خواص خوراكیها

پياز

پياز به علت مدر بودن در موارد آب آوردن شكم (استسقاء) تشمع كبدي ( Cirrohse Hopatic) و آلبو مينوري موثر است. به علاوه درمان كننده ي ذات الريه نيز ميباشد. طبق تحقيقات فلم ( Flamm) پياز اشتها آور و كاهش دهنده ي ناراحتي هاي مربود به نفخ شكم و... است. به علاوه پياز به علت داشتن مقدار زيادي انسولين گياهي به نام گلوكوكينين كم كننده ي قند خون نيز هست و اين اثر پياز با انجام دادن آزمايشهاي زيادي به طور قاطع مورد تاييد قرار گرفته است.
در استعمال خارجي ، پياز نيمه پخته تسكين دهندگيها و بواسير است. پياز داراي هورمون و دياستازي است كه غدد اشك و گوارش را تقويت ميكند. اين مواد در اثر حرارت از بين ميروند پس پياز پخته تاثيري در هاضمه ندارد و اشك آور هم نيست.
پياز درمان كننده ي كوه گرفتگي است.
در 100 گرم پياز مواد زير يافت ميشود:
پروتيد---------- 3 گرم
گلوسيد--------- 12 گرم
ليپيد------------ 0/3 گرم
و مقداري فسفات و استات و سيترات دو كلسيم و ويتامينهاي A , B , C.

تخم مرغ

تخم مرغ را بايد يك نوع غذاي ازت دار متراكم دانست كه 75 درصد وزن آن را آب تشكيل ميدهد. غير از آب در تخم مرغ پروتئين ، ليپيد ، گلوسيد ، لستين ، كلسترول ، مواد رنگي ، مواد معدني (مقدار زيادي فسفر و 13 ويتامين مختلف از جمله ويتامينهاي A , D , B1 , B2 , B6 , Pp ) هورمونها و آنزيمهاي مختلف موجود است.
از نظر قابليت هضم كه در مورد تخم مرغ توجه زيادي به آن ميشود ، بايد خاطر نشان كرد كه تخم مرغ يكي از قابل هضم ترين مواد غذايي است و كليه ي مواد پروتئيني و چربي آن جذب بدن ميشود.
قابليت هضم تخم مرغ را ميتوان مطابق زير تعريف كرد:
قابليت هضم زرده ي تخم مرغ خام ، نيم بند و سفت ، كاملا" يكسان است. ولي سفيده ي تخم مرغ خام ف قابل هضم تر از تخم مرغ نيم بند است ، چون سفيده ي تخم مرغ سفت شده معمولا" به خوبي جويده نميشود در برابر شيره هاي گوارشي مقاومت زيادي ميكند.
به طور خلاصه بايد گفت كه تخم مرغ غذاي كاملي است كه نطفه ي موجود در تخم مرغ در نتيجه ي استفاده از آن ، رشد و نمو ميكند و به جوجه تبديل ميشود و در تغذيه ي انسان علاوه بر آنكه براي سلامتي بدن ضروري است ، رشد بلوغي را تسريع ميكند و شير مادران شير ده را افزايش ميدهد و براي تغذيه بيماراني كه دوره ي نقاهت را طي ميكنند ارزش غذايي زيادي دارد.
يك تخم مرغ 58 گرمي 92/4 كالري حرارت توليد ميكند.
امروزه تخم مرغ خشك كرده مصرف زيادي (خصوصا" در كشورهاي غربي ) دارد.

ترب

مصرف ترب از نظر درماني به زمانهاي قبل از ميلاد مسيح ميرسد.
شيره ي تازه ي ترب در رفع سياه سرفه ، بيماريهاي كليوي و مثانه ، قولنجهاي كبدي و روماتيسم مصرف ميشود. براي استفاده از اثر درماني ترب ، بايد داخل آن را خالي كرد به طوري كه حفره اي در آن به وجود آيد سپس در ته آن سوراخ كوچكي ايجاد و داخل حفره را پر از شكر كرد و مجموعه را در دهانه ي ظرفي قرار داد. آبي كه به اين ترتيب از انتهاي ترب ميچكد جمع آور ي ميكنند. اين مايع در برطرف كردن عوارض فوق و رفع سنگهاي صفراوي اثري معجزه آسا دارد.
جوشانده ي ترب سرما زدگي را بر طرف ميكند.
طرب خام چون دير هضم است نبايد زياد مصرف شود زيرا ايجاد ناراحتي هاي معدي ميكند.
در 100 گرم ترب مواد زير يافته مي شود.
پروتيد---------- 1 گرم
گلوسيد--------- 6/5 گرم
آب------------ 87 گرم
مواد معدني---- 0/7 گرم
و مقداري ويتامينهاي A , B , C.

