آیا نوجوانانِ عصر ما سریعتر از موقع به بلوغ میرسند؟
امروزه در مقایسه با دهه های گذشته به نظر می رسد نوجوان در بسیاری از مسایل پیشتاز شده اند. اما این مساله تنها جنبه مثبت ماجرا را شامل نمی شود. به نظر می رسد بلوغ نوجوانان هم کمی جلوتر افتاده و این موضوع کمی والدین را نگران می کند.
● بزرگی سینه ها با چاقی در ارتباط است
اولین نشانه رسیدن به بلوغ در دخترها رشد سینه هاست. امروزه به نظر می رسد این نشانه در دخترها کمی سریع تر از قبل خود را نشان می دهد و البته نباید فراموش کرد که نسبت به دهه های گذشته دختران ما چاق تر هم شده اند. به عبارت ساده تر تشخیص بافت چربی از بافت پستان کمی سخت است. رشد سینه ها معمولا باید از ۱۱ سالگی آغاز شود اما گاهی بین ۹ تا ۱۳ سالگی نیز اتفاق می افتد که کاملا طبیعی است. قبل از ۲ سالگی نیز در ناحیه سینه برآمدگی هایی به وجود می آید که به دلیل فعالیت زیاد و ترشح بالای هورمون استروژن است. این برآمدگی به تدریج از بین رفته و تا زمان بلوغ خود را نشان خواهد داد.
▪ چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر رشد سینه ها قبل از ۸ سالگی آغاز یا تا بعد از ۱۳ سالگی به تاخیر بیفتد. در ۸۰ درصد موارد بلوغ تسریع شده بدون علت است اما مشاوره با پزشک الزامی است زیرا می تواند نشانه یک ناراحتی خاص بود و نیاز به درمان داشته باشد. در مورد تاخیر در بلوغ هم پزشک پس از ویزیت به این موضوع توجه خواهد کرد که آیا بلوغ نزدیک است یا تاخیر آن به دلیل بیماری خاصی است.
● جلوافتادگی دوره های ماهانه
معمولا ۲ سال پس از آغاز رشد سینه ها، پریود نیز آغاز می شود. در سال ۱۹۶۰ میلادی طبق آمار سن میانگین آغاز دوره ها ۱۴ سالگی بود اما امروزه به طور میانگین دخترها ۵/۱۲ سالگی پریود می شوند. از جمله دلایل تسریع این موضوع بهتر شدن وضعیت اجتماعی اقتصادی مردم و همچنین شیوع چاقی بین نوجوانان است. برخی هورمون ها که در بافت چربی وجود دارند مثل لپتین عامل اصلی جلوافتادگی دوره های ماهانه هستند. این موضوع به اثبات رسیده که دخترهای لاغر دیرتر از دخترهای چاق پریود می شوند. البته این موضوع تا حدی به سابقه خانوادگی نیز بستگی دارد. در صورتی که مادر دختر زود پریود شده باشد، احتمال آنکه دختر نیز در سن پایین تر پریود شود، بالاست.
▪ چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دوره ماهانه قبل از ۱۰ سالگی آغاز یا تا بعد از ۱۵ سالگی به تاخیر بیفتد.این موضوع ارتباط مستقیمی با وراثت دارد اما در عین حال نباید فراموش کرد ممکن است فرد مبتلا به بیماری خاصی باشد.
● بزرگ شده بیضه ها
اولین نشانه بلوغ در پسرهااولین نشانه های رسیدن به بلوغ در پسرها در حدود ۵/۱۱ سالگی بروز می کند. کاملا طبیعی است که برخلاف دخترها این نشانه از چشم والدین پسرها دور بماند. بعد از رشد بیضه ها معمولا آلت تناسلی است که در ۱۳ سالگی بزرگ می شود.
▪ کی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه شدید که در ۱۳ سالگی هنوز رفتار پسر شما نسبت به جنس مخالف بچگانه است. معمولا برای پسرها دشوار است که بخواهند همراه والدین برای ویزیت به پزشک مراجعه کنند. با این حال اگر گمان می کنید فرزند شما بعد از این سن هنوز نگاهی بچگانه به آلت تناسلی و جنس مخالف خود دارد لازم است یا خود با او صحبت کرده یا به پزشک مراجعه کنید.
● رشد موها چندان ربطی به بلوغ ندارد.
به طور کل رشد موهای شرمگاهی در دخترها در فاصله زمانی بین رشد سینه ها و آغاز پریود یعنی حدود ۱۲ سالگی و در پسرها از ۱۳ سالگی آغاز می شود. اما به طور دقیق نمی توان گفت رابطه مستقیمی بین آغاز رویش موها و بلوغ وجود دارد.به طور مثال چاقی در دخترها می تواند سبب تسریع فعالیت غدد فوق کلیوی و آغاز رویش موها شود اما با این حال رشد موهای شرمگاهی در دختران قبل از آغاز دوره رخ می دهد.
