ماموریت های فضایی و موضوعات مرتبط
بدون شک ،شما تا کنون نام کاوشگر های ویجر 1 و ویجر 2 را شنیده اید و شاید اطلاعات مختصری نیز در مورد فعالیت های این دو کاوشگر فضایی داشته باشید.
در این مقاله به صورت مختصر به سرگذشت و اکتشافات ارزشمند این دو کاوشگر که بیش از سه دهه و سه نسل از متخصصین را به فعالیت وا داشته است،می پردازم.
اطلاعات کلی در مورد کاوشگر ها:
کاوشگر ویجر 1 در 5 دسامبر سال 1977 میلادی توسط ایالات متحده برای کاوش و بررسی دقیق سیارات گازی مشتری،زحل و فضای ژرف فراتر از آنها به فضا پرتاب شد.
این کاوشگر در تاریخ 5 مارس 1979 به نزدیک ترین فاصله خود نسبت به مشتری رسید و پس از بررسی و ارسال داده هایی بسیار ارزشمند و بنیادین از این سیاره به زمین، به سوی سیاره زحل پیش رفت و پس از گذر از این سیاره در 12 نوامبر 1980 به ورای منظومه شمسی و فضای بیکران بین ستاره ای پیش رفت تا سفر بی پایان خود را ادامه دهد.
کاوشگر ویجر 2 در تاریخ 25 آگوست1977(این بار برای کاوش و بررسی دقیق تر تمامی سیارات گازی منظومه شمسی، مشتری،زحل،اورانوس و نپتون) به فضا پرتاب شد. و پس از گذر از سیاره مشتری و زحل به ترتیب در تاریخ 9 ژوئیه 1979 و 25 آگوست 1981 خود را به سیاره اورانوس در24 ژانویه 1986 رساند و پس از عبور از سیاره نپتون در 25 آگوست سال 1989 همانند ویجر1 سفر خود را به سوی ژرفای فضا در پیش گرفت.
داده های بسیار ارزشمندی که این دو کاوشگر در ماموریت موفق شان، در اختیار دانشمندان قرار دادند، پایه گذار بخش نوینی از دیتا ها و کاوش های ما پیرامون سیارات گازی منظومه شمسی بوده است،به طوری که می توان این دو کاوشگر را پیشگام این عرصه نوین دانست.
کاوشگر ها به بررسی دقیق سیارات گازی ، اقمار شان، میدان مغناطیسی و جاذبه آن ،محاسبه دقیق گرانش و همچنین حلقه های زحل و اورانوس پرداختند.از دیگر ویژگی های این ماموریت ، کشف تقریبا 24 قمر برای سیارات گازی بود.
علاوه بر این دانشمندان به یاری داده های ارسالی این دو کاوشگر، به شواهدی دال بر وجود فعالیت های آتشفشانی (شبیه ساختار های زمینی) در یو قمر مشتری ،همچنین آب فشان های یخی تریتون بزرگترین قمر نپتون پی بردند. همچنین کشف تعداد زیادی از حفره های موجود بر روی اقمار سیارات که حاصل برخورد بسیار شدید دنباله دارها و شهاب سنگ ها بود از دیگر اکتشافات این کاوشگر ها بود.دانشمندان با در نظر گرفتن دیتا های ارسالی توسط ویجر ها توانستند : جرم و چگالی بیش از 17 قمر را محاسبه نمایند و همچنین ساختار های بنیادی اجزای تشکیل دهنده جو تیتان ، قمر زحل با جوی بسیار رقیق و اسرار آمیز (تا پیش از ماموریت فضا پیمای کا سینی و کاوشگر هویگنس) را تعیین نمایند.
این دو کاوشگر همراه خود ابزارهای بسیار دقیق پژوهشی حمل می کردند.از جمله این ابزار آلات می توان به ابزاری برای اندازه گیری دقیق میدان الکتریکی(میزان توان یا قدرت،شکل و جهت آن در سیاره )،همچنین بررسی امواج موجود در پلاسما در میدان الکتریکی (پلاسما ماده ای است که از ذرات باردار پر انرژی اتم مانند الکترون تشکیل شده است، اما این ذرات خود جز اتم نیستند) اشاره کرد.علاوه بر موارد ذکر شده 5 ابزار پژوهشی به بررسی و اندازه گیری امواج فرابنفش،امواج مرئی ،فرو سرخ و امواج های رادیویی(در طول موج های مختلف) که توسط سیارات ، اقمار و حلقه های شان تولید می شد، پرداخت.
