند.
5- در زماني كه تفريخ تخمها (خال سياه) شروع شده باشد در صورتي كه زراعت آبياري گردد. لاروهاي زير اين آفت اكثراً در گل و لاي مدفون شده و از بين مي روند و نمي توانند در چنين شرايطي خود را به ريشه چغندر برسانند و اگر لازم باشد مي توان آبياري را براي مرتبة دوم نيز به فاصله كوتاهي از آبياري مرحله اول تكرار نمود.
6- کارباریل(سوین) WP85% و 3کیلوگرم
7- فوزولن EC35%و 2.5- 2 لیتر
8- اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1لیتر درهکتار
نکته: از سموم فوق در مرحله 4- 2 برگی(حقیقی) میتوان استفاده کرد
خرطوم بلند چغندر قند Linxus incanescens
(Col.: Curculionidae)
معرفي آفت
در دو مرحله حشره كامل و لارو خسارت مي زند حشرات كامل در اوايل بهار از قسمت دمبرگ تغذيه نموده و در نسلهاي بعدي به تعداد زياد در وسط بوته هاي چغندر جمع مي شوند و به شدت برگهاي جوان را مورد تغذيه قرار مي دهند و آنها را مشبك مي كنند. لاروهاي حشره نيز از مقر دمبرگ چغندر تغذيه مي كنند كه در نتيجه باعث خالي شدن قسمت داخلي دمبرگها و پژمردگي و زردي برگها مي گردند. دمبرگهاي آلوده در اثر تغذيه لارو از بيرون قهوه اي و سياهرنگ مي شوند و در اثر باد و يا تكان خوردن به زودي مي شكنند. اين حشره علاوه بر چغندرقند از علفهاي هرز خزنه و سلمه تره نيز تغذيه مي نمايد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره كامل در زير كلوخه ها و بقاياي گياهان باقي مانده و گاهي تا عمق چند سانتي متري زير خاك بسر مي بنرد. در بهار پس از گرم شدن هوا كه در آب و هوايي نظير كرج حدود اواخر فروردين ماه مي باشد، حشرات كامل به تدريج از پناهگاه زمستاني خود خارج مي گردند و روي چغندرهاي بذري و علفهاي هرز، چغندرهاي بهاره هراكشت كه چهار برگي شده و داراي دمبرگ باشند مي روند و شروع به تغذيه از دمبرگ مي نمايند. پس از چند روز تغذيه حشرات كامل جفت گيري و تخم ريزي را شروع مي نمايند. سر خرطومي ماده با فرو بردن خرطوم خود در داخل دمبرگ حفره اي ايجاد مي كند و سپس يك عدد تخم در داخل آن مي گذارد. تخمها بسته به حرارت محيط حدود 7 روز بعد باز مي شوند و از داخل آنها لاروهاي سفيد كوچكي بيرون مي آيند كه در همانجا از قسمت داخلي ساقه تغذيه و دالاني در آن توليد مي كنند. در هر دمبرگ از يك تا ده عدد لارو ممكن است وجود داشته باشد. دورة لاروي حدود 22 روز طول مي كشد كه پس از رشد كافي در داخل دمبرگ تبديل به شفيره مي گردند. دورة شفيرگي حدود 8 روز طول مي كشد كه پس از آن به حشره كامل تبديل مي شوند و با سوراخ كردن دمبرگها خارج مي گردند. بطور كلي دورة زندگي يك نسل كامل در شرايط مساعد حدود 35 روز طول مي كشد. خرطوم بلند چغندر تا 3 نسل در سال توليد مي كند و تخمريزي اولين نسل آفت روي چغندر موقعي است كه بوته ها 6-4 برگي شده و داراي دمبرگ باشند و اين موقع تقريباً اواسط ارديبهشت ماه مي باشد. خسارت نسلهاي دوم و سوم آفت از نسل اول بيشتر است زيرا با رشد دمبرگهاي چغندر و ضخيم شدن آنها محل مناسبي براي تخمريزي حشرات كامل و تغذيه لاروها بوجود مي آيد.
کنترل:
1- شخم عميق پس از برداشت محصول و يخ آب زمستانه.
2- وجين علفهاي هرز خرنه و سلمك در بهار در خارج يا داخل مزرعه.
3- از سموم اتریمفوس و دیازینون به مقدار 1 لیتر در هکتار، به محض دیدن حشره بالغ میتوان استفاده کرد.
كفشدوزك چغندر Bulea lichastchovi
(Col.: Coccinelidae)
معرفي آفت
بيشترين خسارت اين آفت توسط حشرات كامل صورت مي گيرد كه از برگ و گلهاي چغندر به خصوص چغندر بذري تغذيه مي نمايد. به عقيده برخي از محققين لارو اين آفت از شته ها تغذيه نموده و مفيد مي باشد. برخي معتقدند اين كفشدوزك از گياهان خانواده “Chenopodiaceae” تغذيه مي نموده ولي اخيراً با توسعه كشت چغندر به اين گياه منتقل گرديده است.
حشرات كامل به رنگ زرد صدفي يا زرد نارنجي است كه روي سينه داراي 6 لكه تيره و روي هر بالپوش 10 لكه تيره دارد كه دو لكه كه در كنار سپرچه در قاعده بالپوشها قرار دارند. هر يك به تنهائي نيم دايره بوده و در موقع استراحت حشره با هم لكه گرد مشتركي مي سازند.
زمستان به صورت حشرات كامل در پناهگاههاي مختلف به سر مي برند. تخمها به صورت دسته هاي 20-15 عددي در زير برگ چغندر گذاشته مي شود. دورة جنيني 9-5 روز، دوره لاروي 40-35 روز و دورة شفيرگي 6-4 روز به طول مي انجامد.
مگس چغندر Pegomyia betae
(Dip.: Anthomyiidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
در اكثر چغندركاريها وجود داشته و لارو آن از گياهان زراعي بيشتر به چغندر و اسفناج و از علفهاي هرز اغلب به سلمه و ترشك و ساير علفهاي هرز خانوادة Chenopodiaceae حمله مي كند. لاروها داخل برگ چغندر مي شوند و از قسمت گوشتي سبز بين دو اپيدرم زيري و رويي برگ تغذيه مي كنند. لاروها در ابتدا توليد دالانهائي مي كنند كه به تدريج در اثر تغذيه به هم متصل شده و لكه هاي سفيد بزرگي در برگ توليد مي شود. قسمتهاي آلوده مانند تاول باد مي كنند و زرد رنگ مي گردند و در نتيجه برگها خشكيده و از بين مي روند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت پوياريوم (شفيره) در خاك به سر مي برد و در بهار پس از گرم شدن هوا حشرات كامل ظاهر شده و ماده ها تخمهاي خود را در پشت برگهاي گياه ميزبان در دسته هاي 10-5 عددي به دنبال هم قرار مي دهند. تخمها در مدت 5-2 روز باز شده و لاروها از همان محل شروع به تغذيه مي نمايند. طول مدت زندگي لاروي از يك تا سه هفته بر حسب شرايط محيط متغير است. لاروها پس از سه بار تغيير جلد، در خاك تبديل به شفيره مي گردند و پس از 3-2 هفته مگس هاي نسل دوم ظاهر مي گردند. اين آفت بر حسب شرايط محيط 4-2 نسل در سال دارد.
کنترل:
1- شخم عميق بعد از برداشت محصول براي از بين بردن شفيره ها.
2- وجين و انهدام علفهاي هرز سلمه و ترشك.
3- جمع آوري برگهاي محتوي لارو از داخل مزرعه و از بين بردن آنها.
4- سمپاشی علیه سایر آفات باعث کنترل مگس چغندر نیز میشود.