▪ چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
۱) اگر رشد موها در دختر قبل از ۸ سالگی و در پسر قبل از ۱۰ سالگی آغاز شد، در این صورت پزشک موضوع را مورد بررسی قرار می دهد تا متوجه شود دلیل این امر مشکل های هورمونی است یا خیر و اگر لازم بود برای پیشگیری از این موضوع درمانی را آغاز خواهد کرد.
۲) اگر رشد موها در دختری بعد از آغاز پریود دیده نشد.این موضوع می تواند نشانه ابتلا به بیماری خاص باشد و باید حتما آن را با پزشک در میان گذاشت.
● رشد پسرها و دخترها متفاوت است
رشد ناگهانی معمولا با بلوغ در ارتباط بوده و مربوط به هورمون زنانه استرادیول است. پیک رشد در دخترها از ابتدای بلوغ یعنی ۱۱ سالگی است و در ۱۵ سالگی نیز رشد آنها متوقف می شود. رشد پسرها کمی دیرتر آغاز می شود و پیک رشد آنها در ۱۳ سالگی است. بدن آنها همزمان با آغاز ساخت هورمون مردانه تستوسترون، هورمون زنانه استرادیول را هم تولید می کند. به عبارت دیگر ابتدا باید در خون به اندازه کافی هورمون تستوسترون وجود داشته باشد و پسر به بلوغ رسیده باشد تا هورمون استرادیول فعالیت خود را آغاز کند و پیک رشد شروع شود.
▪ کی به پزشک مراجعه کنیم؟
۱) اگر قد فرزند شما نسبت به هم سن و سالانش کوتاه تر است.این موضوع می تواند نشانه به تاخیر افتادن بلوغ باشد و به ویژه در پسرها مشکل های روحی ایجاد کند.
۲) اگر به نظرتان رشد فرزندتان بسیار کند است.این موضوع نیز ارتباط مستقیمی با بلوغ دارد و باید از سوی پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
شایع ترین علل ایجاد لک در صورت
ملاسما یکی از شایع ترین علل ایجاد لک صورت است و اغلب در خانم های مراجعه کننده برای درمان لک صورت دیده می شود که یک لک اکتسابی قهوه ای رنگ است که به صورت آهسته به وجود می آید.
به دلیل اینکه این لک ها بیشتر در زنان حامله ظاهر می شود یا عود می کند، به لک های حاملگی شهرت دارد، ولی می تواند در خانم های مجرد و به ندرت در مردان نیز دیده شود. این لک ها بیشتر در گونه ها، پیشانی و چانه دیده می شود و در افراد سبزه مشخص است. تیرگی یا لک پوست معمولا پس از زایمان ناپدید می شود، اما ممکن است برای ماه ها یا سال ها باقی بماند.
این نوع لک صورت ممکن است بدون علت مشخص یا به صورت خانوادگی، مخصوصا در افرادی که حتی در تماس با نور آفتاب خفیف تیره می شوند، دیده شود. بعضی خانم ها متوجه می شوند که درست قبل از قاعدگی، لک ها واضح تر می شود. ملاسما یا لک حاملگی به طور شایع در خانم هایی که قرص ضد بارداری مصرف می کنند، دیده می شود که در تماس با نور آشکارتر می شود.
این خانم ها هنگامی که حامله شوند، همین لک را پیدا می کنند. زمان زیادی طول می کشد تا پس از قطع قرص ضد حاملگی، این لک بر طرف شود و یا ممکن است که هرگز به طور کامل برطرف نشود.
● کک مک یا فرکل(FRECKLE)
کک و مک بیشتر در افراد با پوست روشن، موهای قرمز یا بلوند و چشمان آبی دیده می شود و از سن ۵ سالگی شروع می شود که به صورت لک های کوچک قهوه ای روشن، در مناطق باز بدن مثل صورت، شانه و پشت دیده می شود.
در تابستان تعداد، اندازه و عمق کک مک افزایش می یابد و در زمستان کوچک تر، روشن تر و کم تعدادتر می شود. این نوع پیگمانتاسیون ممکن است از نظر زیبایی آزار دهنده باشد، ولی خطری ندارد. در افراد مبتلا به فرکل، شیوع خال های بدن افزایش می یابد. کک مک هایی که در سنین پایین شروع می شود و در زمستان هم باقی می ماند، بایستی حتما توسط پزشک بررسی گردد.
● لک های پیری
این لک ها در اثر تماس حاد یا مزمن با نور آفتاب و افزایش سن بوجود می آید. معمولا لک های قهوه ای رنگ مسطح به اندازه یک سانتی متر یا بیشتر که روی صورت و پشت دست ها، در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی شروع می شود و با افزایش سن گسترده تر، پررنگ تر و با تعداد بیشتر نمایان می شوند.
هر چند در نمونه برداری تغییرات بدخیمی ندارند، ولی می توانند در سال های بعد تبدیل به ضایعات بدخیم شوند. لذا بایستی درمان شوند.
