««اقدامات اوليه درآسيب هاي ورزشي »»
اقدامات اولیه درمانی در آسیبهای ورزشی شامل مراحل زير است :
1-
محافظت و پیشگیری از آسیب بیشتر مثلاً با استفاده از وسایل کمک ارتوپدی
2-
استراحت که بسته به نوع آسیب از فرم مطلق آن تا استراحت نسبی را شامل می شود.
3- استفاده از یخ سبب کاهش درد،تورم و التهاب می شود.
4- فشار که اگر همراه با یخ استفاده شود سبب محدود شدن تورم خواهد شد.
5- بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده نسبت به سطح قلب سبب تسهیل تخلیه وریدی از ناحیه مربوطه می شود.
6- عمل هاي محافظتي که در مواقع آسیب جزیی و بدون علامت ورزشکار استفاده میشود مثلاً استفاده از بانداژ برای پیچ خوردگی مختصر مچ پا.
استفاده از اصول فوق در چه زمان و توسط چه کسانی صورت می پذیرد؟
روش های بالا در برخورد اولیه با آسیب های حاد اسکلتی-عضلانی بکار می روند.
آشنایی با آنها برای ورزشکار،مربی،پزشک تیم و هر فرد دیگری که مسوول درمان و برخورد ابتدایی با آسیب باشد لازم است.
چه میزان استراحت کافی است؟استراحت نسبی در چه مواقعی تجویز می شود؟
طول مدت استراحت وابسته به شدتِ آسیب است.مشخص است که هر چه شدت آسیب بیشتر باشد،مدت استراحت هم بیشتر خواهد بود.وقتی یک آسیب چندان شدید نباشد،استراحت نسبی توصیه می شود.هدف از استراحت نسبی آن است که فرد ورزشکار علی رغم وجود آسیب بدون علامت باقی بماند،هر چند تا حدودی تحرک خود را حفظ کرده است.
فایده استفاده از یخ در برخورد با آسیبها چیست؟آیا گرما هم موثر واقع میشود؟
یخ سبب کاهش خونریزی،تورم،التهاب،نیازه ای متابولیک ناحیه مجروح،درد و نیز اسپاسم عضلانی میشود.اما گرما به نوبه خود دارای فایده نیست و جز در مورد کاهش اسپاسم عضلانی،سبب افزایش موارد نامبرده هم خواهد شد.گاهی توصیه می شود که دوره های متناوب استفاده از گرما و یخ اعمال شود.یعنی عضو را 1 تا 2 دقیقه از یخ استفاده کنند.بر اساس شدت تورم عضو این نسبت قابل تغییر است.هر چه آسیب حادتر باشد،از مدت گرم کردن کاسته خواهد شد.
روش صحیح ماساژ دادن با یخ چگونه است؟باید چه مدت زمانی طول بکشد؟آیا روشهای دیگری هم برای استفاده از یخ وجود دارد؟
از نحوه تهیه یخ شروع میکنیم:در یک لیوان یکبار مصرف آب ریخته و میگذاریم یخ بزند.سپس لیوان را از وسط بریده و باقیمانده قالب یخ را برای مدت60 تا90 ثانیه بر روی منطقه ای ثابت از عضو آسیب دیده نگه میداریم تا در ناحیه مربوطه و تا 5/1 سانتی متر در اطراف محل احساس کرختی به شخص دست دهد.حال با توجه به وسعت محدوده ای که بی حس شده و به آرامی یخ را به صورت دایره وار روی پوست ماساژ میدهیم.این ماساژ در آسیبهای با وسعت متوسط،7 دقیقه و در نواحی بزرگ تا10 دقیقه طول خواهد کشید.
غوطه ور کردن عضو،در آب یخ هم موثر است.اما تحمل آن برای مصدوم سخت است به علاوه نمی توان عضو را بالاتر از سطح قلب نگاه داشت.به عنوان قانونی کلی،در طی یکساعت میتوان 20 تا30 دقیقه(حداکثر)از یخ استفاده کرد و حداقل 30 دقیقه نیز عضو را به حال خود گذاشت.مسلم است که اگر تحمل مصدوم به سرما کم باشد،باید زمان استفاده از یخ را کاهش داد.
خصوصیت باندهای فشاری چیست؟
این باندها را از دیستال عضو به پروگزیمال می پیچند،به طوری که در هر دور نصف پهنای دور قبلی را بپوشاند.فشار الاستیکی که اعمال میشود سبب کاهش تورم خواهد شد.البته بانداژ نباید آنقدر محکم انجام گیرد که در بازگشت خون وریدی به طرف قلب اختلالی ایجاد کند.در مورد باندهای الاستیک تا توان بالقوه کشش باند کافی خواهد بود.باندهای الاستیک برای آسیبهای حاد اندام تحتانی مناسب نیستند،چون قابلیت محافظت اندکی ایجاد میکنند.
