Printable View
3- تهيه نقشه نواحي دگرساني( آلتراسيون ها):
شناخت نواحي دگرساني يكي از عوامل تشخيص مناطق كانه دار مي باشد. اگر در تشخيص اين مناطق، نوع دگرساني نيز مشخص شود، مي تواند در تعيين الگويي مناسب جهت كانه زايي منطقه، مفيد باشد. با استفاده از روشهاي مختلف پردازش و بكارگيري توابع رياضي و روش هاي آماري ذكر شده درنهايت نواحي دگرسان با رنگ ويژه اي مشخص مي‌شوند(High Light).
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
4- تعيين نقشه نواحي اميدبخش معدني با استفاده از بررسي هاي دورسنجي:
با تلفيق نتايج بدست آمده از بررسي هاي دورسنجي مناطق مورد مطالعه(نوع واحدهاي سنگي، ساختار تكتونيكي، ساختمان‌هاي ماگمايي و دگرساني‌ها)، مناطقي به عنوان نواحي اميدبخش معرفي مي‌شوند كه نسبت به ساير مناطق داراي احتمال بيشتري براي كاني‌زايي هستند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وضعيت سنجش از دور در ايران(سازمانها و شرکت‌هاي ارائه‌دهنده و استفاده کننده از اين تکنولوژي):
ايران با سابقه اي بيش از چند دهه در زمينه سنجش از دور ماهواره اي، يكي از مستعدترين كشورهاي آسيا در اين زمينه است. استفاده از فن سنجش از دور در ايران از سال 1351 يعني همزمان با پرتاب اولين ماهواره منابع زميني(لندست 1) آغاز گرديد و به صورت طرحي تحت عنوان "طرح استفاده از ماهواره" در سازمان برنامه و بودجه پيگيري شد.
مرکز سنجش از دور ايران:
در حال حاضر طبق مصوبه مجلس شوراي اسلامي و هيئت دولت، وظيفه دريافت، توزيع و پردازش اطلاعات ماهواره اي منابع زميني به عهده مركز سنجش از دور ايران است. اين مركز علاوه بر استفاده از امكانات سخت افزاري، نرم افزاري و نيروي انساني مجرب و كارآمد در زمينه سنجش از دور، داراي ايستگاه گيرنده ماهواره اي نيز مي باشد. مركز سنجش از دور ايران متولي امور آرشيو ملي اطلاعات ماهواره اي بوده و كليه اطلاعات اخذ شده و خريداري شده را در آرشيو خود نگهداري نموده و برحسب تقاضا در اختيار استفاده‌كنندگان قرار ميدهد.
در حال حاضر مركز سنجش از دور ايران با پوشش نسبتاً كامل چند ماهواره، توانسته است پيشرفت زيادي در زمينه تهيه تصاوير ماهواره اي در مقياس هاي مختلف، همچنين تفسير داده ها و اطلاعات رقومي داشته باشد. برخي از اطلاعات دريافت شده و مقياس آنها به اختصار عبارتند از:
- لندست با سنجده هاي TMو Mss : 1:1000000 و 1:500000 و 1:250000
- لندست با سنجنده ETM+ : 1:100000 و 1:50000
- IRS با سنجنده Pan : 1:100000 و 1:50000 و 1:25000
- IRS با سنجنده Liss III : 1:100000 و 1:50000
- Spot با سنجنده هاي XS و 1:100000 :Pan و 1:50000
- اطلاعات IKONOS: 1:50000 و 1:25000 و 1:10000 و 1:5000
سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني كشور:
بخش سنجش از دور در سازمان زمين‌شناسي در سال 1362 با هدف بهره گيري از فن آوري روز ماهواره اي در بررسيهاي زمين‌شناسي و اکتشافات معدني شکل گرفت. داده هاي ماهواره اي موجود بصورت دو پوشش کامل سراسري از داده‌هاي لندست(TM & ETM) و يک پوشش سراسري داده هاي رادار و بطور پراکنده داده هاي اسپات و کاسموس مي‌باشد.
بررسي‌ها در گروه دورسنجي بصورت زير انجام مي‌شود:
1- پيش پردازش و پردازش داده هاي ماهواره هاي گوناگون و تهيه عکس- نقشه ارتو در مقياس‌هاي مختلف براي تمامي کاربران.
2- توسعه روشهاي مختلف پردازش تصوير و الگو سازي براي آشکار سازي و شناسايي عوارض و پديده هاي مختلف زمين‌شناسي- اکتشافي.
