برندگان نوبل ادبيات از آغاز تا امروز
جايزه ادبي نوبل، به عنوان معتبرترين جايزه ادبي، فردا برنده خود در سال 2008 را معرفي ميكند.
جايزه نوبل ادبيات، معتبرترين و ارزشمندترين جايزه ادبي جهان به حساب ميآيد. اين جايزه همه ساله بسياري از نويسندگان، شاعران، مقالهنويسان، منتقدان و روزنامهنگاران را به هيجان ميآورد و گمانهزنيهاي بسياري را موجب ميشود.
صرف نظر از جهتگيريهاي آكادمي نوبل در رشته ادبيات، به خصوص طي سالهاي اخير، همواره عدهاي در طول 108 سال اخير زبان به تحسين انتخابهاي آكادمي گشودهاند و عدهاي ديگر نيز به انتقاد از نوبل پرداختهاند.
كساني كه موافق انتخابهاي نوبل هستند، استدلال ميكنند كه اين انتخاب، براساس نظر بسياري از ناشران، نويسندگان و منتقدان معرفي ميشود. مخالفان هم خرده ميگيرند كه چرا اولا نامزدهاي دريافت جايزه در هر سال اعلام نميشود و درثاني بسياري از بزرگان ادبيات در زمان حياتشان نوبل نگرفتند كه اعطاي جايزه نوبل به آنها ميتوانست سطح اين جايزه را فراتر از آنچه كه امروز هست، ببرد. ضمن آنكه شائبه سياسي بودن اين جايزه نيز طي سالهاي اخير قوت گرفته است.
اين دسته ميگويند كه اگر هم نوبل اكنون اعتباري دارد به واسطه اهداي جايزه به بزرگاني چون آلبر كامو، ژان پل سارتر، رومن رولان، ويليام فاكنر، ارنست همينگوي، جان اشتاينبك، گابريل گارسيا ماركز، توماس مان، هرمان هسه، روژه مارتين دوگار، ويليام گولدينگ و ساموئل بكت است.
از جمله معروفترين چهرههاي ادبي كه موفق به دريافت جايزه ادبي نوبل نشدند، از جيمز جويس، مارسل پروست، نيكوس كازانتزاكيس، آنتوان چخوف، لئو تولستوي، جورج اورول، جي.دي.سلينجر، فرانتس كافكا، ويرجينيا وولف و آلنربگريه ميتوان نام برد.
اين جايزه يكي از چند جايزهاي است كه بنا بر وصيت «آلفرد برنهارد نوبل» (1833-1899) شيميدان سوئدي، بهوجود آمد. نوبل كه با اختراع ديناميت و باروت بدون دود (نيتروگليسيرين) ثروت سرشاري عايدش شده بود، وقتي مشاهده كرد كه از اختراع او، برخلاف انتظارش، براي افزايش قدرت سلاحهاي جنگي و آدمكشي استفاده ميشود، سخت متاثر و نگران شد و تمام سرمايه و دارايي خود را وقف پاداش به برگزيدگان علم و ادب و صلح جهان كرد.
بنابر وصيتنامه نوبل، از درآمد سرمايه نه ميليون دلاري او، پنج جايزه در رشتههاي فيزيك، شيمي، پزشكي، ادبيات و صلح بهوجود آمد تا هر سال به مردان و زناني، صرفنظر از مليت آنها اعطاء شود كه خدمات ارزندهاي به «نفع بشريت» انجام داده باشند. اين جوايز نخستين بار در سال 1901 به برگزيدگان اعطاء شد. در 1969 هم جايزهاي براي علوم اقتصادي شكل گرفت.
جايزه نوبل ادبيات به شخصي تعلق ميگيرد كه در زمينه ادبيات، برجستهترين اثر- با ماهيت معنوي- را آفريده باشد. اين جايزه شامل مدال طلا، ديپلم و مبلغي پول است كه مبلغ آن از 42 هزار دلار در 1953 به يك ميليون و 400 هزار دلار در 1993 افزايش يافته است.
