تاپيك ويژه خرابي و تعميرات هاردديسك

محافظت جريان برق
اختلالات جريان برق به هنگام نوشتن ديسک در ناحيه سيستمي سيستم عامل در سکتور صفر ، بزرگترين صدمات خود را به دستگاه وارد مي سازد . سيستم عامل نمي تواند با دايرکتوري ريشه اسيب ديده کار کند و اين بدان معناست که تمام داده ها از دست مي روند . موج هايي از ولتاژ که از طريق مدار محافظت ديسک گردان مي گذرند ممکن است باعث فروپاشي مغناطيس روي سطح ديسک شده و به علامت هاي فرمت و داده ها صدمه برسانند .
سطوح محافظت از اختلالات جريان برق
• استفاده از محافظ هاي نوسان برق
• استفاده از منبع تغذيه اماده به خدمت( Stanby Power Supply ) SPS
• استفاده از منبع تغذيه بدون وقفه (Uninterrupted Power Supply ) UPS
در پائين ترين سطح از محافظت مي توانيد ----- جريان برقي به کامپيوتر اضافه کنيد که ناپايداري هاي ولتاژ و سرعت بالا را ميگيرد. برخلاف انچه که خيلي ها به شما خواهند گفت همه انها مشابه و يکسان نيستند. محافظ هاي نوسان برق دو وظيفه دارند : جذب موج يا جرقه و پراکندن ان. بهترين طراحي ها در ابزار هايي به نام وريستور هاي اکسيد فلزي (metal – oxide varistors ) و ديود هاي ريزشي ( avalanche diodes ) براي پاسخگويي به اين امواج در عرض چند ميليارديم ثانيه و لامپ هاي تخليه گازي ( gas discharge tube ) براي پراکندن برق اضافي گرد اوري شده اند .
استفاده از منبع تغذيه اماده به خدمت ( sps ) يا منبع تغذيه بدون وقفه ( ups ) ديگر سطوح محافظت است .اين دستگاه ها علاوه بر تنظيم ولتاژ از باطري هاي پشتيباني استفاده مي کنند که به هنگام قطع جريان برق بلافاصله وارد مدار مي شوند . دستگاه هاي sps سريعا جريان برق باطري را وصل مي کنند ( با تاخيري کمتر از 15 ميلي ثانيه ) در حاليکه دستگاه هاي ups گران قيمت هميشه جريان برق را از باطري ها ارائه مي دهند که دائما شارژ مي شوند . جريان برق پشتيبان بسته به نياز سيستم شما از پنج دقيقه تا چند ساعت برق سيستم را تامين مي کند. پنج دقيقه ممکن است زمان کوتاهي به نظر بيايد ولي براي ذخيره کارتان و خاموش کردن کامپيوتر خيلي زياد هم است

ممکن است تعجب کرده باشيد که چرا هد به ديسکت ها صدمه نمي زند. در واقع چون به هنگام چرخ ديسک ها هميشه هد هاي خواندن و نوشتن روي سطح انها قرار دارند به نظر مي رسد که دائما با در معرض خطر آسيب ديدگي هستند . اما صدمه مستلزم وارد امدن فشار زياد به يک نقطه کوچک از سطح ديسک مي باشد و ديسک گردان فلاپي نيز بدين شکل طراحي نشده است . ديسک به ارامي مي چرخد ، هدها بزرگند و خود ديسک نيز انعطاف پذير مي باشد . وقتي فشاري به ديسک گردان فلاپي وارد ميايد انرژي خود ديسک تشديد نشده و روي سطح وسيع تري پخش مي مي گردد . نتيجه ، فرسودگي خفيفي خواهد بود . اما گرچه صدمه انچناني به ديسک وارد نمي ايد اما در اثر ساييدگي مداوم با هد ها و پاکت نگهداري ان کم کم فرسوده مي شود. به همين دليل است که سيستم عامل دائما ديسکت ها را نمي چرخاند.

اشکالات مکانيکي عموما روي موتوري که صفحات يا محرک جلو عقب هد هاي خواندن و نوشتن را به حرکت می آورد متمرکز م شود. محرک هد بسيار پيچيده تر بوده ، اما تا کنون اشکالات زيادي در موتور هاي دیسک گردان نيز ديده شده است.گاهي اوقات موتور می سوزد ، يا ميله محوري صفحات فرسوده ميشود.

