دانستنیهای ورزش در هوای گرم تابستان...
این روزها با نزدیک شدن به فصل تابستان شاید ورزش کردن برای بسیاری از ما سخت شود و حتی بعضی از ما کلا دور ورزش و پیاده روی را خط بکشیم و به فعالیت های ساده تر و فرح بخش تری مثل شنا بسنده کنیم. اما در رابطه با تاثیر گرما بر ورزش و مشکلاتی که می تواند به دنبال داشته باشد، دکتر احمد باقری مقدم، متخصص طب ورزشی، نکته ها و توصیه های جالبی دارند که خواندنش خالی از لطف نیست....
▪ آقای دکتر! آیا ورزش در هوای گرم می تواند سبب گرمازدگی شود؟
ـ بله؛ گرمای هوا می تواند تاثیر عمیقی بر پاسخ فیزیولوژیک بدن بگذارد و خطر گرمازدگی را افزایش دهد. در یک فرد سالم محدوده دمای مرکزی بدن بین ۱/۳۶ تا ۸/۳۷ درجه سانتی گراد است. انسان با دمای مرکزی بیش از ۴۱ درجه سانتی گراد مدت کوتاهی می تواند دوام آورد زیرا در دمای ۴۵ درجه سانتی گراد پروتئین های بدن تخریب می شوند. افزایش دمای بدن می تواند ناشی از منابع درونی مانند فعالیت عضلانی و متابولیسم و منابع بیرونی مانند گرمای محیط باشد. بدن در زمان افزایش دما به طرق مختلف حرارت را دفع می کند که مهم ترین آن تعریق است. زمانی که تولید گرمای بدن بر دفع آن غلبه کند، استرس گرمایی حاصل خواهد شد.
▪ و عواقب ثانویه این استرس گرمایی؟
ـ استرس گرمایی بسته به شدت و مدت آن می تواند باعث بروز اختلالات و عوارضی شود. مهم ترین این عوارض شامل کرامپ عضلانی، سنکوپ گرمایی، خستگی گرمایی، حمله گرمایی و در نهایت هیپوناترمی (کمبود سدیم خون) هستند.
▪ ممکن است معانی این اصطلاحات را هم توضیح بدهید؟
ـ بله؛ از کرامپ عضلانی شروع می کنم. کرامپ عضلانی به صورت انقباض غیرارادی، دردناک و مکرر به صورت ناگهانی در حین و بعد از ورزش و فعالیت فیزیکی در گرما بروز می کند که مسبب آن، از دست دادن آب بدن، به هم ریختن تعادل الکترولیت و خستگی سیستم عصبی عضلانی است. درباره سنکوپ گرمایی نیز باید بگویم که ناشی از کاهش سطح هوشیاری در پایان ورزش به خصوص ورزش های استقامتی طولانی در هوای گرم به علت تجمع بیش از حد خون و آب بدن در نواحی تحتانی است. خستگی گرمایی هم در حین ورزش خود را به صورت تعریق شدید، کاهش آب بدن، از دست دادن سدیم و کاهش انرژی نشان می دهد. حمله گرمایی نیز در حین ورزش در هوای گرم اتفاق می افتد. دمای مرکزی بدن در این حالت بیش از ۴۰ درجه سانتی گراد است و همراه با اختلال و نارسایی حاد در سیستم حیاتی خود را نشان می دهد. افزایش ضربان قلب، کاهش فشارخون، پوست خشک، اختلال وضعیت شناختی و استفراغ از علایم آن بوده که می تواند به مرگ منجر شود. در نهایت هیپوناترمی یا کمبود سدیم خون است که این اختلال به علت مصرف بیش از حد آب قبل از ورزش های استقامتی مانند دویدن رخ می دهد. ورزشکار با این تصور که مصرف هر چه بیشتر آب مانع از دست دادن آب در گرما شده و مانع از افت کارایی وی خواهد شد، اقدام به مصرف فراوان آب کرده که رقیق شدن خون به ویژه سدیم را به همراه دارد که بالقوه خطرناک و کشنده است. علایم آن به صورت اختلال در قوه شناختی، سردرد، استفراغ و از همه شاخص تر تورم دست ها و پاها است و از همه مهم تر تورم ریوی و مغزی است که می تواند کشنده باشد لذا در صورتی که احساس تنگ شدن بند ساعت، گردن بند یا مچ بند و جوراب را داشته باشید و قبل از ورزش هم مقادیر معتنابهی آب مصرف کرده باشید، نشانه هیپوناترمی است.
▪ اگر به هر یک از این موارد دچار شدیم، چه باید بکنیم؟
ـ اگر به کرامپ عضلانی مبتلا شدید، با توقف فعالیت، کشش، ریلکسیشن، ماساژ و جایگزینی آب و املاح به خصوص مایعات حاوی نمک طعام باید این علایم را بهبود ببخشید. در مورد سنکوپ گرمایی لازم است فرد در وضعیت طاق باز قرار گرفته و با بالا بردن پاها برای مدتی، هوشیاری را به سطح عادی برگرداند. برای پیشگیری از این حالت، انجام مرحله سرد شدن در آخر ورزش به صورت ادامه فعالیت به میزان سبک و تفریحی به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه الزامی است. اگر فردی دچار خستگی گرمایی شد و نشانه های آن در وی ظهور کرد، باید فعالیت هایش را متوقف کرده و فورا به محیط خنک و سایه انتقال یابد و لباس هایش را از تن اش در آورند. همچنین بیمار در وضعیت طاق باز با پاهای بالاتر از سطح قلب قرار می گیرد و جایگزینی مایعات انجام می شود. در صورت بهبود نیافتن باید به اورژانس اطلاع داد.
درمان حمله گرمایی نیز نیاز به اقدامات سریع و شدید دارد که به صورت سرد کردن کل بدن به شکل غوطه وری در آب سرد با دمای ۵/۱۴ درجه سانتی گراد تا ۷/۱۶ درجه سانتی گراد انجام می پذیرد. یادتان باشد که اطلاع فوری به اورژانس باید صورت گیرد. در نهایت در مورد کاهش سدیم خون باید توجه داشته باشید که از دادن آب به بیمار خودداری کرده و بیمار را سریع به اورژانس منتقل کنید. مصرف به اندازه و کافی آب طبق دستورالعمل های مربوطه می تواند باعث پیشگیری از این مشکل شود.
▪ شما به طور کلی انجام چه نوع ورزشی را در فصل گرما توصیه می کنید؟
ـ کلا ورزش هایی که دارای ویژگی شدت بالا و مدت طولانی هستند (دویدن طولانی) و ورزش هایی که در زیر اشعه خورشید انجام می شود (ورزش های خارج سالنی) و ورزش هایی که در محیط های بسته بدون تهویه مناسب و تجهیزات خنک کننده انجام می شوند و ورزش هایی که به علت پربرخورد بودن نیاز به تجهیزات محافظتی دارند (بوکس و فوتبال آمریکایی) در فصل گرما مناسب نیستند. لذا توصیه می کنم به جای دویدن طولانی مدت یا ورزش های مشابه آن مانند دوچرخه سواری یا راه پیمایی در یک فاز طولانی در ساعات گرم روز، همین فعالیت ها را در چند فاز کوتاه مدت و با فاصله زمانی مشخص در روز انجام بدهید. در ضمن، به کسانی که مستعد گرمازدگی هستند مانند افراد چاق یا تمرین نکرده ها یا بیماران خاص توصیه می شود ترجیحا شنا در سالن سرپوشیده را انتخاب کنند و ورزش های کوتاه مدت (چه با شدت بالا یا پایین) مانند کار کردن با وزنه ها که خطر گرمازدگی دارند را برگزینند.
باورهای غلط ورزشی درباره سلامت
توصیه های نادرست و باورهای غلطی در حوزه تناسب اندام و کاهش وزن وجود دارند که می توانند مانع رسیدن شما به هدف تان شوند. این مطلب به ۹ نمونه از این باورهای رایج، اما غلط می پردازد.واقعیت این است که افراد به تمرین های مختلف، واکنش های متفاوتی نشان می دهند و تمرین هایی که برای یک نفر موثرند، ممکن است برای فرد دیگر، کارآیی چندانی نداشته باشند. در این مواقع شما باید ورزش و تمرینی که برای شما مفید است و مشکل تان را حل می کند، بیابید.
۱) «دویدن روی تردمیل، در مقایسه با پیاده روی یا دویدن روی آسفالت،فشار کمتری به زانوها وارد می کند.» یکی از مربیان ورزشی در مرکز درمانی دانشگاه نیویورک می گوید: «دویدن،ورزشی عالی است، ولی روی زانوها اثر می گذارد، چون فشار ناشی از وزن بدن بر مفاصل وارد می شود و فرقی نمی کند که روی آسفالت بدوید یا روی دستگاه دوی ثابت.»او می گوید: «بهترین راه برای کاستن فشار وارده بر زانوها، تنوع بخشیدن به ورزش است. اگر دویدن را با سایر فعالیت های ورزشی که باعث سلامت قلب می شوند بیامیزید، مثل نوار غلتان یا استفاده از دوچرخه ثابت، فشار وارد شده بر زانوها را کاهش می دهید و در نتیجه می توانید سال ها بدوید.»
۲) «ورزش های ایروبیک (هوازی)، میزان متابولیسم بدن را تا ساعت ها بعد از ورزش بالا نگه می دارند.» در حقیقت این فرضیه درست است، ولی مقدار کالری مصرفی آن گونه که شما فکر می کنید نیست! کارشناسان می گویند، درست است که متابولیسم بدنتان بعد از ورزش ایروبیک با مقدار اندکی افزایش، همچنان ادامه می یابد، ولی مقدار آن از نظر آماری قابل توجه نیست. در حقیقت، این کار فقط بیست کالری بیشتر از مقدار عادی، در هر روز، مصرف می کند. با وجود اینکه مقدار کمی افزایش در متابولیسم، بعد از انجام ورزش های استقامتی دیده می شود، ولی نمی تواند نقشی اساسی ایفا کند. این مساله واقعا به عنوان موفقیت در مصرف انرژی محسوب نمی شود.
۳) «احساس سلامتی در حین ورزش نشان می دهد که زیاده روی نمی کنید.» یکی از بزر گ ترین اشتباهات مردم این است که وقتی یک برنامه ورزشی را شروع می کنند، فشار زیادی را به خود وارد می کنند، زیرا آنها در هنگام ورزش، احساس تندرستی می کنند و در خود مشکلی نمی بینند. پیامدهای زیاده روی در ورزش، یک یا دو روز بعد از ورزش آشکار می شود.
۴) «شنا کردن برای کاهش وزن عالی است.» درست است که شناکردن به افزایش ظرفیت شش ها و بزرگ کردن ماهیچه ها بسیار کمک می کند و استرس های اضافی بدن را از بین می برد، اما تا وقتی که برای ساعت ها شنا نکرده اید، شناکردن به کاهش وزن بدن کمکی نمی کند. به علت اینکه خاصیت شناوری و رانش آب، بدن شما را حمایت می کند، فعالیت بدنی شما هنگام راه رفتن در آب کمتر از راه رفتن در شرایط عادی می شود. وقتی از آب بیرون می آیید، احساس گرسنگی شدیدی می کنید که ممکن است موجب شود که بیشتر از حالت معمولی غذا بخورید و این موضوع، پیروی از یک رژیم غذایی را سخت می کند.
۵) «تمرینات یوگا برای تمام انواع کمردردها توصیه می شود.» واقعیت این است که یوگا می تواند به بهبود کمردرد کمک کند، ولی نه برای هر نوع کمردردی. اگر کمردرد شما منشا ماهیچه ای داشته باشد، برخی از حرکات کششی و بعضی وضعیت های یوگا می تواند به شما کمک کند، ولی اگر کمردرد شما ناشی از مشکلات دیگری باشد (مثل بیماری دیسک کمر)، به نظر نمی آید که یوگا بتواند کمکی کند، بلکه باعث بدتر شدن مشکل و درد بیشتر خواهد شد.
۶) «اگر در حال ورزش کردن عرق نکنید، یعنی به اندازه کافی فعالیت بدنی ندارید.» عرق کردن، لزوما نشان دهنده فعالیت سخت بدنی نیست. بدن شما از این طریق دمای خود را پایین می آورد. بدون عرق کردن هم می توان مقدار قابل توجهی انرژی مصرف کرد. شما می توانید پیاده روی یا بدن سازی سبک را امتحان کنید.
۷) «کار کردن با وسایل چربی سوز، چربی شکم را از بین می برد.» چیزهایی را که در تبلیغات می بینید،باور نکنید. دستگاه چربی سوز ممکن است به محکم کردن ماهیچه های بخش میانی بدن کمک کند و حالت بدن را متناسب نماید، ولی توانایی مشاهده ماهیچه های شکمی، با مقدار کلی چربی بدن متناسب است. اگر چربی های شکمی خود را از دست ندهید،ماهیچه های شکمی را نخواهید دید. اما آیا استفاده از این دستگاه ها می تواند به شما در کم کردن چربی های شکم کمک کند؟ کارشناسان می گویند: نه! شما نمی توانید قسمت خاصی از بدنتان را در نظر بگیرید و چربی های آن قسمت را بسوزانید، بنابراین این دستگاه ها نمی توانند به کاهش وزن در آن قسمت های بدن کمکی کنند. برای سوزاندن چربی بدن، باید تمریناتی را انتخاب کنید که هم شامل ورزش های کمک کننده به قلب و عروق و هم شامل ورزش ها و تمرینات استقامتی هستند.
۸) «دستگاه های ورزشی، مطمئن ترین راه برای ورزش هستند و به کمک آنها همیشه می توانید به روشی علمی و صحیح، ورزش کنید.» ممکن است فکر کنید که یک دستگاه ورزشی، بدن شما را در وضعیتی درست تنظیم می کند و باعث می شود تمام حرکات را به روش صحیح انجام دهید. این گفته، زمانی درست است که دستگاه مورد نظر برای قد و وزن شما به طور دقیق و صحیح تنظیم شده باشد. این نظر کارشناسان است. تا زمانی یک مربی ورزشی و یا فردی که شایستگی لازم را دارد، تنظیمات لازم را برای شما انجام ندهد، در شیوه ورزش کردن دچار اشتباهات فراوانی خواهید شد و اگر بدون نظارت مربی، با هر دستگاهی یا حتی بدون استفاده از دستگاه ورزشی ورزش کنید، خطر آسیب دیدن بدن خود را افزایش خواهید داد.
۹) «اگر می خواهید ورزش برایتان مفید باشد، باید در هنگام ورزش کردن، اندکی احساس درد کنید.» از بین تمام شایعات پخش شده در مورد پرورش و زیبایی اندام، کارشناسان معتقدند که بحث بدون رنج، چیزی به دست نمی آید، بیشترین خسارت را به افراد می زند. درست است که یک یا دو روز بعد از ورزش، نوعی درد را در عضلات احساس خواهیم کرد، ولی این حس تفاوت بسیاری با درد عضلات در هنگام ورزش کردن دارد. شما نباید در هنگام انجام فعالیت ورزشی، احساس درد و ناراحتی کنید، زیرا در غیر این صورت یا حرکات را به روشی غلط انجام می دهید و یا از قبل، نوعی آسیب دیدگی داشته اید. کارشناسان، ورزش با درد را توصیه نمی کنند. اگر در حین ورزش، در بخشی از بدن احساس درد کردید، ورزش را متوقف کنید. بعد کمی استراحت کنید تا درد متوقف شود. اگر نشد و یا با ورزش مجدد، دوباره درد شروع یا حتی بیشتر شد، به پزشک مراجعه کنید.
آسیب دیدیگی استخوان رایج ترین مشکل ورزشکاران؟!
آسیبهای ورزشی در اثر ضربه های شدید یا کششهای متمادی و بیش از حد در حین انجام حرکات ورزشی به وجود می آیند. صدمات ورزشی میتوانند استخوانها یا بافت نرم (رباط، ماهیچه و تاندون) و یا هردو را دچار مشکل نمایند. برخلاف تصور بسیاری افراد، کودکان، با عکس العملهایی ناپخته، عدم توانایی در تشخیص و پرهیز از خطر و توانایی کم در ایجاد هماهنگی در حرکات، بسیار بیشتر از بزرگسالان در معرض آسیبهای ورزشی هستند.
سالانه تعداد افراد بسیاری دچار صدمات ورزشی میشوند که نیمی از آنها با انجام معالجات خانگی و یا بدون رسیدگی خاص بهبود یافته و نیم دیگر به رسیدگی پزشکی نیاز پیدا میکنند. بر اساس محاسبات آماری در هر ۱۰۰۰ نفر، ۲۶ نفر به آسیبهای ورزشی دچار میشوند و بالاترین میزان این صدمات متوجه کودکان ۱۴ ۵ سال است. در این آمارها بیشترین تعداد مصدومین را پسران ۱۷ ۱۲ ساله تشکیل میدهند، که میزان این آسیبها از نظر تعداد نفرات صدمه دیده، در ورزشهای جمعی که امکان برخورد در آنها زیاد است و از نظر وخامت، در ورزشهای انفرادی بیشتر است.
● انواع آسیبهای ورزشی
حدود ۹۵% این آسیبها را کوفتگی و ضرب دیدگی بافت نرم تشکیل میدهد. کبودی رایج ترین اثر این ضرب دیدگی هاست و دلیل بروز آن زخم های زیر پوست یا آسیب دیدگی موی رگهای سطحی و جمع شدن خون در زیر پوست است.
یک سوم تمام صدمات ورزشی را اصطلاحا رگ به رگ شدن میگویند. این آسیب در واقع پیچیدن یا پارگی قسمتی ازرباط است. رباط رشته محکمی است که پیوند دهنده استخوانها به یکدیگر بوده و مفاصل را محکم در جای خود نگه میدارد.
ضرب دیدگی یا پیچ خوردگی از انواع دیگر آسیبهای شایع در ورزش است. این حالت پیچیدگی و کشش ماهیچه یا تاندون است که گاهی به پارگی آنها می انجامد. تاندونها بافتهای محکمی هستند که پیوند دهنده ماهیچه ها به استخوانها هستند.
التهاب تاندون و یا التهاب یکی از محفظه های کوچک پر از مایعی که موجب حرکت روان تاندون بر روی استخوان میشوند در اثر تکرار بیش از حد حرکاتی که موجب وارد شدن فشار بر مفاصل میشوند به وجود می آید.
● آسیبهای استخوانی
شکستگی استخوان ۵ تا ۶% کل آسیبهای ورزشی را تشکیل میدهد. استخوانهای بازو و پا بیش از همه در معرض شکستگی قرار دارند. شکستگی ستون فقرات یا جمجمه در حین حرکات ورزشی بسیار نادر است. استخوانهای پا از ران تا کف آن بسیار مستعد شکستگی در اثر فشار هستند و زمانی رخ میدهند که ماهیچه ها دچار پیچیدگی شده یا در اثر انقباض بیش از حد موجب خم شدن و شکستن استخوان میشوند. این نوع شکستگی بخصوص در میان رقصندگان باله، دوندگان استقامت و افرادی که استخوانهای باریک دارند شایع است.
شکستگی ساق پا با دردناک شدن و تورم جلو، داخل و پشت ساق پا همراه است که در هنگام حرکت بسیار دردناک شده و درد آن مدام شدت پیدا میکند. این آسیب در اثر حرکات پر فشار یا کوبیدن های مداوم پا بر روی زمین در ورزشهایی چون ایروبیک، دو استقامت، بسکتبال و والیبال عارض میشود.
آسیب دیدیگی مغزی خطرناکترین حالت آسیب دیدگی ها می باشد.
● آسیبهای مغزی
آسیبهای مغزی، دلیل اصلی صدمات منجر به مرگ در حرکات ورزشی است. ضربه مغزی ممکن است حتا با ضربه ای مختصر به سر ایجاد شود و به بیهوشی یا از دست دادن تعادل، هماهنگی حرکات، قوه ادراک، شنوایی، حافظه و بینایی منجر شود.
عوامل اصلی صدمات ورزشی شامل :
▪ لوازم ورزشی که اشتباه به کار برده شده اند
▪ سقوط
▪ برخورد شدید دو بازیکن که بر اثر سرعت زیاد (مثلا در هاکی روی یخ) یا خشونت ذاتی ورزش (مانند راگبی) ایجاد میشود
▪ آسیب دیدگی سطحی یا پارگی بخشهایی از بدن که به طور مداوم تحت فشار یا کشیدگی قرار گرفته اند
علائم این آسیبها عبارتند از :
▪ لقی یا از جا درآمدن یک مفصل
▪ تورم
▪ ضعف
● بررسی آسیب شناسی
علائمی که به طور مداوم موجب تشدید یا کاهش توانایی ورزشکار در بازی شده و گاهی هم دردناک نبوده و فقط با خستگی غیر معمول همراه هستند، باید توسط جراح ارتوپد مورد معاینه قرار گیرد. تشخیص به موقع از تبدیل شدن مشکلات کوچک به صدمات جدی و مشکلات طولانی جلوگیری میکند.