اصول برخورد با ورزشکاری که شدیداً آسیب دیده و حال وخیمی دارد چیست؟
در ابتدا توجه معطوف به مجاری هوایی مصدوم خواهد بود.هر گونه انسداد یا مانعی را باید بر طرف کرد.در هنگام این بررسی ها باید مراقب آسیب ستون فقرات گردنی نیز بود.
در مرحله بعد به نحوه تنفس مصدوم دقت میشود.در صورت نیاز میتوان از تنفس مصنوعی و اکسیژن کمکی استفاده کرد تا تنفس خود بخودی و منظم برقرار شود.اینک نوبت بررسی گردش خون فرد است.نبض شریان کاروتید از لحاظ کیفیت،تعداد و ریتم لمس خواهد شد.در صورت فقدان این نبض یا نبض رادیال باید عملیات احیاء قبلی عروقی آغاز گردد.یا همان مرحله ارزیابی مختصر عصبی که سطح هوشیاری،اندازه و واکنش مردمکها به نور،حرکات چشم و پاسخ های حرکتی مصدوم را شامل میشود.به معنی مشاهده اندامها و سایر قسمتهای بدن است تا از وجود هرگونه خونریزی،شکستگی یا خون مردگی آگاه شویم.
علل اصلی ایجاد صدمات ورزشی چیست؟
عدم آمادگی بدنی،گرم نکردن بدن پیش از شروع فعالیت ورزشی،استفاده از تکنیک های نادرست و نیز ماهیت خود رشته ورزشی از جمله دلایل ایجاد آسیب های ورزشی هستند.
چگونه میتوان از بروز صدمات ورزشی جلوگیری کرد؟
ارتقا دانش و سطح معلومات مربیان و خود ورزشکاران،داشتن سطح آمادگی بدنی مطلوب و گرم کردن بدن به اندازه کافی و قبل از مبادرت به انجام فعالیت می توانند از میزان بروز آسیب های ورزشی بکاهند.
آسيب هاي شايع در ورزش فوتبال
آسيب هاي شايع در ورزش فوتبال
آسيب هاي شايع در ورزش فوتبال چیست و نحوه برخورد با آنها چگونه است.
حدود نيمي از آسيب ها در فوتبال آسيب اندام تحتاني است . ( زانو به تنهايي ۳۶% موارد را تشكيل مي دهد ) . اندام فوقاني ۳۰% آسيب ها و ستون فقرات و احشاء باقي موارد را تشكيل مي دهند .
اگر بخواهيم اختصاصي تر و بر حسب نوع آسيب اين طبقه بندي را انجام دهيم به شرح زير خواهد بود .
كشيدگي ۴۰%
كوفتگي ها ۲۵%
در رفتگي ها ۱۵%
شكستگي ها ۱۰%
ضربه هاي خفيف ۵%
و ساير موارد ۵%
فردي كه در ارتباط با مراقبت از ورزشكاران است ، لازم است ماهيت و شدت اين آسيب ها را بشناسد و با تشخيص ،درمان و توان بخشي آنها آشنا باشد . همچنين تدابير براي ئيشگيري كننده يا كاهش دهنده اثرات ناتوان كننده صدمات در ورزش هاي تماسي اهميت به سزا دارد .
در اين نوشتار با آسيب هاي شايع در فوتبال و ساير ورزش هاي تماسي كه سرعت و شدت بالا دارند آشنا مي شويم .
صدمات مغزي
صدمات مغزي در ورزش هاي تماسي از علل ناتواني و مرگ به شمار مي رود . صدمات مغزي به عنوان علت منتهي به مرگ در زمين بازي شناخته شده است . آمار نشانگر ثابت ماندن ميزان مرگ در محدوده ۱۰-۵ مرگ در سال است كه معادل نسبت خطري برابر ۶۵% به ازاي هر ۱۰۰۰۰۰ بازيكن است .
آسيب هاي ناحيه اي مغز : شامل خونريزي هاي مغزي ، كوفتگي مغز و خونريزي هاي زير سخت شامه و بين سخت شامه و استخوان جمجمه مي باشد . هماتوم داخل مغز و كوفتگي مغز معمولا باعث سردردهاي دائم و دوره هايي از گيجي و فراموشي مي شوند . اين صدمات نياز به CT اسكن و ارزيابي دقيق عصبي دارند .
يكي از وخيم ترين صدمات مغزي ، خونريزي و تشكيل هماتوم در فضاي بين سخت شامه و استخوان جمجمه است . اين خونريزي به دنبال آسيب شريان هاي ممنژ و در ضربات وارده به گيجگاه رخ مي دهد . در ابتداي آسيب ممكن است حال عمومي مصدوم خوب باشد و احياناً به جز سردرد مختصر علامت ديگري نداشته باشد . اما سريعا وضعيت دماغي مختل مي شود ، مردمك ها تغيير مي كنند و كوما و مرگ حادث مي شود . بنابراين در مواجهه با اين صدمات نهايت دقت بايد اعمال گردد .
