20 دقیقه پیاده روی روزانه ضامن سلامت شما
تعداد زیادی از پزشکان مشوق هر نوع پیاده روی هستند، پیاده روی امکان بیماریهای قلبی را کاهش میدهد و میتواند راه مطمئنی برای حفظ تناسب اندام و در نتیجه سلامتی بیشتر شود. دیگر اینکه پیاده روی کاری است آسان که میتوانید برایش به راحتی برنامه ریزی کنید و این برنامه را ادامه دهید. در اینجا به چند نکته که شما را در مسیر صحیح قرار میدهند اشاره میکنیم:
▪ چه بپوشیم
۱) از یک جفت کفش راحت و کاملا اندازه شروع میکنیم. یک فروشگاه مطمئن کفش ورزشی میتواند به شما در انتخاب کفش مناسب کمک کند.توجه کنید که کفش کف طبی متناسب با گودی کف پا و کنارههایی محکم داشته باشد. از آنجایی که معمولا یک پا کمی بزرگتر از پای دیگر است،کفش خود را
متناسب با اندازه پای بزرگتر خود انتخاب کنید.
۲) جورابهایی را انتخاب کنید که بیشتر میپسندید،ممکن است شما جورابهایی با بافت متراکم و ضخیم انتخاب کنید که چسبان هستند و از میزان اصطکاک پا و کفش کم میکنند و یا نوع نازک که جاذب رطوبت هستند ویا نوع نخی را ترجیح دهید.
۳) لباسهای آزاد و راحت بپوشید و اگر هوا سرد است به جای یک پوشش ضخیم از چند پوشش نازک و سبک استفاده کنید تا بتوانید پس از گرم شدن از تعداد آنها کم کنید.
● چگونه شروع کنیم تا بتوانیم ادامه دهیم
۱) با یک میزان متناسب و نسبتا کوتاه شروع کنید.برای مثال ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با سرعت متوسط راه بروید.
۲) پیاده روی شما باید شامل سه بخش باشد: گرم کردن، طی کردن مسافت مورد نظر و حرکات پایانی برای خنک کردن بدن.
۳) برای گرم شدن : ۵ دقیقه اول را با سرعت کم،در حدود نصف سرعت عادی خودتان راه بروید. بعد مکث کنید و مقداری حرکات کششی انجام دهید. تمرکز حرکاتتان روی مچ پا رانها و پشت ساق پا باشد.این کار موجب نرمی و انعطاف پذیری ماهیچه هایتان میشود.اما توجه کنید که این کار تنها در صورتی مفید است که بدنتان را گرم کرده باشید.کششها باید آرام و با مکث باشد و فشار بیش از حد بر ماهیچه ها وارد نکند.
۴) پس از حرکات کششی با سرعت عادی شروع به راه رفتن کنید.سرعت و مسافت پیاده روی باید متناسب با سن و شرایط عمومی بدنتان باشد.هرگز از حد تعادل خارج نشوید. زمانی که قادر باشید بدون تنگی نفس هنگام راه رفتن گفتگو کنید،از سرعت مناسب خارج نشده اید.
۵) شانه های خود را عقب نگه دارید و عضلات خود را آزاد کنید.بگذارید دستهایتان آزادانه در کنارتان تاب بخورند.
۶) قدمهای خود را به صورت پاشنه – پنجه بردارید. کف پا را بر زمین نکوبید.
۷) گامهای منظم بردارید تا سرعتتان یکنواخت باشد.
۸) در ۵ دقیقه آخر پیاده روی، به تدریج گامهایتان را کوتاه و سرعتتان را کم کنید تا به سرعت اولیه زمان گرم کردن برسید. پیاده روی خود را با تعدادی حرکت کششی تمام کنید. این کار ماهیچه ها را از انقباض خارج کرده و ضربان قلب را به حالت طبیعی برمیگرداند.
● انتخاب سرعت مناسب
۱) به تدریج، برای مثال در طول یک هفته، ۵ دقیقه به زمان پیاده روی خود اضافه کنید.حرکات کششی را هرگز حذف نکنید.
۲) هنگامی که زمان پیاده روی شما به ۳۰ دقیقه یا بیشتر رسید، سعی کنید مسافت حرکت خود را در همین چهارچوب زمانی افزایش دهید .
۳) برای بدست آوردن بهترین نتیجه، حداقل ۴ مرتبه در هفته و هربار به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر پیاده روی کنید.
۴) از هر فرصتی برای بیشتر راه رفتن استفاده کنید، حتا اگر در این حد باشد که در مدت پخش تبلیغات از تلویزیون از جای خود بلند شوید و کاری انجام دهید.(یادتان باشد که این کار رفتن به سراغ یخچال نباشد!)
● چگونه از صدمات احتمالی پیشگیری کنیم
۱) عدم ثبات یکی از دلایل اصلی بروز صدمات بدنی در ورزش است. کلید موفقیت در افزایش تدریجی شدت و مقدار (زمان و مسافت) است. امکان اینکه در جلسه اول پیاده روی در ماهیچه های خود احساس کوفتگی کنید وجود دارد و کاملا طبیعی است و در عرض ۴۸ ۲۴ ساعت برطرف میشود.
۲) مراقب باشید که زودتر از زمان مناسب زمان،سرعت و مسافت پیاده روی خود را افزایش ندهید.
۳) اگربرای مدت چند هفته به دلیلی موفق به پیاده روی نشدید، انتظار نداشته باشید که بتوانید با همان سرعت و قدرت قبل ادامه دهید، طبعا مدتی زمان برای بازگشت به حالت قبل لازم است.
۴) در صورتی که پاشنه کفشهایتان ساییده شده است، بخصوص اگر این ساییدگی نا منظم است، باید به فکر تهیه کفش جدید باشید.
پیاده روی مزایای بیشماری دارد:
۱) قلب شما را سالم نگه میدارد. فعالیتهای بدنی موجب کاهش فشار خون بالا شده و میزان کلسترول "مفید" را در خون افزایش می دهد که خود عاملی برای جلوگیری از حمله قلبی است. داشتن اندام مناسب خطر ابتلا به دیابت، سکته قلبی و فشار خون بالا را کاهش میدهد.
۲) انرژی شما را افزایش میدهد. پیاده روی قابلیتهای شما را در انجام کارهای روزانه و مقابله با تنشهای روحی افزایش میدهد.
۳) به خوابیدن شما کمک میکند. اگر از بیخوابی رنج میبرید، پیاده روی کمک بزرگی برای داشتن یک خواب راحت و بدون تنش است.
۴) استخوانهای شما را سالم نگه میدارد. ییاده روی از پوکی استخوان جلوگیری میکند و اصولا هر ورزشی که موجب مقاومت بدن در برابر نیروی جاذبه شود، در استحکام استخوانها بسیار موثر است. یک نکته مهم اگر بالای ۴۰ سال سن دارید و قبلا هرگز ورزش نکرده اید، حتما قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش مدرن محصول لیبرالیسم
یکی از عمده ترین راه های تصرف قلبها گسترش در جهان امروز، ورزش مدرن است. ورزش مدرن به عنوان محصول تفکر لیبرالیسم، بیش از آنکه در راستای تربیت جسمی جلوه گر باشد، یک صنعت تجاری قلمداد می شود.
در طول تاریخ فعالیت های ورزشی عمدتاً به منظورحفظ تندرستی و سرگرمی بشمار می رفتند اما در طول قرن بیستم و همراه با گسترش مدرنیته، با ورود دو عنصر رسانه و اقتصاد ماهیت ورزش به کلی دگرگون شده و به ورزشی مدرن تبدیل شد و همراه با گسترش آن موجب توده گیر شدن و پر رنگ تر شدن نقش آن در زندگی مردم شده است.
با توجه به ایده جان لاک در لیبرالیسم با موضوعیت نظریه بازار آزاد و با هدف دسترسی آزاد به رقابت و اعطای پاداش در قبال عملکرد، ورزش مدرن نیز به عنوان محصول تفکر لیبرالیسم دارای اصل ورود آزاد ورزشکاران به محیط ورزش و به و ارائه مهارتها و هنرهای فردی در برابر دیگران در شرایط مساوی می باشد که بر اساس مقررات پیش بینی شده، ورزشکاران پاداشی را متناسب با عملکرد خود دریافت خواهند کرد(۱).
بعضی از فیلسوفان بر این اعتقادند که ورزش مدرن به دلیل ماهیت لیبرالی خود از بسیاری جهات می تواند یک الگوی کاملی برای دستیابی به جامعه ای با تفکر لیبرال دموکراسی باشد زیرا انسانها به غیر از زمین ورزش از فرصت مناسبتری برخوردار نیستند تا بتوانند به طور آزادانه مهارت های خود را در معرض نمایش قرار دهند و پاداشی متناسب با آن دریافت کنند. به همین دلیل مطالعات امروز به سمتی می رود که ورزش مدرن به عنوان الگو در سیستم قضایی کشور قرار گیرد. چراکه محققان بر این باورند که سیستم پاداش در ورزش مدرن کارامدتر و سریعتر و آسان تر است. این بدان معناست که زمانی که ورزشکاری پیروز می شود در آن لحظه خوشحال است و به همین نحو نیز زمانی که شکست می خورد غمگین خواهد شد و از این حیث که مزد هر فردی متناسب و بلافاصله بعد از عملکردش به او داده می شود دارای مزایایی ویژه ای در نظام عدالت و انصاف است(۲).
تفاوتهای فاحشی میان ورزش مدرن با ورزش سنتی وجود دارد. ویژگی اصلی در ورزش سنتی جدای از تقویت قوای جسمانی، تعلیم و تربیت از طریق ورزش می باشد اما ورزش مدرن بیش از آنکه در راستای تربیت جسمی جلوه گر باشد، یک صنعت تجاری قلمداد می شود. به تعبیر برخی از جامعه شناسان ورزشی، تجاری شدن ورزش نشان از تلاش و جستجوی نظام سرمایه داری برای پیدا کردن عرصه ای دیگر است که در آن تولید سود و انباشت سرمایه امکان پذیر است”.ژان ماری بروم “ اندیشمند فرانسوی اشاره دارد که ورزش بین المللی و مدرن پدیده ای امپریالیستی است. به نظر وی، ورزش مدرن به گونه ای مستقیم با منافع سرمایه داران امپریالیست پیوند دارد.
وی با اشاره به پیوند میان بازی های المپیک با اتحادیه های تجاری، اذعان می نماید که ورزش به منزلة فعالیتی که وجه مشخصة جامعة صنعتی بورژوا است، بازتاب محضِ نظام سرمایه داری است. همچنین ”یان تیلور“ نیز با تاکید بر ماهیت لیبرالیستی ورزش مدرن اشاره دارد که به طور مثال ورزش فوتبال، ورزش طبقة کارگر بوده است و طرفداران آن از طریق دموکراسی مشارکتی احساس تعلق خود به باشگاه را متبلور می کردند. به تدریج مدیران باشگاه ها این احساس تعلق عمیق را نادیده گرفتند و به سمت مشتریان و حامیان پردرآمدتر روی آوردند. به این ترتیب نقش باشگاههای محلی در ابعاد اجتماعی کاهش یافت و فعالیت این باشگاه ها بیشتر به سوی فعالیتهای تجاری و جذب تماشاگر سوق پیدا کرد.
نشانه های این تغییر رویه را می توان در شهری کردن، تماشاگر پسندکردن، حرفه ای کردن(پرداخت دستمزدهای بالا) ورزش فوتبال متجلی دانست. در واقع، تیمهای فوتبال دیگر به طرفداران سنتی تعلق نداشتند، بازیکنان دستمزدهای بالا می گرفتند، مالکان باشگاهها را افراد ثروتمند تشکیل می دادند و محدوده ی عملکرد تیم ها از حالت محلی به بین المللی تغییر یافت. در چنین حالتی، طرفداران باشگاهها که عمدتاً از طبقه پایین جامعه بودند به تدریج احساس کردند که دیگر جزو باشگاه نیستند و کنترل موثری بر سرنوشت "تیمهایشان" ندارند. تیلور این فرایند را که به زاویه رفتن سوسیالیسم می انجامد را بورژوایی شدن فوتبال می داند(۳).
شکل گیری جریان اقتصادی در ورزش مدرن با رونق گرفتن بازار نقل و انتقالات بازیکنان و مربیان حرفه ای، خرید و فروش حق پخش تلویزیونی بازی های ورزشی، تبلیغات تجاری گسترده در جریان بازی ها و سرمایه گذاری کلان در حمایت از تیم های ورزشی، همگی بر ماهیت لیبرالی ورزش مدرن حکایت دارد. انگیزه بسیاری از دولت ها در جهان برای حمایت از ورزش جدای از کسب درآمد هنگفت و جذب توریسم ورزشی این بود که موفقیت در عرصه ورزش می تواند منجر به کسب اعتبار و حیثیت در عرصه بیت الملل شود. از این حیث بود که حتی کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی مانند چین نیز برای پیروزی در میدان های ورزشی سرمایه گذاری های چشم گیری به عمل آوردند.
با گسترش حوزه ورزش مدرن، سیاست بین الملل به عنوان منبع تاثیرگذار در سیاست داخلی کشورهای جهان مطرح شد به گونه ای که روند تحولات خارجی به عنوان یک تحمیل برای سیاست گذاری داخلی تبدیل می شود. کمرنگ شدن نقش دولت در کنترل گردش مالی و اقتصادی ورزش و تاثیرات آن در اقتصاد و فرهنگ کشورهای سوسیالیستی و کمونیستی به ویژه با توجه به ماهیت لیبرالی ورزش مدرن، زمینه ای را برای ترویج تفکر لیبرالیستی در این کشورها به وجود آورد.
با توجه به سیر تحولات استعمار که در شیوه کلاسیک به صورت حکومت مستقیم انجام می گرفت. این فرایند در استعمار نو با گماردن حکام دست نشانده و یا تصرف بازارهای اقتصادی کشور مستعمره پیش رفت، اما در عصر جدید استعمار فرانو، قلبها و مغزها را تصرف می کند و یکی از عمده ترین راه های تصرف قلبها گسترش ورزش مدرن در جهان امروز است به طوری که آخرین نسخه رهایی بخش غرب برای جهان که "لیبرال دموکراسی" است به مثابه ویروسی می ماند که از طریق ورزش مدرن بارگیری می شود و اشاعه و بسط آن در فرایند پروژه غربی سازی جهان توسط غرب موجب آلوده شدن جهان به این ویروس خواهد شد.
کاهش درد آرتروز با تمرینات ورزشی
این بیماران اگر بعد از اتمام درمان، تمرینات فیزیوتراپی ر ا ادامه دهند درد کمتری خواهند داشت.
طبق یک پژوهش هلندی هنگامی که بیماران دارای آرتروز زانو مفصل ران( oa) ،توصیه های پزشکشان مبنی بر ادامه فعالیت های ورزشی کلی نظیر پیاده روی و یا یک زندگی با فعالیت های بدنی خوب را ادامه دهند موجب تقویت قدرت ماهیچه های آنها و افزایش دامنه حرکت و ابراز درد کمتر در آنها می شود. فعالیت های بدنی باعث تقویت اثرات درازمدت درمان تحت نظر قبلی آنها می شود. تیم تحقیقاتی با مدیریت مارتیژن فیسترز از دانشگاه پزشکی اوترشت هلند و موسسه تحقیقاتی سلامت هلند با بررسی ۱۵۰ بیمار دارای آرتروز زانو مفصل ران(oa) برای ۵ سال بر روی چگونگی بهبود این بیماران بعد از درمان های انجام شده مطالعه کردند. نرمش های مفید صبحگاهیبهتر است تمرینات کششی را به صورت مرتب از پایین به بالا یا از بالا به پایین انجام دهید تا دچار سردرگمی در عضلات نشوید که در اینجا از پایین به بالا به طرح کردن تمرینات پرداخته شده است. این حرکات بسیار ساده هستند و بدون هیچ وسیله ای امکان پذیر هستند. این تمرین ها برای آغاز انجام ورزش های مختلف و نرمش های صبح گاهی بسیار مفید است.