تره

تره مدر ، خلط آور و نرم كننده است. جوشانده ي آن در دفع ذرات و رسوبات ادراري كمك زيادي ميكند . به همين جهت مصرف آن در مبتلايان به روماتيسم و نقرس معمول است. مصرف جوشانده و شربت آن در موارد گرفتگي صدا ، زكام ، سرفه ، برونشيت و كليه ي اختلالات حاد دستگاه تنفسي موثر است. در تره مقدار زيادي ويتامين C , B1 , B2 با هم ديده ميشود.
در استعمال خارجي اگر بصورت له شده بر روي محل گزيدگي زنبور معمولي و زنبور عسل قرار گيرد ، ناراحتي را تسكين ميدهد. تره به علت داشتن سلولز توليد نفخ ميكند و براي اشخاصي كه مبتلا به بواسير و بيماريهاي روده ي هستند چندان مفيد نيست.

چغندر

چغندر به علت داشتن اثر راديو اكتيو عمل آن در دستگاه گوارش قابل اهميت است.
چغندر ملين ، مدر و آرام كننده است. به علاوه جوشانده ي آن براي درمان التهاب مثانه ، يبوست ، بواسير و بيماريهاي پوست مصرف ميشود.
چغندر خام را نميشود خورد ، به همين جهت اغلب آن را پخته مصرف ميكنند كه دارياي انواع ويتامينها و مواد معدني ديگر است.
در 100 گرم چغندر مواد زير موجود است:
پروتيد---------- 2گرم
گلوسيد--------- 14 گرم
ليپيد------------ 0/2 گرم
سلولز ، فسفر ، كلسيم ، آهن و ويتامينهاي C , B , A نيز در آن يافت ميشود.

خربزه

گوشت ميوه ي خربزه ، مخصوصا" در انواعي كه آبدار است اثر ملين دارد، تخم آن نيز داراي اثر ضد كرم است. خربزه را نبايد زياد مصرف كرد زيرا موجب تخمير در روده ميشود و ايجاد نفخ ميكند كه نتيجه ي آن درد در ناحيه ي معده و روده است.
خربزه به علت داشتن مقدار زيادي قند قابل جذب ، براي اشخاص مبتلا به سل ريوي و كم خوني بسيار مفيد است. ويتامين A موجود در آن سلولهاي بدن را ترميم و تجديد ميكند و يكي از عوامل جوان ماندن است. خربزه ادرار و عرق و شير را زياد ميكند و هميشه بايد بعد از غذا مصرف شود زيرا در غير اينصورت توليد اسهال و ورم روده ميكند.
در سوختگي ها گوشت خربزه را به صورت له كرده به عنوان يكي از داروها مفيد است.
در 100 گرم خربزه مواد زير يافت ميشود:
پروتيد---------- 1 گرم
گلوسيد--------- 9 گرم
ليپيد------------ 0/2 گرم
و مقدار زيادي ويتامينهاي C , B , A كه توليد 34 كالري حرارت ميكند.

خرفه

خرفه به علت داشتن مقدار زيادي آب (95%) مدر ، تب بر ، تصفيه كننده ي خون و تسكين دهنده ي تشنگي است. مصرف خام يا پخته ي آن كمك زيادي به رفع التهاب دستگاه هاضمه و ادراري ميكند. مصرف خرفه در مواقعي كه برگشت غذا از معده به مري ايجاد سوزش ميكند بسيار مفيد است. ضمنا" در موارد اخلاط خوني ، سرفه هاي مداوم ، بي خوابي اثر قاطعي دارد. خرفه سرشار از ويتامينهاي B , C است.
از برگهاي له شده ي خرفه در رفع سوختگي ، ميخچه ي پا ، سر درد هاي يكطرفه (ميگرن) ورم چشم و غيره استفاده ميشود. در وقت خونريزي هاي لثه ( كه معمولا" در اثر بيماري اسكوربوت ديده ميشود) جويدن برگ خرفه به آهستگي در بهبود آن موثر است.
بايد در نظر داشت كه اين گياه سودمند اگر يكبار در زميني كشت گردد ، نه فقط ساليان متمادي در آن ناحيه به طور خودرو ميرويد ، بلكه در بسياري از نواحي اطراف نيز ميرويد و منتشر ميشود.

