برنامههای اصلی سازمان فضایی اروپا در سال آینده
هرشل: این تلسکوپ فضایی بهار امسال توسط آىیان به فضا پرتاب خواهد شد. این تلسکوپ با استفاده از طولموجهای بلند مادون قرمز به کاوش جهان خواهد پرداخت. این امکان به هرشل این امکان را میدهد که از دل غبارها بتواند اولین مراحل ساختهشدن ستارهها و سیارهها را تشخیص دهد.
پلانک: این تلسکوپ به همراه هرشل به فضا ارسال خواهد شد. پلانک تابش زمینه کیهانی را بررسی خواهد کرد. تابش زمینه کیهانی که به آن "اولین نور" هم گفته میشود میتواند اطلاعات زیادی درباره اولین ساختارها در کیهان به دانشمندان بدهد.
سایوز: این موشک روسی امسال برای اولین از پایگاه کورو فرانسه به فضا پرتاب خواهد شد. چون موشکهایی که از نزدیک خط استوا پرتاب میشوند با قدرت اولیه بیشتری از زمین جدا میشوند و به همین خاطر میتوانند میزان بیشتری بار با خود حمل کنند. سایوز در سال 2010 ارسال عملیاتی ماهوارههای عملیاتی گالیله به فضا را آغاز خواهد کرد.
وگا: وگا جدیدترین موشک اروپا است. فعلا قرار است وگا اولین پرتاب خود را در ماه دسامبر از پایگاه کورو انجام دهد. از وگا برای حمل بارهای کم حجم استفاده خواهد شد.
فرانک دووین: این فضانورد بلژیکی اولین فرمانده اروپایی ایستگاه بینالمللی فضایی خواهد شد. او قرار است با یک موشک سایوز در ماه می به فضا برود. او شش ماه فرمانده ایستگاه خواهد بود و پنج خدمه زیر نظر او خواهند بود.
Goce: این ماهواره اولین ماهواره کاوشگر زمین آژانس افضایی اروپا به شمار میرود. این ماهواره تفاوتهای گرانشی در سطح زمین به نقشه خواهد کشید. این اطلاعات به دانشمندان کمک خواهند کرد رفتارهای اقیانوسها را دقیقتر بررسی کنند.
اسموس: ماموریت بررسی رطوبت خاک و شوری اقیانوس یکی دیگر از ماموریتهای آژانس فضایی اروپا در سال 2009 است. یافتههای این ماموریت فضایی به ما کمک خواهد کرد تا به اطلاعات جدیدی درباره چرخه آب در زمین و الگوهای گردشی اقیانوسها دست پیدا کنیم.
کریوستا 2: اولین ماموریت کریوستا بر روی زمین نابود شد. اما اهمیت آن به قدری بود که آژانس فضایی یک بار دیگر آن را عملیاتی کند. در این ماموریت نرخ تغییرات زمین و ضخامت یخها به دقت بررسی خواهد شد.
ييس ناسا عنوان كرد: دولت اوباما و سوالات جدي در روند آينده برنامههاي فضايي آمريكا
رييس آژانس فضايي آمريكا (ناسا) با بيان اين كه مايل است در دولت اوباما نيز در اين سمت به فعاليتش ادامه دهد از سوالاتي اساسي در زمينه روند ادامه برنامههايي فضايي آمريكا خبر داد كه به زعم وي دولت جديد بايد طي چند ماه آينده به پاسخ روشني درباره آنها برسد.
مايكل گريفين تصريح كرد: دولت اوباما با تصميات حياتي در حوزه هوافضا مواجه است. اين كه چطور ميتوان ايستگاه فضايي بينالمللي مدارگرد را پس از سال 2015 با پرجا نگهداشت؟ چطور ميتوان عمليات شاتلها را پس از بازنشستگي در سال 2010 ادامه داد؟ چطور ميتوان به پرتاب نخستين جايگزين شاتل در سال 2014 با بودجه كمتر از چهار ميليارد دلار سرعت بخشيد و چطور ميتوان براي پروازهاي اضافي شاتل در پروژه طيف سنج مغناطيسي آلفا كه وسيله آزمايشي كائناتي است، بودجه تامين كرد.
