-
شعری در مورد یکی از اسطوره های آذربایجان (سارای)
آنا يوردون قيزي
سارا بير آيدي بيزيم اللره آيسز گجه لر ----------------- بير اوجا سسدي قولاق وئر اونا هايسز گجه لر
سارا بير باغدي طبيعتدن آليب قول بوداقی ----------------- بير شيرين ماهنيدي یانلیزاوخیار ائل دوداقی
سارا بير قيزدي سودان سورمه چكبپ گوزلرينه ----------------- جان دييب بيرده اوركدن آرازين سوزلرينه
سارا سئودا ايله دونياني آنان بير قيزدي ----------------- او قارانليق گئجه ني آيدين ائدن اولدوزدي
سارا سودا ايله دونياني آنان بير قيزدي ----------------- سارا غملر اوجاقيندا آليشان بير كوزدي
بير نجابتلي گلين دير ائله آسلان ساياغي ----------------- قويمادي قار ائده دنياسني چاقال اياقي
اوزوني آتدي سئله اوزگني حيران ائلدي ----------------- اويانان شمعيني پروانيه قربان ائله دي
قوشولوب سللره گتدي آنا يوردون ساراسي ----------------- قالدي شيرين اورگينده يئنه فرهاد ياراسي
باغلادي ساچلاريني قويمادي بيگانه گوره ----------------- آنا يوردون قيزي وئرمز ساچين هر كيمسه هوره
گلين اولدي آرازا اوردا تويون توتدي سارا ----------------- سوئله دي اوردا اورك سوزلريني نازلي يارا
آراز آغلار گوز ايله آلدي ساراي اللريني ----------------- دارادي ائل قيزينين بيرده قارا تللريني
گتدي گوزلردن اوزاق دوشدي ائلين بيردنه سي ----------------- گورمدي خان چوبانين آيريليقين سون نفسي
سارا گوز لر دن اوزاق دوشسده ايتمز اثري ----------------- بير ياراق تك سوزونون واردي هله چوخ كسري
-
زحمتی شاگیرد چکور اوجرتی اوستاد آپارور ************* کولونگی عشق وورور شهرتی فرهاد آپارور
معنی : زحمت را شاگرد می کشد اجرت را استاد می برد ************* کلنگ را عشق می زند شهرت را فرهاد می برد
-
شعری از شاعر انقلابی آذربایجان شمالی
ائل یولوندا عومور بویو جان قویان
قوجالمایان افسانه یه عشق اولسون
بایاتی تک وارلیغی سونسوزلاشان
اونودولماز فرزانه یه عشق اولسون
یئری دولونماز بیر ایتگیدن
سوزه سیغماز بیر آجیدان
سونسوز بیردورو سئودادن
سورگوندن سورگونه
داشینان یاشانان بیر سئوگیدن
اومود بولاغیندان
ائل دایاغیندان
یورد چراغیندان
انسانلیغا اولگو بیر انساندان
سؤزو سولماز بیر گولوستاندان
بایاتیلار باهاریندان
آنادیلین دیاریندان
وقتسیز سولان بیر چمندن
حسرت اولان بیر وطندن
سؤز دئمه یه سؤز دایانیر
سؤز اوتانیر سؤز آغلاییر
اسماعیل جمیلی
-
دو شعر برایتان فرستادم.این دو شعر را بیشتر دوست می دارم که شاعرانشان نیز طالعی شعرگون داشتند.
اولی از آن محمد بی ریا شاعر ملی و مبارز آذربایجان و وزیر فرهنگ حکومت پیشه وری است.پس از هجوم ارتش و فروپاشی حکومت ملی ،ترور شد اما جان به در برد و ناچار به شوروی گریخت.پس از انقلاب 57 به ایران بازگشت.چون خانواده اش او را طرد کردند به تهران آمد و مدتی نزد تنها خواهرش زیست.آنگاه که گامهای آهسته مرگ در خلوتخانه ی وجود را حس کرد به تبریز بازگشت که این تجربه آخرین را نیز در زادگاهش بیازماید.در تنهایی مرد و اینک در وادی رحمت آرام یافته است.
مجموعه اشعارش با نام "اورک سؤزلری"(سخنان دل) پس از انقلاب در تبریز چاپ شده است.
