-
مهندسي معماري
ديباچه: خاموش باش و آرام قدم بردار تا جذبه آسماني محراب، صلابت ستونها و منارهها و ظرافت كنگرهها تمامي وجودت را تسخير كند. به دقت نگاه كن و بگذار نوري كه از پس شيشههاي رنگين به داخل ميتابد همه رنگ و تلألؤ خود را ميهمان چشمهايت كند تا تو ببيني كه چگونه زمين و آسمان به هم پيوند ميخورند و سپس گلها و اسليميها در يك بهار هميشگي سر بر ميآورند.اينجا كجاست؟اينجا مسجد امام، هشت بهشت،گنبد قابوس، ارگ بم، سلطانيه يا هر بناي ديگري است كه شاهكار هنر معماري ايرانيان است. هنري كه پر از ابتكار، زيبايي، اصالت، الهام و احترام به طبيعت است و به گرمي موسيقي و به شيريني شعر فارسي است. نه! اشتباه نكن! معماري تنها هنر ساختن بناهاي آجري و گنبدهاي دوار نيست كه بگوئيم عمر آن در هزاره سوم ميلادي به پايان رسيده است بلكه براي ساخت آسمان خراشها، برجها و مجتمعهاي امروز، بيش از حياطهاي پر باغچه ديروز به معماران هنرمند و كارآمد نياز داريم و از همين رو رشته معماري يكي از رشتههاي مهم دانشگاهي است كه امروزه در دانشكدههاي فني يا هنري دنيا تدريس ميشود. اين رشته داراي دو جنبه هنري و فني است. در اين ميان درسهاي طراحي، زيباشناسي و نحوه زيباكردن حجمها، نماها وپلانها به هنر بر ميگردد و دروسي مثل سازههاي بتني و فلزي، مقاومت مصالح، ايستايي، تأسيسات مكانيكي و الكتريكي به جنبه فني اين رشته مربوط ميشود. در اين رشته دروس هنري اهميت بيشتري داشته و دروس علمي و فني در راستاي دروس هنري است. براي مثال يك معمار در طراحي خانه بايد فضاي آرامشبخشي را ايجاد كند تا باعث اضطراب، خستگي و دلتنگي نگردد. كاري كه بيش از رعايت اصول فيزيكي مثل نور و صوت، نياز به آشنايي با اصول زيباييشناسي دارد.
تواناييهاي لازم :
معماري بيش از آنكه علم و تكنيك باشد، ذوق و سليقه و استعداد است و معمار كسي است كه طرحهاي فردياش با نقاشي و مجسمهسازي رقابت كند و در واقع بتواند مجسمهاي كاربردي بسازد. دانشجوي اين رشته علاوه بر توانمندي در طراحي و قدرت تجسم و خلاقيت، لازم است كه در درس رياضي بخصوص در هندسه قوي باشد چون براي آموزش فن و تكنيك معماري بايد دروسي مثل هندسه كاربردي، هندسه مناظر و مرايا و رياضيات و آمار را مطالعه كرد.
موقعيت شغلي در ايران :
با توجه به اين كه در سطح كارشناسي به جنبههاي فني معماري توجه بيشتري ميشود، در نتيجه فارغالتحصيل اين رشته ميتواند به ساختمان سازي (طراحي فني ساختمانهاي مختلف) بپردازد اما فارغالتحصيل كارشناسي ارشد چون جنبههاي هنري معماري را آموزش ديده است ، بيشتر به هنر معماري ميپردازد. مهندس معمار علاوه بر طراحي بناها ميتواند به طراحي و ساخت ماكت و طراحي معماري داخلي بپردازد يا به عنوان ناظر ساخت فعاليت كند. در ضمن فارغالتحصيل معماري آمادگي كار در رشتههاي مرتبط با معماري مثل طراحي صحنه يا طراحي صنعتي را نيز دارد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
هندسه كاربردي، كارگاه مصالح و ساخت، درك و بيان محيط، بيان معماري، هندسه مناظر و مرايا، رياضيات و آمار، انسان، طبيعت، معماري، مقدمات طراحي معماري.
دروس اصلي :
مباني نظري معماري، آشنايي با معماري جهان، برداشت از بناهاي تاريخي، آشنايي با معماري معاصر، نقشهبرداري، تنظيم شرايط محيطي، تأسيسات الكتريكي (نور و صدا)، تأسيسات مكانيكي، مقاومت مصالح و سازههاي فلزي، سازههاي بتني، ايستايي، متره و برآورد، مديريت و تشكيلات كارگاه، مصالح ساختماني، ساختمان، روستا، طرح معماري.
دروس تخصصي:
آشنايي با مباني برنامهريزي كالبدي، تحليل فضاهاي شهري، آشنايي با مرمت ابنيه، طرح معماري، طراحي فني، طرح نهايي.
-
روانشناسي
ديباچه: تا 80 سال پيش روانشناسي را مطالعه روح و روان و روانشناس را فردي ميدانستند كه رويدادهاي دروني، ذهني و مغزي را مثل تصورات، خاطرات، افكار و احساسات مطالعه ميكند.طبق اين تعريف، روانشناسي شاخهاي از ذهنيترين بخش دانش انسان؛ يعني فلسفه بود. اما از اوايل قرن بيستم و با پيشرفت سريع دو علم زيستشناسي و فيزيك، روانشناسي نيز مطالعه ذهني (زندگي رواني) را كنار گذاشت و به مشاهده و مطالعه رفتار موجودات پرداخت. البته هنوز نيز روانشناسان فرآيندهاي ذهني را مطالعه ميكنند اما اين كار را نه به صورت ثبت شخصي ادراكات و احساسات بلكه به شيوه عيني و علمي انجام ميدهند.متأسفانه هنوز در كشور ما بسياري از مردم، روانشناسي را با كفبيني و احضار روح يكي ميدانند و ما ميبينيم كه كتابهايي با موضوعات فوق، به عنوان كتابهاي روانشناسي، فروش فوقالعادهاي دارند. در حالي كه روانشناسي شاخهاي از علوم زيستي است كه هم به مطالعه عيني رفتار قابل مشاهده ميپردازد و هم به فهم و درك فرآيندهاي ذهني كه مستقيماً قابل مشاهده نبوده و براساس دادههاي رفتاري و عصب زيستشناختي قابل استنباط است، توجه دارد. رشته روانشناسي در مقطع كارشناسي داراي 4 گرايش باليني، آموزش كودكان استثنايي، صنعتي و سازماني و عمومي است. در اين ميان روانشناسي باليني خدمات تشخيص و درمان (روان درماني) را به افرادي كه دچار رفتارهاي نابهنجاري مثل افسردگي، اضطراب، وسواس، و غيره هستند، ارائه ميدهد كه اين خدمات در سه زمينه تشخيص، درمان و پيشنهادِ روشهايي براي پيشگيري از معضلات و ناهنجاريهاي رفتاري ارائه ميشود. روانشناسي صنعتي و سازماني نيز يافتههاي روانشناسي را در تمام محيطهاي كاري به كار ميبرد؛ يعني درباره اين كه محيط كار بايد چگونه باشد تا بهترين بازدهي را داشته باشد يا چه متغيرهايي در ارتباط بين كارفرما و كارگر مؤثر است و چه عواملي باعث عدم تفاهم بين كارفرما و كارگر ميشود، مطالعه ميكند. روانشناسي عمومي نيز به مطالعه كليات روانشناسي ميپردازد و روانشناسي و آموزش كودكان استثنايي كاربرد يافتههاي روانشناسي در رابطه با كودكان استثنايي (تيزهوشان و معلولين جسماني) است.
تواناييهاي لازم :
زيستشناسي و شيمي در اين رشته اهميت بسياري دارد و بايد پايه علومزيستي دانشجوي اين رشته قوي باشد. به همين دليل امروزه دانشجويان اين رشته از بين دو گروه آزمايشي علومانساني و علومتجربي پذيرفته ميشوند. از سوي ديگر آمار و رياضي و زبان انگليسي در اين رشته كاربرد و اهميت زيادي دارد. دانشجوي اين رشته بايد نسبت به اطراف و جامعه خود ديد عميقي داشته باشد تا بتواند ظرافتهاي رفتاري افراد را درك كند و به ويژگيهاي رواني افراد پي ببرد.