به گفته رييس سازمان فضايي آمريكا (ناسا) اين تصميمات بايد تا فصل تابستان اتخاذ شوند.
وي در ادامه متذكر شد : اگر مسوولان پروژههاي توليد آرس و اوريون را به عنوان وسايل نقليه جايگزين شاتل تقويت كنند و سرعت ببخشند، مشاغل فوري براي تمام ايالتها در اين رشته فني ايجاد خواهد شد كه اگر من بودجه لازم را در اختيار داشته باشم، از همين فردا كار را شروع ميكنم!
گريفين تاكيد كرد: افزايش سرمايهگذاري در ناسا ميتواند به ايجاد فرصتهاي شغلي بيشتر كمك كند.
به گزارش ايسنا، اين مقام ارشد ناسا، خاطر نشان كرد: تامين بودجه بيشتر براي ناسا در هر قالب و بسته محرك اقتصادي در شرايط كنوني هم فرصتهاي شغلي تازه ايجاد ميكند و هم حاكميت و رهبري آمريكا را در عرصه هوافضا تقويت ميكند.
گريفين با اشاره به اين كه صادرات هوافضا يكي از نقاط تعادل مثبت واقعا ضعيف در اقلام تجاري آمريكا است، افزود: سرمايهگذاري در برنامههاي ناسا مشاغلي با درآمدهاي بالا در بسياري از ايالتهاي اين كشور ايجاد كرده و اقتصاد آمريكا را ارتقاء ميدهد.
منبع: ایسنا
شبیهسازی رایانهای حركت چند جرم در فضا بر اثر نیروی گرانش
شبیهسازی رایانهای حركت چند جرم در فضا بر اثر نیروی گرانش به همت رضا منتظری نمین، محمد علی اسلامی و حسام محقق دانشآموزان ایرانی انجام شد و این طرح رتبه اول فیزیك بخش دانشآموزی دهمین جشنواره جوان خوارزمی را از آن خود كرد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مسئله چند جرم در نجوم از جمله مسائل مهمی است كه با حل آن، مسایل زیاد و مهمی در شاخههای كیهانشناسی، اخترفیزیك، دینامیك سیارهای، دینامیك كهكشانی و موارد دیگری درباره مكانیك سماوی روشن میشود. از جمله، چگونگی توزیع مواد كهكشان، ساختار كهكشانها، ساختار بزرگ مقیاس علم، حركات سیارات و حركت ستارگان.
از آنجا كه حل این گونه مسایل راه تحلیل ندارد، در این طرح برای حل پارهای از این مسایل از روشهای عددی كه توسط برنامههای رایانهای توسط طراحان نوشته شده، استفاده شد.
برای حل این مسایل دو دسته برنامه نوشته شده كه تفاوت آنها در طرز محاسبه نیرو منجر به اختلاف در سرعت و دقت این دو روش میشود.
روش عددی كه گروه برای حل این مسایل برگزیده، روش «رانگا كوتای درجه ۴» بود كه از لحاظ دقت و سرعت، نسبت به روشهای دیگر برتری داشت
تأثیر انفجارات عظیم خورشیدی در به هم ریختن اوضاع زمین
تحقیقات دانشمندان ناسا نشان می دهد انفجارات و فورانهای عظیم خورشیدی می تواند پیامدهای جدی برای ارتباطات، شبکه های نیرو و سایر فناوریهای روی زمین به همراه داشته باشد..
نتایج تحقیق دانشمندان ناسا برای نخستین بار داده های اقتصادی روشنی ارائه می کند که حاکی از نقش جدی شرایط فوق العاده فضایی ناشی از فعالیت مغناطیسی خورشید در بروز اختلالات روی زمین است.
به اعتقاد محققان بخش فیزیک خورشیدی ناسا، خورشید نیروی حیات زمین شمرده می شود و برای کاستن از بار مسائل احتمالی امنیت عمومی در زمین، درک بهتر رویدادهای آب و هوایی فضا که ناشی از فعالیت های خورشید است امری حیاتی به شمار می رود.