عضلات مفصل مچ پادر مقابل دیوار، حالت قائم در دو یا سه قدم از آن بایستید. با کمک دست ها از متمایل شدن به طرف دیوار جلوگیری کنید. یک پایتان را به طرف جلو خم کنید و پای دیگرتان را راست نگه دارید و به آرامی در مقابل دیوار تکیه دهید. پای عقبتان را در پایین هم سطح و موازی با ران ها نگه دارید. همراه با عمل بازدم، پاشنه پای عقب را از زمین بلند کنید و وزنتان را روی سینه منتقل کنید. سپس پای عقب را با پای جلو عوض کنید.
● عضلات پایین پا
الف) به حالت قائم بایستید به طوری که پشت و پاشنه های پا، هم سطح در مقابل دیوار قرار گیرد. (بدن شما به دیوار کاملا بچسبد) پا را یک یا دو قدم دور از دیوار قرار دهید و پا و مچ ها را به طرف داخل بچرخانید. همراه با عمل بازدم به آرامی خم شوید.
ب) به حالت قائم در چهار یا پنج قدمی از یک دیوار بایستید. پا را در همانجا نگه دارید و با دست به دیوار تکیه دهید بدون اینکه تعادل بین سر، گردن، مهره ها، لگن، پا ها و مچ به هم بخورد. (همگی در یک راستا باشند) هر دو پاشنه را بالا ببرید و سپس نزدیک به هم و موازی با لگن نگاه دارید.همراه با عمل بازدم بازوها را خم کنید و سینه را به طرف دیوار حرکت دهید. سپس پاشنه ها را به سمت پایین فشار دهید.
● عضلات خلفی ران
الف) به حالت قائم بایستید و یک پایتان را کمی بالا بیاورید و آنگاه پا را روی یک سطح بلندی در یک ارتفاع مناسب و راحت قرار دهید. همراه با عمل بازدم هر دو پا را به حالت کشیده نگاه دارید. قسمت بالا تنه را صاف کنید و از ناحیه کمر به جلو خم شوید و تنه را روی ران که بالا آمده است پایین بیاورید. برای کم شدن تنش ایجاد شده در گروه عضلات همسترینگ (عضلات ناحیه پشت ران که تحت کشش و فشار است) عضله چهار سر ران خود (عضله روی ران، بالای زانو) را منقیض کنید.
ب) به حالت قائم بایستید و پا ها را نزدیک به هم قرار دهید. همراه با عمل بازدم پاها را راست نگه دارید و سپس قسمت بالای بالا تنه را صاف کنید و از ناحیه کمر به جلو خم شوید و انگشتان خود را لمس کنید. همراه با عمل بازدم زمانی که خواستید به وضعیت قائم برگردید زانو ها را خم و بالا تنه را خم کنید و سپس به وضعیت قائم برگردید. به خاطر داشته باشید که هر دو پای شما باید صاف و کشیده باشد.
عضلات نزدیک کننده های رانیبه حالت قائم روی زمین بشیند در حالی که پاها کاملا کشیده باشند.پا ها را تا جایی که ممکن است از هم باز کنید. همراه با عمل بازدم تنه را بچرخانید و بالا تنه را به روی پای چپ و سپس راست نزدیک کنید. و قسمت پایین بالا تنه و پا ها را راست نگه دارید. بر روی نگاه داشتن پشت خود و صاف بودن پا ها و قرار داشتن پاشنه های پا بر روی زمین تمرکز کنید.
عضلات چهار سر رانیصاف بایستید و یک سطح مانند دیوار را برای حفظ تعادل نگه دارید. یک زانو را خم کرده و پاشنه یک پا را بالا بیاورید و آن را نزدیک باسن نگه دارید. همراه با انجام عمل بازدم پاشنه پا را به طرف باسن بکشید و به صورت ضربدری پای خم شده را پشت پای تکیه گاه (پشت قسمت مخالف باسن) ببرید و بدون آنکه فشار بیش از حدی به زانو وارد کنید پاشنه پا را به طرف باسن بکشید.
یک جفت کفش ورزشی و کمی انگیزه!؟
انجام فعالیت فیزیکی منظم جزء مهمی از یک شیوه زندگی سالم محسوب می شود و ثابت شده که طول عمر را افزایش می دهد و به طور کلی کیفیت زندگی را بهبود می بخشد...
اخیرا این موضوع دوباره به وسیله محققان مورد تاکید قرار می گیرد که فعالیت فیزیکی با مزایای گسترده جسمی و ذهنی برای همگان همراه است. این مسایل همواره از سوی پزشکان به بیماران گوشزد می شود، اما به رغم تمامی توصیه های علمی، شاید چندان خود پزشکان پایبند به انجام مرتب فعالیت های ورزشی نباشند و همچنان زندگی بدون تحرکی را سپری کنند.
بنابراین شاید وقت آن رسیده باشد که توصیه های خودمان را برای خود نیز به مرحله اجرا درآوریم و آنها را جدی بگیریم. باید خودمان را تشویق کنیم و به خود انگیزه دهیم تا حداقل ۳ تا ۵ روز در هفته و به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه (یعنی حداقل زمان ممکن) ورزش کنیم. البته شاید قبل از شروع، داشتن یک برنامه منظم و مشورت با همکاران متخصص در این زمینه، به ما کمک کند تا با توجه به نوع ورزشی که به آن نیاز داریم و شدت، میزان و مدت آن، به بهترین نتیجه ممکن دست یابیم. بنابراین یک نسخه ورزشی می تواند نیاز ما را در این زمینه برطرف کند.
● همین حالا شروع کنید
شروع یک برنامه ورزشی می تواند مانند یک وظیفه دلهره آور باشد، اما به یاد داشته باشید که هدف اصلی شما، ارتقای سلامتی تان با توصیه به انجام فعالیت فیزیکی است: ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط، حداقل ۵ روز در هفته یا فعالیت فیزیکی شدید، حداقل به مدت ۳ روز در هفته و همچنین انجام تمرین های قدرتی، حداقل ۲ بار در هفته.
فعالیتی را انتخاب کنید که از آن لذت ببرید، مانند شنا، دوچرخه سواری یا بازی بسکتبال با دوستان. اگر به انجام فعالیت هایی نیاز دارید که شما را با انگیزه نگه دارد، ترکیبی از چند ورزش مورد علاقه تان را انجام دهید. فعالیت فیزیکی می تواند از طریق طیف گسترده ای از ورزش ها انجام شود و فقط در دویدن خلاصه نمی شود. پیاده روی، یک انتخاب خوب به عنوان ورزشی با شدت متوسط است.
لازم به ذکر است که طبق تعاریف جدید، فعالیت فیزیکی با شدت متوسط به صورت انجام ورزش حداقل به مدت ۵ روز در هفته تعریف می شود و درواقع، تعریف قبلی که فرد ترجیحا در تمام روزهای هفته باید به فعالیت بپردازد، تغییر کرده است.
همچنین در دستورالعمل های جدید به این نکته اشاره شده که «هرچه بیشتر، بهتر»، زیرا هرچه بیشتر نسبت به حداقل فعالیت، ورزش کنید، از سلامتی بیشتری برخوردار خواهید شد. با انجام فعالیت بیشتر، شما از حالت بی حرکتی خارج خواهید شد و از شر بیماری های مزمن، خلاص. متخصصان معتقدند شما می توانید ۳۰ دقیقه ورزش روزانه تان را در دوره های ۱۰ دقیقه ای انجام دهید، اما واقعا این دوره ها نباید از ۱۰ دقیقه کمتر شوند.
● مزایای ورزش
در سال های اخیر، بررسی های زیادی به مزایای قابل توجه ورزش و داشتن فعالیت فیزیکی بر سلامتی و کیفیت زندگی افراد پرداخته اند و بر کسی پوشیده نیست که منافع آن بر همه جنبه های یک زندگی سالم تاثیرگذار است. به عنوان نمونه کاهش تمامی علل مرگ ومیر، بهبود وضعیت قلبی عروقی، کاهش متوسط خطر ابتلا به سرطان، کاهش خطر ابتلا به دیابت خصوصا نوع ۲، کم کردن ریسک پرفشاری خون، پوکی استخوان، دیس لیپیدمی و چاقی، بهبود وضعیت سلامت ذهنی و داشتن مزایای اقتصادی برای خانواده و جامعه از جمله این موارد است.
در حال حاضر، دستورالعمل های متفاوتی از سوی بعضی سازمان ها و انجمن ها منتشر می شود که در آنها کیفیت و کمیت انجام ورزش را برای پیشرفت و نگهداشت سلامت و تغییرپذیری سیستم های قلبی عروقی و عضلانی اسکلتی توضیح می دهند.
در این مقاله سعی بر آن است تا این توصیه ها را به تفکیک مورد بحث قرار دهیم که شامل شدت، تواتر، طول دوره و نوع فعالیت ورزشی است.
● خصوصیات یک ورزش مطلوب
▪ تواتر: انجام فعالیت فیزیکی به مدت ۳ تا ۵ بار در هفته، توصیه ای جدی است. نشان داده شده که VO۲max با تکرار ورزش، افزایش پیدا می کند و وقتی تواتر انجام ورزش به بیش از ۳ بار در هفته برسد، به سطح ثابتی خواهد رسید. پیشرفت بیشتر در VO۲max که با انجام ورزش بیش از ۵ بار در هفته به دست می آید، ناچیز است.شدت/طول دوره: شدت مطلوب برای یک حرکت ورزشی ایده آل، رسیدن به تعداد ضربان قلب، معادل ۶۵ تا ۹۰ درصد حداکثر تعداد ضربان قلب یا رسیدن به ۵۰ تا ۸۵ درصد حداکثر دریافت اکسیژن یا حداکثر ذخیره تعداد ضربان قلب است. اگر ایروبیک کار می کنید، انجام آن به مدت ۲۰ تا ۶۰ دقیقه به طور مداوم مطلوب است. هدف نهایی، سوزاندن ۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوکالری در هفته است.نوع فعالیت: هر فعالیتی که گروه بزرگی از عضلات را به طور مداوم و ریتمیک به کار گیرد، مانند راه رفتن، دویدن، دوچرخه سواری، شنا، اسکیت و فعالیت های مقاومتی مختلف، هدف مطلوب ما هستند. فعالیت های مقاومتی: شدت متوسط فعالیت برای پیشرفت و نگهداشت وزن بدون چربی کافی است. مجموعه ای از ۸ تا ۱۲ نوع ورزش که گروه بزرگی از عضلات را درگیر می کند، به مدت ۲ تا ۳ روز در هفته، برای شما مناسب به نظر می رسند. افراد زیر ۵۰ سال باید هر ورزش را ۸ تا ۱۲ بار کامل انجام دهند و برای افراد بالای ۵۰ سال، ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار مطلوب بوده یا تا حدی که خستگی عارض شود.
● چند توصیه ساده، اما کارساز!
اینکه چقدر سرتان شلوغ است، ممانعت های خانوادگی و دیگر بهانه هایی که همه ما می توانیم داشته باشیم، اغلب برنامه ریزی ورزشی مان را با مشکل مواجه می کند، اما شاید توجه به بعضی نکات ما را در این راه ثابت قدم تر کند تا ورزش، جزیی جدایی ناپذیر از زندگی ما شود:ورزش مورد نظر خود را در دوره های کوتاه مدت انجام دهید: تحقیقات نشان داده که فعالیت فیزیکی با شدت متوسط می تواند در هر زمانی از طول روز در یک دوره ۱۰ دقیقه ای انجام شود که معادل ورزش های کششی است که ۳۰ دقیقه انجام می شوند. این روش برای تلاش جهت منطبق کردن فعالیت فیزیکی با یک زندگی پرمشغله مفید است.مخلوط کنید: ترکیب فعالیت های فیزیکی با شدت متوسط و شدید با هم روش مناسبی است. به عنوان نمونه می توانید برای مدت ۳۰ دقیقه، دو بار در هفته سریع بدوید و دو روز دیگر را با شدت بیشتری بدوید.برنامه خود را تنظیم کنید: شاید برای شما آسان تر باشد که در ساعت ناهارتان، بدوید یا شاید پس از شام به پیاده روی بروید. کلید این مساله اینجاست که شما روز و زمان خاصی را برای ورزش اختصاص ندهید تا خود را مقید کنید. فقط آن را مانند هر چیز حیاتی دیگری، جزیی از برنامه منظم روزانه خود قرار دهید.نیازی به انجام ورزش های پرهزینه نیست: واقعا لازم نیست خود را درگیر باشگاه ها و ورزشگاه های پرهزینه کنید تا ورزشی انجام داده باشید. یک جفت کفش ورزشی و مقداری انگیزه، تمام چیزی است که شما برای کمی فعال تر بودن و زندگی سالم تر داشتن به آنها نیاز دارید.ورزش را به یکی از امور واجب خانواده خود تبدیل کنید: همسر و فرزندان خود یا یک دوست را با خود همراه کنید تا کمی خوشی به فعالیت خود اضافه کرده باشید. این روش برای تشویق فرزندان تان به انجام ورزش و درگیر کردن آنها در این امر از اوان زندگی شان نیز مفید است.
● توصیه های خاص برای افراد بالای ۶۵ سال
۱) ورزش هوازی با شدت متوسط را به مدت ۳۰ دقیقه در روز، به مدت ۵ روز در هفته انجام دهید یا ۲) ورزش هوازی با شدت شدید را به مدت ۲۰ دقیقه در روز، به مدت ۳ روز در هفته انجام دهید و ۳) ۸ تا ۱۰ ورزش قدرتی را با تواتر ۱۰ تا ۱۵ بار برای هر ورزش، ۲ تا ۳ بار در هفته انجام دهید و ۴) اگر در معرض خطر افتادن هستید، ورزش های تعادلی انجام دهید و ۵) برای خود برنامه ورزشی داشته باشید. به یاد داشته باشید که هر دو فعالیت هوازی و قدرتی عضلانی برای سلامتی تان در سن شما حیاتی هستند. فعالیت با شدت متوسط یعنی فعالیتی که از نظر شدت، در درجه ۶ از ۱۰ قرار گیرد. شما باید بتوانید در طول ورزش صحبت کنید.
۵ اشتباه ورزشی که شما را دیرتر به نتیجه میرساند!
چرا وزن تان ثابت می ماند و کم نمی شود؟ممکن است مقصر اصلی این قضیه ورزش و تمرینات ورزشی شما باشد. ما با مربی ها و فیزیولوژیست های زیادی صحبت کردیم و ۵علت که مانع کاهش وزن وتناسب اندام می شوند را دریافتیم. گرالین کوپراسمیت مدیر پژوهش های آموزش تناسب اندام در نیویورک می گوید: بسیاری از خانمها تصور می کنند که ۳۰ دقیقه نرمش اندامشان را تغییر می دهد اما این به صورت اتوماتیک و غیرارادی نیست. اگر شما روی چگونگی و کیفیت نرمش در آن نیم ساعت تمرکز کنید، نتایجی به دست می آورید که شگفت زده خواهید شد.در این مقاله بایدها و نبایدهایی ذکر شده که با انجام آنها متابولیسم بدن تان به گردش درخواهد آمد و به راحتی وزن تان کم می شود.
۱) شما شکل و ظاهر خوب را از دست می دهید و به آن توجهی نمی کنید.ورزشهای سنگین و با شدت زیاد ممکن است که کالری زیادی از بدنتان را بسوزاند اما گاهی ممکن است زندگی ارزشمند شما را به خطر بیاندازد. مهم این است که ضمن حفظ ظاهر و اندامتان، شدت ورزش تان را انتخاب کنید و ورزشهای سبک و مداوم انجام دهید. کوپراسمیت می گوید: وقتی کم تحرک هستید و ورزش نمی کنید ماهیچه ها کمتر پرورش می یابد و همچنین کالری کمتری هم می سوزانید.جیمز لوین دکتر و پروفسور کلینیک مایو در روچستر، می گوید بعضی ها ورزش های سخت و سنگین را ترجیح می دهند. جیمز لوین همان کسی که تحقیقاتش به این نتیجه رسید که ورزش کردن به صورت دائمی سوزاندن کالری را به میزان ۵۰ کالری در هر نیم ساعت بالا می برد.یک مطالعه نشان داد که بهترین حالت این است که اکسیژن بیشتری دریافت کنید بنابراین در این صورت ورزش کردن ساده تر است و کالری بیشتری هم می سوزانید.