یک جراح ارتوپد اشخاصی را که،
▪ از شرکت در ورزش به دلیل درد ناشی از آسیب شدید منع شده اند
▪ قابلیت ورزشی آنها به دلیل مشکلات مزمن ناشی از یک آسیب ورزشی کم شده است
▪ کسانی که آسیب ورزشی در آنها موجب از شکل افتادگی بازو یا پا شده است
را مورد نظر قرار می دهد. او با معاینه موضعی، پرسیدن سوالهایی در رابطه با چگونگی آسیب دیدگی و نوع علائمی که بیمار داشته است و همچنین با گرفتن عکسهایی با اشعه ایکس، استخوانها و بافت نرم آسیب دیده را بررسی میکند. اشخاصی که دچار ضربه مغزی شده اند باید فورا مورد معاینه قرار گیرند و تا زمان دریافت نتیجه نرمال تحت نظر باشند و تا این زمان هر ۵ دقیقه یک بار مورد معاینه قرار بگیرند. معاینات اصلی در هر ۵ دقیقه عبارتند از اندازه گیری هشیاری، تمرکز و حافظه کوتاه مدت فرد مصدوم.
علائم دیگر تشخیص صدمه مغزی عبارتند از گیجی، سردرد، تهوع و مشکل بینایی.
● شیوه های درمان
درمان صدمات مختصر بافت نرم معمولا شامل محکم بستن محل آسیب دیده با نوار کشی، کمپرس یخ و استراحت است. داروهای ضد التهاب خوراکی یا تزریقی برای تورم کیسه های مفصلی تجویز میشوند.
برای تاندونهای آسیب دیده داروهای ضد التهاب همراه با ورزش مخصوص تجویز میشود. اگر تاندونی دچار پارگی شده باشد، برای درمان آن به عمل جراحی نیاز است. جراحیهای ارتوپدی برای پیچیدگیها یا ضرب دیدگیهای جدی توصیه میشوند. درمان این صدمات نه تنها شامل برطرف کردن درد و التهاب که شامل برگرداندن ورزشکار به حالت و تواناییهای اولیه او است.
معمولا به ورزشکاران آسیب دیده توصیه میشود که تا بهبود کامل، فعالیتهای خود را محدود نمایند. پزشک آنها شاید تمرینهای خاصی را برای ورزشکاری که دچار آسیبهای متعدد شده است تجویز نماید اما صدمات جدی،ورزشکار را برای مدتی از انجام عملیات ورزشی محروم خواهد کرد.
● پیشگیری
کودکانی که میخواهند در یک فعالیت ورزشی سازمان یافته شرکت کنند باید ابتدا توسط متخصص معاینه شوند و در باره نوع ورزشی که میخواهند انجام دهند با پزشک خود مشورت نمایند. پزشک متخصص باید،
▪ هر گونه آسیب قبلی را با دقت معاینه کرده و اهمیت آنرا در ورزش مورد نظر بسنجد.
▪ در صورت لزوم برای جلوگیری از رشد یا عدم رشد نامطلوب عضلات و استخوانهای کودک تمرینهای اضافه تجویز کند
▪ به سیستم استخوان بندی و دستگاه گردش خون کودک توجه کند و قابلیت بدنی او را تایید یا رد کند
همانطور که میبینید اگر پزشک بداند که ورزش مورد نظر شما چیست میتواند بگوید که کدام بخش بدن بیشتر در معرض فشار خواهد بود و برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی توصیه هایی بکند
چند برنامه دیگر برای جلوگیری از آسیبهای ورزشی عبارتند از:
▪ حفظ فرم صحیح و سلامت بدن
▪ اطلاع و اطاعت از قوانینی که موجب تنظیم حرکات میشود
▪ استراحت در هنگام خستگی، بیماری یا درد
▪ عدم استفاده از نیرو بخشهای مصنوعی. این مواد ممکن است توانایی شما را در لحظه افزایش دهند اما در دراز مدت با خطر مرگ همراه هستند
▪ مراقبت و استفاده صحیح از لوازم ورزشی
▪ پوشیدن البسه مناسب و به کار بردن لوازم محافظ (مانند زانو بند و کلاه ایمنی)
نقش ســـدیم در گرفتگی عـــضلات بدن
برخی عقیده دارند که نیازی به این کار نیست. شاید برای بعضی این موضوع صدق پیدا کند. ولی بدن هر شخص با شخص دیگر فرق می کند.
به همین خاطر فرد می بایست کاری را انجام دهد که برایش کارائی دارد. من به شخصه پی برده ام که بدنم آب را در خود نگه می دارد. بنابراین من باید سدیم را کاهش بدهم. زمانی که قصد کاهش سدیم را دارید می بایست خیلی مراقب باشید. چون احتمال بروز یک سری مشکلات که شایع ترین آنها گرفتگی عضلانی است وجود دارد. اولین چیزی که اکثریت مواقع برای گرفتگی عضله توصیه می کنند اضافه کردن پتاسیم است. اما در این مورد این بدترین کاری است که می شود انجام داد می پرسید چرا؟
یکی از اصلی ترین کارهای سدیم و پتاسیم تنظیم مایعات درون بدن است. البته سدیم و پتاسیم دارای عملکرد دیگری نیز در بدن هستند. اما بحث ما در ارتباط با تأثیرات کاهش سدیم بر روی بدن است. پتاسیم که از آن به عنوان الکترولیت نیز نام می برند. در درون سلول حضور دارد و سدیم نیز در مایع بیرون سلول قرار دارد.
سلول های داخل بدن چندین وظیفه دارند که از جمله می توان به ارسال پیام های عصبی، انقباض عضلانی عملکرد قلب و… نام برد. مایعات داخل سلولی به تداوم بقاء بدن کمک می کنند. نسبت دقیق سدیم به پتاسیم در داخل و خارج سلول ها جزء یکی از موارد حیاتی است که بدن به آن وابستگی شدید دارد.
وقتی سطح سدیم و پتاسیم کاهش یابد چه اتفاقی می افتد؟ از علائم کاهش پتاسیم می توان به خستگی، ضعف عضلانی و گرفتگی عضلانی و فلج روده ها که نهایتاً منجر به تجمع گاز و نفخ و درد شکم اشاره کرد.
برخی از علائم کمبود سدیم می توان به سردرد، بی خوابی، استفراغ، گرفتگی عضلانی، خستگی، گیجی و… اشاره کرد.
همان طور که ملاحظه کردید علائم کمبود سدیم و کمبود پتاسیم خیلی شبیه به هم هستند و به همین خاطر هست که افراد دچار سردرگمی در خصوص افزایش هر یک از این دو می شوند. زمانی که فرد دچار گرفتگی عضله می شود. به صورت اتوماتیک وار فکر می کند که نیاز به پتانسیم دارد. در صورتی که شاید نیاز به افزایش سدیم دریافتی و یا کاهش پتاسیم دریافتی داشته باشد.
زمانی که سدیم را از برنامه غذائی کم می کنید و دچار گرفتگی عضله می شوید. نیازی به مصرف پتاسیم بیشتر ندارید. چون مشکل تان بر هم خوردن بالانس پتاسیم به سدیم است و اصل مشکل تان در عدم دریافت کافی سدیم است.
در این شرایط میزان مصرف آب تان خیلی بالا است بدن هم آب را در خود نگه نمی دارد.
وقتی در حال تمرین هستید بدن آب و سدیم بیشتری را از طریق تعریق از دست می دهد و در این دوران در رژیم غذای تان سیب زمینی که یک منبع غنی از پتاسیم است نیز به وفور وجود دارد. در ضمن مولتی ویتامین هایتان نیز حاوی پتاسیم هستند. این طور است که سطح سدیم کاهش قابل ملاحظه ای کرده و از سوی دیگر سطح پتاسیم خیلی بالا رفته بهترین راه به منظور برقراری توازن در کاهش پتاسیم دریافتی است.
با جابه جا کردن یک در میان سیب زمینی با برنج در وعده های غذائی می توانید تا حدودی از میزان پتاسیم دریافتی از طریق رژیم غذائی بکاهید. این کار امری بسیار حیاتی به شمار می آید. در آخرین مسابقه ای که حضور داشتم در آخرین مسابقه ام دو نفر از شرکت کنندگان کنار رفتند. که اولی قبل از پیش داوری به وسیله آمبولانس به بیمارستان انتقال یافت و دومی نیز در اواسط پیش داوری به دلیل گرفتگی شدید عضلانی مجبور به کناره گیری شد. من به شخصه از همان اولین مسابقه ام به اهمیت نسبت سدیم به پتاسیم پی بردم. خوشبختانه این شرایط برای من در دوران آماده سازی برای شرکت در مسابقه پیش آمد در آن دوران گرفتگی رنج می بردم و مربی ام به من توصیه کرد که باید موز بخورم. وقتی در خصوص مشکلم با متخصص تغذیه ام مشورت کردم او به من در ارتباط با خطرات پتاسیم بیش از حد نکاتی را گوشزد کرد.
در بیشتر مواقع در مورد خطرات سدیم بیش از حد چیزهائی می شنویم. اما در خصوص پتاسیم بیش از حد چطور. همین امر موجب کنجکاوی من گردید و به همین خاطر درصدد جمع آوری اطلاعات بیشتر در این ارتباط برآمدم.
مسمومیت ناشی از پتاسیم که از آن به عنوان (hyperkal lemia) نیز نام می برند.
در صورتی بروز می کند که سطح پلاسمای یون های پتاسیم بیش از حد بالا برود. این مشکل در افراد مسن بیشتر مشاهده می شود. در اکثر آدم های سالم بدن سطح پتاسیم را از طریق سلول های گوناگون و هم چنین یک سری از ارگان های تنظیم می کند و کلیه ها و در آخر استفراغ جزء این موارد به شمار می آیند.
زمانی که مقدار پتاسیم دریافتی بیش از حد باشد می تواند باعث برهم خوردن ریتم ضربان قلب شود که نهایتاً می تواند منجر به ایست قلبی گردد و مسمومیت ناشی از پتاسیم می تواند خطرساز باشد اما احتمال آن بسیار پائین است چون بدن به صورت طبیعی آن را از طریق استفراغ تنظیم می کند.
● کمبود پتاسیم یا همان hypokalemia
از شایع ترین دلایل کاهش پتاسیم می توان به استفراغ شدید، اسهال و استفاده از داروهای دیورتیک (ادرارآور) و یک سری از نارسائی های کلیوی و یا تغییرات اساسی در متابولیسم نام برد.
● مسمومیت ناشی از سدیم
مسمومیت ناشی از سدیم بسیار خطرناک است و می تواند منجر به حمله صرعی و یا حتی مرگ شود. از عوارض دیگری که سدیم بیش از حد می تواند در پی داشته باشد می توان بالارفتن فشارخون، تپش قلب، اختلال در تنفس، پف کردن بدن و تشنج اشاره کرد.
آزمـــون آمـــادگی جـــسمانی
شما درباره آمادگی جسمانی خودتان چقدر آگاهی دارید؟ با شرکت در آزمون ۱۰سوالی زیر و مراجعه به پاسخنامه ای که در انتهای این آزمون آمده، اطلاعات خودتان را در این خصوص محک بزنید....
۱)کسی که وزنش ایده آل است و نیازی به کاهش وزن ندارد، مجبور نیست ورزش کند.
ـ صحیح/ غلط
۲) برای دستیابی به تناسب اندام، عضویت در یک باشگاه ورزشی و استفاده از لوازم ورزشی ضرورت دارد.
ـ صحیح/ غلط
۳) حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی و ورزش در روز توصیه می شود.
ـ صحیح/ غلط
۴) ورزش های لازم برای تناسب اندام شامل ورزش های ایروبیک یا هوازی، آمادگی عضلانی، ورزش های کششی و.... است.
ـ صحیح /غلط
۵) اگر پرتحرک هستید و ورزش می کنید، می توانید بدون محدودیت، غذا بخورید.
ـ صحیح /غلط
۶) فعالیت جسمانی منظم، نیاز به مصرف برخی داروها را کاهش می دهد.
ـ صحیح /غلط
۷) ورزش بعد از ۶۵ سالگی ضرورت ندارد.
ـ صحیح/ غلط
۸) بهترین راه برای رسیدن به تناسب اندام شروع برنامه های ورزشی است.
ـ صحیح/ غلط
۹) اگر انرژی کافی برای انجام فعالیت های جسمانی ندارید، بهتر است آن را متوقف کنید.
ـ صحیح/ غلط
۱۰) برای بهره مندی از مزایای فعالیت های جسمانی و ورزش بهتر است هرگز آن را قطع نکنید.
ـ صحیح/ غلط
● پاسخنامه
▪ غلط. فعالیت بدنی نقش مهمی در سلامت دارد. مهم نیست که وزن تان ایده آل باشد یا نه؛ در کنار داشتن وزن ایده آل، ورزش مزایای دیگری هم برای بدن دارد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: ورزش خلق و خوی شما را بهتر می کند، خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را در شما می کاهد، سبب تقویت عضلات قلب و عروق و حتی ریه های تان می شود و خواب راحت تر و حتی بهبود روابط جنسی شما را به دنبال خواهد داشت.
▪ غلط. لازم نیست برای داشتن بدنی خوش فرم و اندام زیبا، هزینه صرف کنید و لوازم ورزشی گران قیمت بخرید. اگر کمی دقت کنید، می توانید ببینید که ورزش های گروهی در پارک نزدیک محل زندگی شما انجام می شود. شما هم می توانید به این گروه بپیوندید. حتی می توانید با پیاده روی شروع کنید، از پله بالا و پایین بروید، از کتابخانه ها یا مغازه های فروش لوازم ورزشی یک سی دی آموزشی ورزش بخرید. ببینید چه مکان هایی را می توانید بدون اینکه سوار خودروشوید پیاده بروید و کارهای معمول خود را با قدم زدن انجام دهید.
▪ غلط. طبق توصیه های انجمن قلب آمریکا، حداقل ۳۰ دقیقه ورزش روزانه، آن هم ورزش های آرام و سبک برای سالم ماندن کافی است. شنا و پیاده روی را پنج روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه انجام دهید. انجام این ورزش ها به همراه نرمش های کششی برای تقویت عضلات دو بار در هفته موجب سلامت شما می شود، البته اگر فرصت داشتید و بیشتر ورزش کردید که چه بهتر. اگر هم وقت نداشتید، ۳۰ دقیقه ورزش کنید. ۱۰ دقیقه در طول روز هم کافی است.
▪ صحیح. برنامه های آمادگی جسمانی شامل ورزش های هوازی یا همان ایروبیک، ورزش های کششی برای تقویت عضلات، قوای جسمانی و... است.
غلط. اگر از نظر جسمانی فعال هستید و تحرک کافی دارید، کالری بیشتری می سوزانید اما این دلیلی بر بی رویه غذا خوردن نیست. برای داشتن وزن ایده آل باید بین دریافت کالری و مصرف کالری تعادل برقرار کرد.
▪ صحیح. فعالیت های جسمانی برای همه افراد خوب است اما بیشترین مزیت را برای کسانی دارد که مبتلا به بیماری هایی مانند دیابت نوع دوم و فشارخون بالا هستند. فعالیت جسمانی سبب کاهش قند و فشارخون می شود و حتی در بسیاری از بیماران نیاز به مصرف داروها را می کاهد.
▪ غلط. شما برای انجام فعالیت های جسمانی هرگز پیر نخواهید شد. با افزایش سن توده عضلانی به طور طبیعی کاهش پیدا می کند. اگر ورزش نکنید، عضلات شما با توده های چربی جایگزین می شوند. به علاوه، ورزش کردن با افزایش سن می تواند باعث تقویت قوای جسمانی، تعادل و هماهنگی اعضای بدن تان شود.
▪ غلط. افزایش فعالیت های بدنی بهترین راه سلامت ماندن شماست اما توجه کنید که ناگهان نباید به ورزش های سخت بپردازید. اگر برای مدتی ورزش را کنار گذاشته اید یا اصلا تاکنون ورزش نمی کردید، مثلا مبتلا به بیماری خاصی مثل ناراحتی قلبی، فشارخون بالا یا دیابت بوده اید، اول باید با پزشک خود مشورت کنید و از او اجازه بگیرید، سپس آهسته آهسته شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
▪ غلط. اگرچه باید برای انجام فعالیت های بدنی انرژی کافی داشته باشید اما بدون فعالیت بدنی هم انرژی نخواهید داشت.
▪ صحیح. حتی اگر سال های طولانی ورزش می کرده اید، در صورتی که دیگر ادامه ندهید آمادگی جسمانی شما به سرعت تحلیل می رود. پس به این کارتان ادامه دهید و هرگز زندگی بی تحرک را جایگزین زندگی پر از فعالیت و ورزش نکنید. در صورتی که به دلیل وجود بیماری مجبور به کنار گذاشتن ورزش شدید بعد از بهبود مجددا به آرامی و تدریجا ورزش را شروع کنید.
کمر باریک و قفسه سینه زیبا یک رویا نیست
آیا برای زیبا و خوش فرم کردن بالای کمر و قفسه سینه ، حتماً باید به باشگاه برویم و از دستگاه های بدن سازی استفاده کنیم ؟
جواب ساده است خیر . درست است که این دو ناحیه از بزرگ ترین و قوی ترین عضلات و ماهیچه هاست. نتیجه ای که می توانید با استفاده از وزنه های آزاد و نوارهای مقاومتی، در خانه بگیرید، خیلی بیشتر یا کمتر از دستگاه های بدن سازی نیست، فقط نوع تمرینات متفاوت است و البته ارزان تر هم برایتان در می آید.
مثلاً وقتی برای انجام تمرینات پرس سینه از وزنه های آزاد استفاده می کنید، باید از عضلات دیگر برای رهبری و تثبیت حرکت وزنه ها استفاده کنید. در دستگاه پرس سینه در باشگاه ها، این وزنه ها برای شما به صورت ثابت قرار گرفته اند.
اما با این که می توانید نسبت به پرس سینه با وزنه های آزاد، وزنه های بیشتر و سنگین تری را در دستگاه پرس سینه حرکت دهید، اما تمرین تان چندان مفیدتر نسبت به آن نخواهد بود. وقتی نوبت به فرم دادن به بدنتان می رسد، تنوع تمرینات حرف اول را می زند. با استفاده از انواع متفاوت تمرینات مقاومتی، عضلاتتان را به کار می اندازید و نتایج فوق العاده ای به دست خواهید آورد. به علاوه، حوصله تان از تمرینات یک نواخت هم سر نخواهد رفت.
در این مقاله سه تمرین بدن سازی مفید برایتان در نظر گرفته ایم. اگر تازه کار هستید، فقط با یکی از این تمرینات شروع کنید و با بالا رفتن تجربه و کاراییتان سایر تمرینات را هم در ست های ۸ تا ۱۵ تکراره انجام دهید.
● پرس سینه با دمبل
این تمرین را می توانید روی زوایای متفاوت سکو یا نیمکت انجام دهید تا روی قسمت های متفاوت از قفسه سینه تان کار شود. اگر نیمکت را روی شیب بسیار کمی در سرازیری قرار دهید، بیشتر تکیه روی قسمت های بالایی سینه و شانه ها خواهد بود.
اگر نیمکت را روی سطحی صاف قرار دهید، روی قسمت های میانی سینه کار خواهید کرد. و اگر نیمکت را در شیب سربالایی قرار دهید، یعنی سر پایین تر از پاها قرار داشته باشد، روی قسمت های پایینی و بخش کوچک تر سینه کار خواهید کرد. بهترین حالت این است که ابتدا نیمکت را در سطح صاف قرار دهید و بعد آن را در شیب کم سرازیری بگذارید.
در هر دست یک وزنه قرار دهید، روی نیمکت دراز بکشید، به صورتی که پاها یا روی زمین قرار گیرند و یا در انتهای نیمکت. شکم خود را کاملاً تو بکشید، اما به هیچ وجه پشتتان را کاملاً صاف نکنید (پشتتان باید به صورت طبیعی کمی خمیدگی داشته باشد). کف دست ها رو به جلو باشد و وزنه ها را بالا و به سمت همدیگر ببرید، به صورتی که دست ها دقیقاً بالای شانه هایتان قرار گیرد.