از شگفت انگیز ترین پدیده های که در طی این سفر اکتشافی اتفاق افتاد،ایجاد اختلال در ارتباط بین کاوشگر ها و زمین در هنگام عبور این دو فضا پیما از پشت سیاره ها است،به عبارت دیگر این امواج رادیویی (شامل دیتا هایی پیرامون ساختار سیارات) بعد از ارسال توسط کاوشگر ها توسط اتمسفر سیارات و برخی از حلقه ها بلوکه می شد.کاوشگر ویجر2 علاوه بر ابزار آلاتی مشابه ویجر1 ،لوحی از طلا که در آن فراز هایی از تمدن ما به زبان ریاضی(تمدن) حک شده است، همچنین تصویری از دو انسان (زن و مرد) با چهره ای خندان به همراه جایگاه زمین در منظومه شمسی و کهکشان راه شیری را با خور حمل می کند.تا شاید روزی توسط تمد نی فرا زمینی مورد بازدید قرار گیرد.فرستنده و گیرنده های رادیویی و همچنین سایر ابزار آلات پژوهشی این دو کاوشگر تا سال 2000 میلادی به خوبی فعال بود.
اما به مراتب با زیاد شدن فاصله آن ها با سیاره زمین ،این امواج مدت زمان بسیاری را باید طی کنند تا به زمین برسند ،به همین دلیل در طی این فاصله دچار افت کیفیت می شوند و به صورت پالس های بسیار ضعیف در زمین دریافت می شوند.دانشمندان تخمین می زنند که نزدیک ترین فاصله مرز خورشیدی(هلیو پوز) تا خورشید(فضای تحت تاثیر خورشید و فضای بین ستاره ای) در حدود 15 میلیارد کیلومتر باشد.پیش بینی می شود ،کاوشگر گر ویجر 1 تا سال 2015 از منطقه تحت جاذبه خورشید(هلیو پوز )خارج شده و سفر خود را در فضای بین ستاره ای ادامه خواهد داد.ویجر 2 نیز در طی سال های آتی همین مسیر را در پیش خواهد گرفت.
همه ما امیدواریم پیش از اینکه موتور های پیشران این دو کاوشگر ارزشمند برای همیشه در فضا ی بیکران خاموش گردند ، به جایگاهی خاص رسیده باشند.
کئو قاصد پیام ما به آیندگان ، مرز های زمان را در هم می شکافد
زمانی که به تاریخ چندین هزار ساله بشر می نگریم به این نکته پی می بریم که دانسته های ما از گذشته بسیار اندک است .
براستی ما از تمدن ، فرهنگ و نحوه زندگی بشر دیروز چه می دانیم ؟ آیا تاریخ غنی و پر فراز و نشیب بشر دیروز صرفا در چند بنای تاریخی ، لوح ، صنایع دستی و یا داستان و افسانه خلاصه می شود؟
آیا ما نیز همانند گذشتگان،به دست فراموشی سپرده می شویم ؟دید آیندگان نسبت به ما چگونه خواهد بود؟آیا از ما یادی خواهد شد؟
این موضوع سال ها ذهن بشر امروز را به خود مشغول کرده بود ، تا اینکه ژان مارک فیلیپ دانشمند فرانسوی با ارائه ایده ساخت ماهواره کئو ، افق جدید و روشنی را پیش پای ما گشود.
طرحی که از سوی یونسکو به عنوان پروژه منتخب قرن 21 انتخاب شد.
کئو چیست؟
کئو ماهواری ای بسیار زیباست ، که ایده ساخت آن متعلق به مارک فیلیپ دانشمند فرانسوی می باشد.
این ماهواره که هم اکنون در مراحل انتهایی ساخت به سر می برد، در سال 2007 به همراه سیل عظیمی از پیام های انسان امروز برای آیندگان به فضا پرتاب خواهد شد.
از ویژگی های این ماهواره علاوه بر اندازه کوچک و وزن بسیار سبک آن ، می توان به نوع طراحی قسمت خارجی آن اشاره کرد که مناسب با سفر 50000 ساله آن است.