3- بررسي و مطالعه داده هاي ماهواره اي مختلف و گسترش کاربرد آنها در بررسي هاي زمين‌شناسي مهندسي، زيست محيطي و اکتشافي يا انجام پروژه هاي نمونه.
4- تهيه نقشه هاي موضوعي بر اساس داده هاي ماهواره اي مانند واحدهاي سنگي، دگرساني‌ها، شکستگي‌ها، کاربري اراضي، زمين ريخت شناسي، رسوبات عهد حاضر نواحي اميد بخش معدني و ...
5- بررسي و مطالعه در مورد پديده هاي پوياي زمين‌شناسي با استفاده از فن‌آوريهاي نوين ماهواره اي(ماهواره هاي موقعيت ياب و منابع زميني) به منظور پيش بيني و جلوگيري از خسارات جاني و مالي ناشي از عملکرد آنها.
6- تهيه مدل ارتفاعي(DEM) با استفاده از داده هاي ماهواره اي و نقشه هاي توپوگرافي و انجام شبيه سازي پرواز بر روي آنها.
7- بررسي طرح‌ها و پروژه هاي ملي و ناحيه اي دورسنجي در زمينه زمين‌شناسي و اکتشاف.
8- انجام بررسي هاي دورسنجي به منظور اکتشاف در زونهاي 20 گانه.
9- انجام بررسي هاي دورسنجي بمنظور اکتشافات موضوعي از قبيل اکتشاف طلا، پتاس و ...
10- اجراي دوره هاي آموزشي در زمينه دورسنجي با کاربرد در زمين شناسي و اکتشاف.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] برنامه هاي آموزشي سازمان زمين شناسي:
1- برگزاري گردهمايي هاي ساليانه و کارگاه هاي آموزشي
2- برپايي معاونت دورسنجي در تعدادي از مراکز سازمان و همچنين آموزش کارشناسان مربوطه
3- هدايت پايان نامه هاي کارشناسي ارشد زمين شناسي و معدني با استفاده از داده هاي ماهواره اي
4- توسعه گروه دورسنجي همراه با آموزش کليه پرسنل و کارآموزان
همکاري با ديگر ارگانها و شرکتها:
همکاري با شرکت‌هاي ايراني و خارجي در انجام پروژه هاي دورسنجي شامل:
الف) اکتشاف لايه هاي ذغالدار در ناحيه مزينو(پروژه آبدوغي).
ب) بررسي حوضه آبريز رودخانه دالکي و تهيه نقشه زمين شناسي 1:1000000 منطقه با استفاده از تصاوير ماهواره اي (همکاري با شرکت دزآب).
ج) بررسي دورسنجي حوضه آبريز آجي‌چاي به منظور بهره برداري بهينه از آب پشت سد شهيد مدني(همکاري با شرکت قدس نيرو).
د) همکاري با شرکت BHP به منظور اکتشاف مس و طلاي پورفيري در کمربند اروميه – دختر.
ه) همکاري با کارشناسان روسي در زمينه دورسنجي.
و) همکاري با کارشناسان کانادايي در زمينه دورسنجي و همايش ژئومتيکس.
ز) بررسي دورسنجي به منظور بهينه سازي بهره برداري معدني(همکاري با شرکت آمريکايي).
سازمان جغرافيايي ارتش:
در سال 1300 هجري شمسي تاسيس شده و علاوه بر انجام فعاليتهاي نقشه برداري جغرافيايي در زمينه سنجش از دور هم در موارد زير فعاليت مي‌کند:
1- انجام تصحيحات هندسي و عمليات تعبير و تفسير تصاوير هوايي و ماهواره اي.
2- بازنگري نقشه هاي قديمي با روشهاي مختلف بهره برداري از تصاوير ماهواره اي و عکسبرداري هوايي.
3- برگزاري دوره هاي مختلف(نظري و عملي) پيشرفته مهندسي نقشه برداري، دورسنجي و علوم جغرافيايي.
سازمان فضايي ايران:
اين سازمان يکي از معاونت‌هاي وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مي‌باشد. اين سازمان به منظور انجام امور مطالعاتي، پژوهشي، طراحي، مهندسي و اجرا در زمينه فناوري هاي خدمات فضايي و سنجش از دور و تقويت شبکه هاي ارتباطي و فناوري فضايي در داخل و خارج از کشور تشکيل شده است. اين سازمان مجري مصوبات شوراي عالي فضايي ايران مي‌باشد که به منظور استفاده از فناوري فضايي و استفاده صلح آميز از فضاي ماوراي جو و حفظ منافع ملي و بهره برداري از علوم و فناوري فضايي در جهت توسعه اقتصادي، فرهنگي، علمي و فناوري کشور و با حضور رياست جمهور تشکيل گرديده است.
