آذری شعرلری

Surǝti-rǝhmanı buldum, surǝti-rǝhman mǝnǝm!
Ruhi-mütlǝq hǝq kǝlamı qafi-vǝl-Quran mǝnǝm!
Hǝm mǝnǝm anǝstü narǝn sirrini faş eylǝyǝn,
Hǝm Xǝlil oldum, bu narǝ Musiyi-İmran mǝnǝm!
Hǝm Mǝsihǝm, hǝm Skǝndǝr, hǝm mǝnǝm abi-hǝyat,
Hǝm hǝyati-Xızr buldum, çeşmeyi-heyvan mǝnǝm!
Hǝm mühitü hǝm kǝnarǝm, hǝm sǝdǝf, dürdanǝyǝm,
Hǝm bu bǝhrin gövhǝri, hǝm gövhǝri-ümman mǝnǝm!
Hǝm xǝyalǝm, hǝm cǝmalǝm, hǝm süfatǝm, hǝm tǝlǝb,
Hǝm nüquşǝm, hǝm bu nǝqşǝ valehü heyran mǝnǝm?
Zülmǝtǝm, mövtǝm, mǝmatǝm, hǝm hǝyatǝm, hǝm mǝmat,
Möminǝ Nuhǝm, nicatǝm, kafirǝ tufan mǝnǝm!
Hǝm ǝlacǝm, hǝm tǝbibǝm, hǝm şǝfayǝm, hǝm ǝna,
Hǝm bu rǝnc rǝncuriyǝm, hǝm dǝrdlǝrǝ dǝrman mǝnǝm!
Müshǝfǝm, hǝrfǝm, kitabǝm, hǝm kǝlamǝm, hǝm Kǝlim,
Hǝm kǝlami-natiqǝm, hǝm hǝqdǝn uş bürhan mǝnǝm!
Saqiyǝm, şǝmǝm, şǝrabǝm, hǝm xümarǝm, hǝm xǝmir,
Sǝlsǝbilǝm, saqiyǝm, hǝm sağǝrü peyman mǝnǝm!
Hǝm sǝlatǝm, hǝm zǝkatǝm, hǝm mǝnǝm zǝrqü riya,
Hǝm mǝnǝm imanü tövhid, şöleyi-iman mǝnǝm!
Hǝm nǝimǝm, hǝm rǝhimǝm, hǝm kǝrimǝm, hǝm kǝrǝm,
Hǝm nǝimü xüldǝmü hǝm cǝnnǝti-rizvan mǝnǝm!
Ey Nǝsimi, sǝn hǝqqi bil, hǝqqǝ iqrar eylǝ kim,
Çünki insanü bǝşǝrsǝn, hǝq deyǝn insan mǝnǝm!

NƏSİMİ

Vǝhdǝhü laşǝrik ilǝ şübhǝsiz iştǝ zatǝm,
Yǝni ki, ibtidasız zatǝmü hǝm sifatǝm.
Yeddi dayǝ dörd ana doqquz atadan bǝrü
Hǝşşü çǝharü pǝncǝm uş yenǝ şeş cǝhatǝm.
Qaynadı çün tǝnurim eşq ilǝ cuşa gǝldi,
Gǝr bu tufan içindǝ Nuhǝmü hǝm nǝcatǝm.
Gǝrçi türabü suyǝm mǝni dǝ, ey xǝbisǝ,
Bil ki, iki cahanda teyyibü tahiratǝm.
Nurü nǝharü leylǝm, kǝşfǝm iki cahanda,
Qǝdrǝ irişdim iştǝ qǝdrǝmü hǝm bǝratǝm.
Əbcǝdǝmü hecayǝm, hǝrfǝmü sǝtri-katib,
Lövhǝmü hǝm mürǝkkǝb, kilkǝmü hǝm dǝvatǝm.
Faili-mütlǝqǝm mǝn, hǝqlǝyǝmü hǝqǝm mǝn,
Dǝvidǝ ismi-mǝful mǝnidǝ failatǝm.
Gǝrçi dǝmi-Musayǝm nurilǝ nar içindǝ,
Hǝm bir ölü dirildǝn İsayi-möcüzatǝm.
Ərşü günǝşü fǝrşü ǝrzü sǝmadǝn bǝrü
Eşqilǝ la yomovtǝm, ǝqlilǝ hǝm hǝyatǝm.
Gör ki, mǝni nǝ bǝhrǝm qǝtreyi-eşq içindǝ,
Dǝclǝvü Şǝttü Ceyhun, hǝm Ərǝsü Fǝratǝm,
Hǝqdǝn enǝn kǝlamǝm, yǝni ki, lamü beydǝn
Elmü kitabü hǝrfǝm, ayatü beyyinatǝm.
Qiblǝyǝm, hǝm imamǝm, Kǝbǝyǝm, ey sǝfasız,
Sövmǝmü hǝm sǝlatǝm, eydǝmü hǝm zǝkatǝm.
Müşrik olub bu günǝ baxma gǝl, ey yǝqinsiz
Ayǝti-fǝthi-babǝm, sureyi-mǝrsilatǝm.
Nǝsimiyǝm ki, hǝr şey külli-mühit oldum,
Hǝm bilǝnǝ hǝll oldum, bilmǝzǝ müşkilatǝm.

