ویتامین ها

ویتامین

ویتامین‌ها ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای متابولیسم مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و به بیماریهای مختلف مانند بری بری و پلاگر می‌‌انجامد. ویتامینها سبب تسهیل دگرگشت (سوخت و ساز بدن)، اسیدهای آمینه، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم سلولهای بدن را میسر می‌‌سازند. برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافتهای اپی تلیال و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک عارضه جلوگیری می‌کند. فونک نام Vitalamine، یعنی آمینی که حیاتی بوده و برای ادامه زندگی ضرورت دارد، را به موادی که سبب بهبود بیماری بری بری می‌‌شد و از گروه آمین بوده اطلاق کرد. پس از آنکه معلوم شد بسیاری از ویتامینها از گروه آمین نیستند حرف e از آخر واژه ویتامین حذف و واژه Vitamin مورد قبول واقع شد.

ویتامینها را به دو دسته مهم، شامل ویتامینهای محلول در آب و ویتامینهای محلول در چربی، تقسیم کرده اند. ویتامین E، ویتامین K، ویتامین D، ویتامین A را نیز محلول در چربی و ویتامین C و ویتامینهای گروه B را محلول در آب دانسته اند.

علاوه بر مواد معدنی، ویتامینها نیز مورد نیاز بدن هستند؛ زیرا بدون حضور آنها در غذا، سلامتی و تعادل اعضای بدن ناپایدار می‌شود و در اعمال حیاتی اختلالاتی ایجاد می‌گردد و عوارضی بروز می‌کند که گاه منجر به مرگ می‌شود. ویتامین‌ها سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند و تنها کمبود یک ویتامین می‌تواند، تمام بدن انسان را به مخاطره اندازد. خوب است بدانید که بیشتر ویتامینها از منابع اصلی طبیعی استخراج می‌شوند.

مقدار مصرف ویتامین‌ها

گرچه هر ویتامینی به مقدار بسیار اندکی برای رفع نیاز بدن کافی است، ولی باید گفت که نگرانی مردم از کمبود ویتامین، چندان هم بی‌پایه نیست. غذایی که می‌خوریم اگر متنوع باشد، ویتامین‌های ضروری را خود به خود به بدنمان می‌رساند (گویا فقط به استثنای ویتامین د)؛ اما اشکال این است که بسیاری از مردم در انتخاب خوراک خود، عاقلانه رفتار نمی‌کنند؛ یعنی رعایت نمی‌کنند که غذایشان متنوع باشد. همچنین از غذاهای اساسی و مهمی که ویتامین‌ها را برایشان تأمین کند، غافلند. به چنین افرادی باید مقداری ویتامین اضافی بخورانیم تا جبران کمبودشان بشود. بسیاری از ویتامین‌ها قابل ذخیره شدن در بدن نیستند؛ از این‌رو می‌توان گفت که بدن ویتامین‌های افزون‌ بر نیاز خود را به راحتی دفع می‌کند. با این وصف اگر بخواهیم پیوسته یک یا چند ویتامین خاص را به افراط وارد بدن بکنیم، کاری زیان‌بخش خواهد بود. این گفته به ویژه درباره ویتامین آ و ویتامین د کاملاً صحت دارد. پس نباید دایما از کپسول یا شربت ویتامین آ و ویتامین د استفاده کرد. چه غذاهایی چه ویتامین‌هایی را فراهم می‌آورند؟ اکنون نگاهی سریع به خواص ویتامین‌ها و غذاهایی که آن‌ها را برایمان تأمین می‌کنند، خواهیم افکند. ویتامین «آ» برای سلامت چشم، پوست، دندان و استخوان‌ها مفید است. آن را می‌توان از تره‌بار سبز و برگ‌دار، تره‌بار زرد، میوه‌ها، تخم‌مرغ، جگر و کره به‌دست آورد. ویتامین «ب ـ 1» برای دستگاه گوارش و اعصاب مفید است و مانع پیدایش برخی بیماری‌ها می‌شود. آن را در نان کامل، جبوبات و جگر خواهید یافت. ویتامین «ب ـ 2» در شیر، تخم‌مرغ، سبزیجات و گوشت بی‌چربی یافت می‌شود. ویتامین «ث» مدد بخش بافت‌ها، استخوان‌ها و دندان‌هاست و در میوه‌های ترش، گوجه‌فرنگی و کدوی خام وجود دارد. این بود دانستنی‌های اندکی پیرامون ویتامین‌ها