جايزه در دسامبر هر سال، همزمان با سالگرد مرگ «نوبل» توسط آكادمي سوئد در استكهلم، با حضور پادشاه سوئد، اعطا ميشود. معمولا هم جايزه به مجموع آثار چاپي نويسنده تعلق ميگيرد، نه به يك اثر خاص. گاهي هم جايزه به دو يا سه نويسنده بهطور مشترك داده ميشود. در بعضي از سالها هم ممكن است جايزه بدون برنده يا معوق بماند. كما اينكه در سالهاي جنگ جهاني دوم، در فاصله سالهاي 1940 تا 1943، جايزه به كسي داده نشد.
فردا قرار است برنده جايزه نوبل ادبيات در سال 2008 از سوي آكادمي نوبل در سوئد معرفي شود.
اسامي برندگان نوبل ادبي از آغاز تا سال 2007 ميلادي
1901 ؛ رنه فرانسواسولي پرو دوم (1839 -1907 ، فرانسوي) به خاطر اشعارش
1902 ؛ تئودور مونرن (1817-1903 ،آلماني) به خاطر آثار تاريخيش
1903؛ بيورنستيرنه بيورنسن (1832-1910 ، نروژي) به خاطر رمانها، اشعار و نمايشنامههايش
1904؛ فردريك ميسترال (1830 -1914، فرانسوي) به خاطر اشعارش، و خوزه ايچگارياي ايساگوئري (1832 -
1910، اسپانيايي) به خاطر نمايشنامههايش
1905؛ هنريك سينكيويچ (1846-1916 ، لهستاني) به خاطر رمانهايش
1906؛ جوزوپه كاردوچي (1835-1907،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1907؛ راديرد كيپلينگ (1865 -1936، انگليسي) به خاطر داستانها، رمانها و اشعارش
1908؛ رودولف كريستف اويكن (1846،1926،آلماني) به خاطر داستانهاي فلسفي اش
1909؛ سلمالا گرلوف (1858،1940، سوئدي) به خاطر رمانها و اشعارش
1910؛ پل فن لودويگ هيزه (1830-1914 ،آلماني) به خاطر اشعار، رمانها و نمايشنامههايش
1911؛ موريس مترلينگ (1862-1949، بلژيكي) به خاطر نمايشنامههايش
1912؛ گرهارت هاوپتمان (1862-1946،آلماني) به خاطر نمايشنامههايش
1913؛ سررابيندرانات تاگور (1861-1941،هندي) به خاطر اشعارش.
1914؛ جايزه داده نشد
1915؛ رومن رولان (1866-1944،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1916؛ ورنرفن هايدنستام (1859-1940،سوئدي) به خاطر اشعارش
1917؛ كارل گلروپ (1857-1943،دانماركي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1918؛ جايزه داده نشد
1919؛ كارل فردريك شپيتلر(1845-1924،سويسي)به خاطر حماسهها، داستانهاي كوتاه و مقالاتش
1920؛ كنوت هامسون(1859-1952،نروژي) به خاطر رمانهايش
1921؛ آناتول فرانس(1844- 1924،فرانسوي) به خاطر رمانها، داستان هاي كوتاه و مقالاتش
1922؛ خاثينتو بناونتهاي مارتينز(1866-1954،اسپانيايي)به خاطر نمايشنامههايش
1923؛ ويليام باتلرييتس (1865-1939،ايرلندي ) به خاطر اشعارش
1924؛ ولاديسلاو ستانيسلاو رايمونت (1867-1925، لهستاني ) به خاطر رمانهايش
1925؛ جورج برنارد شاو (1856-1950 ، انگليسي) به خاطر نمايشنامههايش
1926؛ گراتسيا دلدا (1875-1936،ايتاليايي) به خاطر رمانهايش
1927؛ هانري برگسون (1859-1941،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفياش
1928؛ سيگريد اوندست (1882-1949،نروژي) به خاطر رمانهايش
1929؛ توماس مان (1875-1955،آلماني) به خاطر رمانهايش
1930؛ سينكلر لويس (1885-1951،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1931؛ ايك آكسل كارلفت (1864-1931،سوئدي) به خاطر اشعار غنائيش
1932؛ جان گالزورثي (1867-1933،انگليسي) به خاطر رمانها، نمايشنامهها و داستانهاي كوتاهش
1933؛ ايوان الكسيويچ بونين (1870-1953،روسي) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و اشعارش