موقعيت شغلي در ايران :
امروزه روانشناسي با همه جنبههاي زندگي ما ارتباط دارد و هر اندازه كه جامعه پيچيدهتر شود، روانشناسي نيز نقش مهمتري در حل مسائل آدمي برعهده ميگيرد. اين به معناي فرصتهاي شغلي متنوع و گسترده براي فارغالتحصيلان رشته روانشناسي است. به گفته كارشناسان اين رشته، آينده روانشناسي در كشور ما روشن و اميدبخش است و فارغالتحصيلان اين رشته بايد آينده خود را در فردا ببينند. چون كشور ما يكي از كشورهاي در حال توسعه است و بدون بهرهگيري از شاخههاي مختلف روانشناسي نميتواند توسعه همهجانبه داشته باشد. از سوي ديگر كشور ما، كشور جواني است و امروزه يكي از دغدغههاي خانوادهها، حفظ بهداشت رواني و بالا بردن سطح دانش فرزندانشان ميباشد كه اين دو مهم نيز به ياري شاخههاي مختلف روانشناسي از جمله روانشناسي رشد و روانشناسي تربيتي امكانپذير است. البته در حال حاضر فارغالتحصيلان اين رشته بيشتر جذب آموزش و پرورش ميشوند يا در شركتها و سازمانها به عنوان كارشناس روانشناسي فعاليت ميكنند و عدهاي نيز به عنوان دستيار متخصص روانشناسي باليني يا روانپزشك مشغول به كار هستند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترك در گرايشهاي مختلف روانشناسي :
روانشناسي عمومي، علمالنفس از ديدگاه دانشمندان اسلامي، آمار توصيفي، فيزيولوژي عمومي، كليات فلسفه، مباني جامعهشناسي، روانشناسي احساس و ادراك، متون روانشناسي به زبان خارجي، آمار استنباطي، روش تحقيق در روانشناسي، روانشناسي فيزيولوژيك، روانشناسي تجربي، روانشناسي رشد، روانشناسي يادگيري، روانشناسي تربيتي، روانشناسي اجتماعي، روانسنجي، انگيزش و هيجان، شخصيت، آسيبشناسي رواني، بهداشت رواني، روانشناسي مرضي كودك، تاريخچه و مكاتب روانشناسي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي باليني:
كاربرد مقدماتي روشهاي تشخيص باليني، كاربرد مقدماتي روشهاي درمان، مصاحبه، سمينار مسائل روانشناسي باليني در جهان و ايران، پژوهشهاي عملي در روانشناسي باليني، روانشناسي پويايي گروه، كليات روانپزشكي، بررسي مقدماتي نظريههاي روان درماني، روانشناسي مشاوره و راهنمايي، روانشناسي كودكان استثنايي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي عمومي:
طرحها و پژوهشهاي آزمايشگاهي، مقدمات نورو بسيكولوژي، ارزشيابي شخصيت، روانشناسي مشاوره و راهنمايي، روانشناسي هوش و سنجش آن، تفكر و زبان، روانشناسي پويايي گروه، روانشناسي كودكان استثنايي، سمينار در مسائل روانشناسي عمومي، اختلالات يادگيري، روانشناسي جنايي، پژوهشهاي عملي در روانشناسي عمومي.
دروس تخصصي گرايش روانشناسي استثنايي:
روانشناسي مشاوره و راهنمايي، نظريهها و كاربرد آزمونهاي شناختي، روانشناسي كودكان تيزهوش و روشهاي آموزش آنها، روانشناسي كودكان عقبمانده و روشهاي آموزش آنها، اختلالات تكلم و گفتار درماني، روانشناسي تدريس به كودكان ناشنوا، روانشناسي تدريس به كودكان نابينا، متون روانشناسي كودكان استثنايي به زبانهاي خارجي، بهداشت رواني كودكان استثنايي و خانواده، زمينه پيشگيري از تولد كودكان عقب افتاده، روانشناسي كودكان ناسازگار، روشهاي تغيير و اصلاح رفتار كودكان، سمينار مسائل كودكان استثنايي در جهان و ايران، پژوهشهاي عملي در روانشناسي و آموزش كودكان استثنايي.
-
طراحي پارچه ولباس
ديباچه: براي بزرگداشت و ارج گذاشتن به مقام شاعران، نويسندگان، دانشمندان و وزيران، به آنها جامهاي دوخته ميبخشيدند كه به آن خلعت ميگفتند. براي مجازات مقصران نيز لباس ناموزون بر تنشان ميكردند و كلاهي مضحك بر سرشان ميگذاشتند و او را پياده يا سواره در شهر ميگرداندند. حتي وقتي ميخواستند از قديميترين و مجربترين پهلوانها سخن بگويند، ميگفتند كه فلاني پيشكسوت است، يعني كه او يك پيراهن بيشتر پاره كرده و يا در زورخانه لنگ و اِزار را زودتر گرفته است.به عبارت ديگر در طي تاريخ هميشه لباس بيانگر فرهنگ، قوميت، شخصيت و مقام يك فرد بوده و به همين دليل ارزش و اهميت بسياري داشته است و باز به همين دليل بايد براي رشته طراحي پارچه و لباس، ارزش بسياري قائل شد چرا كه اين رشته از يك سو در حفظ فرهنگ و مليت يك كشور نقش به سزايي دارد و از سوي ديگر ميتواند بهترين، راحتترين و كاربرديترين لباسها و پارچهها را براي مردم جامعه به ارمغان بياورد. رشته طراحي پارچه و لباس يك رشته هنري كاربردي است كه داراي سه گرايش طراحي لباس، طراحي چاپ پارچه و طراحي بافت پارچه ميباشد.
گرايش طراحي لباس:
اين گرايش داراي دو شاخه اصلي تك دوزي يا مزون و صنعت است كه شاخه تكدوزي به طراحي و دوخت لباس براي افراد مختلف ميپردازد و شاخه صنعت كه كاربرديتر است به بخشهاي مختلفي تقسيم ميشود كه از آن جمله ميتوان به بخشهاي پارچه جين، پيراهن بچه، پيراهن زنانه، لباس مردانه و... اشاره كرد. به گفته ديگر گرايش طراحي لباس به آموزش طراحي كاربردي و طراحي مـُد ميپردازد كه در اين ميان طراحي كاربردي شامل طراحي لباس مشاغل و گروههاي مختلف جامعه مثل ورزشكاران، قواي سه گانه ارتش و مواردي از اين قبيل ميشود و طراحي مد نيز جنبه فانتزي دارد؛ در اين بخش، طراح با كار خود، خلاقيتش را نشان ميدهد تا افراد ديگر از اين طرح جديد ايده بگيرند و كارهاي تازهاي را به بازار عرضه كنند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترك در گرايشهاي مختلف طراحي پارچه و لباس:
مباني هنرهاي تجسمي، كارگاه طراحي پايه، كارگاه عكاسي پايه، هنر و تمدن اسلامي، آشنايي با هنر در تاريخ ، آشنايي با هنرهاي سنتي ايران، هندسه نقوش در صنايع دستي ايران، خوشنويسي و طراحي حروف، آشنايي با پارچه و لباسهاي سنتي ايران، پارچهشناسي، كارگاه طراحي بافت مقدماتي، كارگاه طراحي چاپ مقدماتي، كارگاه طراحي لباس مقدماتي، آشنايي با رشتههاي هنري معاصر، انسان، طبيعت و طراحي.
دروس تخصصي گرايش طراحي لباس:
تاريخ لباس در ايران و جهان، كارگاه طراحي تخصصي، كارگاه دوخت ، كارگاه طرح و تهيه الگو، كارگاه طراحي لباس، انسان، طبيعت و طراحي، تحقيق (طراحي لباس)، طرح و رساله نهايي.
گرايش طراحي چاپ پارچه:
در طراحي چاپ پارچه، دانشجويان آموزش ميبينند كه چگونه براي پارچههاي بافته شده طرح بدهند. در طراحي چاپ پارچه، از لحاظ رنگبندي، طراحي با راپورتبندي روبرو است. و منظور از راپورتبندي اين است كه طراح، طرح را بر روي پارچه به گونهاي تكرار كند كه اين تكرار چشم آزار نباشد، يعني طراح با توجه به نوع، تراكم تار و پود، رنگ و ميزان پذيرش رنگ يا آبي كه در پارچه وجود دارد و همچنين نوع چاپ پارچه كه ميتواند چاپ روتاري، سيلك، غلطكي يا چاپهاي مدرن باشد؛ طرح خود را ارائه ميدهد.
دروس تخصصي گرايش چاپ پارچه:
پارچهشناسي تخصصي، تاريخ پارچه و نساجي، كارگاه رنگرزي، تحول صنايع دستي در دنيا، كارگاه طراحي چاپ، تحقيق (چاپ پارچه)، طرح و رساله نهايي.
گرايش طراحي بافت پارچه:
گرايش بافت پارچه به طراحي و نفشبندي پارچه ميپردازد. به عبارت ديگر دانشجويان اين رشته با طراحي بافت پارچههايي كه ساختمان آنها از تاروپود تشكيل شده، آشنا ميشوند. دانشجوي طراحي بافت پارچه با تاروپود پارچه بازي ميكند تا طرح جديدي ارائه دهد و در اين راستا لازم است كه با انواع بافت پارچه آشنا باشد تا بتواند با توجه به نوع كاربرد، طرح مورد نظرش را ارائه دهد. براي مثال پارچهاي كه براي مبلمان اداري طراحي ميشود، جنس، طرح و رنگش با پارچه مبلمان منزل متفاوت است.
دروس تخصصي گرايش بافت پارچه:
پارچهشناسي تخصصي، تاريخ پارچه و نساجي، كارگاه رنگرزي، تحول صنايع دستي در دنيا، كارگاه طراحي بافت، تحقيق (بافت پارچه) ، طرح و رساله نهايي.
