>>> تـازه های اخـترشـنــاسـی, نجوم و فیزیک <<<

بر مبناي يك تحقيق جديد دانشمندان به اين نتيجه رسيده اند كه مي توان از رانش يك جرم كه در ميان فضا سرعت مي گيرد براي شتاب دادن سريع به فضاپيماهاي بزرگ استفاده كرد در حاليكه نيروهاي كشندي داخلي كه مي توانند محموله را از هم بپاشند را كاهش داد.

طي گردهمائي بين المللي فناوري و فضا و كاربردهاي آن كه در تاريخ 25 بهمن در آمريكا برگزار شد ، دكتر فرانكلين فلبر پيشنهاد يك سيستم پيش رانش ضدگرانش را مطرح كرد. راه حل جديد وي براي معادله ميدان گرانشي انيشتين اين اميد را به علاقمندان فضا مي دهد كه ممكن است سرعت فضا پيما ها را تا رسيدن به سرعت نور شتاب داد بدون آنكه محتويات فضا پيماها متلاشي و خرد شوند.



گزارش دكتر فبلر عنوان مي كند كه يك جرم كه با شتابي بيشتر از 57.7 درصد از سرعت نور حركت مي كند اجرام ديگر كه در محدوده "شعاع ضدگرانشي" جلوي آن قرار دارد را بطور گرانشي دفع مي كند (مي راند). اين "شعاع" با نزديك شدن سرعت جرم به سرعت نور تشديد مي شود.



اين گزارش نشان مي دهد كه مي توان از رانش يك جرم كه در ميان فضا سرعت مي گيرد براي شتاب دادن سريع به فضاپيماهاي بزرگ استفاده كرد در حاليكه نيروهاي كشندي داخلي كه مي توانند محموله را از هم بپاشند را كاهش داد. اين گزارش استدال مي كند كه محموله در يك شعاع ضدگرانشي "بي وزن" مي شود زيرا به كسري (برخه اي) از سرعت نور شتاب داده مي شود.

كشف هزارمين دنباله دار سوهو
هفت ماه پس از يافتن نهصدمين دنباله دار توسط يك اخترشناس آماتور آلماني با استفاده از عكسهايي كه رصدخانه فضايي سوهو تهيه كرده بود،يك معلم دبيرستان در ايتاليا عكسهاي شماره 999 و 1000 را بررسي كرد .توني سكارماتو كه يك آماتور ايتاليايي است كه دو دنباله دار را در يك از عكس ديد فضاپيماي سوهو طرح مشترك ناسا و آژانس فضايي اروپا است .تقريباً نيمي از تمامي دنباله دارها در بررسي تصاوير تاج نگار خورشيدي سوهو يافت شده است .بسياري از اين اكتشافات توسط آماتورها با استفاده از تصاوير ارسالي از سوهو كه بر روي اينترنت قرار گرفته ،صورت پذيرفته است.

منبع: [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

اخترشناسي تا ‪ ۴۰‬سال ديگر ناممكن مي‌شود
آلودگي ناشي از رد هواپيماها در آسمان و تغيير اوضاع اقليمي رصد كيهان با تلسكوپهاي زميني را تا سال ‪ ۲۰۵۰‬يعني حدود ‪ ۴۰‬سال ديگر ناممكن خواهد كرد.

به گزارش پايگاه اينترنتي بي‌بي‌سي نيوز، رد هواپيما در آسمان مي‌تواند پراكنده شده و نتوان آن را از ساير ابرها تشخيص داد.

گري گيلمور استاد موسسه نجوم دانشگاه كمبريج مي‌گويد اگر روند كنوني سفرهاي هوايي ارزانقيمت ادامه پيدا كند عصر رصد كيهان از روي زمين بسيار زودتر از آنچه پيش بيني مي‌شد به پايان خواهد رسيد.

هواپيماها و تغيير اوضاع اقليمي در افزايش ابر در آسمان نقش دارند.

وي مي‌گويد اكنون بايد بين سفرهاي ارزان هوايي و اخترشناسي يكي را برگزيد.

مقياس زماني ‪ ۴۰‬سال براساس آمار رشد ترافيك هوايي برآورد شده است.

اين بررسي از جمله اقداماتي است كه براي برنامه‌ريزي طرح تلسكوپ بسيار عظيم "‪ "elt‬انجام شده است.

هدف از اين طرح رصد سيارات نزديك ستارگان و جستجو براي يافتن اجرام بسيار كم نور در كيهان است.

به گفته گيلمور درحال حاضر عمر تلسكوپ‌هاي بزرگ زميني به پايان رسيده است.

تغيير اوضاع اقليمي مقدار پوشش ابر را در سراسر زمين افزايش مي‌دهد و سفرهاي هوايي ارزانقيمت نيز در افزايش ابر نقش دارد.

از اين رو پيش بيني مي‌شود تا ‪ ۴۰‬سال ديگر تلسكوپ‌هاي زميني به ابزاري بي‌فايده در رصد كيهان تبديل شوند.

تغيير اوضاع اقليمي مقدار بخارات آب را در جو زمين افزايش مي‌دهد و در افزايش ابر نقش دارد. افزايش پوشش ابر نجوم نوري و مادون قرمز را تحت تاثير قرار مي‌دهد و بايد در فضا و نه در زمين انجام شود. اما اخترشناسي راديويي از زمين ادامه دارد.

گيلمور مي‌گويد رد هواپيماها اغلب گذرا هستند، اما در برخي شرايط آب و هوايي شبيه ابرهاي طبيعي به نظر مي‌رسند.

هالگر پدرسون اخترشناس موسسه نيلز بوهر در دانمارك كه رد هواپيماها را مطالعه كرده است مي‌گويد رد هواپيماها در آغاز تشكيل قابل مشاهده‌اند.

به همين خاطر مي‌توان بعد از محو آنها به رصد آسمان ادامه داد.

اما گاهي رد هواپيما ساعتها در آسمان باقي مي‌ماند و سپس تجزيه شده و به شكلي تبديل مي‌شوند كه به سختي از ابرهاي سيروس طبيعي قابل تشخيص است.

دكتر هرمان مانستاين از مركز نجوم آلمان مي‌گويد رد هواپيما جايي تشكيل مي‌شود كه هوا كاملا اشباع از ذرات يخ است، اما اگر هوا خيلي گرم باشد اين رد تشكيل نمي‌شود.

اما پروفسور گيلمور مي‌گويد قسمتهايي از آسمان ابر نسبتا كمتر است كه مي‌توان تلسكوپ‌ها را در اين مكانها مستقر كرد. اما هيچ جايي در زمين نيست كه از وجود ابر و رد هواپيما در امان باشد.

درحال حاضر در برخي كشورها قوانيني وجود دارد كه به موجب آن هواپيماها نمي‌توانند در اطراف رصدخانه‌هاي مهم و در فلاصله بسيار زيادي از آنها پرواز كنند.

گيلمور مي‌افزايد با اين حال جاهايي كه رصدخانه‌ها قرار دارند مانند جزاير قناري ، هاوايي و آمريكاي جنوبي جاذبه‌هاي گردشگري دارند و احتمالا در آينده از مراكز رشد ترافيك هوايي خواهند بود.

تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد دسته‌هاي رد هواپيماها مي‌تواند تا دو روز در آسمان بماند و در شرايطي صدها كيلومتر امتداد يابد.

تلسكوپ اروپايي ‪ ۳۰ Elt‬تا ‪ ۶۰‬متر قطر خواهد داشت و محل استقرار آن با وجود مشكل دسترسي احتمالا قطب جنوب خواهد بود. قطب جنوب آسمان نسبتا صافي دارد و محل عبور هواپيماها نيست.

محل برخورد يك سنگ آسماني عظيم با كره زمين در كشور مصر كشف شد
دانشمندان موفق به شناسايي حفره عظيمي در بيابانهاي غرب كشور مصر شده‌اند كه ميليونها سال قبل در پي برخورد يك سنگ آسماني عظيم با كره زمين بوجود آمده‌است.

به گزارش سايت اينترنتي "بي‌بي‌سي نيوز"، اين حفره درپي مطالعه عكسهاي ماهواره‌اي اين ناحيه از زمين توسط دانشمندان دانشگاه "بوستون" آمريكا شناسايي و "كبيرا" نام‌گذاري شده‌است.

حفره مذكور با قطر ‪ ۳۱‬كيلومتر، دو برابر بزرگتر از حفره عظيم ديگر شناسايي شده در همين بيابان و ‪ ۲۵‬برابر بزرگتر از حفره مشهور موجود در بيابان "آريزونا" در آمريكاست.

به گفته گروه شناسايي‌كننده اين اثر برخورد عظيم، احتمالا ابعاد وسيع اين حفره سبب شده‌است كه در سالهاي گذشته از چشمان دانشمندان پنهان بماند.

محققان دانشگاه "بوستون" عقيده دارند جستجوي حفره‌هاي بوجود آمده از برخوردهاي آسماني معمولا بر ساختارهاي كوچكي كه از روي زمين قابل مشاهده و شناسايي هستند متمركز است درحالي كه با استفاده از ماهواره مي‌توان حفره‌هاي عظيمي را شناسايي كرد كه از روي زمين نمي‌توان آنها را ديده و بوجودشان پي‌برد.

زمين‌شناسان در پي كشف اخير حفره "كبيرا" بر اين باورند وجود مقادير زياد ماده زرد و سبزرنگ سنگ سيليس موسوم به "شيشه بيابان" در مناطق بياباني جنوب غربي كشور مصر احتمالا به علت حرارتي است كه در پي برخورد همين شهاب سنگ با زمين ايجاد شده‌است.

ابعاد حفره "كبيرا" بيانگر اين مطلب است كه شهاب سنگ ايجادكننده آن احتمالا داراي قطري در حدود ‪ ۱/۲‬كيلومتر بوده كه برخورد آن با زمين در محدوده‌اي به قطر صدها كيلومتر همه چيز را نابود كرده‌است.

هم اكنون حفره "چيكسالاب" در كشور مكزيك، با قطري بين ‪ ۱۶۰‬تا ‪۲۴۰‬ كيلومتر بزرگترين حفره شناسايي شده در سطح زمين مربوط به يك برخورد آسماني محسوب مي‌شود كه در پي سقوط يك شهاب سنگ بسيار بزرگ در ‪ ۶۵‬ميليون سال قبل ايجاد شده و بر طبق برخي نظريه‌هاي موجود، سبب انقراض نسل دايناسورها در سرتاسر كره زمين شده‌است.

كشف جالب دانشمندان درباره سياره پلوتو
سياره كوچك ، دور افتاده و يخ زده پلوتو كه دانشمندان 30 سال فكر مي كردند فقط يك ماه دارد اكنون مشخص شد كه بيشتر از 2 ماه دارد.

به گزارش بخش خبر سايت [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ، سياره پلوتو سال 1930 كشف شد و بدليل فاصله زيادي كه با زمين داشت تا الان نيز به صورت معما باقي مانده است .
سياره پلوتو نهمين سياره منظومه شمسي ، كه 3 ميليون مايل از خورشيد فاصله دارد تنها سياره است كه تاكنون هيچ فضاپيمايي موفق به مشاهده آن نشده است .
اولين ماه اين سياره كه Charon نام دارد تا سال 1978 كشف نشده بود. قطر اين سياره 742 مايل است كه تقريبا نصف قطره سياره پلوتو است .
اما اكنون دانشمندان دانشگاه جان هاپكينز موسسه تحقيقاتي جنوب غربي و موسسه فناوري ماساچوست با استفاده از تصاوير ارسالي از تلسكوپ فضايي هابل دو ماه كوچك در حال گردش ديگر را نيز كشف كردند و آنها را p1 و p2 ناميدند.
اين دو ماه خارج از مدار Charon حركت مي كنند و در مقايسه با Charon بسيار كوچك تر هستند.
P1 كه نسبت به دو ماه ديگر فاصله بيشتري از پلوتو دارد داراي قطري بين 37 تا 102 مايل است ، در حاليكه p2 20 درصد كوچكتر است .
كشف دو عضو جديد خانواده پلوتو اين سياره را تنها شي منطقه Kuiper Belt ، منطقه سنگي و يخي بالاي نپتون ، مي سازد كه محتوي باقيمانده هايي از زمان تشكيل شمسي است .