NƏSİMİ

Küntǝ kǝnzin sirrini izhar edǝr madam dǝm,
Kim degil ol adǝmi kim, yoxdur anda dam dǝm.
Nǝfxeyi-İsa dǝmi dǝmdir dirildir adǝmi,
İstǝr isǝn ol dǝmi, al dünyasından kam kǝm
Kim ki, miratın müsǝffa qıldı ol didariçin,
Limǝallahın rimuzun qıldı istifham hǝm.
Aşiqǝ meyxanǝ güncündǝn gǝlir ilhamü vǝcd,
Sufiyǝ mǝscid qucağından gǝlir peyğami-qǝm.
Nǝhnü zǝrraqna günündǝ qismǝt olmuş hǝr kimǝ,
Zahidǝ sǝccadǝvü tǝsbih, rindǝ cami-Cǝm.
Ey Nǝsimi, qılma dǝvǝt zahidi sǝn eşqǝ kim,
Bu mǝsǝl rövşǝndürür kim, olmaz imiş xam xǝm.

NƏSİMİ

Qulluğa bel bağladım sultanı gözlǝr gözlǝrim,
Dǝrdinǝ tuş olmuşam, dǝrmanı gözlǝr gözlǝrim.
Gözlǝrim gözlǝri gözlǝr hǝzrǝtini şahımın,
Necǝsi gözlǝmǝsin, sübhani gözlǝr gözlǝrim.
Gördügüm ol, bildigim ol, istǝgim hǝm oldurur,
Əvvǝl oldur, axır oldur, anı gözlǝr gözlǝrim.
Mǝn dǝ şahın yoluna canımı qurban etmişǝm,
Eşq ilǝ girdim yola meydanı gözlǝr gözlǝrim.
Cüreyi-eşqin dilǝr ki, könlümǝ mehman ola,
Xidmǝtǝ bel bağladım mehmanı gözlǝr gözlǝrim.
Gecǝlǝr yahu deyib hǝr dǝm tǝmǝnna eylǝrǝm,
Rǝhmǝtindǝn umaram rǝhmanı gözlǝr gözlǝrim.
Ey Nǝsimi, sidq ilǝ yolunda xak olmaq içün
Can elindǝn gǝlmişǝm, cananı gözlǝr gözlǝrim.

NƏSİMİ

Fǝzlim mǝnim, ey Xızrımü ey abi-hǝyatım,
Şǝmsim mǝnim, ey bǝdrimü saçı zülmatım.
Sǝrvim, çǝmǝnim, baği-bahar ilǝ hǝzarım,
Tutim, şǝkǝrim, şǝhdimü qǝnd ilǝ nǝbatım.
Ruzim, şǝbimü ayü ilim, hǝftǝvü günüm,
Novruzumü eydim, dilǝyim, qǝdrü bǝratım.
Quranımü hökmüm, hǝdisim, şǝrhi-bǝyanım,
Elmim, ǝmǝlim, zikrümü sövm ilǝ sǝlatım.
İslamimü hǝm küfrimü imanimü dinim,
Şanım, şǝrǝfim, şǝrhi-hǝbibim, salǝvatım.
Tǝqvam ilǝ zöhdüm, ǝdǝbim, elmilǝ hilmim,
Tǝlqinimü tövbǝm, tǝlǝbim, hǝccü zǝkatım.
Hǝşr ilǝ hesabım, yenǝ mizanü siratım,
Ehsanimü lütfüm, kǝrǝmim, hǝm hǝsǝnatım.
Hǝnnan ilǝ mǝnnanimü, ey mǝrvǝ sǝfalım,
Hǝm zǝmzǝm ilǝ qiblǝmü Kǝbǝm, ǝrǝfatım.
Mǝbudimü mǝqsudimü mǝtlubimü qǝsdim,
Zahirimü batinimü zat ilǝ sifatım.
Hǝm mǝrkǝz ilǝ kövkǝbü bürc ilǝ mǝdarım,
Sǝyyarǝmü çǝrxim, fǝlǝkim, seyri-sǝbatım,
Filcümlǝ, bu nitq ilǝ kǝlamın, ey Nǝsimi,
Afaqimü ǝnfüsümü ǝrkanü-cǝhatım.