كنه تركستاني Tetranychus turkestani
(Acari.: Tetranychidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
تقريباً به تمام نباتات زراعي مخصوصاً صيفي جات، پنبه، سويا، كرچك، چغندرقند، بادمجان، گياهان زينتي، درختان ميوه و علفهاي هرز حمله مي كند. در مزارع چغندرقند علف هرز پيچك شديداً به اين آفت آلوده مي گردد. كنة مزبور از شيره گياهي برگها تغذيه نموده كه در اثر شدت حمله برگها زرد و قهوه شده و برگهاي آلوده خاك آلود به نظر مي آيد و در چنين وضعيتي ميزان محصول و عيار قند به طور قابل توجهي كاهش مي يابد. زمستان را به صورت كنة ماده جفت گيري كرده در پناهگاههاي مختلف زير و لابه هاي برگها و علفهاي هرز و شكاف زمين و زير كلوخه ها به سر برده و فعاليت خود را در بهار شروع مي نمايد.
کنترل:
1-شخم عميق بعد از برداشت محصول.
2-وجين علفهاي هرز حاشيه مزارع.
3-استفاده از بروموپيلات (نئورون) به مقدار 1.2 ليتر در هكتار يا پروپارژيت (اومايت) به مقدار يك ليتر در هكتار.
شته سياه باقلا Aphis fabae
(Hom: Aphididae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
به تمام اندامهاي هوائي گياه اعم از برگ، ساقه و گل حمله مي نمايد و با تغذيه از شيره گياهي باعث ضعف و زردي در گياه مي شود و با ترشحات عسلك و تجمع گرد و خاك روي گياه موجب اختلالات فيزيولوژيك در گياه مي شود. خسارت غير مستقيم اين آفت انتقال بيماريهاي ويروسي است. در دنيا بيش از 200 ميزبان دارد و يكي از اين گروه ميزبانها گياهان خانوادة Chenopodiaceae و بويژه چغندر قند مي باشد.
زيست شناسي:
اين شته دو ميزبانه بوده كه ميزبان اول آن شمشاد زينتي و ميزبان دوم آن گياهان پهن برگ يكساله است. از مرحلة تخم تا توليد شته هاي بالدار دخترزا روي ميزبان اول و از مرحله شته هاي بالدار دختر زا تا توليد افراد جنسي نر و ماده روي ميزبان دوم سپري مي شود.
زمستان را به صورت تخم در روي ميزبان اول بسر مي برد. در بهار شته هاي بالدار زنده زا ميزبان اول را ترك كرده و به روي ميزبانهاي دوم از قبيل صيفي جات، حبوبات، همچنين گياهان خانوادة Chenopodiaceae بويژه چغندرقند مي روند. در اواخر تابستان ماه هاي بالدار Sexupare ظاهر مي شوند كه بالدارند و به روي ميزبان اول برمي گردند و افراد نر و ماده را بوجود مي آورند كه پس از جفت گيري ماده ها در حاشية برگها و پائين جوانه ها تخم ريزي مي كنند و بدين ترتيب كه در يك سال چندين نسل بوجود مي آورند.
کنترل:
تیومتون(اکاتین) EC25%
اکسی دیمتون متیل(متاسیستوکس) EC25%
دیمتوآت(روکسیون) EC40%
نکته: از سموم بالا به میزان 1لیتر در هکتار ، در اوایل و اواخر فصل می توان استفاده کرد.
زنجرك هاي چغندرقند
Empoasca decipiens
Circulifer (=Neoaliturus) heamatoceps
Circulifer (=Neoaliturus) tenellus
(Hom: Cicadellidae)
زنجرك هاي فوق از مهمترين ناقلين عوامل بيماريزاي ويروسي بوده و ناقل بيماري كرلي تاپ در چغندرقند مي باشند.
تیومتون(اکاتین) EC25%
اکسی دیمتون متیل(متاسیستوکس) EC25%
دیمتوآت(روکسیون) EC40%
نکته: از سموم بالا به میزان 1لیتر در هکتار ، در اوایل و اواخر فصل می توان استفاده کرد
كرم خاردار پنبه Spiny cotton bollworm
Earias insulana
(Lep: Noctuidae)
معرفي آفت
اين آفت نه تنها به گياهان زراعي پنبه، كنف و باميه حمله مي كند بلكه به گياهان قوزك يا شغال كنف، يا بنگ كنف يا كنف وحشي Hibiscus trionum، گاو پنبه يا شال پنبه سا شال كنف يا ديو كنف Abutilon aviennae، انواع ختمي (Althaea)، پنيرك يا توله Malva sp. از خانوادة Malvaceae يا پنير كيان و همچنين به گياه خرقوزك Carchorus olitorius از خانوادة Tiliaceae حمله كرده و خسارت مي زند. كرم خاردار پنبه در ابتداي فصل كه هنوز گل و قوزه هاي پنبه ظاهر نشده اند از جوانه انتهائي تغذيه و وارد ساقه مي شود و تا چند سانتي متري انتهاي ساقه كه نرم و ترد است پيشروي مي نمايد و سبب خشكيدگي سر شاخه مي شود. در بوته هائي كه به اين ترتيب مورد حمله قرار مي گيرند، جوانه هاي جانبي از زير قسمت جوانه انتهائي ظاهر شده و شاخه هاي جانبي را بوجود مي آورند و بوته حالت پهن تري به خود مي گيرد. اما پس از ظهور گل و غنچه ها و قوزه ها كرم خاردار به اين اعضاء حمله كرده و آسيب وارد مي كند. خسارت كرم خاردار پنبه از چند جنبه داراي اهميت است. اين آفت چون از بذر دانه تغذيه مي كند سبب ضايعاتي قابل توجه به مزارع پنبه بذر مي گردد. ثانياً كرم خاردار به دنبال دستيابي به بذر دانه پنبه از الياف حجره هاي درون قوزه عبور كرده و باعث قطع الياف مي گردد. همچنين فضولات لارو در روي الياف محيط مساعدي براي رشد قارچهاي دوده اي بوجود آورده و الياف را كثيف و نامرغوب مي نمايد.
اگر چنانچه گل و قوزه هاي جوان مورد حمله قرار گيرند ريزش كرده و چنانچه قوزه هاي رسيده مورد حمله قرار گيرند يا اينكه اصلاً باز نمي شوند و اگر باز شوند قسمتي از قوزه باز شده و قسمت خسارت ديده باز نشده و معمولاً قابل برداشت نمي باشد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت شفيره در داخل پيله مي گذراند. در مناطق گرمسيري جنوب كشور در زمستان به تمام حالات تخم، لارو و شفيره مشاهده مي شود. فعاليت نسل اول بيشتر روي ميزبانهاي وحشي و در نسلهاي بعدي روي پنبه انجام مي شود. بروز آفت در مزارع پنبه قبل از ظهور غنچه و گل مشاهده مي شود و در اين موقع پرواز آفت در جوانه انتهائي بوتة جوان پنبه تخم ريزي مي كند. تخمها به صورت تك تك قرار داده مي شود و تعداد تخم از 500-400 عدد براي هر حشره متغير مي باشد. لارو آفت پس از خروج از تخم داخل ساقه انتهائي شده و دالان كم عمقي به طول 3-2 سانتي متر مي سازد. صدمات لارو آفت اغلب با صدمات لارو كرم قوزه اشتباه مي گردد. گاهي لارو ساقه پنبه را سوراخ كرده و قست بالاي شاخه را مي خشكاند. در بوته هاي آفت زده فواصل بين شاخه هاي ميوه دهنده در محل آفت زدگي كوتاه مي گردند. پس از خاتمة نشو و نماي لاروي كرم خاردار از دالان خارج شده و در انتهاي شاخه لاي جوانه ها و برگها تبديل به شفيره مي شود و پس از مدتي پروانه خارج مي گردد. در صورتي كه بوته پنبه داراي گل و غنچه باشد تخمريزي پروانه روي اعضاء ميوه دهنده و جوانه هاي انتهائي به خصوص روي براكته گل و غنچه مشاهده مي شود. لارو آفت پس از خروج از تخم در جستجوي غنچه و قوزه مدت كوتاهي به حالت سرگردان به اطراف مي رود و در اين نسل و نسلهاي بعد اعضاء ميوه دهنده را مورد حمله قرار مي دهد. در اواخر تابستان و اوايل پائيز كه بوته مجدداً شاخه هاي جوانتري مي دهد لارو آفت گاهي از جوانه انتهائي تغذيه و رأس شاخه جوان را سوراخ كرده و به داخل ساقه مي رود. كرم خاردار پنج سن لاروي داشته و چهار نوبت پوست عوض مي كند. لاروهاي سنين 3-1 معمولاً با استفاده از ترشحات آب دهان كه در مجاورت هوا تبديل به تار مي شود. در موقع ضرورت از محل استقرار آويزان شده و از شاخه اي به شاخه ديگر نقل مكان مي نمايند. در شرايط مناسب يك عدد لارو ممكن است چند عدد غنچه و يا 4-2 قوزه جوان را مورد حمله قرار دهد. سوراخ دخولي لارو در جوانه ها اغلب يك عدد و در قوزه ممكن است 4-2 عدد باشد.
