نکتـــــه ی پزشکـــی منتخـــــب هفتـــــــه ::" تمریناتی مفید برای برطرف کردن کیفوز (قوز پشت) + تصاویر"
سلام..
ازونجایی که در انجمن پزشکی دوستان بعضی وقتها پستهای خیلی پرباری قرار میدهند و از طرفی این پستها بعد از مدتی
به زیر آوارها تاپیک و پست دیگر ، دفن میشن ، تصمیم گرفتیم این تاپیک رو راه اندازی کنیم تــــــا پستهای برتر هفته در این
تاپیک ثبت بشن و مورد استفاده قرار بگیرن و به بار اطلاعات پزشکی شما هم افزوده بشه.
با سپاس/.
اختلال دو قطبی (افسردگی شیدایی)
اين پست حاوي مطالبي براي افرادي است که ميخواهند درباره اختلال دوقطبي(اختلال خلقي دو قطبي يا افسردگي شيدايي) بيشتر بدانند.بنابراين مخصوصا براي کساني که خود يا دوستان يا اقوامشان از اين بيماري رنج ميبرند مفيد ميباشد.
اين پست حاوي بخشهاي زير است:
- بيماري
- عوارض ناشي از ان
- روشهاي سازگاري
- درمان
اختلالات دوقطبي چيست؟
ازاختلال دو قطبي با عنوان افسردگي شيدائي نام برده ميشد.
همانگونه که از نام قبلي استنباط ميشود کسي که دچار اختلال دوقطبي است دچار نوسانات خلقي شديد ميباشد.اين نوسانات معمولا هفته ها يا ماها طول ميکشد و با انچه مردم عادي در زندگي روزمره تجربه ميکنند بسيارمتفاوت است.
خلق افسرده: احساس شديد افسردگي
خلق شيدا: احساس شادماني بسيار و نااميدي
خلق مختلط: به عنوان مثال خلق افسرده همراه با بيقراري و فعاليت بيش از اندازه ناشي از شيدائي.
شيوع اختلالات دو قطبي:
در حدود يک نفر از هر 100 بزرگسال در طول زندگي خود دچار اين اختلال ميگردد. معمولا اين اختلالات بعد از سنين نوجواني اتفاق ميافتد. در سنين بالاتر از 40 سال اين اختلالات غير معمول است. مردان و زنان به يک اندازه در معرض ابتلا به اين اختلالات قرار دارند.
انواع اختلال دو قطبي
اختلال دو قطبي نوع 1
حد اقل يک دوره خلق شيدا به مدت يک هفته وجود دارد.اگرچه بيشتر مبتلايان دوره افسردگي را هم تجربه ميکنند ولي بعضي از انها فقط دوره شيدائي را تجربه ميکنند.
دوره هاي شيدايي بدون درمان بين 3 تا 6 ماه به طول ميانجامند.دورههاي افسردگي در صورتي که مداوا نشوند 6-12 ماه ادامه پيدا ميکنند.
اختلال دو قطبي نوع 2
در اين نوع بيش از يک دوره افسردگي شديد وجود دارد. در صورتي که شدت خلق شيدايي کم است. اين نوع به نام شيدائي خفيف (Hypomania) ناميده ميشود.
اختلال دو قطبي با تناوب سريع
در اين دسته بيش از 4 بار نوسان روحي در طول يکسال وجود دارد. اين نوع در حدود 10 درصد افراد مبتلا به اختلالات دوقطبي ديده ميشود و ميتواند با هر کدام از انواع 1 يا 2 همراه باشد.
اختلال خلق ادواري (Cyclothymia)
در اين نوع شدت نوسان خلق به اندازه اختلال دوقطبي نيست، اما ميتواند زمان طولاني تري ادامه يابد. اين حالت ميتواند منجر به اختلالات دو قطبي گردد.
علل اختلالات دوقطبي
دليل قطعي براي اين اختلالات شناخته نشده، اما تحقيقات نشان ميدهد که:
اختلالات دوقطبي منشائ ارثي دارد. به عبارتي ژنها بيشتر از تربيت در اين اختلالات موثرند.
ممکن است مشکل فيزيکي در قسمتي از مغز که کنترل حالات روحي را به عهده دارد عامل اين اختلالات باشد. به اين دليل است که اين اختلالات با دارو قابل درمان هستند.
نوسانات خلقي ممکن است گاهي توسط استرس و يا بيماري بوجود بيايند.
علايم اختلالات دو قطبي
علائم بيماري بستگي به اين دارد که خلق شما به سمت افسردگي يا شيدائي تغيير کرده باشد.
1- افسردگي
احساس افسردگي احساسي است که همه ما در طول زندگي آنرا تجربه کرده ايم. اين احساس ميتواند به ما در شناخت و برخورد با مشکلات زندگي کمک کند. اما در افسردگي باليني يا اختلالات دوقطبي اين احساس افسردگي بسيار شديد تر است. در اين حالت احساس افسردگي براي مدت طولاني باقي ميماند و حتي انجام امور عادي زندگي را سخت يا غير ممکن ميسازد. در صورتي که شما افسرده شده باشيد متوجه اين تغييرات در خود شده ايد:
روحي
- احساس غمگيني که از بين نميرود.
- احساس نياز به گريستن بدون هيچ دليلي
- ازدست دادن تمايل و رغبت به همه چيز
- عدم لذت بردن از چیزهایی که قبلا لذت می بردید.
- احساس بي قراري و آشفتگي
- از دست دادن اعتماد به نفس
- احساس بي ارزشي و نااميدي
- زودرنجي و تحريک پذيري
- فکرکردن به خود کشي
فکري
- از دست دادن قدرت فکر کردن مثبت و اميدوارانه
- از دست دادن قدرت تصميم گيري حتي در موارد ساده
- مشکل تمرکز کردن
جسمي
- کم شدن اشتها و وزن
- مشکل خوابيدن
- بيدار شدن زودتر از موقع
- احساس خستگي کامل
- يبوست
- عدم تمایل به رابطه ی ج***
رفتاري
- مشکل در شروع و به پايان رساندن کارها- حتي کارهاي روزمره
- گريه کردن زياد و يا احساس نياز به گريه و عدم توانايي گريستن
- پرهيز از مواجهه با افراد
2- شيدايي يا هيجان
شيدايي يک احساس خوشحالي، افزايش انرژي و خوش بيني بيش از اندازه است. اين حالت ميتواند آنقدر شديد باشد که فکر کردن و قضاوت شما را تحت تاثير قرار دهد. ممکن است تفکرات عجيبي راجع به خود داشته باشيد، تصميمات بدي بگيريد و به صورت شرم آور، مضر و گاهي خطرناک رفتار کنيد.
مانند حالت افسردگي، در اين حالت هم زندگي فرد مختل ميشود و ميتواند روابط و کار فرد را تحت تاثير قرار دهد. در حالتي که اين حالت خيلي شديد نباشد به آن شيدائي خفيف ميگويند.
در صورتي که شما شيدا شويد ممکن است حالات زير را در خود مشاهده کنيد:
روحي
- بسيار شاد و مهيج
- عصبي و برانگيخته شدن توسط کساني که در خوش بيني شما شريک نميشوند
- احساس برتر بودن بيش از اندازه
فکري
- پر از ايده هاي جديد و مهيج
- پريدن از يک ايده يه ايده ديگر
- شنيدن صداهايي که افراد ديگر نميشنوند
جسمي
- بي ميل يا ناتوان از خوابيدن
- پر انرژي
- افزايش تمايل به رابطه ج***
رفتاري
- برنامه ريزي هاي بلندپروازانه و غير واقعي
- بسيار فعال و پر جنب و جوش
- رفتارهاي نا معمول
- حرف زدن سريع – ديگران ممکن است متوجه صحبتهاي شما نشوند.
- تصميمات عجولانه و گاهي با نتايج مصيبت بار
- ولخرجي
- احساس صميميت زياد
- بروز بيش از حد احساسات
اگر شما در اواسط دوره شيدايي براي اولين بار باشيد، ممکن است متوجه هيچ چيز غير عادي نشويد. حتي دوستان و خانواده شما نيز ممکن است متوجه نشوند. حتي ممکن است اگر کسي سعي کند در اين مورد نظري ابراز کند ناراحت شويد. در اين حالت شما به تدریج در انجام امور روزمره و ارتباط با افراد دچار مشکل می شوید.
جمع آوری شده از منابع گوناگون
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه :: بیماری "زخـــــم معـــــده"
مننژیت چیست؟
یک التهاب نرم شامه (مننژ) و مایع مغزی- نخاعی است که غالبا منشا ویروسی یا باکتریائی دارد و بسته به نوع عامل ایجاد کننده، شدت و درمان آن متفاوت است ، در واقع مننژیت به معنی عفونت در مایع نخاع موجود در طناب نخاعی یا مایع احاطه کننده مغز است که گاهی به عنوان مننژیت نخاعی نیز نامیده می شود که در این صورت علاوه بر التهاب مایع نخاع در طناب نخاعی ، التهاب پرده های مغز هم مشاهده می گردد.
در افراد طبیعی معمولا” مننژیت محدود به فضای ساب آراکنوئید در جمجمه می باشد اما در مننژیتهای حاد باکتریایی عفونت انتشار پیدا کرده و تمام سطح پرده های احاطه کننده مغز و طناب نخاعی را درگیر کرده واز طریق سوراخهای لوشکا و مازندی به بطنها نیز گسترش پیدا می کند. در مواردی نیز عفونت به خارج از پرده های مننژ انتشار می یابد. اکثر عفونتها از طریق خون به مغز می رسند.
برخی از عوامل که قابل توجه ترین آنها ویروس تب خال ساده و هاری است به اعصاب محیطی تهاجم نموده وسپس از طریق آنها به مغز یا عقده های حسی صعود می کنند. تروما به مغز نیز ممکن است مقدمه عفونت باشدو گاهی اوقات که خوشبختانه بسیار نادر است، عفونت از طریق روشهای طبی، اکثرا با پونکسیون مایع نخاع می تواند وارد دستگاه عصبی شود.
گرفتاری یک بخش سیستم اعصاب مرکزی ممکن است به بخش دیگر منتقل شودکه اغلب نیز چنین است. ارتشاح آماسی در اکثر عفونتهای مغز( آنسفالیت ) به CSF منتقل می شود و بر عکس یک مننژیت ممکن است به مغز تهاجم نموده و سبب مننگوانسفالیت شود. عفونتهای ماستوئید و سینوسهای هوائی پیشانی ویا عفونتهای گوش میانی می توانند سرانجام پرده های مننژ را گرفتار سازند ویا به خود مغز نفوذ نمایند.
مننژیت ویروسی معمولا خفیف تر بوده و بدون درمان خاصی بهبود می یابد ولی شناسائی برخی از آنها مانند هرپس سیمپلکس از نظر درمان اختصاصی مهم است . مننژیت باکتریال می تواند کاملا شدید بوده ، سبب آسیب های مغزی ، از دست دادن شنوائی ، اختلالات یادگیری وگاهی مرگ شود. در نوع باکتریال، دانستن نوع باکتری ایجاد کننده منژیت ، از لحاظ انتخاب آنتی بیوتیک مناسب به منظور پیشگیری از انتشار حائز اهمیت است.
کودکان زیر دو سال نسبت به بیماری بسیار حساس بوده و شدیدترین شکل بیماری را ظاهر می سازند . اگر تشخیص و درمان بیماری در نخستین مراحل آن صورت گیرد ، حدود نود درصد از کودکان بهبود می یابند و تعداد اندکی دچار ضایعات دائمی در سیستم عصبی ، مانند از دست دادن شنوایی می شوند. هنگام شیوع مننژیت باکتریایی بیشتر در فصل زمستان و مننژیت ویروسی در اواخر تابستان و اوایل پاییز است .
نشانه های مننژیت چیست؟
تب بالا،سردرد و سفتی گردن از شایع ترین علائم مننژیت در سنین بالای ۲ سال است که طی چند ساعت تا ۲ روز کامل می شود.علائم دیگرنظیر تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، گیجی و خواب آلودگی نیز ممکن است وجود داشته باشد. کشف تب، سر درد و سفتی گردن در نوزادان و شیرخواران مشکل است ولی ممکن است با علائمی مانند سستی و بی حالی، تحریک پذیری، استفراغ یا تغذیه ضعیف پی به وجود مننژیت برد. با پیشرفت بیماری، بیمار در هر سنی ممکن است دچار تشنج شود.
علائم مننژیت باکتریال و ویرال در برخی مراحل شبیه هم هستند. با این حال علائم مننژیت باکتریال شدیدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت ( گاه ظرف چند ساعت ) پیشرفت می کند. در شیرخواران علائم غالباً گنگ و یا مبهم است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بدحالی عمومی؛
- تب؛
- استفراغ ؛
- نخوردن غذا؛
- گریه و بیقراری؛
در کودکان بزرگتر ممکن است تمام علائم فوق به اضافه علائم دیگر دیده شود، مثل:
- سردرد شدید؛
- حساسیت و انزجار از نور شدید و صدای بلند؛
- سفتی عضلات، بخصوص عضلات گردن؛
در تمام سنین ابتلا به مننژیت ممکن است همراه با علائمی مثل گیجی، اختلال هوشیاری و گاه تشنج باشد. در برخی کودکان مبتلا به مننژیت، بثورات جلدی مشخصی به صورت نقاط مسطح صورتی یا قرمز که با فشار دست محو نمی شوند، دیده می شود. اگر کودک به طور غیر عادی بدحال است و یا حداقل دو علامت از علائم فوق در وی پدیدار شده باشد بلافاصله با پزشک مشورت کنید و یا کودک را به نزدیکترین بیمارستان برسانید. کودک در بیمارستان بستری می شود و نخست آب نخاع وی جهت آزمایش نمونه گیری می شود و با کمک این آزمایش می توان مننژیت ویرال و باکتریال را از هم تشخیص داد و در مواردی عامل ایجاد کننده مننژیت را نیز مشخص نمود. همچنین ممکن است نمونه خون نیز جهت کشت و تعیین وجود باکتری در آن به آزمایشگاه فرستاده شود.
نشانههای مننژیت باکتریایی
سرفه و آبریزش از بینی ، پس از دوره کمون و دو تا چهار روزه ظاهر می شود ، اما گاهی اوقات شروع بیماری بسیار سریع بوده و به سرعت گسترش می یابد و در مدت چند ساعت به گیجی و اغما منجر می شود.
کودک بیمار غالباً از سردرد شدید ، همراه با حالت تهوع و تب شکایت می کند . ممکن است گردن سفت و شخص بی قرار و خواب آلود شود . در این حالت ،استفراغ حالت جهنده دارد . چنانچه خواب آلودگی عمیق تر شود و تب افزایش یابد ، باید هر چه زودتر به بخش فوریتهای پزشکی مراجعه کرد .
نشانه های بیماری در نوزادان با کودکان تفاوت دارد . نوزاد مبتلا به مننژیت ، بی قرار بوده و گریه های طولانی دارد ،ضمن آنکه اشتهایش را از دست می دهد و گرفتار تب شدید می شود . چنین حالتی ، ممکن است با حمله ناگهانی و خواب آلودگی شدید همراه باشد .
برای پیشگیری از عوارض ثانویه مننژیت مانند ناشنوایی ، ضایعات مغزی و مرگ ، باید هر چه سریعتر بیماری تشخیص داده شود و نسبت به درمان آن در بیمارستان اقدام گردد . آزمایش مایع نخاع برای تشخیص بیماری بسیار ضروری است .
نشانه های مننژیت ویروسی
نشانه های بیماری پس از گذراندن دوره کمون ( یک تا پنج روز ) می تواند به طور ناگهانی و یا به تدریج پدیدار شود . این نشانه ها شامل سردرد ، تب ، استفراغ و دل پیچه است که یک یا دو روز بعد با خشکی و سفتی گردن همراه می گردد ، گاهی اوقات نیز جوش هایی در سطح بدن ظاهر می شود . کودکان مبتلا اغلب در بیمارستان بستری می شوند اما بدون آنکه آنتی بیوتیک مصرف کنند ، پس از چند روز به طور کامل بهبود می یابند .
علل ایجاد مننژیت:
شایع ترین علت مننژیت باکتریایی در کودکان “نیسریا مننژیتیس” است ( مننگوکوک). میکروب نیسریا به طور طبیعی در مخاط بینی زندگی می کند و اغلب هیچ مشکلی را ایجاد نمی کند اما علت این که چرا در برخی کودکان سبب بروز بیماری می شود ، هنوز مشخص نشده ؛ عامل شایع دیگر هموفیلوس آنفلوانزا است که اغلب در کودکان زیر پنج سال دیده می شود.
ویروس های متعددی نیز باعث بروز مننژیت می شوند که از بین آنها ویروس آنفلوانزا ، آبله مرغان، منونوکلئوز عفونی ، و ایدز شایعتر هستند.
باکتری های زیادی می توانند عامل بیماری باشند ، اما باکتری هایی که بیشتر باعث ابتلای کودکان به مننژیت می شوند ، شامل مننگوکوکوس ، آنفلوآنزاتیپ ب یا پنوموکوکوس هستند . گونه های متفاوتی از ویروس ها ، از جمله انتروویروس ها ، می توانند موجب این بیماری شوند . مننژیت ویروسی به طور معمول خفیف بوده و کودکان پس از مدتی کوتاه ، به طور کامل بهبود می یابند. مننژیت باکتریایی از طریق افراد بیمار و یا حامل باکتری ( در حلق و بینی ) منتشر می شود . عامل بیماری از طریق سرفه و عطسه توسط شخص بیمار در هوا منتشر شده و تا ساعت ها معلق می ماند . تنفس هوای آلوده موجب انتقال بیماری می شود . باکتری ابتدا در حلق و بینی تکثیر می گردد و سپس وارد خون می شود و آن گاه وارد مغز و نخاع شده و این نواحی را عفونی می سازد.
بیشتر نوزادان به دلیل این که حامل پادتن های مادری هستند ، تا سه ماهگی به مننژیت مبتلا نمی شوند . ۲۵ درصد از این کودکان برای هفته ها یا ماه ها ، باکتری عامل بیماری را بدون این که دچار بیماری شوند ، در حلق و بینی خود حمل می کنند . این حاملان سالم ،پادتن هایی ایجاد می کنند که موجب مصونیت دائمی آنها در مقابل بیماری می شود . حاملان سالم می توانند عامل بیماریزا را به افراد حساس منتقل نموده و آنها را گرفتار سازند. اشخاصی که در اثر باکتری های عامل مننژیت به نوع خفیف عفونت مجاری فوقانی تنفسی مبتلا میشوند ، می توانند عامل بیماری را به دیگران منتقل کنند . جابجایی عامل بیماری از این طریق ، گاه باعث مننژیت می شود ولی در بیشتر موارد ، مجاری فوقانی تنفسی را گرفتار عفونت می کند . در هر دو صورت پادتن ضد بیماری در بدن شخص تشکیل شده و موجب مصونیت دائمی در برابر باکتری بیماریزا می گردد.
گاهی اوقات عفونت سینوس ها ، گوش میانی و عفونت های ناشی از آسیب سر ، موجب ایجاد مننژیت می شوند. مننژیت باکتریایی از هنگام آغاز علائم تا ۲۴ ساعت پس از آنتی بیوتیک درمانی ، واگیردار است. مننژیت ویروسی نیز به وسیله افراد بیمار یا حامل ویروس منتقل می شود ولی واگیرداربودن آن کمتر از مننژیت باکتریایی است . این ویروس که به طور معمول موجب عفونت دستگاه گوارش می شود ، از طریق دهان وارد بدن شده و ممکن است تا چندین هفته پس از بهبود بیمار ، در روده او باقی بماند . هیچ آنتی بیوتیکی برای درمان مننژیت ویروسی مؤثر نیست . ویروس موجود در دستگاه گوارش ، از طریق جریان خون وارد مغز می شود اما به طور معمول ،ضایعاتی در مغز ایجاد نمی کند .