این اشکالات در مدار دیسک گردان يا برد کنترل کننده پيش می ايند .اجزائ ساده ممکن است بسوزند و اجزا پيچيده ممکن است به دليل نقايص طراحي يا اشکال مواجه شوند . اشکالات الکترونيکي فقط زماني باعث وارد امدن صدمه به داده ها ميشوند که دیسک گردان در حال نوشتن داده ها باشد این اسيب ديدگي احتمالا منطقه اي بوده اما تا کشف يکي از این موارد ممکن است زماني طولاني سپري شود و تا ان زمان اجزا داراي اشکال ممکن است به کار ناقص خود ادامه دهند . بدترين نتيجه وقتي حاصل می گردد که يک دايرکتوري يا جدول تخصيص فايل ، قرباني عمليات معيوب نوشتن باشد .این خطاي بي سروصدا می تواند تواند تمام داده هاي شما را از بين ببرد.
ضعف مغناطيسي : علامات مغناطيسي روي سطح دیسک کم کم ضعيف می شوند فايل ها هر چند وقت دوباره نوشته ميشود تا سالم باقي بماند اما علامت هايي که قطاع ها را تعريف م کند فقط به هنگام فرمت سطح پايين دیسک نوشته م شود به همين ترتيب رکورد هاي بوت و برخی از اطلاعات دايرکتوري فقط يک بار نوشته ميشود پس از چند سال کنترل کننده دیسک ممکن است قادر به خواندن بعضي از این علامت ها نباشد . يا اينکه خطاهاي سبک به سطح غير قابل پذيرفتني افزايش پيدا کند .

تحليل رسانه : پوشش مغناطیسی صفحات دیسک خيلي آهسته تحليل ميرود به خاطر بياوريد حتي وقتي ديسکي نو است نقاطي روي صفحات آن داراي قدرت حفظ مغناطیسی به نسبت ضعيفي بوده و به ندرت می تواند به عنوان حوزه هاي مغناطيسي عمل کنند با مستهلک شدن رسانه این نقاط نيز بي اثر شده و خطاهاي سبک افزايش يافته و قطاع هاي خراب جديدي شکل مي گيرند .


موج الکتريکي : يک جريان ولتاژ قوي ممکن است از محافظ موج و مدار و محافظ توکار کامپيوتر بگذرد .اين امکان وجود دارد اما احتمال اينکه اين موج به هد خواندن و نوشتن نفوذ پيدا کند بسيار کم است با وجود اين مي تواند به بخش هاي الکترونيکي آسيب وارد ساخته و باعث توقف کار ديسک گردان شود .

صدمات هد : هد با سطح ديسک تماس پيدا مي کند در بهترين حالت فقط محدوده کوچکي متاثر شده و با فرمت مجدد ديسک و کنار گذاشته شدن ناحيه آسيب ديده ديسک ممکن است قابل استفاده گردد .در بدترين حالت هد خواندن و نوشتن با سکتور صفر که سيستم عامل جدول بخش بندي دايرکتوري ريشه و جداول تخصيص فايل ها را در آن نگه مي دارد برخورد مي کند در اين حالت رسانه ممکن است تا حدي آسيب ببيند که ديسک پس از فرمت مجدد نتواند از ناحيه خاصي از سيستم عامل پشتيباني کند حتي وقتي آسيب ديدگي جزيي هم باشد ذراتي از رسانه ممکن است از سطح صفحه جدا شده و در محفظه ديسک گردان معلق شده و آماده ايجاد صدمه ديگري گردد .

خطاي کاربر : يک کاربر بي تجربه علاوه بر پاک کردن اتفاقي فايل ها يا فرمت تصادفي ديسک مي تواند با بوت کردن کامپيوتر حين عمليات ديسکي به داده ها آسيب برساند تا فايلي کاملا روي ديسک نوشته نشود ورودي دايرکتوري آن نو سازي نمي شود .