صدمات جدي مغزي با بيهوشي آني و طولاني ( بيش از ۵-۳ دقيقه ) همراهند . پس از به هوش آمدن ممكن است مصدوم دوباره بيهوش گردد . اين حالت اغلب در هماتوم هاي زير سخت شامه و بين سخت شامه و استخوان جمجمه ديده مي شود . در اين موارد بايد احتمال آسيب ستون مهره ها و بي ثباتي آن را نيز در نظر داشت .
در صورت بروز صدمات جدي مراقبت هاي پزشكي اورژانس و ارزيابي هاي تشخيصي كامل بايد صورت گيرد . ورزشكاراني كه صدمات متوسط تا شيدد مغزي ديده اند اجازه ادامه بازي هاي رقابتي را ندارند .
صدمات گردن
آسيب هاي گردن طيف وسيعي از صدمات كششي ريشه هاي اعصاب تا در رفتگي و ( شكستگي را در بر مي گيرد . طي يك دوره ۱۱ ساله ، ۱۱۶ مورد آسيب دائم نخاع گردني در فوتباليست ها گزارش شده است كه عمده آنها در مدارس عالي فوتبال رخ داده است . هنوز هم در هر سال ۱۵-۳ مورد آسيب دائم نخاع در فوتبال رخ مي دهد . اغلب اين آسيب ها حاصل نيروي محوري طولي وارد شده بر گردني است كه اندكي خم شده است و به دنبال تماس توپ با سر حادث مي شود .
در هر ورزشكار بيهوش بايد احتمال آسيب گردن را در نظر داشت . توجه به بي حركتي گردن وحضور حداقل ۳ نفر براي جابه جايي مصدوم لازم است . آمادگي براي انجام تمام مراحل عمليات احياء بايد وجود داشته باشد .
درد در ناحيه گردن با يا بدون يافته هاي عصبي نيازمند انتقال به مركز پزشكي جهت ارزيابي هاي دقيق تشخيصي است . در تمامي لحظات هدف نهايي حفظ نخاع از آسيب بيشتر بايد باشد .
كشيدگي و رگ به رگ شدن گردن در ورزش هاي تماسي شايع است . تشخيص اين حالت بر مبناي رد ساير علل ، معاينه عصبي طبيعي و بررسي راديولوژيك طبيعي است . درمان شامل استفاده از گردن بند و داروهاي ضدالتهاب است . هر ورزشكاري كه دامنه كامل حركات گردن را نداشته باشد از ورزش هاي تماسي منع مي گردد .
آسيب شايع ديگر حاصل اصابت به زمين از ناحيه حدفاصل شانه و گردن به گونه اي است كه شانه از يك سو و گردن از سوي ديگر تحت فشار قرار گيرند . درد شديد سوزشي ممكن است همراه با مورمور شدن و بي حسي بازو باشد . اين احساس كوتاه مدت است و گردن به راحتي حركت مي كند . اگر ورزشكار قادر به كشش كامل و متقارن دست ها و حركات كامل گردن بدون درد شد مي تواند به بازي باز گردد . تكرار صدمات مشابه ، علايم عصبي ماندگار و علايم دو طرفه نياز به بررسي تشخيصي بيشتر قبل از برگرداندن ورزشكار به بازي دارد .
رعايت چند نكته در پيشگيري از صدمات نخاع گردني در ورزش هاي تماسي حائز اهميت است . همه مربيان ، پرسنل و كادر پزشكي بايد استفاده از سر را در حركت ورزشي منع نمايند . وسايل ايمني بايد كاملا متناسب و اندازه باشد و در نوجوانان متناسب با رشد آنها از وسايل جديد و به اندازه بايد استفاده شود . بر تمرينات وضعيتي براي تقويت عضلات گردن بايد تاكيد گردد . صدمات وارده به گردن نياز به بررسي فوري دارند و تدابير لازم براي جلوگيري از حركت گردن و آسيب بيشتر در حين انتقال ورزشكار به مراكز پزشکي بايد صورت گيرد .
صدمات پشت
صدمات پشت در ورزش هاي تماسي عمدتا در ناحيه كمر ايجاد مي شوند . اين آسيب ها بيشتر شامل رگ به رگ شدن و كشيدگي عضلات است ولي آسيب هاي استخواني و ديسك نيز ديده مي شود . رگ به رگ شدن و كشيدگي پشت به دنبال پيچش و خم شدن در كمر ايجاد مي شود .
درد در ناحيه كمر متمركز است و علائم انتشار درد به ديگر نواحي وجود ندارد . براي رد كردن احتمال آسيب استخواني عكسبرداري لازم است .
التهاب حاد را را با استفاده از يخ و استراحت تسكين مي دهند . توان بخشي انجام مي گيرد و بازگشت به حالت طبيعي ۱۰ روز تا ۳ هفته به طول مي انجامد .