تشخیص مننژیت :
تشخیص زود هنگام و درمان مننژیت اهمیت فوق العاده ای دارد. پس از بروز علائم، بیمارباید بی درنگ به پزشک مراجعه نماید. تشخیص بر اساس بررسی مایع مغزی-نخاعی و وجود سلولهای التهابی ، بررسی آنتی ژن باکتریها و ویروسها ، و کشت باکتریها در نمونه مایع مغزی-نخاعی است.
آیا مننژیت قابل درمان است؟
در صورت تجویز به موقع آنتی بیوتیک مناسب ، مننزیت باکتریائی درمان پذیر است و احتمال مرگ و میر آن به کمتر از ۱۵ درصد می رسد.
درمان
در صورت شک به مننژیت، پس از انجام آزمایش های لازم و حتی پیش از آماده شدن جواب آزمایش ها باید درمان با آنتی بیوتیک شروع شود. اگر جواب آزمایش ها مشخص کند که کودک مبتلا به مننژیت ویروسی شده، آنتی بیوتیک ها قطع می شوند و هیچ درمان دیگری به جز مسکن لازم نیست. عفونت های ویروسی معمولاً پس از ۵ تا ۱۴ روز بسته به نوع ویروس خود به خود بر طرف می شوند.
اگر تشخیص مننژیت باکتریال تأیید شود، مصرف آنتی بیوتیک باید ادامه یابد ( ممکن است در صورت لزوم برحسب باکتری تشخیص داده شده ، نوع آنتی بیوتیک تغییر کند ).
همچنین ممکن است برای کودک مایعات داخل وریدی و داروی ضد تشنج تجویز شود ( در صورت وجود تشنج ). درمان با آنتی بیوتیک ممکن است تا ده روز طول بکشد.
آیا مننژیت واگیر دارد؟
بلی. برخی از فرم های مننژیت باکتریال مسری است. سرایت از طریق ترشحات تنفسی و گلو (نظیر سرفه ، بوسه،…) امکان پذیر بوده ولی خوشبختانه شدت انتقال آن مانند سرما خوردگی و انفلوانزا بالا نیست، معهذا گاهی مننژیت های مننگوکوکی یا Hib می توانند از طریق تماس های نزدیک و طولانی به افراد دیگر منتقل شوند.
ایمن سازی علیه مننژیت :
واکسن بر ضد Hib (هموفیلوس انفلوانزا)، برخی سروتایپ های مننگوکوک و بسیاری از تایپ های Sp (استرپتوکوک پنومونیه) وجود دارد. واکسن Hib بسیار ایمن و موثر است. واکسن مننگوکوک در برابر سروگروپ های A,C,W135,Yایمنی ایجاد می نماید.
اصول نظام مراقبت مننژیت باکتریال :
نظام مراقبت جاری در کشور ، مراقبت مبتنی بر جمعیت (Population base) است ، لذا کلیه دانشگاههای علوم پزشکی ملزم به گزارش دهی کامل موارد مننژیت هستند ولی به دلیل محدودیت ظرفیت آزمایشگاهی در بسیاری از مناطق ، لزوم مراقبت غیرفعال به همراه مراقبت منطقه ای مبتنی بر جمعیت با تقویت ظرفیت آزمایشگاهی مورد توجه قرار می گیرد.
سیمای کلی مراقبت مننژیت در کشور ایران :
بروز مننژیت در جهان سالانه ۲۰ مورد در۱۰۰،۰۰۰ نفر یعنی حدود ۲/۱ میلیون نفر برآورد می شود.در کشورمان، از ۲۰ سال گذشته (۱۳۶۷)، تا به حال، این میزان بطور متوسط از ۳/۱ به ۷/۲ رسیده است.
• تا پیش از دهه ۸۰ ، بیماری فقط به ۲ فرم مننژیت مننگوکوکی و غیر مننگوکوکی گزارش می شد و پس از آن به فرم مننژیت ویرال و باکتریائی (به تفکیک باکتری) تبدیل شد.
• تعریف مننژیت به ۳ فرم مظنون، محتمل و قطعی تغییر پیدا کرد، لذا از سال ۱۳۸۵ این آمار شامل مواردی می شود که حداقل محتمل به مننژیت هستند.
در نتیجه اگر همانند سالهای گذشته این روند را بررسی کنیم، بروز مننژیت در کشور در سال ۱۳۸۷ از ۷/۲ به ۷/۸ افزایش می یابد درحالی که مسلما موارد گزارش شده مننژیت سالهای قبل، تنها منحصر به محتمل یا قطعی نبوده و مظنونین را هم شامل بوده است.
در ذیل معیار دسته بندی موارد گزارش شده ملاحظه می شود:
• مورد مظنون:
هر فردی در هر سنی با تب ناگهانی بالای C5/38 و یکی ازعلائم: سفتی گردن، کاهش سطح هوشیاری، علائم مننژیال (سردرد، استفراغ و هر نوع عارضه نورولوژیک ناگهانی)، ملاج برجسته(در اطفال) ، مورد مظنون به مننژیت محسوب می شود.
• مورد محتمل: هر مورد مظنونی که آزمایش CSF او، حداقل یکی ازموارد زیر را نشان دهد:
۱) ظاهر کدر و چرکی،
۲) پلئوسیتوز بیش از ۱۰۰ سلول/ mm3،
۳) پلئوسیتوز ۱۰-۱۰۰ سلول/ mm3 به همراه افزایش پروتئین بیش از ۱۰۰ mm/dl یا کاهش قند به کمتر از ۴۰ mg/dl ،
۴) وجود یکی از نتایج زیر در رنگ آمیزی گرم:
o باسیل گرم منفی( مطرح کننده هموفیلوس انفلوانزا)،
o دیپلوکوک گرم منفی( مطرح کننده نایسریا مننژایتیدیس)،
o دیپلوکوک گرم مثبت( مطرح کننده استرپتوکوک پنومونیه).
• مورد قطعی: هر مورد محتمل یا مظنون با یکی ازمشخصه های زیر:
۱) کشت مثبت CSF یا خون با جدا سازی Hib ,Nm یا SP .
2) پیدا کردن آنتی ژن Hib ,Nm ,Sp در مایع مغزی نخاعی از طریق لاتکس آگلوتیناسیون.
چگونه می توان از مننژیت پیشگیری کرد؟
واکسن هایی که به طور معمول وجود دارند و استفاده می شوند کودک را بر علیه هموفیلوس و یک مننگوکوک محافظت می کنند. راه دیگری که برای محافظت فرد در مقابل مننژیت باکتریال وجود دارد، دادن آنتی بیوتیک به کسانی است که با فرد مبتلا تماس نزدیک داشته اند، بخصوص کودکان و بزرگسالانی که در یک خانه زندگی می کنند.
پیش آگهی:
مننژیت های ویروسی بندرت عارضه ای باقی می گذارند. همچنین درمان مناسب و به موقع با آنتی بیوتیک اغلب سبب بهبود کامل بیماری می شود. در تعداد اندکی از کودکان ممکن است عوارضی مثل ناشنوایی ، تشنج و یا مشکلات یادگیری ایجاد شود. به ندرت بیماری ( حتی در صورت درمان مناسب ) به مرگ منتهی می شود.
فواید خواب نیمروز و شبانه
داشتن خواب کافی از جنبه های مختلف برای سلامتی مفید است، مثل عملکرد ذهن، کنترل وزن، عضله سازی، مقاومت دربرابر تاثیرات پیری، و ترمیم بافت های نرم و مفاصل.
احتمالاً از بعضی از این جنبه های مهم آگاه هستید. بیشتر افراد می فهمند که بدون خواب کافی عملکرد مغز و حافظه آنها دچار مشکل می شود. این فقط یک مشکل کوتاه مدت نیست. بااینکه تحقیقات به تازگی در حال انجام است اما تصور بر این است که کمبود خواب مزمن با بسیاری از اختلالات زوال عصبی و از دست دادن جدی عملکرد مغزی در سالهای پایانی زندگی مرتبط است.
تعداد کمی از مردم از اهمیت خواب در کاهش وزن و عضله سازی آگاه هستند. بدون داشتن خواب کافی، بدن به اندازه کافی هورمون رشد که یک هورمون چربی سوز مهم در بدن است، تولید نمی کند. علاوه بر این، کمبود خواب موجب تغییراتی در هورمون های بدن می شود که گرسنگی را کنترل می کند، و طبیعتاً موجب افزایش احساس گرسنگی، پرخوری و نتیجتاً افزایش وزن می شود.
خواب نیمروز مختص کودکان یا سالخوردگان نیست؛ بسیاری از زنان و مردانی که شاغل هستند بعدازظهرها میخوابند زیرا این عمل باعث کاهش استرس و همچنین افزایش کارایی افراد میشود.
بنا بر تحقیقی که اخیرا توسط مؤسسه ملی پیشگیری و آموزش سلامتی روی افراد و خواب آنها انجام گرفته، 62درصد افراد دستکم دچار مشکلات مربوط به خواب هستند. خواب بد روی زندگی روزانه تأثیرگذار است. 48درصد افرادی که مورد پرسش قرار گرفتهاند میگویند که خواب بد اثری منفی روی شخصیت آنها دارد، 45درصد معتقدند روی خلقوخو یا قابلیت تمرکز آنها، 32درصد روی فعالیتهای روزانه و 32درصد روی روابطشان با دیگران تأثیرگذار است. چاره این مشکلات یک چیز است: خواب نیمروز!
نیاز به خواب کوتاه نیمروز برای حفظ شادابی در ادامه روز موردی است که کارشناسان در مورد آن اتفاق نظر دارند، اما مدت زمان این خواب از موارد مورد اختلاف است و بعضی کارشناسان تردید دارند که ۲۶ دقیقه مدت زمان ایده آلی برای خواب نیمروزی باشد.
جیم حورن، مدیر شورای پژوهش خواب در بریتانیا میگوید: «این مدت کمی طولانی است و این خطر را دارد که فرد به خواب عمیقی برود.»به اعتقاد این کارشناس، ۱۵ دقیقه خواب کافی است، چون اگر شما بیش از ۲۰ دقیقه بخوابید این خطر هست که به خواب عمیقی بروید و وقتی بیدار میشوید بسیار گیج تر باشید.
مشکل گیجی بعد از بیداری بیشتر برای افرادی به وجود میآید که عادت به خواب نیمروزی ندارند، او می گوید اگر قیلوله طولانی جزئی از زندگی روزانه شما باشد، بدن شما به آن عادت میکند و به راحتی و بدون اینکه گیج باشید از خواب بیدار میشوید.
جیم حورن توصیه میکند که قیلوله با قهوه ترکیب شود تا ظرف ۲۰ دقیقه، کافئین شما را سر حال کند: « یک فنجان قهوه بنوشید و سر خود را پایین بگذارید. اگر این دو با هم باشد اثرش بسیار بیشتر خواهد بود. این شیوه کار میکند. تردیدی در آن نیست.»
وی می افزاید چون مردم نمی توانند فورا به خواب روند، محاسبه دقیق مدت زمان خواب آنها امکانپذیر نیست. اما حتی ۱۵ دقیقه چرت هم مفید است.
البته باید در نظر داشت که این روش برای کسانی که شب قبل به هیچ وجه نخوابیدهاند کافی نیست و تنها برای سرحال آوردن آنهایی مفید است که خواب کافی و مناسب در شب نداشتهاند.
لیندا واسمر اندروز کارشناس دیگری است که عقیده دارد ۲۶ دقیقه طولانی است و خواب نیمروزی باید حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه باشد.
به گفته وی، زمان این خواب نیز مهم است. اگر زود بخوابید بدن شما آماده نیست و اگر دیر بخوابید، ممکن است شب نتوانید براحتی به خواب بروید: «بعدازظهرها بین ساعت ۱ تا ۳ که انرژی بدن پس از صرف نهار کمی افت میکند، بهترین موقع است.»
خواب نیمروز ژنتیک است!
آیا مایلید بعد از غذا چرت بزنید؟ این مسئله فقط مربوط به هضم غذا نیست.
برونو کامبای خاطر نشان میکند: «بهنظر میرسد که این مسئله بیشتر مربوط به ریتم بیولوژیکی ذاتی باشد. در واقع، چنانچه احساس ناگهانی خستگی در بعدازظهر مربوط به خوردن غذا بود، بعد از صبحانه و شام نیز شاهد این حالت بودیم و افرادی که ناهار نمیخوردند بعدازظهرها نمیخوابیدند. احساس خستگی ناگهانی حتی در بین افرادی که ناهار نخوردهاند نیز دیده میشود. از این رو بهنظر میرسد که خواب نیمروز از نظر ژنتیک برنامهریزی شده باشد».
سلامتی، خلاقیت و کارایی با خواب نیمروز
خواب نیمروز فواید متعددی دارد: استرس را کاهش میدهد، حافظه، تمرکز و خلاقیت را بهبود میبخشد و کارکرد مغز و اعصاب را دوباره به حالت تعادل درمیآورد. از اینرو چند دقیقهای استراحت این امکان را فراهم میسازد تا با شارژ مجدد باتریها بهطور مؤثر فعال و پرجنب و جوش بمانید. افرادی که برنامه کاری زیادی دارند برای کاهش زمان خوابشان در شب، بعدازظهرها میخوابند. این کار بهطور روزانه میتواند یک تا 2 ساعت خواب را صرفه جویی کند.
چگونه خواب نیمروز را به کاربریم؟
قبل از هر چیز باید احساس راحتی کنید. چنانچه نمیتوانید دراز بکشید، روی صندلی به حالت نشسته بمانید، پشتتان را صاف کنید و درصورت ممکن سرتان را به عقب تکیه دهید یا برعکس به جلو خم کنید.
نویسنده کتاب در مدح خواب نیمروز توصیه میکند: بهتر است دستها و پاهایتان را از هم دور کنید، چشمهایتان را ببندید و بهتدریج تنفستان را کند و تمامی عضلات بدنتان را شل کنید.داخل هواپیما، اتومبیل، قطار و حتی سر کار، خواب نیمروز همه جا میتواند عملی شود.
هورمون رشد همچنین در تحریک رشد عضلانی ناشی از ورزش نیز تاثیرگذار است، ازاینرو، فقدان خواب کافی به طور جدی در گرفتن نتیجه خوب از برنامه تمرینی تداخل ایجاد می کند. برای آنها که تمرینات سنگینی انجام می دهند، کاهش هورمون رشد ناشی از فقدان خواب کافی موجب به تاخیر افتادن ریکاوری عضلات شده و وضعیتی ایجاد می کند که تمرینات سنگین عضلات را سریعتر از آنچه بدن قادر به ترمیم آن باشد، تجزیه می کند. این مسئله موجب از دست رفتن حجم عضلانی و آسیب های جدی می شود.
سایر بافت های بدن نیز درست مثل عضلات به خاطر پایین آمدن سطح هورمون رشد ناشی از کمبود خواب، سریعتر تجزیه می شوند، مثل بافت های پیوندی مفاصل و حتی پوست. با گذشت زمان، کمبود خواب موجب پیری زودرس بافت های بدن شده و پیر شدن پوست را افزایش می دهد و مفاصل را در معرض آرتروز قرار می دهد.
تجربه نشان داده است که در درمان افراد مبتلا به سندرم های درد، اکثر بیمارانی که کمبود خواب دارند حساسیت بیشتری درمقابل درد نشان می دهند و بیشتر در معرض حملات و سخت شدن عضلات قرار می گیرند. یکی از بیمارانی که سالها با او کار می کردم با تغییر ساعت های خوابش از 3 تا 4 ساعت به 6 تا 7 ساعت، تغییرات فاحشی نشان داد. با داشتن خواب بیشتر، عضلات او شل تر شده و سختی خود را از دست دادند. این تغییر دقیقاً با تغییر میزان خواب او مرتبط بوده است چراکه میزان استرس و سایر عوامل زندگی او تقریباً یکسان بوده اند.
تا اینجا احتمالاً از اهمیت خواب کافی آگاه شده اید. حال ببینید “کافی” چه میزان است؟ این مسئله تاحدودی متغیر است اما برای اکثر افراد 7 ساعت خواب بدون اخلال در شب برای تولید میزان کافی هورمون رشد کافی به نظر می رسد. بعضی افراد به کمی بیشتر از این میزان خواب نیاز دارند و برخی دیگر هم می توانند با کمتر از این سر کنند اما حداقل 7 ساعت خواب مناسب به نظر می رسد.
اگر شما کمتر از این میزان می خوابید، اگر خوابتان را بیشتر کنید از تغییرات عالی که در زندگیتان ایجاد می شود شگفت زده خواهید شد. با خواب بیشتر نه فقط هوشیاری بیشتری خواهید داشت، بلکه از برنامه های کاهش وزن و تمریناتتان نتیجه بهتری خواهید گرفت و ظاهرتان نیز بسیار بهتر و سرحال تر خواهد شد.
گردآوری شده و با اندکی ویرایش
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه :: فواید خواب نیمروز و شبانه
زخم اثنیعشر و معده که به زخم پپتیک معروف است یک آسیب مخاط اثنیعشر و معده است که در پیدایش آن اسید و پپسین معده نقش مهمی دارد. انواع اصلی زخم پپتیک عبارتست از زخم اثنیعشر و زخم معده که هر دو بیماریهای مزمنی هستند که در بیشتر موارد به علت یک میکروب به نام هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشوند.
میکروب هلیکوباکتر پیلوری علاوه بر ایجاد زخم در پیدایش سرطان و لنفوم معده نیز نقش دارد.
علاوه بر میکروب هیلکوباکتر عوامل دیگری نیز به طور همزمان یا مجزا در پیدایش زخم پپتیک نقش دارند از جمله:
۱٫ استرس و شرایط بحرانی نظیر نارسایی حاد قلب – ریه – کبد و کلیه – عفونت منتشر خون – شوک یا افت بسیار شدید فشارخون – سوختگی – بستری شدن در بخش آی.سی.یو – اعمال جراحی بزرگ… زخم ناشی از استرس معمولا متعدد و سطحی است و منجر به خون ریزی گوارشی میشود. با رفع شرایط استرس و بحران، زخم نیز خودبخود ترمیم مییابد. این زخمها حالت مزمن و عودکننده ندارند.
۲٫ مسکنهای ضد التهاب غیر استروئیدی نظیر آسپرین، اینومتاسین، بروفن.
۳٫ یک بیماری بدخیم تولید کننده اسید بسیار در معده به نام بیماری زولینجر – الیسون.
۴٫ مصرف سیگار هم به عنوان زمینهساز ایجاد زخم و هم به عنوان مانع بهبود مناسب زخم و هم به عنوان عامل عودهای مکرر آن شناخته شده است.
۵٫ عوامل ارثی و خانوادگی نیز تا حدی در پیدایش زخم نقش دارد.
۶٫ در یکسری از بیماریهای مزمن نیز احتمال بیشتر پیدایش زخم مطرح است مانند: نارسایی مزمن ریه، نارسایی مزمن کلیه، نارسایی مزمن کبد، ورم مزمن لوزالمعده، سنگ کلیه.
دانش موجود نشان میدهد که نقش اصلی در پیدایش زخم پپتیک به عهده میکروب هلیکوباکتر است و برای اجرای این نقش، اسید و پپسین معده ضروری است. برای پیدایش زخم لازم است تعادل بین عوامل دفاعی و حفاظت کننده از مخاط معده و اثنیعشر از یکسو و عوامل تخریبی و تهاجمی بهم بخورد. زخم پپتیک زمانی بهوجود میآید که عوامل دفاعی ضعیفتر از عوامل تهاجمی شوند و نتوانند مخاط معده و اثنیعشر را در مقابل نفوذ و آسیب عوامل تهاجمی و تخریبی حفظ کنند.
تاریخچه
در قرن نوزدهم، زخم اثنیعشر بسیار نادر بود. محققی به نام؛ سر آرتور هرست؛ در سال ۱۹۰۹ میلادی اعلام کرد که کالبد شکافیهای بیمارستان؛ گای؛ لندن در طول ۶۶ سال گذشته فقط ۷۰ مورد زخم اثنیعشر را نشان داده است. تاریخچه زخم معده قدیمیتر از زخم اثنیعشر است، اولینبار در سال ۱۸۳۵ میلادی محققی به نام؛ جین کووویلیه؛ منظره میکروسکپی زخم معده را توصیف کرد و به همین جهت زخم معده در آن زمان؛ بیماری کوویلیه؛ نام گرفت. با آغاز قرن بیستم شیوع زخم پپتیک بسیار زیاد شد به گونهای که به یکی از شایعترین بیماریهای مهم انسان تبدیل شد. در حال حاضر به نظر میرسد شیوع زخم پپتیک در جامعه غربی در مردان ۱۰ درصد و در زنان ۴ درصد باشد.