● لک های ناشی از سو تغذیه و کمبود ویتامین
این لک ها در اثر کمبود ویتامین B۱۲ اتفاق افتاده و در نژادهای با پوست تیره شایع تر است. این لک ها ظاهر لکه لکه دارند. در اثر کمبود ویتامین A این لک ها گسترده بوده و همراه با برجستگی های شبیه پوست مرغ ظاهر می شود. همچنین در کمبود اسید فولیک، کمبود اسید اسکوربیک (ویتامین C) و در انواع کم خونی ها نیز لک های مشابه دیده می شود.
● لک در اثر مصرف بعضی داروها
مصرف بعضی داروها از قبیل کلرپرومازین، دی پنیسیلامین، هیدانتوئین، داروهای ضد مالاریا و داروهای ضد سرطان باعث ایجاد لک به اشکال گوناگون به همراه علائم دیگر می شوند. مصرف طولانی مدت قرص ماینوسیکلین در درمان جوش و غرور جوانی، باعث تیرگی پوست در نواحی جوش های ملتهب و قرمز می شود.
● لک ناشی از التهاب پوست
این نوع لک پس از التهاب های پوستی در اثر بیماری هایی مثل لیکن پلان (بیماری التهابی پوست و دهان)، لوپوس اریتماتویا (بیماری التهابی بافت همبند پوست)، بعد از سوختگی پوست در اثر آفتاب سوختگی یا سوختگی خفیف با عوامل دیگر، جوش غرور جوانی دست کاری شده، سائیدن پوست برای برطرف کردن اسکار(جای زخم) و فرو رفتگی پوست در همان محل ایجاد می شود.
این لک ها در نژادهای تیره و افراد سبزه شایع تر است و بیشتر در نواحی باز بدن مثل صورت رخ می دهد. همچنین ضربه به پوست، محکم کشیدن کیسه و لیف زبر در حمام یا مالش پوست ران ها روی یکدیگر هنگام راه رفتن در افراد چاق، می تواند باعث ایجاد لک در همان محل شود.
● لک ناشی از بیماری ها
لک در اثر بیماری هایی مثل آسم ، نارسایی کبدی و کلیوی که در زمان حملات آسماتیک، تیرگی منتشر پوست برای سه تا چهار روز ممکن است وجود داشته باشد.
همچنین در روماتیسم و نارسایی کلیه و سیروز کبدی و بعضی بیماری های دیگر تیرگی گسترده ی پوست دیده می شود.
● لک هایی با علل متفرقه
سایر علل ایجاد لک های تیره پوست شامل: ملانیسم یا لک ارثی منتشر بدن; لک اطراف دهان; لک اطراف چشم و لک های کوچک قهوه ای در نقاط مختلف بدن است که می تواند همراه یا بدون علایم دیگر باشند. عطرها و ادوکلن هایی که حاوی متوکسی پورالن و برگاموت هستند، اگر پس از استعمال روی پوست در معرض نور آفتاب قرار گیرند، باعث لک های تیره در پشت گوش، گردن وصورت می شوند. لک های شغلی نیز در اثر تماس با ترکیبات حاوی تار مانند آسفالت و روغن های معدنی، و تماس با نور آفتاب به وجود می آیند. علل زیاد دیگری نیز در ایجاد لک روی صورت و بدن موثرند که به دلیل نادر بودن، ذکر آنها ضروری نیست، ولی حتما بایستی توسط پزشک در موقع مراجعه مد نظر قرار گیرد.
● درمان لک های قرمز
لک های تیره پوست، همان طوری که گفته شد، علل مختلفی دارند که بایستی بعد از بررسی علمی علت، معاینه دقیق و گرفتن شرح حال از بیمار، و بعضی مواقع پس از انجام آزمایشات و حتی تکه برداری از پوست، درمان شوند. گاهی افراد غیرمتخصص یا آرایشگاه ها، برای درمان لک صورت، یک یا چند نوع کرم ضد لک را بدون توجه به علت آن تجویز می کنند. بعضی از این داروها تحت عنوان داروهای گیاهی، ممکن است حاوی ترکیباتی باشند که در دراز مدت برای پوست وضعیتی بوجود می آورند که حتی توسط متخصصین پوست هم غیر قابل درمان شوند. روش های متعددی برای درمان لک صورت وجود دارد که پزشک پس از بررسی های اولیه، از آنها استفاده می کند.
استفاده از داروهای موضعی مثل هیدروکسین، تره سنیونین، اسیدهای آلفا هیدروکسی، اسید کوجیک، اسید آزلاتیک و کراترکسی ها مثل اسید ساسبک، اسید لاکتیک; و نیز روش های درمانی مانند پلیگیک های شیمیایی مثل TCA ، فنول، محلول جستر و پا ارم بریزن، کوتر کرایو; و به کارگیری لیزرهای اربیوم یاک، لیزرCO۲ و لیزر روبی مواردی هستند که پزشک با توجه به وضعیت بیمار، نوع لک و علت آن، برای درمان از آنها استفاده می کند.