لکه سرخ بزرگ مشتری که از صدها سال پيش آذين بخش لايه ابر ضخيم اين سياره بوده، جفت تازه ای پيدا کرده است.

هم اکنون يک لکه سرخ تازه درحال شکل گيری روی اين سياره عظيم گازی است که منجمان آژانس فضايی آمريکا آن را "سرخ اصغر" (Red Jr) نام گذاشته اند.

هر دو لکه سرخ در واقع توفان های عظيمی در لايه ابر مشتری هستند، اما دانشمندان نمی دانند رنگ سرخ آجری بارز آنها از کجا می آيد.

دانشمندان ناسا گزارش داده اند که لکه تازه از لحاظ ابعاد تقريبا نصف "لکه سرخ بزرگ" (جی آر اس) و دقيقا همان رنگ است.

اين توفان تازه که رسما "بيضی بی ای" (Oval BA) نامگذاری شده است، ابتدا در سال 2000 مشاهده شد که حاصل برخورد و ادغام سه لکه کوچکتر بود.

رنگ های متغير

"بيضی بی ای" در ابتدا سفيد بود، يعنی همان رنگ لکه های کوچکتر تشکيل دهنده اش. اما در چند سال اخير به تدريج تغيير شکل داده است.

کريستوفر گو، منجم آماتور از فيليپين که با پشتکار اين لکه را رصد کرده است می گويد: "بيضی در نوامبر 2005 سفيد بود. در ماه دسامبر همان سال به تدريج قهوه ای شد و بالاخره چند هفته قبل به سرخ تغيير کرد."



برخی دانشمندان معتقدند که لکه سرخ بزرگ مشتری که قطر آن دو برابر زمين است و حداقل 300 سال قبل تشکيل شد، احتمالا به همين ترتيب، يعنی در اثر ادغام لکه های کوچکتر به وجود آمده است.

دکتر گلن اورتون، منجم آزمايشگاه رانش جت در ناسا که توفان های مشتری و ساير سيارات عظيم را مطالعه می کند گفت: "اين خيلی قانع کننده است. ما برای ساليان سال سرگرم نظارت بر مشتری بوده ايم تا ببينيم آقای بيضی بی ای قرمز می شود يا نه که به نظر می رسد چنين است."

هيچ کس کاملا مطمئن نيست چرا رنگ "جی آر اس" قرمز است.

يک نظريه حاکيست که توفان موادی را از اعماق لايه ضخيم ابرهای مشتری لايروبی می کند و به سطح می آورد. سپس اين مواد مرکب که دارای رنگ های متغير هستند، در اثر برخورد اشعه فرابنفش خورشيد سرخ جلوه می کنند.

دانشمندان می گويند بيضی بی ای شايد آنقدر قدرتمند شده باشد که بتواند مانند همتای بزرگتر خود اين مواد را به سطح بياورد و در نتيجه قرمز شود.

منبع خبر : BBC News
__________________

ماده تاریک در کهکشان های بیضوی ؟

گروهی از دانشمندان به سرپرستی Avishai Dekel موفق به اثبات وجود ماده تاریک به مقدار معمولی در کهکشان های بیضوی شدند.

پس از اندازه گیری جنبش بسیار کند سحابی های سیاره نما در چندین کهکشان بیضوی ، گروهی از دانشمندان به سرپرستی Aaron J.Rmanowsky در سال 2003 اعلام کردند که کهکشان های بیضی شکل ( برخلاف کهکشان های مارپیچی ) گنجایش ماده ی تاریک بسیار کمتری دارند .



اما این کشف جدید با مدل استاندارد شکل گیری کهکشان ها در تناقض بود . اما مطالعات جدید ممکن است ماده تاریک را به کهکشان های بیضوی برگرداند ! . Avishai Dekel و همکارانش موفق به ارائه مدلی کامپیوتری شدند که نشان میدهد به هنگام برخورد دو صفحه ی کهکشان چگونه یک کهکشان بیضی شکل بوجود می آید . آنها موفق به نشان دادن کنش هایی متقابلی شدند که باعث حرکت سحابی های سیاره نما در مدار های بسیار طولانی می شود .در واقع آنها نشان دادند که گروه Rmanowsky تنها سرعت شعاعی (سرعت دور شدن از زمین ) سحابی های سیاره نما را حساب کرده اند و سرعت مماسی آنها را در محسبات خود منظور نکرده بودند .

این گروه نشان دهد که ماده تاریک در کهکشان های بیضی شکل همانند کهکشان های مارپیچی به مقدار معمول وجود دارد و نشان داد که سحابی ها نباید جنبشی غیر از این حرکت منظم خود داشته باشد مخصوصا هنگامی که تحت تاثیر نیروی گرانش عظیم ماده تاریک باشند .




منبع خبر : Sky&Telescope
__________________

انرژي سياه وجود ندارد؟

بسياري از اخترشناسان معتقدند که جهان ، تحت تسلط انرژي سياه است. به قول اختر شناسان انرژي سياه يک شکل عجيب و اسرارآميز از انرژي است که مي تواند دليل شتاب گرفتن و انبساط همزمان جهان را بازگو کند.
فيزيکدانان نظري روي يک مدل جديد از گرانش در حال مطالعه هستند که به گفته آنها، مي تواند دليل شتاب جهان را بدون نياز به انرژي سياه توضيح دهد.
گرانش در مسافت هاي کيهاني بزرگ مقياس ، با تغييرات و تبديلات جديدي رفتار مي کند. مدل ارائه شده روي اين تغييرات تکيه مي کند.
شتاب جهان به جاي اين که توسط برهمکنش هاي جاذب گرانشي ايجاد شود، بيشتر تحت تسلط برهمکنش هاي دافع گرانشي است. با اين که گمان مي رود اين انرژي سياه چيزي حدود دو سوم عالم را به خود اختصاص داده است ، کسي راجع به ماهيت آن چيزي نمي داند.
انرژي سياه تفسيري جديد از ثابت کيهاني است که اين ثابت ، اول بار توسط آينشتين درنظريه نسبيت عام مطرح شد. با اين حال چنين تفاسيري با مشکلات نظري و پديده شناختي بسياري همراه شده است و دانشمندان ترجيح مي دهند بجاي انرژي سياه از شق ديگري به عنوان چشمه شتاب استفاده کنند.
الگا منا(Olga Mena) و خوزه سانتياگو(Jose Santiago) در لابراتوار فرمي (Fermilab)و جوچن ولر(Jochen Weller)در دانشگاه لندن محاسبه کردند که مي توان شتاب عالم را بدون درنظر گرفتن انرژي سياه به طور کامل شرح داد.
کاري که آنها انجام داده اند اين است که قوانين گرانش را که در فواصل کوتاه بدون تغيير به نظر مي رسند، در فواصل بزرگ ، يعني تا جايي که عالم قابل مشاهده است ، نيز تصحيح کنند.
در چنين مسافت هايي ، انحناي فضا آنقدر کوچک است که عالم به صورت کاملا تخت مشاهده مي شود. با اين که حل معادلاتي که تکامل تدريجي عالم را در اين مدل جديد نشان مي دهند بسيار مشکل است ، اما منا و همکاران وي همچنان قادر به استفاده از روشهاي تقريبي تحليلي هستند.
اين رهيافت به محققان اجازه داد پيشگويي هاي نظري آهنگ انبساط عالم را با آهنگ انبساط محاسبه شده از داده هاي تجربي سوپرنواهاي نوع IAمقايسه کنند.
آقاي سانتياگو در اين ارتباط گفت : همخواني بين اين دو نوع محاسبه بسيار عالي است. با اين حال ، اين مدل همچنان به يک مولفه ماده سياه نياز دارد.
تصور مي شد ماده سياه يا ماده غير قابل مشاهده ، 25درصد از عالم را تشکيل داده است. با اين حال اين تصور در اين مدل نيز صادق است.

شفق هاي قطبي در مريخ
مدارگرد مريخ شواهد بيشتري را در مورد وقوع پديده شفق قطبي در مناطقي از مريخ كه در آنها ناپايداري ميدان مغناطيسي به ثبت رسيده، جمع آوري كرد. فضاپيماي سريع السير مريخ ساختاري از الكترون هاي شتاب گرفته را در قسمت شب سياره مريخ نمايان ساخت كه به پديده تماشايي شفق قطبي كه در عرض هاي شمالي زمين و در سيارات بزرگترمنظومه شمسي يعني مشتري و زحل شاهد آن هستيم شبيه است.
شفق هاي قطبي زماني شكل مي گيرد كه ذرات پرانرژي حاصل از بادهاي خورشيدي به بالاترين سطح از اتمسفر برخورد مي كند. پس از وقوع اين اتفاق انرژي به صورت انوار رنگارنگ در آسمان پخش مي شود. محققان با اندازه گيري شدت نورهاي دريافتي متوجه شدند مقدار انرژي آزاد شده توسط ذرات شتاب دار، با آن چه در زمين دريافت مي كنيم قابل مقايسه است، اما علت تعجب دانشمندان از اين است كه مريخ ميدان مغناطيسي ضعيفي دارد و وقوع پديده شفق قطبي يا چيزي مشابه آن در مريخ دور از ذهن است.
اما چند سال پيش طبق فرضيه اي امكان ايجاد شفق در مريخ مطرح شد. طبق داده هاي سريع السير مريخ كه در سال ۲۰۰۴ به ثبت رسيد وقوع اين پديده در بخش هايي از مريخ كه آشفتگي ميدان مغناطيسي داشتند مشاهده شد. اما قطعي شدن اين فرضيه به زماني موكول مي شود كه بتوانيم اتمسفر بالاي مريخ را با دقت بيشتري بررسي كنيم. در ضمن عدم توانايي ما بر ديدن قسمت تاريك مريخ از زمين، كار را مشكل تر كرده است.