1934؛ لوئيچي پيراندلو (1867-1936، ايتاليايي) به خاطر نمايشنامههايش
1935؛ جايزه داده نشد
1936؛ يوجين گلادستون اونيل (1888-1953،آمريكايي) به خاطر نمايشنامههايش
1937؛ روژه مارتن دوگار (1881-1957،فرانسوي) به خاطر رمان هايش
1938؛ پرل س.باك (1892-1973،آمريكايي ) به خاطر رمان هايش
1939؛ فرانس اميل سيلانپا(1888-1964، فنلاندي) به خاطر رمان هايش
1940؛ جايزه داده نشد
1941؛ جايزه داده نشد
1942؛ جايزه داده نشد
1943؛ جايزه داده نشد
1944؛ يوهانس ويلهلم ينسن (1873-1950،دانماركي) به خاطر اشعار و رمانهايش
1945؛ گابريلا ميسترال (1899-1957، شيليايي) به خاطر اشعارش
1946؛ هرمان هسه(1877-1962،آلماني) به خاطر اشعار و مقالاتش
1947؛ آندره ژيد (1869-1951،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1948؛ توماس استرنزاليوت (1888-1965،انگليسي) به خاطر اشعار، مقالات و نمايشنامههايش
1949؛ ويليام فاكنر (1897-1962،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1950؛ برتراند راسل (1872-1970،انگليسي) به خاطر آثار فلسفيش
1951؛ پرفابيان لاگركويست (1891-1974،سوئدي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا باراباس
1952؛ فرانسوا مورياك (1855-1970،فرانسوي) به خاطر رمانها، مقالات واشعارش
1953؛ سروينستن چرچيل (1874-1965،انگليسي) به خاطر مقالات و آثار تاريخيش
1954؛ارنست همينگوي(1899-1961،آمريكايي)به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1955؛ هارولد لاكسنس (1902،سوئدي) به خاطر رمانهايش
1956؛ خوان رامون خيمهنز (1881-1951،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1957؛ آلبركامو (1913-1960،فرانسوي) به خاطر رمان هايش
1958؛ بوريس پاسترناك (1890-1960،روسي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا «دكتر ژيواگو»، او جايزه را نپذيرفت
1959؛ سالواتور كواسيمودو (1901-1968،ايتاليايي) به خاطر اشعار غنائيش
1960؛ سن ژان پرس (1887-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1961؛ ايوو آندريچ (1892-1975،يوگسلاويائي) به خاطر رمانهايش
1962؛ جان اشتاينبك (1902-1968،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1963؛ گئورگ سفريس (1900-1971،يوناني) به خاطر اشعار غنائيش
1964؛ ژان پل سارتر (1905-1980،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفي و رمانهايش. جايزه را نپذيرفت
1965؛ ميخائيل شولوخوف (1905-1984،روسي) به خاطر رمانهايش
1966؛ شميويل يوزف آگنان (1888-1970،اسرائيلي) به خاطر داستانهايش درباره يهوديان اروپاي شرقي؛ ونلي زاكس (1891-1970،آلماني- سوئدي) به خاطر اشعار و نمايشنامههايش درباره يهوديان
1967؛ ميگل آنخل آستورياس (1899-1974،گواتمالايي) به خاطر آثارش درباره شخصيت و سنتهاي مردم كشورش
1968؛ ياسوناري كاواباتا (1899-19972،ژاپني) به خاطر رمانهايش
1969؛ سميوئل بكت (1906-1990،ايرلندي) به خاطر رمانها و نمايشنامههايش
1970؛ آلكساندر سولژنيتسين (1918- روسي) به خاطر رمانهايش
1971؛ پابلو نرودا (1904-1973،شيليايي) به خاطر اشعارش
1972؛ هاينريش بل (1917-1985،آلماني) به خاطر رمان ها، داستانهاي كوتاه و نمايشنامههايش
1973؛ پاتريك وايت (1912-،استراليايي) به خاطر رمانهايش
