جورابهای نانو، بپوشیم یا نپوشیم؟
اگر شما تازگی ها سری به فروشگاه های عرضه پوشاک زده باشید، احتمالا انواع جوراب های نانو را دیده اید که ادعا می شود از ایجاد بوی بد پا در کفش پیشگیری می کنند. در کنار آن، بعضی ها از خصوصیات ضدحساسیت این لباس ها برای پوست می گویند. برخی از شناگران هم می گویند با پوشیدن مایوهای نانو مدال طلا را فتح کرده اند... دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در این مورد توضیحات جالبی دارد....
▪ آقای دکتر! محصولات نانو از کجا سرو کله شان پیدا شده است؟
ـ تکنولوژی نانو، صنعت پارچه را بهبود بخشیده و باعث بادوام شدن پارچه و افزایش مقاومت در برابر آب، روغن ها، آلودگی ها و سایر مواد شیمیایی شده است. در طبیعت هم پدیده نانو دیده می شود؛ به طور مثال، برگ لوتوس (نیلوفر آبی در مصر) توسط پوسته های نانو مومی شکل پوشیده می شود که آب باعث حبابی شدن ساقه شده و به آسانی می افتد یا در بین میوه ها پوست هلو که توسط موئینه های ظریف پوشیده می شود با نفوذ آب آسان کنده می شود.
▪ چرا از آنها در ساخت لباس شناگران یا پلیس استفاده می شود؟
ـ پارچه های نانو که در کارخانجات ساخته می شوند در برابر آب و رنگ ها نفوذناپذیرند بنابراین در شناگران حرفه ای، پارچه های نانو با عدم نفوذپذیری آب باعث سرعت شناگر می شود. همچنین در شست وشوهای مکرر یا مخلوط با پارچه های رنگین دیگر اگر شسته شوند رنگ آن پارچه های دیگر را به خود نمی گیرد. از طرفی پارچه های نانو بسیار سبک بوده و مانع انتقال حرارت محیط به بدن می شود بنابراین مصرف این گونه پارچه ها در ارتش، پلیس و پرسنل آتش نشانی و... کمک زیادی کرده است؛ چرا که پارچه های نانو هیچ گونه تحریک پوستی حتی در افراد حساس ایجاد نمی کند و برای بیماران اگزمایی و کودکان مناسب است.
از مزایای مهم پارچه های نانو مقاومت در برابر آتش و نور آفتاب است.
▪ چطور؟
ـ در گذشته نزدیک، برای افزایش مقاومت پوست در برابر اشعه ماورای بنفش آفتاب توصیه می شد لباس ها چسبان و رنگ تیره باشد زیرا اشعه ماورای بنفش آفتاب از لباس های گشاد و رنگ روشن عبور کرده و می تواند صدمه های پوستی زیادی ایجاد کند. از طرفی مرطوب شدن لباس ها از قدرت حفاظتی آن در برابر اشعه ماورای بنفش آفتاب می کاهد، در حالی که پارچه های نانو با عدم نفوذپذیری آب این مشکل را حل کرده است. در یک سال اخیر در آمریکا ۷۲۰ میلیون دلار پارچه های نانو جهت مصرف ورزشکاران، پلیس، کارگران ساختمانی، پرسنل آتش نشانی و حتی فضانوردان فروش رفته است.
▪ ظاهرا در ورزش قهرمانی، این پارچه ها غوغا کرده اند؛ این طور نیست؟
ـ بله؛ مایکل فلپس، قهرمان سر شناس المپیک که رکورد سرعت شنای المپیک را شکست با مایویی که سطح آن با تکنولوژی نانو پوشیده شده بود به این رکورد دست یافت. کفش های دوندگان، راکت های تنیس، توپ های گلف، کِرِم های پوستی و بسیاری از کالاهای دیگر توسط تکنولوژی نانو پوشیده می شود که باعث افزایش احتمال برنده شدن در مسابقه های ورزشی می شود.
▪ ایرادی هم دارد؟
ـ تنها ایراد پارچه های نانو شاید گرانی آنها در مقایسه با پارچه های مشابه باشد که احتمالا در آینده با مصرف زیاد، قیمت آن کاهش یابد.
▪ در پزشکی هم کاربردی دارد؟
ـ گان رادیولوژیست ها که بسیار سنگین است و دستکش و لباس های اتاق عمل با تکنولوژی نانو باعث سبک شدن آنها و اثرات ضدباکتری پارچه ها شده است. لباس های سربازان عازم جنگ که با تکنولوژی نانو ساخته شده است آنها را در برابر خطرات سلاح های بیولوژیک و شیمیایی حفظ می کند. لباس های نانو با خاصیت ضدباکتری و ضدآلودگی باعث می شود این لباس ها دیرتر کثیف شده و نیاز کمتری به شست وشو داشته باشند که در فضانوردان و سربازان جبهه های جنگ کمک کرده است.
▪ می گویند جوراب های نانو ضدبو هستند؛ درست است؟
ـ خب، جوراب هایی که با تکنولوژی نانو ساخته شده اند به دلیل عدم پذیرش آلودگی های میکروبی و تعریق مانع تعفن می شوند.
▪ اسپری های ضدبوی نانو برای داخل کفش، چطور؟
ـ اسپری های ضدبو انواع مختلف دارند. بعضی اسپری ها دئودورانت (خوشبوکننده) هستند و آثار درمانی ضدتعریق ندارند ولی بعضی اسپری ها علاوه بر خوشبوکنندگی، خاصیت کاهش تعریق دارند و موثرترند. نکته منفی این اسپری ها آن است که در بعضی افراد باعث حساسیت پوست می شوند و خارش، قرمزی و پوسته ریزی نیز از عوارض آن است.
▪ حساسیت پوستی نمی دهند؟
ـ تاکنون طبق تحقیقات، پارچه های نانو باعث حساسیت پوستی نشده اند و این از امتیازات آن است؛ هر چند مطالعات پارچه های نانو جدید است و در بررسی های بیشتر در آینده می توان اظهارنظر قطعی کرد. به هر حال، ثابت شده که احتمال ایجاد واکنش های پوستی پارچه های نانو بسیار کمتر از پارچه های معمولی است.
▪ اگر به پارچه های نانو دسترسی نداشته باشیم، کدام پارچه را برای پوست مناسب تر می دانید؟
ـ جواب، بسیار وسیع است و بسته به جنس های مختلف و خصوصیات زمینه ای افراد، متفاوت است ولی قطعا پارچه های نخی (کتان) سالم تر از سایر پارچه ها است.
۸ باور غلط درباره دندانها
در میان مردم، باورهای مختلفی درباره چیزهای مختلف وجود دارد که بهداشت دهان و دندان هم از این قاعده مستثنا نیست. مثلا بعضی ها تصور می کنند هر دندانی که بیفتد، یک دندان جدید به جای آن در می آید و یا شیرینی خوردن باعث می شود که دندان کِرم بگذارد و از این جور حرف ها. به نظر شما این باورها مبنای علمی دارند؟ در «دهان و دندان» این هفته ۸ نمونه از این باورهای غلط اما رایج را در حوزه بهداشت دندان ها با هم ورق می زنیم....