زوج‌هاي عجيب در قلمرو سيارک‌ها
اخترشناسان سيارک‌هايي را در منظومه شمسي يافته‌اند که جفت‌جفت يا حتي در خانواده‌هاي سه و چهارتايي به‌دور هم در گردش‌اند. برخوردهاي سهمگين که بخشي از زندگي روزمره سيارک‌هاست سبب پيدايش چنين زوج‌هاي عجيبي در بزرگراه‌هاي خُرده‌سيارات در منظومه‌شمسي شده‌اند.
اگر مطابق اين ضرب‌المثل <دو نفري مصاحبت است و سه نفري مزاحمت>، قلمرو بررسي اقمار خُرده‌سياره‌ها به‌نحو خوشايندي پُر از مزاحمت شده است!
در تابستان سال ۱۳۸۴، فرانک مارچيس و همکارانش، از دانشگاه کاليفرنيا در برکلي، کشف دومين قمر کوچک به‌دور سيارکي متعلق به‌کمربند اصلي سيارک‌ها، سيل­ويا ۸۷‌، را اعلام کردند. رموس (نام قمر کوچک جديد) به‌همراه برادر بزرگش رُمولوس (که در سال ۱۳۸۰ کشف شد) اعضاي باغ‌وحش تمام­‌عيار اقمار خُرده‌سياره‌ها هستند.
اين مجموعه همراهان گَردان­ به‌دور هم ابعاد جديدي به ‌دانش ما، درباره منشأ و تحول کوچکترين مُقيمان منظومه شمسي، مي‌افزايند. و اين دانش جديد نقشي مهم در حفاظت زمين، از برخورد با سيارک‌ها در آينده، ايفا مي‌کند.
کمربند اصلي سيارک‌ها در فاصله ميان مدار مريخ و مشتري و در حدود ۱/۲ تا ۳/۳ واحد نجومي از خورشيد است. هزاران هزار خُرده‌سياره سنگي در اين محدوده پَرسه مي‌زنند. از بزرگ‌ترين آنها، سرس، که جسمي تقريباً کروي به‌قطر ۹۵۰ کيلومتر است تا صدها هزار جرم چند کيلومتري و چند صد متري و ميليون‌ها قلوه‌سنگ پراکنده. برخي از اين خُرده‌سياره‌هاي چند کيلومتري که فقط به‌پهناي يک کوه عادي روي زمين‌اند براي خود قمر يا حتي قمرهايي اختيار کرده‌اند؛ نخستين‌بار در گذر فضاپيمايي بي‌سرنشين از کنار سيارکي ۲۵ کيلومتري در سال ۱۳۷۲ مشخص شد که اين کوه سرگردان خود قمري کوچک‌تر دارد. بعدها نمونه‌هاي بيشتري پيدا شدند و در سال‌هاي اخير حتي در محدوده خُرده‌سياره‌هاي يخي، يعني کمربند کويي‌پر در وَراي مدار نپتون، نيز خُرده‌سياره‌هاي صاحب قمر يا حتي چندتايي کشف شده‌اند.
اخترشناس انگليسي، ويليام هرشل، نخستين جستجو به‌دنبال قمر يک سيارک را در سال ۱۸۰۲، کمي پس از کشف نخستين سيارک يعني سرس ۱، انجام داد -‌هرچند که اين تلاش ناموفق بود. در سال ۱۹۰۱، شارل آندره، اخترشناس فرانسوي، تصور کرد قمري را در حال گردش به‌دور سيارک نزديک زمين، اروس۴۳۳، کشف کرده است. زيرا نمودار تغييرات درخشندگي اروس بسيار شبيه يک ستاره دوتايي گرفتي بود که دو همدمش به‌طور متناوب از جلو يکديگر عبور مي‌کنند. انديشه پشت اين استدلال درست به‌نظر مي‌رسيد اما او اشتباه کرده بود با يک قرن بعد تصاوير دقيق فضاپيماي نيير- شوميکر، که به‌دور اروس گشت و سرانجام بر آن فرود آمد، نشان داد اروس قمر ندارد. در واقع شکل بسيار کشيده اروس، آندره را فريب داده بود. زيرا با چرخش سيارک به‌دور خود زماني که قسمت کشيده‌تر سيارک رو به‌ما قرار مي‌گيرد سطح درخشنده افزايش مي‌يابد و زماني که قسمت کوچک‌تر رو به‌ماست روشنايي جرم کاهش مي‌يابد.
اما همه چيز در ۲۹ اوت سال ۱۹۹۳ (مرداد ۱۳۷۲) تغيير کرد. فضاپيماي گاليله، که به‌مقصد مشتري پرتاب شده بود از کنار سيارک کمربند اصلي، آيدا ۲۴۳، گذشت. از آنجايي که گاليله، به‌دليل باز نشدن آنتن اصلي فضاپيما، داده‌ها را بسيار کندتر از آنچه برنامه‌ريزي شده بود ارسال مي‌کرد گروه هدايت‌کننده‌اش تصميم گرفتند از يک شيوه ذخيره اطلا‌عات استفاده کنند. به‌جاي اين که از تصاوير موزاييکي، که از گذر از کنار آيدا به‌دست مي‌آمد، هر بيت از فضاهاي خالي را هم به‌زمين بفرستد گروه تصميم گرفت از هر ۲۰ تا ۴۰ رشته تصوير، دو يا سه تا را پخش کند. اين تصاوير به‌دانشمندان امکان مي‌داد که دريابند داده‌هاي مفيد در کدام بخش‌هاي تصاويرند و به‌کمک اين شيوه تصاوير با کيفيتي از آيدا ، اين کوه سرگردان ۲۵ کيلومتري، حوالي نزديکترين عبور فضاپيما به‌دست آمد.
روز ۱۷ فوريه سال ۱۹۹۴ ( بهمن ۱۳۷۲)، پس از پنج ماه وقفه در بررسي تصاوير، گروه بررسي‌کننده سلسله تصاويري از حدود ۱۰ دقيقه پيش از نزديکترين ملاقات گاليله با آيدا به‌دست آوردند. آنها چيز عجيب و مشکوکي در آن تصاوير تشخيص دادند. اما به‌گفته خودشان اصلا‌ً آمادگي چيزي را که کشف کرده بودند، نداشتند. آنها در آن تصاوير نقطه کوچک روشني در نزديکي آيدا مشاهده مي‌کردند.
آن نقطه کوچک روشن داکتيل، قمر ۵/۱ کيلومتري آيدا و نخستين قمر کشف شده براي يک خُرده‌سياره، بود. پس سيارک‌ها هم قمرهايي دارند!
نخستين کشف زميني يک قمر سيارکي در سال ۱۳۷۷/۱۹۹۸ اتفاق افتاد، زماني که دانشمندان مؤسسه تحقيقاتي ساود­وست قمري را به‌دور سيارک کمربند اصلي، اُژنيا ۴۵، يافتند. اين گروه از روش نسبتاً جديد اُپتيک سازگار بر تلسکوپ کانادا- فرانسه- هاوايي(CFHT) براي جستجو در ميان صدها سيارک کمربند اصلي استفاده مي‌کردند. دستگاه اپتيک سازگار با کاهش اثرات آشفتگي جوّ زمين بر نور اجرام سماوي، که سبب محو شدن تصوير مي‌شود، تلسکوپ‌هاي زميني را قادر به‌رقابت با کيفيت بسيار خوب تلسکوپ‌هاي فضايي مي‌کنند.
پس از کشف قمر اُژنيا، که شاهزاده پتيت (شازده کوچولو) نام گرفت، اين گروه در کار خود مصمّم شد و تاکنون بيش از دو دوجين قمر در اطراف سيارک‌هاي کمربند اصلي بين مدار مريخ و مشتري، و سيارک‌هاي تروژان مشتري يافته است (هر سيارک تروژان در مداري به‌دور خورشيد مي‌گردد که يک سيارک اصلي نيز طي مي‌کند اما سيارک تروژان حدود ۶۰ درجه جلوتر يا عقب‌تر از سياره هم‌قطار خود نسبت به‌آن ثابت است زيرا در نقاط لاگرانژي مدار قرار گرفته است که تعادل گرانشي دارد. تروژان‌ها همراهان مشتري و نپتون و احتمالا‌ً زحل و اورانوس‌اند). ابعاد و اندازه‌هاي اين منظومه‌هاي دوتايي از جفت‌هاي ناهمخوان با همدم اصلي به‌قطر ۲۰۰ کيلومتر و قمري به‌قطر ۱۰ کيلومتر، که در فاصله صدها کيلومتري سيارک مادر مي‌گردد، شروع مي‌شود تا سيارک‌هاي واقعاً دوتايي که دو همدم ابعادي مساوي دارند.

دو توفان به یکدیگر نزدیک می شوند!
دو توفان بزرگ سیاره مشتری در حال نزديک شدن به يکديگرند. اين واقعه با تلسکوپ هاي شخصي ديده مي شود.
اولين توفان، لکه سرخ بزرگ با بادهایي با سرعت ۵۶۰ کیلو متر بر ساعت است. اين گردباد بزرگ که قطري دو برابر زمين دارد ، صد ها سال است که به دور مشتري مي چرخد.دومين توفان جوانک سرخ است،عضوي جوان با ۶ سال عمر در گروه گردباد هاي سطح این سياره.جوانک سرخ در حد و اندازه زمين است، اما شدت بادهایش بسیار زیاد است.
اين دو در حال همگرایي هستند، با توجه به گفته امي سيمون ميلر (Amy Simon-Miller) از مرکز پروازهاي فضایي گدارد که با استفاده از تلسکوپ فضایي هابل به مطالعه آنها مشغول بوده است ، نزديک ترين تماس آنها ، چهارم جولاي است. او مي گويد : «برخورد کاملي در کار نخواهد بود. لکه سرخ بزرگ به هيچ وجه همدم کوچکتر خود را نخواهد بلعید اما لايه هاي بيروني اين دو توفان بسيار به يکديگر نزديک خواهند شد و هنوز کسي نمي داند که پس از آن چه پيش خواهد آمد».
منجمان آماتور هم اکنون در حال رصد اين پديده هستند. به گفته ی کريستوفر گو ( از فيليپين ) که تصوير زير را با استفاده از تلسکوپ ۱۱ اينچ خود در ۲۸ مي گرفته است، فاصله ی بين دو لکه هر شب به طور مشخصي کوتاه تر مي شود.بنا به گفتي گلن اورتون (Glenn Orton) ، ازJPL ناسا که همکار سيمون ميلر نيز هست، اين دو لکه تقريباً هر دو سال از کنار يکديگر عبور مي کنند.
گذرهاي قبلي در سالهاي ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ ، فقط به صورت عارضه اي در کناره هاي اين دو ديده شده است و دو لکه ظاهراً به سلامت از کنار يکديگر عبور کرده اند.اما اين بار، ماجرا فرق خواهد کرد! سيمون ميلر و اورتون فکر مي کنند که جوانک سرخ به شکل محسوسی رنگ سرخ خود را در مواجهه با لکه سرخ بزرگ از دست خواهد داد.
جوانک سرخ هميشه قرمز نبوده است. براي ۵ سال، (۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵)اين توفان کاملاً سفيد بوده است. در سال ۲۰۰۶، منجمان متوجه تغييري در ظاهر آن شدند: يک مارپيچ سرخ در ميان آن ديده شد. با توجه به شباهت رنگ آن به لکه سرخ بزرگ، محققان قبول کردند که این لکه کوچک در حال قدرتمند شدن است.اما به نظر می رسد که رويارویي اين دو موجب تضعيف لکه سرخ کوچکتر خواهد شد ورنگش را خواهد پراند.
سیمون میلر توضیح می دهد:«ما فکرمی کنیم که لکه سرخ بزرگ با هدایت لکه دیگر(جوانک سرخ) به سمت جتی از گازها که در جهت عقربه های ساعت در حال چرخش است(جوانک سرخ در خلاف این جهت می گردد) ،باعث از بین رفتن رنگ سرخ لکه کوچکتر خواهد شد»

ناسا درجست وجوي حيات فضايي
سيارات شبيه به زمين در اطراف ساير ستاره ها، دوردست تر از آن هستند كه امكان اعزام فضاپيما به آنها وجود داشته باشد. با اين حال دانشمندان مي توانند در مورد وجود آثار زندگي در آنها تحقيق كنند. هم اكنون فناوري هاي تازه اي در صنعت تلسكوپ سازي در حال توسعه است تا بتوان نور بسيار محو و كمرنگ اين سيارات را براي يافتن آثار تلويحي حيات رديابي كرد. اينها همان نشانگرهاي حيات هستند كه در نور منعكس شده از زمين نيز قابل شناسايي هستند. اين نشانه ها حاوي علايمي از وجود آب و گازهايي مانند اكسيژن و متان است.
وسلي تراوب، دانشمند ارشد برنامه جهت ياب ناسا كه هدف آن جستجوي كرات دورافتاده است، در اجلاس مشترك انجمن ژئوفيزيك آمريكا گفت: «اينها تنها نشانه هاي حيات است؛ اينها تنها مشتي نشانگر است. در عمل نمي توان موجودات زنده كه روي سطح چنين سياراتي مي خزند را ديد.»
تراوب اميدوار است ناسا منابع مالي لازم براي راه اندازي يك سيستم سياره ياب زميني (تي پي اف) در يك دهه آينده را فراهم كند. چنين سيستمي متشكل از دو رصدخانه فضايي خواهد بود كه كار آنها جستجو و مطالعه سياراتي در اطراف ساير ستارگان است كه مدارهاي گردش آنها آنقدر گشاد باشد كه امكان وجود آب مايع و در نتيجه حيات پايدار در آنها وجود داشته باشد. اروپا نيز ماموريت بلندپروازانه مشابهي تحت عنوان داروين را تحت بررسي دارد.
كليد موفقيت اين رصدخانه ها، نسل تازه اي از ابزارهاي علمي خواهد بود كه قادر به حذف نور شديد و محوكننده ستاره مادر و رديابي نور بسيار خفيف منعكس شده از سطح چنين سياره هايي باشند. اين وظيفه اي دشوار است چون ستاره مادر احتمالا يك ميليارد تا ۱۰ ميليارد بار درخشان تر از سياره كوچك اطراف آن است، اما آزمايش هاي اخير در آزمايشگاه پيشرانه موشكي ناسا حكايت از آن دارد كه فناوري هاي تازه در حال نزديك شدن به حساسيت لازم جهت تشخيص اين دو نوع نور از يكديگر است.
الگويي اطلاعاتي كه تي پي اف يا داروين هدف قرار خواهند داد بر دانشي كه بشر از نور بازتابيده از زمين دارد استوار خواهد بود. بخش اعظم اشعه نور خورشيد پس از برخورد به زمين بار ديگر به فضا منعكس مي شود. در صورتي كه كمي دقت كنيد مي توانيد بخش تاريك ماه را وقتي هنوز كامل نيست ببينيد. توانايي ما در ديدن بخش تاريك ماه ناشي از نور منعكس شده از زمين است كه به آن روشنايي خفيفي مي بخشد. دانشمندان از قديم دريافته بودند كه اين نور حاوي اطلاعاتي درباره اتمسفر زمين و خواص سطح آن است.
پيلار مونتانس- رودريگز، از موسسه فني نيوجرسي، در نشست انجمن ژئوفيزيك آمريكا در بالتيمور گزارش داد كه او چگونه قادر به تشخيص نشانه هاي كلروفيل در نور بازتابيده از زمين بر سطح ماه بوده است. كلروفيل رنگدانه هاي گياهان است كه نقشي عمده در فرآيند فتوسنتز بازي مي كند. به هرحال شكي نيست كه رديابي و تشخيص يك چنين جزئياتي در نور كره اي كه ده ها سال نوري از ماه فاصله دارد، دستاورد حيرت انگيزي خواهد بود.
Attached Thumbnails
Click image for larger version Name: 002466.jpg Views: 0 Size: 20.3 KB ID: 9632