NƏSİMİ

Surǝtinin sǝfhǝsindǝ gör nǝ yazmış ol qǝdim,
Oxudum ol xǝtti bismillahir-rǝhmanir-rǝhim.
Alnına ǝlhǝmdülillah yazdı rǝbbülalǝmin,
Qoydu eşqin yol içün haza siratül-müstǝqim.
Surǝtin mahiyyǝtin tǝfsir edǝr inna-fǝtǝh,
Hüsnünün keyfiyyǝtidir bǝs ǝla-xülqil-ǝzim.
Qaşlarındır qabü qövseynü saçın leyli-tǝvil,
Rǝsmdir vǝş-şǝms üzrǝ şol mübarǝk zülfi-cim.
Dedilǝr ol mimǝ fi-eynǝn-tüsǝmma sǝlsǝbil,
Şimdi kövsǝr lǝlin oldu küllǝ cǝnnatün-nǝim.
Zülfünǝ seyr eylǝdi badi-sǝba vǝqti-sǝhǝr,
Şol sǝbǝbdǝn doldu alǝm, ǝzrüxǝt ǝnbǝr-şǝmim.
Qıl Nǝsimiyǝ tǝrǝhhüm, ey üzü bǝdri-münir,
Gǝr xǝta qıldım isǝǝstǝğfirullahil-ǝzim.

NƏSİMİ

Nǝ hüsn olur, bu nǝ surǝt, zǝhi behişti-nǝim?
Nǝ lütf olur, bu nǝ mǝni, zi rǝbbi-ǝrşi-ǝzim?
Könül sǝba nǝfǝsindǝn dirildi, can buldu,
Qara saçın qoxusundan nǝ bu gǝtirdi nǝsim?
Nǝsimi-zülfünǝ baş ilǝ can nisar edǝrǝm,
Nǝ simü zǝr kimi layiqdir ol, nǝsimǝ nǝsim.
Görün bu çeşmeyi-heyvanlǝbi ki, şǝnindǝ,
Gǝlibdir ayǝti-yǝhyülizamü vǝhyi-rǝmim.
Müsǝllǝm oldu sǝnǝ dilbǝri cahanda bu gün
Kim, ay ilǝ günǝş oldu cǝmalinǝ tǝslim.
Əzǝldǝ var idi eşqin bu can içindǝ mǝnim,
Zǝvalǝ olmaya qabil binayi-ǝhdi-qǝdim.
Gǝrǝksǝ cövr ilǝ öldür, gǝrǝk mǝni yandır,
Nǝ qayğu oddan ana kim, ǝti bǝqǝlbi-sǝlim.
Müǝttǝr eylǝdi zülfün şǝmimi afaqi,
Vǝ laǝcibǝ minǝl ǝtri an yǝfuhǝ şǝmim.
Yolunda qoydu Nǝsimi cahan ilǝ canı,
Tǝfavüt etmǝz anı gǝr qǝbul qılsa kǝrim.

NƏSİMİ

Ay cǝmalın hüsni-surǝt kim, qılıbdır ol hǝkim,
Faili-mütlǝqdürür hǝr şeydǝ mǝful ol rǝhim.
Saçların zilli düşǝldǝn ruyi-bǝdrin tabinǝ
Kim tilu etdi cahanǝ şǝmsi-tabani-müqim.
Hǝm hǝqqin sǝn mǝzhǝrisǝn la şǝrikü bigüman.
Sǝndǝdir nuri-tǝcǝlli ǝrşü kürsi hǝm nǝsim.
Üzünǝ sǝbül-mǝsani gǝr oxursam la demǝ
Kim, qaşınla kirpigin zülfündǝn oldu bu rǝsim.
Sǝcdǝ qılmazmı belǝ gör sidrǝvü tuba tamam
Kim, mǝlaik qamusu aydır sücudini ǝzim.
Nitqiyǝm şirin lǝbinin İsiyi-cana hǝyat,
Çün Mǝsiha istǝr isǝn, iştǝ gǝldi dǝr rǝmim.
Xızr çün bulmuş hǝyatı zülmǝtindǝn ta ǝbǝd
Kim, lǝbin eynidürür şol zülmǝt içrǝ dalü mim.
Yazma hǝrfin adını, ey öz-özündǝn bixǝbǝr,
Çün lǝbindǝn zahir oldu bu kǝlam ilǝ Kǝlim.
İstiva sirrini gǝr bildin isǝ eynǝl-yǝqin,
Xǝtti-vǝchindǝ şikaf oldu sirati-müstǝqim.
Uş bu dünya fanidir, keç sǝn fǝnadan, bul bǝqa
Kim, hǝyati-cavidan ola sana ömri-sǝlim.
Ey Nǝsimi, gǝr nǝhayǝt bildin isǝ nüktǝ sǝn,
Bisti-hǝştü sivü do vǝchindǝ yazıldı müqim.