۱) شیرینی نخور، دندان ات کِرم می گذارد!شما هم حتما این جمله را شنیده اید. آیا شما هم به وجود کِرم دندان اعتقاد دارید یا این موضوع را یک باور عامیانه می دانید؟ محققان در یک پژوهش جدید تصاویر میکروسکوپی از ساختارهای بسیار کوچک و عجیب شبیه به کِرم را در درون دندان کرسی انسان به دست آورده اند.
براساس این گزارش، از زمان های بسیار قدیم و در بسیاری از فرهنگ ها، این اصطلاح در بین مردم رواج داشته است که دندان ها دچار کِرم خوردگی شده و پوسیده و تخریب می شوند و اکنون محققان با کشف این ساختارهای جدید و بسیار کوچک، این باور قدیمی را اثبات کرده و نشان داده اند.محققان دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند که کاشف این اجزای کِرمی شکل هستند، در این باره می گویند: «ما می دانیم که این ساختارها کِرم نیستند اما ماهیت اصلی آنها هنوز نامعلوم است.» در این پژوهش معلوم شده است که اجرام استوانه ای یا لوله ای شکلی از میان حفره های طبیعی دندان ها به سمت بیرون رشد کرده اند. درون یک دندان انسان بیش از ۵۰۰ هزار عدد از این استوانه ها در هر میلی مترمربع وجود دارد که به عنوان کانال های کشیده شده از اعصاب به سمت دندان عمل می کنند. این استوانه ها احساس گرما و سرما را به اعصاب دندان منتقل می نمایند. نظر دندانپزشکان درباره ماهیت و منشأ این ساختارها متفاوت است. در پژوهش جدید تصاویر دقیق تری از این ساختارها به دست آمده است، اما در عین حال سوالات بیشتری را در ذهن محققان به وجود آورده است. از این رو بررسی های دانشمندان برای کشف ماهیت این ساختارها ادامه خواهد داشت.
۲) جرم گیری به مینای دندان آسیب می رساند!
بیشتر مردم تصور می کنند جرم گیری دندان موجب نازک شدن مینای دندان و پوسیدگی آن می شود اما در واقع، هنگامی که جرم روی دندان ها تشکیل می شود، لایه ای روی دندان ها قرار گرفته و آن را از تحریکات سرما و گرما حفظ می کند. به هنگام جرم گیری این لایه برداشته می شود و حساسیت به سرما و گرما در دندان ها رخ می دهد و این باور غلط را به وجود می آورد که دندان ها در اثر جرم گیری تراشیده شده و خالی شده اند. باید توجه داشت که اساسا دستگاه جرم گیری قادر به تراش دندان نیست و این حساسیت تنها به علت برداشته شدن لایه جرم است. تنها وسایلی که قادر به تراش دندان ها هستند، فرزهایی هستند که سر الماسی و یا کارباید دارند و روی مته دندانپزشکی سوار می شوند.
۳) در هر بارداری، مادر یک دندان اش را از دست می دهد!
حتما این را شنیده اید که «زنان به ازای هر بارداری، یک دندان خود را از دست می دهند» اما این یک عقیده کاملا اشتباه است. بارداری به خودی خود هیچ اثری روی دندان ها ندارد. این باور غلط از آنجا شکل گرفته که در گذشته تصور می شد جنین کلسیم مورد نیاز خود را از دندان های مادر می گیرد اما امروزه ثابت شده که جنین کلسیم و سایر مواد مورد نیاز خود را از مواد غذایی ای که مادر می خورد دریافت می کند. واقعیت این است که علت از دست رفتن دندان در بیشتر زنان باردار، رژیم غذایی پر شکر همراه با بی توجهی به بهداشت دهان و دندان مادر و مراجعه نکردن او به دندانپزشک است.
۴) قاشق را قبل از گذاشتن در دهان کودک، اول در دهان خودتان بگذارید تا کاملا تمیز شود!
یکی از عادت های غلط برخی مادران این است که قاشق و یا پستانک کودک را قبل از اینکه در دهان کودک بگذارند، به منظور تمیز کردن، اول آن را داخل دهان خود می گذارند. هم زمان با رویش دندان ها، میکروب های پوسیدگی زا وارد دهان می شوند و آغاز به فعالیت می کنند که این عادت غلط برخی مادران باعث می شود این میکروب های پوسیدگی زا زودتر وارد دهان کودک شوند و به همین دلیل پوسیدگی های دندان را در کودک افزایش دهند. دهان مادر به هیچ وجه از دهان کودک تمیز تر نیست و این کار باعث می شود بسیاری از میکروب های بیماری زا وارد دهان کودک شوند که مهم ترین این میکروب ها میکروب های پوسیدگی زا هستند.
۵) عمر دندان های شیری تا ۷سالگی است
در میان مردم این باور غلط وجود دارد که عمر دندان های شیری تا ۷سالگی است. این تصور باعث شده در حفظ و بهداشت دندان های شیری سهل انگاری شود. حدود ۷۰درصد از ناهنجاری های دندانی در سنین بالا ناشی از کم توجهی به دندان های شیری و زود از دست دادن این دندان ها است. زود از دست دادن دندان های شیری که باید تا سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی حفظ شوند باعث می شود فضای خالی آنها توسط دندان های مجاور پر شود که این مشکل باعث می شود جایی برای رویش دندان های دایمی وجود نداشته باشد و ناهنجاری های دندانی و فکی ایجاد شود. افتادن دندان های شیری از شش و هفت سالگی آغاز می شود و تا۱۰ـ ۱۲سالگی ادامه می یابد؛ بنابراین والدین باید درست مانند دندان های دایمی از دندان های شیری هم مراقبت کنند و برای ترمیم و عصب کشی این دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنند.
۶) دود سیگار و اسپری بی حسی درد دندان را از بین می برد!
حتما شما هم افرادی را دیده اید که وقتی دندان شان درد می گیرد، سیگار می کشند که دود آن در اطراف دندان باعث کاهش درد شود و یا از داروخانه یک اسپری بی حسی می خرند و به دندانی که درد می کند می زنند تا درد دندان شان بهتر شود ولی این هم یک باور غلط است؛ چون اسپری بی حسی فقط لثه را بی حس می کند و موقتا شما احساس بی دردی می کنید ولی در واقع این احساس گذرا است و با عصب کشی دندان تان درد آن واقعا بهبود پیدا می کند.
۷) مکیدن پستانک باعث نامرتبی دندان های کودک می شوداین هم یک باور غلط است که برخی افراد برای اینکه کودک شان در آینده نیاز به ارتودنسی پیدا نکند، به او پستانک نمی دهند ولی دندانپزشکان اعتقاد دارند که مکیدن پستانک تا سال دوم زندگی مانعی ندارد و حتی به تقویت قدرت جویدن کودک و عضلات جونده کمک می کند.
۸) در عصب کشی، عصب دندان کشته می شود!
خیلی ها فکر می کنند با عصب کشی، عصب دندان شان کشته می شود ولی واقعیت این است که عصب دندان شان قبلا در اثر عفونت، مرده است و با عصب کشی این عصب مرده از داخل دندان خارج می شود و فضای داخل دندان با مواد دندانی پر می شود.