از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

ویتامین آ


ویتامین های آ یا(رتینول) برای بهبود بینایی های افراد در نور کم مثل شب و حفظ سلامتی سطح چشم،دفاع از بدن وسلامتی پوست است. بر اثر کمبود این ویتامین در افراد، فرد دچارضخامت و خشک شدن قرنیه چشم می شود به این بیماری گزروفتالمی(xerophthalmia) میگویند.اگر کمبود خیلی شدید شود فرد کور خواهد شد.ولی کمبود آن فرد را دچار شب کوری میکند.


ويتامين آ نقشي حياتي در فعاليت سالم قلب و عروق بدن داشته و در تنظيم سالم فشار خون لازم است .

ويتامين آ در زخم هاي جلد, جوش ها و ساير عوارض پوستي چون دارويي، اثري درماني داشته و كمبود آن موجب دير درمان شدن زخم شود .

ويتامين آ وجودش براي فعاليت مويرگ ها و حفظ جدار آنها لازم بوده و در عوارض قلبي عروقي يا خونريزي هاي مغزي كمبود اين ويتامين دیده می شود .

ويتامين آ در عوارض و صداهاي گوش در دوران سالمندي موجب درمان و رفع آن عوارض شده و مصرف آن از به وجود آمدن اين عوارض و صداهاي مختلف در گوش جلوگيري مينمايد .

ويتامين آ در جلوگيري از پيري زود رس و نگهداری سلول هاي بدن و شادابی آنها تاثير شایسته ای دارد و امروز در درمان هاي ژرونتولژي و جلوگيري از نابودی و مرگ اعضاي بدن از ويتامين "آ" استفاده درماني ميشود .

ويتامين آ در بيماري هاي دستگاه تنفس و سلول هاي مخاطي آن نقش درماني داشته و كمبود آن موجب عوارض و آتروفي نسج مخاطي بيني ميگردد .

ويتامين آ در دوران بيماري ها و عفونت هاي مختلف در بدن مقاومت بدن را زياد و عوامل ضد بيماري و ميكروب را تقويت مي نمايد و موجب رفع بيماري و ميكروب شده و به سلامت بدن كمك مي نمايد .

ويتامين آ تاثير عجيبي در رشد و نمو دارد و براي كودكان جزو ضروريات حياتي مي باشد كه رشد و نمو آن به نحو شايسته اي انجام پذيرد و موجب فعاليت و نشاط آنان ميگردد .

ويتامين آ در زگيل يا دانه هاي پوستي موجب درمان شدن بوده و به نظر ميرسد كمبود اين ويتامين موجب بروز اين دانه ها و يا زگيل مي شود .''''


منابع ویتامین آ

روغن جگر ماهی،هویج(در هویج ماده ای به نام کاروتن وجود دارد که بدن آن را تبدیل به ویتامین آ میکند)

''''جگر گوساله , جگر مرغ , جگر گاو , پنير , زرده تخم مرغ , كر ه تازه , قلوه

و در سبزيجات بيش از همه "جعفري , كدو , اسفناج , كاهو , شاهي"

و در ميوه جات بيش از همه "خربزه , گيلاس , موز , خرما , هلو , پرتقال" بيشتر از ساير مواد غذايي داراي ويتامين آ مي باشد .'''''''