تواناييهاي لازم :
يك دانشجوي طراحي پارچه و لباس بايد هنرهاي تجسمي را بشناسد و داراي خلاقيت و ديد هنري باشد. داوطلبان بايد بدانند كه رشته طراحي پارچه و لباس، يك رشته كاربردي است؛ يعني هدف اين رشته طراحي اصولي پارچه و لباس با حفظ خلاقيت هنري است و در نهايت بايد محصول هنرمند، به صورت توليد انبوه وارد بازار شود. به همين خاطر هنرمنداني كه فقط براي حس خودشان طراحي ميكنند، در اين رشته موفق نميشوند و بهتر است رشته نقاشي را انتخاب كنند.
موقعيت شغلي در ايران :
امروزه صاحبان صنايع متوجه شدهاند كه بايد اصول علمي طراحي و رنگبندي را رعايت كنند تا كارشان توان رقابت در بازار را داشته باشد. براي مثال شركتهاي خودروسازي به دنبال الگوساز و طراح بافت پارچه براي روكش صندلي خودرو هستند. بازار كار طراحي لباس نيز بسيار خوب است و حتي اگر فارغالتحصيل اين گرايش جذب سازمانها و مراكز خصوصي و دولتي نشود، ميتواند با سرمايهاي اندك براي خود، كار كند.
-
مهندسي شهرسازي
ديباچه: در سال 1400 هجري شمسي، جمعيت كشور ما به 120 ميليون نفر خواهد رسيد كه 80 درصد اين 120 ميليون نفر در شهرها ساكن ميشوند. يعني كمتر از 20 سال ديگر كشور ايران حدود 96 ميليون شهرنشين خواهد داشت. حال سؤال اينجاست كه آيا براي اسكان و فراهم نمودن امكانات اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي اين 96 ميليون نفر برنامهريزي كردهايم؟ در حال حاضر چطور؟ آيا شهرهاي ما از حداقل استانداردهاي جهان برخوردارند؟ به راستي چه افرادي ميتوانند طرحي جامع براي شهرها و شهركها ارائه دهند و در آرامش روحي و جسمي شهرنشينان نقش مؤثري داشته باشند؟ بدون شك چنين كاري از عهده متخصصان يك رشته برنميآيد، بلكه براي ساماندهي يك شهر نياز به همكاري و همفكري اقتصاددانان، جامعهشناسان، معماران، مهندسين عمران، جغرافيدانان و كارشناسان رشتههاي متعدد ديگر است.در اين ميان متخصص شهرسازي به عنوان سياستگذار و مدير متخصص ، نقش بسيار مهمي را بر عهده دارد. متخصص شهرسازي فردي است كه ميتواند در زمنيه طراحي شهري يا برنامهريزي شهري فعاليت كرده و عامل توسعه شهري شود. دانش شهرسازي به بررسي كليه تحولات اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فيزيكي يك شهر ميپردازد و تلاش ميكند كه روابط موجود در يك شهر را در قالب يك نظام هماهنگ، مديريت و سازماندهي كند و متخصص شهرسازي نيز كسي است كه با مطالعه و بررسي روابط اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي حاكم در شهر، برنامهاي بسامان و مطبوع براي يك شهر ارائه ميدهد. برنامهاي كه تصويرگر سيماي شهر در آينده است.
در اين رشته حداقل 6 محور اصلي وجود دارد كه در برنامهريزي و طراحي شهر سرنوشت ساز است. اين 6 محور عبارتند از:0
ـ برنامهريزي شهري كه عمدتاً بر روي كاربري اراضي متمركز است؛ يعني بررسي ميكند كه ما چگونه فضا و پهنه شهر را به فعاليتهاي مختلف اعم از صنعتي، تجاري و مسكوني اختصاص دهيم. ـ برنامهريزي حمل و نقل ـ برنامهريزي اقتصادي و اجتماعي؛ چون در شهر تنها موضوع مورد بررسي فيزيك شهر نيست بلكه مسأله مهم، جامعه شهري و انسانهايي هستند كه در اين محيط زندگي ميكنند. به عبارت ديگر براي اقشار مختلف كه امكانات اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي دارند يا براي اقوام مختلفي كه در مكانهاي مختلف يك شهر زندگي ميكنند، بايد برنامهريزي شود. ـ برنامهريزي شبكههاي زيرساختي مثل آب، برق و تلفن ـ برنامهريزي محيط زيست كه به بررسي خطرات محيط زيست مثل سيل و زلزله ميپردازد و براي مقابله با اين سوانح برنامهريزي ميكند و تأثيرات سوئي را كه انسان بر محيط زيست ميگذارد مطالعه ميكند. ـ طراحي شهري كه به طراحي سهبعدي شهر پرداخته و محور توجه آن مناسبات انسان با محيط فيزيكي خود است. در واقع در طراحي شهري انسان با تمام خصوصيات جسمي، روحي و معنويش مطرح است و هدف آن نيز ارتقاي كيفيت شهر ميباشد.
تواناييهاي لازم :
دانشجوي اين رشته بايد با طراحي و مفاهيم هنري مثل روانشناسي رنگها آشنا باشد و در عين حال به مفاهيم تكنيكي و اصول فني كار مثل نقشهبرداري، رسم فني، پرسپكتيو، هندسه فضايي، مدلسازي، رياضي و مسائل انساني و اجتماعي مثل مباني جامعهشناسي علاقهمندباشد. و بداند كه در طي تحصيل بايد كارهاي تحقيقاتي و عملي بسياري انجام دهد. در ضمن رشته شهرسازي نياز به مطالعه زياد، كارهاي فيزيكي گسترده و برداشتهاي ميداني بسياري دارد به همين دليل دانشجو بايد وقت زيادي را به آن اختصاص دهد. همچنين بايد قدرت تحليل بالايي داشته و در طراحي زبردست باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
كشور ما براي توسعه شهري و منطقهاي نياز به 50 هزار برنامهريز شهري و منطقهاي دارد؛ يعني اگر ما بخواهيم به قافله توسعه جهاني نزديك شويم بايد بحث برنامهريزي را باور داشته و در اين زمينه سرمايهگذاري نماييم تا بتوانيم مثل كشور كره با استفاده از منابع برنامهريزي، عقبماندگي خود را جبران كنيم. اما متأسفانه در حال حاضر تواناييهاي متخصصان اين رشته در فرهنگ عمومي جامعه شناخته شده نيست و مسؤولان بين معماري و شهرسازي تمايزي قائل نميشوند. در حالي كه دانش معماران در حد بنا است و آنها در مقياس كلان مداخله نميكنند؛ يعني يك شهر يا يك منطقه را با تمامي ويژگيها و خصوصيات اجتماعي، انساني، اقتصادي، فرهنگي و فيزيكي آن مطالعه نميكنند و به همين دليل نميتوانند در برنامهريزي يا طراحي شهري موفق باشند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
درآمدي بر شهرشناسي، مباني جامعهشناسي، درك و بيان محيط شهري، مباني جغرافيا، مباني اقتصاد، بومشناسي طبيعي و انساني، كاربرد رياضيات در شهرسازي، كارگاه بيان تصويري، كاربرد هندسه در شهرسازي ، زبان تخصصي .
دروس اصلي :
كاربرد نقشهبرداري، كاربرد رايانه در شهرسازي، تاريخ و فرهنگ شهرنشيني جهان، تاريخ و فرهنگ شهرنشيني ايران، آشنايي با مباني معماري وساختمان، مباني مهندسي شبكه حمل و نقل، كارگاه مهندسي شبكه حمل و نقل، مباني مهندسي تأسيسات شهري، كارگاه مهندسي تأسيسات شهري، طراحي و كاربرد نظام اطلاعات ، آمار و روشهاي كمي در شهرسازي ، آشنايي با مصالح و ساخت ، جغرافياي شهري ، جامعهشناسي شهري ، اقتصاد شهري ، كارگاه مطالعات شهري، حقوق و قوانين شهري.
دروس تخصصي:
مباني و روشهاي برنامهريزي شهري ، مباني و روشهاي طراحي شهري ، كارگاه برنامهريزي شهري (كاربري زمين)، كارگاه طراحي شهري، مباني و روشهاي برنامهريزي مسكن ، كارگاه برنامهريزي مسكن، مديريت و سازمان اجرايي شهري ، كارگاه طرحهاي اجرايي ، شناخت فضاهاي شهري ايران ، روش تحقيق در شهرسازي ، كارگاه آماده سازي زمين، كارگاه برداشت كاربري ، طرح نهايي.
-
هوانوردي - خلباني
ديباچه: رشته هوانوردي داراي سه شاخه خلباني، مراقبت پرواز و ناوبري هوايي است كه در اين ميان دو شاخه خلباني و مراقبت پرواز از بين داوطلبان گروههاي آزمايشي رياضي و فني و علوم تجربي دانشجو ميپذيرند كه ما در اينجا به معرفي اين دو شاخه ميپردازيم :
شاخه خلباني تنها شاخه خلباني كه از طريق آزمون سراسري دانشگاهها و مراكز آموزش عالي دانشجو ميپذيرد، شاخه خلباني نظامي است كه دانشجويان آن در دانشگاه علوم و فنون هوايي شهيد ستاري آموزش ميبينند. هدف از پذيرش دانشجوي هوانوردي (خلباني) در دانشگاه هوايي شهيد ستاري، تربيت خلبانهاي مورد نياز نيروي هوايي جمهوري اسلامي است. نيروي هوايي تعيين ميكند كه دانشجويان خلباني در كدام رشته تخصصي (خلبان جنگي ، آموزشي يا مسافربري) آموزش ببينند. آنچه مهم است اين است كه رشته هوانوردي (خلباني) دانشگاه علوم و فنون هوايي شهيد ستاري وابسته به نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي است و دانشجويان اين دانشگاه از بدو ورود به دانشگاه يك دانشجوي نظامي خواهند بود و در نهايت به عنوان يك افسر مهندس يا كارشناس فارغالتحصيل ميشوند.