ضدّ آفتاب یک ضرورت است، نه یک تفریح!
خورشید همواره به عنوان منبع عظیم انرژی و سرآغاز حیات، رشد گیاهان و بقای زندگی بر سیاره زیبای زمین شناخته شده و پذیرفتن احتمال مضربودن پرتوهای آن برای انسان هرگز آسان نبوده است.....
پیش از انقلاب صنعتی، پوست روشن مرسوم بود زیرا نشان دهنده ثروت و بی نیازی از کارکردن در بیرون از خانه محسوب می شد. اما با صنعتی شدن کشورها، گرایش به پوست برنزه افزایش یافت. پس از پایان جنگ جهانی دوم، برنزه کردن پوست به عنوان الگویی از سلامت، ثروتمندی و پیروی از مد به طور فزاینده ای محبوبیت و عمومیت پیدا کرد اما اخیرا به علت بالا رفتن سطح آگاهی افراد، افزایش سرطان های پوستی و نازک شدن لایه ازن از محبوبیت آن کاسته شده و متخصصان تلاش می کنند تا از گسترش آن بکاهند.
این روزها برنامه ریزی برای تغییر عقاید و رفتار انسان ها بسیار مشکل شده است. با وجود اینکه اطلاع رسانی زیاد مشکل نیست و به نظر می رسد سطح آگاهی در مورد حفاظت پوست و خطرهای سرطان پوست بالا باشد اما بسیاری از مردم هنوز بر این باورند که فواید برنزه کردن بیش از خطرهای آن است و حتی افرادی که از خطرهای آن مطلع هستند نیز دربرابر تغییر رفتار، مقاومت نشان می دهند. یکی از موانع عمده در زمینه برنزه شدن این باور غلط است که قرار گرفتن در برابر نور آفتاب، سالم و بهداشتی است و بعد از برنزه شدن شخص جذاب تر به نظر می رسد. نور خورشید شامل اشعه هایی با طول موج های متفاوت است؛ اشعه ماورای بنفش (UV )، اشعه مادون قرمز و اشعه مرئی. از نظر صدمه های پوستی و حفاظت در برابر نور خورشید، اشعه UV اهمیت دارد.
اشعه UV برخلاف طیف مرئی که قابل مشاهده با چشم غیر مسلح نیست به سه دسته UVA، UVB و UVC تقسیم می شود. تقریبا تمام اشعه UVA و حدود ۱۵– ۵ درصد اشعه UVB به سطح زمین می رسد و اگر چه میزان کمی از اشعه UVB به زمین می رسد اما این طول موج های کوتاه، انرژی بیشتری داشته و بیشترین آثار زیانبار نور خورشید ناشی از همین میزان ناچیز تابش اشعه UVB است. بر همین اساس UVC خطرنا ک ترین اشعه برای ارگانیسم زنده به شمار می رود اما بیشتر آن در جو زمین توسط لایه ازن جذب شده و به سطح زمین نمی رسد.
● آفتاب با پوست چه می کند؟
تابیدن بیش از اندازه نور خورشید به سطح پوست سبب بروز سوختگی می شود که به صورت قرمزی، التهاب و حتی بروز تاول در موارد شدید ظاهر می شود. از سوی دیگر تماس مزمن با نورخورشید، سبب بروز پیری زودرس پوست (که خود را با ایجاد خطوط پوستی، چروک و لک های پوستی نمایان می کند) و تغییر در قوام و الاستیسیته پوست می شود. قابل ذکر است که قرمزی و تغییرهای التهابی که در سطح پوست دیده می شود عمدتا به واسطه UVB به وجود می آید و تغییرهایی که به شکل پیری پوست بروز می کند عمدتا به واسطه UVA است. ارتباط بین نور خورشید و سرطان های پوست بیش از صد سال است که محرز شده و اگرچه عمده آثار مخرب ژنتیکی UV به طیف UVB مربوط شده است اما امروزه ثابت شده که هر دو طیف UVA و UVB در آثار سرطان زایی نورخورشید دخیل هستند.
نکته حایز اهمیت این است که امواج UVA توانایی عبور از میان ابرها و شیشه را دارند بنابراین هوای ابری و فضاهای سر پوشیده مصونیتی در برابر آن ایجاد نمی کند و با توجه به عدم ایجاد علایم فوری توسط UVA (بر خلافUVB ) فرد از این در معرض بودن آگاهی ندارد. تاکنون تصور می شد، امواج UVA «برنزه شدن ایمن» را ایجاد می کند و بیشتر سالن های برنزه کننده همچنان برای دستیابی به آن از لامپ های UVA استفاده می کنند. هرچند حتی اشعه های UVA موجب صدمه رساندن به پوست می شود.
حقیقت دیگری که باید به خاطر سپرده شود این است که میزان زیادی از تابش آفتاب از سطح آب، شن و ماسه، سیمان کف خیابان و کفپوش پیاده رو – تمام سطوحی که یک فرد ممکن است حتی زمانی که در سایه نشسته است در معرضش باشد – بازتاب می شود. در عین حال باید به این مطلب نیز اشاره کرد که آثار نور خورشید تجمعی هستند و خیلی از تظاهرات به واسطه تخریب تدریجی پوست به وجود می آیند و می توانند به دنبال دوره های جداگانه اکسپوژر (قرارگیری در معرض نور خورشید) ایجاد شوند، که هر کدام به تنهایی برای ایجاد قرمزی پوست کافی نیست.
● آفتاب فقط به پوست آسیب نمی زند!
آنچه تا کنون گفته شد، آثار نور خورشید روی پوست است اما باید در نظر داشت که نور خورشید به غیر از آثار پوستی سبب صدمه به چشم ها نیز می شود. قرار دادن چشم ها در معرض تابش شدید آفتاب، بدون محافظ مناسب باعث صدمه دیدن عدسی های چشم می شود که خطر ایجاد آب مروارید را به دنبال دارد. شواهدی وجود دارد بر این مبنا که قرار گرفتن متوالی و طولانی مدت در معرض تابش نور خورشید ممکن است به شبکیه چشم نیز صدمه بزند.
● ویتامین D و نور خورشید
شاید این سوال برای خوانندگان ایجاد شود که ویتامین D برای بدن و قوی ساختن استخوان ها مورد نیاز است و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، تولید ویتامین D در انسان ها را تحریک می کند پس در صورت پرهیز از قرار گرفتن در برابر نور آفتاب و یا استفاده از ضدآفتاب چگونه می توان آن را کسب کرد؟ باید در نظر داشت که میزان نور خورشید لازم برای تولید ویتامین D کم است و قرار گرفتن چند سانتی مترمربع از پوست برای چند دقیقه در روز کافی است. همچنین مقدار قابل قبولی ویتامین D در رژیم غذایی اکثر مردم، حتی بدون هیچ اقدام خاصی در این باره، وجود دارد.
خلاصه آنکه خطرهای قرار گرفتن در معرض اشعه UV بر منافع محدود آن برتری دارد و امروزه کاهش تماس با اشعه ماورای بنفش یک هدف کلیدی در تمام برنامه ریزی های موجود برای تامین سلامت افراد به شمار می رود.