دانشمندان معتقدند انتشار طوفانهای همیشگی از پلاسما موسوم به بادهای خورشیدی موجب رهاسازی دوره ای میلیاردها تن مواد موسوم به پرتابه های متراکم هاله ای در فضا می شود و این ابرهای عظیم در برخورد با زمین می توانند با راه اندازی طوفان های مغناطیسی بزرگ در مغناطیس کره و جو فوقانی بر عملکرد و کارکرد مطمئن سامانه های فناوری زمینی و هوایی اثر بگذارند.
بر اساس گزارش ساینس دیلی، دانشمندان بر این باورند که بدون اقدامات یا طرح های تأمینی، روند وابستگی روزافزون به ساختارهای مدرن فناوریهای حساس به شرایط آب و هوای فضایی می تواند موجب آسیب پذیرتر شدن جامعه در آینده شود.
نقدي بر پايان فيزيك نوشته هاوكينگ
انصافاٌ هاوكينگ در توضيح مطالب پيچيده و بغرنج فيزيك به زبان ساده مهارت خاصي دارد. بهمين دليل آثار عمومي ايشان از استقبال چشم گيري برخوردار است. علاوه بر آن نام هاوكينگ به دليل در دو كار جالب در مورد سياه چاله ها جاودان خواهد شد. يكي تكينگي و ديگري تبخير سياه چاله ها. اين دو مورد زمينه ي يك بحث فراگير جهاني را بين فيزيكدانان فراهم كرد. هرچند به اعتراف خود هاوكينگ در كتاب تاريچه زمان از فيزيكدانان روسي الهام گرفته بود، اما اين هاوكينگ بود كه با محاسبات و معادلات رياضي توانست توجه فيزيكدانان را به آن جلب كند. اين نوشته نقدي است بر مقالات پايان فيزيك كه در سايت هوپا منتشر شد و مجموع آنها در اينجا و بطور يكجا فرهم شده است. در اين نوشته برخي نكات مهم نوشته هاوكينگ مورد بحث قرار مي گيرد.
هاوكينگ:
ذرات مادي رو كه همگي ميشناسيم. پروتونها و نوترونها در هسته اتم و الكترونها كه به دور هسته ميچرخند. ذرات مادي اتم رو بهنام كلي فرميونها ميشناسيم. فرميونها يك سيستم پيامرساني دارند كه بين آن ذرات رد و بدل شده و به راههاي معيني موجب ايجاد تاثير و در نتيجه تغييراتي در آنها ميشود. اين سرويسها را نيرو ميناميم. ذراتي وجود دارد كه اين پيامها را بين فرميونها و در برخي موارد حتي بين خود رد و بدل ميكنند. اين ذرات پيامرسان بهطور مشخص بوزون ناميده ميشوند. پس هر ذرهاي كه در جهان وجود دارد يا فرميون هست يا بوزون.
نظريه سي. پي. اچ. :
همه ي ذرات اعم از فرميونها و بوزونها از ذرات واحدي تشكيل شده اند كه آن سي. پي. اچ. يا CPH, Creation Particle Higgs مي ناميم. سي. پي. اچ. ها روي يكديگر اثر دارند و اين اثر بصورت توليد اسپين براي آنها نمودار مي شود. سي. پي. اچ. ها پس از آنكه داراي اسپين شدند، با يكديگر ادغام شده و كوانتومهاي انرژي را به وجود مي آورند. اين كوانتومهاي انرژي در فراينهاي فيزيكي به زوج هاي ماده و پاد ماده تبديل مي شوند. در واقع بوزونها و فرميونها از ذرات واحدي تشكيل مي شوند كه سي. پي. اچ. ناميده مي شود. اگر ما ديدگاه خود را از مورد نيرو و انرژي تغيير دهيم و اين دو را هم ارز بدانيم (كه در حقيقت هم ارز هم هستند) آنگاه مي توانيم دليل تاثير بوزنها بر فرميونها و همچنين تاثير بوزونها را بر يكديگر توضيح دهيم.