لارو كرم خاردار پس از خاتمه نشو و نما از محل تغذيه بيرون آمده و روي جوانه انتهائي اطراف كاسبرگ سطح قوزه، اطراف براكته متصل به دم قوزه روي شاخه، داخل قوزه هاي باز شده، لاي برگهائي كه روي زمين ريخته اند و گاهي در سطح خاك در داخل پيله اي تبديل به شفيره مي شوند. مدت نشو و نماي يك نسل آفت در تابستان حدود يك ماه، در بهار و پائيز به طور متوسط 60-50 روز و در زمستان 4 ماه به طول مي انجامد. در خوزستان 8-7 نسل، در گرگان و مازندران 8-6 نسل و در خراسان 6 نسل در سال دارد.
کنترل:
1-تاريخ كاشت: كاشت زودتر پنبه و برداشت زودتر آن در پائيز اغلب سبب مي شود كه در موقع ظهور آفت گياه بتواند خسارت را تحمل نمايد.
2-زير خاك نمودن بقاياي پنبه با شخم عميق پائيزه.
3-دفع علفهاي هرز و ميزبانان آفت در اطراف مزرعه.
کنترل شیمیایی:
1. کارباریل(سوین) WP85% و3 کیلوگرم در هکتار 2- 1 نوبت
2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و5 لیتر در هکتار.
مقدمه :
فقط تعداد کمی از حشرات سپردار نرم تن بوسیله خصوصیات ظاهری و گیاهان میزبان و محل آلودگی مورد مطالعه قرار می گیرند. در حالی که تعداد زیادی از آنها حتی در این رده قرار نمی گیرند. بنابراین اکثر زیادی از گونه ها باید وسیله مطا لعات میکروسکوپی به طور دقیق شناسایی شوند که در این روش نمونه های مجتمع روی اسلاید قرار می گیرند.این اسلاید ها به منظور فراهم کردن نمونه ها و مطا لعه آنها در اواسط قرن گذشته نیز مورد استفاده قرار می گرفتند. متخصصینی مثل آقای گریل در سال 1896 نیوزتید در سال 1903 و استین وی دن در سال 1929 روشهای مخصوصی را برای تهیه و انباشته کردن حشرات سپردار جهت مطا لعات میکروسکوپی ارائه دادند و این روشها اخیرا موردبازنگری و اصلاح قرار گرفته اند.آقایان سیلیر 1967 ،کوزارزیواسکی 1968 ، ویلیام وکستاراب 1972 و ویلی 1990 از کسانی بودند که این اصلاحات را انجام دادند . در این درس جمع آوری و روش نگهداری حشرات سپردار( coccidae) و روشهای نوین که باعث تهیه اسلاید های با کیفیت جهت مطالعات میکروسکوپی می شوند بررسی و مورد بحث قرار گرفته که این اسلاید ها هم از مواد تازه و هم از موادی که مدتها در انبار نگهداری شده اند به صورت خشک و مرطوب تهیه می شوند.در اینجا بیشترین تمرکز بر روی مراحلی مانند مرحله پوره و مرحله کامل حشره ماده بوده اما کمی هم در خصوص حشرات نر نیز مطالعه صورت گرفته است. این درس همچنین خصوصیات مورفولوژیکی حشرات سپردار را جهت بازیافت و فعال کردن مواد نگهدارنده برای مطالعات بیشتر مورد بحث قرار می دهد.
جمع آوری:
حشرات سپردار نرم تن ممکن است در هر قسمتی از گیاه میزبان ظاهر گردند یعنی از ریشه گرفته تا میوه . بعضی از گونه های سپردار به علت داشتن تخمدان های سفید و ضخیم کاملا قابل مشاهده می باشند که گاهی نیز رنگارنگ بوده و بوسیله مواد واکسی پوشیده شده اند. اما دیگر ارقام به سادگی قابل شناسایی نمی باشند .زیرا با تغییر وضعیت آب وهوایی خودشان را تغییر می دهند و یا کاملا پوشیده می باشند. عواملی که باعث شناسایی این حشرات توسط شخص جمع آوری کننده می شود عبارتند از:
مشاهده شدید فعالیت مورچه ها ،وجود شیره های چسبنده و بالاخره حضور آلودگی قارچ های سیاه رنگ .سپرداران نرم تن معمولا بر روی شاخه های درختان مخصوصا جاهایی که سایه بیشتری وجود دارد بر روی حفره های موجود بر تنه درختان و در بین جوانه ها و دیگر جاهای گیاه حضور دارند. در تمام گیاهان توجه به نقاطی مثل ریشه ها ، طوقه ،برگها،میوه ها و زیر پوسته تنه اهمیت بسیاری دارد. علاوه بر این می توان سپرداران نرم تن را در بقایای گیاهی نیز مشاهده و جمع آوری نمود.در حالی که بعضی از حشرات خانواده coccoide را می توان در بقایای گیاهی و برگهای مرده پیدا کرد. اما سپرداران نرم تن هیچگاه جدا از میزبان گیاهی نمی باشند. حشره نر سپردار نرم تن اغلب در کنار حشره ماده بر روی گیاه میزبان می باشد. اما حشرات دیگر این خانواده که به صورت خزیده حرکت می کنند. خصوصا نوع نر آنها به طور پراکنده در قسمتهای مختلف گیاه میزبان و یا دیگر گیاهان به طورجداگانه دور از نوع ماده مشاهده می شوند. حشرات نر را می توان بوسیله تله های مکنده، تله های رنگی، تله های چسبنده و تله های نوری جمع آوری نمود. وجود این نوع حشرات نر در کنار ماده هایشان تقریبا غیرممکن می باشد. اما وقتی که از تله های جنسی استفاده می شود می توان آنها را به راحتی جمع آوری نمود. به منظور تهیه و جمع آوری نمونه های عالی لازم است تا حشره ماده در مدت کوتاهی جمع آوری گردد. همچنین حشره در مرحله آخر پوست اندازی و دگردیسی باشد. زیرا در بسیاری از گونه ها ،بدن حشره به سرعت بزرگ و متورم شده و سپس سخت می گردد. جمع آوری نمونه های جوان راحتر می باشد. زیرا جمعیت جمع آوری شده شامل حشره ماده بالغ ،لارو و سنین مختلف حشره می باشد.
اما گونه های جمع آوری شده مخصوصا از مناطق معتدل و سرد احتیاج به مراقبت ویژه داشته زیرا این نمونه ها معمولا در یک مدت زمان بسیار کوتاه در سال قابل دسترسی می باشند.
حفظ و نگهداری:
باید حشرات جمع آوری شده را فورا بر روی اسلاید منتقل نمود. اما لازم است که به دقت آنها برای مطالعات آینده نگهداری شوند. به هر حال نگهداری مواد زائد برای آزمایش های بعدی نیز مناسب می باشد.
