کدام يک از مواد غذايي کلسيم بيشتري دارند؟
سر دسته مواد غذايي کلسيم دار لبنيات است . مثل انواع مختلف پنير، جالب است بدانيد پنيرهاي مختلف مقدار کلسيم متفاوت دارند. مثلا مقدار کلسيم موجود در پنير ليقوان با مقدار کلسيم يک پنير معمولي فرق مي کند. انواع شير و ماست نيز کلسيم فراوان دارند. در ميوه جات، مرکبات کلسيم زيادي دارند. معولا پرتقال را به خاطر وجود ويتامين ث مي خوردند در حالي که کلسيم آن به مراتب بيشتر است. نارنگي و گريپ فروت هردو کلسيم زيادي دارند. گلابي کلسيم کمي دارد. سيب کالري دارد. ويتامين دارد ولي کلسيم آن کم است. در سبزيجات، کاهو، اسفناج، نخود فرنگي و هويج کلسيم زيادي دارند هويج بيشتر از ويتامين کلسيم دارد. البته آن قدرها هم لازم نيست آدم ها دائما دنبال آن باشند که چه چيزي کلسيم دارد و چه چيزي کلسيم ندارد. هدف شناخت است و اينکه آدم نيازش را بشناسد. اين نکته راهم يادآوري کنم که مصرف زيادي کلسيم هم مي تواند عوارضي مثل سنگ کليه را به دنبال داشته باشد.
برنامه غذايي در طول درمان
البته توجه به برنامه غذايي مرحله اول درمان است و ما ارتوپد ها معمولا حتي براي درمان پوکي استخوان و نگه داشتن استخوان در حد مطلوب کمتر دارو مي دهيم و بيشتر تذکرات ما روي غذا و فعاليت هاي فيزيکي، نرمش و ورزش است. البته گاهي دارو هم تجويز مي کنيم ولي دارو کافي نيست هم چنان که پاي بخاري نشستن و دارو خوردن هم هيچ کمکي نمي کند.
توصيه براي خانواده
توصيه من به بيماران و همه خانوده ها معمولا دو کلمه است که اگر به همين دو کلمه توجه کافي بشود شايد خيلي ها نياز به مراجعه به پزشک را نداشته باشند. اين دو کلمه وزن و ورزش است که توجه به آن بسيار ساده است. به نظر من مسائلي مثل گرفتاري، بچه داري، کار بيش از اندازه، بهانه اي بيش نيست. و فکر مي کنند در هر شرايطي هم از نظر اقتصادي، هم از نظر اجتماعي مي توانند به اين نکته توجه داشته و ضمن رعايت اصل تغذيه سالم از ورزش هم خودداري نکنند. منظور از ورزش، ورزش سنگين باشگاهي نيست راه رفتن ساده و داشتن يک دمبل ساده در خانه و هفته يکي دو روز به کوه و استخر رفتن هم مي تواند کار ساز باشد.
چرا در درمان پوكي استخوان و يا پيشگيري از آن به ويتامين D نياز داريم؟
ويتامين D در برابر جذب كلسيم مثل كليد دري قفش شده اثر مي كند . ويتامين D مثل كليدي است كه در قفل شده روده ها را به طرف جريان خون باز مي كند و اجازه مي دهد كلسيم جذب شده از مواد خوراكي ، از روده ها وارد جريان خون شود، به وسيله آن به جاهاي لازم مثل استخوان ها برسد.ويتامينd همچنين دروي كليه ها اثر مي كند و مانع دفع كلسيم از راه ادرار مي شود. ويتامين D در پوست بر اثر تابش آفتاب ساخته مي شود. ميزان ويتامين ساخته شده در پوست ، در اوقات مختلف روز ، فصول ، نواحي مختلف دنيا و نوع رنگ پوست فرد فرق مي كند. معمولا اگر صورت و دستها روزانه 15 دقيقه در مقابل نور آفتاب قرار بگيرند ( به شرطي كه از پشت شيشه نباشد) ويتامين D لازم براي بدن فراهم مي شود. نور آفتاب بايد مستقيم به پوست بتابد. شيشه پنجره ها و لباسها و آلودگي هوا مانع اثر نور آفتاب براي ساختن ويتامين D مي شوند. هر چه پوست بدن روشن تر باشد، ويتامين D بيشتري ساخته مي شود. بعضي غذاها كه ويتامين D زياد دارند عبارتند از :زرده تخم مرغ ، ماهي هاي روغن دار، ماهي هاي آب شور ، جگر و غلات طبيعي . در زمستان و وقتي فرد نتواند از خانه خارج شود و در معرض نور آفتاب قرار بگيرد ، ويتامين D كمتري در بدن ساخته مي شود. همچنين با افزايش سن ، توانايي پوست براي ساختن ويتامين D كاهش مي يابد. بنابراين شايد افراد مسن نياز داشته باشند كه از دارو براي به دست آوردن ويتامين D استفاده كنند. در اين باره نيز با پزشكتان مشورت كنيد.
به طور كلي كاربرد توصيه هاي زير براي پيشگيري و يا درمان پوكي استخوان بسيار مؤثر است:
1– ورزش در هر سني مي تواند مانع بروز پوكي استخوان و يا بيماري هاي قلبي و عروقي شود كه حداقل 1 ساعت پياده روي سبك در طول روز پيشنهاد مي شود.
2 – خوردن مواد غذايي غني از كلسيم و ويتامين D :
داشتن يك رژيم غذايي متعادل با حداكثر ميزان كلسيم موجود در آن مثل انواع لبنيات ( غير از كره) ، سبزي هاي تازه ، خشكبار، حبوبات.
3 – از اضافه كردن موادي مثل قهوه ، نسكافه، كاكائو و چاي به شير خودداري كنيد.
4 – از خوردن موادي حاوي فيتاتها و اگزالاتها مثل نان بلافاصله بعد از شير خودداري كنيد.
7 – حداقل 15 دقيقه در روز خود را در معرض نور مستقيم آفتاب قرار دهيد.
8 – از نظر سلامت هورمون هاي خود حتما مطلع شويد و به محض مشاهده علايم غير عادي به پزشكتان مراجعه كنيد.