هاوكينگ:
گفتيم كه سرويسهاي پيامرسان 4گانه نيرو ناميده ميشوند. يكي از اين نيروها گرانش هست. نيروي گرانش را كه ما را روي زمين نگه ميدارد، ميتوانيم مثل پيامي در نظر بگيريم. حامل اين پيام نوعي بوزون هست كه گراويتون ناميده ميشود. گراويتونها حامل پيامي بين ذرات اتمهاي بدن ما و ذرات اتمهاي زمين هستند و به ذرات مذكور ميگويند كه بههم نزديك شوند.
نظريه سي. پي. اچ. :
هنگاميكه سي. پي. اچ. داراي اسپين است، گراويتون ناميده مي شود.
هاوكينگ:
نظريهها
نظريه نسبيت عام اينشتين نظريهاي در باره جرمهاي آسماني بزرگ مثل ستارگان، سيارات و كهكشانهاست كه براي توضيح گرانش در اين سطوح بسيار خوب است.
مكانيك كوانتومي نظريهاي است كه نيروهاي طبيعت را مانند پيامهايي ميداند كه بين فرميونها (ذرات ماده) رد و بدل ميشوند. اين نظريه اصل نااميدكنندهاي را نيز كه اصل عدم قطعيت نام دارد در بر ميگيرد. بنابر اين اصل هيچگاه ما نميتوانيم همزمان مكان و سرعت (تندي و جهت حركت) يك ذره را با دقت بدانيم. با وجود اين مسئله مكانيك كوانتومي در توضيح اشياء، در سطوح بسيار ريز خيلي موفق بوده بوده است.
يك راه براي تركيب اين دو نظريه بزرگ قرن بيستم در يك نظريه واحد آن است كه گرانش را همانطور كه در مورد نيروهاي ديگر با موفقيت به آن عمل ميكنيم، مانند پيام ذرات در نظر بگيريم. يك راه ديگر بازنگري نظريه نسبيت عام اينشتين در پرتو نظريه عدم قطعيت است.
اما اگر نيروي گرانش را مانند پيام بين ذرات در نظر بگيريم، با مشكلاتي مواجه ميشويم. قبلاْ ديديم كه شما ميتوانيد نيرويي را كه شما را روي زمين نگه ميدارد، مثل تبادل گراويتونها(همان پيامرسانهاي گرانش) بين ذرات بدن خود و ذراتي كه كره زمين را تشكيل ميدهند، در نظر بگيريد. در اينصورت نيروي گرانشي با روش مكانيك كوانتومي بيان ميشود. اما چون همه گراويتونها بين خود نيز رد و بدل ميشوند، حل اين مساله از نظر رياضي بسيار بغرنج ميشود. بينهايتهايي حاصل ميشوند كه خارج از مفهوم رياضي معنايي ندارند. نظريههاي علم فيزيك واقعاْ نميتوانند با اين بينهايتها سر و كار داشته باشند. آنها اگر در نظريههاي ديگر يافت شوند، تئوريسينها به روشي كه آن را ريترماليزيشن يا بازبهنجارش مينامند، متوسل ميشوند. ريچارد فاينمن در اين باره ميگويد: اين كلمه هر چقدر زيركانه باشد، باز من آن را يك روش ديوانهوار مينامم. خود او هنگامي كه روي نظريهاش در مورد نيروي الكترومغناطيسي كار ميكرد، از اين روش سود جست. اما او به اين كار زياد راغب نبود. در اين روش از بينهايتهاي ديگري براي خنثي كردن بينهايتهاي نخستين، استفاده ميشود. نفس اين عمل اگر چه مشكوك است ولي نتيجه در بسياري از موارد كاربرد خوبي دارد. نظريههايي كه با بهكارگيري اين روش بهدست ميآيند، خيلي خوب با مشاهدات همخواني دارند.
استفاده از روش بازبهنجارش در مورد نيروي الكترومغناطيسي كارساز است ولي در مورد گرانش اين روش موفق نبوده. بينهايتها در مورد نيروي گرانش از جهتي بدتر از بينهايتهاي نيروي الكترومغناطيسي هستند و حذفشان ممكن نيست. ابرگرانش كه هاوكينز در خطابه لوكاشين خود بدان اشاره كرد و نظريه ابرريسمان كه در ا» اشياء بنيادي جهان، بصورت ريسمانهاي نازكي هستند، پيشرفتهاي اميدوار كنندهاي داشتهاند، اما هنوز مسئله حل نشده است.