▪ آهسته، آرام و کم ورزش کنید اما به صورت همیشگی.
ـ هرجلسه تمرین ۵۰ کالری بیشتر می سوزانید.
۲) زمانی که بدنتان خشک است ورزش می کنید؟کارشناسان دائما به خوردن ۸ لیوان آب در روز تاکید می کنند. بنابراین وقتی میخواهید ورزش کنید، اهمیت آب و مایعات خوردن چندین برابر می شود. دن جودلسون استادیار دانشگاه کالیفرنیا می گوید تقریبا هر سلولی که در بدن وجود دارد، از آب تشکیل شده است که سلولها بدون آن در طول تمرین و ورزش قادر به کار کردن نیستند. به این معنی که شما زودتر خسته می شوید و ورزش کردن تان سخت تر از آن چیزی که هست می شود.در مطالعات اخیر، دن کشف کرد که ورزشکارهایی که ورزشهای مقاومتی میکنند و بدنشان دچار کم آبی یا بی آبی شده است، در هر دوره از تمریناتشان کمتر به آب نیاز دارند. یک مشکل ناشی از آن این است که کم آبی بدن آنها، سطح هورمون آنابولیک بدنشان را پایین می آورد. هورمون آنابولیک برای قوی کردن ماهیچه ها لازم و ضروری است.روزهایی که می خواهید ورزش کنید، به ازای هر۱۰ پوند(حدود ۴۵۰۰ گرم) وزنتان یک اونس (۲۸.۳سی سی)آب بخورید. برای مثال اگر ۱۵۰ پوند(۶۸ کیلوگرم) وزن دارید حداقل ۵۰۰ سی سی آب نیاز دارید. همیشه ۱ الی ۲ ساعت قبل از ورزش آب بخورید. سپس در طول ورزش و بعد از آن جرعه جرعه و به مقدار کمی آب بخورید تا جبران آب از دست رفته بدنتان بشود.
▪ ۵۰۰ سی سی آب ۲ ساعت قبل از ورزش بخورید.
ـ انرژی بیشتری برای کم کردن وزنتان دریافت می کنید.
۳) می توانید روی دستگاه تردمیل مطالعه کنیدکوپراسمیت می گوید: اگر با خواندن مجله یا کتاب مورد علاقه تان روی دستگاه تردمیل، انگیزه بیشتری برای ورزش پیدا می کنید، این کار را انجامدهید. اما مطالعه همزمان با ورزش کردن حواستان را پرت می کند و باعث می شود یا به میزان کمتر و یا با شدت کمتری ورزش کنید و کالری کمتری بسوزانید.
در عوض، می توانید موسیقی گوش کنید تا مدت و شدت ورزش تان را بیشتر کند. محققان دانشگاه برنل در لندن دریافتند که دونده هایی که موسیقی راک یا پاپ گوش می کنند ۱۵ درصد بیشتر ورزش می کنند و احساس بهتری هم نسبت به ورزش شان دارند.
▪ موسیقی گوش کنید.
ـ ۱۵ درصد کالری بیشتری می سوزانید.
۴) ورزش مورد علاقه تان را انجام نمی دهیدمهم نیست با انجام یک فعالیت چه مقدار کالری می سوزانید، اگر از انجام آن لذت نبرید، به احتمال آن را کمتر انجام داده و از مزایا و منافع آن بهره مند نمی شوید.تصور کنید: اگر هر زمانی که ورزش می کنید ۳۰۰ کالری بسوزانید اما فقط آن را به یک جلسه در هفته محدود کنید، درعوض اگر تعداد جلسات آن را زیاد کنید ماهانه ۱۲۰۰ کالری می سوزانید یا بیشتر از۲کیلوگرم در سال وزن کم می کنید.درعوض، ورزشی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید و از انجام آن لذت می برید نه اینکه ورزشی را انجام دهید که مجبور به انجام آن هستید.وقتی محققان دانشگاه نبراسکا اوماها از خانم هایی که به صورت مداوم و بیشتر از یک سال ورزش می کردند تست گرفتند، آنها متوجه شدند، کسانیکه لذت بخش ترین فعالیتها را انتخاب کردند بیشتر و مداومتر ورزش می کردند. جنیفر هابرتی، محقق و نویسنده و دانشمند، پیشنهاد می کند که با ورزشهای جذاب و مورد علاقه خود شروع کنید و راههایی برای جذابتر کردن آن پیدا کنید. برای مثال، اگر پیاده روی را دوست دارید، از یکی از دوستانتان بخواهید تا به شما بپیوندد و با او پیاده روی کنید.
▪ ورزشهای مورد علاقه تان را انجام دهید.
ـ ۲کیلوگرم در سال وزن کم می کنید.
۵) ورزشهای آئروبیک را از قلم می اندازیدآخرین تحقیقاتی که توسط انجمن تولید کننده وسایل ورزشی انجمن تولید کنندگان لوازم ورزشی انجام شد، به این نتیجه رسیدند که بیشتر از ۸۰ درصد خانمها از ورزشهای سنگین چشم پوشی می کنند. اگر شما یکی از آنها هستید، این موضوع یکی از دلایلی است که وزنتان ثابت مانده و کم نمی شود. شاید شنیده اید که ورزشهای سنگین متابولیسم را بالا می برد اما اینجا نکته ای را متذکر می شویم که تا به حال آن را نشنیده اید: افرادی که ایروبیک و ورزشهای سنگین را با هم انجام می دهند کمتر از آنهایی که فقط ورزشهای مقاومتی انجام می دهند می خورند(روزانه ۵۱۷ کالری کمتر). ورزشهایی که ترکیبی از ورزشهای آئروبیک و مقاومتی هستند،هورمون های سیری را افزایش می دهند و توانایی بدن را برای تجزیه کردن غذا و ثابت نگه داشتن قند خون بالا می برد. بنابر این، احساس سیری شما طولانی تر می شود. شما به مدت طولانی تری احساس سیری می کنید.
▪ ورزشهای ایروبیک را ۳ بار در هفته انجام دهید.
ـ بیشتر از از۶ کیلوگرم وزن در سال کم می کنید.
ورزش و اعتیاد، خیلی دور خیلی نزدیک
برای فوتبالی ها، مارادونا تداعی گر خاطرات متنوع و متعددی است؛ از اوج هنرنمایی در فوتبال تا حضیض آلودگی به اعتیاد و دوپینگ. پله، اسطوره فوتبال برزیل، درست در نقطه مقابل مارادوناست. او به تازگی نیز در یک اظهارنظر جنجالی، مارادونا را فوتبالیستی خوانده است ...
که هرگز نمی تواند و نباید برای جوانان دنیا الگو باشد. اعتیاد و ورزش نیز مثل این ۲ فوتبالیست سرشناس، درست در مقابل یکدیگرند. با این حال، برخی ورزشکاران به انواع اعتیاد آلوده می شوند و برخی دیگر از آن مصون می مانند. این تفاوت، ریشه در چه عللی دارد؟ این، پرسشی است که در صفحه «شوکران» این هفته از کارشناسان امر پرسیده ایم.
دکتر احمد پدرام، روان شناس و مشاور اسبق باشگاه ورزشی ذوب آهن، در پاسخ به پرسش بالا می گوید: «عمده ترین عامل اعتیاد، ناتوانی در مدیریت زندگی است؛ به بیانی ساده تر، وزشکار باید مهارت های زندگی را آموخته باشد. مهارت زندگی یعنی کنترل استرس های منفی و مثبت. ورزشکار باید همان طور که در میدان رقابت مدیر خوبی است، در زندگی خصوصی اش نیز مدیریت مناسبی داشته باشد.» به اعتقاد دکتر پدرام: «اگر هیجانات مثبت و منفی به درستی هدایت نشوند و سازگاری مناسبی با محیط وجود نداشته نباشد، ممکن است فرد به راحتی به سمت موادمخدر کشیده شود.» این استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، «پایین بودن سطح تحصیلات» را نیز یکی دیگر از این عوامل برمی شمرد و می گوید: «ناآگاهی و تحصیلات پایین و ضعف در کنترل هیجانات دست به دست هم می دهند و ورزشکار را از مسیر درست زندگی خارج می کنند. ورزشکار ممکن است در پیروزی ها، شکست ها، موهبت ها و محرومیت ها، واکنش های گوناگونی را از خود نشان دهد. منبع این واکنش ها شخصیت رشدیافته افراد در خانواده و اجتماع است. پله، زیدان، مسی و مارادونا شخصیت های متفاوتی دارند و بر همین اساس از محبوبیت و پذیرش اجتماعی متفاوتی برخوردارند.»
● اعتیاد یعنی خداحافظی با قهرمانی
دکتر پدرام در پاسخ به این سوال که «اعتیاد چه تاثیری در زندگی فردی ورزشکاران دارد» می گوید: «اعتیاد یعنی خداحافظی با ورزش و موفقیت های مرتبط با آن. علاوه بر این، آسیب های روانی، جسمی و اجتماعی و رفتار مربیان از دیگر مصایب گرایش به موادمخدر است.» وی با بیان این جمله که مربی ها باید آموزش خودشناسی و القای آن به ورزشکار را یاد بگیرند، ادامه می دهد: «مربیان هرگز نباید ورزشکاران را تحقیر یا به آنها توهین کنند. ورزشکار اگر از طرف تماشاگران تشویق می شود، نباید مربی عکس این عمل را انجام دهد؛ زیرا در این صورت، یک نوع تناقض به وجود خواهد آمد. در واقع، باید اعتدال را رعایت کرد.» او روی هوش عاطفی و مدیریت مشکلات زندگی تاکید می کند و می گوید: «نداشتن این مهارت، ورزشکار را در چاهی می اندازد که خارج شدن از آن بسیار دشوار است.» دکتر احمد پدرام با اشاره به الگو بودن ورزشکاران می گوید: «ورزشکار الگو است و رفتار او نباید با هنجار های جامعه در تناقض باشد.»
● ورزشکاران میان انبوه قرص و آمپول
استفاده از داروهای نیروزا در باشگاه های ورزشی ممنوع است. با وجود این، برخی ورزشکاران از این داروها یا به قولی مکمل ها استفاده نادرست می کنند. کارشناسان علمی و ورزشی از تبعات ناخوشایند اقتصادی و نتایج سوء جسمانی استفاده از این داروها می گویند و آن را زمینه ساز اعتیاد می دانند. در دسترس بودن، فراوانی و شرایط محیط نیز به این آتش دامن می زند. دکتر پویا دانشور، متخصص طب ورزشی، با بیان اینکه فلسفه شادی و نشاط در ورزش، آزاد شدن واسطه های شیمیایی است، می گوید: «از نظر علمی، با ورزش کردن هورمون هایی به نام اندورفین آزاد می شوند که باعث نشاط و شادی در بدن افراد می شوند و با دوری از ورزش حرفه ای، ترشح این مواد در بدن افت پیدا می کند و شادی و نشاط ورزشکار از بین می رود.» او در ادامه به نکته مهمی اشاره می کند: «آستانه تحمل برای این واسطه ها بالا نیست و طبیعتا این نشاط ها اعتیادآور نخواهند بود.» اما بعضی ورزشکاران به دنبال جایگزینی می گردند تا این کمبود را جبران کنند: «از نظر فیزیولوژیک، یک افت فشار روزمره در آنها وجود دارد ولی در حد وابستگی و اعتیاد نیست.»
دکتر پویا دانشور در پاسخ به این سوال که چرا عده ای به این مواد گرایش پیدا می کنند و عده ای دیگر نه، می گوید: «علت های روانی در این زمینه موثرترند تا عوامل هورمونی.» او ادامه می دهد: «مکانیسم های دفاعی روحی روانی در بعضی افراد بیشتر و در بعضی کمتر است و این مساله به آموزش هایی که فرد در خانواده و اجتماع دیده ، برمی گردد.» دبیر هیات تیم های ورزشی در اصفهان درباره راه های پیشگیری از اعتیاد در ورزشکاران می گوید: «انتظارمی رود ورزشکاران ورزش را به طور کامل قطع نکنند تا ترشحات هورمونی در بدنشان کماکان ادامه پیدا کند.» وی احترام به ورزشکاران و پیشکسوتان و ایجاد اعتما دبه نفس در آنها را از وظایف اطرافیان و مشاوران می داند و با تاکید بر اینکه باید از مصرف مواد نیروزای غیرمجاز جلوگیری شود، ادامه می دهد: «گزارش هایی رسیده که از بعضی محرک ها و مواد روان گران به جای مکمل ها در اماکن ورزشی استفاده می شود. بعضی از این مواد، کاهش اشتها و وزن و افزایش قدرت فیزیکی را به همراه دارند و اعتیادآور هستند.» او ۲ گروه را بیشتر از همه در معرض خطر می دانند و می گوید: «جوان هایی که تازه ورزش حرفه ای را شروع کرده اند و نیز کسانی که ورزش حرفه ای را به تازگی کنار گذاشته اند، بیشتر در معرض خطرند.»
برای تقویت زندگی زناشویی ورزش کنید!
ورزش آثار مفید متعددی در حفظ و ارتقای سلامت جنسی مردان دارد. بررسی ها نشان داده اند مردانی که به طور منظم ورزش می کنند، به علت خون رسانی بهتر به اعضای مختلف بدنشان، سلامت جنسی و لذت جنسی بیشتری را در مقایسه با مردانی که اهل ورزش نیستند، تجربه می کنند...
بررسی ها نشان می دهند ۳۰ دقیقه ورزش در روز نه فقط باعث بهبود سلامت جنسی می شود، بلکه توان و بنیه افراد را افزایش می دهد و باعث بهبود عملکرد قلب و گردش خون می شود و در نتیجه خون به بهترین نحو جریان پیدا می کند. حتی ورزش باعث تحریک حواس پنج گانه می شود.
ورزش های قلبی و عروقی، تحمل و توان فرد را بالا می برند و باعث می شوند بنیه جسمی فرد به حدی قوی شود که دیگر مانند قبل به سرعت خسته و درمانده نشود. ورزش به تناسب اندام فرد کمک می کند و درنتیجه جذابیت جنسی وی بیشتر می شود. افرادی که به طور منظم ورزش می کنند، احساس خوبی درباره خودشان دارند و حس می کنند جذابیت آنها بیشتر و احساس رضایت آنها از وجود خود و زندگی مشترک بیشتر می شود.
از سوی دیگر، مردانی که ورزش در برنامه روزانه زندگی آنها جایی ندارد، سطح پایین تری از هورمون تستوسترون در خون خود دارند و این امر بر سلامت جنسی آنها تاثیر نامطلوب می گذارد. پزشکان بر این باورند که مردان، به ویژه پس از ۴۰ سالگی، برای اینکه میل جنسی خود را در حد مطلوبی نگه دارند، باید در یک برنامه ورزشی منظم و منطبق بر اصول علمی شرکت کنند.
کم تحرکی می تواند به بروز دیابت، پرفشاری خون و چاقی منجر شود که همه این بیماری ها کاهش میل جنسی و اختلال های جنسی را در پی خواهد داشت. ورزش از طریق کاهش استرس و هیجان های روانی نیز به سلامت جنسی مردان کمک می کند. مشخص شده است که مردان کم تحرک یا بی تحرک سطح بالاتری از استرس را در مقایسه با مردان پرتحرک تجربه می کنند که این استرس با تاثیر بر هیپوتالاموس و هیپوفیز مغز باعث کاهش ترشح هورمون تستوسترون و در نتیجه اختلال عملکرد جنسی در مردان می شود. کاهش میزان تستوسترون، در مردان کم تحرک می تواند باعث اختلالات نعوظ، کاهش میل جنسی، خستگی، ضعف و کاهش لذت جنسی شود. از دیگر فواید ورزش این است که فرد ورزشکار تصویر ذهنی بهتری از بدن خود دارد که این امر تاثیر مثبتی بر عملکرد جنسی او می گذارد.