کی از نفس می اُفتد این قلیان؟!
از لابلای دود غلیظی که همه جا را گرفته، دارم به عکس شاه قاجار نگاه می کنم که روی شیشه قلیان در حال لبخند زدن است و شاید پیش خودش به میراثی که برای جوانان امروز به یادگار گذاشته افتخار می کند....
● راستی این قلیان دارد با ما چه می کند؟!
یکی از عواملی که در چند سال اخیر موجب همه گیری مصرف قلیان در بین جوانان شده است، تصور بی زیان بودن استعمال آن است. دکتر انوشیروان محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، در این مورد می گوید: «در حال حاضر تصور غلطی در جامعه حاکم شده که مضرات سیگار بیش از قلیان است و همین مساله باعث شده که قلیان کم کم جای خود را در بین خانواده ها باز کند. ما وقتی آثار سوء سیگار و قلیان را با هم مقایسه می کنیم، می بینیم که آثار سوء و عوارض قلیان نسبت به سیگار به مراتب بیشتر است. متاسفانه با توجه به رواجی که قهوه خانه های سنتی در جامعه پیدا کرده، به تدریج همه گیری مصرف آن به رده های سنی جوانان و نوجوانان نیز کشیده شده و این مساله کم کم در حال تبدیل شدن به یک فرهنگ است.»
● والدین بی خبر
یکی دیگر از عواملی که در گسترش مصرف قلیان در این سال ها موثر بوده، تاییدی است که از سوی برخی والدین برای بی خطربودن قلیان وجود دارد. دکتر محسنی بندپی در این مورد عنوان می کند: «والدین در مورد سیگار، حساسیت های خاصی دارند اما این حساسیت نسبت به قلیان در خانواده ها و در جامعه ایجاد نشده تا بتواند یک حالت پیشگیرانه یا بازدارنده ایجاد کند.»
دکتر محمدرضا معدنی، معاون اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران نیز در مورد می افزاید:«این فرهنگ از دوران قدیم بین ایرانیان مرسوم بوده که کوچک ترها هیچ گاه در حضور والدین و بزرگ ترها لب به سیگار نمی زدند و اگر هم گاهی این اتفاق می افتاد با برخورد شدید والدین روبه رو می شدند. حالا این وضعیت را با مصرف قلیان مقایسه کنید. خانواده ها با ناآگاهی از اثرات زیان بار قلیان، اکثرا خود برای اولین بار مصرف آن را به فرزندان خود تعارف می کنند و تا وقتی این فرهنگ غلط در بین خانواده ها وجود داشته باشد نمی توان مصرف این ماده را محدود کرد.
● قانون بی اثر
یادمان هست که چند سال پیش قانونی برای منع مصرف قلیان در اماکن عمومی و قهوه خانه ها به تصویب رسیده بود و مدتی نیز به اجرا در آمد ولی در نهایت... نایب رییس کمیسیون بهداشت مجلس در توضیح این موضوع عنوان می کند:«باوجود اینکه قانون گذار در مورد قلیان مصوبه صادر کرده بود، متاسفانه با دستور رییس جمهور این بند راکد و اجرای آن متوقف شد. در این قانون وزارت بهداشت و ستاد کشوری مبارزه با دخانیات مکلف بودند که قلیان را از اماکن عمومی جمع آوری کنند ولی عده ای به بهانه اینکه کار خود را از دست می دهند در این مورد اعتراض داشتند.»