تواناييهاي لازم :
يك خلبان به عنوان فرمانده هواپيمايي كه ميليونها دلار ارزش دارد، حرف اول را در هواپيما ميزند. به همين دليل بايد آمادگي كامل را براي احراز اين مسؤوليت داشته باشد كه اين آمادگي در سه مرحله سنجيده ميشود. در مرحله اول داوطلب شركت در آزمون سراسري آمادگي علمي خود را ثابت ميكند و همچنين لازم است كه رشته هوانوردي (خلباني) را جزو يكي از 9 انتخاب اول فرم انتخاب رشته خود درج كرده باشد. در مرحله بعد بايد از لحاظ جسمي در معاينات پذيرفته شود كه در اين مرحله يك داوطلب علاوه بر خصوصيات ظاهري كه عبارتند از:
حداكثر سن 20 سال تمام (حتي اگر خدمت سربازي را انجام داده باشد نبايد بيشتر از 20 سال داشته باشد)، حداقل قد 165 سانتيمتر، داشتن وزني متعارف بايد از سلامت جسماني كامل برخوردار باشد. مثلاً بايد ديد چشم او بوده و كوررنگي نداشته باشد به همين دليل چشم داوطلب در سه مرحله معاينه ميشود همچنين گوش و حلق و بيني و قلب يك داوطلب در سه مرحله معاينه شده و نهايتاً نوار مغزي او برداشته و دندانهايش معاينه ميشود. چون براي مثال اگر داوطلبي چند عدد از دندانهاي جلو را نداشته باشد در فشار جوّ بالا دچار حالت تهوع ميشود يا اگر بيش از 3 يا 4 دندانش ترميم شده باشد، در حين پرواز مشكل خواهد داشت در نهايت در صورت سلامت جسماني كامل، از داوطلب مصاحبه عقيدتي و حفاظتي ميشود. يك دانشجوي خلباني بايد جسور، نترس و شجاع باشد و همچنين لازم است كه عاشق اين رشته بوده و فردي منضبط و منظم باشد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
رياضي ، فيزيك پايه، آمار و احتمالات، معادلات ديفرانسيل.
دروس اصلي:
كامپيوتر و برنامهنويسي، ارتعاشات عمومي، استاتيك، مباني مهندسي برق، ديناميك عمومي، اصول ايمني پرواز، الكترونيك عمومي، آئروديناميك عمومي، اصول هوانوردي، موتورهاي هواپيما، سيستمهاي الكتريكي و الكترونيكي هواپيما، ناوبري هوائي ، هواشناسي، فيزيولوژي هوائي، قوانين و مقررات هوانوردي.
دروس تخصصي:
مقاومت مصالح، مباني مديريت و تحقيق در عمليات، ايروديناميك سيالات تراكمپذير، انتقال حرارت عمومي، مكانيك پرواز كاربردي، زبان تخصصي، پرواز اوليه، پرواز پايه ، پرواز پيشرفته نظامي ، پرواز تخصصي نظامي.
شاخه مراقبت پرواز :
آنگاه كه روي صندلي يك هواپيماي در حال پرواز بر فراز يكي از شهرهاي بزرگ و پرجمعيت جهان نشستهايد، آسمان را خالي و آرام و بيسر و صدا و به رنگ اقيانوس آبيرنگ ميبيند. اما اگر به صفحه رادار مراقبت پرواز فرودگاه آن شهر نگاه كنيد، آن را همانند بزرگراهي مملو از اتومبيل مشاهده ميكنيد كه با سرعتي بسيار در حال حركت هستند. اتاق عمليات (كنترل راداري فرودگاه هواپيما) در فرودگاه هر شهر، اداره آسمان پر ترافيك آن شهر را به عهده دارد. در اين اتاق، مسؤولان مراقبت پرواز با چشماني دقيق و مراقب، تغييرات لحظهاي و كامپيوتري صفحات سبزرنگ رادار را زير نظر دارند و با استفاده از رادار و راديو، هواپيماها را در آسمان هدايت ميكنند وبه خلبانها دستور ميدهند كه به كدام سمت گردش كنند، اوج بگيرند، فرود آيند و سرعتشان را زياد يا كم كنند تا تداخلي پيش نيايد و از ايمني كامل برخوردار گردند. شاخه مراقبت پرواز به آموزش و پرورش متخصصان برج مراقبت پرواز ميپردازد. افرادي كه در برج مراقبت، كنترل هواپيماهاي مسافربري و شكاري را برعهده دارند تا هنگام پرواز، بلند شدن و نشستن، تداخلي به وجود نيايد و هواپيما فرود يا پروازي ايمن داشته باشد. يك متخصص مراقبت پرواز اطلاعات لازم را در زمينه نحوه وزش باد، نوع هوا و سمت باند پروازي از برج مراقبت پرواز گرفته و براساس آن، هواپيما را هدايت ميكند. در ضمن كاركنان مراقبت پرواز، اولين كساني هستند كه از وقوع سانحه آگاه ميشوند بنابراين ضمن رعايت دستورالعمل مربوط، بايد با سريعترين وسيله ممكن براي نجات سرنشينان هواپيماي سانحه ديده و از بين نرفتن آثار و شواهد و مدارك مؤثر در بروز سانحه اقدام نمايند.
تواناييهاي لازم :
پاي ميكروفون صحبت كردن، يك توانايي است و مراقب پرواز بايد از اين توانايي برخوردار باشد؛ يعني بايد بتواند در هر شرايطي اطلاعات لازم را در اختيار خلبانها قرار دهد. براي مثال اگر هوا خراب باشد و خلبان هم دچار اضطراب و هيجان شده باشد، اين مسؤول مراقبت پرواز است كه ميتواند به خلبان آرامش دهد و باعث شود كه هواپيما ايمن بر زمين بنشيند. همچنين يك مراقب پرواز بايد به زبان انگليسي مسلط باشد. چون بايد با خلبانها انگليسي صحبت كند و خلبانها نيز به زبان انگليسي پاسخ بدهند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
رياضي عمومي، فيزيك، مباني و برنامهريزي كامپيوتر، معادلات ديفرانسيل.
دروس اصلي:
مباني مهندسي برق، مكانيك، نقشهكشي و نقشهخواني هوانوردي، الكترونيك عمومي، سيستمهاي كمك ناوبري، ناوبري، هواشناسي عمومي، سرويس هواشناسي، هوانوردي، مكانيك پرواز، زبان تخصصي، فرودگاهها، حقوق هواپيمايي، مباني مديريت، اصول مخابرات، اصول رادار، كاربرد كامپيوتر و اتوماسيون در مراقبت پرواز، آمار و احتمالات مهندسي.
دروس تخصصي:
مراقبت هوانوردي و طرح پرواز، سرويسهاي ترافيك هوايي، سرويسهاي اطلاعاتي هوانوردي، دستورالعملهاي ناوبري و مراقبت پرواز (كنترل منطقهاي، كنترل تقرب و ارتفاعسنجي، برج كنترل) ، دستورالعملهاي كنترل هواپيما به وسيله رادار، آموزش عملي رادار، تجسس و نجات، بررسي سوانح، طراحي دستورالعملهاي پرواز، عمليات هواپيمايي، صلاحيت پرواز، سيستم ناوبري، ارتباطات و نظارت ماهوارهاي، روش تدريس هواپيمايي، سيمولاتور برج كنترل، سيمولاتور كنترل منطقهاي، سيمولاتور تقرب پرواز.
موقعيت شغلي در ايران :
شاخه خلباني تنها در دانشگاه علوم و فنون هوايي شهيد ستاري ارائه ميشود و تمامي دانشجويان اين دانشگاه از بدو ورود بورسيه ميشوند و با درجه ستوان دومي فارغالتحصيل ميگردند و در طول خدمت در نيروي هوايي، مسكني مناسب و مطابق ضوابط نيروي هوايي دريافت ميكنند. شاخه مراقبت پرواز نيز در دانشگاه علوم و فنون هوايي شهيد ستاري و دانشكده صنعت هواپيمايي كشوري ارائه ميشود. گفتني است تعدادي از دانشجويان دانشكده صنعت هواپيمايي كشوري از ترم دوم تحصيلي ، در صورت احراز شرايط با توجه به نياز شركتهاي هواپيمايي بورسيه خواهند شد و در صورت سپردن تعهد خدمت از انجام خدمت وظيفه معاف ميشوند.