● تاثیر ورزش بر میل جنسی
نتیجه یک تحقیق، نشان داده است که ۸۰ درصد مردان و ۶۰ درصد زنانی که دست کم هفته ای ۲ تا ۳ بار در یک برنامه ورزشی شرکت می کنند، میل جنسی شان بیشتر از حد میانگین است. ورزش منظم، سن جنسی افراد را کاهش می دهد. به عنوان نمونه، در یک مطالعه، سن جنسی در افراد ۶۰ ساله ای که به طور منظم شنا می کنند، حدود ۲ دهه کمتر از سن شناسنامه ای آنها است. همچنین در یک مطالعه دیگر مشخص شد مردان بیش از ۵۰ سالی که به طور منظم ورزش می کنند، ۳۰ درصد کمتر از دیگر همسالان غیرفعال شان به ناتوانی جنسی دچار می شوند. افزون بر این، ورزش منظم باعث آزاد شدن مقدار زیادی ماده اندروفین در بدن می شود که این امر به نوبه خود باعث لذت جنسی بیشتر در فرد می شود. از سوی دیگر، ورزش منظم باعث افزایش استقامت قلبی عروقی و استقامت عضلانی می شود و رابطه زناشویی را تقویت می کند و باعث می شود فرد در این رابطه، کمتر به ضعف و خستگی دچار شود. همچنین نتایج یک تحقیق دیگر نشان داده است که یوگا تاثیر بسزایی در ارتقای سلامت جنسی مردان و بهبود قوای جنسی و میل جنسی آنها دارد.
● نسخه ای برای ارتقای سلامت جنسی
برای بهره مند شدن از آثار سودمند ورزش در سلامت عمومی و سلامت جنسی، بهتر است در یک برنامه ورزشی مبتنی بر اصول علمی شرکت کنید. البته نباید فراموش کرد که نسخه ورزشی هر فرد همانند نسخه دارویی او باید دقیقا براساس ویژگی ها، نیازها و عوامل جسمانی و فیزیولوژیک وی تجویز شود.
▪ برنامه ورزش هوازی: از جمله ورزش های هوازی می توان به مواردی نظیر پیاده روی، دوچرخه سواری، دویدن آهسته، طناب زدن، شنا و استفاده از تردمیل یا دوچرخه ثابت اشاره کرد.
طبق دستور العمل کالج پزشکی ورزشی آمریکا، همه افراد و از جمله مردانی که قصد دارند برای حفظ سلامت جنسی خود ورزش کنند باید دست کم ۱۵۰ دقیقه فعالیت ورزشی با شدت متوسط در هفته یا ۹۰ دقیقه فعالیت ورزشی شدید در هفته داشته باشند که می توان این مدت را به جلسات ۳۰ دقیقه ای در روزهای مختلف هفته تقسیم کرد. برای افرادی که آمادگی جسمانی کمی دارند می توان در شروع برنامه ورزشی، جلسات را به دوره های ۱۰ دقیقه ای تقسیم کرد. برای تعیین شدت مناسب ورزش در افراد، متخصصان پزشکی ورزشی از شیوه های مختلفی بهره می گیرند که در این میان می توان به مواردی نظیر تعیین شدت براساس ضربان قلب هدف، معیار درک خستگی و تست تکلم اشاره کرد. به طور کلی شدت ورزش در هر فرد با توجه به شرایط جسمی و فیزیولوژیک وی و براساس نتایج آزمون های سنجش آمادگی جسمانی تعیین می شود.
▪ ورزش های کششی: همه افراد، از جمله مردانی که قصد دارند برای حفظ سلامت جنسی خود ورزش کنند، باید هر روز گروه های مختلف عضلانی خود را تحت کشش قرار دهند و کشش هر عضله باید دست کم ۱۵ تا ۳۰ ثانیه طول کشیده و برای هر گروه عضلانی ۳ تا ۵ بار در هر دوره تکرار شود.
▪ ورزش های قدرتی یا مقاومتی: این گونه ورزش ها به منظور افزایش استقامت و قدرت عضلانی تجویز می شوند و از جمله آنها می توان به ورزش های ایزومتریک و ایزوتونیک، کار با ماشین های وزنه و کشش های ورزشی اشاره کرد. همه افراد، از جمله مردانی که قصد دارند برای حفظ سلامت جنسی خود ورزش می کنند، باید دست کم هفته ای ۲ بار گروه های بزرگ عضلانی خود را تقویت کنند که این کار در ابتدا با تعداد دوره های کمتر و با ۸ تا ۱۵ بار تکرار در هردوره شروع می شود و به تدریج تعداد دوره ها یا میزان وزنه ها با توجه به شرایط فرد اضافه می شود.
ناگفته نماند که همه افراد، به ویژه افرادی که سن بیش از ۴۵ سال دارند یا به بیماری خاصی دچارند، باید پیش از شروع یک برنامه ورزشی حتما با یک متخصص پزشکی ورزشی مشورت کنند تا برنامه ورزشی مناسب و متناسب با شرایط جسمانی و فیزیولوژیک خود را دریافت کنند.
علائم خطر ورزش طی دوران بارداری
یک برنامه ورزشی متعادل، عضلات شما را قوی و انعطاف پذیر نگه می دارد و برای آمادگی مراحل زایمان بسیار مفید است. همچنین ورزش موجب آرامش، کاهش ناراحتیهای فیزیکی دوران حاملگی از قبیل درد کمر و تهوع صبحگاهی (ویار)، و همچنین آسانتر شدن بازگشت بدن شما پس از زایمان به حالت طبیعی، می شود. اما اکنون که حامله هستید، با محدودیتهایی در ورزش مواجهید. بدن شما تغییر کرده است: محل مرکز ثقل بدن شما تغییر کرده، وزن بیشتری دارید و سریعتر خسته می شوید. به همین دلیل باید با احتیاط بیشتری ورزش کنید و به دقت وضعیت بدن خود را زیر نظر داشته باشید. در این صورت، هنگامی که فعالیت بدنی شدید داشته و به وضعیت خطرناک نزدیک می شوید به سرعت از این مسئله آگاه خواهید شد.
اگر هریک از عوارض زیر را مشاهده کردید ورزش را متوقف کرده و در اولین فرصت به پزشک یا مامای خود اطلاع دهید. نشانه های خطر عبارتند از:
▪ تهوع
بروز این حالت به معنای تولید مقادیر زیادی اسید لاکتیک است که در نتیجه متابولیسم عضلات در حین فعالیت شدید و سنگین، ایجاد می شود.
▪ سرگیجه
سرگیجه دائمی، یا سرگیجه به همراه تاری دید و سردرد یا تپش قلب، می تواند نشانه کم خونی شدید یا دیگر بیماریهایی باشد که بر حاملگی شما تأثیر می گذارند.
▪ کم آوردن نفس
اگر در هنگام ورزش، نمی توانید یک مکالمه عادی داشته باشید یا اینکه بسیار عرق می کنید، احتمالا فعالیت شما بیش از حد سنگین است. مراقب باشید که فعالیت شما در محدوده ایمن و سالم ضربان قلب صورت گیرد و ضربان قلبتان از حداکثر مجاز بیشتر نشود.
▪ تپش قلب
اگر هرگونه احساس عجیب، مثلا لرزش در سینه خود حس کردید، احتمالا فعالیت شما بیش از حد سنگین است. شدت فعالیت خود را به تدریج کمتر کرده و سپس آن را به کلی متوقف کنید. با مامای خود تماس گرفته و مراقب باشید که فعالیت شما در محدوده ایمن و سالم ضربان قلب صورت گیرد و ضربان قلبتان از حداکثر مجاز بیشتر نشود.
▪ تورم زیاد در دستها، پاها و قوزک پاها
دستها و پاهای شما ممکن است پس از ورزش کمی متورم شوند. اما اگر میزان تورم بیش از حد معمول باشد، ممکن است دچار عارضه پره اکلامپسی شده باشید.
▪ تغییرات ناگهانی دمای بدن
اگر دستهای شما ناگهان سرد شدند، یا ناگهان احساس گرمی یا سردی کردید، نشانه اختلال در تنظیم دمای بدن است که ممکن است برای جنین شما خطرناک باشد. در صورت افزایش بیش از حد دمای بدن یا گرما زده شدن، ممکن است همین حالات برای جنین نیز پیش بیاید و در نتیجه ممکن است جریان خون از سمت رحم به طرف پوست تغییر مسیر یابد تا دمای بدن پایین آورده شود که این امر ممکن است جنین را در مخاطره قرار دهد.
موارد زیر جدی تر هستند؛ لذا در صورت مشاهده این عوارض، اگر به پزشک یا مامای خود دسترسی نداشتید، فورا به اورژانس مراجعه کنید:
▪ خونریزی از واژن
هرچند برخی از خانمها در تمام طول حاملگی، مقداری لکه خون مشاهده می کنند، اما خونریزی می تواند موجب نگرانی شود. در اوائل دوران حاملگی، خونریزی مهبلی می تواند نشانه سقط جنین باشد. در سه ماهه های دوم و سوم، خونریزی ممکن است به زایمان زودرس، جفت سرراهی (پلاسنتا پرویا) و یا عارضه جدا شدگی جفت (دکولمان جفت) مربوط باشد که در هر یک از این موارد مداخله فوری پزشکی ضروری خواهد بود.
▪ تاری دید
اگر بینایی شما در طول تمرین تار می شود، احتمالا گرما زده شده اید و بدن شما آب زیادی از دست داده است، که موجب کاهش فشار خون و فعالیت شدیدتر قلب می شود. در نتیجه، ممکن است خون کافی به اندامهای حیاتی در حال رشد کودک نرسد. همچنین ممکن است دچار عارضه ای به نام پره اکلامپسی شده باشید. علامتهای این عارضه عبارتند از: تورم و تجمع غیر عادی مایع در بافتهای بدن، فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار. از آنجا که بروز این عارضه ممکن است مانع رسیدن خون کافی به جفت شود، می تواند برای کودک در حال رشد شما بسیار خطرناک باشد.
▪ غش کردن
چه در حال ورزش کردن باشید یا نباشید، غش کردن در دوران حاملگی می تواند نشانه وجود یک بیماری باشد و در نتیجه وضعیت شما باید مورد بررسی قرار گیرد. غش کردن ممکن است در نتیجه یک عامل ساده مانند گرمازدگی و از دست دادن آب، یا نشانه یک بیماری جدی در سیستم گردش خون شما باشد. در این حالت ممکن است اکسیژن کافی به مغز شما نرسیده باشد، که مسلما وضعیت کودکتان نیز مشابه بوده و اکسیژن کافی به او هم نرسیده است.
▪ درد شدید در ناحیه شکم یا سینه
ممکن است رباطهای عضلات شما کشیده شده باشند، اما در عین حال ممکن است که این درد شدید نشانه انقباضات عضلانی نیز باشد. جنین شما باید به سرعت مورد بررسی قرار گیرد و پزشک یا ماما تشخیص دهد که آیا زمان زایمان فرا رسیده است یا خیر.
ورزش درمانـی، چـرا؟ چقـدر؟ چگونـه؟
دکتر جاسپر اسمیت در مرکز تحقیقاتی خود در دالاس آمریکا، پروژه ای را کلید زده که برای خیلی ها عجیب و نامانوس به نظر می رسد...
او برای درمان اختلال های اضطرابی و خلقی شیوه ای را به کار می برد که نه هزینه ای دارد و نه عوارضی. آمریکایی ها سالانه ۱۰ میلیارد دلار از درآمد خود را صرف شرکت های سازنده قرص های ضدافسردگی می کنند. در کنار مصرف این قرص ها، البته بیمار باید با عوارضی همچون اختلال های خواب، افزایش وزن، لرزش دست و نهایتا مشکل های گوارشی هم کنار بیاید. به هر حال درمان جدید و جذاب روان شناس آمریکایی چیزی نیست جر ورزش کردن!
اینکه ورزش و تحرک فیزیکی برای سلامت جسم و روان مفید است، یافته تازه ای محسوب نمی شود. یک مطالعه میدانی گسترده در خلال سال های دهه ۷۰ نشان داد افسردگی میان شهروندان آمریکایی که ورزش می کنند نه تنها پایین تر است بلکه در آینده نیز احتمال ابتلا به افسردگی در این افراد پایین تر خواهد بود. در سال ۱۹۹۹ هم یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه دوک پس از یک کارآزمایی بالینی نشان داد بالغان افسرده ای که در کلاس های آیروبیک شرکت می کنند همان قدر به سمت بهبود پیش می روند که مصرف کنندگان سرترالین. زولفت یا همان سرترالین تا سال ۲۰۰۶ سالانه ۳ میلیارد دلار به جیب شرکت پفیزر سرازیر می کرد. پفیزر تا سال ۲۰۰۶ میلادی امتیاز انحصاری تولید این داروی ضدافسردگی را در جهان از آن خود داشت.
مطالعه های پی درپی باز هم روی این نتایج صحه گذاشتند. آنهایی که در برنامه روزانه خود نرمش های آیروبیک را جای داده بودند همانند آنهایی که دارو مصرف می کردند در مقایسه با مصرف کنندگان دارونماها از نظر وضعیت روحی، شرایط بهتری داشتند اما یک جای کار همیشه ایراد داشت. کمتر کسی حتی بعد از مشاهده معجزه ورزش، تمریناتش را ادامه می داد.
به همین دلیل همواره مطالعه های دامنه دار با یک محدودیت مواجه بوده اند و آن افرادی هستند که مطالعه را با کنار گذاشتن تمرین های منظم ترک می کنند. این رفتار از نظر منطقی آدم را به تعجب وامی دارد. درست مثل احساسی که دکتر اسمیت دارد. استادیار دپارتمان روان شناسی دانشگاه متودیست جنوبی می گوید: «من واقعا شگفت زده می شوم وقتی می بینم مردم حتی پس از اثبات تاثیر ورزش باز هم از این فضا فاصله می گیرند.» بیولوژیست های مولکولی و نورولوژیست ها در سال های اخیر تلاش کرده اند تا از مکانیسم تاثیر ورزش بر افسردگی آگاه شوند. به اعتقاد آنها ورزش در بهبود وضعیت روحی ما همان راهی را می رود که داروهای ضدافسردگی طی می کنند. اگرچه سازوکار اصلی اثر درمانی ورزش مشخص نیست ولی به نظر می رسد که ترشح برخی مواد (مثل آندروفین، دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین) با ورزش کردن در بدن بیشتر می شود و این مساله به بهبود روحیه کمک می کند.
از سوی دیگر نتایج یک تحقیق روی مدل های حیوانی نشان داده است که در میمون ها افزایش فعالیت فیزیکی، تولید یک فاکتور نوروپپتیدی به نام (BDNF) را در مغز زیاد می کند. این ماده موجب رشد و استحکام سلول های مغزی می شود. مطالعات دیگری نشان داده است که BDNF موجب ترمیم آتروفی در مغز افراد افسرده می شود. البته بدیهی است که این ترمیم موجب کاهش علایم افسردگی خواهد شد.
علاوه بر این پروفسور فیلیپ هولمس از دانشگاه جورجیا و همکارانش نشان داده اند که ورزش پس از چند هفته می تواند یک ژن خاص را برای ساختن بیشتر گالانین فعال کند. گالانین یک ناقل عصبی پپتیدی است که سطح نورواپی نفرین را تعدیل می کند. به عبارت دیگر ورزش به مرور زمان موجب می شود تا مغز ما در برابر عوامل بیرونی استرس زا، واکنش کمتری از خود نشان دهد. اگر خوب به اطراف مان نگاه کنیم متوجه می شویم که بسیاری از محرک های استرس زا اطرافمان را احاطه کرده اند و اگر به طریقی بتوانیم واکنش مغزی خود را نسبت به آنها تعدیل کنیم بار زیادی از فشار روحی که روزانه بر ما وارد می شود، کاسته خواهد شد. بخش مهمی از این محرک های استرس زای روزانه موارد بی ضرری چون دیر آمدن بر سر قرار، گم کردن دسته کلید یا جاگذاشتن مدارک کاری را شامل می شوند.