بقاياي يک ستاره!
به تازگي رصدخانه اي از آژانس فضايي اروپا كه در طيف گاماو ايكس فعاليت مي كند موفق به آشكارسازي نوعي درخش در طيف X شد كه به نظر متخصصان منشاء آن مي تواند يك جسد ستاره اي (stellar cropse ) باشد .
اين نوع از ستارگان كوچك ، فعال ترين ميدان مغناطيسي را در بين ديگر اعضاي كيهان دارند . البته آن ها را با نام (anomalous X-ray pulsar) به معناي تپنده ي نامنظم پرتو ايكس ، نيز مي شناسند .
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اولين آن ها در سال ۱۹۷۰ به وسيله ي ماهواره ي Uhuru X-ray شناسايي كردند . در واقع آن ها اجرام بسيار كميابي هستند و تلاش براي تكميل ليست AXP ها تنها تا كشف ۷عدد از آن ها پيش رفته است .

ساطع كردن مقداري انرژي در پرتو ايكس در واقع بخاطر وجود همدمي است كه بخشي از جرمش در حال فرو افتادن در يك لاشه ي ستاره اي است . اما اين سناريو تنها زماني اتفاق مي افتد كه ما يك ميدان مغناطيسي ميليون ها برابر قوي تر از ميداني كه مي توانيم در زمين در آزمايشگاه به آن دست پيدا كنيم داشته باشيم .

داده ها ي رصدي و طيف سنجي خبر از اين دارند كه اين ريز ستاره ها مي توانند چنين قدرتي در ميدان مغناطيسي خود داشته باشند .نمونه ي جديد يافت شده به صورت نامنظم هر ۶ تا ۱۲ ثانيه يك پالس نسبتاً قوي در پرتو x گسيل مي کند.

امّا شايد اين سوال پيش بيايد كه تفاوت يك AXP با يك مگنتار چيست ؟

۱- دوره هاي پالس يك مگنتار منظم است امّا تناوب پالس يك AXP نامنظم است و پالس هاي آن برخلاف يك ستاره ي نوتروني تپنده ،انفجاري است .

۲- مقدار انرژي آزاد شده در يك گسيل از يك AXP بسيار بيشتر است .

۳- يك AXP از ميدان مغناطيسي بسيار قوي تري نسبت به يک مگنتار برخوردار است

زيبارويان خفته
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين عكس ها به صورت مجازي رنگ آميزي شده اند تا تشخيص اجزاء مختلف به تناسب فاصله در آن ها راحت تر صورت گيرد . به طور مثال ستاره هاي سبز رنگي كه مي بينيد ستارگان كهكشان راه شيري هستند و در نزديكي ما قرار دارند . نقاط آبي رنگ كهكشان هايي هستند كه در زمينه ي ستاره هاي راه شيري به چشم مي خورند . امّا چيزي كه ما بدنبال آن هستيم همان نقاط خوشه اي قرمز رنگي هستند كه در هر چهار تصوير مشخص هستند .

پيدا كردن اين زيباهاي خفته در آسمان ، كار چندان راحتي نيست . تيم تحقيقاتي مي بايست ماه ها با دقّت زياد تصاوير اسپيتزر را كه در ناحيه فروسرخ تهيه مي شود غربال كند بدين معنا كه تك تك اعضاء ناشناخته را طيف سنجي كرده و فاصله يابي كند تا بتواند يك نمونه از اين سيستم هاي كهكشاني را پيدا كند . بدين منظور علاوه بر تصاوير اسپيتزر از داده هاي رصدخانه ي دو قلوي كك هم استفاده مي شود .تا كنون دورترين خوشه ي يافت شده ۹ بيليون سال نوري از زمين فاصله داشته بدين معنا كه اين خوشه در زماني كه ۴.۵ بيليون سال از عمر كيهان سپري شده ، ديده مي شود.
دكتر Peter Eisenhardt از JPL در مورد اين اكتشاف مي گويد :
-اين افتخار بزرگي براي تيم راه اندازي تلسكوپ اسپيتزر است زيرا يافتن چنين خوشه اي در اين فاصله براي يك تلسكوپ ۸۵ سانتيمتري دستاورد بسيار ارزشمندي به حساب مي آيد .

يك سوال : چرا ديگر تلسكوپ ها مثل تلسكوپ كك يا هابل نتوانستند اين مجموعه را كشف كنند؟

-اين خوشه هاي كهشاني به دليل اين كه در فاصله ي بسيار دوري قرار دارند قلّه ي تابششان به دليل اثر قرمز گرايي به سمت فروسرخ مي رود بنا براين در فروسرخ نسبت به طيف مرئي درخشان ترند و اين كار را براي آشكارسازي آن ها با تلسكوپ هايي چون اسپيتزر آسان مي كند .

خوشه هاي كهكشاني بزرگ ترين سيستم گرانشي در كيهان هستند كه مي توانند هزاران كهشان و تريليون ها ستاره را در خود جاي دهند براي همين هم تشكيل آن ها در كيهان پديده ي نادري به حساب مي آيد .

به گفته ي محققان هدف از اين پروژه بررسي بيشتر اين سيستم هاي گرانشي و پي بردن به نحوه ي تشكيل و رشد آن هاست .

در اين سري از بررسي ها كه در مساحتي به اندازه ي ۰.۰۰۰۹ درجه ي مربع از آسمان انجام مي گرفت ، ركورد فاصله ي يك خوشه كهكشاني كه در سال ۱۹۷۰ به ۸.۷ بيليون سال نوري رسيده بود ، شكسته شد .اين تيم علاوه بر اين تاكنون ۲۵ خوشه ي كهكشاني ديگر را هم به ثبت رسانده اند .

بدون شك با تلسكوپ فضايي اسپيتزر افق هاي تازه اي از كيهان در معرض ديد بشر قرار خواهد گرفت

نگاهی از کنار به اولین لحظه شکافته شدن عالم
تا کنون اینقدر به انفجار بزرگ(Big bang) نزدیک نشده بودیم!

دانشمندان به کهن ترین نور در عالم رسیده اند که مدرکی برای اثبات نظریه انبساط است. این نظریه می گوید عالم میلیون ها بار اندازه اش نسبت به اندازه اولیه آن بسط پیدا کرده است.

این مطلب در مورد کمتر از یک ترلیونیوم ترلیونیم ثانیه از عمر عالم است.در اولین لحظه از شکافت،تغییراتی بوجود آمده است که تولید ستارگان و کهکشان ها در صدها میلیون سال بعد را میسر ساخت.

یافته های جدید توسط تحقیقات ریز موجی غیر متقارن ویلکینسون ناسا Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) که بر اساس 3 سال رصد مستمر پس زمینه زیر موجی عالم بدست آمده است و ساطع شدن نور از اولین لحظه عمر عالم را نشان داده است.

شکافته شدن نشان می دهد که عالم با سرعتی سریعتر از سرعت نور انبساط یافته است و با سرعتی آنی از اندازهای کوچکتر از اتم به اندازه یک توپ گلف رشد یافته است.این نظریه، در حدود سال 1980 ارائه شد که نظریه ای محکمتر و محتمل تر است.



نمودار زمانی عالم – انبساط عالم به نسبت قدمتش تدریجی انجام شده است. اما بعد چند بیلیون سال به علت انزی مرموز سیاه سرعتش بیشتر شده است.نظریه ی انبساط سریع عالم بعد از انفجار بزرگ 25 سال پیش ارائه شد. رصد های اخیر WMAP تمام نظریه های قبلی را دگرگون کرده است.


شکافته شدن نظریه ای شگفت انگیز بود وقتی برای اولین بار 25 سال پیش ارائه شد و اکنون ما می توانیم آن را با مشاهدات واقعی ببینیم.

چگونه به دوران طفولیت عالم نگاه می کنیم؟ پس زمینه زیر موجی عالم ، نمونه ای فسیلی از اتفاقات آن زمان است. همراه با این نورها الگوه های ظریفی وجود دارد که به شرایطی خاصی در عالم اولیه اشاره می کند.

رصد های قبلی به الگو های دمایی این نورها توجه داشت که سنی دقیق از عالم را ارائه کرد . تفاوتهای دمایی حدود یک میلیون درجه متغیر است که نشان دهنده اختلاف چگالی و حجم است. بعد از دوره ای چند میلیون ساله، جاذبه اختلاف های چگالی و حجمی را بوجود آورده است تا ساختار عالم خلق شود و ستارگان و کهکشان ها با فاصل زیادی بوجود آیند.

WMAP در 30 ژوئن 2001 پرتاب شد و در فاصله ی میلیون ها کیلومتری در سمت مخالف خورشید در حال حرکت است.

یک پیچ خوردگی عجیب در نزدیکی مرکز راه شیری
رصدهای اخیر تلسکوپ فضایی اسپیتزر، نشان داده است که یک سحابی حلزونی دوتایی کشیده شده نادر در نزدیکی مرکز کهکشان راه شیری قرار دارد.

قسمتی از این سحابی که دیده شده است 80 سال نوری وسعت دارد.

در این کشفیات دو جرم در هم پیچیده شده به دور هم مانند ملکول های Dna دیده شده است که تا کنون در قلمرو عالم دیده نشده بود.

اکثر سحابی ها یا کهکشانهای مارپیچی پر از ستاره و یا توده های غیر شفاف و نامنظمی از گاز و غبار هستند.

سحابی حلزونی دوتایی تقریبا 300 سال نوری از عظیم ترین سیاه چاله مرکز کهکشان راه شیری فاصله دارد.
(زمین بیشتر از 25000 سال نوری از این سیاه چاله فاصله دارد.)

تلسکوپ فضایی اسپیتزر یک تلسکوپ مادون قرمز است که با حساسیت و کیفیت بی نظیری از آسمان عکس میگیرد که رصد این سحابی را مقدور ساخته است.

Orbiter اولین تصاویر خود را به زمین ارسال کرد
ژرف یاب orbiter اولین سری تصاویر خود را از سطح مریخ به زمین ارسال کرد.

به گزارش سرویس علمی پژوهشی ایسکانیوز به نقل از خبرگزاری فرانسه، آژانس فضایی آمریکا (NASA) اعلام کرد، تصاویر ارسالی که از فاصله 2490 کیلومتری مریخ گرفته شده نشان دهنده سطح پوشیده شده دهانه‌های آتش‌فشانها به همراه کانالهای آب و دریاهای عمیق در قسمت جنوبی مریخ است.
بر اساس اعلامیه ناسا، در این تصاویر می‌توان به راحتی عمق پوشش دهانه را که حدود 5/7 متر است تشخیص داد.
سفینه orbiter پس از یک سفر 7 ساله و با طی مسیر 499 میلیون کیلومتر در تاریخ دهم مارس سال جاری در مدار مریخ قرار گرفت. قرار است این ژرف‌یاب به بررسی و کشف نشانه‌های آب در سطح سیاره قرمز رنگ بپردازد.
همچنین بر اساس خبر دیگری ناسا قصد دارد برای پروژه توریستی -تفریحی فرستادن انسان به فضا حدود 720 میلیون دلار به این امر اختصاص دهد.