برخی عوامل مؤثر در ایجاد زخم
۱٫ هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر یک باکتری مارپیچی متحرک گرم منفی است که بطور عمده در مخاط پوششی معده انسان یافت میشود و بهنظر میرسد شایعترین عفونت انسان در جهان باشد. میزان ابتلا در جمعیتهای مختلف و سن ابتلا متفاوت است و تابع وضعیت منطقهای و اجتماعی – اقتصادی فرد است. به نظر میرسد نحوة انتقال عفونت بطور مستقیم از فرد به فرد از دهان به دهان یا از طریق مصرف مواد آلوده به مدفوع باشد، بنابراین رعایت اصول و استانداردهای بهداشتی در پیشگیری از عفونت مؤثر است. پروتئینهای تولید شده به وسیله هلیکوباکتر پیلوری باعث هجوم سلولهای التهابی به مخاط معده و ایجاد ورم معده (گاستریت) میشود و هم مستقیماً به ژل مخاطی پوشاننده سطح معده آسیب میرساند به گونهای که ضخامت و خاصیت چسبندگی و کششی آن کاهش مییابد.
۲٫ سیگار
یکی از علل افزایش قابل توجه زخم در اوایل قرن بیستم مصرف سیگار است. در آمریکا اولین ماشین سازنده سیگار در سال ۱۸۸۰ شروع به کار کرد. سه سال بعد این فنآوری به انگلستان و چند سال بعد به سایر کشورهای اروپایی گسترش یافت. مطالعات متعددی ارتباط بین سیگار و بروز زخم پپتیک را ثابت کرده است. نتایج برخی از این تحقیقات از این قرار است: الف) احتمال پیدایش زخم معده و اثنیعشر در سیگاریها بیشتر از غیر سیگاریهاست و این خطر متناسب با مصرف سیگار است.
ب) سیگار کشیدن باعث اختلال در ترمیم زخم و تسهیل عود آن میشود.
ج) سیگار باعث افزایش عوارض زخم و نیاز بیشتر به جرّاحی میشود.
د) مرگ و میر ناشی از زخم در سیگاریها بیشتر است.
۳٫ رژیم غذایی
در گذشته، رژیمها و برنامههای غذایی پیچیده و مشکلی برای بیماران مبتلا به زخم معده و اثنیعشر تجویز میشد. مصرف غذاهای ساده نظیر گوشت آبپز و سوپهای ساده و پرهیز از سرخ کردنی و ادویه در طبخ غذا متأسفانه هنوز هم در باور بسیاری از مردم به عنوان رژیم غذایی مناسب این بیماران وجود دارد. امروزه مشخص شده است که هیچ رژیم غذایی خاصی موجب تسریع بهبود زخم نمیشود و هیچ رژیم غذایی خاصی نیز بهبود آن را به تأخیر نمیاندازد.
علائم بالینی
درد در ناحیه وسط و بالای شکم زیر استخوان جناغ شایعترین علامت زخم اثنیعشر است. کیفیت درد اغلب به صورت تیز، سوزشی یا مالشی است ولی ممکن است حالت مبهم و با حدود نامشخص داشته باشد یا به صورت فشار، پری شکم یا احساس گرسنگی درک شود. در حدود ۱۰ درصد مبتلایان به زخم اثنیعشر، درد در ناحیه بالا و راست شکم احساس میشود. مشخصات درد نمونه زخم اثنیعشر از این قرار است: یک و نیم تا سه ساعت پس از صرف غذا بروز کند – در موارد زیادی بیمار را درد از خواب بیدار میکند و این حالت بیشتر بین ساعات ۱۲ تا ۳ بعد از نیمهشب اتفاق میافتد – خاصیت سوزشی دارد – معمولاً ظرف چند دقیقه بعد از خوردن غذا یا شربت معده درد ساکت میشود – درد زخم اثنیعشر دارای دورههایی است. دورههای درد چند روز تا چند هفته یا چند ماه طول میکشد و سپس زخم وارد مرحله خاموش میشود.
عوارض زخم اثنیعشر و معده شامل خونریزی، سوراخ شدن، چسبندگی و نفوذ و انسداد است.
خونریزی
خونریزی شایعترین عارضه زخم است. و در ۱۵ درصد مبتلایان به زخم دیده میشود. اگرچه خونریزی ناشی از زخم در هر سنی بروز میکند ولی بیشترین شیوع آن در سنین ۶۰ و بالاتر است.
سوراخ شدن
شیوع عارضه سوراخ شدن محل زخم کمتر از خونریزی است و در حدود ۷ درصد از مبتلایان به زخم بروز میکند. با مصرف روزافزون مسکنها به خصوص توسط خانمهای مسن، بروز این عارضه خطرناک نیز بیشتر شده است.
چسبندگی و نفوذ
عارضهای شبیه سوراخ شدن است با این تفاوت که در این حالت ابتدا محل زخم به عضو مجاور میچسبد و پس از سوراخ شدن محل زخم، محتویات اسیدی معده به داخل حفره شکم نمیریزد بلکه به داخل بافت مجاور نفوذ میکند.
انسداد محل خروجی معده
انسداد یا تنگی ناحیه خروجی معده یا ابتدای اثنیعشر ممکن است به علت ورم حاد اطراف زخم باشد.
درمان
قبل از ۳۰ سال اخیر درمان زخم معده و اثنیعشر مبتنی بر مصرف داروهای ضد اسید (شربتها و قرصهای آلومینیوم ام.جی). مسکنهای گوارشی (هیوسین، کلینیدیوم، بلادونا…) رژیم غذایی ساده و استراحت بود. در ابتدای دوره ۳۰ ساله اخیر ۲ رویداد مهم به طور همزمان اتفاق افتاد: ۱٫ دستگاههای پیشرفته آندوسکپی وارد بازار شد. ۲٫ داروهای ضد گیرنده هیستامین ۲ (سایمتیدین. رانیتیدین…) تهیه و عرضه شد.
پس از آن داروی ضد اسید قویتری بنام امپرازول ساخته و عرضه شد. با ظهور و کشف میکروب هلیکوباکتر پیلوری مشخص شد که اگر این میکروب با درمان مناسب ریشهکن شود هم زخم سریعاً خوب میشود و هم در آینده عود نخواهد کرد. بنابراین معلوم شد تمام درمانهای قبلی فقط جنبه موقت داشته و بر عامل ایجاد کننده زخم یعنی میکروب اثری نداشته است و علت عودهای مکرر زخم هم همین میکروب بوده است.
منابع:
۱٫ اصول طب داخلی هاریسون
۲٫ مبانی طب سیسیل
کمخونی؛ علل، علائم و درمان
در کم خونی، تبادل اکسیژن و دیاکسیدکربن بین خون و سلولها دچار اختلال میشود و بافتهای بدن، به ویژه ماهیچهها و مغز به خاطر کمبود اکسیژن آسیب میبینند.
میزان کمخونی در افراد با توجه به سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی آنها متفاوت میباشد.
انواع کمخونی
بیماری کمخونی به سه دسته تقسیم میشود:
1- کمخونی با اندازه گلبولهای قرمز طبیعی
2- کمخونی با اندازه گلبولهای قرمز کوچکتر از معمول
3- کمخونی با اندازه گلبولهای قرمز بزرگتر از معمول
مرض قند (دیابت)، نارسایی کلیه، سرطان و آرتریت روماتوئید (بیماریهای روماتیسمی) جزو گروه کمخونی با گلبولهای قرمز طبیعی میباشد.
بیماری تالاسمی مینور و فقر آهن، جزو کمخونی با گلبولهای کوچکتر از معمول میباشد.
کمبود ویتامین ب 12، اسید فولیک و کمکاری غده تیروئید جزو گروه کمخونی با گلبولهای قرمز بزرگتر از معمول میباشد.
شایعترین نوع کمخونی، مربوط به گلبولهای قرمز کوچکتر از معمول (گروه 2) است.
علل کم خونی
- ساخته نشدن هموگلوبین
- درست کار نکردن مغز استخوان
- کمبود اسید فولیک، ویتامین B12 و آهن
- فاویسم (نوعی کمبود آنزیم است که باعث شکسته شدن گلبولهای قرمز و در نتیجه کمخونی میشود)
- عدم ساخت سلولهای خونی (گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتها)
- مصرف برخی داروهای ضد سرطانی که موجب شکسته شدن گلبولهای قرمز و از بین رفتن آنها میشوند.
علائم کم خونی
خستگی زودرس
ضعف
تپش قلب
کوتاهی تنفس
کاهش اشتها
سرگیجه
رنگ پریدگی
بی حسی و سردی انگشتان دست ها و پاها
قاشقی شدن شکل ناخنها
کاهش تمرکز ذهنی
ریزش مو
عوارض کم خونی
هموگلوبین کمتر از 10 گرم در دسی لیتر، میتواند همراه با نارسایی خفیف قلبی ریوی، کاهش توانایی کار، کاهش تحمل فعالیت بدنی و تمرینات ورزشی باشد.
کم خونی فقر آهن
در این حالت گلبولهای قرمز به تعداد عادی وجود دارند، اما مقدار هموگلوبین آنها کم است. این نوع کم خونی در کودکان بیشتر از بزرگسالان رایج است.
بیاشتهایی، سوءتغذیه، گزگز دست و پا، شیوع بیماریهای ویروسی و باکتریایی، ریزش مو، غش و بروز بیماریهای قلبی از علائم فقر آهن است.
کمخونی دوران بارداری
از آنجا که در زمان بارداری، جنین از خون مادر تغذیه میکند، کمخونی مادر باعث بروز کمخونی در نوزاد نیز میشود و اگر این کمخونی ناشی از کمبود اسید فولیک باشد، باعث بروز نقص در لوله عصبی نوزاد (اسپینا بیفیدا) میشود.
در زنان حامله، کمبود آهن موجب کاهش وزن نوزاد، افزایش مرگ ومیر جنین و زایمان زودرس میشود.
کمخونی در کودکان
علاقه زیاد به خاکبازی، خوردن مهر نماز، قند، برفک یخچال، مواد نشاستهای و گچ از عوارض شایع کمخونی و فقر آهن در کودکان است. باید هرچه سریعتر به این کودکان کمک کرد، چرا که ممکن است کمخونی آنها به خاطر وجود انگلهای رودهایباشد.
تشخیص نوع کم خونی
آزمایش خون: سنجش تعداد گلبولهای قرمز توسط MCV (حجم متوسط سلولی)، اندازهگیری هماتوکریت و هموگلوبین و سطح آهن خون.
با آزمایش مدفوع، میتوان از خونریزی یا عدم خونریزی داخلی مطلع شد.
تشخیص فقر آهن بر اساس اندازهگیری فریتین خون است. اگر مقدار فریتین به مقدار کمتراز 12 میکروگرم در لیتر برسد، نشانه از بین رفتن کامل آهن ذخیره ای بدن است.
پیشگیری از کم خونی
اضافه کردن آهن به غذاهای کودکان مخصوصاً شیر و غذاهای نشاستهای موجب بهتر شدن میزان آهن میشود.
شیر مادر در مقایسه با شیر گاو به اندازه کافی آهن دارد.
رژیم غذایی کمخونی
در کمخونی فقر آهن، مصرف گوشت قرمز، جگر، اسفناج و حبوبات تجویز میشود.
باید توجه داشت که «آهن» موجود در گوشت قرمز و غذاهای حیوانی به راحتی از طریق دستگاه گوارش جذب میشود، ولی آهن موجود در گیاهان و حبوبات کمتر جذب بدن میشوند.
درمان کم خونی
کمبود ویتامینها، آهن و بیماریهای مزمن هر کدام به نوعی موجب کمخونی در افراد میشود.
در افرادی که به صورت حاد و ناگهانی دچار کمخونی میشوند، تزریق خون لازم است.
افرادی که به صورت مزمن و وطولانی مدت دچار این بیماری هستند، با دارو و رژیم غذایی مداوا میشوند.
برای درمان کم خونی، این نکات را مد نظر داشته باشید:
- طبخ غذا در ظروف مسی، تاثیر بسزایی در جبران کم خونی دارد.
- مصرف چای بلافاصله قبل یا بعد از غذا، موجب کم خونی میشود.
- مصرف بیش از حد شیر و لبنیات (به علت وجود کلسیم) از جذب آهن جلوگیری میکند و احتمال بروز کم خونی را افزایش میدهد.
- تهیه غذا در ظروف آلومینیومی به مدت طولانی موجب کم خونی مفرط میشود.
- استفاده از جوش شیرین در پخت نان باعث اختلال در جذب آهن و بروز کم خونی می شود.
آهن اضافی هم مضر است.
مصرف زیاد آهن، موجب مسمومیت حاد و هموکروماتوز ثانویه میشود.
آهن موجب صدمه به کلیه، ریه و میوکارد قلب میشود. اضافی آهن در کبد رسوب کرده و بیماری کبدی را موجب میشود.
نشانههای مسمومیت با آهن عبارت است از:
تهوع، اسهال، تب، هیپرگلیسمی، لوکوسیتوز، خواب آلودگی، کاهش فشارخون، اسیدوز متابولیک، تشنج، افزایش آنزیمهای کبدی، یرقان، اغما و افزایش آمونیاک.
تبیان
مـــقــالـــه : بـــا عـــلــائــم پـیـش از "قــــاعــدگــی" چـه بـایــد کــرد؟!
یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی، ممکن است متوجه نفخ، سردرد، تغییر خلق و خو و دیگر تغییرات جسمی و یا روحی گردید. این علائم را سندرم پیش از قاعدگی (premenstrual syndrome) یا PMS می خوانند.
حدود 85 درصد زنان دچار درجات مختلفی از PMS می شوند. برخی از آنها دارای علائم شدیدی هستند که با کار و یا روابط شخصی آنها تداخل دارد و به نام اختلال اضطراب پیش از قاعدگی (PMDD) خوانده می شود.
علائم:
1- اشتهای زیاد: بسیاری از زنان در این دوره، تمایل زیادی به خوردن غذاهای شور و شیرین دارند. دلیل این ولع مشخص نیست.
برخی زنان در این دوره، اشتهایشان کم می شود و دچار حالت تهوع می شوند. نفخ و یبوست نیز در این دوره شایع است.
2- آکنه: این مشکل تنها در دوران بلوغ دیده نمی شود، بلکه در زنانی که دارای علائم PMS هستند نیز مشاهده می شود. تغییرات هورمونی باعث می شود غدد چربی پوست، چربی بیشتری را تولید کنند و منافذ پوست را ببندد و موجب آکنه گردد.
3- درد: درد کمر، سردرد، حساس شدن سینه ها و درد مفاصل نیز یکی از علائم این دوره می باشد.
4- تغییرات خلق و خو: زودرنج بودن، عصبانی بودن، گریه کردن، افسردگی و اضطراب ممکن است بیاید و برود. برخی از زنان در این دوره، دچار مشکلات حافظه و تمرکز می شوند.
زنان در معرض خطر
- در اواخر 20 سالگی و اواسط 40 سالگی
- در اواخر جوانی، این علائم شدت می گیرند.
- حداقل یک بار باردار شده اند.
- سابقه افسردگی و یا اختلالات خلقی دیگر را داشته اند.
علت دقیق PMS مشخص نیست، اما شاید کاهش میزان هورمون های استروژن و پروژسترون موثر باشد
PMS و بیماری های دیگر
PMS باعث بدتر شدن برخی از علائم بیماری های زیر می شود:
- آسم و آلرژی
- افسردگی و اضطراب
- اختلالات تشنجی
- میگرن
علت
علت دقیق PMS مشخص نیست، اما شاید کاهش میزان هورمون های استروژن و پروژسترون موثر باشد.
تغییرات مواد شیمیایی مغز و یا کمبود ویتامین ها و عناصر مغذی خاص نیز می تواند در ایجاد علائم PMS نقش داشته باشند.
مصرف غذاهای شور، نوشیدن الکل و کافئین ممکن است باعث بدتر شدن علائم PMS گردد.
مشکلات مشابه PMS
- یائسگی
- افسردگی و اضطراب
- سندرم خستگی مزمن
- بیماری تیروئید
- بیماری روده تحریک پذیر
تنها تفاوت PMS با این مشکلات در این است که علائم PMS هر ماه تکرار می شود و از بین می رود.
تشخیص
اگر هر کدام از موارد زیر در شما وجود داشت، بدانید که این ها علائم PMS هستند:
- علائم پنج روز قبل از عادت ماهیانه ظاهر شوند.
- هنگامی که عادت ماهیانه شروع شد، علائم بعد از چهار روز تمام شود.
- حداقل سه دوره عادت ماهیانه، علائم وجود داشته باشند.
اختلال اضطراب پیش از قاعدگی (PMDD)
این اختلال نیز همانند PMS است، اما دارای علائم مخرب تری می باشد.
زنان دچار PMDD ممکن است حملات ترس، گریه زیاد، افکار خودکشی، بی خوابی و دیگر مشکلاتی که با زندگی روزانه فرد تداخل می کنند را داشته باشند.
عوامل خطر PMDD عبارتند از: وجود سابقه شخصی و یا خانوادگی ابتلا به افسردگی، اختلالات خلقی و یا تروما.
درمان خانگی PMS
1- ورزش کردن: ورزش باعث افزایش سرزندگی می شود و با خستگی می جنگد.
برای کسب فواید ورزش، بهتر است همیشه ورزش کنید، نه فقط وقتی که علائم PMS ظاهر می شوند.
30 دقیقه ورزش با شدت متوسط در بیشتر روزهای هفته انجام دهید.
ورزش های شدید را در تعداد روزهای کمتری انجام دهید.
2- رژیم غذایی غنی از ویتامین B: غذاهای غنی از ویتامین های گروه B می توانند با خستگی ناشی از PMS مبارزه کنند.
در یک بررسی، محققان بیشتر از 2000 زن را در مدت 10 سال مورد مطالعه قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که زنانی که غذاهای غنی از تیامین (ویتامین B1) از قبیل: آجیل و غذاهای غنی از ریبوفلاوین (ویتامین B2) از قبیل: تخم مرغ و لبنیات را می خوردند، کمتر علائم PMS در آنها بوجود می آید. توجه کنید که مصرف مکمل های ویتامینی، سودمند نیست.
3- کربوهیدرات پیچیده: کربوهیدارت پیچیده از آنجا که دارای فیبر است، می تواند قند خون را ثابت کند و نوسانات خلقی و ولع غذایی را از بین ببرد.
4- غذاهای ممنوع: غذاهای شور باعث افزایش نفخ می شود، کافئین باعث زودرنجی و تحریک پذیری می گردد، غذاهای شیرین باعث بدتر شدن ولع نسبت به غذاها می شود و نوشیدن الکل بر خلق و خو اثر می گذارد.
درمان استرس
از آنجایی که PMS باعث تنش، اضطراب و زودرنجی می شود، بسیار مهم است که راهی برای خلاصی از استرس پیدا کنید.
روش های مختلفی برای مقابله با استرس وجود دارد. یک روش ممکن است بر روی یک فرد اثر داشته باشد، در صورتی که همان روش بر فرد دیگری موثر نباشد، پس باید روش های مختلف را تمرین کنید تا بهترین روش را دریابید.
این روش ها عبارتند از: یوگا، ماساژ، نوشتن مطلب و یا با دوست خود صحبت کردن.
خواب کافی نیز یکی از درمان های استرس می باشد.
قرص های ضدبارداری منجر به خونریزی کمتر می شوند و علائم PMS را نیز کاهش می دهند
درمان دارویی
1- داروهایی که بدون نسخه پزشک می توان از داروخانه خرید.
مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک مثل بروفن یا استامینوفن یا مفنامیک اسید می توانند برخی از علائم جسمی ناشی از PMS را درمان کنند، از قبیل: درد سینه ها، سردرد، کمردرد و یا گرفتگی های عضلات.
پیشنهاد من استفاده از مفنامیک اسید در کنار ایبوبروفنه! (مفنامیک اسید ابتدا 2 عدد با هم و سپس هر ساعت 1 عدد ؛ ایبوبروفن هم هر 6 ساعت 1 عدد)
2- درمان هورمونی
قرص های ضدبارداری با تنظیم هورمون ها، از تخمک گذاری جلوگیری می کنند.
معمولا این قرص ها منجر به خونریزی کمتر می شوند و علائم PMS را نیز کاهش می دهند.
دیگر داروهای هورمونی ممکن است شامل آزاد کننده های هورمون گنادوتروپین و یا استروئید مصنوعی باشد.
شما ممکن است به بیشتر از یک نوع دارو احتیاج داشته باشید تا بتوانید بهترین دارو برای خود را بیابید.
3- دیگر داروها
مصرف داروهای ضدافسردگی برای زنان با تغییرات خلق و خوی شدید و یا PMDD مفیدند.
برخی از داروهای ضدافسرگی ممکن است 10 تا 14 روز قبل از عادت ماهیانه و یا در طول دوره عادت ماهیانه با تجویز پزشک مصرف شوند.
داروهای ضداضطراب و دیورتیک ها نیز موثرند (با تجویز پزشک متخصص).
4- مکمل ها
برخی قرص های ویتامین و یا املاح ممکن است علائم PMS را کاهش دهند، مثل:
فولیک اسید ( 400 میکروگرم)
منیزیوم (400 میلی گرم)
ویتامین E (400 واحد بین المللی)
کلسیم ( 1000 تا 1300 میلی گرم)
ویتامین B6 (50 تا 100 میلی گرم)
درمان گیاهی
تاثیر گیاهان دارویی در درمان PMS هنوز به طور کامل ثابت نشده است، اما برخی زنان با مصرف روغن گل پامچال، chaste berry، کوهاش سیاه دچار کاهش علائم PMS می شوند.
همیشه قبل از مصرف گیاهان دارویی با پزشک مشورت کنید، زیرا گیاهان دارویی ممکن است با داروهای مورد مصرف شما تداخل داشته باشند و یا برای برخی بیماران مضر باشند.
پ.ن:
تقدیم به بانوان انجمن P30World ...
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" طبایع چهارگانه (گرمی و سردی مزاجها) "
اصول تشخیصی ودرمانی این طب برمبنای شناخت اخلاط اربعه (طبایع چهارگانه) استوار است لذا نام اصلی این طب طب اخلاطی است. طبایع یا مزاجها بطور کلی چهار دسته اند:
مزاجهای صفراوی (گرم وخشک):
این افراد لاغربا پوستی گرم وخشک متمایل به رنگ زرد ودارای حرکات سریع وتند وعجول در کارها می باشند کم خواب هستند وتمایل به سردیها مثل خیار وکاهو و ترشیها مثل سرکه و لواشک دارند که در تعادل مزاجی آنان نیز موثر است.
مزاجهای دموی (گرم وتر):
این افراددرشت اندام بوده دارای پوستی سرخ وسفیدوگرم ونرم ودارای نبض پر و قوی هستند .افرادی شجاع ومعمولا آرام هستند تمایل به ترشی وشیرینی دارند تحمل سرما برایشان راحتتر است .
مزاجهای بلغمی (سرد وتر):
افرادی چاق وپرچربی دارای پوستی سفید وموهایی کم پشت هستند تشنه نمی شوند دهان مرطوب است خواب زیادی دارند تمایل به مصرف گرمیها مثل شیرینی وادویه داشته وبه سردیها وترشی رغبتی نشان نمی دهند ودر فصل زمستان ناراحتیهایشان شدت می یابد افرادی کم انرژی و کند بوده و کمتر عصبانی میشوند .
مزاجهای سوداوی (سرد وخشک):
افرادی لاغر دارای خواب کم وبینی خشک میباشند که به گرمیها و شیرینی ها تمایل بیشتری دارند تمایل به هوای گرم دارند و افرادی دقیق ومنظم ومحاسبه گر هستند .
.................................................. ...................................
میوه ها و دانه های گرم و تر :
انجیر ، انگور ، بادام زمینی ، بادام شیرین ، بادام کوهی ، به ، تخم خربزه ، توت (شاه توت) ، انواع توت ها ، خربزه ، هویج ( زردک) ، سیب ، شلغم ، کدو ، کنجد ، گلاب ، لوبیا قرمز
میوه ها و دانه های گرم و خشک:
. انبه ، بادام کاغذی ، بادمجان (خیلی گرم و خشک) ، تخم شربتی ، بولاغ اوتی ، پرتقال ، پسته ، پونه (خیلی گرم و خشک) ، پیاز (خیلی گرم و خشک) ، پیه ( دمبه) ، ترب (خیلی گرم و خشک) ، تره ، جعفری، دینارویه ، چای ، خردل ها ، خرما ، خرمالو ، دارچین ، روغن ، ریحان ، زرد چوبه ، زعفران ، زنجبیل ، زنیان ، زیتون ، زیره سیاه ، سیر ، شنبلیله ، فلفل (خیلی گرم و خشک) ، فندق ، کرفس ، کشمش انگور سیاه ( مویز) ، کلم ، کنگر ، گردو ، گل سرخ (خیلی گرم و خشک) ، لپه ، مرزه ، موسیر ، موم عسل ، نارگیل ، نخود ، نعناع ، عرق بهار نارنج ، هل .
غذاهای گرم و تر :
عسل ، نخود ، آب آبگوشت ، گوشت بوقلمون ، شیر میش ، گوشت غاز (پرنده) ، گوشت گوسفند ، گوشت مرغ خانگی ، گوشت مرغابی و اردک ، میگو (روبیان) ، گوشت بلدرچین ، گوشت کله ، جگر ، خورشت بادمجان ، خورش قورمه سبزی ، آبگوشت به ، آبگوشت کلم قمری ، آب شور ، کره ، خامه ، روغن ، نیمرو ، تخم مرغ ، گوشت بز ،
غذاهای گرم و خشک:
گوشت آهو ، شیر شتر ، گوشت شتر ، گوشت شتر مرغ ، گوشت کبوتر ، کوهان شتر(خیلی گرم و خشک) ، گوشت گاومیش ، گوشت گنجشک ، گوشت لک لک ، نمک طعام (خیلی گرم و خشک) ، گوشت اردک ، خورش فسنجان .
میوه ها و دانه های معتدل :
برگ چغندر ، برنج ، تمشک ، چغندر ، عدس ، عناب ، گرمک ، گندم ، قهوه ، کاسنی ، کاهو ، موز .
غذاهای معتدل :
شیر گاو ، گوشت کبک ، گوشت کبک دری ، کوکو سبزی ، فرنی ، کوفته ، کشک بادنجان ، شیر برنج ، نان فطیر .
میوه ها و دانه های سرد و تر :
اسفناج ، آلو ، انار ، باقلا ، بالنگ ، بامیه ، خرفه ، پنیر ، خیار ، دوغ ، زردآلو ، کدو (تخم) ، کدو حلوایی ، گلابی ، هلو ، هندوانه ،
میوه و دانه های سرد و خشک :
ارزن ، ازگیل ، انار ترش ، تمبر هندی ، جو ، ذرت ، ریواس ، زرشک ، سرکه ، سنجد ، شاه بلوط ، گشنیز ، گیلاس ، لیمو امانی ، لیمو ترش ، لیمو شیرین ، ماش ، نارنج ، نشاسته ، ولیک .
غذاهای سرد و تر :
شیر بز ، ماست ، دوغ ، مرغ ماشینی ، قره قروت ، شیر بز ، ماهی ،
غذاهای سرد و خشک:
کشک ، گوشت گاو .
(این قانون مصرف سردیهاست : اگر پنیرمیخورید حتما با گردو خورده شود ، اگر ماست و دوغ میخورید حتما با یک قاشق چایخوری زنیان خورده شود ، اگر ماهی میخورید با خرما خورده شود ، اگر برنج میخورید با زیره خورده شود ، مرغ را حتما با گرمی خورده شود ، و هر چیز سرد دیگر با گرمی هائی مثل عسل و خرما و دیگر غذاهای گرم
.................................................. ....................
غذاهای سرد و گرم
الأدویه یا گیاه شناسی داروئی و طب سنتی که امروز از آن با نام مفردات پزشکی و فارماکوگنوزی یاد می شود در باورها و اعتقادات درمانی مردم و نیز در متون قدیمی طب سنتی ایران برگرفته از کتب معتبر و دانشمندان نام آوری چون ابن سینا، زکریای رازی، اهوازی ارجانی و ... می باشد که اصول طبابت آن بر چهار طبیعت مزاج آدمی یا اخلاط اربعه بنام : بلغم ، صفرا ، سودا ، خون و همچنین بر گرمی و سردی استوار بوده است و بر این اساس تشخیص و درمان صورت می گرفته است.
در طب تطبیقی و تلفیق عقاید قدما با پزشکی جدید، اخلاط اربعه با نام PH خون یا اسیدیتیک و بازیک؛ و گرمی و سردی با واژه های پرکالری و کم کالری خوانده می شوند. ولی هیچکدام از این تعبیرات بازگو کننده جامعی به شمار نمی روند و غذاهای گرم و سرد در اعتقاد عامه ی مردم ایران به عنوان غذاهای پرکالری و کم کالری نمی باشد، زیرا خوراکی هایی مانند گردو ، نارگیل ، کاکائو ، خرما ، کنجد ، گوشت شتر ، گوشت کبوتر جزء غذاهای گرم و خوراکی هائی مانند هلو ، هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد شناخته می شوند. برخی غذاها نیز مثل شیر و م است گوسفند ، نان گندم ، گوشت بره و ... غذاهای معتدل و به عبارتی نه گرم و نه سرد شناخته می شوند و این گروه از غذاها اثر متابولیسمی و حالت خاص در افراد گرم مزاج و سرد مزاج ایجاد نکرده و به هر دو گروه سازگار است.
خوراکی هایی مانند گردو، نارگیل ، کاکائو ، خرما ، کنجد ، گوشت شتر ، گوشت کبوتر جزء غذاهای گرم و خوراکی هائی مانند هلو ، هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد شناخته می شوند.
در طب سنتی، خوراکی های سرد ارزش غذایی منفی در شخص ایجاد کرده و خوردن آنها سبب رخوت ، سستی ، ضعف عمومی ، رنگ پریدگی ، بی حالی ، کم حوصلگی، کاهش نیروی جنسی ، پرخوابی و ... می شود. برعکس خوردن غذاهای گرم باعث بالا رفتن فشارخون ، برافروختگی چهره ، کم خوابی ، جوش صورت واحتمالاً کهیر و جوش های چرکی خواهد شد.
در طب سنتی ایران هر فرد حالت و طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدن خود را نسبت به غذاهای سرد یا گرم تشخیص می دهد و در مصرف آنها رعایت اعتدال را می نماید تا دچار عوارض گوارشی و ... نگردد.
عدم هماهنگی بین مزاج و غذا - طبق اعتقاد طب سنتی ایران - موجب اختلال در اندام های داخلی مثل قلب و ریه شده و شخص احساس بیماری می نماید. امروزه با پیشرفت پزشکی و کشف علت بیماری ها، این عقاید سنتی کنار گذاشته شده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
.................................................. ........
طبع گرمی و سردی غذاها
مصرف غذاهای با طبع گرم باعث افزایش توان جسمی، جنسی و حرارت بدن فرد می شود.
با مصرف غذاهای گرم حرارت بدن فرد به سرعت بالا می رود، احساس انرژی و قدرت پیدا می کند و از نظر جسمی، جنسی و حتی روحی آمادگی و توان بیشتری پیدا می کند و بر عکس با خوردن غذاهای سرد حرارت بدن فرد مقداری کم می شود و احساس سستی و رخوت به او دست می دهد.
برخی افراد نسبت به غذاهای سرد حساس تر از دیگران هستند و با مصرف غذاهای سرد به مقدار زیاد، حالت تهوع، دل پیچه و سرگیجه پیدا می کنند که به آن ها "طبع سرد" گفته می شود و برعکس، برخی افراد با مصرف غذاهای گرم به مقدار فراوان، دچار بالا رفتن غیر عادی حرارت بدن و جوش هایی در نقاط مختلف بدن می شوند، که این افراد دارای "طبع گرم" هستند.
استفاده زیاد و مکرر غذاهای با طبع گرم می تواند، باعث افزایش قوای جسمی، میل و توانایی جنسی شود و بر عکس مصرف مکرر غذاهای با طبع سرد می تواند، این توانایی ها را کاهش دهد.
از مواد غذایی گرم می توان انبه، توت سفید، خربزه، خرما، زردآلو، زیتون، گلابی، موز، نارگیل، ، بادمجان، بامیه، پیاز، ترب، سیب زمینی ترشی، سیر، شلغم، قارچ،کرفس، کنگر فرنگی، مرزه، موسیر، نعناع، هویج، چای، خردل، زعفران، زنجبیل، انواع فلفل، خاکشیر، سیاه دانه، لوبیا، نخود، گندم، کنجد، بادام، پسته، فندق، انواعزیره . گردو، تخم مرغ را نام برد که باعث افزایش میل جنسی می شوند.
از مواد غذایی سرد می توان سرکه، انگور، هندوانه، ریواس، شوید، ترخون، کاهو، گشنیز، ، قهوه، شاهدانه، عدس و ماش را نام برد که میل جنسی را کاهش می دهند.
گرچه مطالعات امروزی نیز، ارتباط بین طبع مواد غذایی و تأثیر آن ها بر میل جنسی را نشان داده است ولی از آنجا که حتی برخی مواد سرد نیز اثرات افزایش دهنده و برخی مواد گرم اثرات کاهش دهنده ی قوای جنسی را از خود نشان دادهاند، برای یافتن طبع افراد نیاز به بررسی های علمی بیشتری است که علم امروز هنوز یافته های کافی در این مورد ندارد.
کاهو و فلفل هر دو دارای ویتامین ث هستند و این ویتامین مهار کننده ی ترشح تیروکسین است، ولی بر اساس نظرات طب سنتی ایران، کاهو سرد و فلفل گرم است. بنابراین نمی توان تمام فرضیات ارائه شده در طب سنتی را با یافته های علوم امروزی تطبیق داد.
علم امروزی هنوز نتوانسته توضیح قانع کننده ای برای علت گرم شدن بدن به دنبال مصرف برخی مواد غذایی "گرم" و کاهش دمای بدن به دنبال صرف غذاهای "سرد" ارائه کند.
در علم تغذیه، مواد غذایی از نظر سرعت بالا بردن قند خون پس از خورده شدن به انواع با "اندکس گلیسمیک بالا" و با "اندکس گلیسمیک پایین" تقسیم می شوند که گروه اول هنگامی که خورده می شوند، با سرعت بیشتری قند خون را بالا می برند، ولی گروه دوم قند خون را به آرامی بالا می برند که با این وجود، دلیلی وجود ندارد که هیچ یک از این غذاها حرارت بدن را با سرعت متفاوتی تغییر دهند.
.................................................. ..........
طبیعت سرد و گرم بدن
محققانی که در این زمینه تحقیق کرده اند، معتقدند افراد گرم مزاج به مصرف مواد غذایی سرد تمایل دارند
و در صورت مصرف غذاهای گرم مثل شکلات، عسل و خرما، دچار التهاب و گر گرفتگی می شوند
و همچنین افرادی که سرد مزاج هستند، با مصرف غذاهای سرد مثل ماست و ترشی دچار ناراحتی هایی نظیر درد استخوان ها یا ضعف و بی حالی می شوند.
بر این اساس است که توصیه می شود افرادی که طبیعت گرم صفراوی یا دموی دارند، غذاهای سرد مصرف کنند تا گرمی آنان تعدیل شود
و افرادی که طبع سرد بلغمی یا سوداوی دارند، غذاهای گرم مصرف کنند و یا با مخلوط غذاهای سرد و گرم، اثر سردی و گرمی خنثی شود.
سردی و گرمی که در طب جدید با عنوان غذاهای کم کالری و پُر کالری نام برده می شود، واقعیت غیر قابل انکار است
و به عقیده محققان، در صورت پیروی از الگوهای صحیح، افراد از مصرف مواد غذایی مختلف بهره مند خواهند شد.
هر فرد به صورت تجربی قادر است تا طبیعت خود را شناسایی کند تا بر این اساس، ا ز ناهماهنگی بین مواد غذایی و عوارض حاصل از آن پیشگیری کند.
همان طور که گفته شد، افرادی که طبیعت گرم دارند، تحمل گرما را ندارند و به مصرف مواد غذایی خنک و سرد تمایل دارند، زیرا این گونه مواد غذایی انرژی کمتری دارد
اما افرادی که طبیعت سرد دارند، سرمایی هستند، آب و هوا و مواد غذایی گرم برای آنان مناسب تر است و تمایل آنان به مصرف مواد غذایی گرم و پُر انرژی است.
اساتید طب سنتی در خصوص علت بروز این پدیده در افراد، معتقد هستند مزاج افراد یا مادرزادی و یا اکتسابی است.
صفات مادرزادی مزاج انسان، حاصل ترکیب صفات کیفیتی مزاج والدین و تأثیر محیط در دوران رشد جنینی است.
به معنای عام و کلی شامل محیط جغرافیایی و شرایط اقلیمی، تغذیه، میزان خواب و بیداری و فعالیت و استراحت مادر و رویدادهای روانی مادر و... است.
با توجه به این که در فلسفه طب سنتی، گرمی و سردی کیفیت های فاعله هستند،
باید آن ها را در فرآیند توارث ژنی، صفات غالب بدانیم.
بنابراین مزاج فرزند یک زوج که هر دو مزاج گرم دارند، حتماً گرم خواهد بود و تنها در صورتی مزاج فرزند آن ها سرد خواهد شد
که مادر در دوران بارداری به شدت تحت تأثیر عوامل سردی آور قرار داشته و به بیماری های رحم یا مغز و کبد دچار شده باشد.
البته ممکن است فردی که گرم مزاج مادرزادی بوده است،
در دوران زندگی اش تحت تأثیر شرایط زیستی و یا روحی و روانی و عارضه های دیگر تغییر مزاج دهد و مزاج جدیدی را اکتساب کند.
از سوی دیگر طبق نظر حکمای طب سنتی ایران، بدن همه موجودات و انسان ها از چهار ماده اصلی ساخته شده است که عبارت هستند از:
خاک، آب، هوا و آتش. که هر کدام از این ارکان دارای کیفیت خاص خود می باشد.
با بیان این که کیفیت خاک را سرد و خشک، آب، سرد و تر، هوا، گرم و تر و آتش را گرم و خشک در نظر بگیریم،
اگر بدن انسان از مقادیر متناسب خاک، آب، هوا و آتش ترکیب شده باشد،
مزاج معتدل به وجود می آید و اگر یکی بر دیگری برتری داشته باشد،
مزاج های چهار گانه اصلی که عبارت هستند از مزاج سوداوی، بلغمی، دموی و صفراوی، ایجاد می شوند.
به گفته این متخصص طب سنتی " در شخص سوداوی، سردی و خشکی، در بلغمی، سردی و تری
و در فرد دموی، گرمی و تری و نهایتاً در شخص صفراوی گرمی و خشکی غلبه دارد
که این کیفیات یعنی سردی و گرمی و تری و خشکی موجب بروز علائمی در فرد می شود."
طب جدید در تحقیقات خود در زمینه ریشه های بروز سردی و گرمی در افراد بر تجربه های قدما مهر تأیید زده است،
که در صورت ادامه مطالعات و رسیدن به یافته های جدیدتر می تواند در بهبود سلامت نسل نیز کمک کننده باشد.