● ... و اما خطر
مهندس حمید عرب زاده، مدیر بررسی علت حریق و حوادث آتش نشانی تهران در مورد خطرات استفاده از قلیان این طور می گوید:«به جا ماندن زغال و ریختن آن از سر قلیان می تواند موجب ایجاد حریق و آتش سوزی شود. حتی بعد از مصرف نیز خاکستر به جا مانده از آتش قلیان که در بسیاری موارد بدون ملاحظه دور ریخته می شود می تواند موجب آتش سوزی شود.» وی در مورد حریق هایی که به این دلیل به وجود آمده به آتش سوزی قهوه خانه سنتی ایجادشده در مجموعه سعد آباد اشاره می کند و می گوید:«این موارد در بسیاری از قهوه خانه های دیگر هم به وجود آمده و خسارت های فراوانی را به مردم وارد کرده است.» مهندس عرب زاده در مورد خطرهای دیگر مربوط به استفاده از قلیان نیز عنوان می کند:«گاز مونواکسیدکربن که در گذشته از آن با نام گاز کرسی یاد می شد نیز از دیگر خطرات قلیان است. مونواکسیدکربن گازی بدون رنگ و بو است که به شدت خطرناک است و تنفس آن می تواند موجب مسمومیت و مرگ شود. در محیط هایی مثل قهوه خانه ها که یک محیط بسته است و تعداد مصرف کننده های قلیان نیز در آن زیاد است، تجمع گاز مونواکسیدکربن می تواند خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد.» وی همچنین در خصوص خطرات استفاده از قلیان در منازل نیز می گوید: «بدون شک استفاده روزافزون از این وسیله که میراث نامطلوب دوره قاجار است، می تواند خطرات بیشتری را در آینده برای ما به ارمغان بیاورد. حجم زیاد و نامتعادل بودن این وسیله می تواند هر لحظه با یک برخورد کوچک به یک آتش سوزی منجر شود. اگرچه آمار حریق در این مورد در آتش نشانی ها کم است ولی این به معنای بی خطر بودن آن نیست. بیشتر آتش سوزی های به وجود آمده در این مورد به صورت محدود بوده و توسط خود افراد مهار شده و در مورد آن نیاز به حضور آتش نشانی نبوده است.» دکتر محسنی نیز خطرات استعمال قلیان را از بعد دیگری مورد بررسی قرار می دهد: «خطر قلیان از دو سو جامعه را تهدید می کند، اول اینکه طبق بررسی های WHO مضرات مربوط به قلیان به مراتب بیش از سیگار است و بعد هم اینکه این ماده در حال حاضر گریبان گیر نسل جوان و نوجوان ها شده است، در صورتی که درگذشته مصرف آن تنها محدود به رده های سنی بالا می شد.»
● فرهنگی دیگر
دکتر محسنی می گوید: «در حال حاضر استفاده از قلیان به صورت جلوه ای از مد و به روز بودن در آمده است. هنگامی که فردی برای خوردن چای وارد قهوه خانه می شود در کنار آن با قلیان و انواع و اقسام طعم ها روبه رو می شود. وقتی والدین در جریان کار قرار بگیرند و در آن قسمت کمی کار فرهنگی انجام شود، می تواند حالت پیشگیرانه داشته باشد ولی در حال حاضر وقتی یک جوان یا نوجوان از خانه بیرون می رود، می تواند در همه جا به قلیان دسترسی داشته باشد. ضمن اینکه بسیاری از خانواده ها این اجازه را به جوان نمی دهند که قلیان را در منزل استفاده کند؛ عرضه محدود از عواملی است که می تواند ما را در جهت پیشگیری از مصرف دخانیات یاری کند.» وی عنوان می کند: «دلایل متعددی برای بازگشت به شرایط دوره قاجار وجود دارد:بی کاری ، مسایل فرهنگی، کمبود برنامه های تفریحی و نشاط آور و بسیاری از مسایل دیگر در این مساله دخیل است. حقیقت این است که ما روی این موضوعات کم کار کرده ایم و باعث شده ایم که بستر مثبتی در گرایش افراد به مسایلی مثل قلیان به وجود بیاید. وقتی جوانی شاغل باشد کمتر زمانی برای توجه به قلیان خواهد داشت. اگر جوان به موقع و در شرایط مطلوب ازدواج کند نیز از قلیان، دور خواهد افتاد. ضمن اینکه قبح قلیان در جامعه ما وجود ندارد و اکثر تولیدات ما در مورد قانون و تنباکو داخلی است و می توانیم آن را با نیکوتین کمتری تولید کنیم. پر کردن اوقات فراغت و ایجاد اشتغال برای جوانان عامل دیگری در کنترل مصرف قلیان است. رسانه ها نیز در این مورد تاثیرگذار هستند. بسیاری از مردم و حتی دست اندرکاران گمان می کنند زیان قلیان از سیگار کمتر است و آگاهی رسانی در این مورد بر عهده رسانه هاست.
بیماریهای پوستی ناشی از شغل
«بیماری های پوستی ناشی از شغل»؛ شاید این عنوان برایتان کمی عجیب به نظر برسد ولی کاملا واقعیت دارد. شغل های مختلفی هستند که می توانند بر پوست ما تاثیر بگذارند و آن را دچار مشکل کنند...
این نوشته، شما را با برخی از مهم ترین عوارض پوستی مشاغل مختلف آشنا می کند.
افرادی که بنا به مقتضیات شغلی، زیاد در معرض نور آفتاب هستند، سردسته بیماران مبتلا به سرطان پوست هستند؛ چون بیشتر سرطان های پوست به واسطه زیاد قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می شود. پس بحث «بیماری های پوستی ناشی از شغل» را با این مشاغل شروع می کنم.