-
بهداشت محيط
ديباچه: رشته بهداشت محيط به مطالعه مسائل زيست محيطي از قبيل آب، فاضلاب، زباله، هوا و كنترل بهداشت مواد غذايي ميپردازد تا دانشجويان پس از فارغالتحصيلي بتوانند در اجتماعات كوچك مستقر شده و پس از مطالعه و بررسي مشكلات بهداشت منطقه در جهت رفع اين مشكلات قدم بردارند؛ يعني دانشجويان بايد بتوانند با دادن طرحهايي مفيد و عملي در زمينه تأمين آب آشاميدني سالم كمي و كيفي، دفع صحيح زباله، بهسازي اماكن عمومي، مبارزه با حشرات و ناقلين بيماري، مردم را در رفع اين مشكلات راهنمايي و كمك كرده و اطلاعات و آمارهاي لازم را در موارد فوق جمعآوري و طبقهبندي نمايند.اين رشته در مقطع كارداني مسائل زيستمحيطي را به صورت سادهتري مطرح ميكند چون كاردانها در اجتماعات كوچكتري مثل روستاها به مردم خدمت ميكنند و به مسائل بهداشتي اوليه آنها از قبيل پاكيزه كردن آب (گندزدايي آب)، مبارزه با حشرات، تصفيه فاضلاب و بهداشت مسكن و اماكن عمومي ميپردازند. اما در مقطع كارشناسي تخصصيتر و فنيتر ميشود، چون فارغالتحصيلان بايد بتوانند براي اجتماعات بزرگتر از قبيل شهرها برنامهريزي بهداشتي كنند. براي مثال طراحي تصفيهخانه آب يا فاضلاب شهرها، نحوه جمعآوري فاضلاب، نحوه توزيع و انتقال آب، شناخت آلايندههاي هوا و كنترل آنها در حيطه فعاليت فارغالتحصيلان كارشناسي بهداشت محيط ميباشد.
تواناييهاي لازم :
رشته بهداشت محيط داراي سه جنبه بيولوژي، شيمي، فيزيك و رياضي است و دانشجوي بهداشت محيط در صورت علاقهمندي به هر يك از زمينههاي فوق ميتواند در اين رشته موفق گردد.براي مثال كارشناس بهداشت محيط كه به دروس فني به ويژه مكانيك سيالات علاقهمند است، ميتواند در زمينه طراحي تصفيه خانهها فعاليت كند. كارشناس علاقهمند به بيولوژي نيز ميتواند در زمينه انتقال بيماريها به انسان توسط فاكتورهاي زيست محيطي مطالعه و تحقيق كند و فردي كه به شيمي علاقهمند است ميتواند در زمينه فرآيندهاي مختلف اعم از فرآيند تصفيه آب يا فاضلاب فعاليت نمايد. درواقع اين رشته ميتواند طيف گستردهاي از داوطلبان را كه داراي علايق و توانمنديهاي متفاوتي هستند، جذب خود كند. قابل ذكر است كه زمينههاي فوق بيشتر در كارشناسي و مقاطع بالاتر مطرح ميشود و در مقطع كارداني كه جنبه كاربردي دارد، آنچه مهم است علاقهمندي به حفظ بهداشت محيط و آموزش اين مسأله به عموم مردم است.گفتني است كه رشته بهداشت محيط ابتدا در مقطع كارداني دانشجو ميپذيرد اما دانشجويان ميتوانند تا مقطع دكترا در كشور ادامه تحصيل دهند.
موقعيت شغلي در ايران :
اگر جامعه و حكومت به بهداشت و سلامتي اهميت دهد، فرصتهاي شغلي اين رشته بسيار زياد خواهد بود چون هر جا انسان وجود داشته باشد، براي حفظ سلامت او، متخصصان اين رشته بايد حضور داشته باشند، اما متأسفانه در كشور ما توانمنديهاي متخصصان بهداشت محيط ناشناخته مانده و از همينرو فرصتهاي شغلي فارغالتحصيلان اين رشته به طور كاذب كم شده است.با اين وجود يك فارغالتحصيل توانمند بهداشت محيط در مقطع كارداني ميتواند در وزارت بهداشت - درمان و آموزش پزشكي و در مقطع كارشناسي در شهرداريها، سازمان آب و فاضلاب، شركتهاي خصوصي طراحي تصفيهخانه آب و فاضلاب و سازمان حفظ محيطزيست فرصتهاي شغلي مناسبي داشته باشد.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه و اصلي :
فيزيك عمومي، شيمي عمومي، آمار حياتي مقدماتي، اصول هيدروليك، نقشهبرداري، آموزش بهداشت، پاتوبيولوژي، اپيدميولوژي بيماريهاي واگير، جامعهشناسي شهري و روستايي، نظام عرضه خدمات بهداشتي و درماني.
دروس تخصصي :
شيمي و ميكروبيولوژي آب و فاضلاب ، كارگاه لولهكشي آب و فاضلاب، اصول تصفيه و بهسازي منابع آب، دفع فاضلاب در اجتماعات كوچك، كاربرد موتور تلمبه در تأسيسات آب و فاضلاب، كارگاه نصب و راهاندازي و تعمير موتور تلمبهها، حفاري و بهرهبرداري از چاه ، اصول بهداشت هوا، بهداشت مواد غذايي، بهداشت مسكن و اماكن عمومي، گندزداها، آشنايي با پرتوهاو پرتوزاها، كاربرد سموم و ناقلين ، بهداشت حرفهاي ، اقدامات بهداشتي در شرايط اضطراري ، بهرهبرداري و نگهداري تأسيسات آب و فاضلاب ، كارآموزي در عرصه.
-
مهندسي معدن
ديباچه: معادن سرشار منيزيم، زغال سنگ، مس و آهن هند يكي از دلايل اصلي سيطره انگلستان بر كشور هند بود. دليل هجوم مهاجر نشينان فرانسوي، اسپانيايي، پرتغالي و انگليسي به قاره آمريكا نيز معادن غني طلا، نقره، الماس، مس و زغال سنگ اين قاره بود. سوداگران پرتغالي، هلندي،انگليسي و فرانسوي نيز به عشق تصرف معادن طلا و الماس آفريقا به اين قاره روي آوردند و امروزه نيز دانشمندان به اميد دستيابي به معادن پربار و فلزات ناياب و گرانبهاي موجود در فضا پروژههاي بسياري را در دست بررسي دارند. اما چرا در گذشته يكي از دغدغههاي اصلي كشورهاي صنعتي، دستيابي به معادن غني كشورهاي ديگر بود و چرا امروزه دانشمندان به اميد دست يافتن به ذخاير جديد معدني چشم به فضا دوختهاند؟پاسخ اين سؤال را بايد در صنعت جست. چون براي هر فعاليت صنعتي نياز به مواد معدني داريم و به عبارت ديگر مبناي اصلي توليد و توسعه صنعتي، مواد معدني است. موادي كه كشف و استخراج آنها نياز به كارشناساني متخصص دارد و به همين دليل امروزه در بسياري از دانشگاهها و مراكز آموزش عالي جهان، رشتهاي به نام مهندسي معدن وجود دارد. رشتهاي كه در كشور ما نيز با دو گرايش اكتشاف و استخراج در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي ارائه ميشود.
گرايش اكتشاف معدن:
مهندس معدن در گرايش اكتشاف پس از كشف معدن، نوع و شكل مواد معدني را تعيين كرده و به ارزيابي اقتصادي، ميزان ذخيره و همچنين چگونگي استخراج منابع معدني ميپردازد. در اين گرايش دانشجويان درباره مكانيك سنگ، زمانشناسي ساختماني، ژئوفيزيك و زمينشناسي معدني مطالعه ميكنند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترك در گرايشهاي مختلف مهندسي معدن :
رياضي، معادلات ديفرانسيل، آمار و احتمالات مهندسي، برنامهنويسي كامپيوتر، فيزيك، محاسبات عددي، شيمي عمومي، نقشهكشي صنعتي، اجزاء ماشين، استاتيك، ديناميك، مقاومت مصالح، مكانيك سيالات، شيمي فيزيك، نقشهبرداري عمومي، عمليات نقشهبرداري، زمينشناسي عمومي، زمينشناسي ساختماني، زمينشناسي اقتصادي، مكانيك سنگ، اقتصاد معدني، كانهآرايي.
دروس تخصصي گرايش اكتشاف معدن :
اصول استخراج معدن، برداشت زمينشناسي، كانيشناسي توصيفي، سنگشناسي ، كارتوگرافي و كاربرد عكسهاي هوايي، كانيشناسي نوري، مينرالوگرافي، زمينشناسي ايران، تجزيه مواد معدني، ژئوفيزيك اكتشافي، حفاري اكتشافي، چاهپيمايي، ژئوشيمي اكتشافي، ژئوتكنيك، آبهاي زيرزميني، نقشهبرداري معدني، ارزيابي ذخاير معدني.
گرايش استخراج معدن:
گرايش استخراج شامل عمليات حفاري و آتشباري به منظور خردكردن سنگ، بارگيري و باربري و در اغلب اوقات سنگشكني به منظور رساندن ابعاد "كانسنگ" به اندازه مناسب است. اين عمليات ميتواند در معادن روباز، زيرزميني و در موارد محدودي در دريا انجام گيرد.