کئو پس از 50000 سال سفر و گردش در مداری اختصاصی به دور زمین ، دست نخورده به زمین باز خواهد گشت.
این بازگشت به منظور آشنا نمودن آیندگان ، با پیام ها و اطلاعاتی که برای آنان فرستاده ایم، می باشد.
انسان های امروزی می توانند به عنوان نمایندگان نسل بشر امروز سخن بگویند و آرزو ها و تفکرات شان را به نسل های آینده انتقال دهند.
هر کس می تواند آزادانه ،با خیالی آسوده و بدون بیم از سانسور به هر زبانی که می خواهد پیامش را بین یک خط تا چهار صفحه بنویسد.
چرا فضا باید میهمان دار کئو باشد؟
با توجه به شرایط کنونی ، انتخاب مکانی بی طرف به عنوان مأمن این گنجینه پر ارزش، تا حدی غیر ممکن به نظر می رسید.پس باید جایی انتخاب می شد که متعلق به هیچکس نباشد ، و در عین حال هرکس سهمی به طور مساوی در آن داشته باشد . فضا بهترین انتخاب در دسترس بود.
هدف پروژه کئو:
با در نظر گرفتن نظرات و افکار انسان امروزی چه " ضعیف ، قدرتمند ، فقیر یا ثروتمند " متعلق به تمامی فرهنگ ها ، کئو قصد دارد که یک بررسی از جامعه بشری امروزی به منظور بو جود آوردن یک تبادل نظر جهانی در مورد دنیایی که ما می خواهیم با هم بسازیم انجام دهد.
هدف کئو در کوتاه مدت:
کئو یک پرنده باستانی است که بعد از بازگشت به کره زمین پس از هزاران سال پیام انسان امروزی را همانند یک تصویر حقیقی از تاریخ انسان های قرن 21 به نسل های آینده منتقل خواهد کرد.
اهداف کئو در بلند مدت:
· امکان ابراز آزادانه افکار و نظرات برای تمامی انسان ها.
· پس از فرستادن کئو به فضا یک طبقه بندی کامل از پیام های جمع آوری شده (به صورت ناشناس و بدون نام) با استفاده از تکنیک های پیشرفته آنالیز کامپیوتری و براساس موضوع و محتوای هر پیام انجام خواهد شد.
· بعد از آنالیز پیام ها ،نتایج این بررسی به رسانه های ارتباط جمعی، مدارس، گروه های غیر دولتی NGO و دولت ها به منظور ایجاد یک تبادل نظر و مذاکره جهانی برای ساختن یک دنیای مردمی بین انسانها اطلاع داده خواهد شد.
· همکاری استادان و دانشجویان دنیا با فرهنگ های مختلف در یک پروژه تربیتی که علوم ، تکنولوژی و ارزشهای انسانی را در بر گیرند.
پروژه کئو از یک پوشش رسانه ای وسیع جهانی با پشتیبانی فدراسیون بین المللی حقوق بشر (یونسکو) و سفارت فرانسه در سایر کشور ها بر خوردار می باشد.
آرمان های انسانی کئو تمامی فر هنگ ها و اعتقادات را در برگرفته و تا امروز پیام هایی بیش از دویست کشور و به هفتاد زبان مختلف به کئو ارسال شده است.
شاید کئو تلنگری باشد برای شناخت بهتر دنیای امروز ...
جمع آوری پیام های ارسالی به کئو تا اواخر سال 2006 به پایان می رسد و پس از ذخیره شدن بر روی لو ح هایی ویژه، عازم سفری بس طولانی می شود.
علاوه بر پیام ها، کئو فراز هایی از تمدن کنونی ما را نیز با خود به سفر خواهد برد.
اگر شما هم پیامی دارید که می خواهید به گوش آیندگان برسانید ، از هم اکنون اقدام کنید.
1. با مراجعه به سایت KEO.org و انتخاب پرچم ایران پیام خود در بخش ویژه آن نوشته ، آن را ارسال کنید .
2. اگر مایلید پیام خود را بر روی کاغذ بنویسید. پس از اتمام نگارش آن را به رایزنی فرهنگی سفارت فرانسه در ایران ، ارسال کنید.