منبع: دانستنيهاي پزشكي

تيامين يك ويتامين قابل حل در آب است لذا مازاد آن از طريق ادرار دفع ميگردد.
اين ويتامين رشد را تقويت كرده و به عمل هضم به خصوص هضم كربوهيدرات ها كمك مي نمايد.اين ويتامين به علت تاثير بر عملكرد سيستم عصبي و بهبود بخشيدن به حالات رواني ويتامين اخلاق ناميده مي شود. تيامين در بهبود بخشيدن به بيماري سفر كمك مي كند.
كمبود اين ويتامين مي تواند منجر به ايجاد بيماري بري بري گردد.
سبوس برنج, نان كامل گندم, آرد جو دو سر, بادام زميني,آغلب سبزيها و برنج از جمله منابع غني اين ويتامين ميباشند.
حرارت , الكل, كافئين و هواي آزاد از جمله عوامل از بين برنده اين ماده مغذي اند.

اين ويتامين نيز مانند بقيه ويتامين هاي گروه ب قابل حل در آب بوده و مازاد آن از طريق ادرار دفع مي گردد.
اين ويتامين به رشد و داشتن پوست,مو و ناخن سالم و بهبود زخمهاي دهان و لب كمك نموده وكمبود آن ميتواند منجر به زخمهاي دهان و لب وپوست و اندام تناسلي گردد.
نور(اشعه ماورا بنفش) , محيط قليايي, حرارت پخت و پز, سولفاميدها, استروژن و الكل از جمله عوامل از بين برنده اين ويتامين هستند.

نياسين هم مانند بقيه ويتامين هاي گروه ب جزو ويتامين هاي محلول در آي ميباشد.
ايم ويتامين در ساختمان كوآنزيمهاي NAD وNADP نقش دارد و ميزان مورد نياز روزانه أن براي بالغين ٢٠-١۴ ميلي گرم در روز ميباشد.
كمبود اين ويتامين مي تواند منجر به پلاگر, زخم بر روي زبان, آمينواسيداوري و زوال شديد مغزي گردد

اين ويتامين به تنهايي نميتواند بطور كامل جذب گردد و براي جذب كامل نياز به كلسيم دارد.
مقدار توصيه شده روزانه آن سه ميكرو گرم در روز ميباشد و كمبود آن ميتواند منجر به كمخوني ماكروسيتيك و التهاب دهان و گلوسيت گردد.
اين ويتامين در بدم موجب تشكيل و تجديد گلبولهاي قرمز خون ميشود, تحريك پذيري روده ها را كاهش داده و منجر به افزايش اشتها در كودكان ميشود. دستگاه عصبي را سالم نگه مي دارد و موجب مي شود بدن در استفاده از پروتئين ها و كربوهيدراتها و چربي ها بهتر عمل نمايد.
الكل, استروژن, نور خورشيد و و در معرض مواد اسيدي يا قليايي بودن اين ويتامين را از بيم خواهند برد.
جگر, گوشت گوساله, تخم مرغ, شير, پنير و قلوه از جمله منابع غني آن هستند.
ويتامين هاي گروه ب را ويتامين اعصاب و ويتامين اخلاق نيز ناميده اند. اين ويتامين ها در اكثر واكنشهاي مربوط به سوخت و ساز انرژي(كربوهيدراتها9 نقش دارند و شايد بتوان كمبود آنرا شايع ترين نوع كمبود ويتامين در جامعه امروز ايران دانست از سويي كسب مقدار زيادي از انرژي از نان و برنج كه به سبب جدانمودن سبوس شان از لحاظ ويتاميني بسيار فقير هستند و از سويي استفاده زياده از حد از مواد قندي كه موجب از بين رفتن چند نوع از ويتامين ب ميشود باعث شده اند كه عوارض رواني كمبود اين گروه ازويتامين ها نظير بي حالي، افسردگي، پرخاشگري، عدم تعادل روحي، ضعف جسمي، عدم تمركز فكري و .... به وفور در جامعه ما يافت شود.