● طرز حفاظت از پوست در برابر آثار مضر آفتاب
اساسا محافظت بر پایه پرهیز از قرار گرفتن در معرض آفتاب است. به عبارت دیگر، به طور ایده آل فرد نباید در معرض تابش آفتاب قرار بگیرد. مناسب ترین راهکارها برای حفاظت در برابر اشعه آفتاب می تواند موارد زیر باشد:
▪ حتی الامکان زمان فعالیت های خارج از خانه باید برای ساعت هایی که سطح تابش خورشید نسبتا کم است، برنامه ریزی شود. از قرار گرفتن در معرض آفتاب در ساعت های بین ۹ صبح تا ۴ بعدازظهر که زمان شدیدترین تابش خورشید است باید تا حد ممکن پرهیز شود.
▪ مهم است که در طول فعالیت های خارج از خانه، قرار گرفتن در سایه و پوشیدن لباس مناسب تا حد امکان رعایت شود. باید به خاطر سپرده شود که مقدار زیادی از تابش نورخورشید از سطح آب، آسفالت و سطح پیاده روها همه آن چیزهایی که یک فرد ممکن است حتی در حالت قرار داشتن در سایه در معرضش باشد بازتاب می شود.
▪ روزهای ابری خنک ترند و تابش آفتاب کمتر است، اما درصد قابل توجهی از اشعه های ماوراء بنفش از ابرها عبور می کنند، بنابراین حتی در روزهای ابری حفاظت مناسب باید انجام گیرد.
▪ آفتاب سوختگی شدید می تواند در برف نیز رخ دهد که به علت بازتابش درصد نسبتا زیادی از اشعه های خورشید از سطح برف است. به علاوه هر چه ارتفاع بیشتر باشد مقدار بیشتری از نور آفتاب به زمین می رسد، زیرا اشعه ها باید از لایه نازک تری از اتمسفر (که اشعه ها را تا حدی فیلتر می کند) عبور کنند. بنابراین در زمان قرار گرفتن در منطقه برفی، مهم است که از قسمت های غیرپوشیده شده به خصوص صورت و گوش ها حفاظت شود.
▪ اکثر لباس ها به میزانی پوست را در برابر اشعه های خورشید محافظت می کنند، هر چه لباس ضخیم تر و بافت لباس متراکم تر باشد، سطح بالاتری از محافظت را ایجاد می کند. رنگ لباس هم فاکتور مهمی است؛ رنگ های مختلف، اشعه ها را به میزان متفاوتی جذب یا بازتاب می کنند و قابلیت های محافظتی یک لباس به ترکیب شیمیایی ماده رنگی به کار رفته در پارچه لباس های مختلف بستگی دارد. رنگ کردن یک پارچه ممکن است فاکتور محفاظتی در برابر آفتاب( SPF) لباس را تا ۴ یا بیشتر، در مقایسه با لباس سفید، بالا ببرد.
● درباره ضدآفتاب
ضدآفتاب به هر ماده یا موادی اطلاق می شود که پوست را در برابر امواج ماورای بنفش حفاظت می کند. ضدآفتاب ها ممکن است به صورت لوسیون، کرم، رول، ژل یا اسپری باشند. ولی آیا می دانید SPF درج شده روی ضدآفتاب چه مفهومی دارد؟
روی اکثر ضدآفتاب ها عددی با عنوان SPF ذکر شده است. SPF مخفف Sunburn Protection Factor است و بیانگر نسبت مدت زمان ایجاد قرمزی به دنبال مصرف ضدآفتاب و عدم مصرف آن است. آنچه حایزاهمیت است این است که این معیار فقط جهت اندازه گیری UVBاست و به واسطه آن امکان بررسی حفاظت در برابر UVA نیست. برای دست یابی به SPF مندرج روی محصول، باید همه افراد ۲ میلی گرم از این ماده در هر سانتی مترمربع مصرف کنند و جهت پوشش مناسب روی صورت و گردن باید دو و نیم بندانگشت از ضدآفتاب در هر وعده استفاده شود.
با توجه به اینکه ضدآفتاب ها به واسطه تعریق و شست وشو پاک می شوند یا در مواجهه با نور از بین می روند (خصوصا در انواع شیمیایی) و از طرفی نیمه عمر برخی ترکیب های موجود در ضدآفتاب ها کمتر از ۲ ساعت است، بنابراین توصیه می شود که ضدآفتاب نیم ساعت قبل از بیرون رفتن از منزل استفاده شود تا هنگام خروج از منزل کارایی کافی را داشته باشد و هر ۲ تا ۳ ساعت تجدید شود.
● دلیل تولید ضدآفتاب هایی با SPF بالاتر از ۳۰ چیست؟
ضدآفتاب های با SPF ۳۰ می توانند محافظت مناسب و کافی برای پوست ایجاد کنند ولی با توجه به اینکه، غالب مصرف کنندگان مقادیر کافی از ضدآفتاب را مصرف نمی کنند (۲ میلی گرم در هر سانتی مترمربع) و کاهش درSPF درج شده در اثر علل محیطی نظیر تعریق، شستشو و پاک کردن رخ می دهد و فیلترها به تدریج در برابر نورخورشید تخریب می شوند و از عیار حفاظتی ضدآفتاب کاسته می شود، بر همین اساس سازمان غذا و داروی آمریکا تولید ضدآفتاب های با برچسب SPF بالاتر از ۳۰ و حتی بالاتر از ۵۰ را مدنظر قرار داده است.
● انواع ضدآفتاب
ضدآفتاب ها براساس محتویات خود به دو نوع فیزیکی و شیمیایی تقسیم می شوند. ضدآفتاب های فیزیکی عمدتا شامل فیلتر هایی هستند که توانایی بازگرداندن و منعکس کردن نورخورشید را دارند و با نورخورشید واکنش شیمیایی نشان نمی دهند. این دسته عمدتا برای اطفال و بانوان باردار یا شیرده توصیه می شود. ضد آفتاب های شیمیایی همان گونه که از نامشان پیدا است عمدتا شامل فیلتر هایی هستند که با نورخورشید واکنش شیمیایی نشان می دهند و مانع از رسیدن نور آفتاب به سلول های پوست می شوند.
● مصرف ضد آفتاب مختص تابستان است؟
نه، ضدآفتاب را باید در تمامی فصول (حتی زمستان) و در تمامی شرایط آب وهوایی (هوای صاف و آفتابی و هوای ابری) مصرف کرد.
توصیه می شود تا تمامی افراد بالای ۶ ماه از ضدآفتاب استفاده کنند. ولی آیا با مصرف ضدآفتاب می توان اطمینان داشت که محافظت کاملی در برابر نور آفتاب حاصل شده است؟ نکته ای که در پاسخ به این سوال باید به آن اشاره کرد، این است که استفاده از ضدآفتاب فقط به عنوان بخشی از دستورالعمل پیشگیری در برابر نورآفتاب است، چرا که حتی در صورت استفاده کافی و با تواتر صحیح از ضدآفتاب، محافظت صددرصد حاصل نمی شود و ضرورت استفاده از پوشش مناسب و حتی الامکان قرار نگرفتن در معرض نور در ساعت های اوج شدت آفتاب وجود دارد.