1974؛ ايونيد يونسن (1900-1976،سويسي) به خاطر رمان ها و داستان هاي كوتاهش؛ و هانري ادموند مارتينس (1904-1978،سويسي) به خاطر مجموعه آثارش
1975؛ يوجينيو مونتاله (1896-1981،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1976؛ سائول بلو (1915-، آمريكايي) به خاطر رمان هايش
1977؛ ويسنته آلكسياندر (1898-1984،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1978؛ ايساك بشويس سينگر (1904-،متولد لهستان) به خاطر رمانها و داستان هاي كوتاهش
1979؛ اوديسئوس ايليتيس (1912-1996،يوناني) به خاطر اشعارش
1980؛ چسلاو ميلوش (1911-،لهستاني) به خاطر اشعارش
1981؛ الياس كانتي (1905-متولد بلغارستان) به خاطر آثار داستاني و غير داستانياش
1982؛ گابريل گارسيا ماركز (1928-،كلمبيايي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1983؛ ويليام گلدينگ (1911-، انگليسي) به خاطر رمان هايش
1984؛ ياروسلاو سيفرت (1910-،چكسلواكي) به خاطر اشعارش
1985؛ كلود سيمون (1913-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1986؛ ول سوينكا (1934-، نيجريهاي) به خاطر اشعار، نمايشنامهها و رمان هايش
1987؛ ژوزف برودسكي (1940-،روسي) به خاطر اشعارش
1988؛ نجيب محفوظ (1912-،مصري) به خاطر رمانها و داستان هاي كوتاهش
1989؛ كاميلو خوزه سلا (1916- ،اسپانيايي) به خاطر رمانهايش
1990؛ اوكتاويو پاز (1914-،مكزيكي) به خاطر اشعارش
1991؛ نيدين گوردمير (1923-،اهل آفريقاي جنوبي) به خاطر مجموعه آثارش
1992؛ درك والكات (-،اهل جزاير هند غربي) به خاطر آثار ادبي شعر گونهاش
1993؛ توني ماريسن (1931-،سياه پوست آمريكايي) به خاطر مجموعه آثارش
1994؛ كنزا بورواوئه (1935-،ژاپني) به خاطر رمان هايش
1995؛ شيموس هيني (1939-،ايرلندي) به خاطر بيان مصائل ملت ايرلند در اشعارش
1996؛ ويسلاو شيمبورسكا (1923-لهستاني) به خاطر اشعارش
1977؛ داريو فو (1926 ـ ايتاليائي) به خاطر نمايشنامههايش
1998؛ خوزه ساراماگو (1922 ـ پرتغالي) به خاطر رمانهايش به خصوص كوري
1999؛ گونتر گراس (1927 ـ آلماني) به خاطر رمانهايش
2000؛ گائو شينجيان چين ( 1940 ـ چيني) به خاطر رمانهايش
2001؛ و. س. نايپول (1932 ـ ترينيدا و توباگو)
2002 ؛ ايمره كرتس (1929 ـ مجارستاني) به خاطر رمانهايش
2003 ؛ جان ماكسول كوئتزي (1944 ـ آفريقاي جنوبي)
2004؛ آلفرده يلينك (1946 ـ اتريشي) به خاطر رمانهايش
2005 ؛ هارولد پينتر (1930 ـ انگليسي) به خاطر نمايشنامههايش
2006؛ اورهان پاموك (1952 ـ ترك) به خاطر رمانهايش.
2007؛ دوريس لسينگ (1919 - انگليسي، متولد كرمانشاه) بهخاطر داستانهايش
نوبل ادبیات سال ۲۰۰۸ به «لوکلزیو» رسید
«ژان ماری گوستاو لوکلزیو» برندهی جایزهی ده میلیون کرونی نوبل ادبیات سال ۲۰۰۸ شد. این خبر لحظهای پیش در روز نه اکتبر و راس ساعت یازده صبح به وقت گرینویچ در حالی اعلام شد که نام «لوکلزیو» هفته گذشته در بیشتر لیستهای گمانهزنیهای منتقدان جهان دیده میشد. خبرگزاری فرانسه نیز چند روز پیش با انتشار گزارشی «لوکلزیو» را در صدر انتخابهای احتمالی خود برای برنده نهایی نوبل ادبیات ۲۰۰۸ اعلام کرده بود. با اتخاذ این تصمیم از سوی آکادمی سوئدی نوبل، نوبل ادبیات پس از بیست و دو سال به یک فرانسوی اهدا میشود. آکادمی نوبل با اعلام این خبر «لوکلزیو» را «نویسندهی سبکهای جدید، ماجراجوییهای شاعرانه، اشتیاق و کشش جسمانی و کاشف بشریت در وانفسای تمدن حکمفرما» توصیف کرد.