با نگاهی جدید به دنیای امروز، نسل های آینده را در زندگی خود شریک سازیم
پایان
شمارش معکوس برای ورود ویجر2 به فضای میان ستاره‌ای : 9 سال و 360 روز و ...
شکل نامتقارن مرزهای خورشیدکره، دانشمندان را امیدوار کرده‌است ویجر2 زودتر از موعد وارد فضای میان‌ستاره‌ای شود
مرزهای خارجی منظومه شمسی شکل منظمی ندارد و به‌نظر می‌رسد مشتی از درون به آن ضربه زده و بخشی از آن‌را قر کرده‌است. این نتایج به‌دنبال اطلاعات ارسالی فضاپیمای ویجر2 بدست آمده است که درحال عبور از مرزهای منظومه شمسی است. جالب این‌جا است که ویجر2 نسبت به برادر خود که در سال 2004 از منظومه شمسی خارج شد، در فاصله نزدیک‌تری نسبت به خورشید قرار دارد. بیش از سی سال است فضاپیماهای ویجر در پی یافتن ساکنان احتمالی و هوشمند غیرزمینی، مسیر خروج از منظومه شمسی را طی می‌کنند. خیلی‌ها فکر می‌کردند مولد هسته‌ای فضاپیماها در سال 2000 میلادی از کار خواهد افتاد و چیزی جز یک تابوت یخ‌زده که حامل پلاک طلایی دوستی زمینی‌ها است، از آنها باقی نخواهد ماند؛ اما مراو اوفر، اخترفیزیک‌دان دانشگاه جورج ماسون ویرجینیا نظری غیر این دارد. او به تازگی توانسته‌است آخرین داده‌های ارسالی ویجر2 را تحلیل کند و با استفاده از آن، شکل خورشیدکره (هلیوسفر) را شبیه‌سازی کند. خورشیدکره، حباب مغناطیسی بسیار عظیمی است که منظومه شمسی، بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی خورشید را در بر گرفته‌است.
ویجر2 که در جنوب استوای منظومه شمسی حرکت میکند، آرام آرام اثرات ضربه خروجی (Termination Shock) را احساس میکند. این موج ضربه‌ای هنگامی ایجاد می‌شود که بادهای خورشیدی که با سرعت 1.6 میلیون کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند ( 445 کیلومتر بر ثانیه)، به بادهای میان‌ستاره‌ای که با سرعت کمتری جریان دارند برخورد می‌کنند. در سال 2002، دو سال مانده به آنکه ویجر1 از خورشیدکره خارج شود، ابزارهای علمی آن شروع به آشکارسازی ذراتی پرانرژی کرد که پس از مدتی مشخص شد منشاشان موج ضربه‌ای خروجی است. چهارسال پس از اولین گزارش ارسالی ویجر1، رابرت دکر از دانشگاه جان‌هاپکینز گزارش داده‌است که ویجر2 هم ذرات مشابهی را آشکار کرده‌است.
اما در حال حاضر، فاصله ویجر2 با خورشید حدود یک‌میلیارد و سیصد میلیون کیلومتر کم‌تر از فاصله ویجر1 با خورشید در دسامبر 2004 است که این فضاپیما از موج ضربه‌ای نیم‌کره شمالی منظومه شمسی عبور کرد. این بدان معنی است که در نیم‌کره جنوبی، موج ضربه‌ای خروجی به سمت داخل منظومه شمسی منحرف شده‌است. با توجه به داده‌های بدست‌آمده، دانشمندان انتظار دارند ویجر2 حداکثر تا دو سال آینده، از این موج ضربه‌ای عبور کند.
اوفر در شبیه‌سازی‌های خود نشان داده‌است دلیل انحراف خورشیدکره در نیم‌کره جنوبی منظومه شمسی، احتمالا میدان مغناطیسی قوی‌تر میان‌ستاره‌ای است که میدان مغناطیسی خورشیدی را به عقب رانده‌است. اوفر توانسته نشان دهد چگونه یک میدان مغناطیسی مشخص می‌تواند با مشاهدات ویجر2 سازگار باشد. این مدل‌سازی حالتی مشابه مغناطیس‌کره زمین را تداعی میکند که در یک‌سو به دلیل فشار میدان مغناطیسی خورشید به داخل منحرف شده است و در سوی دیگر کشیده شده است. البته باید توجه داشت تنها اندازه‌گیری‌های دانشمندان از خورشیدکره محدود به اطلاعات ارسالی دو فضاپیمای ویجر است که آنها هم فقط دو محدوده نسبتا نزدیک به یکدیگر را در شمال و جنوب استوای منظومه شمسی اندازه‌گیری کرده‌اند و هنوز خیلی زود است بخواهیم در مورد شکل کلی این حباب عظیم اظهار نظر کنیم.