" برخی افراد طبیعت سرد دارند و با خوردن مواد غذایی سرد مثل ماهی، سردی می کنند که به عبارتی بدن ضعف می کند و دچار سُستی مفاصل، کندی حرکت،خواب آلودگی و یا کم حوصلگی می شود. "
بر اساس برخی از یافته های علمی و تحقیقات متخصصان طب سنتی اساساً این مسئله که برخی از غذاها گرم و برخی از غذاها سرد هستند
درست است و بهتر است افراد با تشخیص این که طبع سرد یا طبع گرم دارند، به رعایت اعتدال در مصرف مواد غذایی اهمیت بدهند.
همان طور که گفته شد در طب ایرانی تئوری بنیادی داریم به نام اخلاط چهار گانه(صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی) که این اخلاط چهار گانه ترکیباتی مایع هستند.
بر اساس این تئوری غذایی که می خوریم در کبد تغییر ماهیت داده و فعل و انفعالاتی روی آن صورت می گیرد و به چهار شکل در می آید:
ترکیبی قرمز متمایل به زرد به نام صفرا که به هضم غذا کمک می کند و کارکرد مغزی را افزایش می دهد.
ترکیب دیگر سرخ رنگ است به نام دم یا خلط خون که اکسیژن و مواد غذایی را به بافت ها و سلول های بدن می رساند.
ترکیب سوم که بلغم نام دارد، قرمز کم رنگ است و وظیفه تسهیل کار مکانیکی و لغزش مفاصل روی هم و تشکیل بافت عصبی و سلول های مغزی را دارد.
ترکیب چهارم قرمز و جگری رنگ است که سودا نام دارد و وظیفه طبیعی تحریک اشتها و تشکیل بافت استخوانی را دارد.
به این ترتیب هر ماده غذایی وقتی وارد بدن می شود،
بسته به مزاجش موجب تولید اخلاط چهار گانه می شود و البته یکی را بیشتر تولید می کند.
افراد باید مشخص کنند که در کدام یک از مزاج های چهار گانه صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی قرار می گیرند
و برای این کار لازم است تا بدانند که علائم هر یک از این مزاج ها چیست و بیشتر علائم کدام یک از این مزاج ها با آن ها تطابق دارد.
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" نکاتی درباره ی افزایش قد "
علت را ریشه یابی کنید
تا کی می شود امید داشت؟؟
افزایش قد جزیی از فرآیند رشد است که تحت تاثیر عوامل وراثت و محیط رخ می دهد اما مهم ترین عامل تعیین کننده ی قد افراد مسائل ژنتیکی است.میانگین قد والدین به علاوه عدد 6.5 در پسران و منهای عدد 6.5 در دختران،به عنوان قد مورد انتظار برای افراد محسوب می شود.
در واقع تا زمانی که صفحات رشد استخوانی باز باشند یعنی حدود 5 سال پس از بلوغ می توان انتظار داشت که طول قد افزایش پیدا کند و بعد از دیگر با هیچ دارو یا غذایی نمی شود طول قد را افزایش داد.
اما عوامل محیطی متعددی تا قبل از بسته شدن صفحات رشد،این ویژگی را تحت تاثیر قرار می دهد.مهم ترین عامل محیطی تاثیرگذار روی قد افراد مسئله نوع و میزان تغذیه است.پیروی از یک رژیم متنوع و متعادل که نیازمندی های بدن کودکان و نوجوانان را نسبت به مواد اولیه در طول زمان رشد فراهم کند.شرط لازم برای دستیابی به حداکثر استعداد ژنتیک برای افزایش طول استخوان هاست.
خوراکی های مفید میل کنید
استخوان سازها را بشناسید
پروتئین از اجزای اصلی مورد نیاز برای رشد است که باید در رژیم غذایی کودکانو نوجوانان گنجانده شود که البته نوع حیوانی پروتئین ارجحیت دارد،گوشت و تخم مرغ منبع اصلی تامین پروتئین حیوانی است.
کلسیم عنصر اصلی در ترکیب استخوان بوده و بدون حضور مقدار مناسب آندر رژیم غذایی،رسیدن به بالاترین ظرفیت وراثت طول استخوان میسر نیست.همچنین لبنیات و کلم و مرکبات از منابع اصلی و توصیه شده این عنصر هستند.البته برای ترشح هورمون های موثر در رشد و ساخت بستر استخوانی و در کنار آن عضلات،بدن به ویتامین ها و عناصر دیگری مانند روی،منیزیم،آهن و فلوئور نیاز دارد که رعایت یک الگوی صحیح تغذیه ای،اساسی ترین عامل در رشد طولی استخوان هاست.
استراحت خوب است یا تحرک؟
هو ورزش کنید و هم بخوابید!
اگر اهل ورزش هستید و دوست دارید حرکات ورزشی متناسب با افزایش قد انجام دهید،خوب است بدانید انجام حرکات ورزشی و کششی مثل یوگا،بارفیکس و امثال آنها هم می تواند تا حدودی به رشد استخوانی کمک کند.البته رعایت ریتم مناسب خواب هم یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر رشد طولی ایتخوان هاست.زیرا خواب مناسب باعث ترشح منظم هورمون رشد شده و کودکان بیشترین بهره را از آن می برند.
در مقابل،همان قدر که خواب خوب و مناسب بر رشد مناسب جسم و قد تاثیرگذار است،خواب نا منظم،شب بیداری و خوابیدن تا دیروقت روز با ایجاد اختلال در روند ترشح هورمون رشد می تواند مانع از رشد واقعی قد در نوجوانان شود،به این ترتیب نوجوانی که شرایط ژنتیک لازم برای قد بلند شدن را داراست،ممکن است با شب بیداری و ساعات نامنظم خواب،فرصت قد بلند شدن را از دست بدهد.
البته نباید تاثیر برخی بیماری ها را بر مختل شدن روند رشد قد نادیده گرفت،برخی بیماری ها مانند نارسایی کلیه،اختلالات روده ای که جذب مواد غذایی را کاهش می دهد یا ابتلا به دیابت و کم کاری تیروئید در دوران کودکی،موجب اختلال در رشد قدی می شود که تشخیص و درمان این بیماری ها در حوزه متخصصان غدد درون ریز و متابولیسم قراردارد و هیچ نوع خود درمانی در این مورد جایز نیست.
باورهای رایج درباره کوتاهی قد
آیا کافئین و سیگار باعث کوتاهی قد می شود؟
بعضی ها تصور می کنند مصرف کافئین مانع از رشد قد می شود اما مطالعات پژوهشگران این ادعا را رد می کند.مصرف مداوم کافئین تنها می تواند بر کیفیت و نظم خواب تاثیر بگذارد،کودکان و افراد میانسال به 9 تا 10 ساعت خواب خوب شبانه نیاز دارند و مصرف بیش از حد کافئین مانع از این مقدار خواب می شود.
مخققان در مورد تاثیر سیگار بر BMI بدن هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده اند اما تحقیقاتی که در دانشگاه کلمبیا انجام شده،نشان داده بچه هایی که در سنین پایین سیگار کشیده یا در معرض دود سیگار قرار گرفته اند،نسبت به بچه های غیر سیگاری یا بچه هایی که والدین غیر سیگاری دارند،قدشان کوتاهتر است.همچنین ثابت شده مصرف دخانیات و الکل توسط مادران در دوران بارداری می تواند بر رشد قدی کودکان تاثیر منفی داشته باشد.
ژنتیک مهم تر از همه است
با وجود همه مواردی که گفته شد،نباید فراموش کرد که وراثت اصلی ترین عامل تعیین میزان قد افراد است.در واقع متخصصان برای قد افراد، محدوده ای را در نظر می گیرند که رعایت نکات تغذیه ای و ورزشی تنها می تواند انها را از حداقل این محدوده دور و به حداکثر آن نزدیک کند،بنابراین نمی توان با مصرف بیشتر لبنیات و... باعث افزایش رشد قد شد.
خیلی از افراد تصور می کنند هر چه مواد مورد نیاز برای رشد را بیشتر در اختیار فرزندانشان قرار دهند،شرایط بلند تر شدن قد آنها
را فراهم می کنند و با همین هدف لبنیات،گوشت و میوه بیشتری در اختیار آنان نی گذارند.غافل از اینکه مصرف بیش از حد این مواد،نه تنها افزایش قد را در پی نخواهد داشت،بلکه باعث چاقی آنها می شوند که این چاقی،وضعیت ترشح هورمونی شان را تحت تاثیر قرار داده و افزایش قدشان را مختل می کند.
به یاد داشته باشید که اضافه وزن و چاقی یکی از موانع رشد قدی محسوب شده و درمان آن نیز جز با رعایت رژیم غذایی مناسب نخواهد شد.
منبع:مجله سیب سبز
11 نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" علل و عوامل کم کاری و پرکاری تیروئید "
غده ی تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که میزان سوخت و ساز انرژی بدن را تنظیم می کند. این غده شکلی شبیه پروانه دارد و در جلوی نای قرار گرفته است.
غده ی تیروئید، یُد موجود در غذا را جذب کرده و هورمون های T3 و T4 (تری یدوتیرونین و تترایدوتیرونین یا تیروکسین) را می سازد.
این هورمون ها در غده مزبور ذخیره شده و به تدریج در مواقع لزوم به داخل خون رها می شوند.
هورمون های تیروئید برای رشد نرمال مغز و دستگاه عصبی به خصوص در سه سال اول زندگی ضروری هستند و در صورت عملکرد نامناسب آن ها ممکن است عقب ماندگی ذهنی بروز کند. بچه ها در سنین بالاتر برای رشد مناسب و بزرگسالان برای متابولیسم منظم و تنظیم سوخت و ساز بدن به هورمون های تیروئیدی نیازمند هستند. به همین علت در بعضی کشورها در بدو تولد تست تنظیم تیروئید از نوزادان به عمل می آید.
هیپوتالاموس تنظیم کننده ی ساخت هورمون های تیروئیدی است، به طوری که هورمونی به نام TRH آزاد می کند که بههیپوفیز رفته و هیپوفیز نیز هورمون Thyroid Stimulating Hormone یا TSH را به خون آزاد می کند که این هورمون غده تیروئید را تحریک می کند تا هورمون های تیروئیدی را در خون آزاد کند. به همین دلیل در مواقعی که سطح هورمون تیروئید در بدن کاهش می یابد، TSH بیشتری در خون ترشح می شود و سطح آن در خون بالا می رود.
برعکس در پُرکاری تیروئید که میزان زیادی هورمون(T3 و T4) در خون وجود دارد، TSH کمتری آزاد می شود و سطح آن در خون کاهش می یابد. البته در مراحل اولیه ی عملکرد نامناسب غده ی تیروئید ممکن است حتی TSH نرمال باشد، ولی معمولاً بعد از چند هفته TSH میزان واقعی هورمون تیروئید را منعکس می کند. معمولاً برای اطمینان، T3 و T4 کل پلاسما و T3 و T4 آزاد در آزمایشات اندازه گیری می شوند.
غده تیروئید ابتدا T4 و به مقدار خیلی ناچیزی T3 تولید می کند. اکثر T3 موجود در خون به وسیله ی تبدیل T4 به T3 در بافت احشایی حاصل می شود. T3 و T4 بعد از ساخته شدن در تیروئید به وسیله ی پروتئین هایی نظیر آلبومین و TBG و ترانس تیرتین در خون انتقال می یابند.
تنها مقدار بسیار جزئی یعنی حدود 1 درصد هورمون های T3 و T4 به صورت آزاد در خون هستند و جالب اینجاست که فقط همین مقادیر آزاد بر بافت ها مؤثر هستند. همچنین با وجودی که مقدار T3 آزاد بسیار کمتر از T4 آزاد است، ولی تأثیر بیشتری بر نحوه ی مصرف انرژی توسط بدن دارد.
انواع هورمون های تیروئید
مهم ترین هورمون های تیروئید عبارتند از: تیروکسین ( T4) و ترییدوتیرونین ( T3).
مقدار تیروکسین در بدن زیادتر است، اما تری یدوتیرونین دارای اثربیولوژیکی بیشتری می باشد. هنگامی که هورمون های تیروئید در خون آزاد شوند، T4 تبدیل به T3 می گردد.
یک هورمون دیگر به نام کلسی تونین نیز توسط غده تیروئید تولید میشود. کلسی تونین توسط سلول های خاص در غده تیروئید تولید می شود. بر خلاف T4 و T3، کلسی تونین در تنظیم سوخت و ساز بدن دخالتی ندارد.
کلسیتونین هورمونی است که در تنظیم کلسیم بدن دخالت دارد و به کاهش کلسیم خون کمک میکند.
تنظیمکننده تیروئید
عملکرد تیروئید توسط غده هیپوفیز کهدر مغز جای دارد، تنظیم می شود، یعنی میزان تولید هورمون تیروئید توسط غده هیپوفیزکنترل می گردد.
غدههیپوفیز نیز توسط غده هیپوتالاموس تنظیممی شود.
هیپوتالاموسهورمونی به نام TRH راآزاد می کند و این هورمون به غده هیپوفیز دستور می دهد هورمون TSH را آزادکند.
سپس، TSHبه غده تیروئید خبر می دهد و هورمون های تیروئید آزاد می شوند.
اگر یکیاز این سه غده فعالیت خود را زیاد کند، پرکاری تیروئید و اگر یکی از این سه غده،فعالیت خود را کم کند، کم کاری تیروئید رخ می دهد.
اگر میزانهورمون تیروئید کافی نباشد، میزان TSH زیاد می شود تا تولید هورمون تیروئید را زیادکند و برعکس.
کم کاری تیروئید
اگر فعالیت غده تیروئید کم شود، کم کاری تیروئید بوجود می آید.
علل کم کاری تیروئید
1- التهاب تیروئید هاشیموتو: یکی از علل شایع کم کاری تیروئید می باشد. یک بیماری خودایمنی می باشد که بدن به غده تیروئید به عنوان یک بافت خارجی حمله می کند و موجب التهاب غده تیروئید می شود.
هاشیموتو بیماری ارثی می باشد و با بیماری های خودایمنی دیگری مانند دیابت نوع یک و بیماری سلیاک همراه می باشد.
این بیماری در زنان 5 تا 10 برابر مردان می باشد. شروع این بیماری در سنین جوانی می باشد.
داروی هورمونی تیروئید می تواند جایگزین هورمون های تیروئید قبل از التهاب شود و به این وسیله می توان علائم ناشی از کمبود هورمون های تیروئید را کاهش داد.
2- التهاب تیروئید پس از زایمان: التهاب غده تیروئید که در اولین سال بعد از زایمان، در سقط جنین غیرعمدی و یا سقط جنین عمدی رخ می دهد، تیروئیدیت پس از زایمان نام دارد. حدود 7 درصد زنان دچار این بیماری می شوند.
25 درصد زنان مبتلا به دیابت نوع یک، ممکن است بعد از زایمان دچار این کم کاری تیروئید شوند.
بعد از زایمان به مدت 2 تا 6 ماه، کم کاری تیروئید وجود دارد و بعد میزان هورمون های تیروئید، طبیعی می شود.
اما در برخی زنان 1 تا 4 ماه بعد از زایمان، پرکاری تیروئید شروع می شود و 2 تا 8 هفته طول می کشد. سپس کم کاری تیروئید برای چند هفته تا چند ماه ادامه پیدا می کند و بعد میزان هورمون های تیروئید طبیعی می شود.
تخمین زده شده بیماران مبتلا به التهاب تیروئید پس از زایمان، 4 تا 8 سال بعد، مبتلا به کم کاری تیروئید، گواتر و یا هر دو می شوند.
درمان این بیماری از آنجا که ممکن است تیروئید کم کار و یا پر کار شود، متفاوت است.
اگر تیروئید پر کار شود، پزشک بتابلوکر ها همانند: پروپرانولول و یا آتنولول را تجویز می کند. در این هنگام توصیه می شود که به نوزاد شیر ندهید.
اگر تیروئید کم کار شود، هورمون درمانی برای بیشتر از سه ماه آغاز می شود. سپس بیمار آزمایش خون می دهد تا ببیند آیا برای 4 تا 6 هفته دیگر نیز باید هورمون دریافت کند یا نه.
3- التهاب تیروئید حاد: این بیماری در بیمارانی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، وجود دارد. غالبا توسط عفونت باکتریایی رخ می دهد و سپس موجب ورم غده تیروئید می گردد. درمان شامل مصرف آنتی بیوتیک و در موارد خاص، جراحی و برداشتن غده تیروئید می باشد.
4- التهاب تیروئید خاموش: زنان بیشتر مبتلا به این بیماری هستند. این بیماری به خودی خود در عرض یک سال از بین می رود. درمان شامل داروهای بتابلوکر می باشد.
5- مقاومت نسبت به هورمون های تیروئید: یک بیماری نادر است که در آن میزان هورمون های تیروئید زیاد است، اما میزان TSH مترشحه از هیپوفیز کم است.
6- داروهایی که بر عملکرد تیروئید اثر دارند، مانند آمیودارون (Cordarone) که برای تنظیم ضربان قلب استفاده می شود.
علائم کم کاری تیروئید
خستگی
- گیجی و فراموشی
- احساس سرمای بیش از حد
- یبوست
- خشکی پوست
- احتباس مایعات
- درد و سفتی عضلات و مفاصل
- خونریزی بیش از حد و یا طولانی مدت در قاعدگی
- افسردگی
- شکنندگی ناخن ها
- سردی دست ها و پاها
- سخت بلعیدن غذا
- افزایش کلسترول خون
- فشار خون بالا و پایین
- ورم پلک چشم
- ریزش مو
- بم شدن صدا
- عدم تمرکز ذهنی
- ناباروری
- تحریک پذیری
- پف کردن چشم ها
- کاهش ضربان قلب
پرکاری تیروئید
اگر فعالیت غده تیروئید زیاد شود و یا تنظیم کننده های غده تیروئید (مثل هیپوفیز)، به این غده فشار بیاورند و باعث تولید زیاد هورمون شوند، پرکاری تیروئید واقع می شود.
علل پرکاری تیروئید
1- بیماریگریوز: گریوز یکبیماری مربوط به سیستم ایمنی می باشد که باعث افزایش تولید هورمون های تیروئید میشود (تصویر روبرو). این بیماری در زنان و قبل از 40 سالگی شایع تر می باشد. درمانها شامل ید رادیواکتیو، بتا بلوکرها، داروهای ضدتیروئید و جراحی می باشد.
2- گواترسمی ندولر: غدهتیروئید دارای توده های زیادی (ندول) می شود و باعث افزایش تولید هورمون هایتیروئید می گردد.
3- گرهسمی (ندول داغ): این ندولها به طور خودکار عمل می کنند و توانایی تنظیم شدن توسط TSH را از دست می دهند و غالبا مقدار زیادی هورمونتیروئید را تولید می کنند. درمان شامل ید رادیواکتیو می باشد.
4- مصرفزیاد ید: ید برایعملکرد هورمون های تیروئید لازم است. هنگامی که ید زیادی را مصرف کنید، باعثافزایش تولید هورمون تیروئید می شود و سپس باعث کاهش تولید هورمون توسط سد کردناتصال ید به هورمون های تیروئید می شود.
5- هاشیتوکسیکوز: پرکاریتیروئید گذرا ناشی از التهاب همراه با تیروئیدیت هاشیموتو که فولیکول های تیروئیدرا مختل می کند و موجب افزایش هورمون های تیروئید می شود.
6- برخیداروها، مانند خوردن هورمون تیروئید
علائم پرکاری تیروئید
- تعریق بیش از حد
- عدم تحمل گرما
- افزایش حرکات روده
- لرزش
- عصبی بودن
- افزایش ضربان قلب
- کاهش وزن
- خستگی
- کاهش تمرکز ذهنی
- قاعدگی نامنظم و کم
- پوست گرم و مرطوب
- زیادی اشتها
- کم پشت شدن مو
- افزایش فعالیت
- اسهال
اگر پرکاری تیروئید درمان نشود، باعث بروز "طوفان تیروئید" می شود که علائم آن شامل افزایش فشار خون، تب و نارسایی قلبی است. گیجی و هذیان نیز ممکن است رخ دهد.
در بیماری گریوز، تغییراتی در چشم و پوست به همراه علائم بالا وجود دارد.