اشباح در ارباب حلقه ها
وقتي فضاپيماي ويجر براي اولين بار در 26 سال پيش ، به زحل رسيد ساختاري مانند آنچه در تصوير مشاهده مي كنيد بر روي حلقه ها به ثبت رسانيد كه تا آن موقع از زمين پديده اي مانند آن روي زحل رصد نشده بود . امّا در 1990 هابل هم توانست اين پديده را براي دومين بار رصد كند و بعد از مدّتي اين لكّه ها نا پديد شدند !




محققان عامل اين لك ها را جمع شدن ذرات بار دار بر سطح حلقه ها مي دانند .در صورتي كه خورشيد با زاويه خاصي به اين مناطق بتابد اين جلوه ها بار ديگر ظاهر مي شوند. پيش بيني ها نشان مي دهد در اواخر خرداد ماه امسال با زاويه گيري مناسب حلقه ها بار ديگر مي توانيم منتظر ديدن اشباح بر سطح حلقه ها باشيم .

اين لك ها به طور متوسط طول و عرضي در حدود ۶۰۰۰ و ۱۵۰۰ مايل دارند . در واقع ثبت دوباره و شناخت بيشتر آن ها يكي از مهمترين ماموريت هاي كاسيني به حساب مي آمد . اما با ارسال اولين عكس ها اثري از اشباح حلقه ها ديده نمي شد و در كنار ديگر موفقيت هاي ماموريت كاسيني اين يكي بسيار مايوس كننده بود .

محققان فكر مي كردند پديدار شدن اين لكه ها به صورت فصلي اتفاق مي افتد و به خاطر تغيير شرايط محيطي در بخشي از حلقه ها صورت مي گيرد . حال آن كه بعد ها دليل ايجاد اين پديده مشخص شد .
ذراتي كه قطري كمتر از ۰.۰۲ پهناي موي انسان دارند باعث مي شوند مقدار زيادي بار الكتريكي در بخش پلاسماي حلقه ها جمع شود و يك ميدان مغناطيسي و الكتريكي در بخشي از حلقه ها پديدار مي شود . وضعيت فوق سبب مي شود اين ذرات يك الكترون اضافه تر نيز جذب كنند و و شروع به جست و خيز كردن در صفحه ي حلقه ها كنند بدين معنا كه براي بازه هاي كوتاه مدّت حلقه را ترك مي كنند و به ارتفاعي حدود ۵۰ مايل بالاتر مي روند و اين موضوع سبب مي شود که نور خورشيد را به اندازه ي ديگر نقاط بازتاب نکنند.براي همين نسبت به بخش هاي ديگر تاريك تر ديده شوند .

با نزديك شدن زحل به يكي از دو نقطه ي اعتدالي در مدارش زاويه ي حلقه ها كاهش پيدا مي كند (منظور زاويه ي بين صفحه حلقه ها و خط ديد ناظر است ).تيم تحقيقاتي معتقد است با شروع اين بازه زماني كاسيني تا ۸ سال ديگر مي تواند از اين پديده اطلاعات کافي جمع آوري كند .

ستاره شناسان ، سياره بزرگي را در نقطه‌اي دور دست از كهكشان شناسايي كردند كه بسيار سرد است و مانند زمين به دور خود و خورشيد در گردش است.

اين سياره به دليل حجم عظيم و نحوه گردش به دور خورشيد و شباهت خاكي و صخره‌اي به كره زمين، توسط دانشمندان "ابرزمين" نامگذاري شده است.

اين سياره غول پيكر به دور ستاره‌اي در فاصله ۹هزار سال نوري نسبت به زمين در حال گردش است.

جرم سياره ابرزمين، ۱۳برابر جرم كره زمين است ولي فاصله گردش آن بدور خورشيد به مراتب بيشتر از فاصله گردش زمين تا خورشيد در منظومه شمسي بوده و در فاصله سياراتي چون مشتري و زحل است.

اين سياره زير نظر پروژه‌اي به نام "اگل"

Ogle

‬كه به تحقيق درباره تغييرات پرتوهاي نوراني ستارگان دور دست مشغول بوده شناسايي شده است.

طبق برآورد يك تيم از دانشمندان بين‌المللي، سياره ابرزمين كه درجه حرارت آن كمتر از ۳۳۰فارنهايت (۱۹۹درجه سانتيگراد) است، سردترين سياره‌اي است كه در خارج از منظومه شمسي كشف شده است.

در دهه اخير دانشمندان با استفاده از فناوري‌هاي جديد، حدود ۱۷۰سياره را در خارج از منظومه شمسي يافته‌اند.

اغلب اين سيارات مانند مشتري، حاوي مقادير زيادي گاز هستند كه براي جانداران روي زمين مناسب نيستند.

در ماه ژانويه نيز با استفاده از سيستم شناسايي جديد سيارات، سياره‌اي با ۵/۵برابر حجم كره زمين در مركز راه شيري كشف شد

فوران ماده از ستاره در حال مرگ
اخترشناسان ستاره‌اي را كشف كرده اند كه در اطراف آن فوران هايي از ماده تحت كنترل ميدان مغناطيسي، ديده مي شود.

به گزارش سرويس «علمي» ايسنا، اين ستاره در حدود 8500 سال نوري از ما فاصله دارد و در صورت فلكي عقاب واقع است و در حال تبديل شدن به سحابي سياره نماست.

اين گونه ستارگان عموما سحابي هايي كشيده و طويل ايجاد مي كنند.

پوسته بيروني ستاره به سمت بيرون رانده شده و به شكل فواره از ستاره خارج مي شوند.اين فواره ها به شكلي پرپيچ و خم از ستاره به سمت بيرون دفع مي شوند و اين نشان دهنده دوران آرام ستاره به دور خود است.

اخترشناسان با استفاده از راديو تلسكوپ Vlba (مجموعه اي از 10 راديو تلسكوپ در نقاط مختلف دنيا كه قطر هر كدام به 25 متر مي رسد) به مطالعه اين ستاره پرداختند و دريافتند كه مولكول هايي كه از اين ستاره در حال مرگ خارج مي شوند، در فواره هايي باريك كه توسط ميدان مغناطيسي قوي ستاره محدود شده‌اند قرار گرفته و به سمت بيرون حركت مي كنند.

اين ستاره (به نام W43a) كه در صورت فلكي عقاب قرار دارد، در مرحله تشكيل يك سحابي سياره نماست. سحابي سياره نما پوسته اي از گاز درخشان به دور ستاره در حال مرگ است كه از مواد خارج شده از ستاره تشكيل مي‌شود.

در سال 2002، اخترشناسان ستاره‌اي را كشف كردند كه مواد را به صورت دو فواره از خود خارج مي كرده است. اين كشف، گام بزرگي در فهم چگونگي تشكيل سحابي هاي سياره نماي كشيده بود.

«ووتر ولمينگز» از رصدخانه «جودرل بنك» در دانشگاه منچستر مي گويد: سوال بعدي اين بود كه چه پديده اي در حال محدود كردن اين فواره هاي ماده مي باشد. نظريه پردازان ابتدا ميدان مغناطيسي را مورد ظن قرار دادند و حالا، با كشف جديد، ما اولين مدارك را دال بر اثر ميدان مغناطيسي بر اين فواره ها در دست داريم.

ولمينگز اضافه مي كند: دانشمندان سابقا ميدان هاي مغناطيسي را در فوران هاي مواد در اطراف كوازارها و پروتوستار ها تشخيص داده بودند اما مدارك نشان دهنده تاثير ميدان مغناطيسي بر محدوديت اين فواره ها نبوده است. حال، رصدهاي انجام شده توسط تلسكوپ Vlba، ارتباط مستقيم بين ميدان مغناطيسي و اين فواره هاي محدود شده را به وضوح نشان مي دهد.

دانشمندان با استفاده از تلسكوپ Vlba و بررسي مسير و قطبش امواج راديويي ساطع شده از مواد درون فواره‌ها، توانستند قدرت و جهت اين ميدان مغناطيسي را كه در اطراف فواره ها قرار داشته و آنها را محدود مي‌كنند، بدست آورند.

"فيليپ دايموند" از رصدخانه ي جودرل بنك مي گويد:رصد هاي ما، مدل هاي نظري اخير را تاييد مي كنند كه بر اساس آنها اين فواره هاي محدود شده توسط ميدان مغناطيسي اشكال پيچيده اي را كه گاهي در سحابي سياره نما ديده مي شود ايجاد مي كنند.

ستاره ها در طول زندگي عادي خود مانند خورشيد انرژي خود را از واكنش هاي هسته‌يي اتم هاي هيدروژن كه در هسته ي آنها رخ مي دهد به دست مي آورند. به تدريج كه اين ستاره ها به انتهاي زندگي خود نزديك مي شوند ،شروع به پخش و رها كردن لايه هاي بيروني خود در فضا مي كنند تا در نهايت رمبش كرده و به يك كوتوله سفيد كه در ابعاد زمين است تبديل مي شوند.

تابش هاي شديد فرابنفش كه از كوتوله ي سفيد ساطع مي شود موجب درخشش گاز هاي رها شده در فضا و ايجاد يك سحابي سياره نما مي شوند.اين دوره ي تبديل از يك ستاره به سحابي سياره نما بيش از چند دهه به طول نمي‌انجامد و در نتيجه ستاره W43a فرصت بسيار خوبي براي اخترشناسان است تا اين دوره كوتاه را مشاهده كنند.

با وجود آنكه اكثر ستاره هايي كه سحابي هاي سياره نما را به وجود مي آورند خود كروي هستند، اكثر سحابي‌هاي بوجود آمده اين خاصيت را ندارند، در عوض اشكال پيچيده اي را به نمايش مي گذارند؛ مثلا بسياري از سحابي‌هاي سياره نما به شكل كشيده و دراز مي باشند.

به نوشته نجوم، رصدهاي اوليه از ستاره W43a ،يكي از شيوه هاي تشكيل سحابي هاي كشيده را بر دانشمندان آشكار كرده است.

رصدهاي آينده دانشمندان را ياري خواهد كرد تا شيوه هاي ديگر تشكيل اين فواره ها را بهتر درك كنند.

مواد رصد شده كه در درون فواره‌ها قرار داشتند، در منطقه اي در فاصله 200 ميليارد كيلومتري از ستاره اصلي واقع شده و در حال تقويت و تابش امواج راديويي در فركانس 22 گيگا هرتز مي باشند.

اين مناطق به همان طريقي كه ليزر امواج نور مرئي را تقويت مي كند، امواج مايكروويو را قوي تر مي سازند و به همين دليل به «ميزرها» معروفند.

رصد هاي اوليه نشان دادند كه اين فواره ها به شكلي پرپيچ و خم در حال خروج از ستاره هستند و اين واقعيت نشان مي دهد كه ستاره اصلي، به آرامي دوران مي كند.
__________________

ستاره‌شناسان به راز پرده‌هاي مرموز اطراف زحل پي بردند
هنگامي كه فضاپيماي وويجر در 26 سال پيش به زحل رسيد، با تصاويري حيرت‌آور از ساختارهاي پره‌اي غيرعادي در حلقه‌هاي اطراف زحل در حالي به زمين بازگشت كه تلسكوپ فضايي هابل وجود اين پره‌ها را در دهه 90 ميلادي تاييد كرد؛ با اين حال پس از چندي اين پره‌ها ناپديد شدند.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)‌، بر اين اساس اين اعتقاد وجود دارد كه اين پره‌ها زماني كه ذرات باردار الكتريكي در بالاي سطح اين حلقه‌ها جمع شوند، موجب پراكنده شدن نور خورشيد مي‌شوند و اكنون دانشمندان و ستاره‌شناسان جهان بر اين باورند كه ممكن است در جولاي سال جاري ميلادي اين پره‌ها بار ديگر نمايان شوند.