شعر دوم را از مجموعه "سحر ایشیقلانیر" حبیب ساهر برگزیده ام.
ساهر برجسته ترین نماینده ی شعر مقاومت آذربایجان است.در تبریز زاده شد،در ترکیه جغرافی خواند و در روستاهای آذربایجان معلمی کرد.
در وقایع سالهای 1325 سرنوشتش به سرنوشت هزاران نویسنده،اندیشمند و فعال آذربایجانی گره خورد که طعم تلخ تبعید و آوارگی را چشیدند.
شاعر سرگشته در سال 64 با مرگ رو به رو شد و در بهشت زهرای تهران آرام یافت.
او را باید بزرگترین شاعر نوپرداز آذربایجان دانست.
از او دفاتر شعر زیر پس از انقلاب به چاپ رسیده است:کؤوشن،سحر ایشیقلانیر،لیریک شعرلر...
بسله نیر قلبیمده سونسوز حؤرمت آذربایجانا
ایسترم دونیادا من حریت آذربایجانا
سانمایین اؤز یوردومون اسرارینا بیگانه یم
من اونون سودای عشقیندن بوجور دیوانه یم
شمعه بنزر ،دؤوره سینده فیرلانان پروانه یم
قویمارام اصلا قویولسون منت آذربایجانا
شاعیرم بیر بولبولم من آشیانیم دیر وطن
سیرگاهیم دیر افقلر ، خوابگاهیم دیر چمن
چؤلده بیتمیش لاله لر،داغلاردا آچمیش یاسمن
هر بیری وئرمیش یئنه بیر زینت آذربایجانا
من خیانت ائتمه دیم مرحوم اولان اجدادیما
ارث تک وئردیم بو یوردو قهرمان ائولادیما
حفظ ائدیب بو اؤلکه نی باش ایمه سین جلادیما
اونلارین آوازی وئرسین شهرت آذربایجانا
بی ریا
*******
باخ فجر ظلمتین بوزاران پرده سین آچیر
مشرقده آتشین قیزاران گون بوغولماسین
بیر آیه دیر کی قیرمیزی خطله یازیر سحر
کیمسه قارانلیغا دؤنوبن سجده قیلماسین
قورخما،بو ماوی گؤی آلتیندا یانان آل گونشین
و افقلرده گولن آل شفقین سؤنمه یه جک
ایلک باهارین آچاجاق گول،اؤته جک بولبوللر
دونیامیز بیر ده بو عالمده خزان گؤرمه یه جک
دونیا دوردوقجا سهندین اوجا بورجوندا یانان
اول گوموش رنگلی آی یوللاری آیدینلاداجاق
آخاجاق نهرلرین ،هم آچاجاق لاله لرین
بیر ده ائولرده اینان سؤنمه یه جک اود و اوجاق
ای منیم شانلی ائلیم، حرٌ وطنیم،آل گونشیم!
آینا تک پارلاق افق،دریا تکین چرخ اثیر
ای قادینلار ،آنالار بیرجه آچین پنجره نی
صبح آچیلماقدادی صبحون یئلی داغلاردان اسیر
هر کدام از دو شعر را که خواستید انتخاب کنید.اولی نماینده مکتب کلاسیک آذربایجان است و حلاوت خاص لهجه تبریز را دارد.دومی نماینده مکتب نوگراست و قدرت ادبیات معاصر آذربایجان را نشان می دهد.
-
* گؤزلــــر *
يئنه كمان كيمي چكيب قاشلارين،
قولدور باخيشلاري واي مني گؤزلر.
داغيديب گؤنلومون باغچاسين، بارين،
ياخيب يانديرماغا خرمني گؤزلر.
اليندن كيم قاچدي جانين قورتاردي،
صنعان دينين آتدي، دونوز اوتاردي،
هر زامان يئني بير فتنه قوپاردي،
او گورجي باخيشلار، ارمني گؤزلر.
سوزگون باخيشيندان اوركلر شان ـ شان،
هر ياندا مين يانان ، مين ـ مين آليشان،
داغيديب تئللرين ائديب پريشان،
قلب ائوين ييخماغا شانه‌ني گؤزلر.
حسرتي لاله‌نين باغرين داغلاييب،
شوقوندان گول گولوب، بولود آغلاييب،
ييغيب داليسيندا دسته باغلاييب،
سونبولي، نرگيزي، سوسني گؤزلر.