نظريه سي. پي. اچ. :
مشكل اصلي در فيزيك اين است كه تلاش مي كنند اين دو نظريه، يعني مكانيك كوانتوم و نسبيت را با يكديگر سازگار سازند. در حاليكه با توجه به اصل هم ارزي نيرو و انرژي نياز به تلاش زيادي نيست تا نسبيت و مكانيك كوانتوم با يكديگر سازگار شوند. در واقع بايستي مكانيك كلاسيك، مكانيك كوانتوم و نسبيت را همزمان و با توجه به اصول و قوانين شناخته شده ي علمي كه از نظر تجربي نيز تاييد شده مورد بررسي مجدد قرار داد. براي اينكار بايستي تعريف جديدي از انرژي ارائه داد و با توجه با اين تعريف ساختمان فوتون را تعريف كرد. با چنين نگرشي بينهايت هاي مشكل ساز بسادگي برطرف خواهند شد. بينهايت هاي موجود و مشكل ساز ناشي از نگرش موجود در مكانيك كوانتم به درات است كه ساختمان ذراتي نظير فوتون و الكترون را قابل بررسي نمي داند. ابرريسمانها نيز قادر به ارائه ي راه اساسي نخواهند بود. زيرا در نظريه ريسمانها، يك ريسمان يك واحد بسيار كوچك انرژي است. اما در اين نظريه هم نگرش نويني به انرژي ديده نمي شود. در حاليكه نظريه سي. پي. اچ. كار را با يك نگرش نوين و انقلابي از خود انرژي آغاز مي كند.
هاوكينگ:
راه ديگر
از طرف ديگر اگر ما مكانيك كوانتومي را براي مطالعه اجسام بسيار بزرگ در قلمرويي كه گرانش فرمانرواي بيچون و چرا است، بكار گيريم، چه خواهد شد؟ بهديگر سخن اگر ما آنچه را كه نظريه نسبيت عام در باره گرانش ميگويد، در پرتو اصل عدم قطعيت بازنگري كنيم، چه اتفاقي خواهد افتاد؟
همانطور كه گفتيم طبق اصل عدم قطعيت (Uncertainty principle) نميتوان با دقت مكان و سرعت يك ذره را همزمان اندازه گرفت. آيا اين بازنگري موجب تفاوت زيادي خواهد شد؟ در ادامه خواهيم ديد كه استفنهاوكينگ در اين زمينه به چه نتايج شگرفي دست يافته است.
سياهچالهها سياه نيستند!
شرايط مرزي ممكن است به اين نتيجه منتهي شود كه مرزي وجود ندارد حالا كه از ضد و نقيضها گفتيم، يكي ديگر هم اضافه كنيم:
فضاي خالي، خالي نيست
در ادامه خواهيم ديد كه چگونه ميتوان به اين نتيجه رسيد. فعلا همينقدر بدانيم كه اصل عدم قطعيت بدان معني است كه فضا مملو از ذره و پادذره است!
نظريه نسبيت عام همچنين به مـــا ميگويد كـــه وجود ماده يـــا انرژي سبب خميدگي يــا تابخوردن فضا-زمان ميشود. يك نمونه خميدگي آشنا ميشناسيم. خميدگي باريكههاي نور ستارگان دور هنگامي كه از نزديكي اجسام با جرم بزرگ نظير خورشيد ميگذرند.
اين دو موضوع را بهياد داشته باشيم:
1- فضاي «خالي» از ذرات و پادذرات پر شده است. جمع كل انرژي آنها مقداري عظيم يا مقداري بينهايت از انرژي است.
2- وجود اين انرژي باعث خميدگي فضا-زمان ميشود.