لوکلزیوی شصت و هشت ساله، ۱۳ آوریل سال ۱۹۴۰ در نیس فرانسه بدنیا آمده و تا به امروز بیش از چهل کتاب نوشته است. پدرش جراحی انگلیسی بود و مادرش از نسلی از انگلیسیها بود که در قرن هجدهم به «ایل موریس» مهاجرت کردند. در هشت سالگی به همراه خانواده به کشور «نیجریه» رفت. پدرش در این کشور پزشک جنگ جهانی دوم بود. لوکلزیو از کودکی به همراه زبان مادریاش فرانسوی، انگلیسی را نیز فراگرفت. وی پس از اتمام تحصیلات متوسطه به دانشگاه «بریستول» رفت و در سالهای ۱۹۵۸ و ۱۹۵۹ در این دانشگاه زبان و ادبیات انگلیسی خواند و در «موسسه آموزش ادبیات» شهر نیس فرانسه تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی به پایان رساند. وی سپس در دانشگاه «اکسآنپروانس» فرانسه در سال ۱۹۶۴ کارشناسی ارشد گرفت. «لوکلزیو» خدمت سربازی خود را در سال ۱۹۶۷ در کشور «تایلند» گذراند اما بخاطر انتقادهای شدیدش از وضعیت اجتماعی این کشور به مکزیک فرستاده شد. وی سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۴ زندگی خود را در پاناما بود و سپس به ادامه تحصیل روی آورد و موضوع پروژهی دکترای خود را «بررسی تاریخ معاصر کشور مکزیک» انتخاب و آن را در دانشگاه «پرپینیان» در سال ۱۹۸۳ ارائه کرد. لوکلزیو پس از فارغالتحصیلی در دانشگاههای بانگوک، مکزیکو سیتی، بوستون و آلبوکرک آمریکا درس داد.
هر چند «لوکلزیو» نویسندگی را از سن هفت، هشت سالگی شروع کرده بود اما اولین رمانش را به نام «محاکمه شفاهی» در سال ۱۹۶۳ منتشر کرد که برندهی جایزه «رنودو» فرانسه شد. رمان «بیابان» که در سال ۱۹۸۰ منتشر شد، یکی از مهمترین آثار ادبی این نویسنده فرانسوی به حساب میآید. آکادمی نوبل رمان «بیابان» را «تصویر شگفتانگیز فرهنگ گمشده بیابان آفریقای شمالی» توصیف کرد. لوکلزیو بهجز نویسندگی به مقالهنویسی، داستان کوتاهنویسی و ترجمه متون ادبی نیز علاقهمند بوده و هست و کتابهای زیادی نیز در این حوزهها منتشر کرده.
لوکلزیو ابتدا تحت تاثیر نویسندگان همعصرش همچون ژرژ پرک و میشل بوتور بوده و از اندیشههای میشل فوکو و ژیل دولوز هم تاثیر گرفته است. با این حال، در انتهای سالیان هفتاد سبک ادبیاش را تغییر داد و به داستانهایی با روایت ساده روی آورد. ژان ماری گوستاو لوکلزیو در سال ۱۹۹۴ بهعنوان بزرگترین نویسندهی زندهی فرانسه معرفی شد. «انقلابها»، «قرنطینه»، «کاشف طلا»، «جنگ» و «بیابان» از مهمترین آثار این نویسنده پرآوازهی فرانسوی هستند. «بالاسینه» از جدیدترین آثار لوکلزیو است که سال ۲۰۰۷ وارد بازار کتاب فرانسه و سپس جهان شد. آکادمی نوبل همچنین این کتاب را «مقالهای عمیقا شخصی درباره تاریخ هنر فیلمسازی» توصیف کرد و لوکلزیو را بهخاطر نوشتن آن ستود. این کتاب گذریاست بر تاریخ سینما از موقع بوجود آمدناش تا به امروز. به گفته ماهنامه ادبی «مگزین لیتهرر» این کتاب که جنبههای خیالی هم دارد، در آنالیز تاریخ سینما موفق عمل کرده است. رمان «بیابان» و مجموعه داستان «موندو و داستانهای دیگر» از موفقترین آثار گوستاو لوکلزیو به حساب میآید که به فارسی نیز ترجمه شده است.
http://sibegazzade.com/main/?p=287
18مهر 87
جایزههای ادبی در سال ۲۰۰۸
سال ۲۰۰۸ میلادی همچون سالهای گذشته با اعطای جایزههای كتاب و ادبی متعددی همراه بود، كه در این میان، در چند جایزهی مطرح، چهرههای جوان و جویای نام توانستند نامی برای خود دستوپا كنند.