NƏSİMİ

Əlminnǝtilillah ki, bu gün yarımı buldum,
Könlümdǝ duran dilbǝrü dildarımı buldum.
Dǝgmǝz mana bir pula cahan varlığı ilǝ,
Neçün ki, gözǝl sikkǝli dinarımı buldum.
Torpaq ikǝn ol Zöhrǝ mana Müştǝri oldu,
Dǝllalǝ çağırgil de ki, bazarımı buldum.
Mǝn qǝm yemǝzǝm, qǝm nǝ qǝdǝr kim, çox olursa,
Şadlıq ilǝ mǝn çün qǝmü qǝmxarımı buldum.
Firdövsǝ mǝni dǝvǝt edǝn zahidǝ söylǝ,
Ol tikǝnǝ göz dikmǝ ki, gülzarımı buldum.
Yusif yeridir kim, mana qul yazıla, çünkim,
Misrindǝ lǝbi tüngi-şǝkǝrbarımı buldum.
Faş eylǝmǝzǝm razimi namǝhrǝmǝ, çünkim,
Mǝhbubi-ǝmin, mǝhrǝmi-ǝsrarımı buldum.
Bǝxtim günǝşi doğduvü uyxudan oyandı,
Mǝnisi bu kim, dövlǝti-bidarımı buldum.
Bağdada gǝl, ey qasid, ilǝt şol xǝbǝri kim,
Şol şǝbǝdǝçi dilbǝri-ǝyyarımı buldum.
Canı nedǝrǝm, neylǝrǝm axır bu cahanı,
Çün tǝfriqǝsiz yari-vǝfadarımı buldum.
Ey nǝqdini tǝrrarǝ verǝn, uyxulu qafil,
Şol üzüqǝmǝr türreyi-tǝrrarımı buldum.
Mǝnsur kimi mǝndǝn ǝgǝr çıxdı ǝnǝlhǝq,
Ey xacǝ, itab eylǝmǝ kim, darımı buldum.
Gǝr Musa kimi aşiq isǝn üzünǝ anın,
Gör sǝndǝ sǝni, söylǝ ki, didarımı buldum.
Verdi saçının küfrinǝ imanı Nǝsimi,
Ey xirqǝ geyǝn, mǝn dǝxi zünnarımı buldum.

NƏSİMİ

Dilbǝrin lǝblǝrinǝ çeşmeyi-heyvan demişǝm,
Mǝdǝni-ruhǝ, ǝcǝb, mǝn nǝ içün can demişǝm?
Xǝcil oldum bu sǝbǝbdǝn ki, nigarın üzünǝ
İrǝmin gülşǝniyü rövzeyi-rizvan demişǝm.
Sǝnsǝn, ey surǝti-allah ilǝ rǝhman, mǝscud,
Qılmayan sǝcdǝ sana, div ilǝ şeytan demişǝm.
Lövhi-mǝhfüz ilǝǝrş oldu yanağın sifǝti,
Mǝn bu mǝnidǝn ana surǝti-rǝhman demişǝm.
Surǝtin ǝhsǝni-tǝqvimü üzün qiblǝ imiş,
Bu sözǝ yox deyǝnin adını heyvan demişǝm
Surǝtin münkirinǝ kafirü mǝlun dedi hǝq,
Nǝ ki, ana dedi hǝq, mǝn iki çǝndan demişǝm.
Güli-xǝndan demǝzǝm qönçǝyǝ ayrux, nǝ içün
Ki, yanağın güli-xǝndanına xǝndan demişǝm.
Sǝdǝfin içinǝ kar eylǝdi incu ǝridi
Ki, lǝbin cövhǝrinǝ lǝli-bǝdǝxşan demişǝm.
Demǝ hǝr tikǝnǝ sǝn bağü gülüstan, ǝbsǝm
Ki, mǝn ol arizi-gülgunǝ gülüstan demişǝm.
Zülfünü nafeyi-tatarǝ bǝha qılma ki, mǝn
Qiymǝtin hǝr qılının mülki-Süleyman demişǝm.
Ey Nǝsimi, sana çün Fǝzli-ilah oldu müin,
Mǝni eyb eylǝmǝ kim, tapuna sultan demişǝm.

NƏSİMİ