نظريه سي. پي. اچ. :
به جاي آنكه اصل عدم قطعيت را به نسبيت تعميم دهيم، بايد به اين نكته ي بسيار مهم توجه كنيم كه همه ي جهان از كوانتوم ها (انرژي، اتم، ذرات زير اتمي) تشكيل شده اند. بنابراين همان قوانيني را كه بر اين ذرات حاكم است مي توانيم به تمام جهان تعميم دهيم. در نظريه سي. پي. اچ. فضا از سي. پي. اچ. انباشته شده است. سي. پي. اچ. ها روي يكديگر كار انجام مي دهند و كوانتوم هاي انرژي را توليد مي كنند. در مكانيك كوانوتم هيچ توضيحي وجود ندارد كه چرا فضا از فضا از ماده و پاد ماده انباشته شده است و تنها اصل عدم قطعيت مجوز آن را صادر كرده است. در حاليكه در نظريه سي. پي. اچ. ضمن توضيح كافي براي آن، دليل اينكه چرا در فضا ماده وجود دارد يا فضا به توليد ماده و پاد ماده مي پردازد ارائه مي شود.
همچنين در نسبيت عام با توجه به اصل هم ارزي فضا داراي انحنا است. در حاليكه در نظريه سي. پي. اچ. انحناي فضا كاملاً توجيه شهودي دارد. همين دلايل شهودي و ملموس نشان مي دهد كه فضا باايستي داراي انحنا باشد و ميزان انحناي فضا نيز تابع چگالي سي. پي. اچ. در فضا است.
هاوكينگ:
نسبيت عام و مكانيك كوانتومي هر دو نظريههاي فوقالعاده خوب و از موفقترين دستاوردهاي فيزيك در قرن گذشته هستند. از اين دو نظريه نهتنها براي هدفهاي نظري بلكه براي بسياري كاربردهاي عملي، بهنحوي درخشان استفاده ميشود. با وجود اين اگر آنها را با هم در نظر بگيريم، نتيجه همانطور كه ديديم بينهايتها و بيمعني بودن است. نظريه همه چيز بايد بهنحوي اين بيمعنا بودن را حل كند.
نظريه سي. پي. اچ. :
نظريه همه چيز با گذشت سالهاي متمادي و كار مداوم فيزيكدانان روي آن هنوز نتوانسته اين مشكل را حل كند. زيرا همچنانكه گفته شد، بدون توجه به هم ارزي نيرو و انرژي اين مشكل قابل حل نخواهد بود.
ويژگيهاي برجسته نظريه سي. پي. اچ
در اين نظريه بر خلاف نظريه ريسمانها مي توان علت ثابت بودن سرعت نور و مسير منحي شكل نور را در ميدانهاي گرانشي توضيح داد.
در واقع:
نظريه سي. پي. اچ. هر سه نظريه ي مكانيك كلاسيك، مكانيك كوانتومي و نسبيت را پوشش مي دهد.
بسياري از پديدهاي فيزيكي كه نظرات قديمي و حتي نظريه ريسمانها قادر به توضيح انها نيستند، در نظريه سي. پي. اچ. بسادگي قابل توضيح دادن است.
منشاء زمان و شرايط پيدايش جهان قابل مشاهده (بينگ بنگ) توضيح داده مي شود.
در فيزيك تا به حال همواره از تاثير نيرو بر اجسام صحبت مي شود. نظريه سي. پي. اچ. اولين نظريه اي است كه از تاثير اجسام بر نيرو سخن مي گويد.
نظريه سي. پي. اچ. فيزيك را از حالت يك دانش پيچيده و خشك، به صورت يك دانش ساده و شهودي در آورده است.
از زمان مطرح شدن نظريه ريسمانها به دليل آنكه توان توضيح پديده ها را با همان ده بعدي كه در آغاز بيان كرده بود نداشت، دائم بر تعداد ابعاد آن افزوده مي شود و امروزه تلاش مي شود با بيست و شش بعد به توضيح جهان بپردازد. در حاليكه نظريه سي. پي. اچ. نيازي ندارد ابعاد اضافي را بكار گيرد.
در ساختار كلان حهان همان قانوني حاكم است كه در كوچكترين واحدهاي كميت هاي طبيعت حاكم است. يعني قوانين جهان ميكروسكپي را مي توان به جهان ماكروسكپي تعميم داد و اين كاري است كه نظريه سي. پي. اچ. انجام داده است.