● شغل و نورآفتاب
کشاورزان، دامداران، کارگران ساختمانی، آسفالتکاران، رفتگران شهرداری، رانندگان وسایط نقلیه عمومی، حتی پلیس های راهنمایی و رانندگی که دایم درخیابان ها و زیر نورمستقیم آفتاب کار می کنند، ملوانان و کارگران کشتی و... مجبورند ساعت های طولانی در معرض نور خورشید باشند و این برای پوست آنها زیان آور است. سم پاشان در سمپاشی درختان از ماده ای شیمیایی استفاده می کنند که مقابل آفتاب ممکن است حساسیت ایجاد کند وکافی است که آفتاب زیاد به شخص بتابد تا این فعالیت آغاز شده و این واکنش غیرطبیعی به وجود بیاید و چون بیمار شغلش طوری است که باید دایم در معرض آفتاب باشد ممکن است مشکلش روزبه روز بدتر و وخیم تر شود و بعد از مدتی کار کردن دچار معضلاتی شود.
● شغل و گرما و سرما
کار کردن درمحیط های گرم هم می تواند مشکل های پوستی ای را برای شاغلان ایجاد کند. مهم ترین مشکل پوستی در محیط های گرم، عرق جوش است. عرق جوش، ضایعه ای پوستی به دلیل تعریق بیش از حد است. این بیماری را در افرادی که پوست حساس دارند، بیشتر می بینیم. نانواها، کارگران کوره و کارگران معدن باید تدابیری بیندیشند تا زیاد عرق نکنند یا محیط کارشان را به نحوی خنک کنند که این مشکل ایجاد نشود؛ زیرا وقتی عرق جوش ایجاد شد، درمان صرفا به صورت علامتی خواهد بود و بهترین درمان، دور شدن از محیط است.
بعضی از افراد به روش های مختلف در محیط کارشان دچار سوختگی می شوند، مثل کسانی که با مواد محترقه کار می کنند و هر لحظه امکان آتش گرفتن آنها وجود دارد، کسانی که با انواع اسیدها کار می کنند، آتش نشان ها که دایم با آتش سروکار دارند، افرادی که با مواد شیمیایی کار می کنند و دچارسوختگی های شیمیایی می شوند که عوارض خاص خودش را دارد، این سوختگی ها ممکن است بسیار شدید بوده و در مواردی حتی به مرگ منجر شود و این مساله به کرات در بعضی از مشاغل دیده می شود. افرادی که با مواد رادیواکتیو سروکار دارند، این افراد هم باید به شدت نکات ایمنی را رعایت کنند زیرا حساسیت و درماتیتی که ناشی از مواد رادیواکتیو است زخم هایی را در پوست به وجود می آورد که بهبودی آنها بسیار مشکل است.
افرادی هم هستند که شغلشان در محیط های سرد است؛ مثل افرادی که در سردخانه ها یا در کوهستان و پیست های اسکی کار می کنند و در مواجهه با سرما دچار مشکل می شوند که البته در حالت طبیعی هم ممکن بود این مشکل را داشته باشند ولی به تناسب شغلشان، مشکلشان بیشتر است. این افراد به دلیل ایجاد پروتئین های غیرطبیعی در سرم خونشان، نسبت به سرما حساسیت دارند؛ نه به دلیل اینکه صرفا شغلشان در مواجه با سرما است. این افراد دچار زخم های خیلی شدید و عوارض ناتوان کننده ای می شوند که زندگی طبیعی آنها را مختل می کند و لازم است که فرد حتما شغلش را عوض کند.
● شغل و مواد شیمیایی
در مورد نیکل و کرومات، حساسیت پوستی بسیار شیوع دارد اما بسیاری از مواد دیگر همچون چسب های صنعتی، اسانس های مختلف، عطر، ادکلن و خیلی از مواد آلرژی زای دیگر نیز می توانند به تناسب با شغل بیمار اگزما، حساسیت و ضایعات پوستی برای فرد ایجاد کنند. همچنین فرآورده های نفتی هم می تواند به طریقی روی پوست اشکال هایی ایجاد کند اما به طور کلی هیدرات های کربنی که در آنها هالوژن به کار رفته است مانند کلر، بروم و ید برای پوست مضرند که همه این مواد در فرآورده های نفتی یافت می شوند و می توانند برای شاغلان در پمپ های بنزین، پالایشگاه ها و تعمیرکاران اتومبیل و دیگر وسایط نقلیه که با گازوییل، نفت، بنزین، روغن های صنعتی، گریس و مواد مختلف سرکار دارند ضایعه های پوستی ایجاد کنند.
این ضایعات سبب بدشکلی، خارش، تحریک، اگزما و جوش های ریز در محل های تماس پوست با این هیدروکربن ها می شود و به مرور زمان و به دلیل مزمن شدن شان وضعیت پوست بدتر می شود. این افراد یا باید در شغلشان تغییری ایجاد کنند یا تدابیری را رعایت کنند که دچار این مشکل ها نشوند. ضمن اینکه باید بهداشت و تمیزی لباس کارشان را هم رعایت کنند.