به هیچ وجه آرنج را قفل نکنید و پهنای شانه ها نیز باید کاملاً روی سطح نیمکت قرار گیرند. حال خیلی آرام آرنج ها را خم کرده، و آن ها را به پایین و به کناره ها، کمی پایین تر از شانه ها بیاورید. این حرکت را دوباره تکرار کنید.
● پوش آپ مقاومت با توپ بدن سازی
از توپ بدن سازی می توان برای آسان تر کردن یا سخت تر کردن این تمرین سینه استفاده کرد، بستگی به این دارد که آن را در کدام قسمت بدن قرار دهید.
▪ پوش آپ مقدماتی:
توپ را زیر شکمتان قرار دهید و دست ها روی زمین باشد. با استفاده از دست ها روی زمین راه بروید به صورتی که توپ را هم با خود بکشید. وقتی توپ به پایین ران هایتان رسید بایستید. دست ها را کمی بازتر از عرض شانه ها و چند سانتی متر بالای آن ها قرار دهید، انگشت ها باید به سمت جلو باشد. سر را هم به موازات بدن قرار دهید. شکمتان را جمع کنید تا پشتتان قوس پیدا نکند. حال آرنج ها را خم کرده و شانه ها را به سمت زمین پایین بیاورید، تا اندازه ای که بازوها به موازات زمین درآیند. بدون قفل کردن آرنج، خود را عقب بکشید و تمرین را دوباره انجام دهید.
▪ پوش آپ متوسط:
تمرین را به همان صورت بالا انجام دهید اما با این تفاوت که وقتی با دست ها روی زمین راه می روید، زمانی متوقف شوید که توپ به زیر ساق پایتان برسد.
▪ پوش آپ پیشرفته:
تمرین را به همان صورت بالا انجام دهید، اما با این تفاوت که وقتی با دست ها روی زمین راه می روید، زمانی متوقف شوید که توپ به زیر پنجه پا برسد.
● پرواز دمبل
این تمرین را نیز مانند پرس سینه می توان روی نیمکت روی سطوح سرازیری یا سربالایی انجام داد تا روی فیبرهای متفاوت عضلات کار شود. از آن جا که این تمرین تکیه زیادی روی شانه ها دارد، اگر در این نواحی آسیب دیده اید، بهتر است از انجام آن صرف نظر کنید. فرم و طرز قرارگیری در این تمرین اهمیت بسیار زیادی دارد.
با گرفتن یک دمبل در هر دست، روی نیمکت دراز بکشید، پاها یا روی زمین باشد و یا روی انتهای نیمکت، قوس طبیعی پشت را حفظ کنید. با کف دست ها که رو به یکدیگر هستند، دست ها را مستقیماً در بالای سینه قرار دهید.
آرنج ها کمی خمیده باشد، دست ها را از هم باز کنید، و آرنج ها را پایین و به کناره های بدن بیاورید. آرنج ها را تا جایی پایین بیاورید که به پایین خط قرارگیری شانه ها برسد. باز که وزنه ها را به بالا می برید، آرنج ها را کمی خمیده نگاه دارید. حرکت را دوباره تکرار کنید.
گرم و سرد کردن بدن در ورزش
یکی از راههای جلوگیری از آسیب دیدگی، گرم کردن بدن پیش از شروع تمرینات ورزشی است. در حقیقت گرم کردن باید جایی ثابت و همیشگی در برنامه ورزشی شما داشته باشد.
● مقدمه
یکی از راههای جلوگیری از آسیب دیدگی، گرم کردن بدن پیش از شروع تمرینات ورزشی است. در حقیقت گرم کردن باید جایی ثابت و همیشگی در برنامه ورزشی شما داشته باشد. شما با گرم کردن بدن خود، عضلات، مفاصل و تاندونهای بدن را آماده تمرین سنگین می کنید.
همچنین این کار سیستم قلبی عروقی(جریان خون) شما را فعال می کند. این امر باعث می شود اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز عضلات، پیش از تحت فشار سنگین قرار گرفتن آنها در اختیار قرار می گیرد.
در نتیجه شما می توانید با وجود آمادگی قبلی، به تمرینات سخت و سنگین تر بپردازید. گرم کردن بدن پیش از تمرینات سنگین، بدنسازی را از لحاظ روحی و روانی نیز برای تحت فشار سنگین قرار گرفتن آنها در اختیار قرار می گیرد.
در نتیجه شما می توانید با وجود آمادگی قبلی، به تمرینات سخت و سنگین تر بپردازید. گرم کردن بدن پیش از تمرینات سنگین، بدنساز را از لحاظ روحی و روانی نیز برای تحت فشار قرار گرفتن عضلات آماده می سازد.
● مزایای گرم کردن بدن
افزایش سرعت انقباض و از انقباض خارج گشتن عضلات.
تسهیل مصرف اکسیژن. زیرا در عضلات گرم شده سرعت آزادسازی اکسیژن از هموگلوبینها افزایش می یابد.
تسهیل جریانات عصبی و متابولیسم داخل عضلات بدن.
افزایش جریان خون به عضلات.
افزایش تدریجی حرارت بدن.
کاهش آسیب ها و صدمات ورزشی به خاطر افزایش قابلیت ارتجاعی عضلات.
کاهش گرفتگی عضلات و جلوگیری از افزایش ناگهانی فشار خون و حرارت بدن.
آماده سازی سیستم عصبی،رباطها،مفاصل،عضلات،س یستم قلبی عروقی و سیستم عصبی برای انجام فعالیت ورزشی خاص.
بهبود جریان خون قلب و افزایش انعطاف پذیری عضلات.
آماده سازی ذهن و روان ورزشکار.
● فیزیولوژی گرم کردن بدن
یکی از مهمترین مبحث هایی که در یک دوره تمرین یا بهتر بگوییم در یک جلسه تمرین بایستی رعایت گردد گرم کردن بدن است چنانچه در فیزیولوژی ورزش دیدیم که هر فرد ورزشکاری بتواند طوری بدنش را گرم نماید که به راحتی خون و اکسیژن به عضلات برساند آن فرد در آن جلسه تمرین بهتر عمل خواهد نمود چون خون و اکسیژن به عضلات برساند آن فرد در آن جلسه تمرین بهتر خواهد نمود چون خون فرد ورزشکار دارای اکسیژن سرشار بوده و استرس سلول عضلانی قرار خواهد گرفت و نمی گذارد اسیدلاکتیک در عضله جمع شود و باعث درد آن ناحیه گردد .
در بالا بردن درجه حرارت توسط گرم کردن بدن دستگاه تنفس و عضلات تنفس بیشتر درگیر هستند به دیافراگم که یکی از مهمترین عضلات در تنفس است خون و اکسیژن بیشتری رسیده در نتیجه باعث بهبودی در تنفس فرد ورزشکار می شود .
● چگونه قبل از ورزش بدن را گرم کنیم
▪ دویدن آهسته به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه. هدف آن: افزایش حرارت بدن و عضلات.
▪ حرکات کششی به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه. هدف آن: افـزایش دامنه حرکت و نرم کردن عضلات.
▪ تمرینات ویژه ورزش مورد نظر به مدت ۱۰ دقیقه.
● انجام فعالیت ورزشی مورد نظر.
▪ سرد کردن بدن(COOL DOWN):پس از پایان یافتن فعالیت بدنی می باید اقدام به سرد کردن تدریجی بدن کرد. معمولا اغلب افراد این مرحله را حذف میکنند اما باید بدانند که این مرحله بسیار مهم بوده و حذف آن می تواند منجر به آسیبهای نا خواسته گردد. مزایای این مرحله به قرار زیر است:
▪ کاهش احتمال سرگیجه و حتی از هوش رفتن به سبب تجمع خون سیاهرگی در انتهای دستها و پاها.
▪ کاهش تدریجی درجه حرارت بدن.
▪ کمک به پراکنده سازی و پاک سازی عضلات از مواد زائد حاصل از متابولیسم (اسید لاکتیک)تجمع اسید لاکتیک سبب درد عضلات پس از فعالیت بدنی میگردد.
▪ کاهش گرفتگی و درد عضلانی.
▪ کاهش سطح آدرنالین درخون.
● فیزیولوژی سرد کردن بدن
پس از تمرینات متناوب چه به مدت طولانی یا کوتاه سرد کردن بدن باید صورت بگیرد. سرد کردن بدن در جلسه بعدی تمرین بسیار بسیار موثر است.
کسانی که پس از یک جلسه تمرین یک دفعه تمرین را قطع می کنند در واقع با افت ناگهانی ضربان قلب مواجه می گردند و باعث می شوند که اسیدلاکتیک که بر اثر فشار تمرین حاصل شده است و در بدن باقی بماند.
اسیدلاکتیک باعث گرفتگی حاد و یا تاخیری شده است یعنی اینکه اسید موجود در خون که بایستی به کبد برده شود تا در آنجا شکسته شده و تبدیل به کلیکوژن شود که یا به صورت چربی در آیدیا در مصرف عضله دیگری قرار گیرد انجام نشده و در عضله به صورت توده ای از اسید درآید و از کارایی عضلانی بکاهد ولی اگر با استراحت فعال انجام پذیرد این گونه نخواهد شد و خون اسیدلاکتیک را به کبد برده و در آنجا آن را تجزیه خواهد نمود .
بهترین راه برگشت به حالت اولیه استراحت به صورت فعال خواهد بود به این ترتیب که فرد به جای اینکه یک دفعه پس از تمرین بایستد با راه رفتن و انجام حرکات کششی و ورزشهای سبک ضربان قلب را کند کرده و سپس تمرین را قطع می کند .
● چگونه در پایان ورزش بدن را سرد کنیم:
▪ دویدن آهسته به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه. هدف آن: کاهش تدریجی دمای بدن و زدودن مواد زائد حاصل از متابولیسم در عضلات.
▪ حرکات کششی به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه. هدف آن: کاهش گرفتگی و درد عضلات پس از فعالیت بدنی و زدودن مواد زائد.
▪ انعطاف پذیری (FLEXIBILITY):قابلیت عضلات و تاندونها برای کشیده شدن انعطاف پذیری نام دارد. در واقع انعطاف پذیری توانایی استخوانهای بدن در میزان حرکت آنها در جهات مختلف حول مفاصل میباشد.
▪ قدرت(STRENGTH):میزان توانایی عضلات برای اعمال نیرو در زمان کوتاه.
▪ استقامت:(INDURANCE):میزان توانایی عضلات در انجام فعالیت گروهی در مدت زمان طولانی.
▪ چالاکی(AGILITY):میزان توانایی فرد در تغییر دادن جهت حرکت بدن بطور سریع.
▪ تعادل(BALANCE):توانایی حفظ تعادل در وضعیت سکون و یا حرکت.
▪ سرعت(SPEED):توانایی حرکت دادن بخش و یا تمام بدن بطور سریع.
▪ حرکات کششی(STRETCHING):حرکات کششی بسیار ضروری و مفید میباشند انواع گوناگونی دارند که به شرح زیر است:
▪ پویا(DYNAMIC): در این نوع حرکات کششی عضلات نیز حرکت دارند.شامل حرکات آرام و کنترل شده ای میباشند که به تدریج به سرعت و دامنه آنها افزوده میگردد. مانند بالا و پایین کردن دستها از ناحیه کتف. نباید آن را با حرکات کششی بالستیک(BALLISTIC) اشتباه گرفت. حرکات کششی بالستیک شدید بوده وهدف آن انجام حرکات فراتراز دامنه حرکت مفاصل و عضلات میباشد که خطرناک بوده و انجام آن را توصیه نمیکنیم.
▪ ایستا(STATIC):بی خطر تر از بقیه میباشد. در این کششها در مفاصل حرکت وجود نداشته و عضلات بتدریج کشیده میگردند. در واقع عضلات تا یک حدی کشیده شده و در همان وضعیت ثابت نگاه داشته میگردد (۲۰ ۶ ثانیه). خود آن به دو نوع تقسیم بندی میگردد یکی حرکات کششی ایستایی فعال مانند خم کردن و بالا آوردن پا از ناحیه کمر و بالا نگاه داشتن آن تنها توسط عضلات و دیگری حرکات کششی ایستایی منفعل و یا غیر فعال مثلا همان مثال فوق اما نگاهداشتن پا در وضعیت ثابت با کمک دست و یا قرار دادن پا روی میز و یا گرفتن پا توسط فرد دیگر.
▪ ایزومتریک(ISOMETRIC):در این حالت همانند حالت حرکات کششی ایستا حرکت در مفاصل وجود ندارد. اما تفاوت آن این میباشد که هرگاه عضله ای کشیده میگردد فرد سعی میکند نیروی مقاومی بر خلاف آن کشش اعمال کند مثلا در مثال فوق هنگامی که پا بالا آورده میشود و روی میز قرار داده میگردد فرد به آرامی سعی میکند پای خود را به سمت پایین بازگرداند.
● قلب و تمرینات
فعالیت جسمانی انسان تحت تاثیر قلب محدود می گردد و علتش این است که این قلب انسان است که با پلمپ خون، اکسیژن را به سلولهای بدن می رساند. مواد زائد داخل بدن ی مصرف مانند دی اکسید کربن و غیره نیز از این طریق خون از بدن خارج می گردد .
● قلب از سه لایه تشکیل شده است
اندوکارد، اپی کارد و میدوکارد که ترتیب لایه داخلی، لایه میانی و لایه بیرونی را شامل می شود. سیستم عصبی قلب بر خلاف عضلات سیستم حرکتی است. عضله قلب معمولاً تحت قلب برخلاف عضلات سیستم حرکتی است. عضله قلب معمولاً تحت کنترل ارادی نیست.
بافت عضلانی قلب خاصیت بخصوص به نام اتوریتمی سیتی، (Authorheytamicity) دارد. به این معنی که برای انقباض احتیاج به محرکه عصبی ندارد. انقباض قلب واسطه امواج و گره های سیسنوسی بطنی حاصل می گردد. این است که می گویند قلب ضربان خواهد داشت .
● گردش خون قلب
قلب دارای چهار حفره است. دهلیزهای راست و چپ و بطن های راست و چپ که تمام در حدود ۴۰۰ گرم وزن خواهد داشت. شایع ترین مفاصلی که دچار شکستگی رباط ها می شوند مفاصل مچ پا و زانو هستند. باید به درد حساسیت موضعی و تورم اطراف مفصل دقت کرد. هر حرکت می تواند موجب افزایش خونریزی در موضع آسیب و تشدید ضایعه گردد .
ورزشکار را در یک موقعیت راحت قرار دهید و ناحیه آسیب دیده را بی حرکت نگهدارید. به مدت ۲۰ دقیقه از کمپرس آب استفاده کنید.
در مواقعی که از یخ استفاده نمی کنیم عضو آسیب دیده را بانداژ کنید. این بانداژ از تورم بیشتر آن جلوگیری می کند .
دوران بهبودی کامل از آسیب پیچ خوردگی حداقل ۶ هفته می باشد .
در موارد آسیب جدی نیاز به عمل جراحی می باشد .
● کوفتگی
کوفتگی در حقیقت خونریزی داخل عضله به دلیل ضربه است. در این آسیب پوست محل پاره شده و خون به داخل عضله و زیر پوست گسترش می یابد و چند ساعت بعد از آسیب پوست محل آسیب دیدگی کبود می شود .
● درمان های اولیه
عضو آسیب دیده را بالا و بی حرکت نگهدارید .
از یخ برای کاهش خونریزی در محل آسیب دیده استفاده کنید .
بانداژ عضو آسیب دیده .
مصدوم سریعاً به بیمارستان منتقل گردد .
بر مبنای محل آسیب طول دوران بهبودی بسیار متغیر است .
آسیبهای شایع در ورزش فوتبال چیست؟!
حدود نیمی از آسیب ها در فوتبال آسیب اندام تحتانی است . ( زانو به تنهایی ۳۶% موارد را تشکیل می دهد ) . اندام فوقانی ۳۰% آسیب ها و ستون فقرات و احشاء باقی موارد را تشکیل می دهند . اگر بخواهیم اختصاصی تر و بر حسب نوع آسیب این طبقه بندی را انجام دهیم به شرح زیر خواهد بود .
▪ کشیدگی ۴۰%
▪ کوفتگی ها ۲۵%
▪ در رفتگی ها ۱۵%
▪ شکستگی ها ۱۰%
▪ ضربه های خفیف ۵%
▪ و سایر موارد ۵%
فردی که در ارتباط با مراقبت از ورزشکاران است ، لازم است ماهیت و شدت این آسیب ها را بشناسد و با تشخیص ، درمان و توان بخشی آنها آشنا باشد . همچنین تدابیر برای ئیشگیری کننده یا کاهش دهنده اثرات ناتوان کننده صدمات در ورزش های تماسی اهمیت به سزا دارد .
در این نوشتار با آسیب های شایع در فوتبال و سایر ورزش های تماسی که سرعت و شدت بالا دارند آشنا می شویم .
● صدمات مغزی
صدمات مغزی در ورزش های تماسی از علل ناتوانی و مرگ به شمار می رود . صدمات مغزی به عنوان علت منتهی به مرگ در زمین بازی شناخته شده است . آمار نشانگر ثابت ماندن میزان مرگ در محدوده ۱۰ ۵ مرگ در سال است که معادل نسبت خطری برابر ۶۵% به ازای هر ۱۰۰۰۰۰ بازیکن است .
▪ آسیب های ناحیه ای مغز : شامل خونریزی های مغزی ، کوفتگی مغز و خونریزی های زیر سخت شامه و بین سخت شامه و استخوان جمجمه می باشد . هماتوم داخل مغز و کوفتگی مغز معمولا باعث سردردهای دائم و دوره هایی از گیجی و فراموشی می شوند . این صدمات نیاز به CT اسکن و ارزیابی دقیق عصبی دارند .
یکی از وخیم ترین صدمات مغزی ، خونریزی و تشکیل هماتوم در فضای بین سخت شامه و استخوان جمجمه است . این خونریزی به دنبال آسیب شریان های ممنژ و در ضربات وارده به گیجگاه رخ می دهد . در ابتدای آسیب ممکن است حال عمومی مصدوم خوب باشد و احیاناً به جز سردرد مختصر علامت دیگری نداشته باشد . اما سریعا وضعیت دماغی مختل می شود ، مردمک ها تغییر می کنند و کوما و مرگ حادث می شود . بنابراین در مواجهه با این صدمات نهایت دقت باید اعمال گردد .
صدمات جدی مغزی با بیهوشی آنی و طولانی ( بیش از ۵ ۳ دقیقه ) همراهند . پس از به هوش آمدن ممکن است مصدوم دوباره بیهوش گردد . این حالت اغلب در هماتوم های زیر سخت شامه و بین سخت شامه و استخوان جمجمه دیده می شود . در این موارد باید احتمال آسیب ستون مهره ها و بی ثباتی آن را نیز در نظر داشت .
در صورت بروز صدمات جدی مراقبت های پزشکی اور ژانس و ارزیابی های تشخیصی کامل باید صورت گیرد . ورزشکارانی که صدمات متوسط تا شیدد مغزی دیده اند اجازه ادامه بازی های رقابتی را ندارند .
● صدمات گردن
آسیب های گردن طیف وسیعی از صدمات کششی ریشه های اعصاب تا در رفتگی و ( شکستگی را در بر می گیرد . طی یک دوره ۱۱ ساله ، ۱۱۶ مورد آسیب دائم نخاع گردنی در فوتبالیست ها گزارش شده است که عمده آنها در مدارس عالی فوتبال رخ داده است . هنوز هم در هر سال ۱۵ ۳ مورد آسیب دائم نخاع در فوتبال رخ می دهد . اغلب این آسیب ها حاصل نیروی محوری طولی وارد شده بر گردنی است که اندکی خم شده است و به دنبال تماس توپ با سر حادث می شود .
در هر ورزشکار بیهوش باید احتمال آسیب گردن را در نظر داشت . توجه به بی حرکتی گردن وحضور حداقل ۳ نفر برای جابه جایی مصدوم لازم است . آمادگی برای انجام تمام مراحل عملیات احیاء باید وجود داشته باشد .
درد در ناحیه گردن با یا بدون یافته های عصبی نیازمند انتقال به مرکز پزشکی جهت ارزیابی های دقیق تشخیصی است . در تمامی لحظات هدف نهایی حفظ نخاع از آسیب بیشتر باید باشد .
کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن در ورزش های تماسی شایع است . تشخیص این حالت بر مبنای رد سایر علل ، معاینه عصبی طبیعی و بررسی رادیولوژیک طبیعی است . درمان شامل استفاده از گردن بند و داروهای ضدالتهاب است . هر ورزشکاری که دامنه کامل حرکات گردن را نداشته باشد از ورزش های تماسی منع می گردد .
آسیب شایع دیگر حاصل اصابت به زمین از ناحیه حدفاصل شانه و گردن به گونه ای است که شانه از یک سو و گردن از سوی دیگر تحت فشار قرار گیرند . درد شدید سوزشی ممکن است همراه با مورمور شدن و بی حسی بازو باشد . این احساس کوتاه مدت است و گردن به راحتی حرکت می کند . اگر ورزشکار قادر به کشش کامل و متقارن دست ها و حرکات کامل گردن بدون درد شد می تواند به بازی باز گردد . تکرار صدمات مشابه ، علایم عصبی ماندگار و علایم دو طرفه نیاز به بررسی تشخیصی بیشتر قبل از برگرداندن ورزشکار به بازی دارد .
رعایت چند نکته در پیشگیری از صدمات نخاع گردنی در ورزش های تماسی حائز اهمیت است . همه مربیان ، پرسنل و کادر پزشکی باید استفاده از سر را در حرکت ورزشی منع نمایند . وسایل ایمنی باید کاملا متناسب و اندازه باشد و در نوجوانان متناسب با رشد آنها از وسایل جدید و به اندازه باید استفاده شود . بر تمرینات وضعیتی برای تقویت عضلات گردن باید تاکید گردد . صدمات وارده به گردن نیاز به بررسی فوری دارند و تدابیر لازم برای جلوگیری از حرکت گردن و آسیب بیشتر در حین انتقال ورزشکار به مراکز پزشکی باید صورت گیرد .
● صدمات پشت
صدمات پشت در ورزش های تماسی عمدتا در ناحیه کمر ایجاد می شوند . این آسیب ها بیشتر شامل رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات است ولی آسیب های استخوانی و دیسک نیز دیده می شود . رگ به رگ شدن و کشیدگی پشت به دنبال پیچش و خم شدن در کمر ایجاد می شود .
درد در ناحیه کمر متمرکز است و علائم انتشار درد به دیگر نواحی وجود ندارد . برای رد کردن احتمال آسیب استخوانی عکسبرداری لازم است .
التهاب حاد را را با استفاده از یخ و استراحت تسکین می دهند . توان بخشی انجام می گیرد و بازگشت به حالت طبیعی ۱۰ روز تا ۳ هفته به طول می انجامد .
کمردرد که همراه با درد سیاتیک یا دردهای انتشاری دیگر باشد ، در ابتدا به شیوه ای مشابه درمان می شود . درصورت باقی ماندن علایم بدون ضعف ، اقدامات تشخیصی نظیر MRI یا CT اسکن برای بررسی ضایعه دیسک باید صورت گیرد . درصورت نارسایی درمان اولیه و وجود دیسک ممکن است درمان دیگر نظیر تزریق موضعی یا جراحی لازم شود .
کمردردی که با خم شدن به پشت بدتر می شود می تواند نشانه ای از شکستگی کمان مهره باشد . تشخیص با رادیوگرافی و اسکن داده می شود . درمان شامل محدودیت فعالیت ، تمرینات انعطاف پذیری و کششی و استفاده از کرست کمری – پشتی می باشد .
شکستگی بدون علامت منعی برای فعالیت ورزشی نیست . شکستگی پیشرونده یا علامت دار ممکن است علائم فشار به ریشه عصبی را ایجاد کند و نیاز به مداخله جراحی پیدا کند .
● اندام فوقانی
▪ کمربند شانه ای
شایع ترین صدمات کمربند شانه ای در ورزش های تماسی ، شکستگی استخوان ترقوه و دررفتگی شانه می باشد .
شایع ترین استخوانی که در کمربند شانه ای در این ورزش ها دچار شکستگی می شود ترقوه است که در ورزشکاران نوجوان در اثر ضربه مستقیم به ترقوه ایجاد می شود . معمولا ثلث میانی ترقوه می شکند و تورم و تغییر شکل واضح پیدا می شود . شکستگی با عکسبرداری تایید می شود . درمان ، باندا ژ به شکل هشت لاتین ( ۸ ) برای عقب نگه داشتن شانه ها و استفاده از باند آویزان کننده دست برای راحتی بیشتر است .
بازگشت به ورزش پس از ۸ هفته در صورت فقدان علائم بالینی و جوش خوردن شکستگی بر اساس شواهد رادیولو ژیک صورت می گیرد . توان بخشی و حرکات کششی شانه پیش از بازگشت ورزش باید انجام گیرد .
در اثر افتادن روی شانه یا اصابت دو بازیکن ، اگر در وضعیتی که بازو در کنار بدن است نیرویی به نوک شانه وارد شود جداشدگی یا کشیدگی مفصل شانه رخ می دهد . آسیب از کشیدگی لیگامانی تا پارگی کامل آن متغیر است . حساسیت موضعی روی شانه وجود دارد . ضایعه در عکس رادیولوژیک تشخیص داده می شود . درمان شامل استراحت ، استفاده از یخ و آتل در موارد کشیدگی لیگامان است . در پارگی ها بر حسب مورد جراحی یا آتل گذاری صورت می گیرد . بازگشت به ورزش نیازمند دامنه کامل حرکات و کشش است . محافظت شانه با باندا ژ مفید خواهد بود . عارضه تاءخیری این آسیب می تواند ورم مفصل باشد .
فوتبال یکی از علل شایع دررفتگی شانه است . فرد مصدوم درد حاد و محدودیت حرکت دارد و کناره شانه صاف به نظر می رسد . برای تشخیص ؛ معاینه دقیق و عکسبرداری لازم است . درمان این آسیب جا انداختن آن توسط پزشک با تجربه است . شایع ترین عارضه آن ، دررفتگی مجدد است و تا ۸۵% بیماران زیر ۳۰ سال گزارش شده است .
● آرنج
دررفتگی آرنج به دنبال نیروی بازکننده و فشارنده شایع است . این آسیب در اولین فرصت به ملایمت و با دقت به وضعیت عروقی عصبی اندام جا انداخته می شود. پس از جااندازی عکس رادیولوژیک جهت حصول اطمینان لازم است . بازگشت به ورزش با استفاده از آتل محافظ ظرف ۳ تا ۶ هفته برحسب دامنه حرکات و کشش صورت می گیرد .
● دست و مچ
صدمات مچ و دست شامل کشیدگی لیگامان ها ، دررفتگی ، شکستگی استخوان های مچ و انتهای ساعد است . با بررسی دقیق حساسیت دامنه حرکت و وضعیت عروق و اعصاب تشخیص داده می شود .عکسبرداری ضروری است . درمان برحسب نیازفردی است و بازگشت به تمرینات از الگوی دقیقی تبعیت نمی کند . شکستگی انتهای استخوان های ساعد ممکن است به ۳ ماه التیام پیش از بازگشت به فعالیت نیاز داشته باشد . شکستگی های کف دست اگر چرخش نامناسب یا کوتاهی استخوان ها ایجاد نشده باشد ، بدون جراحی درمان می شوند . وقتی با معاینه و بررسی رادیولوژیک التیام مورد نظر به ورزش را می دهند . شکستگی انگشتان در اثر نیروهای پیچشی ، له کننده و خم کننده ایجاد می شوند . جااندازی و آتل بندی برای بسیاری از این صدمات مفید است و اجازه برگشت زودتر ورزشکار را به بازی می دهد .
برای صدمات ثابت و صدمات با التیام بستن انگشتان به هم اجازه حرکات کنترل شده را می دهد .
شستن دست به لحاظ موقعیت خود در معرض خطر می باشد . آسیب لیگامانی مفاصل آن شایع است . پارگی نسبی لیگامان به ۶ ۳ هفته بی حرکتی در آتل و بانداژ پس از آن نیاز دارد . پارگی های کامل نیاز به ترمیم جراحی دارد . دررفتگی انگشتان دست متعاقب صدمات بازکننده یا خم کننده رخ می دهد . جا اندازی به دقت صورت می گیرد و یک دوره بی حرکتی اعمال می شود .
● اندام تحتانی
لگن لبه های استخوانی لگن در ورزش های تماسی بسیار مستعد آسیب هستند . آسیب می تواند به صورت کوفتگی یا کنده شدن اتصالات عضلات شکمی به استخوان باشد . برای افتراق این دو حالت شرح حال و معاینه دقیق لازم است . کوفتگی به دنبال ضربه مستقیم حادث شده و به درمان علامتی ( یخ و پد ) نیازمند است .
کنده شدن اتصال عضلات ، نتیجه انقباض عضلات شکم با تنه رانده شده به سمت مخالف است . مصدوم به خاطر درد نمی تواند تنه را کاملا راست نگه دارد . کنده شدن کامل عضلات نیاز به جراحی دارد اما اغلب موارد کامل نیست و به درمان های موضعی با یخ کمپرس پاسخ می دهد . بانداژ تنه که حرکات را در ناحیه مصدوم محدود می کند ، تمرینات کششی ملایم به اضافه پد محافظت کننده بازگشت به ورزش را تسهیل می کند .
در ورزشکاران نوجوان ممکن است ناحیه اپی فیز استخوان ران بلغزد . چنین حالتی یک وضعیت وخیم است که لازم است در هر ورزشکار نوجوانی که لنگش و درد در لگن یا حتی زانو دارد در نظر گرفته شود .
● ران
علیرغم استفاده از پد محافظتی کوفتگی عضله چهارسر رانی یک آسیب مهم در ورزش های تماسی است . ورزشکار اغلب به بازی ادامه می دهد و آسیب اولیه را بی اهمیت می انگارد . با ادامه خونریزی به داخل ران عضلات سفت ، متورم و با حرکت دردناک می شوند .
سندرم کمپارتمنت می تواند به وجود آید و باید حتما با معاینه دقیق رد شود . در صورتی که تنها کوفتگی عضله چهارسررانی وجود داشته باشد . اقدامات لازم برای کاهش خونریزی استفاده از باندکشی بی حرکت کردن و یخ خواهد بود . در اولین فرصت توان بخشی صورت می گیرد .
برای پرهیز از صدمه بیشتر به عضله در حال بهبود دامنه کامل حرکات متقارن لگن و زانو پیش از بازگشت به ورزش لازم است .
همچون تمام ورزش هایی که با دویدن همراهند کشش عضلات خلف ران ، در فوتبال نیز شایع است . تغییر ناگهانی نیرو می تواند باعث کشش یا حتی پارگی اتصال عضلانی – تاندونی گردد . شدت کشش از پارگی خفیف تعدادی فیبر عضلانی تا پارگی کامل عضله متغیر است .
برای درمان در ابتدا از یخ و بانداژ فشاری استفاده می شود . با تخفیف درد ، توان بخشی شروع می شود . بازگشت تدریجی به فعالیت با طبیعی شدن ، انعطاف پذیری ، کشش و تحمل عضلات صورت می گیرد .
پرهیز از آسیب بیشتر مهم است و با ادامه تمرینات کششی ، تکنیک صحیح و بانداژ مناسب برای جلوگیری از بازشدن بیش از حد زانو میسر می گردد.
● زانو
آسیب زانو در فوتبال و ورزش های تماسی بسیار شایع است . تقریبا تمام ساختمان های زانو می توانند صدمه ببینند که در هر مورد تست های تشخیصی و اقدامات لازم تشخیصی و درمانی توسط پزشک معالج صورت می گیرد .
آسیب لیگامان داخلی زانو بسیار شایع است . در این حالت حساسیت موضعی در تمام طول لیگامانی و در انتهای رانی و ساقی آن وجود دارد .
در صدمات زانو در ورزشکاران نوجوان بررسی رادیولو ژیک برای اطمینان از عدم آسیب صفحه رشد ضروری است .
در تکمیل اقدامات درمانی و برای بازگرداندن مصدوم به ورزش توان بخشی نیز صورت می گیرد .
دررفتگی زانو یک آسیب نادر است . مصدوم باید در عین محافظت از اندام آسیب دیده سریعاً از زمین خارج شود . ساق پا نباید در وضعیت آویزان قرار گیرد . جاندازی باید در اولین فرصت صورت گیرد .
● قوزک پا
صدمات قوزک پا در فوتبال شایع است . علت عمده آن پیچش پا و خم شدن پاست که بر ساختارهای لیگامانی پا صدمه می زند . شرح حال برای تعیین مکانیسم آسیب و کمک به تشخیص مهم است .
درد در محل قوزک داخلی یا قوزک خارجی بر حسب جهت گردش پا در هنگام آسیب وجود دارد .
تورم و حساسیت موضعی نیز دیده می شود . در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول درمان با توجه به حروف کلمه « Rice » انجام می گیرد : Rest استراحت – تحمل وزن در حد توان Ice استفاده از یخ ۲۰ دقیقه یا کمتر – چهار بار در روز Compression بانداژ یا آتل هوا Elevation بالا نگه داشتن عضو مصدوم جهت کنترل ورم سپس توان بخشی و آماده سازی برای بازگشت به ورزش صورت می گیرد .
آشنائی با بانداژ و Taping در آسیبهای ورزشی
ضایعات سیتم عضلانی اسکلتی ( نظیر ضایعات لیگامانی ، عضلانی وتاندونی ) درزمره شایع ترین آسیب های ورزشی می باشند...
● آشنائی
ضایعات سیتم عضلانی اسکلتی ( نظیر ضایعات لیگامانی ، عضلانی وتاندونی ) درزمره شایع ترین آسیب های ورزشی می باشند . درمراحل ابتدائی بروز ضایعات فوق بی حرکتی موضوع آسیب دیده ازاهمیت بسیارزیادی برخورداراست به گونه ای که از آن به عنوان اولین اقدام درمانی نام می برند.یکی از روشهای بی حرکتی درضایعات سیستم عضلانی اسکلتی استفاده ازتکنیک های بانداژو Taping ( کاربرد نوارهای چسبنده ) می باشد. البته درموارد استثنائی نظیر شکستگی ها ، در رفتگی ها وضایعات عصبی از آتل یا اسپیلینت برای بی حرکت ساختن موضع استفاده می شود.
اما درآسیب های مفاصل لیگامانها ، عضلات ، تاندونها ( وترها ) و.... تکنیک های مختلف بانداژ کاربرد زیادی دارد.برای مثال درضایعه لیگامانی ( رباط ) ، بکاربردن نوارهای چسبنده غیر ارتجاعی ( غیر الاستیک ) لیگامان آسیب دیده را بیحرکت ساخته ، ازحرکات ناخواسته مفصلی درموضع ضایعه پیشگیری می کند ویا درضایعه عضلانی استفاده ازنوارهای چسبنده الاستیک ضمن حفظ گردش خون موضع ، حمایت مناسبی را ازعضله به عمل می آورد.یکی ازمهمترین اقدامات درمانی برای پیشگیری ازضایعات و نیز حفاظت موضوع آسیب دیده استفاده از روش های گوناگون بانداژ ( بانوارهای چسبنده الاستیک یاغیر الاستیک ) می باشد.
بانداژ، موضع ضایعه را ازصدمات بیشترمحافظت می کند،ضمن اینکه اجازه حرکات دردامنه مناسب وکنترل شده به ورزشکار می دهد.علاوه براین بانداژ درکاهش تورم وتسریع روند ترمیم نقش مهمی را ایفاء می کند.
همچین درحین رقابت های ورزشی ، بانداژ امکان بازگشت سریع ورزشکار را به میادین مسابقه فراهم می سازد.
● اهداف بانداژ
جهت کسب اهداف ذیل از بانداژ استفاده می شود
۱) حفاظت موضع ضایعه
۲) پیشگیری از بروز آسیب های ورزشی
۳) محدود ساختن حرکات غیرطبیعی ونامناسب مفاصل
۴) اجازه انجام حرکات بادامنه کنترل شده وبدون درد
۵) بازگشت سریع ورزشکار به فعالیت ورزشی
● منافع بانداژ
استفاده از تکنیک های بانداژ درمواقع مناسب دارای منافع زیادی برای ورزشکاراست که دراینجا به طورفهرست واربه برخی از آنها اشاره می کنیم :
۱) افزایش جریان خون موضع بانداژ شده درحین حرکت
۲) کنترل تورم
۳) کاهش درد
۴) پیشگیری ازافزایش شدت ضایعه
۵) پیشگیری ازبروز آسیب درمناطق دیگر ( مخصوصا" نواحی اطراف محل ضایعه )
۶) کاهش ترس وافزایش اعتماد به نفس ورزشکار دربرابر بروز آسیب های ورزشی
۷) افزایش کارایی وعملکرد ورزشکار
منافع بانداژ زمانی کسب می شود که شدت ووسعت ضایعه به درستی ارزیابی شده وازتکنیک های صحیح بانداژ برای آن استفاده گردد.
بدیهی است که تکنیک های نادرست بانداژ موجب بروز کشیدگی و Strain درنواحی مجاور محل ضایعه گشته ، التهاب آن نواحی را درپی دارد. به علاوه شدت ضایعه را درموضع اولیه آسیب افزایش داده ، روند بهبودی آن را به تأخیر می اندازد. به منظور اجتناب ازچنین عوارضی باید اهداف بانداژ وموقعیت ضایعه را درنظر داشت.
● وسایل مورد نیاز بانداژ Taping
برای به کاربردن روش های گوناگون بانداژ و Taping به نوارهای متعدد وخاصی نیاز است که باید درکیف یا جعبه کمک های اولیه موجود باشد. توصیه می شود که برای موفقیت درکسب اهداف درمانی بانداژ باید نوارهای لازم ا ازبهترین نوع موجود انتخاب نمود.
دراینجا بابرخی نوارهای موجود آشنا می شویم :
▪ نوارهای چسبنده الاستیک ( الاستو پلاست Elastoplast )
این نوارها ضمن چسبنده بودن دارای خاصیت ارتجاعی ( الاستیک ) نیز می باشند. از آنها به منظورکسب اهداف ذیل استفاده می شود.
ـ حفظ فشارموضعی درمنطقه ضایعه
ـ حفظ فشار حداکثر ( ماکزیمم ) درضایعات لیگامانی
ـ حفظ بی حرکتی درضایعات عضلانی
ـ حفظ ارتز یا آتل درموضع آسیب
لازم به ذکر است که قبل ازانجام بانداژ یا Taping درموضع خراشیدگی ، پارگی ، زخم های باز ، تاول ها و... باید سطح زخم ها را بامحلول ضد عفونی کننده ( بتادین ) تمیزکرد وازپمادهای آنتی بیوتیک یا اسپری های ضد قارچ درسطح آن استفاده نمود.
▪ نوارهای سفید اکسید روی ( White Zinc Oxide Tape)
این نوارها ، نوارهای غیر ارتجاعی وچسبنده بوده که حاوی مواد داروئی اکسید زینک ( اکسید روی ) می باشند واز آنها برای پوشاندن سطح زخم ها وبرخی التهابات پوستی می توان استفاده کرد.
بدیهی است که کلیه نوارهای حاوی مواد داروئی راباید درجای خشک وخنک نگهداری نمود.
▪ اسپری های چسبنده (Adhesive Spray )
اسپری های چسبنده حاوی مواد آئروسل مانندی است که بلافاصله پس از استفاده مستقیم برسطح پوست ، لایه حفاظتی وچسبنده ای را درموضع ایجاد می کنند ، این لایه مانع تماس مستقیم نوارهای چسبنده با پوست شده ، به علاوه مانع لغزیدن وپائین آمدن نوارهای چسبنده ازموضع می گردند.
▪ مواد لوبریکانت
مواد لوبریکانت یا لغزنده کننده نظیر وازلین یا ژل K.Y باعث کاهش اصطکاک بین سطح پوست ونوار می شوند . بکاربردن مواد لغزنده کننده درمناطقی که اصطکاک زیادی وجود داد نظیر پاشنه پا یا ناحیه تاندون آشیل ضرورت دارد.
▪ پد پاشنه پا
نوارهای نازک چهارگوشی هستند که موجب کاهش اصطکاک پوست ونوارهای چسبنده می شوند . این پدها مخصوص ناحیه پاشنه پا تهیه می شوند.
▪ گاز استریل
درصورت وجود زخم های باز ، از گاز استریل همراه بامحلول های ضد عفونی کننده جهت تمیز کردن سطح زخم استفاده می شود.
همچنین ازگازهای استریل برای حفاظت تاول ، زخم های باز و بریدگی ها نیز استفاده می گردد.