اگر چند وقتی است علائم بالا را در خود میبینید، به پزشک متخصص غدد مراجعه کرده و درخواست تجویز آزمایش تیروئید کنید.
در آزمایش تیروئید چه مواردی اندازه گیری می شوند؟
معمولاً تست TSH اصلی ترین و مهم ترین ارزیابی است، ولی به همراه آن ممکن است کل T3 و T4 (مقادیر متصل به پروتئین + مقادیر آزاد) و نیز T3 و T4 آزاد (FT3 و FT4) مورد بررسی قرار گیرند. مقادیر رفرانس در زیر آورده شده اند:
TSH = 0/4 – 4/5 mu/L
T3 = 87- 180 ng/dl
T4 = 5/6 – 13/7 mcg/dl
FT3= 230 – 420 Pg /dl
FT4 = 0/8 – 1/5 ng/dl
امروزه روش های جدید بررسی غده ی تیروئید شامل اسکن غده ی تیروئید و اسکن یُد برداشتی می باشند. در روش اسکن تیروئید، ایزوتوپ یُد به بیمار تجویز شده و منتظر شروع مراحل هورمون سازی مشابه عملکرد طبیعی تیروئید می شوند و از این طریق تفاوت از میزان نرمال تعیین می شود.
در روش اسکن یُد برداشتی، یُد نشاندار برداشته شده توسط غده ی تیروئید بررسی می شود. افراد هیپوتیروئید کمتر برداشت می کنند و برعکس افراد هیپرتیروئید، یُد بیشتری برداشت می کنند.
لازم به ذکر است که اندازه گیری T3 و T4 به وسیله روش های RIA انجام می گیرد که جایزه نوبل 1977 را برای مبدعان این روش به ارمغان داشت.
رِژیم غذایی:
به نظر می رسد رژیم غذایی، نقش مؤثری در بهبود عملکرد غده ی تیروئید داشته باشد. تغذیه ی نامناسب و مصرف غذاهای پُرکالری و فاقد مواد مغذی نظیر فست فودها و انواع غذاهای آماده موجب کمبود یُد در بدن می شوند که به تدریج اختلالات تیروئید را به دنبال خواهند داشت. انواع کیک، بیسکویت، شیرینی جات، محصولات قنادی حاوی آرد سفید، چای،قهوه، غذاهای حاوی مواد نگهدارنده، شکر سفید، کمپوت ها و غذاهای چرب از این دسته هستند که باید برای عملکرد مناسب تیروئید به میزان زیادی محدود شوند.
بعضی غذاها عملکرد هورمون های تیروئیدی را مهار می کنند. این مواد اغلب از خانواده براسیکا هستند و شامل انواعکلم، بروکلی، اسفناج، گل کلم و خردل می باشند. در افراد مستعد ابتلا به کم کاری تیروئید(مثلا افرادی که دارای سابقه خانوادگی آن هستند)، مصرف زیاد سویا، شلغم و یا حتی گردو نیز ممکن است مشکل ایجاد کند. دخانیات(اعم از سیگار، تنباکو و...) و شکر سفید نیز تأثیر منفی در سلامت تیروئید دارند.
غذاهای دریایی نظیر ماهی و جلبک های دریایی غنی از یُد هستند. افراد مبتلا به اختلالات تیروئید باید پروتئین خالص مصرف کنند، زیرا از ریزش مو که اختلال عمومی در ناهنجاری تیروئید است جلوگیری می کند. حبوبات، لوبیا، تخم مرغ، ماکیان و ماهی پروتئین مناسبی به بدن می رسانند. شیر نیز غذای مناسبی برای افراد تیروئیدی است. همچنین باید سعی شود برای نشاسته رژیم، بیشتر از گندم کامل و سیب زمینی استفاده شود.
غذاهای غنی از روی هم مفید هستند، چون روی مانع کاهش سطح هورمون T3 در بدن می شود. از غذاهای حاوی روی، می توان به غلات کامل، دانه ها، جگر، پنیر، ماهی و تخم مرغ اشاره کرد.
افراد مبتلا به اختلالات تیروئیدی روزانه به 400 میکروگرم سلنیوم نیاز دارند که این عنصر به وفور در غلات کامل، امعا و احشا، حبوبات، دانه ها و ماهی یافت می شود.
ورزش:
ورزش و تحرک کافی راه مناسبی برای حفظ عملکرد طبیعی غده ی تیروئید است. پیاده روی، دو و کوهنوردی بهترین و مناسب ترین ورزش ها هستند. 20 دقیقه ورزش هوازی در هر روز کمک زیادی به تنظیم غده ی تیروئید می کند. یوگا نیز یکی از ورزش های مفید است، زیرا حرکات منظم و متوالی باعث تحریک کارکرد این غده می شوند.
استراحت:
استراحت مناسب و متدهای آرام سازی از راه های مهم درمان بیماری به حساب می آیند. در طول دو ماه اول درمان، هر هفته یک روز استراحت کامل به بیماران توصیه می شود. بدن افرادی که اختلالات تیروئید دارند، نباید زیاد خسته شود و باید از تمام موارد استرس زا و ناراحت کننده دوری نمایند.
منبع:تبیان
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" علل و عوامل کم کاری و پرکاری تیروئید "
غده ی تیروئید یکی از غدد مهم بدن است که میزان سوخت و ساز انرژی بدن را تنظیم می کند. این غده شکلی شبیه پروانه دارد و در جلوی نای قرار گرفته است.
غده ی تیروئید، یُد موجود در غذا را جذب کرده و هورمون های T3 و T4 (تری یدوتیرونین و تترایدوتیرونین یا تیروکسین) را می سازد.
این هورمون ها در غده مزبور ذخیره شده و به تدریج در مواقع لزوم به داخل خون رها می شوند.
هورمون های تیروئید برای رشد نرمال مغز و دستگاه عصبی به خصوص در سه سال اول زندگی ضروری هستند و در صورت عملکرد نامناسب آن ها ممکن است عقب ماندگی ذهنی بروز کند. بچه ها در سنین بالاتر برای رشد مناسب و بزرگسالان برای متابولیسم منظم و تنظیم سوخت و ساز بدن به هورمون های تیروئیدی نیازمند هستند. به همین علت در بعضی کشورها در بدو تولد تست تنظیم تیروئید از نوزادان به عمل می آید.
هیپوتالاموس تنظیم کننده ی ساخت هورمون های تیروئیدی است، به طوری که هورمونی به نام TRH آزاد می کند که بههیپوفیز رفته و هیپوفیز نیز هورمون Thyroid Stimulating Hormone یا TSH را به خون آزاد می کند که این هورمون غده تیروئید را تحریک می کند تا هورمون های تیروئیدی را در خون آزاد کند. به همین دلیل در مواقعی که سطح هورمون تیروئید در بدن کاهش می یابد، TSH بیشتری در خون ترشح می شود و سطح آن در خون بالا می رود.
برعکس در پُرکاری تیروئید که میزان زیادی هورمون(T3 و T4) در خون وجود دارد، TSH کمتری آزاد می شود و سطح آن در خون کاهش می یابد. البته در مراحل اولیه ی عملکرد نامناسب غده ی تیروئید ممکن است حتی TSH نرمال باشد، ولی معمولاً بعد از چند هفته TSH میزان واقعی هورمون تیروئید را منعکس می کند. معمولاً برای اطمینان، T3 و T4 کل پلاسما و T3 و T4 آزاد در آزمایشات اندازه گیری می شوند.
غده تیروئید ابتدا T4 و به مقدار خیلی ناچیزی T3 تولید می کند. اکثر T3 موجود در خون به وسیله ی تبدیل T4 به T3 در بافت احشایی حاصل می شود. T3 و T4 بعد از ساخته شدن در تیروئید به وسیله ی پروتئین هایی نظیر آلبومین و TBG و ترانس تیرتین در خون انتقال می یابند.
تنها مقدار بسیار جزئی یعنی حدود 1 درصد هورمون های T3 و T4 به صورت آزاد در خون هستند و جالب اینجاست که فقط همین مقادیر آزاد بر بافت ها مؤثر هستند. همچنین با وجودی که مقدار T3 آزاد بسیار کمتر از T4 آزاد است، ولی تأثیر بیشتری بر نحوه ی مصرف انرژی توسط بدن دارد.
انواع هورمون های تیروئید
مهم ترین هورمون های تیروئید عبارتند از: تیروکسین ( T4) و ترییدوتیرونین ( T3).
مقدار تیروکسین در بدن زیادتر است، اما تری یدوتیرونین دارای اثربیولوژیکی بیشتری می باشد. هنگامی که هورمون های تیروئید در خون آزاد شوند، T4 تبدیل به T3 می گردد.
یک هورمون دیگر به نام کلسی تونین نیز توسط غده تیروئید تولید میشود. کلسی تونین توسط سلول های خاص در غده تیروئید تولید می شود. بر خلاف T4 و T3، کلسی تونین در تنظیم سوخت و ساز بدن دخالتی ندارد.
کلسیتونین هورمونی است که در تنظیم کلسیم بدن دخالت دارد و به کاهش کلسیم خون کمک میکند.
تنظیمکننده تیروئید
عملکرد تیروئید توسط غده هیپوفیز کهدر مغز جای دارد، تنظیم می شود، یعنی میزان تولید هورمون تیروئید توسط غده هیپوفیزکنترل می گردد.
غدههیپوفیز نیز توسط غده هیپوتالاموس تنظیممی شود.
هیپوتالاموسهورمونی به نام TRH راآزاد می کند و این هورمون به غده هیپوفیز دستور می دهد هورمون TSH را آزادکند.
سپس، TSHبه غده تیروئید خبر می دهد و هورمون های تیروئید آزاد می شوند.
اگر یکیاز این سه غده فعالیت خود را زیاد کند، پرکاری تیروئید و اگر یکی از این سه غده،فعالیت خود را کم کند، کم کاری تیروئید رخ می دهد.
اگر میزانهورمون تیروئید کافی نباشد، میزان TSH زیاد می شود تا تولید هورمون تیروئید را زیادکند و برعکس.
کم کاری تیروئید
اگر فعالیت غده تیروئید کم شود، کم کاری تیروئید بوجود می آید.
علل کم کاری تیروئید
1- التهاب تیروئید هاشیموتو: یکی از علل شایع کم کاری تیروئید می باشد. یک بیماری خودایمنی می باشد که بدن به غده تیروئید به عنوان یک بافت خارجی حمله می کند و موجب التهاب غده تیروئید می شود.
هاشیموتو بیماری ارثی می باشد و با بیماری های خودایمنی دیگری مانند دیابت نوع یک و بیماری سلیاک همراه می باشد.
این بیماری در زنان 5 تا 10 برابر مردان می باشد. شروع این بیماری در سنین جوانی می باشد.
داروی هورمونی تیروئید می تواند جایگزین هورمون های تیروئید قبل از التهاب شود و به این وسیله می توان علائم ناشی از کمبود هورمون های تیروئید را کاهش داد.
2- التهاب تیروئید پس از زایمان: التهاب غده تیروئید که در اولین سال بعد از زایمان، در سقط جنین غیرعمدی و یا سقط جنین عمدی رخ می دهد، تیروئیدیت پس از زایمان نام دارد. حدود 7 درصد زنان دچار این بیماری می شوند.
25 درصد زنان مبتلا به دیابت نوع یک، ممکن است بعد از زایمان دچار این کم کاری تیروئید شوند.
بعد از زایمان به مدت 2 تا 6 ماه، کم کاری تیروئید وجود دارد و بعد میزان هورمون های تیروئید، طبیعی می شود.
اما در برخی زنان 1 تا 4 ماه بعد از زایمان، پرکاری تیروئید شروع می شود و 2 تا 8 هفته طول می کشد. سپس کم کاری تیروئید برای چند هفته تا چند ماه ادامه پیدا می کند و بعد میزان هورمون های تیروئید طبیعی می شود.
تخمین زده شده بیماران مبتلا به التهاب تیروئید پس از زایمان، 4 تا 8 سال بعد، مبتلا به کم کاری تیروئید، گواتر و یا هر دو می شوند.
درمان این بیماری از آنجا که ممکن است تیروئید کم کار و یا پر کار شود، متفاوت است.
اگر تیروئید پر کار شود، پزشک بتابلوکر ها همانند: پروپرانولول و یا آتنولول را تجویز می کند. در این هنگام توصیه می شود که به نوزاد شیر ندهید.
اگر تیروئید کم کار شود، هورمون درمانی برای بیشتر از سه ماه آغاز می شود. سپس بیمار آزمایش خون می دهد تا ببیند آیا برای 4 تا 6 هفته دیگر نیز باید هورمون دریافت کند یا نه.
3- التهاب تیروئید حاد: این بیماری در بیمارانی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، وجود دارد. غالبا توسط عفونت باکتریایی رخ می دهد و سپس موجب ورم غده تیروئید می گردد. درمان شامل مصرف آنتی بیوتیک و در موارد خاص، جراحی و برداشتن غده تیروئید می باشد.
4- التهاب تیروئید خاموش: زنان بیشتر مبتلا به این بیماری هستند. این بیماری به خودی خود در عرض یک سال از بین می رود. درمان شامل داروهای بتابلوکر می باشد.
5- مقاومت نسبت به هورمون های تیروئید: یک بیماری نادر است که در آن میزان هورمون های تیروئید زیاد است، اما میزان TSH مترشحه از هیپوفیز کم است.
6- داروهایی که بر عملکرد تیروئید اثر دارند، مانند آمیودارون (Cordarone) که برای تنظیم ضربان قلب استفاده می شود.
علائم کم کاری تیروئید
خستگی
- گیجی و فراموشی
- احساس سرمای بیش از حد
- یبوست
- خشکی پوست
- احتباس مایعات
- درد و سفتی عضلات و مفاصل
- خونریزی بیش از حد و یا طولانی مدت در قاعدگی
- افسردگی
- شکنندگی ناخن ها
- سردی دست ها و پاها
- سخت بلعیدن غذا
- افزایش کلسترول خون
- فشار خون بالا و پایین
- ورم پلک چشم
- ریزش مو
- بم شدن صدا
- عدم تمرکز ذهنی
- ناباروری
- تحریک پذیری
- پف کردن چشم ها
- کاهش ضربان قلب
پرکاری تیروئید
اگر فعالیت غده تیروئید زیاد شود و یا تنظیم کننده های غده تیروئید (مثل هیپوفیز)، به این غده فشار بیاورند و باعث تولید زیاد هورمون شوند، پرکاری تیروئید واقع می شود.
علل پرکاری تیروئید
1- بیماریگریوز: گریوز یکبیماری مربوط به سیستم ایمنی می باشد که باعث افزایش تولید هورمون های تیروئید میشود (تصویر روبرو). این بیماری در زنان و قبل از 40 سالگی شایع تر می باشد. درمانها شامل ید رادیواکتیو، بتا بلوکرها، داروهای ضدتیروئید و جراحی می باشد.
2- گواترسمی ندولر: غدهتیروئید دارای توده های زیادی (ندول) می شود و باعث افزایش تولید هورمون هایتیروئید می گردد.
3- گرهسمی (ندول داغ): این ندولها به طور خودکار عمل می کنند و توانایی تنظیم شدن توسط TSH را از دست می دهند و غالبا مقدار زیادی هورمونتیروئید را تولید می کنند. درمان شامل ید رادیواکتیو می باشد.
4- مصرفزیاد ید: ید برایعملکرد هورمون های تیروئید لازم است. هنگامی که ید زیادی را مصرف کنید، باعثافزایش تولید هورمون تیروئید می شود و سپس باعث کاهش تولید هورمون توسط سد کردناتصال ید به هورمون های تیروئید می شود.
5- هاشیتوکسیکوز: پرکاریتیروئید گذرا ناشی از التهاب همراه با تیروئیدیت هاشیموتو که فولیکول های تیروئیدرا مختل می کند و موجب افزایش هورمون های تیروئید می شود.
6- برخیداروها، مانند خوردن هورمون تیروئید
علائم پرکاری تیروئید
- تعریق بیش از حد
- عدم تحمل گرما
- افزایش حرکات روده
- لرزش
- عصبی بودن
- افزایش ضربان قلب
- کاهش وزن
- خستگی
- کاهش تمرکز ذهنی
- قاعدگی نامنظم و کم
- پوست گرم و مرطوب
- زیادی اشتها
- کم پشت شدن مو
- افزایش فعالیت
- اسهال
اگر پرکاری تیروئید درمان نشود، باعث بروز "طوفان تیروئید" می شود که علائم آن شامل افزایش فشار خون، تب و نارسایی قلبی است. گیجی و هذیان نیز ممکن است رخ دهد.
در بیماری گریوز، تغییراتی در چشم و پوست به همراه علائم بالا وجود دارد.
اگر چند وقتی است علائم بالا را در خود میبینید، به پزشک متخصص غدد مراجعه کرده و درخواست تجویز آزمایش تیروئید کنید.
در آزمایش تیروئید چه مواردی اندازه گیری می شوند؟
معمولاً تست TSH اصلی ترین و مهم ترین ارزیابی است، ولی به همراه آن ممکن است کل T3 و T4 (مقادیر متصل به پروتئین + مقادیر آزاد) و نیز T3 و T4 آزاد (FT3 و FT4) مورد بررسی قرار گیرند. مقادیر رفرانس در زیر آورده شده اند:
TSH = 0/4 – 4/5 mu/L
T3 = 87- 180 ng/dl
T4 = 5/6 – 13/7 mcg/dl
FT3= 230 – 420 Pg /dl
FT4 = 0/8 – 1/5 ng/dl
امروزه روش های جدید بررسی غده ی تیروئید شامل اسکن غده ی تیروئید و اسکن یُد برداشتی می باشند. در روش اسکن تیروئید، ایزوتوپ یُد به بیمار تجویز شده و منتظر شروع مراحل هورمون سازی مشابه عملکرد طبیعی تیروئید می شوند و از این طریق تفاوت از میزان نرمال تعیین می شود.
در روش اسکن یُد برداشتی، یُد نشاندار برداشته شده توسط غده ی تیروئید بررسی می شود. افراد هیپوتیروئید کمتر برداشت می کنند و برعکس افراد هیپرتیروئید، یُد بیشتری برداشت می کنند.
لازم به ذکر است که اندازه گیری T3 و T4 به وسیله روش های RIA انجام می گیرد که جایزه نوبل 1977 را برای مبدعان این روش به ارمغان داشت.
رِژیم غذایی:
به نظر می رسد رژیم غذایی، نقش مؤثری در بهبود عملکرد غده ی تیروئید داشته باشد. تغذیه ی نامناسب و مصرف غذاهای پُرکالری و فاقد مواد مغذی نظیر فست فودها و انواع غذاهای آماده موجب کمبود یُد در بدن می شوند که به تدریج اختلالات تیروئید را به دنبال خواهند داشت. انواع کیک، بیسکویت، شیرینی جات، محصولات قنادی حاوی آرد سفید، چای،قهوه، غذاهای حاوی مواد نگهدارنده، شکر سفید، کمپوت ها و غذاهای چرب از این دسته هستند که باید برای عملکرد مناسب تیروئید به میزان زیادی محدود شوند.
بعضی غذاها عملکرد هورمون های تیروئیدی را مهار می کنند. این مواد اغلب از خانواده براسیکا هستند و شامل انواعکلم، بروکلی، اسفناج، گل کلم و خردل می باشند. در افراد مستعد ابتلا به کم کاری تیروئید(مثلا افرادی که دارای سابقه خانوادگی آن هستند)، مصرف زیاد سویا، شلغم و یا حتی گردو نیز ممکن است مشکل ایجاد کند. دخانیات(اعم از سیگار، تنباکو و...) و شکر سفید نیز تأثیر منفی در سلامت تیروئید دارند.
غذاهای دریایی نظیر ماهی و جلبک های دریایی غنی از یُد هستند. افراد مبتلا به اختلالات تیروئید باید پروتئین خالص مصرف کنند، زیرا از ریزش مو که اختلال عمومی در ناهنجاری تیروئید است جلوگیری می کند. حبوبات، لوبیا، تخم مرغ، ماکیان و ماهی پروتئین مناسبی به بدن می رسانند. شیر نیز غذای مناسبی برای افراد تیروئیدی است. همچنین باید سعی شود برای نشاسته رژیم، بیشتر از گندم کامل و سیب زمینی استفاده شود.