نگهداری به روش مرطوب:
هر چند نمونه های نگهداری شده در مایعات مختلف معمولا اسلاید های خوبی را نسبت به نمونه های خشک به وجود نمی آورند، اما تهیه مناسب آنها می تواندبا دقت و حوصله همراه باشد تا بتوان آنها را سال ها نگهداری کرد.بهترین ماده نگهداری کننده محلول اسید الکل و یا اسید لاکتیک و الکل می باشد. مشکل این مواد این است که الکل می تواند به سرعت تبخیر گردد و نمونه زرد و خشک شود. به این دلیل باید بعد از مدتی آن را به مایع اضافه کرد. بهترین ظروف نگهداری بطریهای شیشه ای با درب پیچی واشردار می باشد.حتی می توان بطری های کوچک را درون بطری های بزرگ حاوی الکل که درب آنها به راحتی بسته می شود نگهداری نمود. در حالی که مواد نگهداری شده در محلول را می توان بسیار بهتر از نمونه های خشک جابجا و انتقال داد.اما باید تمام حباب های هوا را در بطری ها که می تواند باعث از بین رفتن و خراب شدن مواد گردد،خارج کرد. بطری ها باید هر کدام جداگانه برچسب خورده و نکات لازم مثل تاریخ جمع آوری و دیگر اطلاعات بر روی آن نوشته شود.
نگهداری روش خشک :
نمونه هایی که حتی یکصد سال قبل جمع آوری شده اند وبه صورت خشک نگهداری می شوند، می توانند به صورت بهترین نمونه اسلایدی درآیند. نگهداری مواد به صورت خشک احتیاج به دقت زیادی دارد. زیرا بسیاری از گونه های خانواده coccidae دارای آب بسیار بوده که باید قبل از نگهداری به دقت خشک شده و آب خود را از دست بدهند.
از دست دادن آب باید یا بوسیله حرارت دادن ملایم و یا نگهداری در محل های خشک صورت گیرد. البته مشکلات زیادی نیز در این خصوص وجود دارد.اولین مشکل این است که ممکن است نمونه های خشک توسط سوسک های موزه ای و دیگر آفات انباری آسیب بینند.
بنابراین سپرداران باید اولا در ظروف بدون هوا و در خلاء همراه با نفتالین نگهداری گردند. دوم اینکه حشرات خشک شده بسیار شکننده بوده و ممکن است به راحتی شاخک ،پاها و دیگر قسمتهای بدن را از دست بدهند.مخصوصا اگر مواد مرتبا جابجا و دست به دست گردند .بنابراین نباید به آنها دست زد و یا مرتبا چک کرد. البته اگر آنها در ظروف با کیفیت عالی و مطمئن و در کمد نگهداری شوند، سالم خواهند ماند. نمونه های خشک را می توان در کمد های کوچک، ظروف شیشه ای و یا پلاستیکی که در دستمال کاغذی پیچیده شده باشند و داخل آنها حاوی پنبه یا پشم شیشه باشد نگهداری نمود تا نمونه ها جابجا نگردد.سپس این ظروف را می توان در کمد های بزرگ ضد حشره نگهداری کرد. فرستادن و انتقال نمونه از طریق پست اصلا جایز نمی باشد. زیرا باعث خراب شدن آنها می شود. تمام نمونه ها باید به طور کامل برچسب داشته باشند.
تهیه اسلاید:
روش های گوناگونی در خصوص نگهداری و اسلاید کردن حشرات سپردار بوسیله شرکت های مختلف ارائه شده است.همچنین روش هایی بوسیله ی آقایان سیلیرز(1967)،ویلیامز و کستاراب(1972) برای خانواده شبهه سپرداران و آقای ویلکی (1990) برای شته ها ارائه شده است. هر چند این روش ها برای سپرداران نرم تن مناسب می باشند، اما ما فکر می کنیم که این روش ها به علت بزرگ بودن اندازه حشره ماده سپردار نرم تن همیشه رضایت بخش نمی باشند.
همچنین باید در نظر گرفته شود که برای تمام مراحل زندگی مثل مرحله لارو و مرحله بلوغ حشره نر باید کانادابلاسم دائمی که جهت مطالعات طبقه بندی و کلیدی ارزشمند و مناسب می باشد، استفاده نمود.
مراحل تهیه اسلاید های میکروسکوپی دائم:
اولا بهترین اسلاید ها همیشه از مواد تازه جمع آوری شده تهیه می شوند. گذشته از سن مواد،روش های تهیه اسلاید معمولا شامل پنج و یاشش مرحله می باشد. این مراحل عبارتند از مرحله ی تثبیت،ساخت،از دست دادن آب،رنگ آمیزی،واضح کردن،آب گرفتن نهایی و اسلاید کردن.
روند دقیق قابل استفاده توسط افراد کاملا متفاوت است وهر کسی روش و روند خود را ترجیح می دهد. اما روش های زیر باید در خصوص تمام مراحل چرخه زندگی سپردار نرم تن در تهیه اسلاید از آنها و بالا بردن کیفیت اسلاید ها مورد استفاده قرار گیرند تا بتوان آنها را به طور دائم نگهداری کرد. روش تهیه مواد شیمیایی مختلف که در تهیه اسلاید مورد استفاده قرار می گیرند نیز در جدول 1 نشان داده شده است .نقطه نظرات و روش های جایگزین نیز بعد از این روش مورد مطالعه قرار گرفته اند.
1.تثبیت ا ولیه : نمونه های زنده باید در محلول اسیداستیک و الکل به مدت یک تا دو دقیقه تثبیت گردند. تمام نمونه ها، حتی اگر بخواهیم آنها را فورا اسلاید کنیم، باید تثبیت گردند. در صورت لازم می توان مواد را برای مدت زیادی در محلول اسید-الکل نگهداری کرد.
2.مرحله ساخت: بوسیله یک شکاف کوچک در محل شکم مقداری ماده هیدرواکسید پتاسیم 10 % KOH را به درون آن انتقال می دهیم و آن را به مدت 12 الی 24 ساعت در حرارت معمولی اتاق نگهداری می کنیم. عمل واضح کردن نمونه ها با KOH ممکن است بوسیله کمی حرارت سرعت یابد. اما نباید حرارت فراتر از 40 درجه سانتیگراد برود. زیرا در غیر این صورت نمونه ها رنگ آمیزی نخواهند شد. نمونه هایی که به شدت سخت و سفت شده اند را می توان به مدت حداقل یک هفته در KOH سرد نگهداری کرد تا نرم شوند.
3. مرحله آبگیری: آبهای موجود در بدن حشره را می توان بوسیله یک لوله بسیار کوچک به آرامی به خارج از بدن پمپ و انتقال داد. بیرون آوردن مواد داخل بدن حشره و عمل آبگیری باید به آرامی و به دقت انجام گیرد تا قسمتهای مختلف بدن و محل بند ها شکسته و آسیب نبینند.زیرا این قسمتها برای شناسایی لازم می باشند. بیرون آوردن مواد داخل بدن حشره به طور کامل بسیار حیاتی بوده و مراحل رنگ آمیزی نباید تا وقتی که همه مواد خارج نگردیده اند انجام گیرد. بعد از مرحله آبگیری،نمونه ها داخل آب تمیز قرار گرفته و سپس بتدریج به آنها اسید استیک اضافه می گردد تا اسید جایگزین آب شده و غلظت آن رفته رفته به 70 % رسیده و نهایتا نمونه ها به محلول 100 % اسید انتقال یابند.
4.مرحله رنگ آمیزی: در این مرحله به نمونه هایی که در محلول 100 % اسید استیک انتقال یافته اند به میزان یک قطره فاکسین اسید جهت هر یک الی دو سی سی اسید استیک اضافه می گردد.نمونه ها به مدت 1 الی 24 ساعت در این محلول نگهداری می شوند.( به هر 1 الی 2 سی سی اسید استیک یک قطره اسید فاکسین اضافه شده و نمونه ها به مدت 1الی 24 ساعت در این محلول نگهداری می شوند تا کم کم رنگ آمیزی شوند).