ورزش کردن باعث می شود توجه بیمار از نگرانی ها و سایر مسایل ناراحت کننده به نکات دیگر برگردانده شود و به علاوه به بهبود اعتماد به نفس کمک می کند. این مسایل هم می تواند به کاهش افسردگی بینجامد.
دکتر اسمیت استراتژی درمان افسردگی با استفاده از ورزش را مبتنی بر ۲ فایده اصلی می داند. اول آنکه ورزش کردن نه تنها آن بار منفی ای که جامعه روی داروهای افسردگی را ندارد، بلکه عملی تحسین برانگیز هم به شمار می آید.
دوم آنکه تاثیر ورزش روی کاهش افسردگی به مراتب زودتر از بقیه تاثیرات آن همچون کاهش وزن و سلامت قلبی – عروقی ظاهر می شود.
دکتر اسمیت به بیماران خود توصیه می کند هفته ای ۵ نوبت و به مدت ۳۰ دقیقه به ورزش سبکی چون پیاده روی و دوچرخه سواری بپردازند یا آنکه ۳ نوبت در هفته ورزش های هوازی با شدت بیشتر را انجام دهند. با وجود این خود او هم اذعان می دارد که نمی توان گفت این مقدار کافی است یا آنکه بیشتر از آن دیگر فایده ای ندارد. از طرف دیگر هنوز معلوم نیست ورزش های بی هوازی چون وزنه برداری هم می توانند موثر واقع شوند یا خیر.
سرانجام آنکه استفاده درمانی از ورزش در موارد شدید افسردگی عملا در بسیاری از افراد قابل اجرا نیست.
با این حال همچنان تا رسیدن به ورزش به عنوان یک شیوه درمانی استاندارد و پذیرفته شده راه زیادی باقی است. مطالعه ها تا امروز حداکثر روی جمعیتی ۲۰۰ نفره انجام شده اند و از طرفی بسیاری از سوالات همچنان بی جوابند. چقدر ورزش کافی است؟ برای چه مدت؟ چقدر بس است؟ شاید لازم است در مورد ورزش هم سازمان غذا و داروی آمریکا به میدان بیاید.
دستورالعمل استفاده از قدیمی ترین وسیله ورزشی
دمبل یکی از تجهیزات ورزشی است که در گروه وزنه های آزاد گنجانده می شود و به طور وسیع در تقویت، افزایش حجم و کارایی عصبی عضلانی بخش های مختلف بدن کاربرد دارد...
این وسیله، علاوه بر ارزان بودن، دارای اندازه های مختلفی است و جای کمی نیز می گیرد. با این حال، خیلی از ما به دلیل نداشتن اطلاعات، از آن کم استفاده می کنیم و از فوایدش بهره مند نمی شویم.
قدمت استفاده از دمبل به بیش از ۲هزار سال قبل برمی گردد؛ یعنی دمبل جزو قدیمی ترین تجهیزات ورزشی است. این وسیله در گذشته صرفا به صورت یک میله فلزی کوتاه با ۲ وزنه فلزی در طرفین بود ولی در حال حاضر، طیف گسترده ای از دمبل ها با اشکال متنوع و با قابلیت تنظیم و نگهداری راحت تر و امکان حمل و نقل آسان تر به بازار آمده اند. حتی برخی از دمبل ها توخالی هستند و می توان هنگام استفاده، درون آنها را با آب پر کرد.
● دمبل؛ انواع و اقسام
به طورکلی دمبل بر ۲ نوع است؛ دمبل هایی با وزن ثابت و دمبل هایی با قابلیت تنظیم وزن. نوع دوم نسبت به نوع اول ارزان تر بوده و فضای کمتری را اشغال می کند. دمبل ها بسته به جنس و سن فرد استفاده کننده قابل تغییر هستند.
● چه دمبلی را انتخاب کنیم؟
دمبل ها را معمولا براساس وزنشان دسته بندی می کنند. وزن دمبل از ۲۵۰ گرم تا ۵۰ کیلوگرم متغیر است. ورزشکاران باید بسته به شرایط فیزیکی خود، وزن مورد نظر دمبل شان را انتخاب کنند اما افراد مبتدی باید حتما از دمبل های کم وزن استفاده و به مرور زمان و زیر نظر مربی به وزن دمبل شان اضافه کنند. بنابراین اگر مبتدی هستید، سعی کنید درباره شرایط بدنی خود با یک مربی پرورش اندام مشورت کنید و در مورد انتخاب وزن دمبل از او کمک بخواهید.
● آمادگی با نرمش
چنانچه سابقه انجام فعالیت های ورزشی را از قبل ندارید و تازه می خواهید ورزش را شروع کنید، حتما قبل از شروع ورزش با وزنه، بدنتان را با انجام حرکات نرمشی گرم کنید. این حرکات، عضلات شما را گرم و آماده تمرین با وزنه می کنند. این نرمش ها عبارتند از نرمش و کشش دست و بازوها، چرخش شانه و سرشانه ها، کشش سینه با عقب بردن بازوها، نرمش مچ ها با بالا و پایین کردن آنها، گرم کردن بازوها با باز و بسته کردن آنها، گرم کردن کمر با چرخش آن و حرکت کششی کمری، آماده سازی پاها با نرمش بشین و پاشو. در ضمن، نرمش هایی مانند شنا، دراز نشست و طناب زدن نیز برای گرم کردن بدن بسیار مفیدند.
● مزایای استفاده از دمبل ها
دمبل ها نسبت به دستگاه های ثابت بدن سازی مزیت هایی دارند؛ از جمله اینکه ارزان ترند، فضای کمتری را اشغال می کنند، آسان تر و راحت تر با خصوصیات فردی ورزشکار قابل تطبیق و تنظیم هستند، برخلاف دستگاه ها، دامنه حرکتی مفصل کامل خواهد بود و افزایش قدرت در تمام زوایای مفصل به طور متناسب ایجاد خواهد شد، معمولا در تمرین ها افراد نیاز به همراه و مراقب ندارند؛ مگر در موارد خاص مانند استفاده سالمندان و کودکان از این وسیله. در موارد نامساوی بودن قدرت طرفین بدن، امکان استفاده مستقل از دمبل یا استفاده از دمبل با وزن متفاوت در اندام های طرفین وجود دارد و نهایتا اینکه در زمان استفاده از دمبل، امکان انجام تمرین ها با اشکال مختلف مشت کردن و در دست گرفتن وجود دارد.
● معایب استفاده از دمبل ها
دمبل ها برخلاف سایر دستگاه ها، توانایی کمتری در جدا کردن یک عضله در حین انجام یک تمرین دارند و تنظیم مقاومت ها با دمبل، مشکل تر است. از همه مهم تر، به علت احتمال بروز آسیب عضلانی و مفصلی در اثر استفاده از دمبل، به افراد مبتدی، استفاده از آن توصیه نمی شود.
در دست گرفتن طولانی و محکم دمبل ها در سالمندان و بیماران قلبی باعث افزایش فشارخون می شود و خطرهای احتمالی ناشی از این مشکلات را تشدید می کند. بنابراین باید از محکم گرفتن دمبل خودداری و تنفس صحیح به هنگام استفاده از آن رعایت شود. به علاوه، در دوره بعد از حوادث عروق کرونری یا بعد از جراحی قلب نیز استفاده از دمبل باید به بعد از یک دوره تمرین های هوازی چند هفته ای موکول شود. قبل از تمرین با دمبل باید حتما با پزشک معالج و پزشک متخصص طب ورزشی مشورت کنید و تمرین ها را زیر نظر کارشناسان آموزش ببینید.
● ۵ توصیه طلایی
۱) به مبتدی ها و به خصوص سالمندان، توصیه می شود در مراحل ابتدایی ورزش، به جای استفاده از دمبل، از دستگاه های بدن سازی که ایمنی بیشتری دارند، استفاده کنند.
۲) تکنیک مناسب استفاده از دمبل از اهمیت زیادی برخوردار است:
▪ در تمام مدت تمرین باید کمر در وضعیت مستقیم قرار داشته باشد.
▪ از قرارگیری صحیح پاها و استحکام کمر به منظور تعادل و ثبات کافی باید اطمینان حاصل شود.
▪ هنگام بلندکردن وزنه ها نباید خم شوید.
▪ دمبل ها را همیشه نزدیک به بدن خود نگه دارید، مگر در موارد خاص.
▪ دمبل ها را در تمام دامنه حرکتی مفصل حرکت دهید و منحصر به زاویه ای محدود نکنید تا دچار ضعف در نقطه خاصی از زاویه حرکتی نشوید.
▪ روی عضلاتی که باید منقبض شوند، تمرکز کنید.
▪ تکنیک تنفس بسیار مهم است و باید هنگام انقباض کوتاه شونده عضله، عمل بازدم و هنگام انقباض طویل شونده عضله، عمل دم را انجام داد. به عنوان نمونه هنگام جمع کردن آرنج عمل بازدم و هنگام بازکردن آرنج عمل دم را باید انجام داد.
۳) عمل گرم کردن و بعد از آن، کشش عضله و مفاصل را حتما باید انجام داد.
۴) ابتدا باید از وزنه های سبک شروع کرد.
۵) هیچ گاه دمبل را از دست تان رها نکنید چون احتمال آسیب های عضلانی با مکانیسم رفلکسی وجود دارد.
ورزش و کاهش خطر ابتلا به سرطان
یک تحقیق جدید حکایت از آن دارد که زنانی که به ورزش شدید می پردازند ۳۰درصد کمتر از زنانی که ورزش نمی کنند در معرض خطر سرطان رحم قرار می گیرند.
به گزارش آسوشیتدپرس محققان مؤسسه سرطان آمریکا با بررسی ۱۴ تحقیق قبلی متوجه شدند که فعالیت ورزشی حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش می دهد.مدت هاست که محققان درباره تأثیر مثبت ورزش بر کاهش ابتلای افراد به بیماری های سرطان سینه، روده بزرگ، مری و کلیه تحقیقاتی انجام داده اند و اثبات کرده اند که ورزش می تواند در کاهش خطر ابتلا به این سرطان ها مؤثر باشد.
همچنین بر مبنای تحقیقات محققان، وجود چربی زیاد در بدن می تواند باعث افزایش میزان هورمون ها و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به سرطان در افراد شود.
استیون مور، محقق ارشد این تحقیق از مؤسسه سرطان آمریکا می گوید: ما هم اکنون در نتیجه تحقیقات خود متوجه شده ایم که علاوه بر اینکه وزن بدن می تواند عامل مؤثری در کاهش خطر بروز سرطان رحم باشد، ورزش نیز اثرات مثبت خود را در این رابطه دارد.
در نتیجه این تحقیق مشخص شده است که درصورتی که زنان ۵روز در هفته به مدت ۲۰دقیقه به ورزش بپردازند، می توان جلوی ۲۰درصد از موارد سرطان رحم را گرفت. مور و همکارانش با ادامه تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که زنانی که بیش از ۹ساعت در روز می نشینند، دو برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم یا سرطان آندومتر قرار دارند. در این تحقیق مشخص شده زنانی که بیشتر فعالیت می کنند و کمتر می نشینند کمتر در معرض ابتلا به سرطان رحم قرار می گیرند.
سارا هیوم، مدیر اطلاعات بهداشتی مؤسسه تحقیقاتی سرطان انگلیس می گوید: ورزش می تواند میزان بالای استروژن که ممکن است برای بدن خطرناک باشد را کاهش دهد. میزان بالای هورمون استروژن در بدن زنان می تواند باعث ابتلای آنان به سرطان رحم شود.
سرطان رحم نیز مانند اکثر سرطان ها با تشخیص زودرس و معالجه به موقع می تواند به بهبود کامل منجر شود. ابتلا به بیماری سرطان گردن رحم اگر در مراحل اولیه با آزمایش معروف به پاپ اسمیر تشخیص داده شود، معالجه آسان و در دسترس خواهد بود.
رحم از دو بخش تشکیل شده است: قسمت حفره مانند توخالی رحم که ساختار ماهیچه ای دارد و از لایه ای سلولی به نام آندومتر پوشیده شده است. قسمت دوم گردن رحم است که بین جسم رحم و قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنانه قرار گرفته است.
پس از ختم قاعدگی در یک زن باردار، آندومتر شروع به رشد کرده و پر خون می شود. با شروع قاعدگی بعدی، این آندومتر رشد یافته، ریزش می کند و به همراه مقداری خون خارج می شود. این چرخه به طور مرتب طی دوران باروری زن ادامه می یابد که به آن عادت ماهانه می گویند.
سرطان رحم تمام خصوصیات عمومی سرطان ها را داراست. وقتی درباره سرطان رحم سخن گفته می شود در واقع به دو نوع مختلف سرطان اشاره می شود؛ یکی از این دو، سرطان گردن رحم و دیگری سرطان لایه پوشاننده داخلی رحم یا سرطان آندومتر است.
این دو نوع سرطان، در دو گروه سنی متفاوت شیوع بیشتری دارند. سرطان گردن رحم در سنین پایین تر ایجاد می شود و سرطان آندومتر معمولا مخصوص سنین بالاست.
در بیشتر موارد سرطان گردن رحم، سلول های پوشاننده دهانه رحم قبل از سرطانی شدن تغییرات خفیف تا شدیدی را طی چند سال پیدا می کنند. این تغییرات پیش سرطانی را دیسپلازی می گویند. معمولا در رحم نیز بافت پوشاننده یا آندومتر تغییرات پیش سرطانی خفیف یا شدیدی را قبل از تبدیل شدن به سرطان پیدا می کند که به آن هیپرپلازی می گویند.
این تغییرات پیش سرطانی همیشه به سرطان تبدیل نمی شود ولی هر دوی این تغییرات به عنوان علائم هشداردهنده بوده و درصورت مشاهده آنها باید درمان شده و پیگیری و معاینه مرتب صورت گیرد.
کشف زود هنگام سرطان های رحم و گردن رحم اهمیت حیاتی دارد. وقتی که سرطان رحم در مراحل اولیه و محدود به رحم پیدا شود، احتمال بهبود کامل آن بیش از ۸۰درصد است ولی اگر بیماری در مراحل اولیه درمان نشود، سرطان به لایه های عمقی رحم و بعد از آن به اعضای مجاور گسترش می یابد یا حتی به اعضای دور دست بدن تهاجم می کند.
در این مرحله، درمان مؤثر سرطان رحم دشوار و گاه ناممکن است. علت اصلی ایجاد سرطان گردن رحم به خوبی شناخته شده است ولی عواملی وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا به سرطان گردن رحم را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از: ازدواج در سنین پایین، به دنیا آوردن فرزندان زیاد، ابتلا به بعضی از بیماری های عفونی، استعمال دخانیات و برخی از عوامل ژنتیک. وجود هر یک از عوامل فوق، لزوما به معنی ابتلای حتمی به سرطان گردن رحم نیست بلکه عوامل ذکر شده همه می توانند خطر ابتلای به سرطان را افزایش دهند.
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان گردن رحم، دوری از عوامل خطرزا که در سؤال دوم ذکر شد، می تواند کمک کننده باشد ولی پیشگیری صددرصد امکان پذیر نیست. با این حال سرطان گردن رحم را می توان در مراحل بسیار ابتدایی که به طور کامل درمان پذیر است، شناسایی کرد. راه شناسایی زودرس سرطان گردن رحم انجام مرتب آزمایش پاپ اسمیر است. این آزمایش تغییرات خفیف سلولی را که ممکن است به سرطان منجر شود، نشان می دهد. برای انجام این آزمایش هر زن لازم است که به طور مرتب به پزشک مراجعه کند.
تمام زنان ازدواج کرده که بین ۲۰ تا ۷۰ سال سن دارند، باید هر ۳سال یک بار به طور مرتب آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند. سرطان آندومتر نیز نوع دیگری از سرطان رحم است. هنوز علت اصلی سرطان آندومتر شناخته نشده است ولی عوامل مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث افزایش ابتلا به این نوع سرطان شود. از این عوامل می توان چاقی، فشار خون بالا، بیماری قند و استفاده از برخی داروها و هورمون ها را نام برد.