غذاهای غنی از روی هم مفید هستند، چون روی مانع کاهش سطح هورمون T3 در بدن می شود. از غذاهای حاوی روی، می توان به غلات کامل، دانه ها، جگر، پنیر، ماهی و تخم مرغ اشاره کرد.
افراد مبتلا به اختلالات تیروئیدی روزانه به 400 میکروگرم سلنیوم نیاز دارند که این عنصر به وفور در غلات کامل، امعا و احشا، حبوبات، دانه ها و ماهی یافت می شود.
ورزش:
ورزش و تحرک کافی راه مناسبی برای حفظ عملکرد طبیعی غده ی تیروئید است. پیاده روی، دو و کوهنوردی بهترین و مناسب ترین ورزش ها هستند. 20 دقیقه ورزش هوازی در هر روز کمک زیادی به تنظیم غده ی تیروئید می کند. یوگا نیز یکی از ورزش های مفید است، زیرا حرکات منظم و متوالی باعث تحریک کارکرد این غده می شوند.
استراحت:
استراحت مناسب و متدهای آرام سازی از راه های مهم درمان بیماری به حساب می آیند. در طول دو ماه اول درمان، هر هفته یک روز استراحت کامل به بیماران توصیه می شود. بدن افرادی که اختلالات تیروئید دارند، نباید زیاد خسته شود و باید از تمام موارد استرس زا و ناراحت کننده دوری نمایند.
منبع:تبیان
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" علل ،تشخیص و درمان کم فشاری خون "
برای اندازهگیری فشار خون دو فشار مختلف سنجیده میشود؛ فشار خون سیستولیک که حداکثر فشار در زمان انقباض بطن چپ قلب است و فشار دیاستولیک که زمان استراحت و انبساط قلب است.
معمولا در افراد سالم، فشار سیستولیک 120 میلیمتر جیوه بر فشار دیاستولیک 80 میلیمتر جیوه است. فشار خون، نود روی شصت میلیمتر جیوه یا کمتر ناشی از کاهش حجم خون، به عنوان فشار خون پایین محسوب میشود، البته در فشار خون پایین مزمن، تقریبا هیچ علامت جدیای وجود ندارد و در واقع تنها زمانی که فشار خون به طور ناگهانی کاهش مییابد و مغز از میزان خون کافی محروم میشود، برای فرد مبتلا مشکلاتی ایجاد میشود.
علل اصلی افت فشار خون
1- کم آبی
کاهش فشار خون در بیمارانی که استفراغ و اسهال طولانیمدت داشتهاند، بخصوص اگر مایعات کافی برای جبران آب از دست رفته دریافت نکرده باشند، شایع است. علل دیگر کم آبی میتواند ورزش و تعریق زیاد، تب و گرمازدگی باشد. اشخاص با کم آبی جزئی ممکن است تنها تشنگی و خشکی دهان را تجربه کنند، اما در کمآبی متوسط تا شدید، ممکن است کاهش فشار خون همراه با سرگیجه یا غش اتفاق بیفتد. کمآبی طولانی و شدید میتواند منجر به شوک، نارسایی کلیوی، اسیدوز (زیاد شدن اسید در خون)، کما و حتی مرگ شود.
2- خونریزی متوسط یا شدید
خونریزی میتواند به سرعت بدن را از خون خالی کند و منجر به کاهش فشار خون شود. خونریزی میتواند ناشی از تروما (آسیبها)، عوارض جراحی یا ناراحتیهای دستگاه گوارش مانند زخمهای معده، تومورها و یا دیورتیکولوز باشد. گاهی خونریزی ممکن است آنقدر شدید و سریع باشد (مانند خونریزی از یک سرخرگ پاره شده) که باعث شوک و مرگ سریع شود.
3- التهاب حاد ارگانهای بدن
پانکراتیت حاد (التهاب پانکراس) میتواند باعث کاهش فشار خون شود. در پانکراتیت حاد، مایعات از رگهای خونی به بافتهای متورم اطراف پانکراس و نیز به حفره شکمی میرود، در نتیجه خون غلیظ میشود و حجم آن کاهش مییابد.
4- بیماریهای قلبی
از جمله بیماریهای قلبی، ضعف ماهیچه قلب است که میتواند باعث نارسایی قلب شود و در نتیجه، مقدار پمپاژ خون توسط قلب کاهش یابد.یکی از علل شایع ضعف ماهیچه قلب، مرگ (از کار افتادگی) قسمت عمدهای از ماهیچه قلب به دلیل یک حمله قلبی منفرد بزرگ یا حملات قلبی کوچکتر و مکرر است.
موارد دیگری که میتواند توانایی قلب را برای پمپ کردن خون ضعیف کند، شامل داروهایی است که برای قلب سمی هستند. همچنین عفونتهای ماهیچه قلب توسط ویروسها و بیماری مربوط به دریچههای قلب، از این گروه دلایل به شمار میروند.
از بیماریهای قلبی دیگر، التهاب پریکاردیوم (کیسه احاطهکننده قلب) است. این التهاب میتواند باعث جمع شدن مایع در داخل پریکاردیوم شود و با فشرده کردن قلب، توانایی آن را برای پر شدن از خون و پمپاژ محدود کند.
آمبولیسم ریوی نیز وضعیت دیگری است که در آن، ابتدا خون در یک ورید لخته میشود (ترومبوز ورید عمقی) و سپس از جداره ورید جدا میشود و به قلب و در نهایت به ریه میرود.
یک لخته بزرگ خونی میتواند جلوی جریان خون از ریهها به بطن چپ را بگیرد و بازگشت خون به قلب را برای پمپاژ به شدت کاهش دهد. به همین دلیل هم آمبولی ریوی وضعیت بسیار خطرناکی محسوب میشود.
از دیگر مشکلات قلبی میتوان به کاهش ضربان قلب اشاره کرد که میتواند مقدار خون پمپ شده توسط قلب را کاهش دهد. میزان ضربان قلب در حال استراحت برای یک بزرگسال سالم، بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است. هر چند ضربان کمتر از 60 در دقیقه همیشه در اثر کاهش فشار خون نیست (در برخی از ورزشکاران آموزش دیده، ضربان قلب در حال استراحت، 40 تا 50 ضربه در دقیقه است)، اما در بسیاری از بیماران، کاهش ضربان قلب میتواند منجر به کاهش فشار خون، سرگیجه و حتی غش شود.
افزایش غیرطبیعی ضربان قلب، فشار خون را پایین میآورد. از شایعترین نمونه آن میتوان به فیبریلاسیون سرخرگی اشاره کرد که یک اختلال قلبی است و با تخلیه الکتریکی سریع و بینظم از ماهیچه قلب مشخص میشود که باعث انقباض مرتب و معمولا سریع بطنها میشود و در نتیجه بطنها قبل از هر انقباض، زمان کافی برای پر شدن حداکثر از خون را ندارند و مقدار خونی که پمپ میشود، بهرغم ضربان سریعتر قلب، کاهش مییابد. ضربان سریع قلب در بطنها نیز میتواند فشار خون پایین را ایجاد کند و حتی گاهی موجب شوک خطرناکی شود.
5- سایر مشکلات
از علل دیگر کاهش فشار خون میتوان به ایستادن طولانیمدت، برپا خاستن ناگهانی پس از وضعیت نشستن، عفونت شدید خون در اثر ورود باکتریها یا سایر میکروارگانیسمها به خون و شوک آنافیلاکسی که واکنشی آلرژیک و کشنده نسبت به داروهایی مانند پنیسیلین، غذاهایی مانند بادام زمینی، دریافت موادی حاوی ید از طریق اشعه ایکس یا نیش زنبور عسل دارند، اشاره کرد.
داروهایی که باعث کاهش فشار خون میشوند
داروهایی مانند مسدودکنندههای کانال کلسیم، مسدودکنندههای بتا و دیگوکسین رلانوکسین میتوانند ضربان قلب را در انقباضهای قلبی بخصوص در سالمندان کاهش دهند.
همچنین داروهایی که برای درمان فشار خون بالا استفاده میشوند میتوانند باعث کاهش فشار خون شوند و نیز داروهای مدر مانند لاسکیس (به دلیل ادرار زیاد)، حجم خون را کاهش میدهند.
داروهایی که برای بیماریهای افسردگی و پارکینسون استفاده میشوند نیز میتوانند فشار خون را پایین بیاورند.در این میان، بیماری دیابت هم عامل موثر دیگری در این رابطه است.
کمفشاری خون، از تشخیص تا درمان
علائم کاهش فشار خون معمولا ضعف، سرگیجه، تنفس تند، تشنگی، افزایش ضربان قلب و غش است. اندازهگیری فشار خون، هم در حالت دراز کشیده و هم ایستاده، معمولا اولین قدم برای تشخیص فشار خون پایین است.
سایر آزمایشات مانند CBC (شمارش کامل سلول های خونی) میتواند کمخونی ناشی از کاهش فشار خون یا بالا رفتن گلبولهای سفید ناشی از عفونت را نشان دهد.اندازهگیری الکترولیتهای خون نیز ممکن است کمآبی و کاهش مواد معدنی، نارسایی کلیوی یا اسیدوز را نشان دهد.
کشت خون و ادرار نیز میتواند عفونت خون و مثانه را نشان دهد.
تشخیص کمفشاری خون از آنجا اهمیت دارد که در فشار خون بسیار پایین و شوک، ارگانهای حیاتی مانند مغز، قلب، کبد و کلیهها خون کافی دریافت نمیکنند و این مساله میتواند این ارگانها را به سرعت دچار نارسایی و آسیب دائمی کند.
درمان کمفشاری خون، بستگی به علت ایجادکننده آن دارد، به عنوان مثال چنانچه دارویی باعث کاهش فشار خون شده باشد، باید کاهش دوز یا توقف دارو، البته تحت نظر پزشک صورت بگیرد.
اگر علت افت فشار خون مربوط به کمآبی باشد، با استفاده از مایعات و الکترولیتها و در موارد حاد از طریق تزریق وریدی، این مشکل مرتفع میشود. همچنین در صورت کاهش خون (بر اثر خونریزی و...) از مایعات وریدی و تزریق خون استفاده میشود.
در شوک عفونی نیز مایعات وریدی و آنتیبیوتیکها به کار برده میشود و در موارد افزایش ضربان قلب، با استفاده از داروها یا دفیبریلاتورهای قابل پیوند در بدن، مشکل را رفع میکنند.
همچنین مشکل آمبولی ریوی و ترومبوزوریدی، با استفاده از رقیقکنندههای خون مانند هپادین و وارفارین برطرف میشود.
کاهش فشار خون در اثر ایستادن زیاد را نیز میتوان با تغییر در رژیم غذایی مانند افزایش مصرف آب و نمک و شیرینیهای کافئیندار و استفاده از داروهایی مانند میدودرین درمان کرد.
در ضمن استفاده از جورابهای تنگ نیز برای جلوگیری از کاهش فشار خون موثر است.
نکتـــــــــــه ی پزشکـــــی منتخـــــب هفتـــــــــــه ::" دلایل گرفتگی عضلات بدن و پیشگیری از آن "
گرفتگی عضلانی زمانی روی میدهد که عضله دچار اسپاسم شده و در آن حالت باقی بماند. این حالت توسط هر عاملی که در انقباض یا ارتجاع عضله دخالت دارد رخ میدهد. مغز از طریق اعصاب، پیام هایی به عضلات میفرستد، وقتی سیگنالها از اعصاب به عضلات میرسند یک سری فرایند مرتبط به حرکت مواد معدنی در داخل و خارج عضله، منجر به انقباض عضله میشود.
جریان الکتریکی به علت تفاوت غلظت مواد معدنی در دو طرف غشاء سلول برقرار میشود. در بدن انسان هر ماده معدنی، یک یا دو بار الکتریکی دارد. جمع جبری باز مواد معدنی باید در داخل و خارج سلولها برابر باشد. اگر هر گونه تفاوتی موجود باشد، جریان الکتریکی در طول عضله برقرار میگردد. سدیم و کلسیم در ابتدا در خارج سلولهای عضلاتی قرار دارند و پتاسیم در داخل این سلولها است.
هنگامی که پیام از مغز به عضله میرسد، کلسیم به داخل سلولهای عضلانی و پتاسیم به خارج از آنها حرکت میکند.
این عمل منجر به یک فعالیت الکتریکی در طول عضله میشود که موجب انقباض عضله نیز میگردد. سپس هنگامی که بارهای الکتریکی نسبت به هم متعادل شوند از عضله رفع انقباض میشود. برای عمل طبیعی انقباض و ارتجاع عضلات نیاز به مقادیر کافی چربی و قند و اکسیژن است تا این مواد را تجزیه کنند. همچنین به غلظت کافی مواد معدنی سلولی هم نیاز است.
بدون در نظر گرفتن عامل ایجاد کننده، درمان گرفتگیها یکسان است. چنین عضلهای را باید توسط یک دست کشیده و به طور متناوب با دست دیگر آن را ماساژ داد.
دلایل گرفتگی عضلات
استفاده بیش از حد از عضلات، کمآبی بدن، فشار عضلانی یا قرارگیری در وضعیتی خاص برای مدتی طولانی هر کدام میتوانند سبب گرفتگی عضلات شوند. به همین دلیل ورزشکارانی که پس از ورزش و بخصوص در آب و هوای گرم خسته شده و دچار کمآبی بدن میشوند، معمولا چنین شرایطی را تجربه خواهند کرد.
یکی دیگر از انواع شایع گرفتگی عضلات نیز حالتی است که در طول شب رخ داده و بیشتر عضلات ساق پا و انگشتان را درگیر میکند.
البته در بیشتر شرایط علت اصلی گرفتگی عضله مشخص نیست. گرفتگی عضلات اغلب مشکل خاصی نداشته و خطری ایجاد نمیکند اما در برخی موارد نیز بیماریها و شرایط خاصی میتوانند سبب ایجاد این حالت باشند. گرفتگی عضلانی گاهی بخشی از بیماریهای تیروئید، کلیه، اعصاب، اختلالات هورمونی، دیابت و کمخونی نیز میتواند باشد.
بهبود و پیشگیری
چنانچه شما هم با چنین مشکلی روبهرو هستید، با اقداماتی خاص میتوانید آن را بهبود بخشیده و شرایط بهتری ایجاد کنید. در این شرایط عضله آسیبدیده را کشش داده و به آرامی آن را مالش دهید تا آرام شود. بنابراین کشش و ماساژ مناسب و آرام میتواند به شما در این شرایط کمک کند.
در این شرایط میتوانید از گرما یا سرما نیز استفاده کنید. به عنوان مثال حولهای گرم یا یک حمام آب گرم یا بستهای یخ میتواند به آرام شدن عضله کمک کند.
برای اینکه از بروز این حالت پیشگیری کنید، بهتر است دقت داشته باشید تا بدنتان با کمآبی روبهرو نشود. به همین دلیل هر روز به مقدار کافی آب بنوشید و در زمانهایی که مشغول فعالیت هستید و این کار را در فواصل منظم تکرار کنید تا مشکلی ایجاد نشود.
حتما به خاطر داشته باشید که قبل و بعد از هر ورزشی، عضله خود را بهآرامی کشش دهید. اگر شما هنگام خواب دچار این وضعیت میشوید، قبل از رفتن به رختخواب این کششها را انجام دهید. ورزش سبک قبل از خواب هم میتواند برای پیشگیری از این وضعیت مفید باشد.
گرفتگی عضلانی در هنگام شروع ورزش
این مشکل معمولاً مربوط به عدم تعادل مواد معدنی است مثلا:
کاهش یا افزایش کلسیم، سدیم و یا پتاسیم مقادیر غیر طبیعی این مواد در خون منجر به انقباض عضله و جلوگیری از بازگشت آن به حالت اول است.
برای تشخیص مقادیر غیر طبیعی این مواد آزمایش خون انجام میگیرد. گرفتگیهایی که به هنگام شروع ورزش رخ میدهد، میتواند به علت کمکاری تیروئید یا عدم توانایی عضله جهت تجزیه قند باشد. آزمایش آدرنالین خون برای بررسی عملکرد تیروئید انجام میشود. همچنین به منظور اطلاع از عملکرد عضله میتوان از بیوپسی عضله استفاده نمود.
مقادیر غیر طبیعی مواد معدنی معمولاً نشانه نوعی بیماری در بدن است. مقدار کم پتاسیم میتواند به علت استفراغ، مصرف مدرهای استروئید و شیرین بیان، اسهال یا بیماریهایی که بر جذب و نگهداری پتاسیم موثرند، باشد. در صورت تشخیص کمبود منیزیوم، حتماً باید یک بررسی کامل درباره علت این نقصان انجام داد. مقدار کم یا زیاد کلسیم در خون هیچگاه نمیباشد.
در صورت وجود کلسیم غیر طبیعی در بدن باید به بیماریهای روده، کلیه یا غدد پاراتیروئید شک کرد. همچنین با مصرف بیش از حد ویتامین D نیز مقادیر غیر طبیعی کلسیم مشاهده میشود.
مقدار کم نمک (سدیم) در خون از علل نادر گرفتگی عضلانی است. برنامه غذایی روزانه حاوی مقدار نمک کافی است و احتمال کمی وجود دارد که فرد دچار فقر سدیم شود.
به عنوان مثال: در صورت ورزش شدید برای چندین ساعت در هوای گرم بدن به ۳۰۰۰ میلی گرم نمک احتیاج دارد. اگر فردی در هنگام مصرف غذا از اضافه کردن نمک خودداری کند و غذای او نیز بینمک باشد. با این وجود میزان نمک دریافتی وی ۳۰۰۰ میلی گرم در روز میباشد.
گرفتگیهای عضلانی در ابتدای فعالیت عضلانی
دلیل مهم در این حالت ناکافی بودن جریان خون در عضله میباشد. در هنگام استراحت، قطر شریانها برای رساندن خون کافی به عضلات مناسب است. در جریان ورزش عضلات به مقدار بیشتری خون پراکسیژن نیاز دارند. اگر قطر شریانها برای رساندن این مقدار خون به حد کافی نباشد، عضله به علت کمبود اکسیژن دچار گرفتگی میشود.
گرفتگیهای عضلانی پس از فعالیت شدید ورزشی
از دست دادن آب بدن مهمترین عامل چنین گرفتگیهایی است. در فعالیت طولانی مدت، در هوای گرم مقدار زیادی مایعات از بدن دفع میشود. در این حالت حجم خون کاهش یافته و مقدار کافی خون برای رساندن اکسیژن به کلیه عضلات در حال ورزش وجود ندارد. در نتیجه عضلات در حال فعالیت، خون کافی دریافت کرده و به سمت اسپاسم پیش میروند.
با نوشیدن آب قبل از فعالیت و هر ۱۵ دقیقه یک بار در حین فعالیت میتوان از بروز چنین گرفتگیهایی پیشگیری نمود.
گرفتگیهای عضلانی در هنگام خواب
گرفتگی عضلانی در هنگام خواب، معمولاً به علت فشردگی یک عصب یا رفلکس خاص عضلانی – تلزونی بوجود میآید. اگر در هنگام خواب فرد غلت بزند، ممکن است که عصبی تحت فشار قرار گیرد، در این هنگام یک پیام از محل فشردگی آغاز و به عضله مربوط به آن امتداد مییابد. در این هنگام عضله درست شبیه به هنگامی که پیام از مغز به سوی آن بیاید منقبض میشود. علت دوم این حالت، تشدید یک رفلکس طبیعی در بدن است. در هنگام غلت زدن در خواب، عضلات منقبض میشوند. این عمل باعث کشیدگی تاندونهای متصل به عضله میشود. در تاندونها، گیرندههایی وجود دارند که در هنگام کشیدگی، پیامهایی به نخاع ارسال مینمایند. در این هنگام یک پیام به عضله رفته و باعث انقباض آن میشود. در این حالت فرد احساس گرفتگی دردناک مینماید. با کشش دادن به عضلاتی که معمولاً دچار گرفتگی میشوند، پیش از خواب، میتوان از بروز این حالت جلوگیری کرد.