● توصیه هایی فراتر از مصرف ضدآفتاب
▪ محافظت باید پایدار و به میزان کافی باشد: هیچ نکته مثبتی در استفاده نامنظم از یک ضدآفتاب وجود ندارد، تحت چنین شرایطی، آسیب از حالت معمول نیز بدتر خواهد بود. باید به این نکته اشاره کرد که مصرف کم ضدآفتاب، خود می تواند سبب آسیب پوستی و لک روی پوست شود.
▪ استفاده از عینک آفتابی: عینک های آفتابی همان طور که چشم ها را محافظت می کنند، پوست اطراف آن را نیز محافظت می کنند. شیشه های عینک باید به نوعی باشند که ۱۰۰درصد اشعه های ماوراء بنفش را فیلتر کنند. بنابراین منطقی آن است که عینک های آفتابی ساخته شده توسط سازندگان معروف و معتبر، انتخاب شود. بهتر است که از عینک های آفتابی با شیشه های بزرگ و بیضی شکل، مشابه شکل چشم، یا شیشه هایی با محافظ جانبی پهن تر، جهت جلوگیری از اشعه هایی که از اطراف به چشم می رسند، استفاده شود.
▪ استفاده از کلاه های لبه پهن: کلاه هایی که لبه پهن ندارند، قادر به محافظت موثر از پوست صورت در برابر آفتاب نیستند. حتی کلاه های لبه پهن نیز محافظت موثر در برابر اشعه های خورشید را (آنها تقریبا معادل اند با یک ضدآفتاب با SPF ۳) تامین نمی کنند. از این جهت در هر حالت حتی زمانی که کلاه لبه پهن پوشیده می شود، محافظت های تکمیلی مانند استفاده از یک ضدآفتاب برای صورت و پرهیز از قرارگیری غیرضروری در معرض آفتاب، باید انجام شود. برای سرهای بی مو، که در معرض خطر بالای ایجاد آسیب خورشیدی هستند، کلاه نقش بسیار موثرتری را در محافظت پوست ایفا می کند. افراد بی مو و کم مو باید در طول فعالیت های خارج از خانه کلاه به سر کنند.
▪ استفاده از لباس های پوشیده: لباس های پوشیده با بافت متراکم و نازک (آستین بلند، شلواربلند یا دامن بلند) می توانند پوست را تا حدی در برابر نورآفتاب محافظت کنند.
▪ انتخاب محل مناسب: هنگام بیرون رفتن، حتی الامکان در سایه باشید.
▪ به موقع ضدآفتاب بزنید: ضدآفتاب را ۳۰ دقیقه پیش از قرار گرفتن در آفتاب، در تمام نواحی باز پوست استفاده کنید و پس از شنا کردن یا عرق کردن آن را تکرار کنید.
● ضدآفتاب ها عارضه ای هم دارند؟
ضدآفتاب ها نیز نظیر هر محصول مراقبت از پوست می توانند در برخی افراد با حساسیت پوستی بالا، سبب ایجاد پاره ای از عوارض شوند،
نظیر:
▪ سوزش چشم ها: این یک عارضه متداول در صورت استفاده از یک ضدآفتاب است. حس سوزش غالبا به تحریک شدن چشم ها توسط بخار این محصول بستگی دارد. افرادی که با این مشکل مواجه می شوند، باید ضدآفتاب شان را عوض کنند (ترجیحا از ضدآفتاب فیزیکی که حاوی دی اکسیدتیتانیوم است، استفاده کنند) یا ضدآفتاب را با فاصله بیشتری نسبت به لبه پلک استفاده کنند. به طورکلی، هر ضدآفتابی که در تماس مستقیم با چشم ها قرار بگیرد، به دلیل مالیدن چشم ها توسط فرد پس از استفاده از ضدآفتاب، یا به دلیل «رونده بودن» آن، می تواند باعث سوزش چشم شود. ضدآفتاب های مقاوم در برابر آب کمتر «رونده» هستند و برای مناطق اطراف چشم ها پیشنهاد می شوند.
▪ حساسیت پوستی: از آنجایی که احتمال ایجاد حساسیت به دنبال مصرف تمامی محصول های پوستی امکان پذیر است یک مشکل متداول دیگر، حساسیت پوستی پس از مصرف ضدآفتاب است. این مساله بیشتر در مورد ضدآفتاب های شیمیایی مشکل زاست. ضدآفتاب های فیزیکی، عموما باعث واکنش های پوستی نمی شوند. در بسیاری موارد، حساسیت پوست ناشی از تماس با ضدآفتا ب ها، به دلیل سایر سازه های موجود در محصول، مثل عطرها یا نگه دارنده ها است و لزوما به خاطر خود ضدآفتاب نیست.
حساسیت پوستی در افراد می تواند به شکل قرمزی، سوزش یا خارش ظاهر شود و حتی در مواردی پس از التهاب، لک ایجاد کند. با توجه به این موضوع که ضدآفتاب های حاوی فیلترهای شیمیایی می توانند ایجاد حساسیت بکنند، مصرف کننده می تواند از ضدآفتاب فیزیکی استفاده کند. در همین راستا این نکته را نیز باید درنظر داشت که متاسفانه ورود یا تولید محصول های آرایشی و پوستی فاقد نام و نشان معین، تقلبی و یا فاقد تاییدیه وزارت بهداشت نیز در ایجاد عوارض ناشی از مصرف آنها سهم عمده ای دارند و بنابراین ایجاب می کند تا مصرف کنندگان، محصول های معتبر با تاییدیه وزارت بهداشت را از مراکز معتبر تهیه کنند تا از این گونه مشکل ها به مقدار قابل ملاحظه ای کاسته شود.
● خلاصه اینکه...
خلاصه اینکه بررسی های اخیر افزایش آمار شیوع تومورهای پوستی را در میان مردم، با وجود افزایش آگاهی و تولید روزافزون ضدآفتاب ها نشان می دهد. دلیل اصلی به طور آشکار این است که مصرف کنندگان آنها با تصور اشتباه از برخورداری از امنیت و حفاظت کامل، به قرار گرفتن طولانی مدت در برابر آفتاب ترغیب می شوند. باید به خاطر سپرده شود که، با ماندن در آفتاب برای مدت زمان طولانی، حتی فردی که به شکل کامل و مناسب پوستش را با یک ضدآفتاب پوشانده است، به پوستش اجازه می دهد که مقدار مشخصی از تابش که باعث صدمه به پوست می شود را جذب کند.
ضدآفتاب ها آخرین خط دفاعی در برابر خورشید هستند. آنها برای ایجاد مقداری محافظت در برابر بخش هایی از بدن، مثل صورت و دست ها، که به ناچار در معرض آفتاب هستند، طراحی شده اند. خط مقدم دفاع، اجتناب از خورشید تا حدامکان است.
۲۴ ساعت اول زندگی مهم است!