*صدمه ديسک سخت باعث ابراز خشم و بد گويي در بيشتر مردم ، بجز افراد متدين مي گردد : « سازنده بي لياقت » « فروشنده متقلب » ، « مشاور قلابي » و... علت اصلي عصبانيت روشن است : کاربر در تهيه کپي پشتيبان کوتاهي کرده است. *

MTBF ديسک گردان مخفف ( Mean Time Between Failure ) تعداد ساعت هايي را نشان مي دهد که ديسک گردان بدون مواجه شدن با اولين اشکال به کار خود ادامه مي دهد . اين مقدار آماري فقط به ديسک گردان و بخش هاي الکترونيکي ان مربوط مي شود. بسياري از مردم به MTBF به عنوان نوعي شمارش معکوس براي اسيب ديدگي مي نگرند . اين درک واقعا درست نيست . در هر موقعیتی ، با ضعيف شدن حوزه مغناطيسي يا انتقال جريان ناگهاني در سيستم ممکن است داده هايي از بين بروند. بدون تعمير فيزيکي ديسک گردان ميتوان اين اشکالات را مثلا با فرمت مجدد آن برطرف نمود .امروزه سازندگان روي MBTF هاي 50000 ساعت به بالا ( شش سال کار مداوم ) تبليغ مي کنند. اما این ساعت یعنی چه ؟ برخی سازندگان می گویند این عدد معرف « استفاده معمول » است که در طول ان دیسک گردان به تعداد دفعات زيادي روشن و خاموش نشود .
*ممکن است تصور کنيد با خاموش کردن کامپيوتر در مدت زماني که چند ساعت مورد استفاده قرار نمي گيرد ، می توانيد عمر دیسک گردان خود را افزايش دهيد. اما سازندگان دیسک گردان همگي بر این عقيده اند که اگر دیسک گردان ها هرگز خاموش نشوند بيشتر دوام آورده و کار می کنند . تغييرات دمايي ( چرخش حرارتي ) که درطول روشن و خاموش کردن بوجود می ايد ، اصطحکاک و فشار زيادي بر سيستم تحميل می کند. اما با وجود این حرف M در MTBF مخفف "Mean " و به معناي حد متوسط بوده و هر دیسک گرداني ممکن است در اولين روز کاري خود تسليم روحي خبيث شود. *

وقتي نهايت سعي شما با شکست مواجه شد و فايلي يا ديسکي پر فايل به سرزمين باقي شتافت باز هم اميدي براي برگرداندن داده هاي مهم شما وجود دارد برنامه هاي يوتيليتي وجود دارند که مي توانند فايل هاي پاک شده را احيا کرده ، ديسک هاي فرمت شده را بازسازي کرده و دايرکتوريها ، جداول تخصيص فايل ، رکورد هاي بوت اسيب ديده ، قطاع هاي خراب و... را ترميم کنند.
*منظور از يوتيليتي احياي ديسک نرم افزارهايي از قبيل Norton Disk Doctor ،Fix It Utilites و برنامه هايي از دست مي باشند.

هیچ يک از اين يوتيليتي ها نمي توانند هميشه بطور کامل انجام وظیفه کنند و شما به تصور اینکه قفسه های پر از ابزار احيا داريد هرگز نبايد تهيه کپي هاي پشتیبان را فراموش کنيد. کپي هاي پشتيبان مناسب بهترين دفاع در برابر اسیب دیدگی داده ها است. تهیه کپي پشتیبان ممکن است خسته کننده ترين مبحث در مباحث کامپيوتري باشد . تکنيک هاي تهيه کپي پشتيبان ملال اور نبوده ، بلکه بالعکس روش ها و ترفند هاي جالبي نيز در مورد اين وجود دارد . اما حفظ علاقه در موردی که ان قدر بي حاصل به نظر مي رسد مشکل است . مانند سرمایه گزاري هاي تسليحاتي و بيمه هاي جاني ، زماني نتيجه مطلوب و مفيد آن ديده مي شود که خطري شما را تهديد مي کند.