زیرا لباس کار آلوده به این مواد می تواند بیماری آنها را تشدید کند. به همین دلیل استفاده از لباس های کار مخصوص پیشنهاد می شود؛ زیرا لباس کار آلوده به این مواد می تواند بیماری آنها را تشدید کند. به همین دلیل استفاده از لباس های کار مخصوصی که از تماس زیاد با این مواد جلوگیری می کند، می تواند در روند درمان کمک کننده باشد. همچنین کسانی که در خشک شویی کار می کنند در معرض ماده ای به نام «پرکلراتیلن» هستند. این ماده می تواند در افراد شاغل در این بخش علاوه بر اگزماهای تماسی که ذکر شد مشکل های عروقی در پوست ایجاد کند.
● شغل و عوامل میکروبی
در بعضی از مشاغل، افراد در مواجهه با عوامل میکروبی و قارچی هستند و ناراحتی های پوستی حاصل از آنها در بسیاری از شاغلان دیده می شود. مانند کسانی که در استخرها کار می کنند، ماهیگیران، شالیکاران و تمامی کسانی که شغلشان در محیط های مرطوب است. این مشکل ها از عوارض فیزیکی که در پوست ایجاد می شود تا بیماری های پوستی عفونی که در مناطق مرطوب میزان پیدایش شان بیشتر می شود، متغیر است. مثلا قارچ ها در محیط های گرم و مرطوب فعالیت می کنند.
برخی میکروب ها در کسانی که با ماهی سروکار دارند یا افرادی که با آکواریوم کار می کنند، می توانند عوارضی در پوست ایجاد کنند و در نتیجه این افراد باید از دستکش ها و پوشش های مخصوص استفاده کنند. گاهی ممکن است فرد بیماری زمینه ای داشته باشد و به تناسب شغلش در معرض آلودگی های زیادی باشد این امر ممکن است واکنش های بدی در پوست ایجاد کند. مانند فردی که بیماری دیابت دارد و در محیط آلوده به انواع قارچ ها و میکروب ها کار می کند. اگر شغلش کمی خشن هم باشد و جراحت هایی در پوست او ایجاد شود مشکل های زیادی برای بیمار پیش خواهد آورد.
● تأثیر ابزارآلات شغلی بر پوست
برخی از ناراحتی های پوستی در مشاغل به دلیل استفاده از ابراز مخصوص به آن شغل است؛ مانند آرایشگرها که در تماس زیاد با آب، رطوبت و همچنین درتماس با مواد شیمیایی هستند و هنگام اصلاح، خرده های مو بین انگشتان شان جمع می شود و سبب مشکل های پوستی می شود.
طرز نگه داشتن قیچی نیز ممکن است سبب ایجاد تاول در انگشتان آنها شود و همین طور نوازندگان سازهای بادی دچار مشکل های پوستی در ناحیه لب می شوند یا نوازنده های ویولن که در ناحیه چانه دچار ضخامت پوست و پینه می شوند. نجارها، آهنگران و مکانیک ها نیز که دایم ابزار خاصی را در دست دارند و با آن کار می کنند، دچار پینه های مختلف یا میخچه در قسمت های مختلف دست یا پایشان می شوند. حتی فشار ناشی از کفش های صنعتی و کفش های ایمنی هم این مشکل ها را ایجاد خواهد کرد.
افرادی که زیاد تایپ می کنند یا پیانو می زنند و انگشتان شان حرکات زیادی دارد یا افرادی که از مته ها و چکش های پنوماتیک استفاده می کنند، رگ های دستشان دچار مشکل شده و دچار عوارض پوستی می شوند.
سونوگرافی ۱۰۰ تا ۲۰۰ حرکتِ روزانه جنین را ثبت میکند!
یکی از احساسات شیرینی که هر زنی بعد از باردارشدن دوست دارد آن را سریع تر تجربه کند، تکان خوردن های جنین درون رحم است که گاهی به تعویق افتادن آن بسیاری از زنان را نگران می کند اما با آغاز این حرکت ها، نگرانی نه تنها برطرف نشده، بلکه گاهی بیشتر می شود. در واقع مادر، سالم و زنده بودن جنین خود را با همین حرکت می پذیرد و کندشدن یا توقف آن، او را نگران می کند. دکتر ابوالفضل مهدی زاده کاشی، متخصص زنان و زایمان، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در رابطه با زمان آغاز این حرکت ها و میزان آن، اطلاعات بیشتری در اختیارمان می گذارد....
▪ آقای دکتر! حرکت های جنین از چه زمانی آغاز می شود؟
ـ حرکت های جنین از همان ابتدا وجود دارد و در هفته هشتم و نهم در سونوگرافی می توان آن را مشاهده کرد ولی مادر در این زمان نمی تواند حرکت های او را حس کند. در واقع جنین باید به حجم و وزنی برسد که برای مادر قابل حس باشد. معمولا خانم ها در هفته ۱۴ تا ۱۸ می توانند حرکت جنین شان را حس کنند. البته در برخی افراد، این زمان دیرتر رخ می دهد. برای مثال، زنانی که برای اولین بار باردار می شوند معمولا حرکت ها را دیرتر از دیگر مادران حس می کنند.