دکر و اوفر نتایج تحقیقات خود را در نشست اتحادیه ژئوفیزیک ایالات متحده ارایه کرده‌اند و امیدوارند که ویجر2 بتواند گوی سبقت را از برادر دوقلوی خود برباید و سریع‌تر به فضای میان‌ستاره‌ای راه یابد. شبیه‌سازی اوفر نشان میدهد ویجر2 برای رسیدن به فضای میان‌ستاره‌ای باید مسافت کوتاه‌تری را طی کند و از این رو تنها ده‌سال زمان نیاز دارد تا برای نخستین بار، یک ابزار ساخت دست بشر مرزهای میان‌ستاره‌ای را بشکند.
فرصت و روح در دو سوی مریخ متوقف مانده‌ان
فرصت در حالی برای آزادی خود از یک تله شنی دست‌وپا می‌زند که روح در سوی دیگر مریخ حمام آفتاب می‌گیرد!
مریخ‌نورد فرصت از دوشنبه گذشته در شن‌های روان به‌دام افتاده و در تلاش است خود را آزاد کند. مهندسان امیدوارند این مریخ‌نورد بتواند این کار را به‌راحتی انجام دهد، چرا که در سال گذشته، این مریخ‌نورد توانست به سادگی از وضعیتی بدتر از این خلاصی یابد.
دوشنبه هشتم خردادماه، فرصت در حال عبور از معبر باریکی در بین ناهمواری‌های سطح مریخ بود که چرخ‌هایش در شن گیر کرد. خوشبختانه این‌بار چرخ‌ها به اندازه حادثه آوریل 2005 فرو نرفته‌اند. در آن حادثه، فرصت پنج هفته تمام در یک توده شن 30 سانتی‌متری که تپه برزخی نام گرفت، گیر کرده بود، ولی در نهایت توانست با حرکت دادن چرخ‌هایش در جهت عکس، خود را آزاد کند.استیو اسکوایرس از اعضای گروه تحقیقاتی فرصت در مقایسه شرایط فعلی این مریخ‌نورد با حادثه تپه برزخی می‌گوید: در آوریل گذشته، هر شش چرخ فرصت تقریبا به‌طور کامل فرو رفته بودند؛ اما این‌بار تنها دو چرخ عقب گیر کرده‌اند.پس از آن توقف نفس‌گیر در برزخ مریخی(!) مهندسان تصمیم گرفتند برای جلوگیری از هرگونه پیشامد مشابهی، لغزش چرخ‌ها را به‌طور منظم بیازمایند. برای این کار، دوربین‌های نصب‌شده در مریخ‌نورد مسافت طی‌شده را اندازه‌گیری می‌کنند و رایانه مرکزی این مقدار را با مسافت طی‌شده بر اساس تعداد گردش‌های چرخ‌ها مقایسه میکند. اگر این دو مقدار متفاوت باشند، گردش چرخ‌ها متوقف می‌شود
چرخ‌های پشتی مریخ‌نورد فرصت در یک تله شنی فرو رفته‌اند.
مریخ‌نورد فرصت در حال عبور از تپه‌های شنی در منطقه Meridiani Planum بود که در هشتم خرداد / 29می در تله شنی به‌دام افتاد.