دروس تخصصي گرايش استخراج معدن:
مباني مهندسي برق، ماشينهاي حرارتي، كانيشناسي، سنگشناسي، برداشت زمينشناسي، كارتوگرافي و فتوژئولوژي، اصول اكتشاف و ارزيابي ذخاير، بازديد معدن، چالزني و آتشباري، حفره چاه و تونل، ترابري در معادن، نگهداري در معادن، تهويه در معادن، روشهاي استخراج روباز، روشهاي استخراج زيرزميني، نقشهبرداري معدني، آبكشي در معادن، كانهآرايي، خدمات فني در معادن، اصول طراحي معادن.
تواناييهاي لازم :
چون بخشي از كار مهندسي معدن مانند نقشهبرداري در زيرِزمين انجام ميشود، دانشجوي اين رشته بايد از نظر جسمي توانايي خوبي داشته و قدرت كار در معدن را كه بيشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد، داشته باشد. به همين دليل بيشتر دانشجويان دختر اين رشته ـ به غير از تعداد معدودي از آنها كه در آزمايشگاهها و مراكز طراحي معدن فعاليت ميكنند ـ با مشكلات كاري روبرو ميشوند. گفتني است رياضي در اين رشته از اهميت زيادي برخوردار است زيرا بدون استفاده از مدلهاي رياضي، محاسبات استخراج و اكتشاف معدن را نميتوان انجام داد.
موقعيت شغلي در ايران :
در حال حاضر ما در بخش معدن بطور متوسط داراي رشد 5/6 درصدي هستيم كه بايد در اين زمينه به رشد 15 درصدي برسيم و براي رسيدن به اين رشد به كارشناسان تكنولوژيآفرين بخصوص در زمينه فرآوري نياز مبرم داريم. چرا كه راه يافتن به بازارهاي جهاني تنها از طريق كنترل كيفيت و استاندارد كردن محصولات معدني مقدور خواهد بود. امروزه ما نيازمند فارغالتحصيلان علاقهمند و خلاق مهندسي معدن هستيم تا بتوانيم بدون وابستگي به كارشناسان خارجي، شاهد رونق و افزايش صادرات اين بخش باشيم. فارغالتحصيلان اين رشته علاوه بر وزارت معادن و فلزات ميتوانند در وزارت نفت در زمينه حفاري، وزارت نيرو در زمينه آبهاي زيرزميني، كارگاههاي وزارت راه و ترابري براي حفاري راهها و تونلها، شركت مترو و سازمان انرژي اتمي مشغول به كار شوند.
-
مددكاري اجتماعي
ديباچه: وقتي سخن از مددكاري ميشود بسياري از افراد به ياد زندانها يا پرورشگاهها ميافتند كه در آنجا افرادي به نام مددكار در دفتر يا واحد مددكاري فعاليت ميكنند. اما حرفه مددكاري به فعاليت در دو مكان فوق محدود نميشود. بلكه مددكاري اجتماعي، يكي از رشتههاي كاربردي است كه فارغالتحصيل آن بايد بتواند در مراكز مختلف با استفاده از روشها و تكنيكهايي كه آموزش ديده است، وارد زندگي انسانهايي شود كه به هر دليل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و خانوادگي دچار مشكل بوده و نميتوانند مشكل خود را به تنهايي حل كنند يا منشأ مشكل خويش را تشخيص بدهند.در واقع اين افراد ميتوانند به ياري مددكارمشكل خويش را شناخته وحل نمايند.بنابراين اگر بخواهيم اين رشته را به طور خلاصه معرفي كنيم، بايد بگوييم كه هدف رشته مددكاري اين است كه به افراد نيازمند به خدمات اجتماعي كمك كند تا خود را بيابند، مشكل خويش را بشناسند و سپس راه حل آن را پيدا كنند.
تواناييهاي لازم :
يك مددكار بايد داراي توانمنديهاي روحي خاصي باشد؛ يعني بايد روحيهاي قوي داشته باشد تا بتواند مشكلات و معضلاتي را كه در زندگي انسانها ميبيند، تحمل كند پس بايد پذيرفت كه افراد زودرنج و بسيار حساس و عاطفي به درد اين رشته نميخورند. در ضمن يك مددكار نبايد در گفتگو و ارتباط برقرار كردن با ديگران دچار مشكل شود و در نهايت يك مددكار بايد خود را به خوبي بشناسد چون اگر خود را نشناسد، نميتواند به ديگري شناخت بدهد و او را كمك كند.
موقعيت شغلي در ايران :
رشته مددكاري از جمله رشتههايي است كه داوطلبان هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني ميتوانند آن را انتخاب كنند همچنين دانشجويان اين رشته بايد در دوران تحصيل 24 واحد كارورزي و پس از فارغالتحصيلي 2 سال طرح بگذرانند. اين دو ويژگي رشته فوق را متمايز ساخته است، چرا كه فارغالتحصيلان اين رشته به دليل تجربه ناشي از 24 واحد كارورزي در 6 واحد مستقل و 2 سال طرح در سازمانها و مؤسسههاي دولتي، از موقعيت شغلي مناسبي برخوردار هستند.در واقع هر جايي كه اداره رفاه يا امور اجتماعي هست، مددكار اجتماعي ميتواند در آنجا حضور داشته و مسؤوليتي را بر عهده بگيرد. در نتيجه فارغالتحصيلان اين رشته مشكل اشتغال ندارند. اما با وجود مزيتهاي اين رشته، بايد پذيرفت كه رشته مددكاري با مشكلاتي نيز گريبانگير است كه در اين ميان گمنام بودن رشته مددكاري در جامعه و حتي در بين جوانان و داوطلبان كنكور مشكل بسيار بزرگي است.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه و اصلي :
مباني جامعهشناسي ، خدمات اجتماعي و تعاون در اسلام، مباني روانشناسي، رياضيات پايه، مباني مددكاري، آمار مقدماتي، مباني رفاه اجتماعي، مباني جمعيتشناسي، مباني مردمشناسي، كاربرد آمار در خدمات اجتماعي، اصول علم اقتصاد، كليات حقوق، مباني مديريت، اصول علم سياست، اصول توانبخشي، روانشناسي اجتماعي، نظريههاي جامعهشناسي، روش تحليل جمعيت، روش تحقيق در خدمات اجتماعي (عملي)، نهاد خانواده، آسيبشناسي اجتماعي، حقوق خانواده و كار، جامعهشناسي روستايي، بهداشت خانواده، جامعهشناسي شهري و توسعه، بهداشت رواني، بررسي مسايل اجتماعي ايران، مديريت مؤسسات خدمات اجتماعي، كليات برنامهريزي اقتصادي و تجاري.
دروس تخصصي :
مددكاري فردي ، آشنايي با روشهاي مددكاري، پويايي گروهي، مددكاري گروهي، توانبخشي گروههاي خاص، كارورزي مددكاري فردي ، روانشناسي كودك و نوجوان، مشاوره و مددكاري، مددكاري جامعهاي ، روانشناسي مرضي، كارورزي در مددكاري گروهي ، تغذيه، كارورزي مددكاري جامعه ، اقتصاد ايران، پروژه تحقيقاتي ، سرپرستي در خدمات اجتماعي.
-
الكترونيك
دوره کارشناسی مخابرات و الکترونیک و الکترونیک دریایی از دوره های آموزش عالی است که هدف آن تربیت کارشناس در زمینه شناخت نحوه عملکرد و چگونگی نگهداری و بهره برداری و تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمها و مدارهای مخابراتی و الکترونیکی دریایی است. دروس این دوره ترکیبی از درس عمومی، علوم پایه و دروس اصلی مهندسی برق و دروس تخصصی مخابرات و الکترونیک دریایی است که با توجه به نیازهای نیروهای دریایی جمهوری اسلامی و سایر ارگانهای دریایی برنامه ریزی شده است.
طول دوره و شکل نظام:
طول متوسط این دوره 4 سال است و طول هر ترم 17 هفته آموزش کامل است مدت هر واحد درس نظری حداقل 17 ساعت و عملی و آزمایشگاهی 24 ساعت و کارگاهی حداقل 51 ساعت است.
ضرورت و اهمیت:
ضرورت و اهمیت آموزش کارشناس در این رشته با توجه به موارد زیر روشن می شود.
- تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز در مشاغل تعمیرات و نگهداری تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی.
- تنوع سیستمهای مخابراتی و الکترونیکی در نیروهای دریایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و کاربرد وسیع فن آوری جدید مخابرات و الکترونیک در دستگاههای مدرن موجود در واحدهای شناور رزمی و تدارکاتی مانند سیستمهای سلاح (توپخانه، موشک، سلاح های زیر سطحی)، رادارهای ردیاب، هدایت آتش، جستجوگر و ناوبری تجهیزات جنگ های الکترونیکی، سایت های دفاع ساحلی، ناوبری الکترونیکی و ...
- توسعه روزافزون تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی در نیروی دریایی و سایر ارگانهای دریایی
- فراهم آوردن زمینه های خود کفایی در تربیت کارشناس مخابرات و الکترونیک دریایی
- کمک به تحقیقات و پژوهش در زمینه های مختلف به منظور بازسازی و نوسازی تجهیزات و دستیابی به فن آوری مدرن و ساخت تجهیزات مورد نیاز.