مرکز ملي اقيانوس‌شناسي ايران:
اين مرکز يک مرکز تحقيقاتي و آموزشي زير نظر وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مي‌باشد و از سال 1992 فعاليت خود را در راستاي همکاري با يونسکو آغاز نموده است. اين مرکز به آزمايشگاه هاي انجمن سنجش از دور اروپا متصل است و بيشتر در زمينه کارگاه هاي آموزشي با آنها همکاري مي‌کند.
پژوهشگاه بين المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله:
اين پژوهشگاه به پيشنهاد يونسکو و تصويب هيات وزيران در سال 1368 تاسيس گرديد. در اين مرکز سيستم اطلاعات جغرافيايي با هدف گردآوري، ذخيره سازي، پردازش بهنگام، تحليل کليه اطلاعات جغرافيايي و لرزه اي، ژئوتکنيکي، سازه اي و بکار گيري آن در نقشه هاي پهنه بندي خطر و خطر پذيري تشکيل شده است. امکانات بانک‌هاي اطلاعاتي، نرم افزاري و سخت افزاري اين مرکز پاسخگوي کليه نيازهاي پژوهشي و فن آوري پژوهشگاه مي‌باشد.
طرحهاي انجام شده با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي:
1) تهيه نقشه هاي روانگرايي ايران در مقياس 1:1000000
2) تهيه نقشه پهنه بندي خطر زلزله در کشور
3) تهيه نقشه هاي پهنه بندي ژئوتکنيکي استان لرستان
4) تهيه نقشه هاي پهنه بندي ژئوتکنيکي تهران
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] وزارت نيرو:
اين وزارتخانه با خريد تصاوير لندست(ETM) درپروژه هاي مختلف از آنها استفاده مي‌کند. اين پروژه ها عبارتند از:
1) استفاده از GIS و RS در گزارش تفصيلي دشت تموج، آب منطقه‌اي آذربايجان غربي.
2) انجام مطالعات اوليه در خصوص کاربرد تصاوير ماهواره اي به منظور بررسي آبهاي زيرزميني.
3) استفاده از تصاوير لندست TM جهت مطالعه سواحل.
4) استفاده از تصاوير ماهواره اي در برف‌سنجي و مديريت منابع آب ايران.
شرکت پردازش و برنامه ريزي شهري:
در سال 1370 با توجه به نياز شهرداري تهران به ساماندهي و جمع آوري اطلاعات، واحد مکانيزاسيون نقشه هاي طرح هاي تفصيلي شهر تهران به منظور رقومي نمودن نقشه‌هاي تفصيلي طرحهاي اجرايي شهر تهران شروع به فعاليت نمود و متعاقب آن با راه اندازي واحد GIS شهرداري تهران در اواخر سال 1371 و تلفيق اين دو واحد ساختار جديد اين شرکت شکل گرفت. در حال حاضر اين شرکت در مجموعه شهرداري تهران متولي تهيه اطلاعات مکانيزه جغرافيايي و همچنين فراهم‌کننده امکانات استفاده از سيستم‌هاي اطلاعات جغرافيايي مي‌باشد.
فعاليتهاي مرتبط با GIS:
1) رقومي سازي طرحهاي اجرايي
2) تهيه نقشه هاي بلوکي شهر تهران
3) گردآوري و رقومي‌سازي نقشه هاي ثبتي و انتقال به نقشه هاي پوششي
4) رقومي سازي طرحهاي تفصيلي و انطباق بر روي نقشه هاي پوششي
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] نرم‌افزاهاي مورد استفاده در سنجش از دور:
Arc/View Image Analysis:
با استفاده از اين نرم افزار به سادگي مي‌توان تصاوير برداشت شده را پردازش نمود. اين نرم افزار در ارتباط مستقيم با Arc View مي‌باشد.
ERDAS IMAGINE:
ERMAPPER:
اين نرم افزار در تحليل تصاوير(Orthorectification) و تصاوير رقومي کاربرد بسياري دارد.
IDRISI:
Imagine Essentials:
نوشتار سبک اين نرم افزار به کاربران اجازه ميدهد به راحتي با تصاوير رقومي معمول کار کنند.