كمردرد كه همراه با درد سياتيك يا دردهاي انتشاري ديگر باشد ،در ابتدا به شيوه اي مشابه درمان مي شود . درصورت باقي ماندن علايم بدون ضعف ، اقدامات تشخيصي نظير MRI يا CT اسكن براي بررسي ضايعه ديسك بايد صورت گيرد . درصورت نارسايي درمان اوليه و وجود ديسك ممكن است درمان ديگر نظير تزريق موضعي يا جراحي لازم شود .
كمردردي كه با خم شدن به پشت بدتر مي شود مي تواند نشانه اي از شكستگي كمان مهره باشد . تشخيص با راديوگرافي و اسكن داده مي شود . درمان شامل محدوديت فعاليت ، تمرينات انعطاف پذيري و كششي و استفاده از كرست كمري – پشتي مي باشد .
شكستگي بدون علامت منعي براي فعاليت ورزشي نيست . شكستگي پيشرونده يا علامت دار ممكن است علائم فشار به ريشه عصبي را ايجاد كند و نياز به مداخله جراحي پيدا كند .
اندام فوقاني
كمربند شانه اي
شايع ترين صدمات كمربند شانه اي در ورزش هاي تماسي ، شكستگي استخوان ترقوه و دررفتگي شانه مي باشد .
شايع ترين استخواني كه در كمربند شانه اي در اين ورزش ها دچار شكستگي مي شود ترقوه است كه در ورزشكاران نوجوان در اثر ضربه مستقيم به ترقوه ايجاد مي شود . معمولا ثلث مياني ترقوه مي شكند و تورم و تغيير شكل واضح پيدا مي شود . شكستگي با عكسبرداري تاييد مي شود . درمان ، بانداژ به شكل هشت لاتين ( ۸ ) براي عقب نگه داشتن شانه ها و استفاده از باند آويزان كننده دست براي راحتي بيشتر است .
بازگشت به ورزش پس از ۸ هفته در صورت فقدان علائم باليني و جوش خوردن شكستگي بر اساس شواهد راديولوژيك صورت مي گيرد . توان بخشي و حركات كششي شانه پيش از بازگشت ورزش بايد انجام گيرد .
در اثر افتادن روي شانه يا اصابت دو بازيكن ، اگر در وضعيتي كه بازو در كنار بدن است نيرويي به نوك شانه وارد شود جداشدگي يا كشيدگي مفصل شانه رخ مي دهد . آسيب از كشيدگي ليگاماني تا پارگي كامل آن متغير است . حساسيت موضعي روي شانه وجود دارد . ضايعه در عكس راديولوژيك تشخيص داده مي شود . درمان شامل استراحت ، استفاده از يخ و آتل در موارد كشيدگي ليگامان است . در پارگي ها بر حسب مورد جراحي يا آتل گذاري صورت مي گيرد . بازگشت به ورزش نيازمند دامنه كامل حركات و كشش است . محافظت شانه با بانداژ مفيد خواهد بود . عارضه تاءخيري اين آسيب مي تواند ورم مفصل باشد .
فوتبال يكي از علل شايع دررفتگي شانه است . فرد مصدوم درد حاد و محدوديت حركت دارد و كناره شانه صاف به نظر مي رسد . براي تشخيص ؛ معاينه دقيق و عكسبرداري لازم است . درمان اين آسيب جا انداختن آن توسط پزشك با تجربه است . شايع ترين عارضه آن ، دررفتگي مجدد است و تا ۸۵% بيماران زير ۳۰ سال گزارش شده است .
آرنج
دررفتگي آرنج به دنبال نيروي بازكننده و فشارنده شايع است . اين آسيب در اولين فرصت به ملايمت و با دقت به وضعيت عروقي عصبي اندام جا انداخته مي شود. پس از جااندازي عكس راديولوژيك جهت حصول اطمينان لازم است . بازگشت به ورزش با استفاده از آتل محافظ ظرف ۳ تا ۶ هفته برحسب دامنه حركات و كشش صورت مي گيرد .
دست و مچ
صدمات مچ و دست شامل كشيدگي ليگامان ها ، دررفتگي ، شكستگي استخوان هاي مچ و انتهاي ساعد است . با بررسي دقيق حساسيت دامنه حركت و وضعيت عروق و اعصاب تشخيص داده مي شود .عكسبرداري ضروري است . درمان برحسب نيازفردي است و بازگشت به تمرينات از الگوي دقيقي تبعيت نمي كند . شكستگي انتهاي استخوان هاي ساعد ممكن است به ۳ ماه التيام پيش از بازگشت به فعاليت نياز داشته باشد . شكستگي هاي كف دست اگر چرخش نامناسب يا كوتاهي استخوان ها ايجاد نشده باشد ، بدون جراحي درمان مي شوند . وقتي با معاينه و بررسي راديولوژيك التيام مورد نظر به ورزش را مي دهند . شكستگي انگشتان در اثر نيروهاي پيچشي ، له كننده و خم كننده ايجاد مي شوند . جااندازي و آتل بندي براي بسياري از اين صدمات مفيد است و اجازه برگشت زودتر ورزشكار را به بازي مي دهد .