در همين حال دانشمندان و ستاره‌شناسان جهان مي‌گويند، همزمان با كاهش زاويه حلقه‌هاي زحل نسبت به خورشيد،‌ اين پره‌ها پديدار خواهند شد.

اين پره‌ها تا 6 هزار مايل طول و يكهزار و 500 مايل عرض دارند اما زمانيكه فضاپيماي كاسيني در جولاي سال 2004 ميلادي به زحل رسيد، اثري از اين پره‌ها در هيچ جا مشاهده نشد.
__________________

بلورهايي در قلب كهكشان
تلسكوپ فضايي اسپيتزر ناسا، با بررسي چند كهكشان در حال تركيب، پوششي از بلور هاي كوچك در اطراف مراكز به هم پيوند خورده اين كهكشان ها يافته است. اين ذرات شباهت زيادي به خرده شيشه دارند. اين بلورها دانه هاي سيليكاتي هستند كه در كوره هاي ستاره اي به وجود آمده اند. دانه هاي تازه كشف شده، اولين موارد بلور هاي سيليكاتي شناخته شده در خارج از كهكشان ما هستند.
دكتر هنريك اسپون از دانشگاه كورنل مي گويد: «ما از كشف اين بلورهاي ظريف و كوچك در مركز يكي از بي ثبات ترين مناطق عالم، بسيار شگفت زده هستيم. اين بلور ها به راحتي از بين مي روند اما در اين مورد، ظاهراً اين بلور ها توسط ستارگان پرجرم، سريع تر از روند ناپديد شدن، در حال توليد هستند.» اين كشف نهايتاً در فهم روند تحول كهكشان ها و به خصوص كهكشان راه شيري كه در چندين ميليارد سال آينده با كهكشان اندرومدا تركيب خواهد شد، كمك بزرگي خواهد كرد.
دكتر لي آرموس از آزمايشگاه پيشرانه موشكي ناسا در دانشگاه كلتك مي گويد: «تصور ما بر اين است كه توفاني از غبار در مركز كهكشان هاي در حال تركيب در حال شكل گيري است. اين بلور هاي سيليكاتي در اين توفان قرار گرفته و در نهايت به صورت پوششي عظيم از غبار و شيشه در اطراف هسته هاي كهكشان ها قرار مي گيرند.» سيليكات ها، مانند شيشه، براي تبديل شدن به بلور به گرما نياز دارند. اين ذرات جواهر مانند، در كهكشان راه شيري در مقادير كم و در اطراف بعضي از ستاره ها مانند خورشيد يافت مي شوند. اين ذرات روي زمين، روي سواحل شني برق مي زنند و در شب، برخورد اين ذرات همراه با ذرات ديگر با جو را مي توان مشاهده كرد. اخيراً اين ذرات توسط تلسكوپ اسپيتزر درون دنباله دار تمپل ۱ (كه سفينه «برخورد ژرف» با آن برخورد كرده است) نيز ديده شده است.
كهكشان هايي كه اين بلورها به وفور در آنها يافت مي شود، تفاوت عمده اي با كهكشان ما دارند. در درون اين كهكشان ها كه «كهكشان هاي فوق نوراني فروسرخ» ناميده مي شوند، مقادير بسيار عظيمي از اين بلور هاي سيليكاتي يافت مي شوند. با وجود آنكه تعدادي از اين نوع كهكشان ها به طور واضح رصد نشده اند، بيشتر موارد كشف شده از دو كهكشان مارپيچي در حال تركيب تشكيل شده اند. هسته تركيبي اين نوع كهكشان ها مملو از ستارگان پرجرم، پرنور و كم سن است. در مركز بعضي از آنها نيز سياهچاله هاي بسيار پرجرم وجود دارد. اختر شناسان مي گويند كه بلور هاي سيليكاتي در مركز اين نوع كهكشان ها، توسط ستاره هاي پرجرم ايجاد مي شوند. بر اساس تحقيقات دكتر اسپون و تيم او، اين ستاره هاي پرجرم، بلور ها را قبل و همچنين در هنگام وقوع انفجار هاي ابر نواختري در فضا پخش مي كنند. اما اين بلور هاي ظريف براي مدت طولاني دوام نمي آورند. ذرات پرتاب شده توسط انفجار هاي ابر نواختري به اين بلور ها برخورد كرده و آنها را بمباران مي كنند. نتيجه اين بمباران، گرم شدن بلور ها و در نهايت ذوب شدن و تبديل آنها به موادي بدون شكل است. تمام اين اتفاقات در بازه زماني كوتاهي صورت مي گيرد.
دكتر اسپون اين پديده را به شكلي ساده بيان مي كند: «دو كاميون حامل آرد را در نظر بگيريد كه در يك خيابان و در جهت مخالف هم در حال حركتند. اگر اين دو كاميون با هم برخورد كنند، براي مدتي كوتاه ابري سفيد روي خيابان تشكيل مي شود. با استفاده از تلسكوپ اسپيتزر، ما برخورد و تركيب دو كهكشان و تشكيل ابري موقتي از بلور هاي سيليكاتي را مشاهده مي كنيم.»
طيف سنج فرو سرخ تلسكوپ اسپيتزر، اين بلور هاي سيليكاتي را در ۲۱ كهكشان از ۷۷كهكشان بررسي شده يافته است. اين ۲۱كهكشان در محدوده ۲۴۰ميليون تا ۹‎/۵ميليارد سال نوري از ما قرار دارند و در تمام مناطق آسمان پخش شده اند. اين كهكشان ها در زمان مناسب رصد شده و در نتيجه بلورها در آنها مشاهده شده اند. اما در ۵۶ كهكشان ديگر، اين بلور ها در آينده نزديك ايجاد خواهند شد.

سياره هفتم منظومه شمسی صاحب حلقه ای آبی رنگ است
منجمان کشف کرده اند که اورانوس دارای حلقه ای آبی رنگ است. اين دومين سياره منظومه شمسی است که معلوم می شود حلقه ای به اين رنگ دارد.
اين حلقه نيز مانند حلقه آبی کيوان، وجود خود را احتمالا مديون قمر کوچکی است که در آن جا خوش کرده است.

دانشمندان گمان می کنند که نيروهای ظريف عمل کننده بر غبار موجود در حلقه باعث می شود که ذرات کوچکتر به مسير خود ادامه دهند درحالی که ذرات بزرگتر جذب قمر می شوند.

تيم محققان آمريکايِی در گزارشی که در نشريه ساينس منتشر شده می گويد که ذرات کوچکتر رنگ آبی را منعکس می کنند و باعث می شوند حلقه به اين رنگ جلوه کند.

کليه ساير حلقه ها - در اطراف مشتری، کيوان، اورانوس و نپتون - متشکل از ذرات هم بزرگ و هم کوچک هستند، که ظاهری قرمز رنگ به آنها می بخشد.

آبی روشن

منجمان از مدت ها قبل می دانند که سياره عظيم گازی اورانوس در احاطه حلقه های متشکل از موادی تيره، گاه به قطر ده متر، است.

اما دسامبر گذشته، تلسکوپ فضايی هابل موفق به کشف دو حلقه ديگر - حلقه های دوازدهم و سيزدهم - شد.

ستاره شناسان سيستم حلقه ها را در طول موج های مادون سرخ با کمک تلسکوپ کِک (Keck) در هاوايی رصد کردند.

اما بيرونی ترين حلقه، و قمر يخی آن ماب (Mab)، برعکس حلقه قرمز رنگ داخلی در طيف نوری مادون سرخ قابل رؤيت نبود.

تيمی تحت سرپرستی ايمکه دی پاتر، استاد رشته نجوم در دانشگاه کاليفرنيا در برکلی، کشف کردند که اين حلقه به رنگ آبی روشن است که با توجه به شناخت های بشر از منظومه شمسی عجيب به نظر می رسد.


کيوان دارای خيره کننده ترين حلقه ها در ميان سيارات منظومه شمسی است

پروفسور دی پاتر گفت: "رنگ آبی نشانه آن است که اين حلقه غالبا از موادی با ابعاد زيرميکرونی (کمتر از يک ميليونيوم متر) تشکيل شده، که بسيار کوچکتر از مواد موجود در اکثر حلقه های ديگری است که قرمز به نظر می رسند."

اين ذرات ريز - يک هزارم ضخامت موی انسان - عمدتا نور آبی را منتشر و منعکس می کنند، تقريبا مثل ملکول های بسيار ريزی در اتمسفر زمين که باعث می شود آسمان زمين آبی به نظر برسد.

حلقه های رايج تر به قرمز می زنند زيرا آنها همچنين حاوی ذرات بسيار بزرگتری هستند و همچنين ممکن است حاوی مواد سرخ رنگ مثلا آهن باشند.

به نظر می رسد که حلقه های بيرونی و آبی رنگ کيوان و اورانوس شباهت چشمگيری به يکديگر داشته باشند، حداقل به اين دليل که هر دو دارای قمرهای کوچک هستند.

رقص ماه

پروفسور دی پاتر می گويد: "اين قمر در داخل حلقه دور سياره می گردد و دائما هدف اصابت ذرات بسيار ريز (ميکرو شهاب ها) قرار می گيرد. از آنجا که اين قمر هيچ نوع اتمسفری ندارد، اين ذرات با سرعت بالا به سطح آن برخورد می کنند و باعث برخاستن مواد و ذرات از روی سطح می شوند."

"از آنجا که قمر خيلی کوچک است، ذرات متراکم از قوه جاذبه قمر فرار می کند و در مداری حول سياره مرکزی به گردش درمی آيند."

"ذرات کوچکتر به گردش در مداری حول سياره ادامه می دهند اما ذرات بزرگتر بار ديگر به ماه برخورد می کنند."

اين مطالعه در همکاری با مارک شوالتر از موسسه "ستی" (Search for Extra-Terresterial Intelligence) در کاليفرنيا و هايدی هامل از موسسه علوم فضايی در کلورادو و سران گيبارد از آزمايشگاه ملی ليورمور در کاليفرنيا انجام شد.

دانشمندان قصد دارند سال آينده، زمانی که حلقه های محو اورانوس آشکارتر می شود، رصدهای تازه ای انجام دهند.

دنباله دارها 'از جنس آتش و يخ هستند'
نخستين نتايج به دست آمده از ماموريت فضايی "استارداست" حاکيست که اجرام دنباله دار از آتش و همچنين يخ آفريده شده اند.
کپسولی که حاوی بيش از يک ميليون ذره کوچک جمع آوری شده توسط فضاپيمای استارداست از يک دنباله دار بود، در ماه ژانويه در ايالت يوتای آمريکا بر زمين فرود آمد.

دانشمندان آژانس فضايی آمريکا، ناسا، می گويند برخی از آن دانه ها و ذرات شامل موادی هستند که در دمای بسيار بالا تشکيل شده اند که اکتشافی غيرمنتظره است زيرا دنباله دارها در محيط بسيار سرد نقاط دورافتاده منظومه شمسی شکل گرفته اند و هرگز در معرض چنين حرارتی نبوده اند.

خورشيد و سيارات در حدود چهار ميليارد و 600 ميليون سال قبل به تدريج از ميان صفحه مدوری از غبار و گاز که به سحاب خورشيدی موسوم است پا به هستی گذاشتند.

اين صفحه مدور سحابی متشکل از يک ناحيه داغ درونی و يک ناحيه سرد بيرونی، جايی که امکان شکل گيری يخ و دوام آن وجود داشت، بود.

آن دسته از کانی هايی که در نمونه های استارداست پيدا شده و ظاهرا در محيط بسيار داغ شکل گرفته، ممکن است در ناحيه درونی سحابی مذکور، جايی که دمای آن از هزار درجه سانتيگراد تجاوز می کرد، به وجود آمده باشند.

اما دونالد برانلی، دانشمند ارشد ماموريت استارداست می گويد اين ذرات بايد توسط چيزی به ناحيه سرد بيرونی که "سيبری منظومه شمسی" بود منتقل شده باشند.