▪ گاز غیراستریل
گاز غیر استریل جهت تمیز کردن نواحی اطراف محل زخم وبریدگی کاربرد داد.
همچنین برای اعمال فشار روی بافتهای اطراف زخم برای قطع خونریزی ازگاز استریل استفاده شود. از دیگر موارد استفاده گاز غیراستریل برای پوشاندن مناطق شکستگی و دررفتگی هنگام بکارگیری آتل است.
▪ باندهای الاستیک
باندهای الاستیک دراشکال ، رنگها واندازه های مختلف تهیه شده ودارای خاصیت ارتجاعی می باشند.
مهمترین موارد کاربرد باندهای الاستیک برای حفاظت نواحی مختلف درآتل ، نگهداری یخ درموضع ضایعه ، نگهداری اندام های آسیب دیده ،اعمال بانداژ فشاری هنگام آسیب بافتهای نرم وحفاظت ازمفاصل و... است.
ـ اندازه ۱۵ سانتیمتر آن برای نواحی ران وکشاله ران
ـ اندازه ۱۰ سانتیمتری آن برای بازو ، شانه وساق پا
ـ اندازه ۸ سانتمتری آن برای مچ پا
ـ اندازه ۵ سانتیمتری آن برای مچ دست واندام های کودکان ورزشکار است.
● فوم های لاستیکی
فومها لایه هائی نازک ازلاستیک فشرده است که درنواحی بسیار دردناک ، کبود ویا ضرب دیده بکارمی رود وپس ازآن موضع بانداژ می شوند. برای مثال درشاین اسپلینت ( Shin Splint) قبل ازبانداژ ساق ازفوم روی موضع استفاده می شود.
▪ نوارچسب سفید ( لکو پلاست )
از لکوپلاست دراندازه های مختلف برای ثابت کردن بانداژ روی موضع آسیب استفاده می شود
▪ نوارهای ضد آب ( Water Proof )
درمواردی ه ورزش درشرایط بارانی یاهوای مرطوب یا درآب انجام می گیرد ازنوارهای واتر پروف برای موضع ضایعه استفاده می شود.
▪ باند سه گوش
ازاین باند برای آویزان نمودن اندام ( خصوصا" درضایعات اندام های فوقانی ) ویاجهت نگهداری آتل یا اسپیلینت استفاده می شود.
نکاتی در انجام فعالیتهای بدنی
داشتن فعالیت بدنی هزینه بالایی دارد . نیاز به وسیله ، کفش و لباس مخصوص دارد گاهی باید هزینه پرداخت تا ورزش کرد . فعالیت بدنی را می توان هر جا و بدون هیچ وسیله ای انجام داد .
● پندارهای غلط در مورد فعالیت بدنی
۱) داشتن فعالیت بدنی هزینه بالایی دارد . نیاز به وسیله ، کفش و لباس مخصوص دارد گاهی باید هزینه پرداخت تا ورزش کرد . فعالیت بدنی را می توان هر جا و بدون هیچ وسیله ای انجام داد . جا به جا نمودن لوازم ، چوب ، کتاب ها و کودکان به عنوان فعالیت بدنی تکمیلی معادل بالا رفتن از پله ها می باشند . پیاده روی به عنوان فعالیتی که بیشتر از هم انجام می شود و بیش از همه توصیه نیز می شود کاملاً بی نیاز از این موارد است . بیشتر مناطق شهری دارای پارک ، آب نما یا پیاده روهایی ایده آل برای پیاده روی ، دویدن یا ورزش و بازی هستند . نیازی نیست برای این کارها به باشگاه ، استخر یا سایر مکان های ورزشی مراجعه کرد .
۲) سرم خیلی شلوغ است . فعالیت بدنی وقت زیادی می برد .
حداقل ۳۰دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هر روز برای بهبود و حفظ سلامتی توصیه می شود . البته این به معنای قطع فعالیت بدنی پس از نیم ساعت نمی باشد . بیشتر فعالیت ها را می توانید با کارهای روزمره مثل محل کار ، مدرسه ، خانه یا بازی و تفریح ممزوج کنید . بیشتر فعالیت ها را می توانید با امور روزانه خود انجام دهید :۱۰ دقیقه پیاده روی سریع،۳باردر روزیا۲۰ دقیقه درابتدای صبح و۱۰ دقیقه در طول روز. حتی اگر مشغله شما زیاد باشد باز هم می توانید ۳۰ دقیقه فعالیت در روز را به برنامه هایتان اضافه کنید .
۳) کودکان طبیعتاً دارای تحرک بالایی هستند و به ندرت یک جا می نشینند . نیازی به صرف وقت و انرژی برای آموختن چیزهایی در مورد فعالیت بدنی به آنها نیست . به اندازه کافی فعال هستند .
مطالعات اخیر در مورد کودکان سراسر جهان نشان داده که آنها در مناطق شهری فقیر در حال غیرفعال شدنند . وقت و منابع مصروف برای آموختن ورزش به آنها قطع می شود و بازیهای کامپیوتری تلویزیون جای تفریحات فعال آنان را می گیرد . تخمین زده که در بسیاری از کشورهای چه توسعه یافته و در حال توسعه بیش از ۳/۲ جوانان از تحرک بدنی ناکافی برخوردارند . فعالیت بدنی ناکافی در کودکان می تواند عواقب طولانی مدتی روی سلامتی به جای بگذارد . فعالیت بدنی منظم باعث فواید جسمی ، روحی و اجتماعی بسیاری برای جوانان می شود . فعال بودن به صورت بالقوه باعث کمک به جوانان و کودکان در داشتن استخوانها ، عضلات و مفاصل سالم می شود . وزن بدن را تنظیم کرده و چربی را کاهش می دهد و عملکرد موثر قلب و شش ها را فراهم می کند . بازی ، ورزش و سایر فعالیتهای بدنی این فرصت را به جوانان می دهد که ابراز وجود کنند ، خودشان را باور کنند و موفقیت و همکاری جمعی را تجربه کنند . همچنین اینها کمک می کنند تا از اضطراب و افسردگی پیشگیری شود . انجام ورزش و فعالیت های بدنی هدایت شده و منظم می تواند پذیرش سایر رفتارهای بهداشتی نظیر پرهیز از سیگار ، الکل و مواد مخدر و رفتارهای خشن را تسریع کند . الگوهای فعالیت بدنی که در کودکی ودوران بلوغی کسب می شوند بیشتر در طول زندگی باقی می مانند و پایه ای برای زندگی فعال و سالم هستند .
● فواید فعالیت بدنی
فواید فعالیت بدنی منظم برای سلامت بسیار است . حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط ، مثلا" پیاده روی سریع ، برای بدست آوردن بسیاری از این اثرات کافی است . اگر چه ، با افزایش سطح فعالیت ، فواید آن نیز افزایش می یابد .
▪ فعالیت بدنی منظم :
ـ خطر مرگ و میر قبل از بلوغ را کاهش می دهد .
ـ خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی یا سکته مغزی را کاهش می دهد که مسؤول یک سوم تمام مرگ ها هستند .
ـ خطر ایجاد بیماری قلبی یا سرطان روده ها را تا ۵٠% کاهش می دهد .
ـ خطر ابتلای به دیابت نوع ٢ را ۵٠% کاهش می دهد .
ـ کمک می کند تا احتمال ابتلای به فشار خون بالا را که یک پنجم جمعیت بالغ دنیا را گرفتار کرده کاهش یابد .
ـ به پیشگیری یا کاهش استئوپروز کمک می کند ، خطر شکستگی لگن را تا ۵٠% در زنان کاهش می دهد .
ـ خطر ایجاد دردهای ناحیه کمر را کاهش می دهد .
ـ باعث ترفیع سلامت روحی و روانی می شود . اضطراب ، استرس و احساس افسردگی و تنهایی را کاهش می دهد .
ـ کمک می کند تا از عادات خطرناک مثل مصرف سیگار ، الکل و سوء استفاده از مواد مخدر و رژیم غذایی بد و خشونت مخصوصا" در کودکان و نوجوانان جلوگیری شود .
ـ کمک می کند تا وزن بدن را تنظیم کرده و خطر چاقی را ۵٠% نسبت به افرادی بی تحرک کاهش می دهد .
ـ کمک می کند تا استخوانها ، عضلات و مفاصل سالمی داشته باشیم و افراد دچار حالات ناتوان کننده مزمن را از نظر قدرتی تقویت می کند .
ـ می تواند به درمان حالت های دردناک مثل کمردرد و زانو درد کمک کند .
همه ما میدانیم که فعالیت بدنی – مثل پیاده روی ، دوچرخه سواری و بازیهای مختلف باعث می شود شما احساس خوبی داشته باشید ولی فعالیت بدنی منظم فواید بسیار دیگری نیز دارد . این کار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت می شود ، بلکه اثرات مفید اقتصادی و اجتماعی خود را دارد . فعالیت بدنی منظم به کشورها و اقتصاد کمک می کند تا هزینه های مراقبت های بهداشتی کاهش یابد ، تولید افزایش یابد ، مدارس بهتر شوند ، غیبت از محل کار و تعویض شغل کمتر شود و مشارکت در ورزش و تفریحات سالم افزایش یابد . در بسیاری کشورها ، هزینه های بهداشتی به علت نبود فعالیت بدنی و چاقی بالاست .
ساده ترین راهِ داشتن شکمی عضلانی
● غذاهایی که شکم شما را آب می کنند :
۱) قطع مصرف هله هوله
دکـتر "لزلی بونسی" از دانشگاه پترزبورگ، بخش پزشکی اظــهار می دارد: "بسیاری از آبنبات ها و اسنک ها شامل گـلیسـیرین و شــکر بالایی هسـتند. در معده به طور کاملهضم نمی شوند و این امر سبب می شود که شکم شما نفخ کند."
۲) بدوید (در حدود ۲ کیلومتر)
دکتر "دیانا تیلور" از دانشگاه کالیفرنیا، ایالت سنفرانسیسکو، بخش حفظ سلامتی معتقد است که: "ورزش های سنگین، فشار و تنش فراوانی را بر روی بدن شما وارد می آورند و همین امر موجب می شود که عضلات برای مدت زمان طولانی نرم و سست باقی بمانند. اما نرمش ملایم و متعادل (مثل یوگا و پیاده روی سریع) به آب شدن چربی ها سرعت می دهد و مشکل شما را در مدت زمان کمتری حل می کند."
۳) در مصرف نمک و ادویه زیاده روی نکنید
مصرف بیش از حد ادویه جات و نمک ها باعث می شود که شکم شما نفخ کند. یک چهارم فنجان سس کچاپ سه برابر مقدار سدیمی که بدن شما در طول روز نیاز دارد، را فراهم می سازد.
۴) پتاسیم مصرف کنید
این ماده طبیعی ادرار آور بوده و اثر نفخ آور نمک را از بین می برد. می توانید آنرا در گوجه فرنگی، موز، ماهی قزل آلا، بادام و گیلاس پیدا کنید.
۵) آب به میزان کافی مصرف کنید
نوشیدن آب به میزان لازم، باعث می شود تا آبی که در بدن شما به دلیل وجود نمک جمع شده به آسانی خارج شود و نفخ شکمتان از بین برود.البته در مصرف آب نیز زیاده روی نکنید.میوه ، سبزیجات و لبنیات خود دارای میزان بالایی آب هستند
۴ حرکت شکم که معجزه می کند! با انجام این ۴ حرکت شکم صاف و جذابی که آرزویش را داشتید پیدا می کنید. ۳ تمرین اول تمام عضلات شکم را به حرکت وا می دارند؛ اثر چهارمی بر روی پهلو ها می باشد. هر کدام از این حرکات را به ورزش های روزانه خود اضافه کنید آنگاه متوجه خواهید شد که پس از چندی باید برای خود لباسی با اندازه جدید خریداری کنید.
دراز نشست استاندارد
● در حـالی کـه زانــو هایتان خم شده بر روی زمین دراز بکشید.
کـف پاهـا صـاف اسـت و بــر روی زمین قرار می گیرد. انگشتان دست را در پشت و یا طرفین سر بگذارید. آرنج ها بـســمت طرفین باشد.بالا بیایید و آرنج ها را به زانو بزنید و سپس کتف و شانه را پایین آورده تا به زمین بخورند. در حین انجام حرکـتسـر را صـاف نگه دارید و فـاصله چانه از سینه حفظ شود. برای چـند ثانیه در آن حال باقی بمانید و سپس به وضعیت اولیه
باز گردید.
▪ توجه: سر خود را با دستانتان نکشید! تصور کنید طنابی به دور کمر شما بسته شده و حرکت را با فشاری که به عضلات شکم و کمر می آورید انجام دهید.
● دوچرخه
روی زمیـن دراز بـکشـیـد و دسـت هـا را پشـت سـر بـگـذاریــد. زانوهایتان را خم کنید و پاها را از زمین بلند کنید به طوری کـه ماهیچه ساق پا به موازات زمین قرار بگیرد. آرنج یکی از دست هـا را به سمت زانوی مخالف بیاورید. در این حالت پاها باید با هـم زاویـه ۴۵ درجـه بسـازنـد. ایـن حـرکـت را بـرای هر دو طرف انجام دهید. نکته ای برای تازه کارها: برای شروع می توانید پاهای خود را بر روی زمین نگاه دارید. زمانی که آرنج خود را به سمت پا می آورید زانویتان را بلند کنید تا به هم برسند. سپس دوباره آنرا روی زمین قرار دهید و حرکت را یکمرتبه دیگر تکرار کنید.
● دراز نشست عمودی
روی زمـیــن دراز بکشید، پاهایتان را به صورت مستقیم به بالا ببـریـد، دسـت هــای خود را نیز به طور عمودی در دو طرف بدن نگه دارید. سعی کنید نوک انگشتان دست را به نوک انگشتان پــا بـرسـانید. در این حرکت باید پاها را تا آنجا که می توانید به بالا بیاورید تا استخوان باسن از روی زمین بلند شود. نکته ای برای تازه کارها: بجای اینکه بطور همزمان دستـهـا و پـاهـای خـود را بـلـنـد کنید، می توانید ابتدا نیم تنه بالایی وسپس قسمت پایین بدن را بلند کنید.
● پهلو ها
بـه سمت یکی از پهلوها دراز بکشید، زانوهای خو را خم کنید و بـازویتـان را بـه طور کامل بر روی زمین قرار دهید در حالی که آرنـج با شـانه در یک راستا باشد. تمام وزن خود را بر روی بازو وارد آورید و نیم تنه بالای بدن و باسن را به آرامی از روی زمین بلند کنید،بطوریکه یک خط مستقیم از زانو تا سر حاصل شود. هـر چقدر می توانید در این حالت بمانید. برای شروع ۱۰ تا ۲۰ ثـانـیـه کـافی اســت. مدت زمان این حرکت را باید تا یک دقیقه افـزایــش دهیـد. حرکت را برای طرف مقابل نیز انجام دهید. هر چه قوی تر می شوید، سعی کنید به بازوها و سپس پاها نیز کشش بدهید و بعد هر دو را با هم بکشید.
● ۶ تصور غلط در انجام تمرینات مربوط به شکم
۱) برای سفت شدن شکم یاید حرکات مربوط به آن را هر روز انجام دهید دلیل: عضلات شکم نیاز به استراحت و بهبودی دارند. در طول زمان استراحت است که ماهیچه ساخته می شود. "کتی کیلر" مربی و نویسنده کتاب " تمرین های کتی برای هنر پیشگان" !! اظهار می دارد که: "انجام تمرین های شکمی برای ۳ تا ۵ روز در هفته موجب می شود شما عضلات سفت، و شکم صافی پیدا کنید."
۲) تمرین کامل شکم نیم ساعت طول می کشد
▪ دلیل: کیلر معتقد است. "اگر نیم ساعت طول بکشد تا شما احساس کنید عضلات شکمتان در تحرک هستند، پس احتمالا حرکات را اشتباه انجام می دهید. من مربی "جنیفر آنیستون" بودم و ما هر هفته ۳ روز بیش از ۵ دقیقه بر روی شکم کار نمیکردیم." نحوه انجام دادن حرکات را مجددا بازبینی نمایید و بر روی مدت زمان تمرکز نکنید. همیشه کیفیت مهم تر از کمیت است.
۳) دراز نشست خیلی آرام، عضلات را محکم تر می کند دلیل: آنقدر که روند معمولی دراز نشست شما را لاغز می کند، آرام انجام دادن آن به آب شدن چربی ها کمک نمی کند. در حقیقت کندی در انجام حرکات اصلا سودمند نیست. تمرینات باید به شما در هر حالتی کمک کنند: چه بخواهید وارد ورزش کیک بوکس شوید چه بخواهید یک چمدان را از روی زمین بلند کنید. در هر دو حالت ذکر شده شما کارهای خود را که در حالت آهسته (slow motion) که انجام نمیدهید.
۴) بهترین زمان برای انجام حرکات شکمی، آخر تمرین ها می باشد دلیل: "گیلبرت ویلت" محقق، فیزیوتراپیست و استاد دانشگاه نبراکسا، دانشکده علوم پزشکی می گوید: "هیچ فرقی نمی کند شما چه زمان ورزش های شکمی را انجام دهید، فقط درست انجام دادن و ثبات در تمرینات است که باید مورد توجه قرار گیرد." بنابراین بهترین زمان وقتی است که احساس کنید می خواهید تمرینات را انجام دهید. اما اگر می خواهید در ابتدای تمرینات حرکات مربوط به شکم را انجام دهید، اول باید خودتان را حسابی گرم کنید. هنگامیکه خون در گردش باشد، می توان به آسانی از بروز بسیاری از آسیب دیدگی ها جلوگیری کرد.
۵) با انجام حرکات پایلیت (Pilates ) نمی توانید شکم خود را ۶ تکه کنید دلیل: اگر آنها را به همراه یک رژیم غذایی سالم انجام دهید، می توانید لایه های مورد نظر خود را بر روی شکم به وجود آورید. شکل شکم، قد و بلندی نیم تنه بالایی شما، جزء اموری هستند که به ژن هایتان ارتباط پیدا می کند."
۶) بدون وزنه و دستگاه نمی توانید شکم خود را آب کنید
▪ دلیل: شما به هیچ وجه به وزنه نیازی ندارید، البته بسیاری از ورزشکاران برای اینکه توانایی و قدرت خود را افزایش دهند از وزنه استفاده می کنند. لیون می گوید: "بسیاری از دستگاهها و وزنه ها برای استفاده خانم ها طراحی نشده اند، اگر شما به طور مناسب در دستگاه قرار نگیرید، ممکن است فشار به قسمت های که نباید، وارد شود. او برای ما یک نصیحت دیگر هم دارد: به زمین بچسبید که هم موثر است هم ارزان و آنرا در هر جایی به راحتی می توانید پیدا کنید.
● نتیجه بیشتر در زمان کمتر
▪ نکاتی در انجام ورزشهای شکم:
حرکات را کمی آرام تر انجام دهید: با ۳ شماره بالا بیایید و با ۴ شماره به حالت اول باز گردید.
۵ تا ۱۰ ثانیه در دشوارترین حالت دراز نشست که فشار بیشتر است باقی بمانید.
حرکات خود را کم کم انجام دهید: این کار باعث می شود تا عضلات شکم از سایر ماهیچه ها جدا شده و تاثیر تمرینات مستقیما بر روی شکم وارد شود.
● شکم خود را صاف کنید
انجام این حرکت به شما کمک می کند تا شکمتان را لاغر تر کنید. در حالی که صورتتان در مقابل زمین قرار دارد، بر روی شکم دراز بکشید. وزنتان را بر روی کمر و شکم بدهید و سعی کنید دست ها و پاها را از روی زمین بلند کنید. برای چند ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سپس به موقعیت اولیه باز گردید و یک مرتبه دیگر این حرکت را تکرار کنید.
تناسبِ اندام و سلامتی حتی بعد از ۴۰ سالگی
در سن ۴۰ سالگی و بیشتر تناسب و سلامتی شکل جدیدی به خود می گیرد . زمانیکه در سن ۴۰ سالگی ، ۵۰ یا ۶۰ سالگی هستید ، فعالیتهای ورزشی ممکن است گاهی دردناک و یا حتی غیرممکن باشد .
تفاوتی نمی کند که شما مرد باشید یا زن ، بوکسور باشید و یا فردی که فقط پیاده روی می کند ، دیر یا زود افزایش سن می تواند تأثیرات خاصی بر روی بدن شما داشته باشد .