براي صدمات ثابت و صدمات با التيام بستن انگشتان به هم اجازه حركات كنترل شده را مي دهد .
شستن دست به لحاظ موقعيت خود در معرض خطر مي باشد . آسيب ليگاماني مفاصل آن شايع است . پارگي نسبي ليگامان به ۶-۳ هفته بي حركتي در آتل و بانداژ پس از آن نياز دارد . پارگي هاي كامل نياز به ترميم جراحي دارد . دررفتگي انگشتان دست متعاقب صدمات بازكننده يا خم كننده رخ مي دهد . جا اندازي به دقت صورت مي گيرد و يك دوره بي حركتي اعمال مي شود .
اندام تحتاني
لگن لبه هاي استخواني لگن در ورزش هاي تماسي بسيار مستعد آسيب هستند . آسيب مي تواند به صورت كوفتگي يا كنده شدن اتصالات عضلات شكمي به استخوان باشد . براي افتراق اين دو حالت شرح حال و معاينه دقيق لازم است . كوفتگي به دنبال ضربه مستقيم حادث شده و به درمان علامتي ( يخ و پد ) نيازمند است .
كنده شدن اتصال عضلات ، نتيجه انقباض عضلات شكم با تنه رانده شده به سمت مخالف است . مصدوم به خاطر درد نمي تواند تنه را كاملا راست نگه دارد . كنده شدن كامل عضلات نياز به جراحي دارد اما اغلب موارد كامل نيست و به درمان هاي موضعي با يخ كمپرس پاسخ مي دهد . بانداژ تنه كه حركات را در ناحيه مصدوم محدود مي كند ، تمرينات كششي ملايم به اضافه پد محافظت كننده بازگشت به ورزش را تسهيل مي كند .
در ورزشكاران نوجوان ممكن است ناحيه اپي فيز استخوان ران بلغزد . چنين حالتي يك وضعيت وخيم است كه لازم است در هر ورزشكار نوجواني كه لنگش و درد در لگن يا حتي زانو دارد در نظر گرفته شود .
ران
عليرغم استفاده از پد محافظتي كوفتگي عضله چهارسر راني يك آسيب مهم در ورزش هاي تماسي است . ورزشكار اغلب به بازي ادامه مي دهد و آسيب اوليه را بي اهميت مي انگارد . با ادامه خونريزي به داخل ران عضلات سفت ، متورم و با حركت دردناك مي شوند .
سندرم كمپارتمنت مي تواند به وجود آيد و بايد حتما با معاينه دقيق رد شود . در صورتي كه تنها كوفتگي عضله چهارسرراني وجود داشته باشد . اقدامات لازم براي كاهش خونريزي استفاده از باندكشي بي حركت كردن و يخ خواهد بود . در اولين فرصت توان بخشي صورت مي گيرد .
براي پرهيز از صدمه بيشتر به عضله در حال بهبود دامنه كامل حركات متقارن لگن و زانو پيش از بازگشت به ورزش لازم است .
همچون تمام ورزش هايي كه با دويدن همراهند کشش عضلات خلف ران ، در فوتبال نيز شايع است . تغيير ناگهاني نيرو مي تواند باعث كشش يا حتي پارگي اتصال عضلاني – تاندوني گردد . شدت كشش از پارگي خفيف تعدادي فيبر عضلاني تا پارگي كامل عضله متغير است .
براي درمان در ابتدا از يخ و بانداژ فشاري استفاده مي شود . با تخفيف درد ، توان بخشي شروع مي شود . بازگشت تدريجي به فعاليت با طبيعي شدن ، انعطاف پذيري ، كشش و تحمل عضلات صورت مي گيرد .
پرهيز از آسيب بيشتر مهم است و با ادامه تمرينات كششي ، تكنيك صحيح و بانداژ مناسب براي جلوگيري از بازشدن بيش از حد زانو ميسر مي گردد.
زانو
آسيب زانو در فوتبال و ورزش هاي تماسي بسيار شايع است . تقريبا تمام ساختمان هاي زانو مي توانند صدمه ببينند كه در هر مورد تست هاي تشخيصي و اقدامات لازم تشخيصي و درماني توسط پزشك معالج صورت مي گيرد .
آسيب ليگامان داخلي زانو بسيار شايع است . در اين حالت حساسيت موضعي در تمام طول ليگاماني و در انتهاي راني و ساقي آن وجود دارد .
در صدمات زانو در ورزشكاران نوجوان بررسي راديولوژيك براي اطمينان از عدم آسيب صفحه رشد ضروري است .