ويتامين k يك ويتامين محلول در چربي ميباشد. باكتريهاي روده نيز ميتوانند اين ويتامين را بسازند.
از آنجايي كه در تشكيل عوامل انعقادي ٢و۵ و٩ و۰١نقش دارددر پيشگيري از خونريزي هاي داخلي و خارجي و كم كردن خونريزي عادت ماهيانه نقش ايفا مينمايد. همچنين در اكسيداسيون اسيد گلوتاميك نيز نقش دارد. كمبود آن مي تواند منجر به افزايش زمان پروترومبين و خونريزي , اكيموز و سلياك و كوليت و اسپرو گردد.
از جمله منابع اين ويتامين ميتوان به ماست آلفا آلفا, زرده تخم مرغ, روغن بزرك يا كتان, روغن سويا, روغن كبد ماهي و برگ سبز سبزيجات اشاره نمود.
اشعه ايكس و اسعه راديواكتيو و آسپرين و آلودگي هوا از جمله عوارض لز بين برنده آن هستند و مقدار اين ماده مغذي در غذاهاي منجمد شده كمتر از غذاهاي طبيعي است.

اين ويتامين جزو ويتامين هاي محلول در آب بوده و از آنجايي كه تقريبا شناخته شده ترين نوع ويتامين است احتياج به معرفي چنداني ندارد.
تقريبا تمام جانوران به جز انسان و ميمون و خوكچه هندي آنرا در بدن خود ميسازند.اين ويتامين به جذب آهن در بدن كمك مي كند و همچنين در تشكيل كلاژن نيز نقش دارد,زخم و سوختگي و خونريزي لثه را التيام بخشيده و در پايين آوردن كلسترول خون نقش دارد و احتمال ايجاد لخته هاي خوني در سياهرگ را كم ميكند.
همانطور كه همه شما داستان ملواناني را كه به راههاي دوردست ميرفتند و ... را شنيده ايد و ميدانيد كه كمبود اين ويتامين در بدن منجر به ابتلا به اسكوربوت خواهد شد. همچنين استفاده از مقادير فوق العاده زياد اين ويتامين ميتواند منجر به بروز اسهال متناوب و تكرر ادرار و سنگ هاي كليوي گردد.
مركبات و سبزيها و ميوه ها از جمله منابع غني اين ويتامين هستند و نگهداري طولاني مدت در يخچالها,پختن, حرارت, اكسيژن, نور و دخانيات از جمله عوامل از بين برنده آن هستند.

يك ويتامين محلول در چربي است.اين ويتامين در بافت كبد و چربي و قلب و عضلات بيضه ها و رحم , خون و غده هيپوفيز و غدد فوق كليوي ذخيره ميگردد.
اين ويتامين را بعلت خواص آنتي اكسيداني اش ويتامين جواني ميدانند. همچنين اين ويتامين موجب رسيدن مقادير زيادي از اكسيژن به بدن مي شود و موجب افزايش طاقت و تحمل حين انجام فعاليت هعاي بدني مي شود.
در اثر كمبود اين ويتامين عوارض زير مشاهده مي گردد.
تخريب گلبولهاي قرمز(آنمي هموليتيك) , تحليل عضلات , بعضي از انواع كم خوني ,برونكوپنوموني در كودكان نارس, نوروپاتي و ميوپاتي همراه با كراتين اوري در بزرگسالام مبتلا به سوجذب طولاني مدت.
از منابع اين ويتامين مي توان به جوانه گندم, دانه سويا, كلم بروكلي, اسفناج, آرد غلات كامل و تخم مرغ.

ويتامين D يك ويتامين محلول در چربي است. بدن انسان اين توانايي را دارد كه در مقابل نور خورشيد اين ويتامين را بسازد. بديهي است وجود بخار زياد و همچنين هواي آلوده به سبب جلوگيري از تابش مستقيم و كافي نور خورشيد ميتواند موجب كاهش توليد اين ويتامين در داخل بدن گردد.
مقدار توصيه شده اين ويتامين ۰۰۴ واحد بين المللي(معادل ده ميكروگرم ) در روز ميباشد.
اين ويتامين موجب تسهيل در جذب و استفاده از فسفر و كلسيم و استحكام اسكلت بندي ميشود و كمبود آن در دوران كودكي منجر به راشي تيسم و در دوران بزرگسالم منجر به استئو مالاسي و هيپوكلسيمي و هيپوفسفاتمي مي گردد.
روغن ماهي , ساردين, شاه ماهي , ماهي آزاد, ماهي تون,شير و محصولات لبني از جمله منابع طبيعي اين ويتامين مي باشند.