3D Mapper:
با اين نرم افزار کاربران مي‌توانند با سرعت و دقت زياد داده هاي برداري سه بعدي و تصاوير رقومي مرجع را بدست آورند.
Orthoengine:
به صورت يک بخش بر روي نرم افزار Geomatica نصب شده و با بکاربردن آن مي‌توان تصاوير Orthorectified را از هر نوع تصوير رقومي ايجاد نمود. همچنين شامل امکاناتي است که با استفاده از آنها مي‌توان مدل‌هاي ارتفاعي رقومي(DEM) را از انواع تصاوير استخراج کرد.
Scan Magic:
هدف اصلي استفاده از اين نرم افزار نمايش، تحليل و پردازش داده هاي سنجش از دور است.
Smart Image:
همراه با نرم افزارهاي Arc/View و MapInfo براي تصحيح تصاوير استفاده مي‌شود.
(Spatial Analysis of Remote Sensing data (SARS:
بخش اول اين نرم افزار امکاناتي را فراهم مي‌آورد تا کاربران بتوانند تصاوير را پردازش نمايند و بخش دوم آن نيز شامل الگوريتم‌هاي متنوع آماري براي تحليل‌هاي فضايي تصاوير، تخمين، ----- کردن آماري و شبيه‌سازي است که براي کار با اطلاعات رستري سازگار شده اند.
RADARSAT-1 Stereo Advisor:
ابزاري است تحت وب که مشخصات تصاوير سفارش داده شده را زماني که براي استفاده يک جفت استريو مي‌باشد، به اطلاع سفارش‌دهنده مي‌رساند.
Total Alignment System:
همراه با سيستم‌هاي Arc/View و CAD در ساختن تصاوير رقومي مرجع استفاده مي‌شود.
WinCHIPS:
براي تحليل تصاوير ماهواره‌اي NOAA استفاده مي‌شود.
Gallieo:
جهت انجام پيش پردازش‌هاي مورد نياز بر روي داده هاي خام اخذ شده از اسکنرهاي فراطيفي، مانند ورود داده هاي خام از Tape(محيط ثبت و ضبط داده هاي موجود در اسکنر) به محيط کامپيوتر و ساير نرم افزارها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
Xqlnertia:
جهت انجام عمليات تصحيحات هندسي دو بعدي و سه بعدي و تهيه ارتوفتو با استفاده از مدل ارتفاع رقومي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ACORN:
بصورت يک بخش بر روي نرم افزار ENVI نصب شده و جهت انجام عمليات تصحيحات اتمسفري و برطرف ساختن اعوجاجات جوي مورد استفاده قرار مي گيرد.
NN-Unmix:
جهت تهيه نقشه هاي نهايي تفکيکي کانيها و آلتراسيون‌ها و انتخاب پارامترهاي مهم در فضاي چند بعدي(چند متغيره) براي توليد تصاوير سهم کانيها(Endmember Image) مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
Xcube:
جهت مدل سازي کتابخانه طيفي و پاسخ طيفي کانيها مورد استفاده قرار مي گيرد(در داده هاي فراطيفي).
MinMap:
جهت جداسازي آستانه هاي تفکيک کانيها و تهيه نقشه هاي آستانه‌اي کانيها استفاده مي‌شود.