این بار قرار بود فرصت 24 متر حرکت کند؛ اما پس از 1.5 متر جابجایی، حرکت متوقف شد. سیستم اندازه‌گیری لغزش به‌موقع مشکل را متوجه شد، وگرنه احتمالا فرصت در شرایط بدتری نسبت به تپه برزخی قرار می‌گرفت.تجربه تپه برزخی سبب شد مهندسان به شیوه مناسب خروج از شن‌های روان دست یابند. در این روش، چرخ‌ها مدام در جهت عکس حرکت می‌چرخند. در هر گردش، آج‌های روی چرخ شن را از جلوی چرخ به پشت آن منتقل میکند و مریخ‌نورد به‌آرامی خارج می‌شود.در ساعت 1:30 بامداد پنج‌شنبه به وقت جهانی، دستورهای خروج از تله شنی ارسال شد. کارشناسان امیدوارند فرصت به‌سرعت از این وضعیت خلاص شود و این تله شنی را بررسی کند. آنها می‌خواهند با بررسی دقیق هندسه این منطقه، دلیل به‌دام افتادن فرصت را بررسی کنند. پس از آن، فرصت مسیر خود را به سوی جنوب و گودال ویکتوریا ادامه خواهد داد. بیش از یک سال است که فرصت با سرعت 30 متر در روز به‌سوی این گودال در حرکت است و هنوز 900 متر دیگر با آن فاصله دارد.
حمام آفتاب
در سوی دیگر سیاره سرخ، مریخ‌نورد روح هم متوقف مانده‌است. روح در اوج زمستان محلی مریخ به‌دام افتاده است و انرژي تولیدی سلول‌های خورشیدی آن به 320 وات-ساعت کاهش یافته است (دی‌ماه 1382 / ژانویه 2004 که روح بر سطح مریخ فرودآمد، انرژی تولیدی سلول‌های خورشیدی‌اش 900 وات-ساعت بود). مهندسان درتلاشند توان تولید انرژی روح را افزایش دهند و از این‌رو، آن را در محلی با شیب 11 درجه به سوی شمال متوقف کرده‌اند تا پرتوهای خورشید به بهترین شکل به آن بتابند.
البته روح در این وضعیت بی‌کار نیست. دوربین‌های این مریخ‌نورد در تلاشند یک تصویر پانورامای 360 درجه با هر 13 فیلتر رنگی از اطراف خود تهیه کنند و تاکنون توانسته‌اند نیمی از این تصویر را آماده کنند. دیگر ابزارهای علمی روح هم به بررسی سنگ‌ها و شن‌های اطراف و همچنین آسمان مریخ مشغولند. روح تا مردادماه در همین نقطه باقی خواهد ماند و پس از آن، اندکی دوران پیدا میکند تا آزمایش‌هایی را بر بستری سنگی که هم‌اکنون در دسترس بازوی روباتیکش نیست، انجام دهد. به احتمال بسیار زیاد، تا اواخر پاییز که زمستان مریخ به پایان می‌رسد، روح حرکتش را از سر نمی‌گیر
هایابوسا برای بازگشت به زمین، سوخت کافی در اختیار دارد
با ازکار افتادن ابزارهای جهت‌گیری و نشت تمام سوخت شیمیایی، امید ژاپنی‌ها به موتورهای یونی هایابوسا است که فضاپیما را به زمین برساند
مهندسان فضاپیمای ژاپنی هایابوسا که در ماموریت خود با مشکلات بسیاری مواجه شده‌است، پس‌از آزمایش دو موتور پیشران یونی این فضاپیما اعلام کرده‌اند هایابوسا انرژی لازم برای بازگشت به زمین را دارا است. اگر این فضاپیما طبق زمان‌بندی ازپیش‌تعیین‌شده در سال 1389 / 2010 به زمین بازگردد، دانشمندان بالاخره خواهند فهمید که آیا بشر توانسته‌است برای نخستین‌بار، نمونه‌هایی را از یک سیارک جمع‌آوری کند و به زمین منتقل کند یا خیر.
هایابوسا قرار بود در پاییز سال گذشته بر سطح سیارک ایتوکاوا فرود آید، ساچمه‌هایی را به سطح این سیارک 535 متری شلیک و مواد آزادشده را جمع‌آوری کند. اما دو بار تلاش فضاپیما برای فرود بر سطح سیاره ناموفق ماند. اطلاعات ارسالی نشان می‌داد که به‌دلیل وجود اختلال در فرمان‌های ارسالی رایانه مرکزی فضاپیما به ابزارهای جمع‌آوری غبار سیارک، ساچمه‌ها هیچ‌گاه شلیک نشده‌اند. با این‌حال، مدیران این برنامه امیدوارند که برخی ذرات غبار سیارک تصادفا راه خود را به داخل مخزن نگهداری مواد باز کرده باشند، ازاین‌رو تصمیم گرفته‌اند هایابوسا را طبق برنامه به زمین بازگردانند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اما فضاپیما در مسیر بازگشت به زمین هم خوش‌شانس نبود. اوایل آذرماه گذشته، نشت سوخت در یکی از موتورهای شیمیایی سبب‌شد هایابوسا دوران پیدا کند و کنترلش از دست مرکز هدایت زمینی خارج شود. دو ماه بعد که مرکز هدایت زمینی توانست با فضاپیما ارتباط برقرار کند، مهندسان پرواز فهمیدند تمام سوخت ذخیره‌شده در 12 موتور پیشران شیمیایی خالی شده‌است. امیدها برای بازگشت موفقیت‌آمیز هایابوسا کم‌رنگ شد.