۲۴ ساعت اول زندگی نوزاد دوره ای بسیار مهم است که نوزاد سعی دارد در آن زمان، خود را با محیط خارج از رحم تطبیق بدهد و تغییر و تحولات زیادی در سیستم قلب و عروق، سیستم تنفسی، حرارتی و متابولیک او اتفاق می افتد و در بیمارستان نیز اقداماتی برای نوزاد انجام می شود که برای حفظ سلامت او مهم است....
نوزادان سالم معمولا ۲۴ ساعت اول پس از تولد را در زایشگاه به سرمی برند. البته در بعضی جاها ممکن است مادر و نوزاد را قبل از ۲۴ ساعت هم ترخیص کنند که البته توصیه می کنم نوزاد حتما ۲۴ ساعت اول پس از زایمان طبیعی و ۴۸ ساعت پس از زایمان سزارین را در بیمارستان بگذارند تا تحت نظر پزشک و تیم پزشکی باشد؛ چون ساعات اولیه زندگی بسیار مهم است.
اولین تماس فیزیکی نوزاد با مادراگر زایمان به روش طبیعی انجام شود و نوزاد طبیعی و رسیده به هنگام تولد مشکلی نداشته باشد، بهتر است به محض تولد و حتی قبل از اینکه بندناف اش بریده شود او را روی سینه یا شکم مادر قرار داد. به واسطه حرارت بدن مادر، کنترل حرارتی بدن نوزاد، بهتر انجام می شود. تماس پوست به پوست و چشم به چشم مادر و نوزاد از نظر عاطفی برای مادر و نوزاد حایز اهمیت است و حتی دیده شده که نوزادانی که این مرحله را می گذرانند در آینده، ارتباط بهتر و قوی تری با مادر خود برقرار می کنند. وقتی نوزاد روی شکم مادر قرار داده می شود با حالتی همچون خزیدن سعی در رفتن به سمت سینه مادر دارد و خیلی از اوقات دیده می شود وقتی دهان نوزاد با سینه مادر تماس پیدا می کند، سعی در گرفتن سینه می کند که این از نظر طبی، بسیار مهم و بااهمیت است. حتی نوزاد در همان لحظه می تواند سینه مادر را گرفته و آغوز که مهم ترین قسمت شیر مادر است را هرچند به مقدار کم بخورد.
● خشک و گرم نگه داشتن نوزاد
پس از این مرحله، نوزاد باید خشک شده و گرم نگه داشته شود. این کار برای اینکه نوزاد حرارت بدن اش را از دست ندهد و جهت پیشگیری از استرس سرما در نوزاد بسیار مهم است.
● تعیین نمره آپگار
در مرحله بعد، یک ارزیابی اولیه در اتاق زایمان روی نوزاد توسط پزشک یا پرستار انجام می شود تا ببیند نوزاد از نظر ناهنجاری های ظاهری مشکلی دارد یا خیر. پس از این ارزیابی کودک از لحاظ ۵ مورد که شامل بررسی ضربان قلب، رنگ پوست، فعالیت و رفلکس های طبیعی نوزاد، تونیسیته یا میزان سفتی عضلات و تنفس است، در دقایق اول و پنجم پس از تولد مورد ارزیابی قرار می گیرد و نمراتی از ۰ تا ۲ دریافت می کند که جمع آنها ۱۰ می شود. این نمره که تحت عنوان عدد آپگار شناخته می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار است و درجه سلامت کودک را نشان می دهد. این نمره در دقایق اول و پنجم در کارت نوزادی ثبت می شود.
● کنترل وزن، قد و دورسر نوزاد
پس از انجام کارهای اولیه و پس از اینکه وضعیت نوزاد تثبیت شد، او را برای کنترل وزن، قد و دورسر می برند و وضعیت تنفس، ضربان قلب و درجه حرارت او را بررسی می کنند.
استحمام نوزادبرحسب دستورالعمل زایشگاه ها ممکن است زمان حمام کردن نوزاد فرق کند. در بعضی از زایشگاه ها ۴ ساعت پس از زایمان و در بعضی جاها ۶ ساعت پس از زایمان کودک را استحمام می کنند. در رابطه با استحمام نوزاد اختلاف نظرهایی وجود دارد که اصلا نوزاد استحمام بشود یا فقط نقاطی را که آلوده به خون و ترشحات است را تمیز کنند و اگر قرار است استحمام شود بهترین زمان آن، چه مدتی پس از زایمان است. معمولا نوزاد را در ساعات اولیه حمام نمی کنند زیرا همان طور که ذکر شد در این ساعات تغییر و تحولات زیادی در اندام های مختلف بدن رخ می دهد.
این دوره، دوره بسیار مهمی است و اگر کوچک ترین اشکالی در این تغییرات حاصل شود ممکن است برای نوزاد مساله ساز باشد. به همین دلیل ما به هیچ وجه حمام کردن نوزاد را بلافاصله پس از تولد توصیه نمی کنیم زیرا هم ممکن است نوزاد سرمازده شود و هم اینکه ممکن است خدشه ای در تغییرات ارگان های مهم بدن ایجاد شود. بنابراین بهتر است حداقل ۴ تا ۶ ساعت بعد از تولد استحمام انجام شود تا علاوه بر مواردی که ذکر شد ورنیکس یا لایه چربی روی پوست نوزاد به سرعت از بین نرود. زیرا این لایه خود می تواند یک پوشش محافظتی برای نوزاد باشد.
● معاینه پزشکی
در طول ۲۴ ساعت اول پس از تولد، معاینه هر نوزاد طبیعی یک امر مهم است. معاینه بالینی نوزاد بهتر است در حضور مادر انجام شود تا مادر از سلامت کامل نوزاد خود اطمینان حاصل کند و چنانچه این معاینه بدون حضور مادر انجام شود پزشک اطفال باید مراتب سلامت نوزاد را به اطلاع مادر برساند.
● هم اتاق کردن مادر و نوزاد
معمولا کودکان سالم و رسیده را پس از طی همه این مراحل به اتاق مادر برده و در کنار او قرار می دهند که اصطلاحا به آن هم اتاقی می گویند. این کار مزایا و فواید بسیاری، هم برای مادر و هم برای نوزاد دارد. وقتی نوزاد با مادرش هم اتاق شد، مادر می تواند به نوزادش شیر بدهد و این کار را هر زمان که نوزاد شیر خواست باید انجام دهد. شیردهی به نوزاد توسط مادر در ساعات اولیه پس از زایمان بسیار پراهمیت است و بنای یک شیردهی خوب را در ۲ سال بعد پایه ریزی می کند. یک باور غلطی که در این زمینه وجود دارد، این است که چون مادر خسته است، پس فعلا به نوزاد شیرخشک یا آب قند بدهیم تا خستگی مادر رفع شود.
این باور باید اصلاح شود و نوزاد از همان دقایق اول شیر خوردن را شروع کند. با همه اینها، مادر نیاز به کمک و حمایت خانواده و پرسنل بهداشتی دارد و حتی باید قبل از زایمان در مورد شیردهی آموزش کافی دیده باشد تا بتواند یک شیردهی موفق داشته باشد. هم اتاقی مادر و نوزاد، استحکام پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد و کنترل حرارتی بدن نوزاد را به دنبال دارد. ضمن اینکه استفاده از آغوز مادر به عنوان یک واکسن که حاوی آنتی بادی های مختلفی است و نوزاد را از بسیاری از بیماری ها محافظت می کند و کاهش احتمال عفونت های بیمارستانی در نوزاد را نیز به دنبال دارد.