سنجش از دور زير سطح زمين(Remote sensing below the ground surface):
جهت بررسي و شناسايي درون زمين، از روشهايي که براي بررسيهاي سطحي مورد استفاده قرار مي‌گيرد، استفاده نمي‌شود. روشهايي که با آن بتوان داخل زمين را نيز بررسي کرد مبتني بر خصوصيات فيزيکي و شيميايي سنگ‌هاي مدفون بوده و اغلب روشهاي ژئوفيزيکي ناميده مي‌شوند. از آنجا که شيوه جمع آوري داده ها براي روشهاي مورد استفاده در سنجش از دور الزاماً متفاوت هستند، ارائه داده هاي ژئوفيزيکي که امروزه در فن‌آوري پيشرفته سنجش از دور مورد استفاده قرار مي‌گيرند نيز متفاوت است. بنابراين براي بالابردن توانايي بررسي در بعدهاي عميق، تلفيق داده هاي سنجش از دور و ژئوفيزيکي ضروري بنظر مي‌رسد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بررسيهاي اشعه گاما:
اشعه گاما(تابش الکترومغناطيس با طول موج بسيار کوچک)، از تخريب راديواکتيوي ايزوتوپهاي مشخصي که بطور طبيعي وجود دارند، توليد مي‌شود. اين اشعه(گاما) داراي انرژي کافي براي نفوذ به ميزان چند صد متر در هوا بوده، بنابراين به راحتي توسط هواپيماهايي که با ارتفاع کم پرواز مي‌کنند قابل تشخيص است. البته توانايي آن براي نفوذ در سنگها و خاک جهت شناسايي ترکيب و منشا آنها نسبتاً کم مي‌باشد، بنابراين تنها اشعه هاي گامايي با منبع راديواکتيو که از چند ده سانتيمتري سطح زمين به هوا وارد مي‌شوند، داراي ارزش هستند. در نتيجه نقشه برداري توسط اين روش محدود به نقشه برداري کم عمق زير سطحي است، البته با اين شرط که خاک‌ها مستقيماً از سنگ بستر زيرين خود منشا گرفته باشند و خود سنگ بستر نيز رخنمون داشته باشد. در مناطقي که خاک برجا نباشد، تابش گاما از سنگ بستر زيرين آن مبهم و نامفهوم است. لازم به ذکر است تنها ايزوتوپهاي توريوم، اورانيوم و پتاسيم داراي تابش اشعه گاما هستند و از آنجا که پتاسيم در اغلب سنگها به ميزان چند درصد و اورانيوم و توريوم به ميزان چند ppm حضور دارند، در اين روش از انرژي اشعه گاماي توليد شده توسط اين عناصر استفاده مي‌شود. دستگاه‌هاي طيف سنج تعداد اين اشعه را شمارش کرده و فراواني عناصر فوق را مشخص مي نمايند که البته اين کار مستلزم کاليبره کردن مناسب و پيش بيني هاي لازم است.
هر سنگي از نظر ميزان عناصر راديواکتيو داراي فراواني نسبي مخصوص به خود است؛ از اين رو اگر فراواني هر سه عنصر ياد شده بصورت يک رنگ اوليه تصور شود(مثلاً توريوم: سبز، اورانيوم: آبي و پتاسيم: قرمز) با اختصاص دادن پهنه کنتراستي و ترکيب اين سه رنگ، هر واحد سنگي خصوصيات مربوط به خود را نشان ميدهد. تغيير در اين سيماها مي‌تواند نشاندهنده مرز زمين‌شناسي باشد، پس با اين روش مي‌توان نقشه زمين‌شناسي تهيه کرد.
نمونه اي از يک ناحيه با سن آرکئن در استراليا(پتاسيم: قرمز، توريوم: سبز و اورانيوم: آبي). (A) اشکال گرد داراي جنس گنيس و رنگ روشن و قرمز مايل به نارنجي بوده كه بيانگر محتواي پتاسيم آن است، اين لايه ها در يک حوضه رسوبي قديمي يا ناوديس بوجود آمده و بصورت افقي توسط هوازدگي قطع شده اند. (B) نشاندهنده مناطقي است که در آن هر لايه داراي ظاهري متفاوت است.
نقشه برداري با روش ناهنجاريهاي مغناطيسي و ثقلي:
زمين داراي ميدان مغناطيسي و گرانشي است، پس در نقشه برداري از اين دو خاصيت مي‌توان استفاده نمود. سنگهايي که داراي خصوصيات گرانشي و مغناطيسي بوده و در چند کيلومتري بالاي پوسته زمين قرار دارند، به مقدار کمي در اين ميدان‌ها انحراف ايجاد مي کنند و اين مقدار با بررسي آنومالي‌هاي مغناطيسي و گرانشي محلي قابل اندازه گيري است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] با نقشه برداري دقيق از اين آنومالي‌ها در هر منطقه مي توان الگوهايي پيچيده در ارتباط با ساختمان و ترکيب زمين‌شناسي سنگ بستر ارئه نمود. اين دو روش، پنجره هايي را در زمينه شناسايي زمين‌شناسي مناطق پوشيده از آب، خاک، رسوبات جوان و پوشش گياهي به روي کارشناسان مي‌گشايد.
تغييرات چند متري در ارتفاع، باعث ايجاد آنومالي ثقلي مي‌شود که عامل بوجود آورنده آن، تغييرات چگالي زير سطح مي‌باشد که مثلاً در درياها، به توپوگرافي کف آن بستگي دارد. بنابراين بر اساس نوسانات سطحي دريا مي‌توان نقشه توپوگرافي کف دريا(در مقياس هر پيکسل 5 کيلومتر) را براي تمام اقيانوس‌هاي دنيا تهيه نمود.