نوبل ادبیات
جایزهی نوبل ادبیات به عنوان معتبرترین جایزهی ادبی جهان برای تقدیر از مجموعهی آثار یك نویسنده، امسال به ژان ماری گوستاو لوكلزیو - نویسندهی فرانسوی - تعلق گرفت. این نویسندهی ۶۸ساله كه پیشتر جایزهی «رنودو» را نیز كسب كرده بود، خالق آثاری چون: «بیابان»، «سیل»، «تب»، «زمین معشوقه»، «جنون مادری»، «دادخواست» و «ستارهی سرگردان» است. لوكلزیو یك ماه پس از كسب نوبل ادبیات، جایزهی ادبی «استیگ داگرمن» سوئد را نیز بهدست آورد.
بوكر (انگلستان)
جایزهی بوكر كه به بهترین اثر داستانی یك نویسندهی انگلیسی زبان اهل انگلیس، ایرلند یا كشورهای مشتركالمنافع تعلق میگیرد، امسال برای سومین بار به یك نویسندهی هندی رسید. آراویند آدیگا - نویسندهی ۳۳سالهی اهل بمبئی - برای كتاب «ببر سفید» موفق به دریافت این جایزهی ۵۰هزار پوندی شد.
میگوئل سروانتس (اسپانیا)
جایزهی «میگوئل سروانتس» كه هرساله برای تقدیر از یك عمر دستاورد ادبی یك نویسندهی اسپانیولیزبان اعطا میشود، امسال در دستان خوان مارسه - نویسندهی ۷۵سالهی اسپانیایی - قرار گرفت. معتبرترین جایزهی ادبی دنیای اسپانیولیزبان با جایزهی نقدی ۱۶۰هزار دلاری همراه است.
پولیتزر (آمریكا)
«پولیتزر» به عنوان معتبرترین جایزهی ملی آمریكا در عرصهی ادبیات، امسال در نود و دومین دورهی برگزاری، جونت دیاز را برای كتاب «خلاصهی زندگی اعجابانگیز اسكار وائو» بهترین اثر بخش داستانی انتخاب كرد. در بخش شعر نیز رابرت هاس برای مجموعهی شعر «زمان و مواد» انتخاب اول نام گرفت. در بخش غیرداستانی هم «سالهای نابودی» اثر سائول فریدلندر جایزهی ۱۰هزار دلاری پولیتزر را گرفت.
پلانتا (اسپانیا)
«پلانتا» به عنوان گرانترین جایزهی ادبی اسپانیا، در سال ۲۰۰۸ به فرناندو ساواتر - نویسنده و فعال سیاسی - رسید. این نویسندهی ۶۱ساله برای كتاب پلیسی «برادر موفق باشی» جایزهی ۸۲۰هزار دلاری را تصاحب كرد.
بوكر (آسیا)
جایزهی «بوكر آسیا» در دومین سال برگزاریاش، میگوئل سیجوكو - نویسندهی فیلیپینی - را برای كتاب «ایلوسترادو» مورد تقدیر قرار داد. این جایزهی ۱۰هزار دلاری به اثر منتشرنشدهی یك نویسنده از آسیا تعلق میگیرد و شامل كشورهای عربی، ایران و تركیه نمیشود.
گنكور (فرانسه)
«گنكور» به عنوان معتبرترین جایزهی ادبی فرانسه در سال ۲۰۰۸ به عتیق رحیمی - نویسندهی افغان - تعلق گرفت. رحیمی كه پیشتر، جایزهی ادبی «یلدا»ی ایران را نیز برده است، توانست برای كتاب «سنگ صبور» جایزهی گنكور را به خود اختصاص دهد. این اولین كتاب عتیق رحیمی به زبان فرانسه است.
جورج اورول (انگلستان)
«جورج اورول» به عنوان معروفترین جایزهی مربوط به ادبیات سیاسی در انگلستان، امسال به كتاب «گردشهای فلسطینی» نوشتهی رجا شهاده تعلق گرفت.
آكادمی فرانسه
مارك برسان - دیپلمات كهنهكار فرانسوی - امسال توانست جایزهی «آكادمی فرانسه» را برای رمان «آخرین كنفرانس» به دست آورد.