این دوازده موتور شیمیایی جایگزین چرخ‌های واکنشی پایدارکننده فضاپیما شده بودند که چند ماه پیش‌از حادثه نشت سوخت از کار افتاده بودند. این چرخ‌ها به یک موتور الکتریکی متصل بودند که آنها را با سرعت ثابتی می‌گرداند و تکانه‌زاویه‌ای فضاپیما را کنترل می‌کرد. هایابوسا برای رسیدن به جهت‌گیری جدید کافی بود سرعت دوران این چرخ‌ها را تغییر دهد تا با تغییر تکانه‌زاویه‌ای، فضاپیما را دوران دهد. اما اکنون که نه چرخ‌واکنشی وجود دارد و نه موتور شیمیایی، وظیفه تصحیح جهت‌گیری فضاپیما و تامین نیروی پیشرانش برای رسیدن به زمین برعهده چهار موتور یونی هایابوسا است. این موتورهای یونی گاز زنون ذخیره‌شده در موتور را یونیزه می‌کنند و سپس یون‌ها را در میدان الکتریکی شتاب می‌دهند. بدین‌ترتیب موتورها می‌توانند نیروی پیشران اندک ولی دائمی تولید کنند.
در طول این شش ماه، مهندسان پرواز نگران بودند آیا نشت سوخت و دوران جدید فضاپیما به موتورهای یونی صدمه‌ای رسانده‌است یا خیر. به‌تازگی، آنها دو موتور از چهار موتور یونی این فضاپیما را آزمایش کرده‌اند و فهمیده‌اند که این موتورها در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارند. موتور سوم در دی‌ماه امسال آزمایش می‌شود، زمانی‌که هایابوسا به خورشید نزدیک‌تر می‌شود و آسیب‌های ناشی از سرمای فضا برآن کاهش می‌یابد. موتور چهارم، موتور اضطراری فضاپیما است و آزمایش نخواهد شد.
هم‌اکنون این سه‌موتور باهم کار می‌کنند، اما جون‌یی‌شیرو کاواگوچی، مدیر ماموریت هایابوسا می‌گوید که فضاپیما می‌تواند حتی با دو موتور یونی هم سفر بازگشت خود را به پایان برساند.
مهندسان به تازگی توانسته‌اند آهنگ دوران فضاپیما را به یک دور در هر پنج‌دقیقه کاهش دهند تا در مصرف گاز زنون صرفه‌جویی کنند. آنها برای کنترل دوران فضاپیما گاز زنون را از فضاپیما به بیرون می‌فرستادند. کاواگوچی می‌گوید که مسوولان کنترل پرواز مشکلی در ارتباط یا هدایت فضاپیما ندارند؛ اما فضاپیما در طول این مدت بسیار آسیب دیده‌است و ادامه ماموریت برای رسیدن به زمین کاری بسیار دشوار است.
برنامه‌ریزان آژانس فضایی ژاپن امیدوارند پرواز برگشت هایابوسا را در فروردین 1386 آغاز کنند. در این زمان، زمین و سیارک ایتوکاوا به کمترین فاصله از یکدیگر خواهند رسید. اگر فضاپیما بتواند در این تاریخ سفر خود را آغاز کند، سه‌سال بعد به زمین خواهد رسید و مخزن جمع‌آوری غبار خود را در خرداد 1389 / ژوئن 2010 به‌سوی صحرای مرکزی استرالیا پرتاب خواهد کرد.