*داده هاي شما هرگز در برابر خطرات امنيت کامل ندارند*

دو نوع بلا و حادثه ناگوار ديسک را تهديد ميکند. در مورد اول فايلها به دليل سهل انگاري کاربر از بين رفته اما به خود ديسک صدمه اي وارد نميايد در مورد دوم ديسک با اشکال مواجه شده و به مرمت هايي نياز دارد .مرمت ميتواند هر اقدامي از به اجرا درآوردن برنامهchkdsk در dos تا فرستادن ديسک گردان به تعميرگاه باشد .درحالت دوم مرمت اغلب جايگزيني معنی ميدهد. اغلب در مورد دوم فايل هاي زيادي نيز از دست ميرود گاهي اوقات يک اشکال بسيار کوچک باعث جلوگيري از استفاده ديسک ميشود . درچنين شرايطي با يکي از پيغام هاي وحشتناک خطاي سيستم عامل مواجه مي شويد .

يک فضاي موقت براي ذخيره اطلاعات براي بالا بردن کارکرد گردانننده. بالا بودن حجم آن مي تواند در کارکرد گرداننده تاثير زيادي بگذارد. زمانيکه يک سيستم درخواست اطلاعاتی را می نمايد ، هارد ديسک علاوه بر اينکه می بايست بازيابی داده درخواستی ر ا انجام دهد بلکه مسئوليت استقرار ( load ) داده در بافر مربوطه به خود را نيز برعهده دارد . بدين ترتيب در صورتيکه پردازنده درخواست مجدد همان اطلاعات قبلی را داشته باشد ، اطلاعات مورد نياز آن از طريق بافر هارد ديسک تامين خواهد شد . استفاده از دو مگابايت بافر، ظرفيت مناسبی در اين رابطه می باشد . در موارديکه از برنامه های خاصی نظير فتوشاپ ، استفاده می شود ، ظرفيت هشت مگابايت برای بافر ، منظقی بوده و اثرات مثبتی را در رابطه با افزايش کارائی سيستم بدنبال خواهد داشت . اكنون خريد هارد هاي با بافر 16 مگابايت براي كار هاي حرفه اي پيشنهاد ميشود ..

این نوع قفل فقط بر روی هارد دیسک قابل استفاده بوده و به این صورت است که فایل اجرایی به موقعیت خود بر روی هارد حساس می‌باشد چرا که قبل از اجرا ابتدا موقعیت خود را از روی سکتورهای ROOT خوانده و سپس شماره کلاستر اشاره گر به خودش را بدست می‌آورد، سپس آنرا با شماره کلاستری که قبلاً توسط برنامه نویس بر روی یکی از فایل‌های برنامه (ممکن است بصورت کد شده باشد) قرار داده شده، مقایسه کرده و در صورت برابر بودن اجرا می‌شود. این نوع قفل نسبت به قفل قبلی (شماره 2) استفاده کمتری داشته چرا که در صورتیکه برنامه از روی بخشی از هارد به ناحیه دیگری انتقال یابد. اجرا نخواهد شد و این از نظر کاربر بسیار ناپسند می‌باشد (ضمناً امکان Scandisk، Defrag و... نیز وجود ندارد چرا که شماره کلاستر اشاره گر به فایل تغییر خواهد کرد). ضریب اطمینان این نوع قفل نیز 80%-70% می‌باشد

همانطور که می دانید هارد دیسک هنگامی که در کارخانه ساخته می شود کاملآ خام است. پس از طی شدن فرایند تولید عمل فرمت سطح پایین یا همان Low Level Format روی آن انجام می شود. با این عمل هارد به صورت شیار شیار و در حالتی که هر شیار از چندین سکتور تشکیل شده قالب بندی و وضعیت بدسکتورها مشخص می شود. ما بین شیارها شکافی برنامه ریزی شده وجود دارد که به آن Gap یا گوه گفته می شود.

وظیفه ی این گوه ها این است که آدرس سکتورهای فیزیکی دو طرف خود را نگهداری کرده و برای اطلاع کنترل گر هارد دیسک علامت لازم را فراهم کنند.

معمولا هاردهای فعلی در کارخانه فرمت سطح پایین می شوند و نیازی به انجام این کار توسط کاربر نیست. بعد از اینکه هارد فرمت سطح پایین شد لازم است پارتیشن بندی شود