استپ، ابزاری برای موزون سازی حرکات ورزشی
استپ یکی از ابزارهای ورزشی است که کسانی که در کلاس های نرمش و ورزش شرکت می کنند این ابزار را می شناسند.
یادداشت زیر به موضوع فواید استپ و تاثیری که این ابزار در کلاس های ورزشی دارد می پردازد.
استپ که در سال ۱۹۸۶ در آمریکا ابداع شد، امروزه ورزش بسیار محبوبی است. این برنامه حرکتی تناسب اندام، نام خود را از وسیله مورد استفاده اش (کلمه استپ در زبان انگلیسی) گرفته است. این روزها استپ در اغلب سالن های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد.
● ورزش در کلاس استپ
یک کلاس استپ به طور متوسط و بسته به سطح آن ۳۰ الی ۴۵ دقیقه طول می کشد. این ورزش اغلب در سالن، در گروههای کوچک و با موسیقی ریتم دار انجام می شود.
هر شخص یک تخته استپ شخصی در مقابل خود قرار می دهد. تخته استپ نباید لیز بخورد و ارتفاع آن برای شدت نوع تمرین ها قابل تنظیم است.
دوره استپ شامل یادگیری و انجام حرکات منظم و به هم ربط دادن حرکت پاها بر روی سطح (بالا رفتن، پایین آمدن، جلو، عقب و اطراف) و بر روی خود پا (مانند نیم دور و ...) است. حرکات استپ از ساده ترین حرکات (استپ ابتدایی) تا پیچیده ترین (استپ دوگانه)، از تعداد زیادی ترکیب و حرکات موزون تشکیل شده اند.
باوجود اینکه، اصل این حرکت بر روی پاها متمرکز شده است، اما دست ها نیز نباید به هیچ وجه بی حرکت باقی باشند. در طول انجام استپ، دست ها باید بر اساس نوع حرکت به شکل بازوهای ضربدری، حرکت بازوها در هوا و در امتداد بدن، به ترتیب و پشت سر هم در فعالیت باشند.
● فواید استپ
استپ، هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ هنری جذابیت هایی دارد:
استپ، باعث سوزاندن مقدار زیادی کالری می شود. این فعالیت، هم زمان نیازمند هماهنگی ماهیچه ها و سیستم قلبی و عروقی است. در نتیجه، مقدار زیادی انرژی می سوزد. (از ۴۰۰ تا ۵۰۰ کالری در ساعت)
استپ توده های ماهیچه ای را تقویت می کند. پاها هنگام بالا رفتن از تخته استپ به شدت فعالیت می کنند و بازوها نیز در هر حرکت با پاها هماهنگ می شوند. استپ تمام بدن را به طور هماهنگ عضله ای می کند. استپ مانع به هم ریختگی حرکات پاها و تقویت پیاده روی می شود.
استپ سیستم قلبی و عروقی، استقامت، تنفس و شرایط جسمی را تقویت می کند.
استپ ورزشی به شیوه بازی است. استپ، که در گروه و با موسیقی انجام می شود و بر روی حرکات موزون مانند تمرکز یافته، باعث می شود که بدون فکر کردن به چیزی، تحرک داشته باشید.
● زیان ها
اگر حرکات ورزشی فشرده و شدید باشد، به ویژه با تغییر شدید ریتم، ممکن است حرکات استپ باعث صدمه به قلب شود، این آسیب برای افرادی که تا قبل از آن کم تحرک بوده اند و عادت به حرکات ورزشی نداشته اند، شدیدتر است.
پرش به همه جهت ها، خمیدگی زانوها هنگام بالا رفتن از تخته استپ ممکن است باعث صدمه دیدن مفاصل و تاندون های قسمت های پایین بدن شود.
استپ نیزمانند بقیه ورزش های فشرده که در سالن و بدون تهویه مناسب هوا انجام می شود، می تواند باعث افزایش بیش از حد حرارت بدن شود.
● قواعدی برای تمرین سالم
برای اجتناب از حادثه یا زخمی شدن، رعایت برخی جوانب احتیاط ضروریست:
▪ تخته استپ را به درستی روی زمین قرار دهید. تخته را در مقابل خود، با رعایت فاصله مناسب از دیگران قرار دهید و دقت کنید که تخته به درستی روی پایه اش قرار گرفته باشد. ارتفاع تخته را متناسب با سطح مهارت خود تنظیم کنید.
▪ کفش مناسب بپوشید. کفشی تهیه کنید که قوزک پایتان را هنگام تغییر در جهات مختلف محافظت کند. کفش باید از شدت فشار هنگام پرش در جهت های مختلف، بالا و پایین بکاهد.
▪ هنگام تمرین به بدن خود آب برسانید. برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای بدن، هر ۱۰ الی ۱۵ دقیقه، ۲ تا ۳ جرعه آب بنوشید.
▪ مراقب حرکاتتان باشید. پاهایتان را تا ارتفاع مناسبی بالا بیاورید تا با تخته برخورد نکند و هنگام قرار دادن پا روی تخته استپ، مراقب باشید که پایتان به لبه های تخته برخورد نکند.
▪ حرکات تکمیلی داشته باشید. حرکات مشابه اما با شدت کمتر برای تقویت کمر و مفاصل مانند شنا و ورزش در آب انجام دهید.
▪ متناسب با سطح توانایی هایتان حرکت انجام دهید.
نه فقط برای اعضای حرکتی بدنتان که برای قلب تان نیز، این ۳ نکته را از یاد نبرید: ۱ احتیاط کنید، ۲ به تدریج و به آرامی حرکاتتان را شدت بخشید ۳. به توصیه های متخصص حرکات (مربی) گوش دهید.
شایع ترین آسیب های عضلانی در ورزش
هر نوع فعالیت بدنی، حتی پیاده روی نیز اگر درست انجام نشود، در طولانی مدت به ماهیچه ها و مفاصل آسیب می رساند.
از سوی دیگر احتمال بروز آسیب در ماهیچه ها و تاندون ها و حتی در موارد نادر، شکستگی استخوان نیز در ورزشکاران بیش از مردم عادی است. پس، چه بهتر که هنگام ورزش، احتیاط های لازم را به عمل آورید تا احتمال بروز آسیب های جسمی به حداقل برسد.
ساختار بدن هر انسانی متفاوت از دیگری است و در برخی ساختارها، نقاط ضعیفی وجود دارد که می تواند احتمال آسیب های ورزشی را افزایش دهد؛ به عنوان مثال آسیب دیدگی اعضای پایینی می تواند به دلیل داشتن کف پای صاف ، بلندی یا کوتاهی قد در مقایسه با قد طبیعی و زانوهای پرانتزی باشد، اما دلیل اصلی این آسیب ها، بد آماده کردن بدن خود برای ورزش است.
برای انجام تمامی فعالیت های ورزشی ابتدا باید بدن خود را گرم کنید تا ماهیچه ها نرم شوند. حرکات کششی، عملکرد ماهیچه ها را بهبود می بخشد و بهترین حرکت برای پایان ورزش و آرام کردن بدن است.
وقتی ورزش را آغاز می کنید، نباید اعتماد بیش از حد به خود داشته باشید و با حرکات سنگین شروع کنید. لازم نیست همان ابتدا رکوردها را بشکنید. ورزش باید به تدریج و با بالا رفتن استقامت بدنی سنگین شود. وقتی روزه اید، ورزش نکنید.
در طول ورزش باید مرتبا آب بنوشید. آب رسانی به بدن، به جریان خون درون فیبرهای ماهیچه ای کمک می کند.
نکته مهم تر اینکه همیشه از وسایل و تجهیزات مناسب بهره ببرید، مثلا کفش مناسب ورزشی بپوشید و قبل از آغاز هر ورزشی به دوره آموزشی آن بروید تا حرکات صحیح به شما آموزش داده شود. فکر نکنید ذاتا تنیس باز یا فوتبالیست به دنیا آمده اید.
در اینجا قصد داریم شما را با برخی آسیب های عضلانی ناشی از ورزش آشنا کنیم.
● کوفتگی
کوفتگی در پی انجام حرکات ماهیچه ای طولانی و شدید روی ماهیچه ای که به خوبی آماده نشده، یا آب رسانی به آن کم بوده پیش می آید.
کوفتگی ماهیچه پس از ترشح بیش از حد اسیدلاکتیک در آن است. معمولا درد ناشی از کوفتگی پس از اتمام ورزش حس می شود و به شکلی نوعی هشدار است.
چند روز استراحت، یک حمام گرم، ماساژ و حرکات کششی آرام سبب رفع کوفتگی خواهد شد.
● گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات گاهی در حین ورزش یا پس از آن عارض می شود. دلیل این آسیب نیز آماده نبودن و گرم نشدن کافی ماهیچه قبل از آغاز ورزش یا استفاده ی بیش از حد از آن است.
گرفتگی عضلات در اکثر موارد نشانه خستگی مفرط است.
گرم کردن ماهیچه و استراحت چند روزه، ماساژ و انجام حرکات کششی پس از ساکت شدن درد می تواند از جمله درمان های اساسی باشد.
● درد عضلات بعد از ورزش
▪ کبودی
کبودی پس از شوک مستقیم بر ماهیچه منقبض شده به وجود می آید. درد و ورم از جمله عوارض کبودی است. در حقیقت پارگی رگ های خونی سبب پخش مقداری خون در زیر پوست می شود. بر حسب میزان کبودی، دوران بهبودی از چند روز تا چند هفته متغیر است.
وقتی نقطه ای از بدن کبود می شود، نباید به هیچ عنوان آن را کشید، یا ماساژ داد، یا گرم کرد.
بهترین راه حل برای برطرف کردن کبودی، گذاشتن یخ روی محل و استراحت دو تا سه روزه است. در موارد شدیدتر باید به پزشک مراجعه کرد.
▪ کشیدگی عضلات
این آسیب به زمانی گفته می شود که ماهیچه بیش از حد کشیده شود و در نتیجه دچار التهاب گردد. بر خلاف کوفتگی، درد ناشی از کشیدگی عضلات در حین تمرین شروع می شود. یخ و استراحت کامل برای چند روز، درمان کشیدگی عضله است.
▪ پارگی ماهیچه
وقتی ماهیچه بیش از حد توان کشیده شود، ممکن است برخی از فیبرهای آن پاره شده و فرد دچار پارگی ماهیچه شود. بهتر است در این شرایط به پزشک مراجعه کنید.
● چگونه آسیب ورزشی را درمان کنیم؟
درمان آسیب های ورزشی در سه کلمه «استراحت»، «یخ» و «کمپرس» خلاصه می شود.
۱) استراحت به شما کمک می کند دچار آسیب جدید و خون ریزی نشوید.
۲) یخ سبب فروکش کردن التهاب می شود و درد را ساکت می کند.
۳) کمپرس هم مانع از کبودی می شود.
یخ تنها می تواند برای ۱۰ دقیقه رگ های خونی را سفت کند، اما بعد از این مدت، محل آسیب دیده ورم می کند. بهتر است ابتدا برای ۱۰ دقیقه یخ را روی محل بگذارید. بعد ۱۰ دقیقه به آن استراحت دهید و بعد مجددا برای یک تا دو ساعت این کار را تکرار کنید.
۷ حرکت ورزشی برای ۳ ماهه اول بارداری
بعضی از خانم ها خیال می کنند بارداری مساوی است با استراحت مطلق و ۹ ماه خوردن و خوابیدن؛ در صورتی که اصلا این طور نیست...
یک خانم باردار اگر بخواهد سلامت خودش و جنینش را حفظ کند و بعد از ۹ ماه یک نوزاد سالم را در شرایطی طبیعی به دنیا بیاورد، باید حتما از ماه اول تا آخر بارداری اش ورزش کند؛ البته گاهی کمتر و گاهی بیشتر، مگر اینکه از نظر طبی، منعی برای این کار وجود داشته باشد. البته حرکت های ورزشی در ۳ ماهه اول، دوم و سوم بارداری با هم متفاوتند و انجام حرکت هایی که برای ماه های اول بارداری به افراد توصیه می شود، ممکن است در ماه های آخر برای جنین خطراتی را به همراه داشته باشد. پس اگر در ۳ ماهه اول بارداری هستید، این حرکت های ورزشی را خوب به خاطر بسپارید و آنها را با دقت انجام دهید.
▪ حرکت اول
کف دست ها و یک زانوی خود را روی تشک قرار دهید؛ به طوری که کمرتان کاملا صاف باشد. پای دیگرتان را به صورت مایل روی تشک بگذارید؛ به صورتی که پنجه پایتان روی تشک قرار بگیرد. حالا پنجه پایتان را از روی تشک بالا ببرید؛طوری که پا و کمرتان در یک راستا قرار داشته باشند. ۵ ثانیه در این حالت بمانید و حرکت را با پای دیگرتان تکرار کنید. این حرکت را با روزی ۵ بار شروع کنید و کم کم به ۲۰ بار در روز برسانید.
▪ حرکت دوم
به پهلوی چپ دراز بکشید. آرنج و کف دست چپتان را روی تشک بگذارید و پای چپ خود را کاملا صاف روی تشک قرار دهید. حالا کف دست راستتان را هم روی تشک بگذارید و کف پای راست خود را جلوی ران پای چپتان روی تشک قرار دهید. ۸ تا ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید و بعد به پهلوی راستتان دراز بکشید و همین کارها را تکرار کنید. این حرکت را هم از روزی ۵ بار شروع کنید و کم کم به ۲۰ بار در روز برسانید.
▪ حرکت سوم
به پهلوی چپ دراز بکشید و کف دست چپتان را زیر سر خود قرار دهید. کف دست راستتان را روی تشک و درست مقابل شکمتان بگذارید. زانوی چپتان را به عقب خم کنید و پای راست خود را به صورت کاملا صاف و کشیده روی پای چپ بگذارید. حالا کمی پای راستتان را بالا بیاورید و ۵ ثانیه در همین حالت بمانید. حرکت را با پای مقابل تان هم تکرار کنید و ۵ تا ۱۰ بار در روز این کار را انجام دهید.
▪ حرکت چهارم
سرپا بایستید و پاهایتان را به عرض شانه هایتان از هم باز کنید. انگشت های هر دو دست خود را در هم قفل کنید و کف دست هایتان را کاملا به هم بچسبانید. حالا دست های در هم گره خورده تان را مقابل قفسه سینه خود قرار دهید و تا جایی که زور دارید، آنها را به هم فشار دهید. تا ۵ بشمارید و ۲ ثانیه استراحت کرده و دوباره حرکت را تکرار کنید. شما می توانید ۱۰ بار در روز این کار را انجام دهید و به مرور به ۲۰ بار هم برسانید.
▪ حرکت پنجم
این حرکت شامل ۳ بخش مختلف است که هر ۳ به صورت نشسته انجام می شوند. برای انجام دادن بخش اول این حرکت باید بنشینید و کف پاهایتان را به هم بچسبانید. حالا دست هایتان را به صورت کاملا صاف و مستقیم نگه دارید؛ به طوری که پشت دست هایتان رو به بالا باشد. ۵ ثانیه در این حالت بمانید و بعد بخش دوم را شروع کنید. برای انجام دادن بخش دوم این حرکت کافی است در همین حالتی که هستید کمی کمرتان را به سمت عقب متمایل کنید و ۵ ثانیه هم در این حالت باقی بمانید. حالا پس از ۲ ثانیه استراحت می توانید بخش سوم را شروع کنید. برای این کار باید در همان حالت نشسته، کف پاهایتان را به هم بچسبانید و کف هر دست خود را روی شانه مقابل تان قرار دهید و سرتان را کمی به جلو خم کنید. ۵ ثانیه هم در این حالت بمانید و حرکت را از ۵ بار در روز شروع کنید و به ۲۰ بار برسانید. راستی، حواستان باشد که این حرکت را به هیچ وجه در ۳ ماهه سوم بارداری تان انجام ندهید!