-
رشته مهندسي رباتيک
رشته مهندسي رباتيک چيست
شاید تا کنون تعریفی عامی از ربات و رباتیک شنیده باشید ولی رشته رباتیک را بطور واضح و کامل خیر.
رشته فنی مهندسی رباتیک یکی از رشته های میان رسته ای جدید در ایران میباشد ،جدید بودنش میتواند بدلیل تاسیس در حد اکثر 15 سال گذشته باشد و میان رشته ای است به دلیل اشتراکاتی که با رشته های مهندسی برق گرایشات الکترونیک و کنترل و همچنین مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات و مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزاردارد.
گاهی اوقات حتی افراد تحصیل کرده نیز به اشتباه ،گمان میبرندمهندس رباتیک ،مهندس برق نیز می باشد علاوه بر این مکانیک و کامپوتر نیز هست،در صورتی که برای دانشجوبان رباتیک واضح بودن این اشتباه غیر قابل انکار است که بقیه رشته ها یک مهندس رباتیک تنها یک مهندس رباتیک است. چرا که به صرف ارائه دروسی چون مداراهای الکترونیکی و منطقی و ریز پردازنده در برنامه درسی مهندسی کامپیوتر-نرم افزار و اشتراک این دروس در رباتیک و مهندسی الکترونیک ،نمیتوان نسبتی از الکترونیک و رباتیک به کامپیوتر داد.وظیفه و کربرد ها متفاوت است.شاید یکی از نمونه های فریبنده آگهی های استخدام کار شرکتها یا کارخانه ها باشد که آنهم بدلیل کاربرد مورد انتظار آنها،نام چند رشته مهندسی را در کنار یکدیگر قرار میدهند.
به عبارتی این دیگر بستگی به نیاز صنعت و کارخانه ها دارد که بسته به نیازشان ، رشته های دانشگاه تاسیس شده اند، رشته رباتیک نیز از این اصل مستثنا نیست .
یک مهندس رباتیک حتی با وجود توانایی در برخی از موارد اختصاصی موجود در دیگر رشته ها،تنها یک مهندس رباتیک استاین اصل را میتوان برای دیگر رشته های فنی مهندسی تعمیم داد.
رشته های جدید برای نیاز های جدید و پاسخ به آنها طراحی شده اند وبه طبع آن توانایی افراد تحصیل کرده نیز بهترین پاسخ برای این نیازها میباشد که رشته رباتیک نیز پاسخگو به نیاز رباتیکی صنعت میباشد.
گرایشهای این رشته در مقطع کارشناسی ارشد،در ایران مکاترونیک میباشد و البته خود رباتیک که در ایران هنوز وجود ندارد.
ارتباط رشته رباتیک با دیگر رشته ها
در حقیقت اگر یک مهندس رباتیک قصد نو آوری و ایجاد یک تکنولوژی را در سر بپروراند و برای مثال طرح یک ربات فوتبالسیت آدم واره را بریزد ملزوم به استفاده از دروسی که قبلا ً ،فراگرفته و یا تکمیل آنها میباشد به عبارتی باید در برنامه نویسی و تنظیم الگوریتم بهینه ،طراحی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی مورد نیاز، طراحی مکانیزم عالی و ی نقص و کار امد در ایجاد تعادل پویا مهارت کافی داشته باشد.
به خصوص در زمینه طراحی کامیپوتری مدارها ، اجزاء و از همه مهمتر برنامه نویسی در سطح بالای قرار داشته باشد تا این نیازها را برطرف کند.
بر فرض برای طراحی یک ربات آی کاوشگر باید با روشهای عایق بندی آشنا باشد و یا در یک ربات پرنده با طراحی سیستم آئرودینامیکی تا حدودی آشنایی داشته باشدو یا در تولید و ساخت ربات جنگنده، آشنا به موارد مختلف و ویژگی های مختلف آنها مثل استحکام و سبک وزنی یا انعطاف و سختی و دیگر مورد این چنینی باشد.
البته مثل دیگر رشته های میان رشته ای ارتباط های زیادی میتوان با دیگر علوم و فنون پیدا کرد که موارد فوق مربوط به رباتیک بودند که به نظر من این ارتباطات در این رشته بیشتر از دیگر رشته هاست.
دانشگاهها و موسسات دارای این رشته در خارج از ایران
United States
Brown University
Caltech
Carnegie-Mellon University
Cal Poly Pomona
Colorado School of Mines
Columbia University
Cornell University
Dartmouth College
Drexel University
Florida A&M University/FSU
Florida International University
Georgia Tech
Indiana University
Johns Hopkins University
Kansas State University
Long Beach City College
MIT
New Mexico Institute of Mining & Technology
Ohio State University
North Carolina State University
Northwestern Polytechnic University
Rice University
Stanford University
Tennessee State University
Texas A&M University
University of Arizona
UC Berkeley
UC San Diego
UC Santa Cruz
University of Cincinnati
University of Florida
University of Hawaii
University of Houston
University of Idaho
University of Maryland
University of Massachusetts, Amherst
University of Michigan, College of Engineering
University of Michigan, Ann Arbor
University of Minnesota
University of Nebraska, Lincoln
University of New Hampshire
University of New Mexico
University of Notre Dame
University of Oklahoma
University of Pennsylvania
University of Rochester
University of Southern California
University of Tennessee, Knoxville
University of Texas, Austin
University of Texas, Dallas
University of Washington, Bothell
University of Washington, Seattle
University of Wisconsin, Madison
University of Utah
U.S. Air Force Academy
Utah State University
Vanderbilt University
Virginia Tech
Wellesley University
The Harvard Robotics Laboratory
Canada
Center for Intelligent Machines, McGill University
University of Alberta
Europe
Johannes Kepler Universität, Austria
University of Leoben, Institute of Automation, Austria
The Maersk Mc-Kinney Moller Institute for Production Technology, University
Institute of Computer Science, University of Freiburg, Germany
University of Kaiserslautern, Germany
University Bonn, Germany
Utrect University, The Netherlands
University of Maribor, Institute for Robotics, Slovenia
University of Zurich, Switzerland
Luleå University of Technology, Sweden
University of Edinburgh, Scotland
Computer science, Queen Mary, University of London, UK
Southhampton University Robot Wars Team, UK
University of Plymouth, Robot Football, UK
University of Kaiserslautern
Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden
University of Stuttgart, Germany
Ruhr-Universität Bochum, Germany
Asia
Rostov State University, Russia
University of Tsukaba, Japan
Shahrood University of technology , Iran
Australia
University of New South Wales
Australia National University, Robotics Systems lab
University of Western Austrialia
صنعت رباتیک
امروزه استفاده از رباتها واتوماسیون غیر قابل انکار و معرفی شده برای تمام صنایع و کارخانه ها میباشد به طوری که کارخانه ها روز به روز به این سمت روی می آورند دلیلش هم مشخص است زیرا بازده ای بهتر و سرعت دقت کم هزینه بودن دیگر خصوصیات مورد انتظار را به ارمغان میآورد.
رباتها اولین بار در سال 1954 در صنعت به کارگرفته شدند که یک بازوی ربات یا Manipulator نام داشت که تنها 3 درجه آزادی بود.رباتهای صنعتی امروزی اکثراً همان بازوی رباتیکی هستند ولی با 6 درجه آزادی و خیلی پیشرفته تر نبست به گذشته کار میکنند رباتها در صنعت به شیوه ها و روشها و مدلهای مختلفی به کارگرفته میشوند. اما متاسفانه همانطور که خودتان میدانید، به جرات میتوان گفت ارتباط بین دانشگاه و صنعت در ایران خیلی کم و گاهی در حد صفر میباشد و این وجود دانشگاه را زیر سوال میبرد ،چرا که، اگر صنعت ،تشنه علم و نوآوری نبود پس چرا عده های به نام دانشجو به تحصیل علم میپردازند؟
این سوال را به محضر آقای دکتر زاهدی و دکتر مرادزاده تقدیم میکنم.
گستردگی علم رباتیک
همان طور که در ارتباط این رشته با دیگر رشته ها ذکر شد برای فعالیت و نوآوری و تحقیق و پیشرفت به جرات میتوان گفت یکی از وسیع ترین شاخه های فنی مهندسی،رشته مهندسی رباتیک میباشد.
برای اثبات این حقیقت کلمه robotic یا RoboticEngineering را در اینترنت جستجو کنید و یا نگاهی با تاملبه حضور رباتها در رشته ها و مکانهای مختلف بیاندازید.
برای مثال رباتی را معرفی میکنم که ارتباط بسیار کمی با رشته های فنی مهندسی و علوم پایه دارد،ربات جراح تحت فرمان پزشک جراح در اتاق عمل با حضور مستقیم پزشک و یا غیر مستقیم و با کمک اینترنت ،نمودی از پیشرفت این رشته است که بسیار مفید و حیاتی میباشد.تصور کنید رباتی را که شما طراحی کرده اید وسیله ای برای نجات یک بیمارو بهبودی وی شده است که قطعاَ لذت موفقیت آنفخستگی زحمتتان را از بین میبرد.