فمینا (فرانسه)
«فمینا» بهعنوان یكی از معتبرترین جوایز ادبی فرانسه با هیأتداورانی كاملا زنانه، در بخش بهترین رمان فرانسویزبان، ژان لویی فورنیه را برای كتاب «كجا میریم بابا؟» و در بخش بهترین رمان غیرفرانسوی، ساندرو ورونسی را برای كتاب «آشفتگی آرام» بهعنوان برندگان سال ۲۰۰۸ خود معرفی كرد.
مدیسی (فرانسه)
جایزهی «مدیسی»، جایزهی مطرح ادبیات فرانسه با قدمت نیم قرن، «جایی كه ببرها خانه دارند» نوشتهی ژان ماری بلا دو روبله را بهعنوان اثر برتر انتخاب كرد.
رنودو (فرانسه)
دیگر جایزهی ادبی معروف فرانسه با نام «رنودو»، نویسندهای از آفریقا را بهعنوان برندهی سال ۲۰۰۸ خود انتخاب كرد. تیرنو موننمبو - نویسندهی اهل گینه - برای كتاب «پادشاه كاهل» این جایزه را كسب كرد.
كتاب سال آلمان
اووه تلر - نویسندهی ۳۹ساله - برای كتاب «برج» برندهی جایزهی ۳۴هزار دلاری «كتاب سال آلمان» انتخاب شد.
جورج بوخنر (آلمان)
امسال جوزف وینكلر - نویسندهی ۵۵سالهی اتریشی - بهعنوان برندهی جایزهی «جورج بوخنر» آلمان معرفی شد.
هنریش هین (آلمان)
آموس اوز - نویسندهی منتقد سیاستهای رژیم صهیونیستی - به دلیل پرداختن به ارزشهایی چون حقوق بشر و درك متقابل انسانها، جایزهی ۵۰هزار یورویی «هنریش هین» آلمان را كسب كرد.
ایمپك دوبلین (ایرلند)
«ایمپك دوبلین» - گرانقیمتترین جایزهی كتاب ادبی جهان - در سال ۲۰۰۸ به راوی حاج لبنانی رسید. این نویسندهی مقیم كانادا برای كتاب «بازی دنیرو» توانست این جایزهی ۱۰۰ هزار یورویی را كسب كند.
استراگا (ایتالیا)
«استراگا» به عنوان معتبرترین جایزهی ادبی ایتالیا امسال به پائولو جیوردانو برای كتاب «تنهایی اعداد اول» تعلق گرفت.
جایزهی ملی ادبیات اسپانیا
خوان گویتیسولو - نویسندهی ۷۵سالهی متولد كاتالان - توانست جایزهی ملی ادبیات اسپانیا را با مبلغ ۴۰هزار دلار به عنوان تقدیر از یك عمر دستاورد ادبی دریافت كند.
پرنس آستوریاس (اسپانیا)
جایزهی «پرنس آستوریاس» با مبلغ ۷۸هزار دلار معروف به نوبل ادبیات اسپانیا امسال به مارگارت آتوود - نویسندهی معروف كانادایی - رسید.
فوروارد (انگلستان)
جایزهی «فوروارد» به عنوان باارزشترین جایزهی شعر انگلستان كه امسال برای هجدهمینبار برگزار شد، در بخش بهترین مجموعهی شعر، جایزهی ۲۰هزار دلاری را به میك ایملا برای «رهبر گمشده» اهدا كرد.
فرانتس كافكا (جمهوری چك)
جایزهی ادبی «فرانتس كافكا» به یاد این نویسندهی جمهوری چك در هشتمین سال برگزاری، به آرنوست لوستیگ - نویسندهی ۸۲سالهی چكتبار - رسید.
جایزهی نویسندگان مشتركالمنافع
جایزهی «نویسندگان مشتركالمنافع» امسال در بخش بهترین اثر داستانی، «آقای پیپ» نوشتهی لیود جونز ایرلندی را به عنوان برندهی سال ۲۰۰۸ خود انتخاب كرد. «كتاب سیاهپوستان» نوشتهی لاورنس هیل نیز به عنوان برندهی بهترین كتاب مجموع برگزیده شد.