نقشه‌برداري آنومالي‌هاي مغناطيسي توسط هواپيماهايي که در ارتفاع پايين پرواز مي‌کنند، در چند دهه اخير به طور گسترده اي در اکتشاف مورد استفاده قرار گرفته است.
در بررسي هاي مغناطيسي هوايي حتي مي‌توان جزئيات زمين‌شناسي را بدست آورد. اين روش زماني که واحدهاي زمين‌شناسي قديمي بوسيله هوازدگي و فرسايش پنهان شده و در نتيجه به سختي مورد شناسايي و نقشه برداري قرار مي‌گيرند، بسيار مناسب بوده و اطلاعات مهمي را در زمينه اکتشاف منابع معدني ارائه مي‌کند(از روشهاي مغناطيسي و ثقلي بندرت براي نقشه برداري زمين‌شناسي استفاده مي‌شود).
تصوير سازي الکتريکي:
معمولاً سنگ‌هاي جامد در مقابل عبور جريان الکتريسيته مقاومت بيشتري دارند. با اين وجود، حضور آب در خلل و فرج‌ها و همچنين حضور برخي از کانيهاي خاص، باعث حرکت جريان الکتريسيته زير سطح زمين مي‌شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] اين عامل سبب مي‌شود با استفاده از روشهاي خاص نقشه برداري، مقاومت الکتريکي زير سطحي در دو و سه بعد امکان‌پذير باشد. روشهاي الکتريکي در اکتشاف آبهاي زيرزميني، اکتشاف مواد معدني(کانيهاي معدني مشخص با خصوصيات بارز الکتريکي) و نشان دادن تغييرات جانبي در مقاومت سنگها(به علت شکستگي و گسل) استفاده مي‌شوند.
اساس روشهاي الکترومغناطيسي، القاء جريان الکتريسيته به داخل زمين است. اين روش‌ها(EM) نيازي به تماس الکتريکي با زمين ندارند و مديريت مراحل کار از يک هواپيما امكان‌پذير است. اين روش از سرعت زيادي در بررسي برخوردار بوده و يکنواختي در پوشش اطلاعاتي به وجود مي‌آورد. از اين روش در اکتشاف مواد معدنيي مانند کانه هاي سولفيدي توده اي مي توان استفاده کرد. تاکنون چند معدن بدين وسيله مورد اکتشاف قرار گرفته اند.
تصوير فوق نشانگر مقطع عرضي رسانايي معدن مس سولفيدي بوشمن در بوتسوانا است كه توسط پيمايش‌هاي EM هوايي تهيه شده است. مناطق زرد و قرمز نشاندهنده زونهاي با رسانايي بالا و مناطق آبي نشاندهنده زونهاي بدون رسانايي است.
روشهاي لرزه اي:
امروزه اکتشاف نفت و گاز بوسيله مطالعات لزره اي زير سطحي زمين، امکان‌پذير شده است. امواج لرزه اي بوسيله يک انفجار کوچک يا يک منبع ارتعاشي در سطح زمين(يک چاهک کم عمق) يا در آب نواحي دريايي، ايجاد مي‌شوند. انرژي حاصل از اين امواج با محدوده فرکانسي حدود 10 تا 100 هرتز از لايه هاي مختلف زمين عبور کرده و تغييرات حاصل از خصوصيات اکوستيک(Acoustic) سنگها باعث انعکاس اين امواج و در نتيجه جدا شدن لايه هاي مختلف مي‌شود که حتي از اعماق خيلي زياد هم قابل تشخيص هستند.
با گسترش مناسب منابع لرزه اي و دريافت انرژي منعکس شده در تعداد زيادي از ايستگاه هاي دريافت(ژئوفون)، تصويري از سطح زمين بصورت سه بعدي ساخته مي‌شود. البته اين تصاوير از نظر هندسه موقعيت گيرنده‌هاي سطحي و بازتابش‌هاي متعدد ايجاد شده بايد مورد تصحيح قرار گيرند. اين تصاوير در اکتشافات منابع نفت و گاز مورد استفاده قرار مي گيرند.
نقشه بررسيهاي سه بعدي لرزه اي با لايه بندي زير سطحي وابسته به اکتشاف نفت. سطح بالاي مکعب نشانگر يک تصوير ماهواره‌اي مي‌باشد که توپوگرافي را پوشش داده است.