« حتی اگر شما کاملاً تناسب اندام دارید و سالم هستید ، سن تأثیر خود را خواهد گذاشت . در واقع بدن تغییر خواهد کرد . حتی بنظر میرسد از دست رفتن بدن در سنین بالا کاملاً طبیعی می باشد . »
● عضلات و مفاصل شما
اکثریت مردم تأثیرات سن را ابتدا بر روی مفاصل خود احساس می کنند . با افزایش سن ، بافت پیوندی بدن ما ( شبکه حمایتی بدن مانند تاندونها ، غضروفها و رباطها ) خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند که این منجر به افزایش احتمال آسیب پذیری مفاصل می گردد .
بهمین دلیل است که در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی افراد بیشتر به فعالیتهای ایروبیک و سنگین می پردازند و در سنین بالاتر از ۴۰ بیشتر دوچرخه سواری ، پیاده روی و شنا مورد توجه قرار می گیرد و حتی اگر بخواهید نمی توانید مانند سنین قبل خود به این ورزشها بپردازید .
باید توجه داشته باشید که با افزایش سن نباید فقط به تلطیف فعالیتهای ورزشی خود بپردازیم بلکه شاید مهمتر از آن توجه به انجام فعالیتهای ورزشی است که باعث افزایش قوای جسمانی می شود .
با افزایش سن شما ، بدنتان بافت عضلانی خود را از دست می دهد . حتی اگر شما کاملاً فعال باشید نمی توانید از تحلیل عضلات خود اجتناب نمائید . حتی اگر فعالیتهای ورزشی ایروبیک قبلی خود را انجام دهید ، باز عضلات خود را از دست داده و دچار افزایش چربی می شوید . فعالیتهای ورزشی ، افزایش دهنده قدرت جسمانی می تواند بافت عضلانی شما را حفظ نماید .ضمناً فعالیتهای ورزشی مرتبط با افزایش طاقت و تحمل نیز می تواند ارتجاع پذیری ، انحنا پذیری و تراکم استخوانی را افزایش دهند .
تحقیقات نشان داده ا ند که فعالیتهای ورزشی مرتبط با افزایش قدرت جسمانی حتی در افراد مسن و ضعیف تأثیر قابل ملاحظه تری نسبت به فعالیتهای ورزشی ایروبیک بر تراکم استخوانی این افراد داشته است .
● دیر بهتر از هرگز !
افراد خبره معتقدند که حتی در ۷۰ سالگی نیز برای انجام فعالیتهای ورزشی دیر نیست.
هر وقت که شروع کنید احساس خواهید نمود که بهتر هستید . لباسهایتان متناسب تر خواهند بود و بهتر خواهید خورد .
تحقیقی که در مارس ۲۰۰۵ توسط انجمن مراقبت از دیابتی ها انتشار یافت نشان میدهد که حتی افراد ۵۰ تا ۷۵ ساله که قبلاً کاملاً بی حرکت بوده اند از ورزش منفعت خواهند دید . محققین دو دسته از بالغین را به مدت یک هفته تحت نظر داشتند . آنها به این نتیجه رسیدند که افرادی که مجدداً فعالیت ورزشی منظم انجام می دادند نه تنها تناسب اندام بهتری داشتند بلکه سطح کلسترول بهتری داشتند ، کمتر بیمار شدند و کمتر علائم بیماریهای قلبی را نشان میدادند .
تحقیق دیگری نیز نشان میدهد که افرادی که در سنین بالا فعالیت ورزشی را مجدداً آغاز می کردند ، احتمال مشکلات قلبی کمتری داشتند و بیشتر عمر می کردند .
توجه داشته باشید که حتی اگر تمایلی به شرکت در فعالیتهای ورزشی ندارید ، می توانید از موانع تناسب اندام در زندگی خود خلاص شوید .بیاد داشته باشید که فعالیتهای روزمره مانند باغبانی ، پیاده روی و … می توانند شما را کماکان فعال نگهدارند ، وزن شما را کاهش دهند و سلامتی شما را حفظ کنند .
● توصیه هایی برای تناسب اندام در افراد ۴۰ سال و بالاتر
بدانید که زمان تغییر چه زمانیست : مفاصل و عضلات شما در حین فعالیت به شما پیغام می دهند و زمان تغییر را به شما اعلام می نمایند .
▪ فعالیتهایی را که باعث ناراحتی شما هستند را تغییر دهید : فعالیتهای ورزشی سخت و سنگین را کنار بگذارید و نرمتر ورزش کنید .
▪ اگر از فعالیتهای ورزشی افزایش دهنده قدرت و استحکام بدن دور هستید هر چه سریعتر آنها را آغاز کنید : به این ترتیب عضلات قویتری خواهید داشت و تراکم استخوانی شما افزایش خواهند یافت و به این ترتیب سرعت متابولیسم بدن شما افزایش می یابد و کالری بیشتری مصرف خواهید کرد .
▪ قبل از ورزش بدن خود را با حرکات کششی بخوبی گرم کنید : به این ترتیب از جراحتهای ناشی از ورزشهای ناگهانی در امان خواهید بود . حرکات کششی ضمناً سفتی مفاصل و عضلات که ناشی از افزایش سن می باشد را از بین می برد .
▪ از توصیه های افراد خبره استفاده کنید : به این ترتیب روشهایی بهتری برای انجام فعالیتهای ورزشی خواهید آموخت .
از کمترین و کوتاهترین زمانها برای انجام فعالیتهای ورزشی استفاده نمائید . مانند زمانیکه در صف اتوبوس ایستاده اید شانه ها ی خود را حرکت دهید ، کمر و گردن خود را حرکت دهید .
آیا شما باسن و رانهای بزرگی دارید؟!
در این مقاله ۴ حرکت برای کوچک کردن باسن و رانهایتان می خوانید، اگر شما دارای باسن و ران های بزرگی هستید و از این موضوع ناراحت هستید، خواندن این مقاله را به شما توصیه می کنیم.
آیا از کوچک کردن باسن و رانهایتان ناامید شده اید؟ ما در اینجا تحقیقی که در دانشگاه کارولینای شمالی انجام شد و موثر ترین حرکات برای کوچک کردن باسن و رانها را معرفی کرد، به شما آموزش میدهیم.درحقیقت،انجام این حرکات در ۱۰ دقیقه ماهیچه ها را تا ۳۰ درصد بیشتر از ورزشهای سنتی فعال می کند.این حرکات را ۴ الی ۵ بار در هفته انجام دهید.محققان میگویند که با شروع این حرکات کمتر از ۲ الی ۴ هفته باسن و رانهای مورد دلخواهتان را خواهید داشت.
● تمرین را شروع کنید
▪ وسایل مورد نیاز: یک نوار محکم، دمبل ۵ الی ۱۰ پوندی و یک صندلی که البته دو وسیله آخر اختیاری است.
▪ چگونگی انجام آن: ۸ الی ۱۲ بار این حرکات را روی دو پهلویتان انجام دهید. ۳ بار در هفته و روزی دو بار (می تواند پشت سر هم هم نباشد) انجام دهید.
▪ برای گرفتن نتیجه سریع: ۳ بار در روز و به مدت ۳۰ الی ۶۰ دقیقه مثل پیاده روی و دوچرخه سواری که بیشتر روزهای هفته می شود انجام داد.
۱) حرکت اصلی: به پهلو بخوابید و پایتان را بالا بگیرید.
به پهلوی راستتان بخوابید درحالیکه پای راستتان روی زمین باشد، بازوی راستتان را خم کنید درحالی که سرتان دست راستتان را نگه داشته است. برای تعادل بیشتر دست چپ روی زمین در جلوی قفسه سینه باشد.پای چپ را بالا بگیرید،پایتان را خم کنید درحالیکه به باسنتان فشار وارد شود. مکث کنید، سپس آرام پایتان را پایین بیاورید.حرکت را کامل کنید سپس با جهت دیگر این حرکت را انجام دهید.
▪ حرکت را سخت تر کنید
دو پایتان را بالا ببرید: اول پایتان که بالاست بالا نگه دارید، پایتان را که پایین است به آن یکی پایتان که بالاست برسانید، مکث کنید و سپس یکی از پاهایتان را پایین بیاورید.
▪ حرکت را آسان کنید
پایتان که بالاست تا ۹۰ درجه خم کنید و با آن پایتان که خم شده بالا ببرید.
۲) حرکت اصلی:
دور پاهایتان یک نوار ببندید.
با بندی که دور پایتان بسته اید بایستید.و بند را محکم دور ساق پایتان ببندید. دستهایتان را هم به اندازه عرض شانه به طرف جلو بکشید. در حدود ۳ فوت به سمت راست قدم بردارید سپس زانوهایتان را خم کنید و روی باسنتان بنشینید تا رانهایتان با سطح زمین موازی شود، زانوهایتان را پشت پنجه پا نگه دارید. چند لحظه به سمت پایین بمانید و پای چپتان را بردارید. گامهایتان را به سمت راست بردارید سپس جهتتان را عوض کنید و این کار را تکرار کنید.
▪ حرکت را سخت تر کنید
زانوهایتان را ۴۵ درجه خم کنید و بیشتر از پهنای باسنتان گام بردارید.
▪ حرکت را آسان کنید
بعد از اینکه با پای راست قدم برداشتید، بایستید و پای چپتان را به پهلو بلند کنید تا تعادلتان برقرار شود. حرکت را تکرار کنید و پای راستتان را بلند کنید.
۳) حرکت اصلی: تعادل
روی پای راستتان تعادلتان را برقرار کنید،زانوی چپتان را خم کنید و پای راستتان را چند اینچ از سطح زمین بالا نگه دارید.پشتتان را صاف نگه دارید،آرام روی پای راستتان بنشینید، زانوی راستتان را حدود ۴۵ درجه خم کنید.مکث کنید سپس روی پاشنه راستتان فشار وارد کنید تا بایستید.هر حرکت را کامل انجام دهید سپس جهتتان را تغییر دهید.
▪ حرکت را سخت تر کنید
حرکت را با برداشتن یک دمبل در هر دستتان کامل کنید.
▪ حرکت را آسان کنید
پنجه پای چپتان را روی زمین بگذراید و استراحت کنید اگر لازم بود یک صندلی یا چارپایه برای تعادل استفاده کنید.
۴) حرکت اصلی: تلاش بر روی یک پا
روی پای راستتان تعادلتان را برقرار کنید.درحالیکه زانویتان راحت است و دستانتان به کمرتان و پای چپتان به طرف بیرون بالا آمده است.رانهایتان را محکم کنید و کمرتان را صاف نگه دارید، مفصل های رانهایتان به سمت جلو باشد،دست چپتان را به سمت پای راستتان پایین بیاورید. دستتان را به سمت پای راستتان بکشید.همه این حرکات را روی پای راست انجام دهید سپس جهتتان را عوض کنید.
▪ حرکت را سخت تر کنید
دو دستتان را به کف زمین برسانید درحالیکه که در هر دستتان دمبل وجود دارد.
▪ حرکت را ساده کنید
دستتان را پشت یک صندلی برای برقرار کردن تعادل بیشتر استراحت دهید...
افزایش توان جسمی و روحی با نرمشهای کششی
دغدغه های روزمره زندگی افراد در عناوین مختلف و پیشتازی تکنولوژی های پیشرفته و صنعتی موجب کم تحرکی و حتی بی تحرکی آدم ها شده است.
نتیجه این بی تحرکی که از معایب تمدن نوین به شمار می آید، تنبل شدن عضلات بدن و گرفتگی آن ها و خشک شدن مفاصل در مکانیزم جسمانی و احساس خستگی، کم حوصلگی، استرس و اضطراب در حالت های روانی می باشد.
تمرینات کششی، به عنوان راه حلی برای دوری از این امراض یکی از ساده ترین و ارزان ترین روش هایی است که می تواند مضرات کم تحرکی را کم رنگ کند یا دست کم زمینه ساز افزایش توان جسمانی گردد. زیرا تمرینات کششی عضلات و مفاصل را آماده و متحرک نگاه می دارد و هماهنگی بهینه ای بین تحرک و تنفس را موجب می شود.
● فواید تمرینات کششی
بعضی ها فکر می کنند که اجرای این تمرین ها تنها قبل از پرداختن به ورزشهای مختلف مفید است و هدف آن آمادگی بدن برای فعالیت های جسمانی سنگین است. اما برخلاف تصور این افراد، هدف از اجرای حرکات کششی این است که انسان وضعیت جسمانی خود را بشناسد، جریان انرژی را در بدنش لمس کند، تنش را بشناسد و روش های تنش زدایی را فرا گیرد، روش های آرام سازی بدن را با تمرکز فراوان در اجرای تمرین ها دریابد و صبور بودن و با قاعده زندگی کردن را بیاموزد، خوب تنفس کند و سیستم عصبی خود را کنترل نماید.
پژوهش های پزشکی در سال های اخیر یقینا ثابت کرده است که بخش چشمگیری از بیماری های جسمانی و روانی از بی تحرکی افراد نشات می گیرد و هرچه فعالیت جسمانی بیشتر و با قاعده تر شده است، اثرات بیماری کم تر و ضعیف تر گشته است.
تمرینات کشیشی اعمالی با قاعده هستند و اجرای آن ها همیشه و هرجا امکان پذیر است. در منزل، محل کار، پشت ترافیک و در صف نان و هرجایی که انسان حضور داشته باشد. با اجرای این تمرینات علاوه بر افزایش توان جسمانی، آرامش روانی پدیدار می شود و با از بین رفتن تنش های فکری، منطق و ملایمت در رفتار فرد بیش از پیش نمایان می گردد، انسان را برای اندیشیدن بهتر و عمیق تر در تعهدات و کارهای روزانه آماده می سازد. شمار ضربان قلب با انجام حرکات کششی پیوسته و متعادل بالا می رود و موجب افزایش دریافت اکسیژن بدن می شود.
با اجرای حرکات کششی عضلات فعال مانند عضلات ران و بالاتنه تقویت می شوند و در کارهای روزانه یا برای برادشتن چیزی از روی زمین و چرخش بدن به چپ و راست احساس درد و ناراحتی نمی کنند.
● چه زمانی برای تمرینات کششی مناسب است؟
تمرینات کششی را در هر زمان و هرمکان که اکسیژن و هوای کافی وجود داشته باشد می توان انجام داد.
اما بهترین زمان برای اجرای تمرنات کششی عبارتند از:
▪ صبح ها پیش از صرف صبحانه و بعد از بیدار شدن از خواب
▪ پس از نشستن و ایستادن های طولانی یا کار با کامپیوتر و مشاهده تلویزیون
▪ هنگامی که عضلات و استخوان های بدن خشک و کرخ شده اند.
▪ پس از اتمام کار جهت آرامش بخشیدن به عضلات و اعصاب
▪ قبل و بعد از استحمام
▪ مابین و پس از مطالعه
▪ مابین رانندگی های طولانی و پس از رانندگی های درون شهری
▪ پس از حمل اجناس و لوازم مانند کیسه های میوه یا حمل کیف دستی
▪ هنگام مشاجرات استرس زا و بروز عصبانیت
▪ هنگام شوک روحی جهت کنترل اعصاب
▪ قبل و بعد از فعالیت های ورزشی سنگین یا شرکت در مسابقات ورزشی(این مورد از اهمیت فوق العاده ای برای سرد کردن متعادل بدن برخوردار است و شدیدا توصیه می شود.)
● چگونه حرکات کششی درست و مفید انجام دهیم؟
انجام حرکات کششی می تواند درست یا اشتباه باشند، روش درست به گونه ای است که آرام و پیوسته در کمال آرامش صورت پذیرد.
در زمان کشش توجه فرد باید کاملا به عضلاتی باشد که مورد کشش قرار گرفته است.
حرکات بایدبدون درد باشد و هرگاه که فرد احساس درد بکند نشان از اشتباه بودن حرکات دارد.
یکی از روش های اشتباه در حرکات کششی این است که فرد بالا و پایین بپرد و با سرعت عضلات را تحت کشش و فشار قرار دهد.
هنگام انجام تمرینات هماهنگی ریتم دم و بازم با حرکات ضروریست.
روش صحیح انجام حرکات و توجه به آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است و بی توجهی به آن ها موجب ایجاد درد و مشکل در عضلات و مفاصل می شود.
هنگام انجام تمرینات از لباس سبک و مناسب استفاده شود.
دقت داشته باشید که دمای محل انجام تمرینات بیش از اندازه بالا نباشد و هوای تازه به میزان کافی در جریان قرار بگیرد.
تمرینات کششی را با طرفی از بدنتان که حرکات را با آن راحت تر انجام می دهید آغاز کنید.
حرکات به صورت متداول و سریالی در ادامه یکدیگر دنبال شوند نه به صورت پرشی و تصادفی
در صورت داشتن بیماری، قبل از انجام هر حرکت با پزشک متخصص درباره آن مشورت کنید.
● مراحل حرکات کششی
۱) کشش مقدماتی
برای شروع کار باید هر حرکت ۱۰ تا ۳۰ ثانیه در حالت کشش نرم آرام انجام شود و از حرکات تند و فنرگونه تاکید شود.
حرکات در هر شرایط و مرحله ای نباید دردآور باشند.
۲) کشش پیشرفته
بعد از آن که بدن فرد به خوبی حرکات مقدماتی را پذیرفت و سرعت ضربان قلب افزایش یافت ، می توان برای دفعات دوم و سوم هر حرکت شدت فشار حرکات و مدت آن ها را در حالت بدون درد افزایش داد.
۳) تنفس
در طول اجرای نرمش ها باید آرام و یکنواخت و کنترل شده نفس کشید. ضمن این که هوای محل باید کاملا پاک و عاری از هرگونه آلودگی شیمیایی و عفونی باشد.
همواره دم و بازدم باید با تمرکز و هماهنگ با حرکات به صورت ریتم وار انجام شود.
هیچگاه نفس حبس نشود و از تنفس های تند خودداری شود.
تنفس صحیح و هماهنگ با حرکات موجب ایجاد آرامش و کاهش استرس می شود.
۳ باور شایع درباره سوزاندن چربیها...
بدن شما بسته به شدت و طول زمان فعالیت تان، چربی و کربوهیدرات (قند) می سوزاند. این در حالی است که خیلی ها فکر می کنند در طول بعضی فعالیت ها فقط چربی بدن و در طول برخی فعالیت های دیگر فقط کربوهیدرات های بدن شان می سوزد...
وقتی قرار است وزن تان کاهش پیدا کند، باید کالری مصرف کنید و منبع این کالری ممکن است یا چربی باشد یا کربوهیدرات (قند) یا هر دو. باورهای درست و غلط زیادی درباره سوختن چربی و کاهش وزن در بین مردم رایج است. این مطلب به ۳ مورد از شایع ترین آنها اشاره می کند و صحیح را از سقیم جدا می کند.
● باور اول
وقتی مشغول فعالیت هستیم، بدن ما تنها از یکی از منابع سوخت اش (یا چربی ها یا قندها) برای سوزاندن کالری استفاده می کند.
▪ این باور، درست است یا غلط؟
غلط است! متأسفانه بین بسیاری از ورزشکاران رشته های مختلف، این باور رایج است. بدن در طول فعالیت، انرژی خود را به نسبت های مختلف هم از منابع چربی و هم از کربوهیدرات ها (قندها) کسب می کند. همین الان که شما نشسته اید و مشغول مطالعه این مقاله هستید، بدن تان برای کسب انرژی اش حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد چربی و ۴۰ تا ۵۰ درصد کربوهیدرات می سوزاند. مطالعه، کار سنگینی نیست و بدن به نسبت های برابر برای انجام آن کربوهیدرات و چربی می سوزاند اما اگر همین حالا بلند شوید و تصمیم بگیرید کمی بدوید، بدن تان برای برقراری تعادل و حفظ متناسب ذخایر درونی اش شروع به سوزاندن ۷۰ درصد کربوهیدرات (در مقابل ۳۰ درصد چربی) می کند و اگر دویدن تان را برای مدت طولانی تری ادامه دهید، بدن میزان استفاده از سوخت های اش را از ۶۰ به ۴۰ به نفع چربی بدل می کند؛ یعنی برای کسب انرژی ۶۰ درصد چربی و ۴۰ درصد کربوهیدرات می سوزاند و هرچه که طول مدت ورزش و فعالیت بیشتر شود، ترازو هم به سمت سوزاندن چربی سنگین تر می شود و به ۶۵ تا ۷۵ درصد هم می رسد. بنابراین هر چه زمان ورزش و فعالیت طولانی تر شود، چربی بیشتری در بدن سوزانده می شود. پس اگر قصد دارید زودتر لاغر شوید و وقت و انرژی لازم را هم در اختیار دارید، حداقل ۳ ساعت در روز ورزش کنید. برای کاهش وزن، بدن شما باید کالری بیشتری نسبت به آنچه کسب می کند، بسوزاند و سوزاندن این کالری اضافه تنها در گروی فعالیت های خارج از برنامه معمول است بنابراین، ورزش کردن یکی از بهترین گزینه های این فعالیت های خارج از برنامه محسوب می شود. در ضمن، فراموش نکنید که مهم، سوزاندن کالری است؛ نه منبع آن.