خرما

خرما يكي از مواد خذايي است كه از زمانهاي بسيار قديم در اغلب نقاط زمين ، جزو مايحتاج روزانه بوده و مصرف زياد داشته است. زيرا غذايي كامل ، طبيعي و مطبوع است كه بسيار سهل الهضم و مفيد ميباشد.
خرما حاوي مقدار زيادي قند است. ايرانيان و اعراب آن را از نعم بزرگ ميشمارند. خرما ميوه اي شيرين و خوش طعم است كه داراي ويتامينهاي C , E و به مقدار بسيار جزيي حاوي ويتامينهاي ديگر است. خرما داراي گوگرد، فسفر ، كلسيم ، منيزيم و مقدار زيادي آهن است. خوردن آن با ماست بسيار مقيد و مغذي است. خرما نرم كننده ي سينه و ضد كم خوني نيز هست.
در 100 گرم خرما مواد زير وجود دارد:
پروتيد---------- 2/9 گرم
گلوسيد--------- 60 گرم
ليپيد------------ 0/4 گرم
آب------------ 34 گرم
مواد معدني---- 3/3 گرم

خيار

خيار علاوه بر آنكه به صورت خام خورده ميشود ، در پزشكي نيز داراي مصارفي است. با ساييدن دانه ي خيار در مقدار كمي آب محلولي تهيه ميشود كه داراي اثر آرام كننده است. با آب خيار نوعي پماد مسكن خارش تهيه ميشود كه اگر بر روي بدن ماليده شود ، در رفع خارش و تحريكات جلدي بسيار موثر است. مخلوط آب خيار با موم و عسل ، در لطافت پوست بده و رفع جوش و زيبا نمودن پوست اثر فراوان دارد. مصرف زياد خيار ايجاد ناراحتي ميكند ، مخصوصا" در اشخاصي كه راراي معده اي ضعيف هستند. حتي المقدور خيار را بايد با نمك خورد ، زيرا نمك دفع آب فراوان موجود در خيار را آسان ميكند و ناراحتي معده را كاهش ميدهد. خيار ادرار را زياد و تبهاي صفراوي و يرقان را در مان ميكند.
در 100 گرم خيار مواد زير موجود است:
پروتيد---------- 2 گرم
گلوسيد--------- 4 گرم
ليپيد------------ 0/4 گرم
آب------------ 90 گرم
و مقدار زيادي ويتامينهاي C , B , A و ده نوع ماده ي معدني ديگر.

ذرت

آرد ذرت داراي مصارف مختلف است ، و به علت فراواني مواد چربي آن براي تغذيه ي مسلولين بسيار مفيد است. از جوانه ي ذرت روغني بدست مي آيد كه در رفع اگزما و بيماريهاي جلدي مختلف اطفال داراي اثر قاطعي است ، مشروط بر آنكه مدت چندين سال به طور مداوم استعمال گردد.
كاكول ذرت مدر است و نه تنها مجاري ادرار را تحريك نميكند بلكه ناراحتي هاي مربوط به آن را نيز تسكين ميدهد به همين جهت براي مبتلايان به سنگ مثانه ، التهاب ، درد و ورم مثانه ، نزله ي مثانه ، آلبومينوري و نقرس مفيد است. كاكول ذرت ادرار روزانه را به مقدار زيادي افزايش ميدهد و از جمله درهايي است كه رسوبات ادراري را از هر نوع كه باشد دفع ميكند.
در 100 گرم ذرت مواد زير يافت ميشود:
پروتيد---------- 10 گرم
گلوسيد--------- 70 گرم
ليپيد------------ 2 گرم
سلولز ، فسفر ، كلسيم ، آهن و ويتامين B كه اين مقدار توليد 340 كالري حرارت ميكند.