5.مرحله شستشو: نمونه ها به محلول اسید استیک برا ی شستشو و خارج کردن رنگ های اضافی انتقال می یابند.
6. مرحله واضح کردن: اگر مواد زائدی مثل واکس و یا مود چرب هنوز بر روی نمونه ها یافت شوند، می توان با اضافه کردن یک قطره زایلین به محلول اسید به مدت 15 الی 30 دقیقه آنها را حل و برطرف نمود.
7.تثبیت نهایی : در این مرحله نمونه ها را به داخل روغن شبدر انتقال داده و به مدت 24 ساعت نگهداری می کنیم . هر چند 24 ساعت لازم نمی باشد، اما این مدت باعث جایگزینی کامل روغن بجای آب از دست رفته از بدن حشره شده که در غیر اینصورت ممکن است باعث متورم شدن کانادابلاسما گردد.
8. مرحله اسلاید کردن: ابتدا یک قطره کوچک کانادابلاسما را روی اسلاید می ریزیم و سپس نمونه را به آن منتقل می کنیم .بعد به آرامی نمونه را فشار داده تا به ته قطره برسد. سپس نمونه را بوسیله لامل (پوشش شیشه ای) بدقت می پوشانیم . فقط در خصوص نمونه های محدب شکل و برآمده نباید به لامل فشار داد.استفاده از لامل های سفت و یا نازکتر باعث بزرگنمایی بهتر و استفاده دقیق تر از اسلاید ها می گردد.
قرار دادن لامل بر روی نمونه های تازه تهیه شده ممکن است باعث سر خوردن و خراب شدن نمونه در زیر لامل گردد. بنابراین باید اول نمونه های تازه را در یک قطره، کانادابلاسما قرار داد و سپس آنها را روی اسلاید گذاشته و بعد اسلاید را در داخل یک پتری دیش گذاشت و درب آن را بست تا هم کثیف نگردد و هم سطح قطره کانادابلاسما در بین 15 دقیقه الی 24 ساعت خشک گردد. در آخر با گذاشتن یک قطره کانادابلاسما بر روی لامل می توان اسلاید را پوشانید.
9. مرحله برچسب زدن اسلاید ها: ازش علمی هر نمونه بستگی به اطلاعات و آمار موجود بر روی اسلاید خواهد داشت. اسلاید های که فاقد اطلاعات آماری هستند تقریبا بیهوده و بلا استفاده می باشند. بنابراین کلیه اساید ها را باید بر چسب زد و اطلا عات لازم را بر روی آنها نوشت و اطلاعات کلی رادر کتاب راهنما نیز ثبت نمود.
كرم قوزه پنبه(هلیوتیس) Cotton boll worm
Helicoverpa armigera (Heliothis armigera)
(Lep.: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
يكي از آفات مهم پنبه، توتون، گوجه فرنگي، يونجه، خشخاش، كنف، شبدر، ذرت، نخود، كنجد، بادمجان، سويا، لوبيا، ذرت خوشه اي، كدو و شاهدانه مي باشد. بسيار پلي فاژ بوده و در دنيا بيش از 70 گونه ميزبان براي آن گزارش شده است. لاروهاي اين آفت از برگهاي جوان، قوزه (كرم قوزه پنبه-كرم قوزه گلرنگ)، بلال، ميوه (كرم ميوه گوجه فرنگي)، غلاف بذر (كرم پيله خوار نخود) گياهان ميزبان خود تغذيه مي كند. در مزارع گياهان ميزبان گونه هاي ديگر نظير H. Peltigera و H.viriplace نيز ديده مي شوند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت شفيره در داخل خاك به عمق 8- 5 سانتي متري به سر مي برد. خروج پروانه ها در بهار بسته به درجه حرارت از اواسط فروردين ماه شروع مي شود و حشره ماده پس از جفت گيري تخمهاي خود را به صورت انفرادي روي دو طرف برگها، ساقه ها، دمبرگ و برگچه هاي ميزبان مي گذارد. در شرايط مساعد 5-3 روز بعد تخمهاي تفريخ شده و لاروها در همان محل شروع به تغذيه مي كنند. نشو و نماي نسل اول آفت در نخود، گوجه فرنگي زودرس، يونجه و برخي علفهاي هرز و به ندرت در پنبه هاي زود كاشت مشاهده مي شود. زيان آفت در پنبه كاريها از نسل دوم به بعد مشهود و خسارت آن در نسل سوم شديد است. پروانه ها بوته هاي پنبه را كه داراي گل هستند براي تخم گذاري ترجيح مي دهند و لاروهاي جوان پس از خروج از تخم ابتدا از پارانشيم برگ تغذيه نموده و رگبرگ را باقي مي گذارند. سپس به غنچه، گل و قوزه حمله كرده و با سوراخ كردن قوزه ها و ورود به داخل آنها از الياف پنبه تغذيه مي نمايند. دورة لاروي حدود 3 هفته به طول مي انجامد و داراي 6 سن لاروي است. سپس در داخل خاك تبديل به شفيره مي شود. دورة شفيرگي حدود 12-8 روز به طول مي انجامد. طول دورة يك نسل حدود 44-38 روز نوسان دارد. داراي 4-3 نسل در سال بوده و در مناطق گرمسير تا 5 نسل در سال دارد.
مبارزه:
1-شخم عميق بلافاصله پس از برداشت محصول.
2-يخ آب زمستانه.
3- زنبور پارازتيوئيد تخم تريكو گراما
Trichogramma rhenana
Trichogramma pintoi
4- زنبور پارازتيوئيد لارو Habrobracon hebetor از Braconidae.
کنترل شیمیایی:
1. تیودیکارپ(لاروین) DF80% و 1- 0.75 کیلوگرم در هکتار 1نوبت
2. کارباریل(سوین) WP85%و 3کیلوگرم در هکتار
3. اندوسولفان(تیودان) EC35% و 3لیتر در هکتار
4. ایندوکساکارب(آوانت) SC15% و250سی سی- 200 در هکتار
5. فن پروپاترین EC10% و1لیتر در هکتار.
كرم برگخوار پنبه يا پرودينا Spodoptera littoralis
(Lep: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
يكي از آفات پلي فاژ بوده كه به گياهان مختلفي نظير پنبه، چغندرقند، گوجه فرنگي، نخود، پياز، بادمجان، هويج، برنج، ذرت، يونجه، شبدر، لوبيا، جعفري، اسفناج، تربچه و… خسارت مي زند. لاروهاي سنين اوليه آفت به طور دسته جمعي از پارانشيم برگها تغذيه كرده و برگها را مشبك مي سازند و به تدريج كه لاروها بزرگتر مي شوند دامنه فعاليت آنها گسترش يافته تمام سطح برگها را به استثناي رگبرگ اصلي خورده و به ساير اندامهاي گياه ميزبان نيز حمله ور مي شوند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت شفيره در داخل خاك به سر مي برد. با مساعد شدن شرايط آب و هوا در فروردين ماه پروانه ها ظاهر و پس از تغذيه از گرده و شيره گلها جفت گيري و تخمريزي مي نمايند. محل تخمريزي پشت برگها بوده و حشره تخمهاي خود را به صورت دسته اي در دستجات 250 تا 500 عددي در پشت برگها قرار داده و روي آنها را با ماده چسبناك و كرك هاي انتهاي شكم خود مي پوشاند. دورة جنيني 12-3 روز، سپس لاروها خارج و شروع به تغذيه مي نمايند. داراي 6 سن لاروي بوده و طول دوران لاروي در فصول گرم 20-15 روز و در پائيز تا دو ماه به طول مي انجامد. لاروهاي كامل در داخل خاك پيله خاكي ساخته و در داخل آن تبديل به شفيره مي شوند. دوره شفيرگي حدود 18-8 روز به طول مي انجامد. دورة يك نسل آن در فصول گرم 45-32 روز و در فصول معتدل 65-50 روز است. ممكن است تا 5 نسل در سال داشته باشد.