در تكميل اقدامات درماني و براي بازگرداندن مصدوم به ورزش توان بخشي نيز صورت مي گيرد .
دررفتگي زانو يك آسيب نادر است . مصدوم بايد در عين محافظت از اندام آسيب ديده سريعاً از زمين خارج شود . ساق پا نبايد در وضعيت آويزان قرار گيرد . جاندازي بايد در اولين فرصت صورت گيرد .
قوزك پا
صدمات قوزك پا در فوتبال شايع است . علت عمده آن پيچش پا و خم شدن پاست كه بر ساختارهاي ليگاماني پا صدمه مي زند . شرح حال براي تعيين مكانيسم آسيب و كمك به تشخيص مهم است .
درد در محل قوزك داخلي يا قوزك خارجي بر حسب جهت گردش پا در هنگام آسيب وجود دارد .
تورم و حساسيت موضعي نيز ديده مي شود . در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول درمان با توجه به حروف كلمه « Rice » انجام مي گيرد : Rest استراحت – تحمل وزن در حد توان Ice استفاده از يخ ۲۰ دقيقه يا كمتر – چهار بار در روز Compression بانداژ يا آتل هوا Elevation بالا نگه داشتن عضو مصدوم جهت كنترل ورم سپس توان بخشي و آماده سازي براي بازگشت به ورزش صورت مي گيرد .
اصول ایمنی و کمکهای اولیه ورزشی
بروز صدمات و حوادث در ورزش امری اجتناب ناپذیر است و همواره ورزشکاردرمعرض یکسری خطرات بالقوه ای قرار دارد که در صورت اطلاع از مکانیسم آسیب و نحوه درمان این صدمات ، از ناتوانیهای بعدی ورزشکار کاسته می شود.
اگر مربی و مددکار ورزشی در مورد اقدامات اولیه ورزشی تعلیم درستی ببینند این ناتوانیها به حداقل خواهد رسید، کما اینکه امروزه در جامعه ورزشی مملکت ما مربیان ناآزموده بر صدمه حاصل از ورزش نیز دامن می زنند.
در حال حاضر ، پیشگیری ، تشخیص و مراقبت صحیح از صدمات ورزشی دارای اهمیت ویژه ای است.
* تعریف کمکهای اولیه
به مجموعه اقدامات ، عملیات و مراقبتهایی گفته می شود که بلافاصله بعد از حادثه و تصادف به آسیب دیدگان یا مجروحان حادثه صورت می گیرد، تا از عواملی که زندگی و سلامت آنها را تهدید می کند ، جلوگیری کرده و از وخامت حادثه بکاهد و تا رسیدن پزشک به محل حادثه و یا رساندن آنها به مراکز درمانی ادامه یابد.
منظور از این کمکها نه تنها نجات مریض یا مصدوم از خطر مرگ است ، بلکه تقلیل و کم کردن ناراحتی و درد مریض ، چه از لحاظ روحی و چه از نظر جسمی ، توسط اقدامات و مراقبتهای کمک کننده که آن نیز جزو کمکهای اولیه محسوب می شوند.
آشنایی با روشهای صحیح کمکهای اولیه به مصدومان ،سبب می گردد که فرد بهبود ی خود را سریهتر به دست آوردو بتواند به ادامه فعالیت مفید و موثر خود بپردازد، آمااگر از روش صحیح کمکهای اولیه و انتقال مصدومین به بیمارستان و مراکز درمانی اطلاع و آگاهی کافی نداشته باشیم ، در صورت بروز هر گونه حادثه و صدمه ای ، ممکن است به دلیل عدم جابجایی صحیح و رساندن بیموقع امدادهای ضروری به وی ، موجب بروز صدمات و خطرات جانی جدی و خطرناکی برای او بشویم.
صدمات و جراحاتی که به ورزشکاران وارد می شود، به علل مشخصی از ضرباتی که به افراد معمولی در اجتماع وارد می شود، متمایز هستند و باید به آنان توجه خاصی بشود. زیرا وجود قدرت جسمانی و فیزیکی مناسبی که در ورزشکاران جوان وجود دارد، این قدرت بدنی صدمات وارده را زودتر ترمیم نموده و دوران نقاهت بیماری را کوهتاتر می کند.
تمامی تیمهای ورزشی باید حتماََ پزشک داشته و در تمرینات و مسابقات حضور داشته باشد و صدمات احتمالی را بموقع درمان کند، اتخاذ تصمیم به عهده پزشک است که بازی را ادامه دهد یا نه و بستگی مستقیمی به نظر وی دارد.
فشارواصراربه ورزشکار مجروح برای ادامه مسابقه صرفاََبرای بردوباخت خطرناک است.
بهتر است پزشک به کمک دیگران او را به کنار زمین بیاورد و در انتقال مصدوم نیز باید شرایط صحیح و اصولی رعایت شود تا آسیب جزیی به آسیب کلی تبدیل نشود.