زلفلري قاپ ـ قارا، اوزو آي پارا،
ناز ـ غمزه‌سيندن اوره‌كلر يارا،
قدرتدن چكيليب قاشلارا قارا،
نئيله‌يير ـ نئيله‌يير سورمه‌ني گؤزلر.
باخيشي، گولوشو، حيله‌سي، فندي،
قاتيب ـ قاتيشديريب پوسته‌ني ـ قندي،
بيلميرم ايلك ازل كيمدن اؤيرندي،
چمخمي، عشوه‌ني، غمزه‌ني گؤزلر.
سوردوم، شرمدندير، بو، يا نخوتدن،
باشيني قووزاييب باخماز ابدا.
دئديلر، اؤزو ايله دگيل، خلقتدن
شيوادان آليب بو شيوه‌ني گؤزلر.
عشقي، اوره‌گيمده تالان قوپاردي،
صبر و قراريمي چاپدي ـ آپاردي،
وورغون اولسايدي نه‌يه يازاردي
سهند بو قوشماني، نغمه‌ني، گؤز
-
سلام
اميدوارم تكراي نباشه !
گجه لر فیکرون نن یاتا بیلمیرم (شبا از فکرت خوابم نمیبره)
بو فیکری باشیم نان آتا بیلمیرم (نمیتونم این فکر رو از سرم بیرون کنم)
گجه لر عیشقون نن یاتا بیلمیرم (شبا از عشقت خوابم نمیبره)
بو عیشقی باشیم نان آتا بیلمیرم (نمیتونم این عشق رو از سر بیرون کنم)
نی نیم کی سنه چاتا بیلمیرم ( چی کار کنم که بهت نمیرسم)
نی نیم کی سنه چاتا بیلمیرم
آیریلیق آیریلیق آمان آیریلیق ( جدائی ای جدائی امان از تو ای جدائی)
هر بیر بی درد دن اولار یامان آیریلیق ( از هر دردی بدتره درد جدائی)
اوزون دور هیجرون نن گارا گجه لر (این شبهای سیاه از هجر تو خیلی طولانی هستند)
بیلمیرم من گدیم هارا گجه لر ( تو این شبها نمیدونم کجا برم)
ووروپدور گلبیمه یارا گجه لر ( این شبها قلب منو زخمی کرده)
ووروپدور گلبیمه یارا گجه لر
آیریلیق آیریلیق آمان آیریلیق (جدائی ای جدائی امان از تو ای جدائی)
هر بیر بی دردن اولار یامان آیریلیق ( از هر دردی بدتره درد جدائی)
-
-
ممنون امین جان که ما رو از شر این بحث های طاقت فرسا راحت کردی
گرچه می خواستم به یکی از پست ها با شدت جواب بدم
-
ایرانی نی نیرم آذرستان اولماسا//بو جانی نینیرم آذربایجان، گولوستان اولماسا
به نقل از استاد طرلان
-
شاه و یئتیم اوشاق*
بیر کوچه‌دن کئچیردی جلالیله شهریار
های – کوی اوجالدی، اولدو او گون شنلیک آشکار
وئردی سوال، داغلی یئتیم اؤز هاماشینا
بو گؤز قاماشدیران نه‌دی شاهین تاجیندا وار؟
وئردی جواب: بیلمیرم، آنجاق ائشیتمیشم
ارزشلی اینجی‌دیر باشا قویموش او بختیار
گئتدی قاباغه بیر قاری عورت، دئدی بئله:
گؤز یاشی‌دیر! اورک قانی‌دیر، اولسان هوشیار
بو قورد کی، بیزلره تانیش اولموش بیر عؤموردور
دایم فلاکته سورونو ائیله‌ییب دوچار
عارف کی ییغدی ثروت و دولت "حرامی" دیر
بیر شاها کی، مولک آل – وئر ائده ائتمه اعتبار
دقتله گؤر یئتیم‌لرین قانلی گؤز یاشین
بو گوهرین پاریلداماغین آنلا کم عیار
"پروین" یالان دئینلره دوز سؤز نه بهره‌سی
کیمدیرکی دوز دانیشماغینا ائتسین افتخار؟