کنترل:
1. در صورت شدت آفت اتريمفوس (اكامت) به نسبت 2 ليتر در هكتار استفاده شود.
2. مونوکرتوفوس(نواکرون) SL40%و 2لیتر
3. دلتامترین(دسیس) EC25% و 750 سی سی
كرم سرخ پنبه Pectinophora gossypiella
(Lep: Gelechiidae)
Pink cotton boll worm
معرفي آفت
اين حشره اولين بار از هندوستان گزارش گرديده و در ساير كشورهاي همجوار مانند پاكستان و افغانستان انتشار دارد. اين آفت در نواحي جنوبي كشور (سيستان و بلوچستان) احتمالاً وجود دارد ولي گزارش دقيقي از آن در دسترس نيست.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لارو سن آخر در داخل بذر به صورت دياپوز بسر مي برد. برخي اوقات زمستان را در زير خاك مي گذراند. گاهي اوقات لارو تا 2.5 سال در داخل بذر به صورت وقفه بسر مي برد. در شرايط مساعد به شفيره و حشره كامل تبديل مي شود. انتشار اين آفت بيشتر از طريق حمل بذرهاي پنبه از كشوري به كشور ديگر صورت مي گيرد. حشره ماده پس از جفت گيري تخمهاي خود را به صورت دسته اي يا منفرد روي گياهان خانوادة پنيركيان Malva Ceae و مخصوصاً روي قوزه جوان قرار مي دهد. 6-4 روز بعد لاروهاي جوان بيرون آمده و از رگبرگها و قسمتهاي داخلي قوزه و مغز پنبه دانه تغذيه مي كنند. سه الي چهار هفته بعد رشد لارو كامل شده و مجدداً تبديل به شفيره و پروانه مي گردد. ممكن است تا چندين نسل در سال داشته باشد.
کنترل:
رعايت موارد قرنطينه اي و اقدامات جدي براي جلوگيري از ورود بذر پنبه از كشورهاي آلوده.
مگس سفيد يا عسلك پنبه White flies
Bemisia tabaci
(Hom: Aleyrodiadae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
Aleyrodiadae در لاتين به معناي آرد مانند مي باشد. از نظر ميزبان دامنه وسيعي از گياهان زراعي، باغي، علفهاي هرز و گياهان زينتي را مورد حمله قرار مي دهد. در دنيا اينحشره از روي 507 ميزبان گياهي كه به 74 خانواده تعلق دارند گزارش گرديده است. بيشترين تعداد ميزبانها به ترتيب در خانوادة Leguminoseae، Compositae، Malvaceae، Solanaceae، Euphorbiaceae قرار دارد. در بين گياهان زراعي، پنبه، گوجه فرنگي، كنجد، كنف، آفتابگردان اهميت بيشتري دارد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت مراحل مختلف رشدي از تخم، پوره تا حشره كامل مي گذراند. طول دوران رشد بستگي به درجه حرارت محيط دارد. طول يك نسل در حدود 15 روز طول مي كشد و ممكن است تا 15 نسل در سال داشته باشد. پوره ها و حشرات كامل اين آفت قطعات دهاني خود را در بافتهاي زير برگ فرو برده و از شيره گياهي تغذيه مي كنند و بطور مستقيم و غير مستقيم موجب زيان اقتصادي مي گردند. خسارت مستقيم آنها از طريق تغذيه از شيره گياهي و ضعف شديد بوته ها و همچنين آلوده كردن برگها و ساير اندامهاي گياهي با عسلك و رشد قارچ دوده و جلوگيري از عمل فتوسنتز مي باشد و خسارت غير مستقيم آن انتقال بيش از 19 بيماري ويروسي بر روي 50 گونه ميزبان است كه توسط حشره كامل صورت مي گيرد.
کنترل:
1-دشمنان طبيعي
الف-زنبور پارازتيوئيد:
(Hym.: Aphelinidae)
Eretmocerus mundus
Encarsia formusa
Encarsia lutea
ب: شكارچي ها:
Chrysopa Carnea (Neu.: Chrysopidae)
Clitostethus arcuatus (col.: Coccinellidae) **اختصاصاً روی مگس سفید
Coccinella septempunctata
Exochomus nigripennis
Hippodamia Variegata
2-از بين بردن بقاياي مزارع پنبه و سوزانيدن آنها بلافاصله بعد از برداشت محصول.
3-دور كاشتن زراعت پنبه از جاليز يا آفتابگردان و رعايت فاصله كافي.
4-تبديل روشهاي كرتي به خطي.
5-كاشت واريته هاي مقاوم.
6-از بين بردن علفهاي هرز.
7-در صورت امكان در اواخر فصل كاشت كود اوره به زمين ندهيم.
ج- کنترل شیمیایی:
1. پیریمیفوس متیل(اکتلیک) EC50% و1.5لیتر
2. آمیتراز(مایتاوک)EC20% و 3لیتر
3. پیری ------ فن(آدمیرال) EC10% و0.75لیتر
4. بوپروفزین(آپلاود)و 1.25 SC40% لیتر
كنه دو نقطه اي كنه تار عنكبوتي پنبه Two spotted mite
Tetranychus urticae
(Acari: Tetranychidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
اين كنه بسيار پلي فاژ بوده و بيش از 150 گونه گياه مانند لوبيا، باقيا، شبدر، يونجه، پنبه، گياهان زينتي، گياهان خانوادة Cucurbitaceae، Cruciferae، Solanaceae و يره را مورد حمله قرار مي دهد. اين كنه با تنيدن تار سطح برگهاي ميزبان را همراه با قشري مانند گرد و خاك مي پوشاند. مخصوصاً در كشت هاي زير پلاستيك و گلخانه اي گياهان جاليزي اين تارها روي گياهان، زياد ديده مي شود. علايم خسارت اين كنه ممكن است به صورت لكه هاي خاكستري يا زرد، در متن سبز برگها مشاهده شود. گاهي برگها در اثر از دست دادن شيره گياهي حول دمبرگ اصلي خميده مي شوند.
زيست شناسي:
اين كنه زمستان را به صورت ماده بالغ بارور در زير پوست درختان ميوه، بوته ها و گاهي داخل خاك، زير كاه و كلش و برگهاي افتاده به حالت دياپوز مي گذارند. كنه هاي زمستاني قرمز آجري هستند. در اوايل بهار روي علفهاي هرز تخمريزي مي كنند. سپس گياهان زراعي، زينتي و سبزي و جاليزي را مورد حمله قرار مي دهند. هر كنه ماده 80-40 عدد تخم مي گذارد. تخمها بسته به درجه حرارت پس از 15-12 روز تفريخ شده و پوره هاي كنه خارج مي شوند و پس از سه نوبت پوست عوض كردن كامل مي گردند. دورة زندگي يك نسل كامل كنه 22-15 روز طول مي كشد و چندين نسل در سال دارد. سيكل زندگي آن مشابه ساير كنه هاي Tetranychidae مي باشد.
کنترل:
1- رعايت اصول به زراعي و از بين بردن علفهاي هرز.