* نکاتی که کمک کننده باید آنها را رعایت کند
۱- در زمان کمک رسانی هر چه قدر حادثه بزرگ باشد، باید کمک کننده آرامش و خونسردی خود را حفظ کند.
۲- باید مصدوم رااز نظر روحی چون بسیار ضعیف شده است کمک کردوکاری نکنیم که او تحت فشار روحی بیشتری قرار گیرد.
۳-به محض رسیدن به محل حادثه باید میزانجراحات و صدمات را مشخص نماییم.
۴- کمکهای اولیه را به ترتیب و با توجه به اهمیت پشت سر هم انجام دهیم.
۵- اگر مریض یا مصدوم در اثر آسیب هایی مانند غرق شدن یاصدمات دیگر دچار مشکلات تنفسی و قلبی شده باشد، باید ابتدابه او ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی بدهیم .
توجه به نکات دیگر از جمله دور کردن مجروح از محیط خطر – کنترل راههای تنفسی و بازرسی علائم حیاتی بدن ( نبض – تنفس – فشار خون )اقدامات لازم جهت جلوگیری از خونریزی – کنترل شکستگیها – دررفتگیها باید مد نظر باشد.
به عنوان یک مربی ما اغلب اولین کسانی هستیم که بایک آسیب دیدگی برخورد می کنیم.
پس از آنجاکه اغلب ، پزشک حاضر نیست، ما مسئول انجام کمکهای اولیه هستیم .
ما به عنوان یک مربی جهت رعایت اصول ایمنی در هنگام فعالیت لازم است مواردی رامد نظر قرار دهیم .
- برنامه فعالیتی و تمرینی را با دقت طراحی کنیم.
-دستور العمل صحیحی را در اختیار آنان بگذاریم.
-محیط ایمنی را بوجود آوریم.
- وسایل مناسب و کافی در اختیار بازیکنان قرار دهیم .
- ورزشکاران را گروه بندی نماییم.
-بازیکنان را در زمینه آسیب دیدگیهاو ناتوانیها ارزیابی کنیم.
- فعالیت را به دقت دنبال کنیم .
- از ورزشکاران و والدینشان رضایتنامه کتبی تهیه نماییم.
- کمکهای اولیه را بیاموزیم.
* ما به عنوان یک مربی ، یکی از اعضای مهم تیم پزشکی ورزشی هستیم و می توانیم مراقبتهای پزشکی ، ورزشی را در طی مراحل زیر انجام دهیم .
- کمک به پیشگیری از آسیب دیدگیهابا استفاده از روشهای آموزشی مناسب
- دستور العمل ایمن و موثر تکنیکهای ورزشی و سرپرستی دقیق
- پیشگیری از وارد شدن آسیب بیشتر به بازیکن آسیب دیده
- مطمئن شویم که یک بازیکن آسیب دیده تحت رسیدگی پزشکی صحیح قرار دارد.
- در مورد آسیب دیدگی بازیکن یاپیشرفت او در توانایی هایش اطلاعات کسب کنیم.
-به عنوان رابطی بین تیم پزشکی و بازیکن آسیب دیدهعمل کنیم.
* زمانی که گروه نجات می رسد تابیمار را به اورژانس می رسانیم ، ما نقش مهمی رابه عهده داریم از جمله:
۱- موقعیت های شلوغ را باید کنترل کنیم .
۲- به حرکت دادن بازیکن باید کمک کنیم .
۳-اطلاعاتی در موردچگونگی آسیب دیدگی جمع آوری کنیم.
۴- بازیکن رااز صدمات بیشتر مراقبت کنیم.
۵- شخصی رابرای مطلع کردن اورژانس بفرستیم .
۶- آسیب دیدگی را ارزیابی کنیم .
۷- کمکهای اولیه را به کار گیریم.
در واقع،رفتار ما در اولین دقایق یک آسیب دیدگی بسیار مهم می باشد.
ممکن است مصدوم دچار کم خونی ، تورم ، مشکل تنفسی و سایر مشکلات باشد. اگر ما صحیح و سریع عمل کنیم ، می توانیم زیانهای یک آسیب دیدگی رابه حداقل برسانیم.
هر چند به عنوان فردی که کمکهای اولیه را می دانیم ، هیچوقت سعی نکنیم که کار یک پزشک را انجام دهیم .بایدوظایف خود رابدانیم ،تازمانی که شایسته مراقبت ازفرد مصدوم نیستیم ، زیر بار مسئولیت آن نبایدبرویم .در زمانی که کادر پزشکی حضور دارند ، کنترل کامل رابه آنان باید بدهیم ودرصورت نیاز به آنان کمک کنیم .چون ممکن است بازیرپاگذاشتن حدودو قوانین زیانی را به بار آوریم و به مدت زیادی یک بازیکن رارنج دهیم و اگر غیرمسئولانه عمل کنیم و به ورزشکارآسیب برسانیم تحت تعقیب قانون قرارخواهیم گرفت.