● باور دوم
در طول انجام ورزش های سبکی مانند راه رفتن، بدن چربی بیشتری نسبت به ورزش های سنگین تری مثل دویدن می سوزاند.
▪ این باور، درست است یا غلط؟
درست است! هرچه شدت فعالیت ورزشی کمتر باشد، درصد بیشتری از چربی در بدن سوزانده می شود اما این را هم نادیده نگیرید که در طول فعالیت های سبک، بدن کالری کمتری هم نسبت به انجام دادن ورزش های سنگین و حرفه ای می سوزاند؛ مثلاً اگر شما قصد کم کردن یک کیلو اضافه وزن را داشته باشید، باید ۱۰ روز، روزی یکی دو ساعت پیاده روی کنید یا ۲ روز، روزی سه چهار ساعت بدوید. در حقیقت، درست است که هنگام ورزش های سبک، چربی بیشتری سوزانده می شود اما با ورزش های سنگین کالری بیشتری از دست می رود و فرد زودتر به وزن ایده آل خودش نزدیک تر می شود. درواقع، وقتی شما چربی بیشتری در اثر فعالیت های سبک می سوزانید، آن میزان چربی را در وعده غذایی تان جایگزین می کنید، در حالی که در طول فعالیت های سنگین، چربی و کربوهیدرات اضافه تر از حد معمول سوزانده می شود. بنابراین اگر اضافه وزن ندارید، بهتر است به همان ورزش های سبک که انرژی زیادی هم برای انجام دادن شان لازم نیست، بسنده کنید اما اگر از اضافه وزن رنج می برید و نمی توانید بیشتر از ۳۰ دقیقه در روز به ورزش اختصاص بدهید، حتماً این ۳۰ دقیقه را صرف ورزش های سنگین و درست و حسابی مثل دویدن کنید.
● باور سوم
اگر ورزش های استقامتی مثل دویدن یا دوچرخه سواری بیشتر از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول بکشد، سرعت سوختن چربی بعد از این زمان در بدن چند برابر خواهد شد و در نتیجه فرد زودتر به وزن ایده آل اش می رسد.
▪ این باور، درست است یا غلط؟
غلط است! وقتی طول مدت ورزش کردن تان از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه فراتر برود، منبع تأمین انرژی بدن، سوخت بیشتری را از طریق مصرف چربی به دست می آورد؛ اما همان طور که گفته شد، مسأله مهم در کاهش وزن، میزان کالری از دست رفته است، نه اینکه این کالری از طریق سوختن چربی از دست برود یا کربوهیدرات. مثلا در ورزش های هوازی، بیشتر چربی سوزانده می شود و کالری کمتری از بین می رود اما در ورزش های استقامتی مانند دویدن یا دوچرخه سواری، چربی و کربوهیدرات به میزان متناسبی سوزانده می شوند و کالری بیشتری هم از دست می رود. اگر دوست دارید بهتر از این جملات سردربیاورید، نگاهی به جدول این صفحه بیندازید.
می بینید که بر اساس اعداد و ارقام این جدول، هرچه فعالیت تان شدیدتر و سنگین تر باشد، کالری ازدست رفته تان توسط چربی ها کمتر می شود و بنابراین سوزاندن چربی زیاد در روند کاهش وزن تأثیر چشمگیری ندارد
▪ نوع فعالیت/ میزان کالری سوزانده شده/ درصد چربی سوزانده شده/ میزان کالری از دست رفته در اثر سوختن چربی
ـ ۲۰ دقیقه تماشای تلویزیون/ ۴۰ کالری/ ۶۰ درصد/ ۲۴ کالری
ـ ۲۰ دقیقه قدم زدن/ ۱۰۰ کالری/ ۶۵ درصد/ ۶۵ کالری
ـ ۲۰ دقیقه دویدن/ ۲۵۰ کالری/ ۴۰ درصد/ ۱۰۰ کالری
۹ راهِ ورزش برای زمانی که وقت ندارید!
فکر می کنید که وقت ورزش کردن را ندارید ؟ این استراتژیها به شما کمک خواهند کرد که با فعالیت هایی طی فقط چند دقیقه در روز اندامی متناسب پیدا کنید .
همه ی ما می دانیم که ورزش کردن می تواند به سلامت و کاهش وزن ما کمک کند . با این حال طبق نظر جراحان عمومی امریکا ۲۵٪ از بزرگسالان اصلا ورزش نمی کنند . شاید بگویید " کار از سر و رویمان بالا می رود .
کی وقت ورزش کردن دارد ؟ مدرسه – خانواده – چه و چه ......." اما ورزش ارزش این را دارد که برایش وقت بگذارید .چون ورزش به صورت مرتب می تواند استرس روزمره شما را از بین ببرد و روحیه اتان را تقویت کند . در عین حال خطر ابتلاء به دیابت – فشارخون بالا و بیماری قلبی نیز در شما پایین می آید . تصمیم بگیرید که حداقل روزی ۳۰ دقیقه فعالیت داشته باشید اما بهتر است کم کم شروع کنید . فعالیتهایی را بیابید که از آن لذت می برید. شما فقط به چند دقیقه در روز نیاز دارید تا به فواید سلامتی دست پیدا کنید . قبل از شروع یا افزایش سطح فعالیت ابتدا با پزشک خود در میان بگذارید .
۱) نکته هایی در مورد رسیدن به تناسب اندام
یک کم زودتر از خواب بلند شوید : ساعت زنگ بیداری خود را فقط ۵ دقیقه زودتر کوک کنید . قبل از اینکه دوش بگیرید حرکات کششی و پرشی را انجام دهید یا یک سی دی ورزشی کوتاه بگذارید و با آن همراهی کنید .
یک رفیق و همراه برای خود پیدا کنید و فعالیت هایتان را با هم انجام دهید : ورزش کردن همراه با یک دوست بسیار جذاب تر از تنها کار کردن است و می تواند انگیزه ی خوبی برای شما باشد . از یکی از همکارانتان خواهش کنید که موقع ناهار با شما به پیاده روی بیاید یا شاید یکی از همسایه ها این کار را بکند .
۲) قبل از ترک محل کارتان لباس ورزشی بپوشید :
با این کار به محض رسیدن به خانه آمادگی یک پیاده روی کوتاه را دارید .
۳) فعالیت های تناسب اندام خود را با یک برنامه پیش ببرید :
اگر ورزش کردن را مانند دیگر برنامه ها و قرارهای خود وارد تقویم کنید بیشتر به انجام آن علاقه پیدا می کنید .
۴) موفقیت خود را به رسمیت بشناسید و از خود قدردانی کنید :
تمام ساعتهایی که برای حفظ سلامتی اتان به فعالیت بیشتر پرداخته اید را یک جا ثبت کنید . مثلا به جای اینکه ازآسانسور استفاده کنید از پله ها رفت و آمد کرده اید . پس از هفته ی اول یک جفت کتانی جدید به خودتان جایزه بدهید یا یک قمقمه آب نو بخرید .
۵) یک باشگاه خانگی درست کنید :
اگر همیشه لوازم ورزشی در دسترس داشته باشید راحت می توانید ۵ دقیقه از آن استفاده کنید . یک طناب یا یک توپ محکم جای زیادی از اتاق را اشغال نمی کند .
۶) زمانیکه تلویزیون تماشا می کنید تحرک داشته باشید :
بیکار یک جا ننشینید یا بدتر از آن موقع پخش پیامهای بازرگانی چیپس و پفک نخورید . به صورت درجا بشینید و بلند شوید یا تکان تکان بخورید .
۷) با کودکان خود بازی کنید :
وقتی فرزندانتان بیرون بازی می کنند فقط آنها را تماشا نکنید . در شادی آنها نیز شرکت کنید . گرگم به هوا – لی لی یا با هم توپ پرتاب کنید . اگر کودک شما به بازی کامپیوتری علاقه دارد به فکر این باشید که تغییری در آن ایجاذ کنید . همه ی اعضاء خانواده با به کارگیری داورانی مخصوص برای رقابت در بوکس – گلف و بولینگ فعالیت کنند .
۸) هنگام کار ورزش کنید :
سطح فعالیت های خود را با چرخش گردن و بالا بردن دست ها افزایش دهید ( دستها را به سمت بیرون از هر دو طرف فشار دهید و سپس به سمت سقف بالا ببرید ) یا چند بار به لبه ی میز فشار دهید و خود را بالا بکشید .
۹) فعالیت خود را بیشتر کنید :
پس از یک دوره کوتاه فعالیت در طول روز به این فکر کنید که چه موقع هایی می توانید هر کدام از این فعالیت ها را چند دقیقه ای بیشتر کنید . کلید موفقیت این است که کم کم شروع کنید و به تدریج آن را بالا ببرید . حتی اگرروز پرکاری داشته اید سعی کنید وقتی را برای فعالیت های زیبایی اندام خود در نظر بگیرید . ورزشهای منظم در واقع سطح انرژی شما را تقویت می کنند . ورزش درکنار محدود کردن کالری برای کاهش وزن و حفظ وزن سلامتی بسیار حائز اهمیت است . دفعه ی بعد که به دنبال بهانه ای برای رها کردن ورزش می گردید فواید آن را به خاطر بیاورید . اینطوری به خودتان کمک می کنید تا روحیه ی بهتری داشته باشید – زیباتر به نظر برسید و به طول عمرتان افزوده شود . چه کسی است که این را نخواهد ؟
بهترین ورزش برای افراد دیابتی چیست؟!
همه افراد مبتلا به دیابت می دانند نخستین مطلبی که پزشکان به آنان توصیه می کنند <ورزش کردن است> اما برخی پزشکان شاید به دلیل کمبود وقت، فرصت نمی کنند درباره نوع ورزش با بیمارانشان به گفتگو بپردازند. در این نوشته قصد داریم در همین خصوص با شما صحبت کنیم... همان طور که می دانیم فعالیت بدنی برای همه افراد مفید است اما شما که یک فرد دیابتی هستید با فعالیت بدنی و ورزش می توانید قندخون خود را بهتر کنترل کنید زیرا زمانی که ورزش می کنید قندخونتان سریع تر به مصرف می رسد. همچنین می توانید وزن مناسب تری داشته باشید و باایجاد نشاط درونی جلوی تنش های عصبی خود را بگیرید. در این حالت حتما قلب تان هم بهتر فعالیت خواهد کرد.
بدن ما برای کار انداختن ماهیچه ها نیاز به انرژی دارد که این انرژی از راه مصرف قند و سپس چربی به دست می آید. قند از جمله موادی است که در سلو ل های ماهیچه ای بدن مورد استفاده قرار می گیرد. در فرد سالم تولید و ترشح انسولین در لوزالمعده هنگام ورزش و فعالیت بدن به طور خودکار کم می شود. در واقع میزان انسولین خون کاهش می یابد، بنابراین یک فرد سالم هنگام فعالیت بدنی دچار کاهش قندخون می شود و در حقیقت این یک دفاع طبیعی در برابر پایین افتادن قند خون است.
در کسانی که انسولین تزریق می کنند، این دفاع طبیعی وجود ندارد. ممکن است این فرد پس از فعالیت شدید بدن دچار افت قند خون شود بنابراین اگر یک فرد دیابتی که انسولین تزریق می کند، بیش از حد لازم به فعالیت بدنی بپردازد، عضلات بدنش مقدار قابل ملاحظه ای قند را می سوزانند و فرد دچار افت قندخون می شود. علامت های مهم پایین افتادن قندخون عبارتند از: لرز، عرق کردن، سستی زانوها، تپش قلب، رنگ پریدگی و اختلال در بینایی.
● با پیاده روی شروع کنید
پیاده روی یک تمرین ورزشی خوب برای شروع فعالیت جسمانی است، به شرط اینکه بدن در وضعیت راحت باشد و قدم زدن همراه با راحت بودن کل بدن باشد اما باید به خاطر داشته باشید که هنگام ورزش جوراب کتانی و کفش مناسب بپوشید. پیاده روی از جمله ورزش هایی است که به علت سهولت انجام آن در بین افراد دیابتی معمول است اما پیش از آغاز پیاده روی به سوالات زیر پاسخ دهید: آیا تا به حال، پزشک به شما گفته است که مشکل قلبی دارید؟
زمانی که ورزش می کنید، آیا احساس درد در سمت چپ بدن (گردن، شانه ها یا بازو) داشته اید؟ آیا تاکنون دچار حالت بیهوشی شده اید؟ آیا پس از یک فعالیت معمولی دچار تنگی نفس شده اید؟ آیا پزشک به شما گفته است که دچار فشارخون بالا هستید؟ آیا پزشک به شما گفته است که دچار مشکلات مفاصل یا استخوان ها (آرتریت و...) هستید که با انجام ورزش جسمی بدتر می شود؟ آیا بیش از ۵۰ سال دارید و تاکنون زیاد فعالیت بدنی نکرده اید؟ اگر به برخی از سوالات پاسخ مثبت دادید، لطفا قبل از شروع پیاده روی یا هر نوع ورزش دیگر با پزشک خود مشورت کنید.
● چگونه باید پیاده روی کرد؟
برای پیاده روی باید یک برنامه منظم طراحی کنید و جهت برنامه ریزی به نکات زیر توجه کنید: در محلی مناسب و با نور کافی پیاده روی کنید و مواظب اطراف خود باشید. با یک دوست یا یک گروه از افراد پیاده روی کنید. هنگام پیاده روی کفش مناسب بپوشید.
● لباس مناسب با فصل بپوشید
پیش از آغاز پیاده روی از ورزش های کششی استفاده نمایند و خود را گرم کنید. برنامه پیاده روی خود را به ۳ قسمت تقسیم کنید. ۵ دقیقه آهسته قدم بزنید. به تدریج در طول ۵ دقیقه بعدی سرعت خود را افزایش دهید و در پایان بدن خود را به تدریج سرد کنید یعنی در طول ۵ دقیقه سوم، سرعت خود را کم نمایید. سعی کنید حداقل ۳ بار در هفته به پیاده روی بپردازید و هر هفته ۲ تا ۳ دقیقه به زمان سریع دویدن خود اضافه نمایید. برای اجتناب از آسیب عضلات و مفاصل، ورزش را به تدریج افزایش دهید. هر چه بیشتر پیاده روی کنید، احساس بهتری خواهید داشت.
● چه طور باید خود را گرم کرد؟
ابتدا یک بازو را بالای سر ببرید و به یک طرف خم شوید. زانوها را محکم نگه دارید. در این وضعیت ۱۰ ثانیه بمانید و مجددا در طرف دیگر این حرکت را تکرار کنید. دست ها را روی دیوار بگذارید و پاها را تقریبا یک متر از دیوار فاصله دهید. یک زانو را خم کنید و زانوی دیگر را صاف نگه دارید. در این حالت ۱۰ ثانیه بمانید و سپس حرکت را با پای دیگر تکرار کنید . به دیوار تکیه دهید، به گونه ای که سر مفصل ران و پاها در یک خط قرار گیرند . یک پا را به سمت قفسه سینه بیاورید و ۱۰ ثانیه نگه دارید. این حرکت را برای پای دیگر نیز تکرار کنید. پاها را با دست مخالف به طرف باسن ببرید. زانو را مستقیم نگه دارید و ۱۰ ثانیه در این وضعیت بمانید. سپس این حرکت را برای پای دیگر نیز تکرار کنید. نکته آخر: اگر کمتر از ۳ بار در هفته پیاده روی می کنید، باید مدت زمان سریع راه رفتن خودتان را به تدریج افزایش دهید.
چقدر کالری روزانه باید مصرف کنیم تا چاق نشویم؟
● چه مقدار کالری روزانه باید مصرف کنیم تا چاق نشویم؟
این سوال یک فرمول خیلی ساده دارد نکته ۲ – ساده ترین راه برای پایین آوردن کلسترول:
۱) وزنتان را به پوند (هر پوند= ۴۵۳ گرم) در ۲٫۲ تقسیم کنید.
۲) آنرا در ۲۴ ضرب کنید. (این مقدار کالری است که برای زنده ماندن باید استفاده کنید)
۳) با ضرب عددی که در شماره ۲ به دست آورده اید در ۱٫۶ می توانید میزان کالری فعالیت خود را به دست آورید. این آن مقدار کالری است که باید روزانه مصرف کنید و چاق هم نخواهید شد. برای کاهش وزن، باید میزان کالری هایی که می سوزانید از مقدار کالری هایی که مصرف می کنید کمتر باشد، حال چه با ورزش کردن باشد چه با کمتر خوردن.
۱) انگور بخورید. پوست انگور حاوی ترکیبی است که به پایین آوردن کلسترول کمک می کند.
۲) سیر بخورید.سیر ماده ای است که بطرز نیرومندی کلسترول را پایین می آورد.همچنین به پایین آوردن فشارخون نیز کمک میکند.
۳) در روز دو عدد هویج بخورید. همین به تنهایی کلسترول شما را ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین خواهد آورد.
۴) حداقل سه بار در هفته پیاده روی ۳۰ دقیقه ای داشته باشید.
● راز لاغری
همه انسانها در طول زندگی خود یک رژیم غذایی را امتحان می کنند و تقریباً همه آنها در آن شکست می خورند. در دنیای واقعی، برای همه ما دشوار است که به یک رژیم غذایی پایبند بمانیم. آنها که از طریق رژیم غذایی وزن کم میکنند، بعد از مدتی بیشتر از آن وزن از دست رفته را اضافه می کنند. بهترین راه برای دستیابی به کاهش و کنترل وزن ایجاد تغییرات کوچکی در شیوه زندگی تان است.
در زیر به چند راه عالی اشاره می کنیم که به شما کمک میکند بدون هیچگونه رنج و عذاب وزن کم کنید.
الف) از خوردن صبحانه غفلت نکنید.
تحقیقات ثابت کرده است که افرادیکه صبحانه می خورند، بیشترین موفقیت را در کنترل وزن خود دارند. خوردن صبحانه قند خون شما را تثبیت کرده، چربی سوزی شما را تقویت کرده و اشتهایتان را سرکوب می کند.
ب) کمی طعم به زندگیتان بدهید.
خردل و فلفل قرمز را به برنامه غذاییتان اضافه کنید. همچنین سیر و پیاز را. این موادغذایی حس چشایی شما را ارضاء کرده و باعث می شود کمتر غذا بخورید. و بالاتر از همه اینها، این موادغذایی ۴۵ تا ۷۵ کالری از کالری های مصرفیتان را پس از هر غذا می سوزاند.
ج) اشتهایتان را از بین ببرید.
۳۰ دقیقه قبل از غذا، یک خوراک مختصر، سبک و کم کالری بخورید (یک برش طالبی، یک هویج، یک پرتقال، یک گلابی، یک تکه نان گندم کامل و …). ۲۰ دقیقه طول می کشد تا مغزتان از معده تان پیامی دریافت کند. زمانیکه برای خوردن غذا می نشینید، مغر شما این پیام را دریافت کرده است که دیگر گرسنه نیستید. و با این روش خیلی کمتر غذا خواهید خورد.
د) به موسیقی مناسب گوش کنید.
قبل از اینکه برای خوردن غذا پشت میز بنشینید، موسیقی آرامبخش را روشن کنید. تحقیقات ثابت می کند که با گوش دادن به موسیقی ملایم شما خیلی آرامتر غذا خواهید خورد. کمتر هم غذا خواهید خورد.
هـ) بلافاصله بعد از خوردن غذا دندانهایتان را مسواک کنید.
مسواک زدن دندانها بعد از خوردن غذا، اشتهایتان را فروخواهد نشاند. چرا؟ به خاطر اینکه خمیردندان نعنایی حس چشایی شما را ارضاء کرده و تمایل کمتری به غذا و تنقلات بیشتر پیدا خواهید کرد.
و) خواب کافی داشته باشید.
خیلی از آدم ها از روی گرسنگی غذا نمی خورند، بلکه از روی خستگی به سمت غذا روی می آورند. پس به جای اینکه ۱۵ دقیقه برای خوردن یک کاسه بستنی وقت بگذارید آن ۱۵ دقیقه را صرف یک استراحت کوتاه کنید. همچنین اطمینان یابید که ۷ الی ۸ ساعت خواب شب را به طور کامل داشته باشید.