آسترید لیندگرن (سوئد)
جایزهی یادبود «آسترید لیندگرن» گرانقیمتترین جایزهی ادبی جهان برای ادبیات كودك و نوجوان است كه امسال جایزهی ۷۰۰هزار دلاری را به سونیا هارتنت از استرالیا اعطا كرد.
جایزهی ادبی آسیا - استرالیا
جایزهی ادبی آسیا - استرالیا به ارزش ۱۱۰هزار دلار در اولین سال برگزاری به دیوید ملوف - نویسندهی ۷۱سالهی استرالیایی - برای مجموعهی داستان كوتاه «داستانهای كامل» رسید.
دون كیشوت (اسپانیا)
جایزهی «دون كیشوت» اسپانیا با مبلغ ۳۴هزار دلار، امسال به كارلوس فوئنتس - نویسندهی معروف مكزیكی - تعلق گرفت.
هوگو (آمریكا)
جایزهی «هوگو» یكی از قدیمیترین و معتبرترین جوایز ادبی در زمینه آثار علمی - تخیلی، در سال ۲۰۰۸، رمان «اتحادیهی پلیسهای یهودی» نوشتهی مایكل چابون را بهترین رمان و «خط جزر و مد» نوشتهی الیزابت بیر را در بخش بهترین داستان كوتاه انتخاب كرد. در بخش بهترین رمان كوتاه نیز «تاجر و دروازهی شیمیدان» نوشتهی تد چیانگ انتخاب اول نام گرفت.
ساموئل جانسون (انگلستان)
«ساموئل جانسون» به عنوان بزرگترین جایزهی كتاب غیرداستانی بریتانیا به ارزش ۶۰ هزار دلار، امسال به كیت سامرزكیل برای كتاب «سوءظنهای آقای ویچر» رسید.
مدال كارنگی(انگلستان)
«مدال كارنگی» كه قدیمیترین جایزهی كتاب كودك انگلستان است، در هفتادویكمین سال برگزاری، به فیلیپ ریو - نویسندهی ۴۲سالهی انگلیسی - رسید.
جوایز ملی كتاب آمریكا
پنجاهونهمین دورهی «جوایز ملی كتاب آمریكا» با اعطای جایزهی بهترین اثر غیرداستانی به آنت گوردون برای «همینگزهای مونتیچلو»، جایزهی بهترین اثر داستانی به پیتر ماتیسن برای «كشور سایهها»، جایزهی بخش شعر به مارك دوتی برای مجموعهی «آتش تا آتش» و جایزهی بخش ادبیات نوجوان به «آنچه دیدم و دروغی كه گفتم» نوشتهی جودی بلوندل، برگزار شد.
ادگار آلن پو (آمریكا)
جایزهی «آلن پو» در سال ۲۰۰۸ از سوی انجمن نویسندگان ژانر وحشت آمریكا به جان هارت برای «رودخانهی جنوب» رسید.
او. هنری (آمریكا)
«او. هنری» بهعنوان یكی از معتبرترین جوایز داستان كوتاه آمریكا، آلكسی زنتنر را برای «تماس» و آلیس مونرو را برای «چهچیز را میخواهی بدانی؟» به عنوان برندگان سال ۲۰۰۸ خود معرفی كرد.
اورنج (انگلستان)
«اورنج» به عنوان یكی از معتبرترین جوایز ادبی انگلیس كه به بهترین رمان بلند یك نویسندهی زن از هر ملیتی اعطا میشود، جایزهی ۶۰هزار دلاریاش را به «جادهای به سمت خانه» نوشتهی رز ترماین اعطا كرد.
گاورنر جنرال (كانادا)
«گاورنر جنرال» از معروفترین جوایز ادبی كانادا با قدمت ۷۱ سال است، كه امسال در بخش داستانی، «اصلیت نژادها» نوشتهی نینو ریچی، در بخش غیرداستانی، «پانزده روز» نوشتهی كریستی بلاچفورد و در بخش ادبیات كودك، «فرود» نوشتهی جان ایبیتسون را به عنوان برندگان این جایزهی ۲۵هزار دلاری انتخاب كرد.
گریفین (كانادا)
«گریفین» به عنوان معتبرترین جایزهی شعر كانادا به ارزش ۵۰هزار دلار، امسال در بخش بینالملل به جان اشبری برای «یادداشتهایی از آسمان» و در بخش داخلی به رابین بلیزر برای مجموعهی «جنگل مقدس» اعطا شد.