اميد است نظريه ي سي. پي. اچ. بتواند در گسترش بحثهاي علمي در دانشگاه هاي كشور موثر واقع شود. گسترش بحث و تبادل نظر در زمينه هاي علمي مي تواند در نهادينه شدن گفتمان منطقي در جامعه مفيد باشد. به متن سخنراني در سمينار فيزيك مراجعه فرماييد.
منبع :
کد:
www.cph-theory.persiangig.com
آخرين لحظات كلمبيا به روايت ناسا
ناسا در گزارشي آخرين لحظات زندگي خدمه شاتل كلمبيا را پيش از آن كه بر اثر انفجار شاتل كشته شوند تصوير كرده است
به گزارش آسوشيتدپرس نكتهاي كه ناسا با انتشار اين گزارش 400 صفحهاي در پي آن است، رسيدن به سطح رضايتبخشي از ميزان قابليت زنده بودن در سفينههاي فضايي بعدي است. اين گزارش همچنين در مقايسه با گزارشي كه پنج سال پيش درباره حادثه كلمبيا منتشر شد به جزئيات بيشتر و كاملتري اشاره ميكند.
در اين گزارش اشاره شده است خدمه كلمبيا در آخرين دقايق و پس از اين كه متوجه شدند شاتل دچار سانحه شده است تمام تلاش خود را به كار بسته بودند تا از وقوع حادثه جلوگيري كنند اما مسئله اين بود كه آنها نميدانستند جلوگيري از وقوع حادثه غيرممكن است. كلمبيا هنگام بازگشت به جو زمين دچار سانحه شد و علت آن آسيب ديدن بخشي از پوشش حرارتي آن بود كه هنگام پرتاب ترك برداشته بود.
خدمه كنترل شاتل را از دست داده بودند. كلمبيا به دور خود ميچرخيد، برق كابين خاموش شده بود و بخشهايي از شاتل در حال جدا شدن بودند؛ اين توصيفي است كه در گزارش از آخرين لحظات شاتل ارائه شده است.
وين هال يكي از كارشناسان ناسا و كسي كه بر روي اين گزارش كار كرده است در اين باره ميگويد: چندين زنگ هشدار به صورت همزمان در كابين به صدا در آمده بود. خدمه سعي ميكردند كه كنترل شاتل را به دست بگيرند.
تيم تحقيقاتي ناسا با توجه به اين گزارش 30 مورد تغييرات را در ساختار شاتل و ديگر سفينههاي فضايي پيشنهاد كرده است كه بيشتر آنها شامل كلاهايمني، دستكشها و كمربندهاي ايمني ميشود. ناسا همچنين پس از اين حادثه به فضانوردان توصيه كرده است كه توجه بيشتري به پوشيدن جليقه ايمني داشته باشند.
در گزارش آمده است كه اگر فضانوردان ميتوانستند لباس ايمني خود را بپوشند وقت بيشتري داشتند و به خاطر افت يكباره فشار بيهوش نميشدند. در اين صورت آنها ميتوانستند واكنشهاي بهتري نسبت به حادثه نشان دهند. البته در گزارش تاكيد شده است كه اين امر باعث نجات آنها نميشد.
دوقلوهاي مريخنورد پنج ساله شدند
اسپيريت (Spirit) اولين ربات اين پروژه در روز سوم ژانويه سال 2004 - 13 دي ماه 1382 - بر روي سطح مريخ به زمين نشست و 21 روز بعد نيز ربات دوم که آپورچونيتي (Opportunity) نام دارد در سطح مريخ به آن پيوست.
انتظار کارشناسان و مهندسان ناسا بر آن بود که اين دو ربات حداكثر حدود سه ماه بر روي سطح اين کره فعاليت کنند، اما اکنون دوام اين دو دستگاه در محيط بسيار سرد مريخ باعث شگفتي آنها شده است.
اطلاعاتي که اين دو ربات به کره زمين ارسال کرده اند حقايق بسياري درباره تاريخچه وجود آب در نواحي استوايي کره مريخ در ميلياردها سال قبل را آشکار کرده است.