"وقتی اين دانه ها شکل گرفتند، گداخته بودند - اين دانه ها از شدت داغی به سرخی يا سفيدی می زدند."

نمونه های وافر

جزئيات اين تحليل در کنفرانس علوم اقماری و کروی در شهر هوستون تگزاس عرضه شد.

فضاپيمای استارداست در ژانويه 2004 به دنباله دار "وايلد 2" رسيد و با پرواز از فاصله 240 کيلومتری هسته آن اقدام به جمع آوری ذرات آن که در فضا پخش می شود کرد.



فضاپيما سپس در آغاز سال 2006 هنگام پرواز از مجاورت زمين، کپسول حاوی نمونه ها را پرتاب کرد.

اين کپسول که ساخت ناسا است روز 15 ژانويه در صحرای يوتا فرود آمد. اين نخستين نمونه دنباله دارهاست که به زمين بازگردانده می شود.

کانی های شکل گرفته در محيط داغ که در کپسول استارداست ديده می شوند نادر نيستند و ظاهرا در يک چهارم ذراتی که تاکنون معاينه شده اند ديده می شوند.

يکی از اين کانی ها به نام "فورسترايت" که درجه ذوب آن دو هزار درجه سانتيگراد و درجه ميعان (تبديل از حالت گاز به حالت مايع) آن 1127 درجه سانتيگراد است قبلا در اجرام دنباله دار کشف شده بود.

اما ساير کانی های يافت شده در کپسول استارداست به مواد به اصطلاح "سی اِی آی" (cai) که شامل کلسيم و آلومينيوم است و در دماهای حتی بالاتر شکل می گيرد شباهت دارند.

مايک زولنسکی، از ديگر محققان استارداست می گويد: "سوالاتی که اين مساله پديد می آورد از پاسخ هايی که فراهم آورده کمتر نيست. ما هنوز پاسخی برای آنها پيدا نکرده ايم."
__________________

اشباح در ارباب حلقه ها
نجوم_ صدرا جزايري: وقتي فضاپيماي ويجر براي اولين بار در ۲۶ سال پيش ، به زحل رسيد ساختاري روي حلقه هاي آن سياره كشف كردند كه تا آن موقع از زمين رصد نشده بود. در ۱۹۹۰ هابل هم توانست اين پديده را براي دومين بار رصد كند و اما بعد از مدتي اين لكه ها ناپديد شدند!
محققان عامل اين لكه ها را جمع شدن ذرات باردار بر سطح حلقه ها مي دانند. در صورتي كه خورشيد با زاويه خاصي به اين مناطق بتابد اين جلوه ها بار ديگر ظاهر مي شوند. پيش بيني ها نشان مي دهد در اواخر خرداد ماه امسال با زاويه گيري مناسب حلقه ها بار ديگر مي توانيم شاهد ديدن اين اشباح بر سطح حلقه ها باشيم. اين لكه ها به طور متوسط طول و عرضي در حدود ۶۰۰۰ و۱۵۰۰ مايل دارند. در واقع ثبت دوباره و شناخت بيشتر آنها يكي از مهمترين ماموريت هاي كاسيني به حساب مي آمد . اما با ارسال اولين عكس ها اثري از اشباح حلقه ها ديده نمي شد و در كنار ديگر موفقيت هاي ماموريت كاسيني اين يكي بسيار مايوس كننده بود.
محققان فكر مي كردند پديدار شدن اين لكه ها به صورت فصلي اتفاق مي افتد و به خاطر تغيير شرايط محيطي در بخشي از حلقه ها صورت مي گيرد ، حال آن كه بعدها دليل ايجاد اين پديده مشخص شد. ذراتي كه قطري كمتر از ۰‎/۰۲ پهناي موي انسان دارند باعث مي شوند مقدار زيادي بار الكتريكي در بخش پلاسماي حلقه ها جمع شود و يك ميدان مغناطيسي و الكتريكي در بخشي از حلقه ها پديدار مي شود. وضعيت فوق سبب مي شود اين ذرات يك الكترون اضافه تر نيز جذب كنند و شروع به جست و خيز كردن در صفحه حلقه ها كنند، بدين معنا كه براي بازه هاي كوتاه مدت حلقه را ترك مي كنند و به ارتفاعي حدود ۵۰ مايل بالاتر مي روند و اين موضوع سبب مي شود كه نور خورشيد را به اندازه ديگر نقاط بازتاب نكنند، براي همين نسبت به بخش هاي ديگر تاريك تر ديده مي شوند.با نزديك شدن زحل به يكي از دو نقطه اعتدالي در مدارش زاويه حلقه ها كاهش پيدا مي كند (منظور زاويه بين صفحه حلقه ها و خط ديد ناظر است ).تيم تحقيقاتي معتقد است با شروع اين بازه زماني كاسيني تا ۸ سال ديگر مي تواند از اين پديده اطلاعات كافي جمع آوري كند.
__________________

اسرار شكل گيري ستاره هاي دنباله دار
پارس اسكاي: تيم تحقيقاتي و پژوهشي فضايي Deep Impact در حال مطالعه چگونگي تشكيل دنباله دارها هستند. اين گروه در اين پژوهش بر لايه هاي بيروني و سطوحي كه بر اثر برخوردها ساييده شده متمركز شده اند. تيم علمي آمريكايي سال گذشته، پرتابه اي به وزن ۳۷۰ كيلوگرم را به دنباله دار تمپل ۱ فرستاد تا به آن برخورد كند و در اين تصادم دانشمندان بتوانند اسرار اين دنباله دار را آشكار كنند.
يكي از اعضاي اين تيم مي گويد كه تصاوير به دست آمده از اين برخورد كه در تيرماه ۱۳۸۴ اتفاق افتاد، وجود طبقات لايه اي در ساختار اين دنباله دار را نشان مي دهد.مايك پيلتون، يكي از اعضاي اين تيم در كنفرانس علمي كه در تگزاس برگزار شده بود، گفت كه وجود لايه هاي طبقاتي در اين دنباله دار نشان مي دهد كه اين دنباله دار از آنچه كه امروزه آن را مي بينيم كوچك تربوده است. همچنين مايك پيلتون اين دنباله دار را به بهمني تشبيه مي كند كه در سير حركتش، حجمش افزايش پيدا مي كند. در منظومه شمسي خرده سيارات و سيارك ها پيوسته در حال برخورد به يكديگر بودند و در برخي از برخوردها بر اثر حرارت، سطوح خارجي خرده سيارات بر يكديگر قرار مي گرفتند و دنباله دار ها را به وجود مي آوردند.
دانشمندان تصور مي كنند كه دنباله دار ها مدارك با ارزشي در مورد چگونگي شكل گيري منظومه شمسي در اختيار دارند.
__________________

شناسايي عوارض جديد در نيم‌كره جنوبي مريخ
دانشمندان ناسا با بررسي تصاوير تازه دريافتي از مريخ‌ از جمله نخستين تصوير رنگي دريافت شده از سطح مريخ كه به وسيله مدارگرد سراسري مريخ گرفته شده است به اطلاعات جديدي درباره عوارض موجود در نيم‌كره سياره سرخ دست يافتند.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)‌، فضاپيماي مدار گرد سراسري مريخ، ماه گذشته به نزديك‌ترين فاصله با اين سياره رسيد.

به گفته دانشمندان نخستين تصاوير دريافت و بررسي شده حاكي از وجود گودال‌ها و دهانه‌هاي آتشفشاني،‌ راه‌آب‌ها و ريگ‌هاي روان در نيم‌كره جنوبي مريخ بوده است.

دانشمندان معتقدند كه عوامل فراواني هم‌چون بادها و برخوردهاي شهاب‌سنگي با سطح سياره سرخ در شكل‌گيري سطح نيم‌كره جنوبي آن موثر بوده است.

مدار گرد سراسري مريخ كه پيشرفته‌ترين فضاپيماي ارسال شده به سوي سيارات است، در ‌10 مارس گذشته به مريخ رسيد و در يك مدار بيضي شكل قرارگرفت.

به گفته دانشمنداني كه از نزديك اين ماموريت را دنبال مي‌كنند، طي شش ماه آينده اين مدارگرد به اتمسفر فوقاني مريخ داخل مي‌شود تا مدار كوچكتري پيدا كند.

قرار است كه فاصله اين مدارگرد تا مريخ به 158 مايل كاهش يابد.
__________________

دانمشندان از شباهت پستي‌ و بلندي‌هاي مريخ با يكي از صحراهاي آمريكا خبر دادند
دانشمندان به استناد تصاوير دريافتي از مريخ‌نورد فرصت كه از سطح اين سياره گرفته و ارسال شده‌اند اعلام كردند كه در سطح اين سياره سرخ شكاف‌ها و برجستگي‌هايي وجود دارد كه شباهت فراواني به ناهمواري‌هاي موجود در صحراهاي آمريكا دارند.


به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،‌ به گفته ستاره‌شناسان و دانشمندان آمريكايي وجود اين شكاف‌ها حتي مي‌تواند گوياي وجود آب در اين سياره مرموز باشد.


به گفته دانشمنداني كه اين تصاوير را از نزديك بررسي مي‌كنند، اين شكاف‌ها شباهت فراواني به شن‌ها و برجستگي‌هاي موجود در صحراي White Sands در ايالت نيومكزيكوي آمريكا دارند.
__________________

قوي‌ترين انفجارها در فضاي كيهاني شبيه‌سازي شد
قوي‌ترين انفجارها در فضاي كيهاني، انفجار تشعشعات مرموز گاما هستند كه اكنون ستاره‌شناسان بر اين باورند كه در حقيقت برخوردهاي بسيار شديد بين ستارگان نوتروني هستند.

به گزارش سرويس «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، شبيه‌سازي جديد صورت گرفته نشان مي‌دهد كه در لحظات پس از برخوردهاي شديد ياد شده، انفجار عظيمي موجب ايجاد يك ميدان مغناطيسي مي‌شود كه 1000 ميليون ميليون برابر قوي‌تر از ميدان مغناطيسي زمين است.

به گفته ستاره‌شناسان چنين ميدان مغناطيسي قوي‌ترين ميدان مغناطيسي در فضاي كيهاني است.

اين شبيه‌سازي هفته‌ها و به وسيله يك ابررايانه جهت محاسبه تنها چند ميلي ثانيه از يك برخورد شديد ميان ستاره‌يي بين ستارگان نوتروني انجام شد.
__________________

لوگوي گوگل روي ماه
ايرنا: بر اساس گزارش هاي اعلام شده، شركت گوگل قصد دارد لوگوي خود را بر روي سطح ماه حك كند. بر اساس گزارش kataweb براي اين اقدام شركت گوگل حدود يك ميليارد دلار به دولت ايالات متحده پرداخت خواهد كرد.
در حال حاضر مقامات دولت ايالات متحده در حال بررسي اين اقدام،گوگل هستند و هنوز جوابي به اين شركت ارائه نكرده اند. اما برخي از كارشناسان معتقدند كه به نظر نمي رسد دولت آمريكا موج اعتراضات قابل پيش بيني براي حك لوگوي گوگل در كره ماه را ناديده بگيرد و بپذيرد. ايالات متحده نخستين كشوري بود كه فردي را به سطح ماه فرستاد و همواره از اين اقدام و نخستين قدم هاي آرمسترانگ به عنوان ژست بين المللي استفاده مي كند. اما براي نخستين بار است كه موضوع به گونه ديگري عنوان شده و شركت گوگل براي افزايش محبوبيت خود در بين كاربران در صدد انجام چنين اقدامي است. گوگل در حال حاضر به عنوان پيشتازترين سايت كاربران شناخته شده است به طوري كه ۴۸‎/۵درصد از كل جست وجوها از طريق موتور اين شركت انجام مي شود. به طوري كه استفاده از موتور جست وجوهاي گوگل در ماه ژانويه سال جاري نسبت به سال گذشته حدود ۴۶ درصد رشد داشته است.
__________________