● واکسیناسیون
توصیه می شود واکسن هپاتیت B در ساعت های اولیه تزریق شده و واکسن ب . ث . ژ و قطره فلج قبل از ترخیص از زایشگاه به نوزاد داده شود. همچنین تزریق ویتامین K به نوزاد جهت پیشگیری از خون ریزی های احتمالی بسیار حایز اهمیت است. در بعضی از مکان ها از قطره چشمی هم برای جلوگیری از عفونت چشم در نوزادان استفاده می شود که البته ما توصیه می کنیم در یک ساعت اول این کار انجام نشود زیرا یک ساعت اول، ساعت هوشیاری نوزاد است و مهم است که در آن یک ساعت نوزاد تماس چشم به چشم با مادرش برقرار کند و این ارتباط چشمی توسط قطره چشمی دچار مشکل نشود. بنابراین توصیه می شود که اگر قرار است قطره چشمی در چشمان نوزاد چکانده شود بعد از یک ساعت اول این کار انجام شود.
● کنترل ادرار و مدفوع
باید مطمئن باشیم که نوزاد در ۲۴ ساعت اول پس از زایمان حتما ادرار و مدفوع داشته باشد. رنگ طبیعی مدفوع نوزاد در ۲۴ ساعت اول پس از تولد سبز تیره و چسبناک است و طی دو روز بعد مدفوع به رنگ قهوه ای روشن در آمده و حالت چسبندگی آن کمتر می شود.
● مراقبت از بندناف
بهترین روش مراقبت از بند ناف، خشک نگه داشتن آن بدون استفاده از آنتی بیوتیک ها و یا مواد ضدعفونی کننده موضعی است.
مالاريا ، نشانهها و درمان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مالاريا عامل بسيار شايع تب در كشورهاي گرمسيري است. شروع بيماري با خستگي، ضعف و سردرد، درد بدن و تب است كه دقيقا شبيه بيماريهاي ويروسي معمولي مثل سرماخوردگي است.
تبهاي شديد و دورهاي كه در برخي موارد به بالاي 40 درجه ميرسد، قبل از شروع درمان در بيماران وجود دارند به طوري كه بيمار هر سه روز يك بار دچار تب شديد و لرز ميشود كه چند ساعت ادامه دارد و سپس بهبودي پيدا ميكند. اين افزايش درجه حرارت در واقع يك مكانيسم دفاعي براي از بين بردن انگل مالارياست، زيرا در دماي زياد انگلها كشته ميشوند. مكانيسم دفاعي ديگر بدن فعال شدن طحال در به دام انداختن گلبولهاي سرخ آلوده است، به اين ترتيب در بيماري مالاريا طحال بزرگ شده و با از بين رفتن گلبولهاي سرخ آلوده بيمار دچار كمخوني ميشود.
نكته جالبي در مالاريا وجود دارد و آن اين كه در كشورهاي آفريقايي برخي بيماريهاي خوني مثل كمخوني داسيشكل (كه در آن گلبولهاي سرخ به شكل داسي هستند) و تالاسميها شايعتر هستند. علت اين است كه اين نوع كمخوني باعث مقاومت در مقابل نوع كشنده مالاريا ميشود و بنابراين در بستر زمان افرادي كه اين انواع كمخوني را داشتهاند بيشتر زنده مانده و زندگي كردهاند.
مشكل مهمي كه در بيماران دچار نوع بدخيم مالاريا (فالسي پاروم) ايجاد ميشود، اين است كه گلبولهاي سرخ آلوده زائدهاي پيدا ميكنند كه باعث چسبيدن آنها به جدار رگها و به يكديگر ميشود و اين موضوع باعث بند آمدن خون در رگها ميشود.
بسته شدن رگهاي مغزي در مالاريا كه باعث خوابآلودگي و كما ميشود، عارضه مهم و اصلي مالارياي فالسي پاروم است. از عوارض ديگر مالاريا افت قند خون است كه بخصوص در بچهها و خانمهاي باردار ايجاد عارضه و مرگ ميكند. بخصوص اين كه در حال حاضر داروي «كينين» كه در درمان مالارياي مقاوم استفاده ميشود، نيز خود باعث افت قند ميشود. انگل مالاريا علاوه بر انسداد رگهاي مغزي باعث بسته شدن رگهاي جفت در خانمهاي باردار ميشود و منجر به كوچك ماندن جنين و زياد شدن مرگ دوران جنيني و نوزادي ميشود.
تشخيص بيماري مالاريا با ديدن انگل در لام خون محيطي است. لام خون به معني پخش كردن يك قطره خون روي يك شيشه مستطيلي شكل است كه بعد از رنگآميزي آن را زير ميكروسكوپ بررسي ميكنيم. وقتي براساس علائم خيلي به بيماري مشكوك باشيم حتي اگر يك بار لام خون منفي بود، بايد در روزهاي بعد آن را تكرار كنيم.
درمان بيماري مالاريا در انواع خوش خيم با داروهايي مثل «كلروكين» طي يك دوره چند روزه انجام ميشود. متاسفانه در حال حاضر انواع بدخيم مالاريا به بسياري از داروها مقاوم هستند؛ البته داروهايي مثل «آرتزونات» و «مفلوكين» براي درمان اين دسته از بيماران به بازار آمده است.
دكتر رضا كريمي
متخصص بيماريهاي داخلي
صبحانه سالم با خامه كم چرب و ساده
مصرف خامه يا سرشير به همراه چاي شيرين در وعده صبحانه خالي از لطف نيست. اين فرآورده لبني پرچرب زماني لذيذتر ميشود كه آن را همراه با شيره خرما، عسل يا شكلات ميل كنيم. حال پرسش اينجاست ارزش تغذيهاي خامه چه ميزان است؟ فرق ميان خامه با سرشير چيست؟ آيا خامه مورد استفاده در قناديها همان خامهاي است كه در وعده صبحانه استفاده ميكنيم؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ارزش تغذيهاي خامه
مواد مغذي موجود در خامه مانند شير است. با اين تفاوت كه مقدار چربي آن بيشتر و متراكمتر است. ميزان چربي موجود در خامه برحسب نوع خامه از 30 تا 60 درصد متغير است. خامه ساده با 10 تا 18 درصد چربي براي تهيه نوشيدنيها، خامه صبحانه با 30 تا 35 درصد چربي جهت مصارف خانگي و خامه قنادي با 40 درصد چربي جهت تهيه بستني، كيك و شيريني خامهاي استفاده ميشود. هر چه خامه پرچربتر باشد ميزان ويتامينهاي محلول در آب نظير ويتامينهاي B و C و اسيد فوليك آن كاهش يافته و بر ميزان ويتامينهاي محلول در چربي نظير ويتامينهاي A، E و D آن افزوده ميشود. به گونهاي كه غلظت ويتامين A خامه بسته به درصد چربي آن از 2 تا 12 برابر افزايش مييابد. اما با تمام اين مزايا نبايد فراموش كرد كه خامه، كالري بسيار بالايي دارد و افرادي كه تمايل به كنترل وزن دارند بايد مصرف آن را محدود كنند. افراد مبتلا به قند و چربي خون بالا نيز بايد از مصرف آن بپرهيزند.البته امروزه در صنعت، خامههاي رژيمي يا گياهي توليد ميشوند كه به علت پايين بودن ميزان چربي اشباع، اسيدهاي چرب ترانس و عدم وجود كلسترول ضرر كمتري دارند. معمولا در اين نوع خامهها از جانشين شوندههاي چربي استفاده ميشود كه اغلب داراي پايه نشاستهاي، سلولزي يا پروتئيني هستند. اما با اين وجود به بيماران قلبي ـ عروقي و افراد داراي چربي خون بالا توصيه ميشود كه اين محصول را نيز با نظر پزشك مربوطه استفاده كنند.