2- پروپارژیت(اومایت) EC57% و1.5 لیتر درهکتار
3- تترادیفون(تدیون) EC 7.52% و4لیتر
4- آمیتراز(مایتاک) EC20% و3لیتر
5- فن پروپاترین EC10% و1لیتر
تريپس توتون Thrips tabaci
or: Thysanoptera
Sub or: Terebrantia
Family: Thripidae
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
گونه اي پلي فاژ بوده كه به گياهان مختلفي نظير توتون، پنبه، لوبيا، چغندرقند، گوجه فرنگي، سيب زميني، نخود و انواع كدوئيان خسارت مي زند. اين حشره در گياه پنبه به جوانه ها، برگها و قوزه هاي نورس بوته حمله نموده و در اطراف رگبرگهاي زير برگ لكه هاي فرو رفته براقي ايجاد مي كند كه به تدريج به رنگ نقره اي در مي آيند. در اثر حمله آفت رشد بوته كم شده و علاوه بر به تعويق افتادن برداشت مقدار محصول پنبه نيز تقليل مي يابد. راستة Thysanoptera به دو زير راسته تقسيم مي شود كه خصوصيات هر دو زير راسته و تفاوتهاي مرفولوژيكي و بيولوژيكي آنها در بخش اول در تريپس گندم مفصلاً شرح داده شده است.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره كامل و پوره روي گياهان و علفهاي هرز و زير كلوخه ها و شكافهاي زمين بسر مي برد. حشرات كامل ماده پس از خروج از اماكن زمستانه ابتدا 3-2 روز تغذيه و سپس تخمگذاري مي كنند. حشرات ماده به صورت بكرزائي توليد مثل مي كنند و تخمها را به صورت انفرادي در زير اپيدرم برگ قرار مي دهد. طول دوران يك نسل بين 26-16 روز متغير است و تا 10 نسل ممكن است ايجاد كند.
کنترل:
1- از بين بردن علفهاي هرز مزارع وضد عفونی بذور با سم گاچو.
2- سم متاسیستوکس در هنگام بروز مشکل می توان استفاده کرد.
Thrips tabaci on tomato
سن سبز پنبه Nezara viridula
معرفي آفت
اين سن به گل، جوانه ها، قوزه هاي پنبه و شاخه هاي جوان حمله مي نمايد و از شيره گياهي مي مكند. تخمهاي پنبه نارس مانده و ممكن است وزن آنها تا 45 درصد كاهش يابد. الياف پنبه نيز نارس مانده و دوام خود را از دست مي دهد و نازك مي ماند. الياف پنبه در نقاطي كه حشره نيش مي زند تغيير رنگ مي دهد و زرد قهوه اي مي شود. زمستان را به صورت حشره كامل زير بوته ها و كلوخه هاي خاك بسر مي برد. دورة تكاملي آن حدود 56 روز است و ممكن است تا 4 نسل در سال داشته باشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سنک تخم پنبه Oxycarenus hyalipennis
(Hem: lygaeidae)
معرفي آفت
حشره كامل و لارو آفت از بذور رسيدة پنبه و ساير گياهاان Malvaceae تغذيه نموده و به هيچ وجه صدمه اي به الياف پنبه وارد نمي سازند. سنگ شيرةكوتيلدون بذر را مكيده و بذور صدمه ديده. قوة نامية خود را از دست مي دهند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره كامل روي علفهاي هرز خانوادة Malvaceae مانند ختمي مي گذراند. در بهار شروع به فعاليت نموده و پس از اينكه بوته هاي پنبه رشد كردند به مزارع پنبه مهاجرت مي نمايند. حشرات ماده پس از جفت گيري با نر، تخمهاي خود را روي قوزه هاي باز شده روي الياف پنبه قرار مي دهند. تخمها در حرارت 35-30 درجه ظرف مدت 4 روز و حرارت 6/14 درجه سانتي گراد 43 روز بعد تفريخ مي شند. داراي 5 سن پورگي، دورةپورگي در نسل تابستانه حدود سه هفته و در نسل پائيزة 6 هفته مي باشد. اين سنك 4-3 نسل در سال دارد.
کنترل:
1-قوزه ها و محصول پنبه هر چه زودتر برداشت و جمع آوري شود كه حشره موفق به تخمريزي روي آنها نشود. مبارزه شیمیایی علیه سایر آفات در کنترل سنکها موثر است.
شته پنبه Aphis gossypi
(Hom: Aphididae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
شته پنبه پلي فاژ بوده و مانند ديگر شته ها با مكيدن شيره گياهي باعث پيچيدن برگها و عدم رشد سر شاخه ها مي گردند. به علاوه عسلك فراوان حاصله از آن روي گياهان را پوشانده كه قارچهاي ساپروفيت روي آن رشد كرده و باعث فوماژين مي شوند. ناقل حدود 70 نوع بيماريهاي ويروسي در گياهان مي باشد كه مهمترين آنها عبارتند از:
Bean Common mosaic-Bean yellow mosaic-Beet mosaic-Cucumber mosaic
براي اين شته 70 گونه ميزبان گزارش شده است. در ايران مرحوم افشار آن را جزء آفات پنبه، جاليز، سبزي ها و گياهان صنعتي و علوفهي اي گزارش كرده و دواچي و تقي زاده آن را به عنوان آفات مركبات و فرح بخش اين آفت را روي گوجه فرنگي، خربزه، هندوانه، خيار و… گزارش كرده است.
زيست شناسي:
در مناطق گرمسير سيكل زندگي آن Anholocyclic بوده و در مناطق سردسير به صورت Holocyclic مي باشد. در شرايط عادي طول عمر يك شته از بدو تولد تا مرگ، يك ماه طول مي كشد. در مناطق گرمسير تا 59 نسل آن شمارش شده است.
کنترل شيميايي انواع شته هاي پنبه:
1- مونوکرتوفوس(نواکرون) SL40% يک ليتر 2-1 نوبت
2- ايميداکلوپرايد(کونفيدور) SC 35% و 250سي سي درهکتار
3- متاسيستوکس EC25% و 1ليتر
4- پي متروزين(چس) WP 25% و 1کيلوگرم در هکتار
كرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis
(Lep.: pyralidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
در تمام مناطق برنج كاري استان هاي گيلان، مازندران، گرگان و همچنين اصفهان وجود دارد. علائم خسارت آفت به دو صورت مي باشد: 1-اگر گياه جوان مورد حمله قرار گيرد ابتدا برگ مياني آن زرد شده و كم كم خشك مي شود كه اصطلاحاً به آن Dead heart گويند. 2-در صورتي كه حمله آفت مصادف با زمان خوشه كردن و گل دادن باشد، دانه در خوشه تشكيل نشده و منجر به خشكي خوشه مي گردد كه به آن اصطلاحاً White head گويند. مرحله اول خسارت را نسل اول آفت بوجود مي آورد. در اين مرحله با رشد ساقه هاي جانبي گياه در مقابل آفت عكس العمل نشان داده و حتي المقدور از كاهش محصول جلوگيري مي شود. در مرحله دوم خسارت گياه تقريباً در پايان مرحله رويش است و امكان ترميم خسارت از طريق رشد ساقه هاي جانبي ديگر وجود ندارد. ساقه هاي آلوده به آفت در اين موقع در اثر وزش باد شكسته و باعث خراب شدن و از بين رفتن ساقه هاي مجاور مي گردند.
علاوه بر برنج در موقع برداشت محصول و هنگامي كه ساقه هاي برنج كاملاً خشك مي شود بسياري از لاروهاي آفت از اين ساقه هاي خشك به طرف علفهاي هرز حاشيه مزرعه مهاجرت نموده و از آنها تغذيه مي نمايند.