● زمانی برای حرکات کششی.
اگر تصور می کنید که حرکات کششی بهترین راه برای شروع تمریناتتان است، کاملاً در اشتباهید. انجام حرکات کششی روی عضلات سرد ممکن است منجر به آسیب دیدگی شود. مهم نیست که چه ورزشی می خواهید انجام دهید، بهتر است قبل از شروع ابتدا بدنتان را گرم کنید و بعد حرکات کششی را انجام دهید. بهترین روش برای گرم کردن نوع سبکی از همان ورزشی است که می خواهید انجام دهید. مثلاً اگر میخواهید پیاده روی کنید، ورزشتان را با ۵ ۳ دقیقه پیاده روی کند شروع کنید. تمرینات کششی ملایم را نیز بعد از تمریناتتان انجام دهید نه قبل از آن.
● برای متناسب شدن اندامتان هیچوقت دیر نیست.
اگر سنتان بالای ۵۰ سال باشد دلیل بر این نیست که نمی توانید ورزش کنید، حتی اگر هیچوقت در طول عمرتان ورزش نکرده باشید. باوجود سالهای سال زندگی یکجانشینی، هنوز هم می توانید به ورزش و تناسب اندام روی بیاورید. در یک تحقیق مشخص شد افرادیکه در زندگی گذشته خود ندرتاً ورزش می کرده اند، به همان اندازه کسانیکه ۱۰ سال به طور منظم ورزش می کرده اند، می توانند به تناسب اندام دست یابند.
چرا با بالا رفتن سن کاهش وزن دشوارتر می شود؟
تغییراتی که با بالا رفتن سن در متابولیسم، ساخت بدن، نیازهای غذایی، و میزان فعالیت بدن ایجاد می شود، کاهش وزن را کمی دشوارتر می کند. با بالا رفتن سن، متابولیسم بدن کندتر می شود و بدن کالری کمتری می سوزاند. اما، دلیل دیگر این سوزاندن کمتر کالری، این است که میزان فعالیت ما نیز کاهش می یابد. فعالیت جسمانی و ورزش بدون شک بهترین راه برای مقابله با کند شدن متابولیسم بدن میباشد.
● چه مقدار باید ورزش کنیم تا بدن به چربی سوزی برسد؟
گرچه ۱۵ دقیقه ورزش کمی چربی می سوزاند، به طور کل ۳۰ دقیقه طول می کشد تا بدن به سراع ذخیره چربی های بدن برود. اگر قصد دارید وزنتان را پایین بیاورید، باید ۳۰ دقیقه تمرین با شدت متوسط مثل پیاده روی، را سه روز در هفته در برنامه خود قرار دهید.
بهترین ورزش برای کاهش وزن کدام است، پیاده روی یا دو؟
یک مایل پیاده روی به همان اندازه یک مایل دویدن کالری می سوزاند. بعلاوه، پیاده روی فواید خاصی برای کاهش وزن دارد. نیمی از سوخت بدن در حین پیاده روی از چربی ها تامین می شود. اما طی دویدن، کمتر از یک سوم کالری های سوخته شده از چربی ها تامین می شود.
● بیشترین منبع چربی برای خانم ها کدام است؟
برخلاف آنچه که تصور می کنید، چربی های بدن شما به خاطر خوردن گوشت یا شیرینی جات نیست. مقصر اصلی همان سس سالادتان است که %۹ از چربی مصرفی شما را تشکیل می دهد. به جای سس سعی کنید از آبلیمو، فلفل و کمی نمک برای چاشنی سالاد استفاده کنید.
● سیریال: شکل هم اهمیت دارد.
فیبر موجود در پوست گندم سالیان سال است که دفاع مکمی در مقابل سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ به حساب می آید. تحقیقات جدید نشان می دهد که در سیریال های صبحانه، شکل اهمیت بسیار زیادی دارد. بااینکه پوست گندم برای مقابله با سرطان روده آلت دفاعی خوبی است، این تحقیق دریافته است که پوست گندم گرم شده و فراورده ای تاثیر بیشتری دارد. پوست گندمی که برای مصارف تجاری به شکل نوارهای کوتاه و ترد درآمده است در جلوگیری از سرطان روده کارآمدتر است.
● سایز میانتنه تان را کم کنید.
خانم هایی که ورزش می کنند کمتر از خانم هایی که ورزش نمی کنند دچار چربی شکم می شوند. یک تحقیق جدید نشان داد که خانم هایی که ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کرده اند، ۱۷ درصد کمتر از خانم هایی که ورزش نکردند دچار چربی شکم شده اند. بهترین ورزش هم همانطور که قبلاً ذکر شد پیاده روی است.
● آیا عادت دارید شب ها غذا بخورید؟
شما می توانید هر وقت که میل داشتید غذا بخورید. اکثر خانم ها تصور می کنند که اگر شامشان را درهنگام بخورند مستقیماً در بدنشان تبدیل به چربی خواهد شد. طبق یک تحقیق جدید، هیچ جای نگرانی نیست. محققان دریافته اند، خانم هایی که بیش از %۵۲ از کالری های مصرفیشان را بعد از ساعت ۵ عصر مصرف می کنند، درمقایسه با افرادیکه بیشتر کالری های مصرفیشان را در طول روز مصرف می کنند، چربی بیشتری به دست نمی آورند. مهم مقدار کالری هایی است که در روز مصرف میکنید نه ساعت مصرف آن.
● آب بخورید و وزن کم کنید.
خیلی از افراد نمی دانند که آب راه بسیار خوبی برای از بین بردن اشتهاست. افراد زیادی تشنگی را با گرسنگی اشتباه می گیرند و درنتیجه پرخوری می کنند. دفعه بعد که خواستید به خوردن تنقلات روی بیاورید، به جای آن یک لیوان بزرگ آب بنوشید. اگر هنوز گرسنه تان بود، احتمالاً یک خوراک مختصر می تواند گرسنگیتان را تا وعده غذای بعد از بین ببرد.
● آجیل= قلبی سالم.
اکثر ما خوب می دانیم که آجیل حاوی میزان زیادی چربی است. از اینرو آنهایی که خیلی نگران وزنشان هستند، از خوردن آن خودداری می کنند. اما آیا می دانستید که چربی موجود در آجیل از جمله چربی های غیراشباع بسیار سالم است؟ تحقیقی جدید نشان می دهد که افرادیکه بیشترین میزان آجیل را می خورند، کمترین احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را دارد.
● از خوردن چیپس اجتناب کنید.
چیپس ها هم مثل همان چیپس های سیب زمینی هستند شاید بدتر هم باشند. هر ۳۰ گرم از این چیپس ها چیزی درحدود ۱۵۰ کالری دارد که تقریباً ۱۰ گرم آن چربی است.
● خمیر بادام زمینی و موز؟
درست است. خمیر سیب زمینی و ساندویچ موز که با نان گندم کامل درست شده باشد، برای سلامت قلب شما بسیار مفید است. بادام زمینی، موز و گندم حاوی میزان زیادی ویتامین B۶ می باشند. طبق تحقیقات جدید، افرادیکه بالاترین میزان ویتامین B۶ را دارا هستند، کمتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند. منابع خوب دیگر برای این ویتامین عبارت است از: سینه مرغ و سیب زمینی پخته.
● بهترین راه برای کسب آنتی اکسیدان های ضد پیری
آب انگور بنوشید. آنتی اکسیدان موجود در یک لیوان آب انگور معادل آنتی اکسیدان موجود در ۱۲ موز، ۱۱ هلو، و ۴۱ فنجان کاهو می باشد
بهترین زمان ورزش چه موقع است؟!
برخی مردم معتقدند بهتر است ۶ صبح آهسته بدوند تا قلب آمادگی لازم را پیدا کند سپس باید حرکت را سریعتر کرد تا مغز و بدن آمادگی کار و فعالیت را در طی روز پیدا کند. عده ای خواب صبح را از دست نمی دهند و قبل از ظهر به خاطر ورزش عرق نمی ریزند و ترجیح می دهند شبانگاه بعد از شام پیاده روی کنند. با این تفاصیل چه زمانی بهترین زمان ورزش کردن است؟ اینکه چه زمانی از روز برای سوزاندن کالری بدن مناسب تر است، مدرک ثابت شده ای وجود ندارد، بنابراین هر زمان از روز که تمایل دارید می توانید ورزش کنید.
مهمترین مسأله ای که کارشناسان تأکید دارند اینکه ساعتی از روز را انتخاب کنید و هر روز به طور منظم همان ساعت ورزش کنید.
● ساعت زیستی بدن
تعیین ریتم شبانه روزی بدن طوری ساخته شده است که اگر شخص شب زنده یا سحرخیز باشید می توانید این عادات خود را تغییر دهید. ریتم شبانه روزی زمین ۲۴ ساعت براساس الگوی چرخش زمین به دور خودش تعیین می شود. این ریتم بر کارکرد بدن مثل فشار خون، دمای بدن، سطح هورمونها و ضربان قلب و همه سیستم هایی که در آمادگی برای ورزش عمل می کنند نقش مؤثر ایفا می کند.
یک پیشنهاد خوب اینکه از ساعت زیستی بدنتان کمک بگیرید تا شما را در مورد زمانی که برای پیاده روی یا ورزش می روید راهنمایی کند. البته ملاحظات دیگر مثل فهرست برنامه کاری و خانوادگی تان یا زمانی که دوستانتان بتوانند شما را در پیاده روی همراهی کنند، مد نظر بگیرید. چون یک دوست یا همراه در ورزش کمک موثری به شما در تداوم آن دارد.
● در مورد ورزش صبحگاهی هوشیار باشید
برخی کارشناسان معتقدند اگر برای تعیین زمان ورزش دچار تردید هستید، صبحگاه را برای ورزش انتخاب کنید.
پروفسور سدریک برایانت می گوید:«طبق تحقیقات نشان داده شده که عادت ورزش به صورت فردی و به طور مداوم در افرادی که صبح ورزش می کند بیشتر است.» «عاقل کسی است که قبل از هر فشار زمانی و بیماری، خودش زمان مناسب ورزش را پیدا کند.» برایانت می گوید:«من ۶ صبح ورزش می کنم، به غیر از حسن نیت من به صبح، اگر هر موقع دیگر غیر از صبح ورزش کنم عوامل دیگری من را از ورزش در آن ساعت منع می کند.» او توصیه می کند اگر صبح ورزش می کنید چون دمای بدن نسبت به دیگر ساعات روز پایین تر است فرصت بیشتری برای گرم کردن به بدن دهید.
● زمانی که بیخواب می شوید
متأسفانه به علت برخورد زمانی خواب صبحگاهی و ورزش، ورزش به طور مداوم و همیشگی ادامه نمی یابد. اما اگر بتوانید بیخوابی شب قبل را بخاطر ورزش صبحگاهی کاهش دهید، بیرون جستن از رختخواب و انجام ورزش ورزش صبحگاهی بسیار لذت بخش خواهد شد. پس با تنظیم وقت خواب تبدیل آن به یک عادت، با بی خوابی هم مبارزه کرده اید.
پروفسور سالی ای وایت، رئیس دانشکده آموزش دانشگاه لیهای می گوید: بدنتان نیاز به آماده شدن برای خواب دارد. ضربان قلب و دمای بدن باید مناسب استراحت بدن باشد. بنا براین شبها با زود به رختخواب رفتن به مرور بدن شما خو گرفتن به خواب را یاد می گیرد.
ورزش و خوردن اصرار بدن برای خواب را تا دیر وقت به تاخیر می اندارد. وایت می گوید:«هم ورزش و هم خوردن ضربان و دمای بدن را بالا می برند که این مسأله مساعد برای خوابیدن نیست.»
● کدام موقع مناسب ورزش کردن است؟
وایت روی انگیزه های موفق ورزش در زمانهای متفاوت مطالعه کرده است وی می گوید: «با وجود تصورات مفید و سودمند در بیدار شدن و ورزش صبحگاهی، من بیشتر بعد از ظهرها ورزش می کنم. چون بدنم در بعد از ظهر راحت تر به ریتم موزون می رسد در حالی که در صبح این آمادگی را ندارم.»
برای برخی مردم بعدازظهر بهترین وقت ورزش است به ویژه وقتی همکاران و کارگران یک شرکت با هم باشند و شرط کنند که عصرانه را فقط بعد از ورزش میل کنند نه قبل از آن.
برایانت در کنفرانس بین المللی ورزش، تناسب و تغذیه می گوید: «فوراً بعد از خوردن غذا ورزش نکنید، خون بایستی در هنگام ورزش به ماهیچه ها برود در حالی که خون بعد از صرف غذا برای هضم آن در دستگاه گوارش است. پس ۹۰ دقیقه بعد از هر وعده سنگین غذایی به بدن فرصت دهید.»
● بهترین زمان ورزش را کشف کنید
اگر یک کارشناس در زمینه ریتم شبانه روزی در تعیین بهترین زمان برای ورزش کردن نیستید، پروفسور استیون آلدانا پیشنهاد می کند زمانهای مختلف روز را برای ورزش امتحان کنید. و زمانی که شما را در استمرار در ورزش کردن ترغیب می کند، کشف و انتخاب کنید.
روشهایی برای کوچک کردن شکــم
همه انسانها دوست دارند شکمی صاف و کوچک داشته باشند ، و به همین علت در هر سال هزینه های هم گفتی صرف تحقیقات جهت کشف روش های جدید برای از بین بردن چربی های اطراف شکم می شود.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ مدل دستگاه مختلف برای کوچک کردن شکم وجود دارد، دستگاههای غلطکی، ضربه زننده، لرزاننده و … . شعارهای تبلیغاتی تمام این دستگاهها ادعا می کنند که با استفاده از آنها می توانید شکم خود را کوچک کرده و به سایز مطلوب برسانید.
اگر فکر می کنید استفاده از این دستگاه ها به تنهایی برای کوچک کردن سایز اندام های مختلف بدن کافی است، سخت در اشتباهید. این قبیل وسایل تنها کمک ناچیزی برای رسیدن به هدف مورد نظر شما هستند. به منظور کوچک شدن شکم، لایه های چربی موجود در اطراف شکم باید از بین برود و از آنجا که این دستگا ههای ابتکاری قادر به انجام این کار نیستند، استفاده از آنها به تنهایی کافی نیست.
داشتن اطلاعات اولیه در مورد طرز کار عضلات اطراف شکم و این که چگونه بدن شما چربی را می سوزاند، قدم اول برای موفقیت در صاف کردن شکم و باریک کردن سایز دور کمرتان است.
به طور کلی عضله یا ماهیچه را می توان بافتی دانست که در هنگام حرکت منقبض می شود. همانطور که عضله هیچگاه به چربی تبدیل نمی شود، چربی نیز هیچگاه به عضله تبدیل نخواهد شد. اما اضافه وزن و چربی زیادی باعث کم شدن حجم عضله های شما و گاهی از بین رفتن تدریجی آنها می شود. در اکثر افرادی که پا به سن می گذارند این اتفاق ناخودآگاه می افتد.
بنابراین اگر هدف شما داشتن اندامی متناسب و شکمی صاف است، اولین قدم از بین بردن لایه های چربی موجود روی عضله های شکمتان است. در واقع به طور طبیعی شکم همه افراد صاف است اما در مواردی که با چربی اضافی پوشیده شده، به نظر بزرگ می رسد.
موثرترین روش برای کوچک کردن شکم ترکیبی است از حرکات ورزشی متمرکز روی شکم و کمر و نیز تلاش برای ثابت نگه داشتن قند خون. ثابت بودن میزان قند خون شما از چاق تر شدن و افزایش چربی های اضافی در بدنتان جلوگیری می کند و کمک می کند که بدن شما آسانتر بتواند چربی های اضافی را بسوزاند.
۱) باید یک سری حرکات ورزشی تصاعدی را شروع کنید.
عضله های شکم عمدتا برای خم کردن و چرخاندن بالاتنه به جلو، عقب و یا طرفین مورد استفاده قرار می گیرند. هدف اصلی حرکاتی شبیه دراز و نشست که در اکثر دستگا ههای مخصوص کوچک کردن شکم انجام می شود، استفاده و فعال کردن از این عضلات است.
برای قوی کردن عضلات شکم حرکات زیر را به صورت ترکیبی انجام دهید :
▪ خم شدن به سمت جلو، عقب و پهلو
▪ چرخاندن کمر به حالت دورانی
عضله های شکم شما مانند همه عضلات بدن لازم است حداقل سه بار در هفته فعالیت داشته باشند. اگر می خواهید از پیشرفت کارتان مطمئن شوید هر بار ورزش ها را با جدیت بیشتری انجام دهید.
۲) سوخت و ساز بدنتان را با تمرینات کوتاه و سنگین شکم افزایش دهید.
ورزش های شکم اگر درست انجام شوند به راحتی می توانند سوخت و ساز بدن شما را به مقدار زیادی افزایش دهند. این کار باعث می شود چربی اضافی در بدن شما مصرف شده و ذخیره نشود.در زیر مدت زمان لازم برای انجام حرکات تناوبی در هر نوع حرکت ورزشی اعم از : دوچرخه سواری، پیاده روی و شنا ذکر شده :
▪ ۲ تا ۵ دقیقه با حرکات آرام بدن خود را گرم کنید
▪ مدت ۳۰ ثانیه حرکات سنگین تر را با حداکثر سرعت ممکن انجام دهید
▪ مدت ۱ دقیقه حرکات ملایم تر انجام دهید. در واقع این زمان برای نفس گیری و شروع مجدد لازم است
حرکات فوق را به تناوب ۶ الی ۱۰ دقیقه تکرار کنید.
۳) ثابت نگهداشتن میزان قند خون کلید موفقیت است.
زیرا همانطور که قبلا گفته شد مهمترین فاکتور در از دست دادن چربی اضافی بدن و جلوگیری از بازگشت آن است.
به منظور اینکه قند خونتان ثابت بماند باید به طور مداوم هر ۳ ۲ ساعت یک بار بدنتان را تغذیه کنید. در این مرحله رمز کار این است که در هر وعده تنها همان مقدار غذایی که در آن لحظه نیاز دارید بخورید نه بیشتر. بدن شما در کل روز کالری مصرف می کند، پس چرا باید خود را مجبور کنید که تنها ۲ یا ۳ وعده در روز غذا بخورید ؟
به بدنتان سوخت مورد نیاز: میوه جات، غلات، سبزیجات، آجیل و پروتئین (ماهی،گوشت لخم، مرغ، تخم مرغ و …) را برسانید.
اکثر مردم به اشتباه توجه زیادی به میزان چربی موجود در غذایشان می کنند. کالری کالری است، فرقی هم نمی کند که از چه مواد غذایی آمده باشد. اگر بیش از میزان لازم مصرف شود، در هر صورت در بدن شما تبدیل به چربی خواهد شد.
البته مسلما غذاهایی که می خوریم مهم هستند. اما وقتی چربی ها را می سوزانید تاثیر چندانی ندارند. پس تا جایی که ممکن است غذاهای سالم تر بخورید، در عین حال هیچ وقت فکر نکنید که خوردن یک چیزبرگر حتما به بدن شما چربی اضافه می کند.
۴) از یک مربی حرفه ای مشورت بگیرید و از او کمک بخواهید.
مشکل اکثر ما این است که راجع به تغذیه صحیح و تمرینات ورزشی مفید برای رسیدن به سلامتی و تناسب اندام، اطلاعات کافی نداریم.
اگر بدون مربی ورزش می کنید، از خودتان سئوال کنید : ” آیا از شرایط فعلی فیزیکی ام راضی هستم یا خیر؟ آیا پیشرفتی در این زمینه حاصل شده ؟ “
اگر جواب خیر است، بهتر است حتما با یک مربی ورزش حرفه ای مشاوره کنید. به اطلاعاتی که از مجلات مربوط به تناسب اندام دریافت می کنید بسنده نکنید. یک مربی حرفه ای به شما کمک می کند که در مدت زمانی خیلی کمتر از آنچه تصور می کنید به اهداف مورد نظرتان برای تناسب اندام دست یابید.
اگر برای داشتن اندامی متناسب، شکمی کوچک و کمری باریک، عزم خود را جزم کرده اید، پیشنهاد می کنم با ۴ روش بالا کار خود را شروع کنید. این راهکارها به شما کمک می کند که سوخت و ساز بدن خود را افزایش دهید و چربی های اضافی را بسوزانید، نتیجه این کار احساس شادابی و سلامت به همراه داشتن ظاهری متناسب خواهد بود.