تفاوت خامه با سرشير
برخي افراد تصور ميكنند اگر سرشير را جايگزين خامه كنند، ديگر در معرض خطرات ناشي از چربي خون بالا نخواهند بود. اما بايد دانست كه سرشير همان خامه است. سرشير، نوعي خامهگيري خانگي است كه در گذشته بسيار متداول بوده، در اين روش شير گرم را به تدريج خنك ميكنند. طي اين زمان گويچههاي چربي به همراه مقداري از پروتئينهاي كازئين روي سطح شير بسته ميشوند كه به آن «سرشير» گويند. اما امروزه جهت تهيه انواع خامهها بويژه خامه صبحانه از دستگاه خامهگير كه به كمك نيروي گريز از مركز عمل مي كند، استفاده ميكنند. بنابراين تنها تفاوت بين خامه و سرشير تنها در غشاي گويچههاي چربي آن است و هر دو از لحاظ ميزان چربي اشباع و كلسترول برابر و به يك ميزان كالري به بدن ميرسانند.
خامههاي قنادي
موضوع ديگر خامههاي قنادي هستند كه اغلب افراد به گمان آن كه اين خامهها سفيده زده شده تخممرغ به همراه مقدار كمي خامه و شكر هستند، آن را كمكالري و بيضرر ميدانند، اما بايد دانست كه خامههاي قنادي، حاوي 35 تا 38 درصد چربي هستند كه گاهي براي قوام بيشتر، محتواي چربي آن را به 40 درصد نيز ميرسانند. بنابراين هر چه خامه قنادي غليظتر و قوام بيشتري داشته باشد پرچربتر است. اكثر شيرينيهاي خامهاي، دسرها، كيكها و بستنيها از خامههاي پرچرب كه داراي چربي اشباع و كلسترول بالايي هستند به همراه مقدار زيادي شكر تهيه ميشوند كه مقدار مازاد شكر آنها علاوه بر چربي خامه، در بدن به چربي ذخيرهاي تبديل مي شود و اين امر منجر به كاهش حساسيت بدن نسبت به ترشح انسولين و همچنين به دنبال آن افزايش قند و چربي و فشار خون و ابتلا به بيماريهاي شرياني ميشود.
توصيهها
از خريد سرشيرهايي كه به روش سنتي و به صورت فلهاي و باز عرضه ميشوند جدا اجتناب كنيد. اين محصولات به صورت غيربهداشتي توليد و عرضه ميشوند و اغلب به دليل آن كه از شيرهاي جوشيده نشده به دست ميآيند، آلوده به انواع باكتريهاي سل، بروسلا، ليستريا، استافيلوكوك و انواع بيماريهاي اسهالي هستند كه براي مصرفكننده بسيار مخاطرهآميز است.خامه را بايد در يخچال در دماي 4 درجه سانتيگراد به مدت 6 روز نگهداري كرد. خامه تاريخ گذشته در اثر لاكتو باسيلها ترش شده و بيماريزا ميشود.
هنگام خريد خامه به تاريخ مصرف و مجوز بهداشت آن توجه كنيد و از خريد محصولاتي كه تنها يك روز به تاريخ انقضاي آنها مانده بپرهيزيد.
عسل، خرما و شكلات طعمدهندههايي هستند كه در صنعت به خامه اضافه ميشوند. اين خامههاي طعمدار علاوه بر چربي خامه، حاوي شكر زيادي هستند كه كالري محصول را 2 تا 3 برابر افزايش ميدهند. بنابراين مصرف اين محصولات را محدود كنيد.
كلسترول بد هم براي بدن مفيد است
يك مطالعه كه به تازگي انجام شده نشان داده است كه ليپوپروتئين (LDL) و يا به اصطلاح «كلسترول بد» به اندازه اي كه در سال هاي اخير اعلام شده بد نيست.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
همواره به LDL به عنوان كلسترول «بد» اشاره مي شود زيرا اين كلسترول در ديواره هاي رگ ها تجمع مي يابد و باعث آهسته شدن جريان خون مي شود كه اغلب به بيماري قلبي و حملات قلبي منجر مي شود.
اما به گفته محققان، LDL در راستاي يك هدف بسيار مفيد خدمت مي كند، به طوري كه اين كلسترول به عنوان يك علامت هشدار دهنده اعلام مي كند كه در جايي از بدن ايرادي وجود دارد و علائم هشدار را به بدن ارسال مي كند.
محققان در اين مطالعه 52 بزرگسال 60 تا 69 ساله را كه در مجموع در وضعيت سلامتي خوبي به سر مي برند اما از لحاظ فيزيكي فعال نبودند و هيچكدام از آنها در يك برنامه ورزشي شركت نمي كردند مورد بررسي قرار گرفتند.
اين مطالعه نشان داد كه پس از انجام تمرينات ورزشي سخت شركت كنندگاني كه سطح كلسترول بد را داشتند بيشترين توده ماهيچه اي را درست كرده بودند كه نتيجه بسيار غير منتظره اي بود و موجب حيرت و تعجب شد.
اين مطالعه نشان داد كه براي درست كردن توده ماهيچه اي بيشتر به ميزان مشخصي LDL نياز داريد.
جاي ترديد نيست كه بدن انسان به هر دو كلسترول LDL و HDL نياز دارد و حقيقت اين است كه هر دو اين كلسترول ها خوب هستند.
به گفته محققان، نمي توان به راحتي تمام كلسترول هاي بد را بدون ايجاد مشكلات جدي از بدن دور كرد.
مردم اغلب مي گويند كه مي خواهند از دست تمام كلسترول هاي بد رها شوند اما حقيقت اين است كه اگر چنين كاري بكنند جان خود را از دست مي دهند.
بافت هاي بدن ما به كلسترول نياز دارند و LDL اين نياز را تامين مي كند. HDL يا كلسترول خوب پس از جبران اين كمبود از بين مي روند و هر چهLDL بيشتري در خون وجود داشته باشد بهتر مي توان در طول تمريات بدن سازي ماهيچه ساخت.
محققان افزودند: نتيجه كلي اين است كه LDL يا كلسترول بد همانند يك يادآور هشدار مي دهد كه در جايي از بدن ايرادي وجود دارد و لازم است كه اين مشكل را پيدا كرد.