▪ حرکت ششم
سرپا بایستید و پاهایتان را کمی بیشتر از عرض شانه هایتان باز کنید و دست های خود را در راستای بدن و در کنار پهلوهایتان قرار دهید. حالا خیلی آهسته زانوهایتان را خم کنید و حالت نیمه نشسته به خود بگیرید. ۸ ثانیه در این حالت بمانید و پس از ۲ ثانیه استراحت، دوباره حرکت را تکرار کنید. این حرکت هم باید از روزی ۵ بار شروع شود و به روزی ۲۰ مرتبه برسد.
▪ حرکت هفتم
به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و کف هر ۲ پایتان را روی تشک قرار دهید. حالا دست هایتان را به صورت کاملا کشیده، موازی ران پایتان بالا بگیرید و شانه هایتان را از تشک جدا کنید. سعی کنید که ۵ ثانیه در این حالت بمانید و نفس عمیق هم بکشید. روزی ۱۰ بار این حرکت را انجام دهید. انجام دادن این حرکت ورزشی هم مانند حرکت پنجم، بعد از ۳ ماهه اول بارداری به هیچ وجه توصیه نمی شود.
آیا روزه داران میتوانند ورزش کنند؟
خیلی ها برای داشتن زندگی سالم تر، خودشان را ملزم به رعایت رژیم غذایی و ورزش های منظم می کنند. با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان، فرصت خوبی پیش می آید تا فرد، بیش از پیش، به سلامت جسم و روان خود توجه کند...
یکی از پرسش هایی که احتمالا با فرارسیدن این ماه، در ذهن روزه داران شکل می گیرد، این است که آیا می توان فعالیت ورزشی همیشگی را در کنار روزه داری، آن هم در این هوای گرم، ادامه داد یا نه؟ دکتر لیلا اتفاق، متخصص طب فیزیکی، به این سوال پاسخ می دهد.
▪ خانم دکتر! شما ورزش کردن در ماه مبارک رمضان را توصیه می کنید؟
ـ بله؛ ورزش در کنار روزه داری خطرناک نیست. اگر شخص به اصول تغذیه ای صحیح دقت داشته باشد و روزه داری او همراه با برنامه ورزشی منظم و ملایمی باشد، می تواند از فواید بیشتری در این زمینه نظیر کاهش وزن، تقویت عضلات، تنظیم قند و چربی خون و پیشگیری از پوکی استخوان برخوردار شود. به طور کلی، ورزش به بهبود سیستم قلبی عروقی، سیستم لنفاوی و عضلانی بدن کمک می کند و باعث می شود افراد از روحیه قوی تر و سالم تری برخوردار شوند. ورزش همراه تقویت عضلات علاوه بر تقویت بدن به دفع مواد زاید و سموم هم کمک می کند. آمارها نشان داده اند افرادی که همراه روزه داری ورزش هم می کنند در مقایسه با افرادی که تنها روزه می گیرند، بهتر وزن خود را کنترل می کنند اما نباید فکر کرد با ورزش زیاد و سنگین در ماه رمضان می توان وزن بیشتری در مقایسه با سایر زمان ها کم کرد زیرا این عقیده کاملا اشتباه است.
▪ در این ماه، انجام چه نوع ورزش هایی بیشتر توصیه می شود؟
ـ طبیعتا بهتر است ورزش های سبک انجام شود و از انجام ورزش های سنگین و خصوصا ورزش در محیط های گرم که موجب تعریق زیاد می شود، پرهیز کرد. ورزش طولانی مدت نیز توصیه نمی شود. نرمش، پیاده روی، کشش عضلات، انجام تمرین های هوازی و به ویژه یوگا از جمله ورزش های مناسب برای ماه رمضان هستند. البته میزان فعالیت ورزشی در افراد مختلف، متفاوت بوده و بهتر است برای آن برنامه ریزی منظمی داشت.
▪ در صورتی که همراه با روزه داری، به ورزش شدید و سنگین قبلی مان ادامه بدهیم، چه اتفاقی می افتد؟
ـ ممکن است دچار سردرد، تهوع و گیجی شوید و به دنبال آن، عوارض ثانویه ای ایجاد شود.
▪ بهترین زمانی که برای ورزش توصیه می کنید، چه ساعت هایی از روز است؟
ـ توصیه همیشگی من این است که بلافاصله بعد از مصرف غذا نباید ورزش کرد. حداقل فاصله ورزش با صرف غذا حدود ۲ تا ۳ ساعت است. از بهترین زمان های ورزش سبک همان طور که ذکر شد ۲ تا ۳ ساعت بعد از صرف افطار سبک است. بعد از اتمام ورزش هم می توانید مایعات و مواد قندی مصرف کنید. نکته دیگری که باید به یاد داشته باشید اینکه ورزشکاران روزه دار در مقایسه با سایر افراد به پروتئین، قند و ویتامین بیشتری نیاز دارند.
▪ اگر فردی بعد از افطار نتواند ورزش کند و مثلا تنها صبح ها فرصت ورزش کردن را داشته باشد به چه نکاتی باید توجه کند؟
ـ این افراد باید از خوردن غذاهای قندی، حتی قندهای ساده، در وعده سحری خودداری کرده و موادغذایی دیرهضم و چای کم بخورند. به این افراد، مصرف حلیم و فیبرها را نیز در وعده سحری توصیه می کنم.
▪ برخی نیز ورزش های منظمی مثل ایروبیک یا بدنسازی را دنبال می کنند. آیا در ماه رمضان باید این ورزش ها را به علت شدتی که دارند، کنار بگذارند؟
ـ اگر می خواهند این نوع ورزش ها را ادامه دهند باید تغذیه مناسبی داشته باشند و ترجیحا بعد از افطار در کلاس ها حاضر شوند. نکته مهم این است که ورزش در این ماه نباید به گونه ای باشد که سبب تعریق زیاد شود. توصیه من ورزش کوتاه مدت و سبک همراه با تمرین های هوازی است.
▪ برای افرادی که مبتلا به بیماری هستند ولی از پزشک مجوز روزه گرفتن را دارند و در عین حال می خواهند برنامه ورزشی خود را نیز دنبال کنند، چه توصیه ای دارید؟
ـ به این افراد (مانند مبتلایان به بیماری های زمینه ای مثل دیابت، پرفشاری خون، ناراحتی های کلیه، ناراحتی های گوارشی و اعصاب و روان) توصیه می کنم قبل از ماه رمضان حتما با پزشک خود مشورت کنند.
▪ برای پیشگیری از چاقی در این ماه چه باید کرد؟
ـ ما باید ۲ تا ۳ وعده در روز موادغذایی مصرف کنیم. در ماه مبارک رمضان این ۳ وعده شامل سحری، افطار و شام است و می تواند به ۲ وعده سحری و شام تبدیل شود. توصیه می کنیم در وعده سحری غذاهای سنگین و سرخ کرده مصرف نکنید و تا جای ممکن از خوردن شیرینی، به ویژه شیرینی خامه ای و زولبیا و بامیه بپرهیزید. در ضمن، فراموش نکنید فردی که در این ماه، رژیم معمول خود را ادامه دهد و در کنار آن، ورزشی سبک داشته باشد، چاق نخواهد شد.
▪ چرا برخی افراد در ماه رمضان برنامه ورزشی خود را رها می کنند و بعد چاق می شوند؟
ـ به طورکلی، در ماه رمضان متابولیسم بدن کاهش می یابد. وقتی متابولیسم کاهش پیدا می کند نیاز بدن به موادغذایی هم کمتر می شود. ورزش، متابولیسم و مصرف کالری را بالا می برد. بالطبع وقتی فردی ورزش را کنار می گذارد، چون سیستم متابولیسم و دفع انسولین و هورمون های بدن به هم می ریزد، اگر فرد به همان میزان قبلی کالری مصرف کند چون مصرف کالری پایین آمده چاق می شود. البته گاهی نیز این حس چاق شدن، به دلیل آن است که فرد طی ورزش، مایعات زیادی دفع می کند. با قطع ورزش، چون این مایعات در بدن بیشتر می شود، فرد حس می کند چاق شده و نکته دیگر این است که ورزش به برطرف شدن سلولیت کمک می کند. با کنار گذاشتن ورزش چون عضلات حرکت ندارند تجمع سلولیت هم افزایش می یابد و فرد حس می کند چاق شده است.
▪ حرف آخر؟
ـ همیشه باید در کنار رژیم مناسب غذایی فعالیت منظم، مرتب و متعادل ورزشی داشته باشیم تا بدنمان کنترل وزنی بهتری داشته و حتی با قطع ورزش، کاهش وزنمان به سرعت برنگردد.
مزایا و معایب دستگاه های بدنسازی
این روزها تعداد آنهایی که به قصد داشتن اندامی متناسب و ورزیده به کلاس های بدن سازی مراجعه می کنند...
کم نیست و گروهی از این افراد، بدون در نظر گرفتن سن و سال شان و اوضاع سلامت عمومی شان و بدون مشورت با یک اهل فن، شروع می کنند به استفاده از انواع دستگاه هایی که در سالن های ورزشی هست. این کار، عوارض ناخوشایندی به دنبال خواهد داشت که در گفت وگو با دکتر رامین کردی، متخصص طب ورزشی، به آن پرداخته ایم و جویا شده ایم که اصلا کار با این دستگاه های بدنسازی به چه کسانی توصیه می شود؟
▪ آقای دکتر! آیا این حرف از نظر شما درست است که هر فردی در هر سن و سال و شرایطی که باشد، می تواند ورزش کند؟
ـ بله؛ اما این را هم باید اضافه کنم که هر فردی بسته به شرایط خودش، باید برنامه ورزشی مناسبی دریافت کند.
▪ یعنی چه؟
ـ ببینید؛ ما ۳ نوع ورزش را توصیه می کنیم؛ در درجه اول، ورزش های هوازی مانند دویدن های طولانی مدت و دوچرخه سواری که با دویدن آهسته یا پیاده روی تند بیش از ۴ دقیقه در هر بار به وسیله تردمیل و دوچرخه انجام می شود. در کنار این ورزش، اگر فرد تمایل داشت ورزش های دیگری انجام دهد، ما ورزش های قدرتی و انعطاف پذیری را توصیه می کنیم.
▪ در ورزش های قدرتی، استفاده از دستگاه های بدنسازی مرسوم است. شما کار با این دستگاه ها را به چه کسانی پیشنهاد می کنید؟
ـ به عموم مردم! البته منظورم از عموم، افرادی هستند که مشکل خاصی ندارند؛ یعنی دچار مشکل جسمی و بیماری خاصی نیستند و برای حفظ سلامت شان ورزش می کنند. اما باید به این مساله توجه داشته باشند که میزان وزنه متعادل و نوع دستگاه هم استاندارد باشد و آسیب رسان نباشد. من توصیه می کنم افراد قبل از آغاز تمرین حتما با مربی مشورت کنند و خودسرانه به استفاده از آنها اقدام نکنند.
▪ و اساسا هدف از کار با این دستگاه ها چیست؟
ـ دستگاه هایی که در سالن های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرند به شکل های مختلفی موجودند و مجموعه ای از این دستگاه ها، دستگاه هایی هستند که به منظور افزایش قدرت عضلانی مورد استفاده قرار می گیرند.
▪ به نظر شما، این تمرین های ورزشی باید به چه میزانی باشد؟ چند بار در روز؟
ـ خب، برای ورزیده کردن عضله ها می توان از وزنه های مختلف استفاده کرد. بهتر است میزان فعالیت ورزشی کمتر از ۳ جلسه در هفته نباشد. اگر فرد فقط هفته ای یک جلسه تمرین داشته باشد قدرت وی در یک سطح باقی می ماند. اما اگر این میزان تمرین به بیش از ۳ جلسه در هفته افزایش یابد، باعث افزایش قدرت عضلات می شود. نتیجه این تمرین ها در آقایان به صورت افزایش قطر عضلات دیده می شود؛ در حالی که در خانم ها معمولا افزایش قطر ایجاد نشده و افزایش قدرت اتفاق می افتد.
▪ و کار با این دستگاه های ورزشی را به همه توصیه می کنید؟
ـ نه! به بیماران قلبی ـ عروقی و فشارخونی یا افرادی که سابقه سکته مغزی دارند یا سن شان بالاست، کار با دستگاه های قدرتی توصیه نمی شود. دلیلش هم این است که اینها برای بلند کردن وزنه های سنگین ممکن است قدرت کافی نداشته باشند و حین انجام تمرین، وضعیتی ایجاد شود که فشار زیادی برای به حرکت در آوردن وزنه به آنها وارد آمده و باعث افزایش فشارخونشان شود.
▪ حضور مربی و نظارت او در این مورد چه تاثیری دارد؟
ـ کمک گرفتن از مربی، اهمیت ویژه ای دارد. افراد باید در جلسه اول، نحوه استفاده درست از دستگاه ها را تحت نظر مربی آموزش ببینند و حرکت های ورزشی خود را با تکرار زیاد، یعنی ۳ تا ۴ ست ۱۰ تا ۱۵تایی با وزنه سبک انجام دهند. منظور از وزنه سبک، وزنه ای ست که وقتی فرد آن را با دست بلند می کند یا با پا هل می دهد، به راحتی این کار را ۱۰ تا ۱۵ بار بتواند انجام دهد.
▪ شرایط برای مبتلایان به صرع و دیگر بیماری های تشنجی چطور خواهد بود؟
ـ آنها بهتر است برای فعالیت با دستگاه های قدرتی در ۲ یا ۳ ست ۱۰تایی با وزنه سبک کار کنند تا با خطر کمتری مواجه شده و بر اثر مداومت در ورزش از تعداد حملاتشان کاسته شود. وقتی این بیماران دمبل یا وزنه های آزاد را بالای سر و سینه خود می برند، ممکن است برای یک لحظه دچار تشنج شده و در اثر تشنج، این وسیله ها روی آنها بیفتد و باعث آسیب دیدنشان شود. اما اگر از دستگاه های قدرتی استفاده کنند، خطر کمتری آنها را حین فعالیت تهدید می کند.
▪ در افراد چاق، چطور؟ آیا کار با دستگاه می تواند چربی سوزی را درآنها افزایش دهد؟
ـ نه! بهترین ورزش برای چاق ها، ورزش های هوازی پی درپی (مانند دویدن و دوچرخه سواری طولانی مدت بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز و به مدت ۵ تا ۶ روز در هفته) است. اخیرا توصیه می شود افراد چاق در کنار این ورزش ها، ورزش های قدرتی و انعطاف پذیر نیز انجام دهند. البته این توصیه صرفا برای کاهش وزن نیست، بلکه با افزایش قدرت باعث می شود آنها زندگی بهتری داشته باشند.
▪ چه توصیه ای به استفاده کنندگان از دستگاه های قدرتی دارید؟
ـ اول از همه اینکه بدون مشورت با مربی به یک باره سراغ دستگاه های قدرتی نروند؛ بلکه با توجه به شرایط جسمی، زمان خودشان را تقسیم و مدتی از آن را صرف فعالیت کنند. اگر فردی قصد دارد یک ساعت ورزش کند، در ابتدا باید۱۰ تا ۱۵ دقیقه وقت خود را صرف گرم کردن کند، سپس به مدت نیم ساعت به فعالیت های هوازی مانند دویدن یا دوچرخه سواری بپردازد. بعد از آن ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، خودش را با دستگاه مشغول کند. سپس۱۰ تا ۱۵ دقیقه با دستگاه های قدرتی کار کرده و در پایان فعالیت ورزشی نیز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به سرد کردن بپردازد. در فاصله بین گرم و سرد کردن نیز نباید ورزش های کششی فراموش شود.
▪ بهترین توصیه به افرادی که مدت زمان کمی برای ورزش کردن دارند، چیست؟
ـ اینکه وقت خودشان را صرف فعالیت با دستگاه ها نکنند، بلکه به جایش، به ورزش های هوازی بپردازند. ورزش هوازی در پیشگیری از بیماری ها موثرتر است و در اولویت قرار دارد.