فرصت از خلیج سوگواری جان سالم به‌در برد
مریخ‌نورد فرصت با رهایی یافتن از شن‌های روان، مسیر خود را به سوی گودال ویکتوریا ادامه میدهد
در هفتم خردادماه / 28 می، دو چرخ عقبی مریخ‌نورد فرصت که در حال عبور از بین دو خاکریز شنی بود، در شن‌های روان فرو رفت. قرار بود فرصت در آن روز 24 متر جابجا شود، اما چرخ‌ها در شن‌روان فرو رفتند و مریخ‌نورد بیش‌از 1.5 متر حرکت نکرد. مهندسان برای رها کردن فرصت از این دام، پنج‌شنبه گذشته دستورهای لازم را ارسال کردند و ازآن‌پس، فرصت روزی بین 5 تا 28 سانتی‌متر به عقب حرکت کرد تا بتواند خود را آزاد کند. در نهایت در ساعت 10 سه‌شنبه 16 خرداد (به‌وقت جهانی) اطلاعاتی دال بر حرکت هر شش چرخ بر بستر سخت دریافت شد که نشان می‌داد مریخ‌نورد خود را آزاد کرده‌است.
مهندسان هنوز نمی‌دانند چه عاملی سبب شده‌است فرصت در شن‌های روان به‌دام بیفتد، از این‌رو به این خودروی هوشمند دستور داده‌اند از آن‌منطقه عکس‌برداری کند.
مدیران برنامه فرصت، این تپه شنی را جمرباگت (Jammerbugt) یا تپه سوگواری نام‌گذاری کرده‌اند. جمرباگت، نام خلیجی کوچک در ساحل شمال‌غربی دانمارک است که کشتی‌های بسیاری در طول تاریخ در آنجا غرق شده‌اند. مسوولان همچنین تصمیم گرفته‌اند به افتخار مشارکت دانشمندان و مراکز علمی دانمارک در تحقیقات مریخ‌نورد فرصت و تقارن رهاشدن فرصت با روز تاسیس کشور دانمارک (دوشنبه گذشته روز تاسیس کشور دانمارک بود)، برای نام‌گذاری هر پدیده و عارضه جدیدی بر سطح مریخ که فرصت در طول چند هفته آینده کشف میکند، از نام‌های دانمارکی استفاده کنند.
برنامه بعدی فرصت، ادامه راه‌پیمایی به‌سوی گودال هشتصد متری ویکتوریا است که پس‌از یک‌سال راه‌پیمایی، به فاصله 900 متری رسیده‌است. پیش‌به سوی گودال ویکتوریا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تكميل اي اس اس تا پابان دهه
روند احداث "ايستگاه بين المللي فضايي" (ISS) تا پايان دهه جاري ميلادي تكميل خواهد شد.
دكتر "مايك گريفين" اين خبر را پس از نشستي با روساي ساير آژانس‌هاي فضايي درگير در احداث "آي.اس.اس" اعلام كرد.
ناسا تا پيش از حادثه كلمبيا مي‌گفت تكميل فرآيند ساخت نيازمند ۲۸ پرواز شاتل است.
اما گريفين اكنون مي‌گويد، مي‌توان اين پروژه را با تنها ۱۶پرواز تا پيش از بازنشستگي شاتل‌ها در سال ۲۰۱۰كامل كرد.
اگر چه قبلا ناسا اعلام كرده بود انجام تحقيقات علمي در كنار پيش بردن برنامه ساخت اين ايستگاه از برنامه‌هاي فضا نوردان است، اما براساس برنامه كنوني ديگر وقتي براي انجام پژوهش علمي باقي نمي‌ماند.
كليه ۱۶پرواز فقط براي ارسال و مونتاژ قطعات مختلف كه با هزينه بسيار بالا توسط آژانس‌هاي فضايي ژاپن، روسيه و اتحاديه اروپا ساخته شده است انجام خواهد شد.
علاوه بر اين دكتر گريفين براي تامين هزينه تكميل اين ايستگاه ۶۰ ميليارد پوندي مجبور بوده است برخي از برنامه‌هاي علمي ناسا را معلق يا به كل لغو كند.
منتقدان نگرانند كه "آي.اس.اس" حتي پس از تكميل، هرگز براي انجام تحقيقات و آزمايش‌هاي جدي به كار گرفته نشود.