«روح» و «فرصت» حاصل تلاش جمع كثيري از دانشمندان و محققان آژانس فضايي آمريكا به سرپرستي دكتر فيروز نادري - از دانشمندان و مديران ايراني ناسا - است كه در آن زمان سرپرستي ماموريتهاي مريخ ناسا را برعهده داشت و در حال حاضر مديريت كل ماموريتهاي منظومه شمسي ناسا را برعهده دارد.
نادري، زماني هدايت ماموريتهاي مريخ را در آژانس فضايي آمريكا برعهده گرفت كه تقريبا تمام ماموريتهاي قبلي ناسا در مريخ با شكست مواجه شده بود.
جان کالاس، مدير پروژه اسپيريت و آپورچونيتي در مركز JPL ناسا در ايالت کاليفرنيا گفت: با در نظر گرفتن شرايط بسيار دشواري که اين دو دستگاه به طور روزانه تجربه مي کنند، بايد آنها را دستگاه هاي بسيار مقاومي تلقي کرد.
ما مي دانيم که هر لحظه ممکن است يک قطعه مهم در هر يک از اين دو مريخ نورد از کار بيفتد و بطور غيرمنتظره به اين ماموريت خاتمه دهد اما از طرف ديگر ممکن است طي سال آينده - با ادامه فعاليت اين دو كاوشگر - بتوانيم معادل طول مدت چهار ماموريت ديگر را با هر دستگاه پشت سر بگذاريم.
مريخ نورد «اسپيريت» (روح) در حال کاوش يک تو رفتگي به عرض 150 کيلومتر است که دانشمندان آن را «دهانه آتشفشان گوسف» (Gusev Crater) نام داده اند. اين دستگاه تاکنون شواهد متعددي را يافته که نشان مي دهند سنگ ها و خاک اين منطقه با آب بطور گسترده اي در تماس بوده اند.
ربات «آپورچونيتي» (فرصت) در سمت ديگر اين سياره در ناحيهاي مسطح موسوم به Meridiani Planum مشغول فعاليت است.
اطلاعات به دست آمده توسط اين ربات شک و شبهه درباره وجود آب در گذشته بر روي سطح سياره مريخ را از بين برده است و بر اساس اين اطلاعات تاييد شده که سنگ هاي بستري مورد مطالعه اين دستگاه در معرض عبور يک جريان آرام آب سطحي قرار داشته اند.
با اين وجود در هر دو روبات شواهدي جدي مبني بر بروز استهلاک ديده مي شود.
اسپيريت به دليل از کار افتادن يکي از چرخهايش بايد براي رسيدن به هر مقصدي به عقب حرکت کند و بازوي ربات آپورچونيتي هم به دليل قطع شدن يک سيم در مفصل "شانه" با مشکل عمل مي کند.
همچنين اين دو ربات در مقاطعي با بحران تامين انرژي روبرو بودند زيرا گرد و خاک سطح مريخ روي صفحات سلول هاي خورشيدي، که وظيفه شارز مجدد سلولهاي انرژي آن را بر عهده دارند، پوشانده بود.
زماني که اسپيريت و آپورچونيتي از کار بيفتند، ناسا مجبور خواهد شد براي انجام ماموريت بعدي خود منتظر بماند.
اخيرا اين سازمان برنامه اعزام رباتي مجهزتر و کاراتر (به نام آزمايشگاه علوم مريخ - MSL) در سال 2011 را به دليل مشکلات فني و مالي به تعويق انداخت.
اين تصميم پس از آن اتخاذ شد که اروپا هم برنامه اعزام مريخ نورد خود - موسوم به اکسومارس - را به دليل مشکلات مالي به تعويق انداخت.
احتمالا هزينه بالاي اعزام سفيه هاي فضايي به سطح سياره مريخ باعث خواهد شد پروژه هاي آتي اعزام دستگاه هاي مريخ نورد به طور مشترک توسط ناسا و آژانس فضايي اروپا انجام شوند.
ناسا در ماه نوامبر سال 2008 تماس خود با مريخنشين فينيکس را از دست داد. اين ربات كاوشگر مشغول فعاليت در شرايطي بسيار دشوارتر و در نقطهاي بسيار مرتفع بود.