کهکشانی بدون مادهی تاریک، معمایی جدید برای اخترشناسان
اخترشناسان کهکشانی یافتهاند که بر خلاف پیشبینی نظریات، خالی از مادهی تاریک است. توضیح دادن علت این پدیده، کار سادهای نیست.
در نواحی خارجی اغلب کهکشانها، سرعت ستارگان بیشتر از مقدار پیشبینی شده با توجه به جرم قابل مشاهدهی کهکشان است. مجموع جرم تمام بخشهای قابل مشاهده مانند ستارهها و گازهای داخلی، نمیتواند به قدر کافی نیروی گرانش تولید کند تا اجرام را با چنین سرعتی در کهکشان نگه دارد، نتیجه آن است که بخشی از جرم کهکشان گم شده است.
اغلب اخترشناسان معتقدند که این جرم گم شده، از جوهری نامرئی ساخته شده است، که به آن لقب ماده تاریک را دادهاند. ماده تاریک همچون هالهای بزرگ اطراف هر کهکشان را احاطه کرده است. امکان دیگری هم وجود دارد و آن این است که نیروی گرانش رفتاری غیر منتظره را از خود نشان دهد که در آن صورت باید به فکر اصلاح قوانین مکانیک نیوتن بود که در نظریهی MOND مطرح میشود.
در کهکشان مارپیچی NGC۴۷۳۶ هر چه از تراکم مرکز دورتر شویم سرعت چرخش نیز کمتر میشود. در نگاه اول، منحنی سرعت چرخش ستارهها نسبت به فاصله از مرکز درست مانند حالتی است که مادهی تاریک وجود نداشته باشد و هنگامی که شما از انبوه ستارگان مرکزی فاصله بگیرید، گرانش کم میشود، بنابراین حرکت به دور مرکز نیز کم سرعتتر خواهد شد.
در بار اول، اندازه گیری های انجام شده تا فاصلهی ۳۵۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان انجام شده بود و بنابر این، دادهها برای نتیجه گیری کلی کافی نبود. بنابراین تیمی از اخترشناسان در لهستان، محاسبات گسترده و پیچیده تری انجام دادند .
آنها توانستهاند راهی پیدا کنند که منحنی سرعت چرخش را از راهی دیگر به دست آورند و آن، اندازه گیری چگالی گاز هیدروژن در بخشهای بیرونی کهکشان است. بر طبق مدل ریاضی آنها، ستارگان معمولی و گاز موجود در این کهکشان میتوانند تمام جرم موجود در NGC۴۷۳۶ را تامین کنند.
«جرگ دیمند»(Jürg Diemand) اخترفیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا میگوید:" اگر این موضوع درست باشد، آنگاه باید گفت که این کهکشان حاوی مقدار کمی ماده تاریک است یا کاملا خالی از آن خواهد بود. این موضوع بسیار شگفت انگیز است."
او همچنین افزود:" روشهای بسیاری شامل مطالعه چگونگی حرکت کهکشانها درون خوشهها و محاسبات درخشندگی پس از انفجار بزرگ وجود دارد که همگی مدارکی از وجود ماده تاریک هستند."
با این وجود هنوز مشخص نیست که با توجه به نظریات کنونی، چطور ممکن است کهکشانی هالهی مادهی تاریک نداشته باشد و یا بدون این که گسسته شود هالهی خود را از دست بدهد. در هر صورت برای اظهار نظر دقیقتر، به مشاهدات و محاسبات بیشتری نیاز است
منبع: [HTML]http://space.newscientist.com/article/dn13280-galaxy-without-dark-matter-puzzles-astronomers.html[/HTML]NewScientist / "این مطلب را در وبگاه نجوم[HTML]http://www.nojum.ir/news/articles/645/[/HTML] مشاهده کنید."
من این مطلبو از وب لاگ استادم [HTML]http://www.no0jum.blogfa.com/[/HTML] ....امیدوارم تکراری نباشه ....
نقشهی سه بعدی مریخ قابل دسترس شد
به کمک دادههای فضاپیمای سریع السیر مریخ، تصاویر سه بعدی سطح این سیاره به دست آمده است. چنین تصاویری تا کنون وجود نداشته است و میتوان با استفاده از آن ها تحقیقات جدیدی انجام داد.
آذر محمد آبادی
۲۵ بهمن ۱۳۸۶ مجموعه دادههای جديدی كه به تازگي بر روي اينترنت انتشار يافته است٬ به محققان اجازهی دست يابی به اطلاعاتی از سيارهی سرخ را در سه بعد خواهد داد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تصویر توپوگرافی کوه آتشفشانی المپ در مریخ. رنگها نشان دهندهی ارتفاع نقاط هستند.
«مدلهای دیجیتالی عوارض سطحی»(DTMs)٬ ايستادن بر سطوح سياره را براي دانشمندان ممكن میسازد. اگر چه تصاوير معمولی قادر به ارائهی چشم اندازهای هوايی خارق العادهای هستند٬ با اين حال تنها بخشي از اطلاعات را انتقال میدهند و توپوگرافی٬ يا سنجش ارتفاعات و پستی بلندیهای محيط را از دست میدهند و اين جايي است كه «سریع السیر مریخ» كار خود را آغاز میكند.
«HRSC»(دوربین با توان تفکیک بالای سریع السیر مریخ) به منظور تهيهی چنين دادههايی طراحی شده است و پس از چند سال پردازش تخصصي دادهها٬ اكنون برای اولین بار، اطلاعات سه بعدي جامع و گستردهای از قسمت بزرگي از سطح مريخ منتشر شده است. پروفسور «گرهارد نيوكوم»(Gerhard Neukum)٬ مدير تحقيق HRSC٬ میگويد: "درك و شناخت توپوگرافی مريخ به منظور شناخت این سیاره ضروری است."
DTM میتواند در كمترين زمان ممكن شيب دامنهی تپه٬ ارتفاع صخرهها٬ ارتفاع و شيب جريانهای گدازه و يا دشتهای بيابانی را به محققان اطلاع دهد. نيوكوم گفت: "اين دادهها براي درك چگونگي جاری شدن آب و يا گدازه در مريخ ضروری است."
DTM سريع السير مريخ مجموعهای از دقيقترين دادههاي توپوگرافی است كه تا به حال از مريخ منتشر شده است. این تصاویر سه بعدی از کنار هم قرار دادن عکسهای مختلفی که این فضاپیما در گردشهای متوالی خود از سطح سیاره تهیه کرده، به دست آمده است. کیفیت عکسها معادل ۵۰ متر در هر پیکسل و دقت اندازه گیری ارتفاع ۱۰ متر است. مدار فضاپیما كيفيت تصاوير آن را مشخص میكند٬ هنگامی كه نزديكترين فاصله به سطح را دارد، ميیتواند دقيقترين تصاوير را تهيه كند. نيوكوم افزود: "همچنان كه اين ماموريت ادامه دارد٬ میتوانيم به تدريج شكافها را پر كنيم و هر گاه كه ممكن باشد دادههای با كيفيتتری را جمع آوری كنيم."
منبع: nojum.ir