بطور خلاصه: علل گرفتگی عضلانی
- سیگنالهای غیرطبیعی در اعصاب
- غلظت غیر طبیعی مواد معدنی در داخل یا خارج سلولها
- عرضه ناکافی اکسیژن
- منبع ناکافی اکسیژن
- صدمه به سلولهای عضلانی
- مقادیر غیر طبیعی هورمونها یا آنزیم هایی که در انقباض عضله دخالت دارند
توصیههای غذایی:
بهترین توصیههای غذایی مواد غذایی بر اساس ارزش تغذیهای که دارند به 4 گروه عمده تقسیم میشوند که هر وعده غذایی حداقل باید 3 گروه را در بر بگیرد:
- گروه نان و غلات که منبع انرژی هستند.
- گروه لبنیات که پروتئین و کلسیم آنها بسیار بوده و با هیچ گروه دیگری قابل مقایسه نیست (این گروه حاوی ویتامین B2 هم هست). مصرف این گروه از مواد غذایی بسیار توصیه میشود، زیرا در صورت عدم دریافت کافی، دچار کمبود کلسیم و ویتامین B2 میشویم که عامل اصلی گرفتگی عضلانی شناخته شدهاند؛
- گروه گوشت و ماهی که حاوی پروتئین و آهن بوده و عدم مصرفشان سبب کمبود ویتامین B12 و کمخونی میشود؛
- و گروه چهارم که شامل میوه و سبزیجات است، هم موجب دریافت فیبر میشود و هم انواع ویتامینها و املاح را به بدن میرساند.
دکتر کشاورز خاطرنشان میکند: «حال اگر این چهار گروه مواد غذایی را به اندازه استفاده نکنیم، یا کم یا زیاد مصرف کنیم، تعادل املاح و مواد معدنی موجود در خون و سلولهای بدن به هم خورده و گرفتگی عضلانی پیش میآید، بنابراین اصلاح رژیم غذایی راهحل اصلی است.»
مکمل ویتامین E دکتر کشاورز درباره لزوم مصرف مکملهای غذایی برای پیشگیری از گرفتگی عضلات میگوید: «اگر رژیم غذاییتان صحیح باشد، یعنی از همه گروههای غذایی که توصیه شد، مصرف کنید، دیگر نیازی به مصرف مکملها از جمله ویتامین E نیست.
اما در ورزشکاران، به دلیل اینکه شب قبل از مسابقه مواد نشاستهای و قندی بیشتری مصرف میکنند که ذخایر گلیکوژنشان بالا برود، در حین مسابقه سوخت ناقص انجام میگردد و به دنبال آن مواد سمی در بدن تولید میشود و برای از بین بردن این مواد و خنثی کردن آنها ممکن است توصیه شود مکملهای غذایی حاوی ویتامین E، مصرف کنند.
فراموش نکنید که منابع غنی این ویتامین، انواع مغزها و روغنهای گیاهی مثل روغن سویا، بادام، گردو، فندق، ذرت، دانه کتان و زیتون است.»
مصرف چربی را کاهش دهید، زیرا رژیم غذایی چرب سبب کاهش جذب منیزیم و افزایش احتمالی دفع آن میشود.
مصرف قند را هم کم کنید، چون خوردن مواد غذایی شیرین بدن را وادار میکند تا منیزیم را جهت متابولیزه کردن مواد قندی مصرف کند و کمبود این ماده معدنی رخ دهد.
به عنوان توصیه آخر هم باید گفت که یا به کلی مصرف نوشابههای گازدار را قطع کنید یا مصرفشان را به حداقل برسانید، زیرا این نوشیدنیها حاوی فسفات هستند و ذخایر کلسیم و منیزیم بدن را کاهش میدهند.
منبع :آفتاب
نکتـــــه ی پزشکـــی منتخـــــب هفتـــــــه ::" دلایل گرفتگی عضلات بدن و پیشگیری از آن"
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی نوعی اختلال شدیداست که بر کل شخصیت تاثیر میگذارد ولی همه نشانه های آنرا میتوان بادرمان کنترل کرد.برخی از مبتلایان به اسکیزوفرنی برای کنترل نشانه های بیماری خود باید همیشه دارو مصرف کنند،برخی دیگر برای دوره محدودتری نیاز به دارو دارند وبالاخره عده ای که بیماری آنها در پی استرس حاد نظیر بیماری جسمی یا زایمان شروع شده ممکن است طی مدت زمان کوتاهی بهبود بالینی کامل پیدا کنند.
روانگسیختگی یا اسکیزوفرنی یاشیزوفرنی (به انگلیسی: Schizophrenia) یک اختلال روانی است که مشخصه آن از کار افتادگی فرایندهای فکری و پاسخگویی عاطفی ضعیف میباشد.
این بیماری معمولاً خود را به صورت توهم شنیداری، توهمهای جنون آمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان میدهد، و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است. شروع علائم معمولاً در دوران نوجوانی رخ میدهد، با یک شیوع در طول زندگی جهانی در حدود ۰٫۳–۰٫۷٪.
تشخیص بر اساس مشاهده رفتار و تجارب گزارش شده بیمار است.
به نظر میرسد ژنتیک، محیط اولیه، نوروبیولوژی، و فرایندهای روانی و اجتماعی از عوامل مهم مؤثر باشند؛ به نظر میرسد برخی از مواد مخدر تفریحی و داروها باعث ایجاد یا بدتر شدن علایم میشوند. پژوهش حاضر بر روی نقش نوروبیولوژی متمرکز شده است، اگر چه هیچ علت ارگانیک مجزایی یافت نشد. ترکیب بسیار محتمل علائم بحثهایی را در مورد اینکه آیا تشخیص نشان دهنده یک اختلال واحد است یا تعدادی از سندرمهای گسسته، بر انگیخته شده است. با وجود اینکه ریشه لغت در یونانی skhizein (σχίζειν، «گسستن») و phrēn, phren- (φρήν, φρεν-؛ «ذهن») است، اسکیزوفرنی به معنی «ذهن گسیخته» نیست و همانند اختلال شخصیت تجزیهای نمیباشد- که به عنوان «اختلال شخصیت چندگانه» یا «هویت پریشی» نیز شناخته میشود - شرایطی که اغلب در ادراک عمومی با آن اشتباه گرفته میشود
نقطه اتکای درمان، داروهای آنتی سایکوتیک (ضد جنون) است، که عمدتاً فعالیت [گیرنده (بیوشیمی) | گیرنده]] دوپامین (و گاهی اوقات سروتونین) را سرکوب میکنند. درمان روانی و توان بخشی حرفهای و اجتماعی نیز در درمان مهم هستند. در موارد جدی تر - که امکان ایجاد خطر برای شخص بیمار و دیگران وجود دارد - ممکن است به بستری اجباری نیاز باشد، اگر چه ماندن در بیمارستان در حال حاضر کوتاه تر و کمتر از آن چیزی است که زمانی مرسوم بود
اختلال عمدتاً ادراک را تحت تأثیر قرار میدهد، اما معمولاً به مشکلات مزمن در رفتار و احساسات نیز میانجامد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در معرض شرایط اضافی ( همراه بیماری) هستند، از جمله افسردگی اساسی و اختلال اضطراب؛ احتمال سوء مصرف مواد مخدر در طول زندگی تقریباً ۵۰٪ است.
مشکلات اجتماعی از قبیل بیکاری طولانی مدت، فقر و بی خانمانی، شایع هستند. امید به زندگی متوسط افراد مبتلا به این اختلال به دلیل افزایش مشکلات سلامت جسمی و نرخ خودکشی بالاتر (حدود ۵٪) ۱۲ تا ۱۵ سال کمتر از کسانی که مبتلا به آن نیستند.
نشانه های بیماری:
درافراد مختلف متفاوت است ولی اغلب شامل تغییر در بهداشت فردی، افسردگی ،رفتار عجیب و غریب ، تحریک پذیری، خواب زیاد یا عدم توانائی در خوابیدن ، گوشه گیری ، خصومت بی دلیل ، فراموشی،واکنش شدید در بحران ها، عدم توانائی درگریه کردن یا گریه های شدید، درک احساس غیرمعمول ، استفاده از الکل ومواد مخدر ،تراشیدن موهای سر وبدن و خودکشی
درمان:
داروهای ضدجنون بهترین درمان است که بیماری را قطعا"درمان نمی کنند یا تضمینی برای عود مجدد بیماری نیست.
هنگام ویزیت ،پزشک چه سوالاتی ازبیمار می کند؟
1- برای رسیدن به تشخیص صحیح، پزشک ازبیمار خواهد خواست که درباره نشانه های خود، احساسات راجع به آنها و نیز اینکه آیا آنها رابه مثابه قسمتی از بیماری تلقی می کند یا نه گفتگوکند.
2- داروهائی که اخیرا"مصرف کرده است زیرا تعدادی از داروها ومواد اعتیادآور می توانند نوعی بیماری با نشانه های شبیه اسکیزوفرنی ایجاد کنند.
3- جهت شناخت بیشتر افکار و هیجانات بیمار، پزشک ممکن است معنی یک ضرب المثل یا دادن شرح مفصلی از آنچه در یک طرح یا نقاشی میبینید، بپرسد.
4- بیماریها ، ناراحتی ها و مشکلاتی که اخیرا"به آن گرفتار شده است نیز میتواند با وضعیت فعلی بیمار مرتبط باشند.
اگر پزشک برای بیمارداروی تزریقی تجویز کرد وظیفه بیمارچیست؟
1- این تزریقها درد ندارند وبه بیمارکمک میکنند که بر بیماری خود فائق آید.
2- منظم بودن تزریق دارو بسیار مهم است چون در غیر اینصورت ممکن است بیماری عود کند.
3- اگرقصد مسافرت به داخل یا خارج کشور داردبا روانپزشک خود صحبت کند چون همه داروها در کشورهای دیگر موجود نیستند ودر برخی از کشورها هم گران هستند.
4- درصورتیکه بیمار به دارو پاسخ نداد به پزشک خود اطلاع بایددهد زیرا ممکن است تغییر یا تعویض دارو لازم باشد.
5- هرگز بطور ناگهانی دارو را قطع نکندچون این کار ممکن است به بازگشت شدید وناتوان کننده بیماری بیمارمنجر شود.
بیمارکدام علائم را به پزشک معالج خود اطلاع دهد ؟
اگردچار سفتی گردن ، آبریزش از دهان ، تب ، گلودرد، اختلال در تعادل، بیقراری، بثورات پوستی، کاهش دید، لرزش دست ها وتشنج شد حتما"به پزشک معالج خود اطلاع دهد.
آموزش به بیمار:
1- اگر موقتا"اشکالی در بخواب رفتن بوجود آمد باید دلیل آنرا یافت.از زیاده روی در مصرف چای و قهوه در ساعات بعد از ظهر خودداری کند.فعالیت خود را باید در طی روز افزایش دهد.
2- از مصرف داروهای کنترل چاقی پرهیز کرده زیرا ممکن است سبب ایجاد یا تشدید نشانه های اسکیزوفرنی شوند.
3- طبق دستور پزشک با پزشکش جهت ویزیت ملاقات کند.
4- برای حل مشکلاتش باید تلاش کند.
5- داروها را طبق دستور پزشک معالج خود مصرف کرده واز قطع ناگهانی وزیاد کردن تعداد آنها بدون دستور پزشک جدا"خودداری کند.
6- به پزشکش اعتماد داشته تا با برقراری رابطه خوب بتواند هرگونه علائم را به موقع به وی اطلاع دهد تا از عود بیماری پیشگیری بعمل آید.
7- از انزوا وگوشه گیری خودداری کند.
تمریناتی مفید برای برطرف کردن کیفوز (قوز پشت) + تصاویر
قوز پشتی عمدتا به دلیل کم تحرکی و ضعف عضلات ایجاد می شود
کیفوز یا قوز پشت
کیفوز و یا به عبارتی قوز پشت از مشکلاتی می باشد که این روزها به سراغ بسیاری از افراد بخصوص در قشر جوان آمده است. این عارضه عمدتا همراه با کم تحرکی و در نتیجه ضعف عضلات مشاهده می شود و اغلب نیز ساختاری نبوده و این بدان معنی می باشد که قابل جبران و برگشت پذیر میباشد. افرادی که دچار این مشکل شده اند هرچه که سریعتر در رفع آن اقدام نمایند زودتر به نتیجه خواهند رسید ولی در عین حال در هر زمان میتوان آن را بهبود داده و حتی درمان کرد.
حرکات ورزشی برای رفع کیفوز یا قوز پشت
چسباندن پشت
نزدیک کردن دستها از پشت تمرینی مفید برای رفع قوز پشتی
الف) دستها را به موازات کف زمین نگه دارید و آرنجها را خم کنید. در این حالت دستهایتان باید به سمت جلو باشد.
ب) کم کم دستها را به طرفین باز کنید.
ج) در نهایت همینطور که آرنج خم است دستها را به پشت ببرید و به عضلات پشت فشار بیاورید. دوباره به حالت اول بازگردید و حرکت را تکرار کنید. برای افراد مبتدی بهتر است این حرکت 10 بار تکرار شود.
فشار به دیوار
فشار به دیوار حرکتی مناسب برای درمان کیفوز
الف) با 30 سانتیمتر فاصله مقابل دیوار ایستاده و کف دستها را درست مقابل شانهها روی دیوار قرار دهید. پشت و پاها را صاف نگه دارید.
ب) به آرامی آرنج را خم کنید تا به سمت دیوار کشیده شوید. با نزدیک شدن به دیوار دستها را به سمت دیوار فشار داده و آرنجها را خم کنید. به موقعیت اول بازگردید و حرکت را به صورت دو ست ده تایی انجام دهید.
کشش دستها و کتف
کشش دستها و کتف به سمت پشت
برای انجام این حرکت دست خود را در یک سطح بالاتر به مانند شکل زیر قرار دهید. 30 ثانیه نگه دارید و سپس به مدت 1 دقیقه استراحت نمائید. این تمرین را روزانه سه بار انجام دهید.
چرخش سرشانه
چرخش سرشانه حرکتی مناسب برای از بین بردن کیفوز
چرخش سرشانه حرکتی مفید برای رفع کیفوز یا قوز پشت است برای انجام این تمرین دستها را کاملا به سمت طرفین باز کنید طوری که آرنجها صاف باشند و دستها در راستای شانههایتان افقی نسبت به زمین قرار گرفته باشند. حالا دستها را به مدت 30 ثانیه در هر دو جهت عقربههای ساعت و خلاف آن بدون خم شدن دستها حول یک محور بچرخانید. این ورزش به گرد شدن سرشانهها و تقویت عضلات پشت و نزدیک بازو کمک میکند و برای رفع قوز پشت و کیفوز مفید است. بهتر است این حرکت را تا حدی انجام دهید که احساس کنید عضلات پشت و بازویتان درگیر شده است. پیشنهاد ما انجام آن در یک دقیقه است.
برای درمان کیفوز شنای سوئدی انجام دهید
شنای سوئدی به درمان کیفوز کمک می کند
الف) روی شکم دراز بکشید دستها را بیشتر از عرض شانهها باز کنید و کف آنها را روی زمین قرار داده و نوک پاها هم با زمین در تماس باشند. در این حالت باید کمرتان صاف و با شانههایتان در یک راستا قرار داشته باشد.
ب) حالا آرنجها را تا آنجا که میتوانید خم کنید و با چند ثانیه مکث به حالت اول بازگردید. یادتان باشد شکم را سفت نگه دارید و ستون فقرات راست باشد. اگر مبتدی هستید این کار را در یک ست ده تایی انجام دهید.
بارفیکس به دیوار
حرکت بارفیکس به دیوار
انجام حرکت بارفیکس به دیوار به برطرف کردن قوز پشت کمک می کند. برای انجام این حرکت به مانند تصویر زیر در ناحیه پشت تشکی قرار دهید تا بتواند به ستون فقرات از پشت در ناحیه بالا فشار وارد نماید. 20 ثانیه در این وضعیت بمانید. سپس به مدت یک دقیقه استراحت نمائید. این تمرین را روزانه سه بار تکرار نمائید.
حرکت گهواره تمرینی مفید برای رفع قوز پشت است
در حرکت گهواره ، گودی کمر و قوز پشت هر دو به یک نسبت برطرف میشوند
الف) به پشت روی زمین بخوابید و زانوها را در ناحیه شکم جمع کرده، با دست آن را نگه دارید.
ب) به صورت حرکت گهواره سعی کنید پاها را به زمین نزدیک و سپس دور کنید. این حرکت را تا هر اندازه که میتوانید انجام دهید. در این حالت گودی کمر و قوز پشت هر دو به یک نسبت برطرف میشوند.
نشر خم دمبل پرتابی
این حرکت به تقویت عضلات دست و کتف کمک می کند و برای رفع کیفوز مفید است
الف) زانوها را کمی خم کنید و باسن را به سمت عقب بدهید و پشتتان را صاف کنید. دو دمبل سبک در هر دست قرار دهید و آنها را مقابلتان بگیرید.
ب) همینطور که دستهارا به طرفین باز میکنید آرنجها را خم کنید. خم کردن آرنج به بالا بردن وزنها کمک میکند. چند ثانیه دستها را بالا نگه دارید و کم کم به وضعیت اولیه بازگردید. این کار را در دو ست 12 تایی انجام دهید.
نشر خم دمبل موازی
این حرکت، عضلات بزرگ قسمت فوقاتی پشت شما را قوی میکند
الف) زانوها را خم کنید و دو دمبل سبک را در هر دو دست قرار دهید. نیمتنه شما باید به گونهای باشد که به صورت زاویه 45 درجه ایستاده باشید.
ب) حالا میتوانید دمبلها را بالا بیاورید؛ طوری که آرنجها موازی پشت شما قرار بگیرد. جلو باز و باید همچنان موازی به سمت پایین باشد. این حرکت، عضلات بزرگ قسمت فوقاتی پشت شما را قوی میکند. شما میتوانید این حرکت را در 3 ست 12 تا 15 تایی انجام دهید.
کشش کتف به سمت عقب
حرکتی مناسب برای رفع کیفوز (قوز پشتی)
روی یک صندلی کوتاه بنشینید، پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و به طور کامل به صندلی تکیه بدهید، دستها را از پشت سر به هم قلاب کنید و سپس سر و کتف را به سمت عقب خم کرده و بکشید. این کار را برای 60 ثانیه انجام دهید و در 3 ست 5 تایی آن را به پایان ببرید.
قوزی نشوید
برای پیشگیری از قوز پشتی به نشستن و مدل ایستادن و حتی راه رفتنتان توجه کنید
اگر میخواهید اندامتان صاف و کشیده باشد لطفا به هیچوجه قوز نکنید. همین قوز کردنهای بیدلیل فرم استخوانهای کمر را تغییر میدهد و کمکم تبدیل به انسانی با یک تپه بر دوش میشوید. مهمترین نکته این است که همیشه حواستان به نشستن و مدل ایستادن و حتی راه رفتنتان باشد. غیر از حرکتهای نرمشی که آموزش دادیم خودتان هم باید مدام حواستان باشد و به خودتان سیخونک بزنید که «قوز نکن». مخصوصا وقتی پای کامپیوتر نشستهاید و با دقت کارتان را انجام میدهید یکهو به خودتان بیایید و کمرتان را صاف کنید.
زمان راه رفتنهای سریع وقتی سرتان را انداختهاید پایین و قدمهایتان را میشمارید باید سریع سرتان را بالا بیاورید. مقابل تلویزیون وقتی در هیجان فیلم و سریال حل شدهاید هم باید حواستان باشد؛ پس کمرتان را صاف کنید، سرتان را بالا بگیرید و فیلمتان را ببینید. هنگام رانندگی هم قرار نیست روی فرمان خیمه بزنید. کمربند را ببندید، با کمری صاف روبهرو را نگاه کنید و راهتان را بروید.
/ منبع: بیتوته (myfitroad.com - مجله سیب سبز - برترین ها)