▪ استفاده بیش از حد معمول از این دستگاه ها، به لاغری بیشتر کمک نمی کند؟
ـ ببینید؛ اگر منظورتان از دستگاه، تردمیل و دوچرخه باشد؛ روزی ۴۵ دقیقه فعالیت با این دستگاه ها برای کاهش وزن، مطلوب است اما این، تصور غلطی است که فکر کنید اگر زمان بیشتری روی تردمیل باشید، وزن بیشتری کم می کنید. برای کاهش وزن مطلوب باید رژیم غذایی تان را با ورزش همراه کنید. صرف زمان بیشتر روی تردمیل باعث ایجاد آسیب های عضلانی و مفصلی مانند درد زانو خواهد شد.
▪ موقع کار با دستگاه های قدرتی، نباید بیشتر مایعات مصرف کنیم؟
ـ نوع فعالیت ورزشی تان مهم نیست؛ به طور کلی باید در هوای گرم، قبل و حین ورزش مایعات مصرف کرد.
▪ عمده ترین عارضه استفاده نادرست از این دستگاه ها چیست؟
ـ کشیدگی عضلات و انقباض دردناک عضلانی. ضمن اینکه متناسب نبودن وزنه با قدرت فرد، آسیب های عضلانی و اسکلتی مانند درد مچ دست و شانه و گردن را ایجاد می کند.
خطر ابتلا به واریس در کم تحرکها...
در بسیاری از افراد، بیماری واریس پا هیچ نوع ناراحتی به وجود نمی آورد و بیماران فقط از ظاهر پا شکایت دارند. در گروهی، علایم خفیف تا شدید دیده می شود و در تعداد محدودی واریس می تواند عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.
● کم تحرک ها در معرض ابتلا به واریس
در بسیاری از افراد، بیماری واریس پا هیچ نوع ناراحتی به وجود نمی آورد و بیماران فقط از ظاهر پا شکایت دارند. در گروهی، علایم خفیف تا شدید دیده می شود و در تعداد محدودی واریس می تواند عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.
واریس را شایع ترین بیماری عروقی می دانند که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت را مبتلا می کند و بیشترین میزان شیوع واریس در زنان بین سن ۴۰ تا ۴۹ سالگی برآورد شده است.
هر ورید یا سیا هرگ دارای دریچه های کنترل کننده جریان خون است. واریس هنگامی رخ می دهد که این دریچه ها دچار نارسایی شده باشند و به فعالیت طبیعی خود ادامه ندهند.
ممکن است تعداد دریچه به دلیل مادرزادی کمتر از معمول باشند و یا درست کار نکنند، یا دیوار رگ آسیب دیده و ضعیف شده باشد و اجازه ندهد لبه های دریچه ها کاملا به هم برسند و از برگشت خون جلوگیری کنند. آسیب به دریچه ها به دلیل لخته شدن خون در داخل رگ ها و فشار غیرمعمول به رگ ها به دلیل چاقی، حاملگی و یا زیاد ایستادن است.
کوفتگی و خستگی پا بخصوص در پایان روز و یا بعد از ایستادن به مدت طولانی، ورم پا، خارش و یا تغییر در رنگ و احتمالا زخم شدن مچ پا، درد شدید و ناگهانی و سفت شدن برآمدگی های واریسی به علت لخته شدن خون داخل رگ از علایم معمول واریس محسوب می شوند.
دکتر حسن راوری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با ایسنا، سابقه خانوادگی را از علل ایجاد بیماری واریس دانست و گفت: افراد کم تحرک و یا افرادی که به مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده هستند در هر سنی در معرض خطر واریس قرار دارند.
وی مساله جنسیت را در ایجاد واریس موثر خواند و افزود: این بیماری در زنان به دلیل دوران حاملگی و وجود هورمون های خاص و همچنین در افراد چاق شایع تر است.
دکتر راوری درجات مختلف این بیماری را به ۲ دسته خفیف و شدید تقسیم بندی کرد و توضیح داد: درد مبهم در ناحیه ساق پا، سنگینی در عضلات پا به هنگام ایستادن و دردهای شبانه در پاها از علائم واریس است که در صورت عدم توجه به این علائم، کم کم تورم و ورم هایی در اندام تحتانی ایجاد خواهد شد و فرد بعد از چند ساعت ایستادن احساس می کند، ورم هایی در اطراف پا ایجاد شده است.
وی ادامه داد: با تداوم این حالت و عدم توجه به آن، ورم ها تبدیل به لکه های قهوه ای و سیاه رنگ در اطراف قوزک، مچ و ساق پا می شود که باز هم در صورت عدم توجه این تغییر رنگ ها تبدیل به زخم هایی تحت عنوان زخم های واریسی خواهد شد.وی افزود: به مرور لخته هایی در پا ایجاد می شود که بسیار خطرناک بوده و تنها با سونوگرافی قابل مشاهده هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که بعضی از این لخته ها متحرک هستند، افزود: این لخته ها از طریق سیستم وریدی (سیاهرگی) وارد قلب می شود، بعد از ورود به حفره های قلب به ریه انتقال می یابد و باعث تنگی نفس می شود.
این فوق تخصص جراحی عروق با بیان این که امکان پیشرفت لخته به سیستم عمقی وجود دارد، تصریح کرد: در این حالت اندام فرد دچار تورم شده و فرد دردهای مبهمی را در ناحیه پا احساس می کند.
دکتر راوری درخصوص چگونگی جلوگیری از ابتلا به این بیماری به ایسنا گفت: افرادی که ناچار به ایستادن های طولانی مدت هستند، بهتر است هر چند دقیقه وزن خود را از روی یک پا به پای دیگر منتقل کنند و در صورت امکان راه بهتر این است که در حالت خوابیده قرار بگیرند و پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهند؛ به طوری که بازگشت وریدی از اندام های تحتانی به قلب صورت بگیرد.
وی درباره درمان واریس خاطرنشان کرد: درمان واریس با توجه به علایم، شدت و نوع واریس و سن مبتلایان به این بیماری متفاوت است.
وی واریس را از بیماری های بسیار شایع دانست و افزود: مهم ترین مساله در درمان واریس این است که هر فردی به گونه ای متفاوت از دیگران درمان می شود و افراد نباید صرف مشاهده درمان دیگران به وسیله روشی خاص تنها یک روش را صحیح بدانند.عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد استفاده از جوراب های واریس، داروهای شیمیایی، لیزر و عمل جراحی را از جمله راه های درمان واریس خواند و افزود: در صورت مراقبت و درمان در مراحل اولیه، به راحتی از نیاز به عمل های جراحی و حتی بروز عوارض بسیار خطرناک جلوگیری می شود.
دکتر راوری در پایان جوراب های مرغوب و استاندارد پیشگیری کننده از واریس را بسیار کم و نادر خواند و افزود: جوراب های پیشگیری کننده از واریس دارای سایزها و فشارهای متفاوتی است که در صورت عدم مشورت با پزشک و انتخاب ناآگاهانه نه تنها از واریس پیشگیری نمی کند بلکه باعث تشدید آن نیز می شود.
تاثیر ورزش بر بهبود عملکرد مفاصل
آرتریت روماتوئید و ورزش شایع ترین بیماری روماتیسمی آرتریت روماتوئید است. دکتر محمدرضا هاتف فوق تخصص روماتولوژی و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد درباره این بیماری به خراسان می گوید: در این بیماری ساختمان های داخل مفصل بنا به دلایل ناشناخته ورم کرده و ملتهب می شود و سپس موادی از آن ترشح می شود که به تجمع مایع در مفصل منجر می شود. این مواد کم کم باعث تخریب مفصل شده و پس از تخریب غضروف و مفصل محدودیت حرکتی برای مبتلا به همراه دارد. تقریبا همین مکانیزم در مورد سایر بیماری های مفصلی نیز صادق است. مفصل اندک اندک دچار محدودیت در انجام حرکات طبیعی می شود و در چنین شرایطی عضلات همجوار با مفصل لاغر می شوند و آتروفی عضلانی بروز می کند و استخوان های اطراف مفصل نیز دچار پوکی می شوند. ورزش در تمامی موارد به جز مواردی که مفصل دچار التهاب حاد و شدید شده ضرر دارد فرد مبتلا به توصیه پزشک تا چند هفته از فعالیت بدنی و ورزش محروم می شود اما بلافاصله پس از کنترل التهاب در مفصل می تواند ورزش کند.توصیه ما به بیشتر بیماران این است که ورزش هایی را انجام دهند که تحمل آن را دارند، در کشورهای پیشرفته مبتلایان به آرتریت روماتوئید توسط یک تیم شامل روماتولوژیست، متخصص فیزیوتراپی، توان بخشی و ارتوپد آموزش داده می شوند، حرکات مفید ورزشی به آن ها یاد داده می شود و محدوده فعالیت های ورزشی برای آن ها تعیین می شود. در این کشورها کلاس های ورزشی مخصوص مبتلایان به کمردرد و آرتریت روماتوئید برگزار می شود و کارشناسان به آن ها آموزش می دهند که چه حرکت هایی را برای بهبود درد و چه تمریناتی را برای این که درد مجدد به سراغ آن ها نیاید انجام دهند. در این کشورها بیماران انجمن هایی تشکیل می دهند و سعی می کنند به صورت گروهی درباره داروها و شیوه های معالجاتی و مشکلاتشان باهم صحبت کنند و از یکدیگر کمک بگیرند.این روماتولوژیست برجسته با اشاره به ضعف عضلات در بیماران روماتیسمی توضیح می دهد: وقتی مفصل دچار محدودیت حرکتی شد، عضلات مجاور آن لاغر می شوند و هرقدر عضله ضعیف تر شود، سرعت تخریب مفصل بیشتر می شود. خوب است بدانید عضله سالم نقش محافظتی برای مفصل دارد و زمانی که عضله لاغر شد، فشارهایی که باید عضله تحمل کند به مفصل وارد می شود و مفصل آسیب پذیر می شود. بنابراین توصیه ما تقویت عضلات است، هرقدر عضلات بیمار قوی تر باشد، مفصل تحت حفاظت بیشتری خواهد بود. توصیه ما به ورزش در واقع برای افزایش ضریب محافظت از مفصل توسط عضلات قوی است.
بیماری های مفصلی جزو شایع ترین بیماری ها در سراسر جهان است. طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر حدود ۳۵۵میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری های مفصلی مبتلا هستند که از این تعداد ۱۹۰میلیون نفر دچار استئوآرتریت و بیش از ۵/۱۶میلیون نفر دچار آرتریت روماتوئید هستند. بیماری های مفصلی در صورت عدم درمان می تواند به از کارافتادگی کامل بیمار و محدودیت حرکتی او منجر شود و فقر حرکتی و اختلالات در راه رفتن کیفیت زندگی فرد را به طور کلی تحت تاثیر قرار می دهد.علائم کلی این بیماری درد مفاصل، خشکی مفصل و خستگی مفرط است که در صورتی که به موقع تشخیص داده شود، قابل کنترل است. در این گزارش درباره نقش ورزش در بهبود عملکرد مفاصل در این بیماران با یکی از متخصصان روماتولوژی کشور گفت وگو کردیم. پیش از آن بد نیست بدانید محققان آمریکایی طی تحقیقاتی که نتیجه آن اخیرا در ژورنال تحقیقاتی آرتروز منتشر شده اعلام کرده اند که ورزش منظم می تواند در کاهش درد، بهبود عملکرد مفاصل و افزایش کیفیت زندگی بیماران تاثیر داشته باشد. به نوشته سایت هلث دی مطالعه بر روی ۱۰۰۰بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید بین سنین ۴۳ تا ۶۸ ساله نشان داد که بیمارانی که بیماری آن ها به مرحله ثبات رسیده است می توانند از مزایای ورزش منظم بهره گرفته و شاهد افزایش کیفیت زندگی خود باشند.
آب درمانی
آب درمانی یکی از بهترین روش های درمانی برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید است، معمولا آب حدود ۳۲ تا ۳۳ درجه باعث کاهش التهاب عضلات، بالارفتن آستانه درد، راحتی در انجام حرکات ورزشی و افزایش دامنه حرکتی عضلات می شود. آب درمانی حتی برای بیماران مبتلا به آرتروز که این روزها بسیار فراوان است نیز کارساز است. مبتلایان به آرتروز هم می توانند با حرکات ورزشی یا پیاده روی منظم عضلات خود را تقویت کرده و از درد و التهاب مفصل کم کنند.
البته تاکید می کنیم که ورزش هایی که با جهش و پرش همراه است برای این دسته از بیماران مفید نیست زیرا باعث فشار ناگهانی به مفصل می شود اما ورزش های ایروبیک عموما برای بیماران مفید است. نکته این جاست که مبتلایان به آرتریت روماتوئید و یا سایر بیماری های روماتیسمی توجه کنند که این ورزش ها در طولانی مدت ثمربخش است و اگر تداوم داشته باشد می تواند از التهاب و درد بیماران کم کند. برای بیشتر بیماران پیاده روی منظم بسیار کارساز است زیرا باعث تقویت عضله شده و از روند تخریب مفصل جلوگیری می کند. بیماران باید بدانند که این روند طولانی است و این طور نیست که پس از یک ماه پیاده روی علائم بهبودی را ببینند. باید پیاده روی را جزو برنامه های زندگی خود قرار دهند و تا سال ها آن را ادامه دهند تا اثرات آن را در درازمدت بر سلامت خود مشاهده کنند پیاده روی فقط در کسانی که دچار التهاب های شدید هستند ممنوع است.در مورد این دسته از بیماران ابتدا با استفاده از متخصص فیزیوتراپیست سعی می کنیم توان حرکتی فرد بیمار را بالا ببریم. سپس او را به پیاده روی تشویق می کنیم.استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به نقش ورزش در مبارزه با افسردگی تصریح می کند: اصولا بیماری های مزمن روان بیمار را تحت تاثیر قرار می دهند و بیمار پس از مدتی دچار علائم افسردگی می شود. بیمار متوجه می شود مجبور است مدت های طولانی دارو استفاده کند بدون این که ظاهرا در بیماری اش بهبودی حاصل شده باشد. این حالت به اضافه گوشه گیری و تنهایی باعث افسردگی فرد می شود.در چنین شرایطی است که ورزش نه فقط به بهبود سلامت جسمی بلکه به سلامت روان بیمار نیز کمک می کند زیرا با ترشح هورمون اندروفین به هنگام ورزش کردن، فرد دچار احساس شادی و شعف می شود.
همین جا خوب است اشاره کنیم که بسیاری از بیماران روماتیسمی از آب یا ورزش وحشت دارند. آن ها می ترسند که تماس با آب برای مفصل روماتیسمی یا مبتلا به آرتروز بد باشد اما ما می گوییم آب یا رطوبت یا هوای بد از نظر علمی باعث تشدید روند روماتیسم نمی شود. ممکن است بیماران در آب احساس ناراحتی در ناحیه مفصل خود داشته باشند اما مطمئن باشند که آب به تنهایی نمی تواند این عارضه را بدتر کند، بلکه بالعکس می تواند به آن ها کمک زیادی بکند تا آستانه دردشان بالاتر رود و از میزان التهاب مفصل کم شود و در نهایت در طول زمان عضله مجاور مفصل آسیب دیده قوی تر شود و از میزان تخریب مفصل کاسته شود.
توجه داشته باشید که مفصل یا غضروفی که در بیماری آرتروز یا روماتیسم تخریب شده متاسفانه قابل برگشت نیست اما نکته این جاست که محدودیت حرکتی و درد بیماران فقط به مفصل مربوط نمی شود بلکه گاه به تاندون ها، عضلات و زردپی مربوط می شود و می توان با تقویت عضلات و تاندون ها توان حرکتی را به بیمار برگرداند و از تخریب بیشتر مفصل یا غضروف جلوگیری کرد. دکتر هاتف با اشاره به شیوه های جدید درمان روماتیسم می گوید: ظرف سه چهار سال گذشته محققان به این نتیجه رسیدند که ظرف ۳ تا ۴ ماه اول باید قوی ترین درمان ها را برای بیماران روماتیسمی به کار بگیرند زیرا تخریب مفصل ظرف چند ماه اول صورت می گیرد و سپس با تمهیداتی دیگر باید به افزایش محدودیت های حرکتی کمک شود. ورزش می تواند از ادامه تخریب مفصل در کنار داروها جلوگیری کند و نقش اساسی در این زمینه دارد.