▪ حرکت های جنین چگونه است؟ مادرها معمولا آن را چگونه توصیف می کنند؟
ـ حرکت های جنین به شکل های مختلفی از طرف مادرها توصیف می شود. برخی می گویند به شکل موج است. برخی می گویند ضربه است و برخی به شکل ضربان آن را حس می کنند. البته برخی اوقات مادرها به ویژه در هفته های اول، حرکت های روده ای را با حرکت های جنین اشتباه می گیرند. برای مثال اگر مادری در هفته دهم یا یازدهم فکر کند جنین اش حرکت می کند، اشتباه کرده است. هر چه جنین بزرگ تر می شود حرکت های آن ملموس تر می شود. در هفته بیست وهشتم یا سی ام حرکت های جنین به خوبی به شکل ضربه ای و موجی حس شده و مادر جابه جایی جنین را به راحتی می فهمد.
▪ چرا تعداد حرکت ها از هفته سی ودوم به بعد اهمیت پیدا می کند؟
ـ چون قبل از این هفته جنین مدام تکان می خورد. از هفته سی ودوم به بعد است که ممکن است جنین با مشکلاتی روبرو شود و جفت دچار پیری زودرس شود. در این زمان حرکت ها در واقع معنی دار می شوند. به همین دلیل است که در هر بار مراجعه پزشک از مادر در مورد حرکت های جنین و تعداد آن سوال می کند.
▪ در صورت کم شدن حرکت ها از این هفته به بعد، احتمال بروز چه مشکلاتی وجود دارد؟
ـ خب، احتمال بیمار بودن نوزاد آینده بسیار بالا می رود. یک سری آزمایش هایی وجود دارد که در صورت کندی حرکت ها صورت می گیرد. البته برخی اوقات مادران اشتباه می کنند و نمی توانند حرکت های جنین را درست حس کنند. به این گروه توصیه می کنیم بعد از ناهار مقداری مواد غذایی شیرین بخورند بعد به پهلوی چپ بخوابند و دست روی شکم بگذارند تا حرکت ها را حس کنند. اگر با این وجود در فاصله زمانی صبح تا عصر حرکتی حس نشد، مادر باید فورا به پزشک مراجعه کند.
▪ اگر سلامت جنین به خطر بیفتد، پزشک چه می کند؟
ـ جنین فورا از رحم خارج شده و در خارج از رحم زیر دستگاه نگهداری می شود.
▪ معمولا چه مسایلی بر کند یا تندشدن حرکت های جنین تاثیر می گذارد؟
ـ دارو خوردن مادران معمولا سبب کندی حرکت می شود. مثلا اگر مادری آرام بخش مصرف کند، حرکت ها کم می شود. برعکس وقتی مادر عصبی می شود یا تب دارد، حرکت ها تند می شود. البته غیر از رفتار مادر، تاکید بیشتر ما بر میزان حرکت های جنین است. حرکت بیشتر نشانه سلامت جنین است. قطع حرکت ها می تواند نشانه مرگ جنین در رحم باشد.
▪ کدام ماه میزان حرکت های جنین در به اوج خود می رسد؟
ـ می توان گفت در هفته ۲۸ تا ۳۲ جنین بیشترین و ملموس ترین حرکت ها را دارد. در این هفته مایع آمنیوتیکی بیش از حد است و در نتیجه تکان ها قابل حس ترند.
▪ از هفته سی ودوم به بعد، چطور؟
ـ از این هفته به بعد به مادر توصیه می شود مراقب حرکت های جنین باشد تا کم نشود و اگر کم شد فورا به پزشک مراجعه کند. در صورتی که حرکت ها قطع شود، آزمایش های خاصی به عمل می آید تا از زنده و سالم بودن جنین اطمینان حاصل شود. با افزایش سن باردای حرکت های جنین به دلیل بزرگ شدن او کمتر و شدت حرکت های بیشتر می شود.
▪ چند حرکت، طبیعی محسوب می شود؟ کمتر از چه مقدار حرکت جای نگرانی دارد؟
ـ اگر جنین با سونوگرافی کنترل شود در روز گاهی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ حرکت دارد ولی وقتی یک مادر در روز ۵ بار حرکت جنینش را حس کرد، طبیعی محسوب می شود.
▪ آیا پیچیدن بندناف دور جنین سبب کندی حرکت می شود؟
ـ بله. بندناف معمولا دور گردن جنین هست ولی گاهی چند دور، دور جنین می پیچد و کوتاه می شود. این امر، جنین را تحت فشار قرار می دهد و خون کمتری به او رسیده و نوع حرکت ها متفاوت می شود.
▪ توصیه شما به مادرها چیست؟
ـ مادران همیشه و به ویژه در ۳ ماهه آخر باید مراقب حرکت های جنین خود باشند و با پزشک خود هر کاهش حرکتی را در میان بگذارند و اگر مادری نصف روز حرکت جنین خود را حس نکرد، باید فورا با پزشک تماس بگیرد.