* یادمان باشد که همیشه از هر بازیکن ۳ چیز را بخواهیم :
فرم رضایتنامه – فرم تاریخچه سلامتی – کارت اطلاعات اور‍انس ( شماره تماس با والدین یا پزشک )
در خصوص تاریخچه سلامتی بایدبدانیم که مشکل جسمانی دارد یا نه- درمان بخصوصی انجام داده یا نه – چه محدودیتهای در انجام فعالیت ورزشی دارد.
موضوع مهم اینکه باید در صورت وقوع حادثه ، وسایل خاصی که شامل اولین مجموعه از لوازم کمکهای اولیه می شود، و به آن نیاز داریم ، دقت کنیم که این لوازم همیشه در کنار محوطه بازی نگه داریم.
زمانی که لوازم کمکهای اولیه راآماده می کنیم ،تمامی داروهاراحذف کنیم .دادن هر گونه دارو به بازیکن غیر قانونی می باشد و این حتی شامل آسپرین و داروهای مسکن دیگر نیز می شود.
اگر نحوه انجام اقدامات اولیه برای ضایعات ناشی از تصادف رانمی دانیم بهتر است که از درمان آسیب واردشده چشم پوشی کنیم.
* اصول اساسی کمکهای اولیه در تربیت بدنی
بطور کلی باید به چند اصل اساسی توجه نمود:
۱-گذاشتن کیسه یخ یا خود یخ به تنهایی کمک بزرگی برای جلوگیری از ورم در اثر خونریزی می نماید. بهتر است یخ را داخل کیسه نایلون یا با استفاده از یک پوشش در روی عضو قرار دهیم ، زیراممکن است در اثر یخ گذاشتن به صورت مستقیم روی پوست تحریک و آسیب پوست شود.
۲- چون در اثر ضربه و خونریزی ورم ایجاد می گردد، بهتر است عضو مجروح و مصدوم رابالاتر از حد معمول نگاه داشت ، تا بدین وسیله از شدت ورم کاسته و در نتیجه درد نیز کمتر می شود.
۳- انجام اقدامات اولیه که مربوط به علائم حیاتی ورزشکار می شود (سیستمهای راههای هوایی، دستگاه تنفس -دستگاه گردش خون)
۴- اگر ورزشکار تنفس نداشت و یا مشکلی در دستگاه قلبی و ریوی داشت بلافاصله او را به مرکزفوریتهایی پزشکی بفرستیم .
۶- در همان زمان که مشغول ارزیابی هستیم ، مراحل ( HIT ) را که شامل تاریخچه و مشاهده ولمس است انجام دهیم.
۷-وقتی که ما سعی می کنیم که نوع صدمه را معین کنیم در صورت لزوم به انجام کمکهای اولیه نیز بپر دازیم
۸- ورزشکارانی که به صورت جدی آسیب دیده اند نباید هیچ گاه حرکت داده شوند.
۹- تنهادر زمانی که ما می توانیم ورزشکاری را که دارای آسیب جدی است حرکت دهیم که وی در موقعیتی باشدکه مانع از ارزیابی ABC شده باشد و نتوان کمکهای اولیه ویژه برای نجات جان وی را ارائه کرد.
۱۰ – اگر ورزشکاری بی هوش یا مشکوک به آسیبهای سر و گردن ویا پشت سر ،قرار است حرکت داده شود، ابتدا باید سر و ستون فقرات ثابت شده ، بدن وی نیز به صورت واحد حرکت داده شود.
۱۱- ورزشکارانی که دچار شکستگی ،دررفتگی،نیمه دررفتگی یاکشیدگی وپیچ خوردگی و یاپارگی لیگامنتها ی عضلانی شده اند ، تا هنگامی که آسیب های وارده ثابت نشده و بسته نشده اندنباید حرکت داده شوند.
مواقعی که ورزشکار نباید به مسابقه ادامه دهد:
۱- مواردی که حرکت کم شده باشد(نتواندبدود-حرکت یاورزش کند – راه برود- بپرد)
۲- زمانی که ورزشکار تب دارد.
۳- زمانی که ورزشکار احساس سردرد، سرگیجه دارد و یا حافظه اش کم شده و هوشیاری اوکم می باشد.
۴- موقعی که ورزشکار از درد پاشکایت دارد.
در صورت وجودهریک از موارد فوق ورزشکار باید توسط پزشک مورد معاینه قرار گرفته و سپس مرخص شود.
در خواست کتاب آموزش کنگ فو
سلام دوستان ...
یکی از دوستان من نیاز شدیدی به این کتاب داره ...
فقط می خواست که مرجع و به زبان فارسی باشه !!!!
نویسنده اش مهم نیست ، فقط خیلی کامل باشه و همه رو هم توضیح داده باشه
ممنون می شم برام پیداش کنین .