زيست شناسي:
زمستان را به صورد لارو كامل در داخل ساقه هاي خشك برنج و يا علفهاي هرز اطراف مزرعه به سر مي برد. در شرايط مساعد وقتي كه درجه حرارت به 10 درجه سانتي گراد مي رسد لاروهاي سن آخر تبديل به سفيره مي شوند. اولين شفيره هاي حاصل از لاروهاي زمستاني در دهة اول ارديبهشت ماه مشاهده شده اند. دورة شفيرگي 10-6 روز سپس حشرات كامل خارج مي شوند. اولين پروانه هاي آفت در شرايط گيلان از حدود 20 ارديبهشت ماه ظاهر مي شوند و اوج پرواز آنها در دهة دوم خرداد صورت مي گيرد. فعاليت آنها در شب بوده و روزها در سايه و روي برگ و ساقه برنج و علفهاي هرز به استراحت مي پردازند. پروانه هاي نر و ماده 24 ساعت پس از خروج جفت گيري و حشره ماده تخمهاي خود را به صورت دسته اي روي ساقه و برگ قرار مي دهد طول دورة جنيني حدود 11-5 روز مي باشد. لاروسن اول پس از تفريخ ابتدا از پارانشيم برگ تغذيه كرده و سپس با ايجاد سوراخي از محل غلاف برگ وارد ساقه مي شود. لاروها پس از مدت 37-21 روز كه در داخل ساقه برنج تغذيه نمودند سوراخ بزرگي جهت خروج پروانه در ساقه ايجاد مي نمايند و سپس به شفيره تبديل مي شوند و هفت روز بعد پروانه هاي نسل دوم (بهاره) خارج مي گردند كه اين زمان در گيلان مصادف با اواسط تيرماه مي باشد. اگر پروانه هاي اين نسل قبل از پايان تيرماه تخم ريزي كرده باشند مي توانند نسل ديگري را در شهريور ماه بوجود آورند در غير اينصورت كليه لاروهائي كه در اوايل مرداد به بعد بوجود مي آيند پس از كامل شدن به دياپوز رفته و زمستان را بدين صورت مي گذرانند. بنابراين 3-2 نسل در سال دارند.
کنترل:
الف- کنترل زراعي پائيزه و زمستانه:
1-دو محصول برنج بايد حتي المقدور از پائين و نزديك طوقه گياه صورت گيرد تا هر چه ممكن است لارو كمتري در مزرعه باقي بماند.
2-خوشه هاي بريده شده را به مدت چند روزي روي زمين در همان مزرعه نگه دارند تا خشك شده و سپس با خرمن كوبهايي كه كلش را كاملاً خرد مي كنند به صورت كاه گندم در آورند تا هر چه لارو در داخل ساقه مانده له شده و از بين برود.
3-كاه و كلش باقي مانده در مزرعه را با دقت كامل بسوزانند چون محل زمستان گذراني حشره است. در اين رابطه كشت دوباره مزارع برنج با شبدر برسيم مفيد گزارش شده است.
4-زمين شخم زده را با آب تخت نمايند، اين عمل مدتها براز زارعين در زمستان اجباري بود ولي اخيراً پافشاري نمي شود.
5-علفهاي هرز حاشيه مزارع قبل از شال تسبيح، ني، اويار سلام. قياق، سوروف، خرواش، بندواش، قميش و… را كه پناهگاه لارو در زمستان مي باشند كنده و بسوزانند.
6-از خزانه هاي برنج همه روزه بازديد كرده تا چنانچه پروانه تخم ريزي كرده باشند برگهاي آلوده را چيده و از بين ببرند.
7-جلوگيري از انتقال نشاء هاي آلوده به زمين اصلي و همچنين رعايت تناوب زراعي.
ب- رعايت مقررات قرنطينه داخلي، خودداري از حمل و نقل كاه و كلش و نشاء از مناطق آلوده به مناطق غير آلوده.
ج- كشت واريته هاي مقاوم به كرم ساقه خوار، در كشور ما واريتة چنپا در مقايسه با آمل ها، خيلي كمتر از اين آفت صدمه مي بيند. اصولاً واريته هاي دیررَس مانند آمل بيشتر خسارت مي بينند.
د-دشمنان طبيعي:
1-زنبور پرازيتوئيد تخم از خانوادة Trichogrammatidae:
*
Trichogramma maidis
*
Trichogramma pintoi
*
Trichogramma rhenana
امروزه زنبورهاي پارازيتوئيد تخم از جنس تريكوگراما را روز ميزبانهاي واسط نظير تخم پروانه بيد آرد و تخم پروانه بيد غلات در انسكتاريم ها پرورش داده و به تعداد زياد بر عليه تخم ساقه خوار برنج رها مي كنند.
2- زنبور پارازيتوئيد لارو Apanteles از خانواده Braconidae.
3- قارچ Beauveria bassiana روي لاروها و شفيره هاي آفت فعاليت مي نمايد.
4- سن Andrallus spinidens نيز بطور طبيعي از لاروهاي كرم ساقه خوار و برگخوار برنج تغذيه مي نمايد
مبارزه شیمیایی :
1- لیندین WP25% و50 گرم در 100 متر مربع(خزانه) ، فقط 1 نوبت
2- دیازینون G 10%و،15 کیلوگرم در هکتار
3-دیازینون G 5% و 30 کیلوگرم در هکتار
4- کارتاپ G 4% و 30 کیلوگرم در هکتار
5- فیپرونیل G 0.2%و 20 کیلوگرم در هکتار
6- فنیتریتیون EC50%و1.5 لیتر در هکتار
7- دیازینون EC60%و 1 لیتر در هکتار
شب پره تك نقطه اي برنج Mythimna unipuncta
(Lep: Noctuidae)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفي آفت
لاروهاي اين آفت از شاخ و برگ اندامهاي هوايي بوته برنج تغذيه مي كند و آنرا كاملاً از بين مي برد. لاروهاي سن يك فقط از پارانشيم برگها به خصوص بين رگبرگها تغذيه مي نمايند ولي در سنين بعدي تمام برگ را خورده و فقط قسمتهاي سخت آنرا باقي مي گذراند. لاروها شب فعال بوده و داراي ميزبانهاي ديگري نظير يولاف، چاودار، گندم، جو، ارزن، ذرت، ذرت خوشه اي، نيشكر، نخود، لوبيا، يونجه، شبدر، چغندر، كتان، سوژا مي باشد.
زيست شناسي:
زمستان را به صورت لارو، ندرتاً شفيره در خاك مي گذارند. در شرايط شمال در اواخر بهار ظاهر و تا حدود تير ماه پروازشان به طول مي انجامد. پروانه در شب به فعاليت پرداخت، جفت گيري نموده و حشره ماده تخمهاي خود را در دسته هاي 80-20 تائي روي سطح تحتاني برگها قرار داده و توسط ماده چسبناكي مي چسباند. دوره جنيني حدود 10-4 روز و پس از آن لاروهاي سن اول خارج و به ترتيبي كه گفته شد خسارت مي زنند. لاروهاي سن اول بيشتر اوقات در بين غلافهاي برگ مخفي مي شوند ولي حالت مخفي شدن لاروها در سنين دوم و سوم تدريجاً از بين مي رود. موقعي كه لارو به 15 ميلي متر مي رسد. روزها گياه ميزبان را ترك كرده و در ير كلوخه هاي خاك و زير برگ ها مخفي و در هنگام شب به فعاليت مي پردازند. لاروهاي بالغ اغلب جهت جستجوي غذا به صورت دسته جمعي (armyworms) يا انفرادي راه پيمائي شبانه مي نمايند. در شمال لاروهاي نسل اول در اواسط تير ماه در عمق 3-1 سانيت متري سطح خاك تبديل به شفيره مي شوند. دورة شفيرگي حدود 20-10 روز طول مي كشد. پروانه هاي نسل اول در اوائل مرداد ماه ظاهر شده و پس از مدتي پرواز جفت گيري و تخم ريزي مي نمايند. دورة نشو و نماي نسل دوم 25-19 روز به طول مي انجامد و لاروهاي نسل سوم در اواسط مهر ماه ديده مي شوند. ممكن است 4-3 نسل در سال داشته باشند.
کنترل:
مبارزه بايستي به صورت موضعي انجام شود و در طغيانهاي شديد آفت مي توان از
1. كارباريل (سوين) پودر وتابل 25% به ميزان 3-2 كيلو در هكتار به محض مشاهده اولين علائم خسارت آفت استفاده نمود.
2. تری کلروفن(دیپترکس) SP80% و 1کیلوگرم در هكتار به محض مشاهده اولين علائم
3. مالاتیون EC57% و 2لیتر در هکتار
استفاده کرد.