نمونه ی بارز دیگر گستردگی علم رباتیک، که بسیار مورد توجه کشورهای مختلف مثل ژاپن،کره،آمریکا و ایران و چند کشور دیگر میباشد،رباتهایامداد و نجات هستنند که یاری رسان گروه امداد در حوادث غیر قابل پیش بینی میباشد.به هر حال این گرایش از رباتیک آن قدر اهمیت داشته است که مسابقاتی تحت عنوان شبیه سازی امداد و نجات در روبوکاپ برگزار میگردد.
وظیفه اصلی رباتهای امداد رسان پیدا کردن مصدومین و اعلام مکان آنها به سرور میباشد.
رباتها در پروژه های JPL شرکت فضایی NASA نقش مهمی دارند از جمله آنها Spriteو Sojourner می باشد.این نیز استفاده دیگری از رباتیک میباشد .
مصارف رباتها در همه ابعاد زندگی انسان به سرعت در حال گسترش است تا کارهای سخت و خطرناک را به جای انسان انجام دهند مثل بررسی وضعیت داخلی راکتورها هسته ای که یک ربات هیچ گاه تحت تاثیر تشعشعات رادیو اکتیو قرار نمیگیرد و این یک جایگزینی خوب و مفید رباتها میباشد.
نیاز کارخانه ها و صنایع جهان و آینده شغلی
در ابتدا باید ذکر کنم که بازار شغلی این رشته در ایران اشباع نشده است چرا که تا این لحظه هیچ مهندس رباتیکی فارغ التحصیل نشده است (در ایران)، که احتمالا ً تا ماه دیگراولین فارغ التحصیل این رشته وارد جامعه شود و به امید خدا ،اکثراً جذب کارخانه ها خواهند شد زیرا هزینه یک مهندس رباتیک ایرانی خیلی پایین تر از و به صرفه تر از خارجی میباشد و یا استخدام چند مهندس مختلف نیز هزینه بر است و یا افراد توانا در بر طرف کردن نیازهای رباتیکی کارخانه ها نیز که خیلی خیلی کم هستنند ، دستمزد بالا دریافت کرده و شاید به اندازه یک فارغ التحصیل این رشته نیز مهارت کافی و مطالعه و توانایی نداشته باشند.
کارخانه های دارای ربات های صنعتی وخطوط اتوماسیون و به خصوص بازوهای رباتیک اولین کارخانه ها در چذب نیروی پرسنلی در این رشته اند و در اولویت اول این کارخانه ها مربوط به صنایع ماشین سازی و سپس شرکت های تولید کننده تراشه های سیلیکونی والکترونیکی میباشند ،از جمله این کارخانه ها در ایران که دارای خطوط اتوماسیون و یا بازوهای رباتی و یا دیگر رباتهای صنعتی هستند، میتوان نام برد به شرح زیر است: کارخانه ماشین سازی ایران خودرو،ماشین سازی سایپا،کاشی سمنان،کاشی یزد،تراکتور سازی تبریز،کیش خودرو،رب تبرک،کنستانتره شاهرود و چندین کارخانه دیگر که اکثرا ماشین سازی هستنند را میتوان نام برد.
رباتیک و ربات در ایران
در زمینه تولید ربات هنوز کسی در ایران چیزی نشنیده است، مگر تعمیر و بازسازی رباتهای وارداتی تنها بخش ،ساخت ربات ،برای مسابقات رباتیک میماند که باید خدمتان عرض کنم تیم های ایرانی کم ترین حضور را دارند آنهم بدلیل هزینه قابل توجه ساخت میباشد که نبود حمایت دانشگاه ها چه مالی و چه هر چیز دیگری ،نبود پشتیبان تبلیغاتی که الته این مورد در حال حاضر به جرات میتوان گفت یکی از قویترین کشورها در مسابقات روبوکاپ در بخش شبیه سازی امداد و نجات و شبیه سازی فوتبال ،ایران میباشد.شاید علت امتناع فعالان رباتیک در بخش های دیگر کم هزینه بودن این رشته باشد و متاسفانه علت آن در اکثر مواقع پولی است.جالب است بدانید در مسابقات برمن آلمان که 24 خرداد برگزار شد اکثر تیم های شرکت کننده در بخش شبیه سازی رباتهای امداد و نجات ایرانی بودند.به هر حال هرچه مشکل بزرگ باشد چه مالی و چه ... ، خدای ما بزرگتر است و ما را در استفتده از توانایی خودمان یاری میرساند. در مورد ایران البته با توجه به تمام مطالب بیان شده در مورد ایران جای امید واری است که اکثر کارخانه ها و صاحبان صنایع بر اساس دلایل مختلف مثل رقابت روز به روز به سمت استفاده از ربات روی آورده اند و این موضوع دلیلی بر وجود و حتی رشد بسیار چشم گیر بازار شغلی این رشته دارد.
رباتیک و ربات در ایران
مسلما در طراحی یک ربات و یا ساخت اجزا مکانیکی یک ربات ،ساخت مدارهای الکتیکی و الکترونیکی ، برنامه نویسی و شبیه سازی کامل عملکرد ربات از جنبه های توانایی مورد انتظار میباشددر راستای همین موارد میتوان به مدیریت پروژه های رباتیکی ،نظارت مهندسی و مهندس ناظر و دیگر موارد مربوطه اشاره کرد.داوری مسابقات رباتیک را نیز میتوان در فعالیتی حاشیه ای بر شمرد.
شاید برایتان این سوال پیش آید که چرا گاهی مدیریت یک ربات در ایران به یک مهندس از رشته دیگری داده میشود در پاسخ همانطور که ذکر شد هنوز فارغ التحصیل این رشته وجود ندارد مگر تا یک ماه بعد، ودیگر این که حتی با وجود آنها در صنعت نیز همچنین این اتفاق می افتد باید به این نکته توجه داشت که گاهی تجربه یک فرد ارزشمند تر از تحصیلات دانشگاهی باشد البته در مواردی خاص، این دلیل بسیاری از نامنظمی ها در وضعیت استخدامی کشور است. حال شما فرض کنید یک فارغ التحصیل اگر تجربه را نیز به افتخارات خود بیافزاید آینده شغلی به مراتب ایده آل تر در انتظار اوست در همان تخصص وی که این حالت باید برای همه همینطور باشد.
چشم انداری از رباتیک
شهری را تصور کنید که رباتها در اکثر فعالیت های انسانی و بشری کمک رسان بشر شده اند.به یقین که نگاهی با کمی دورنگری و کمی بزرگ نمایی از آینده این رشته بسیار نگران کننده و شاید خطرناک باشد.تصور این که رباتی شما را در یک معمله بفریبد و یا رباتی که دارای احساس و اندیشه و جماعاتی رباتی که بر سر مسایل مورد نظر شان مثل کم توجهی به آنها شروع به شورش کنند و دیگر موارد که اکنون خنده دار و در باطن نگران کننده است.
ابته مفید بودن ساخته دست بشر در درجه اول قرار میگیرد در راستای همین مطالب بد نیست نگاهی با تامل و جدی به فیلم "مرد 200 ساله" بیاندازید که به تصور شما کمک میکند.
دانشگاه صنعتی شاهرود و رباتیک
در مهر ماه سال یک هزار و سیصد و هشتاد و یک در دانشگاه صنعتی شارود اولین پذیرش در رشته مهندسی رباتیک در مقطع کارشناسی اغاز شد. آغازی با انگیزه های فراوان دانشجویان و اساتید آن .آغازی با چشم اندازی چند ساله در کشور با هدیف تولید علم در این زمینه و پرورش دانشجویان در رشته رباتیک.
همانند تمام دانشگاه ها در ایران و خارج از ایران با تاسیس یک رشته در یک دانشگاه مخصوصا ً یک رشته میان رشته ای باشد قطعا دانشگاه با مشکلات مواجه خواهد شد که ابته تا کنون پیشرفت بسیار چشم گیری در حل مشکلات و افزایش سطح علمی آن شده است.
اما اگر مشکلی وجود نداشته باشد آیا کسی در جهت رفع مانع تلاش خواهد کرد که سبب از بین رفتن مشکلات بعدی و نتیجه پایانی پیشرفت و ارتقاسطح علمی بشود. به هر حال پیشرفت خوبی دیده میشود آینده روشنی در انتظار دانشجویان رباتیک دیده میشود.
از جمله برنامهای دانشگاه در راستای اهداف رباتیک را بدین شرح است.
کلاسهای مقدماتی رباتیک برای ورودی های هر سال که مدرسان آنها دانشجویان رباتیک هستند که در مسابقات مختلف رتبه میآورند.
کلاسهای پیشرفته رباتیک و کلاسهای پیشرفته الکترونیک که باز هم مدرسان رباتیکی دارد بر خلاف وجود دانشجویان ارشد الکترونیک کنترل قدرت و دکتری کنترل، جلسات هفتگی با محوریت رباتیک و موضوعات مربوطه و کلاسها و جلسات و برنامه های فوق برنامه دیگری که مدیریت اکثر آنها با رباتیکی هاست.لازم به ذکر است که دو اتاق یکی آزمایشگاه رباتیک و اتاق پروژه رباتیک که درب آن بر روی رباتیک ها برای طراحی و ساخت باز است.
چند ربات آموزشی نیز از موسسات اروپایی از طرف دانشگاه خریداری شده است که برای مصارف آموزشی استفاده میشود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]