اخبار جديد از مريخ
نجوم- صدرا جزايري: اولين آزمايش تصوير برداري از سطح مريخ توسط مدارگرد شناسايي مريخ بسيار موفقيت آميز بود و محققان را اميدوار كرد تا منتظر نتايج بهتري از فعاليت هاي مدار گردي كه ماموريت خود را از پاييز امسال آغاز مي كند باشند.
مدار گرد شناسايي مريخ داراي سه دوربين است كه در ساعت ۳۶/۲۰ چهارشنبه هفته اخير در حالي كه به مدت ۴۰دقيقه تحت معاينات فنّي قرار گرفته بودند مريخ را نشانه رفتند.استيو ساندر يكي از اعضاي تيم تحقيقاتي اين پروژه در مورد هدف تهيه اين عكس ها مي گويد: گرفتن اين تصوير هاي ابتدايي كمك بسيار بزرگي به تيم تصويربرداري از مريخ است تا كاليبره كردن دوربين ها را با دقّت بيشتري انجام دهند.اين عمليات مخصوصاً براي دو دوربين high resolution و تصوير بردار رنگي از مريخ بسيار با اهميت است.
براي آزمايش دوربين با تفكيك زياد و براي اطمينان خاطر از سلامت و كارايي آن فضاپيما را ۹برابر بالاتر از آن چه در ماموريت اصلي بدان نياز است بردند يعني به ارتفاعي حدود ۲۴۸۹ كيلومتر از سطح مريخ.
با اين وضعيت، تصاوير گرفته شده از تفكيك بسيار بالايي برخوردار بودند كه مقدار آن ۵/۲متر بر پيكسل بود بدين معنا كه جسمي بزرگتر از طول ۵/۲متر در تصاوير قابل تشخيص است.همچنين MRO خود را براي قرار گرفتن در مدار از پيش برنامه ريزي شده اي آماده مي كند.براي اين كار لازم است براي چند بار با جو مريخ تماس پيدا كند تا از سرعتش كاسته شود.
به اين فرآيند، مانور Aerobraking مي گويند كه شايد بتوان به آن گفت ترمز هوايي ! لازم به ذكر است اين مرحله از كار نزديك به ۶ماه به طول خواهد انجاميد.
با استفاده از اصطكاك لايه بالايي جو MROمدار بسيار كشيده خود را به مداري تقريباً دايره اي با دوره تناوب دو ساعت تغيير مي دهد.امّا در اين ۶ماه، يعني تا ۱۰مارس، تست هاي بسيار مهمي از جمله تست دوربين هاي عكس برداري، ابزار هاي شناسايي جو مريخ (دما سنج، نمونه بردار ذرات جو و...) بر روي ابزار هاي مختلف اين مدار گرد صورت خواهد گرفت.در اين دوره از ماموريت فضاپيما ۵۵۰ بار به درون جو رانده مي شود و باز اوج مي گيرد.در ابتدا اين سقوط و اوج ها هر ۳۰ساعت يك بار اتفاق مي افتد و با پيشرفت كار در پايان به ۴بار در روز افزايش مي يابد.
عمليات Aerobraking يكي از پرخطرترين مراحل كار به حساب مي آيد زيرا حتي تغييرات كوچكي در جو باعث مي شود مدار گرد بيش از اندازه در نظر گرفته شده گرم شود و به آن آسيب برسد. براي همين در هنگام فرود به اتمسفر تيم عمليات شتاب سنج را بدقت بررسي مي كنند تا از داغ شدن زياد فضاپيما با كم كردن مدت زمان حضور در جو جلو گيري كنند.جيم گرف، مدير پروژه ي مدار گرد شناسايي مريخ در اين مورد مي گويد: خوشبختانه ما هنوز دو پشتيبان خيلي خوب بر فراز سياره سرخ داريم.نقشه بردار مريخ و اديسه مريخ، اطلاعات ارزشمند اين دو فضاپيما سبب مي شود ريسك عمليات Aerobraking تا حد زيادي كاهش پيدا كند.
همشهری
__________________

كشف ساختار هاي جديد در اورانوس
بي .بي. سي : منجمان كشف كرده اند كه اورانوس داراي حلقه اي آبي رنگ است. اين دومين سياره منظومه شمسي است كه معلوم مي شود حلقه اي به اين رنگ دارد.
اين حلقه نيز مانند حلقه آبي كيوان، وجود خود را احتمالا مديون قمر كوچكي است كه در آن جا خوش كرده است.دانشمندان گمان مي كنند كه نيروهاي ظريف عمل كننده بر غبار موجود در حلقه باعث مي شود كه ذرات كوچكتر به مسير خود ادامه دهند درحالي كه ذرات بزرگتر جذب قمر مي شوند.تيم محققان آمريكايِي در گزارشي كه در نشريه ساينس منتشر شده مي گويد كه ذرات كوچكتر رنگ آبي را منعكس مي كنند و باعث مي شوند حلقه به اين رنگ جلوه كند. ساير حلقه ها - در اطراف مشتري، كيوان، اورانوس و نپتون - متشكل از ذرات هم بزرگ و هم كوچك هستند كه ظاهري قرمز رنگ به آنها مي بخشد.
آبي روشن
منجمان از مدت ها قبل مي دانند كه سياره عظيم گازي اورانوس در احاطه حلقه هاي متشكل از موادي تيره، گاه به قطر ده متر است. اما دسامبر گذشته، تلسكوپ فضايي هابل موفق به كشف دو حلقه ديگر - حلقه هاي دوازدهم و سيزدهم - شد.ستاره شناسان سيستم حلقه ها را در طول موج هاي مادون قرمز با كمك تلسسكوپ كِك در هاوايي رصد كردند.اما بيروني ترين حلقه و قمر يخي آن ماب (Mab)، برعكس حلقه قرمز رنگ داخلي در طيف نوري مادون قرمز قابل رؤيت نبود.
تيمي تحت سرپرستي ايمكه دي پاتر، استاد رشته نجوم در دانشگاه كاليفرنيا در بركلي، كشف كردند كه اين حلقه به رنگ آبي روشن است كه با توجه به شناخت هاي بشر از منظومه شمسي عجيب به نظر مي رسد.
پروفسور دي پاتر گفت: «رنگ آبي نشانه آن است كه اين حلقه غالبا از موادي با ابعاد زيرميكروني (كمتر از يك ميليونيوم متر) تشكيل شده كه بسيار كوچكتر از مواد موجود در اكثر حلقه هاي ديگري است كه قرمز به نظر مي رسند.» اين ذرات ريز - يك هزارم ضخامت موي انسان - عمدتا نور آبي را منتشر و منعكس مي كنند، تقريبا مثل ملكول هاي بسيار ريزي در اتمسفر زمين كه باعث مي شود آسمان زمين آبي به نظر برسد.
حلقه هاي رايج تر به قرمز مي زنند زيرا آنها ذرات بسيار بزرگتري دارند و همچنين ممكن است حاوي مواد سرخ رنگ مثل آهن باشند.به نظر مي رسد كه حلقه هاي بيروني و آبي رنگ كيوان و اورانوس شباهت چشمگيري به يكديگر داشته باشند، حداقل به اين دليل كه هر دو داراي قمرهاي كوچك هستند.
رقص ماه
پروفسور دي پاتر مي گويد: «قمر ماب در داخل حلقه دور سياره مي گردد و دائما هدف اصابت ذرات بسيار ريز (ميكرو شهاب ها) قرار مي گيرد.
از آنجا كه اين قمر هيچ نوع اتمسفري ندارد، اين ذرات با سرعت بالا به سطح آن برخورد مي كنند و باعث برخاستن مواد و ذرات از روي سطح مي شوند. از آنجا كه قمر خيلي كوچك است، ذرات متراكم از قوه جاذبه قمر فرار مي كنند و در مداري حول سياره مركزي به گردش درمي آيند. ذرات كوچكتر به گردش در مداري حول سياره ادامه مي دهند اما ذرات بزرگتر بار ديگر به ماه برخورد مي كنند.»
اين مطالعه در همكاري با مارك شوالتر از موسسه ستي(Search for Extra-Terresterial Intelligence) در كاليفرنيا و هايدي هامل از موسسه علوم فضايي در كلورادو و سران گيبارد از آزمايشگاه ملي ليورمور در كاليفرنيا انجام شد. دانشمندان قصد دارند سال آينده، زماني كه حلقه هاي محو اورانوس آشكارتر مي شود، رصدهاي تازه اي انجام دهند.

شبيه سازي قوي ترين انفجارها در كيهان
ايسنا: قوي ترين انفجارها در فضاي كيهاني، انفجار تشعشعات مرموز گاما است كه اكنون ستاره شناسان بر اين باورند كه در حقيقت برخوردهاي بسيار شديد بين ستارگان نوتروني هستند.
شبيه سازي جديد صورت گرفته نشان مي دهد كه در لحظات پس از برخوردهاي شديد ياد شده، انفجار عظيمي موجب ايجاد يك ميدان مغناطيسي مي شود كه ۱۰۰۰ ميليون ميليون برابر قوي تر از ميدان مغناطيسي زمين است. به گفته ستاره شناسان چنين ميدان مغناطيسي قوي ترين ميدان مغناطيسي در فضاي كيهاني است. اين شبيه سازي هفته ها و به وسيله يك ابررايانه جهت محاسبه تنها چند ميلي ثانيه از يك برخورد شديد ميان ستاره ايي بين ستارگان نوتروني انجام شد.
__________________

گوگل و نمايش مستقيم از مريخ
بزرگترين موتور جستجوي اينترنتي جهان در اقدامي بي سابقه و با همكاري ناسا اين امكان را به كاربران مي دهد تا بصورت زنده و مستقيم سياره مريخ را مشاهده نمايند.اين سرويس جديد كه به دليل هزار و نهصدمين سال تولد ستاره شناس معروف يعني پرسيوال لاول است بنام Google Mars در سايت گوگل قرار داده شده است و اين امكان را به كاربران مي دهد كه از سه جهت اين سياره سرخ را مشاهده نمايند. همچنين در كنار اين سرويس نقشه اي كامل از سياره تعبيه شده است كه بصورت الكترونيكي تمامي پستي ها و بلندي هاي مريخ را مي توان با آن مشاهده كرد. گفته مي شود اين سرويس به حدي كارآمد است كه مي توان در صورت وجود يك انسان زنده بر سطح مريخ آن را مشاهده كرد.
__________________

نمایش بی نظیر دنباله دار تکه تکه
در اواخر سال گذشته، دنباله دار پوجمانسکی پس از یک سال هدیه سال نو رصدگران ایرانی را به ارمغان آورد و با ظهور خود پس از مدت ها دوباره دنباله دارها را به فهرست اجرام رصدی با ابزار های ساده اضافه کرد. اما با توجه به دنباله داری که به تازگی به حد دید دوربین های دوچشمی رسیده است و اکنون انتظار رصدهای های شما را می کشد، رصد هیچ دنباله داری در چند سال اخیر چنین جذاب نبوده است؛ دنباله داری که در مقابل چشمان ما در حال مرگ و تکه تکه شدن است.
شواسمان-واخمان-۳ (S-W-۹) ، نام جرمی است که سکوی هفتاد و سوم دنباله دارهای دوره ای را از نظر زمان کشف به خود اختصاص داده است (نام کامل این دنباله دار ۷۳P-C/Schwassmann-Wachmann ۳ است). این دنباله دار در سال ۱۹۳۰ میلادی به کمک دو رصدگر معروف دنباله دار ها به طور مشترک کشف شد. گرچه در دوره کوتاه ۵/۵ ساله به دور خورشید می گردد اغلب وقتی به نزدیکی خورشید باز می گردد این دنباله دار کوچک چندان درخشان نمی شود. به همین دلیل پس از سال ۱۹۳۰ میلادی تا سال ۱۹۷۹ رصد نشد. سپس در سال ۱۹۹۰ میلادی بار دیگر رصد شد و پس از آن تا به امروز هر بار که به خورشید نزدیک می شود زیر نظر تلسکوپ های زمینی است. آخرین گذر آن به سال ۲۰۰۱ میلادی باز می گردد. که در آن سال در پرنور ترین حالت به قدر ۸+ رسید.

هسته دنباله دار در بازگشت سال ۱۹۹۵ خود تکه تکه شد و باعث شد تا در آن سال دنباله دار ناگهان پرنور شود(مطابق نمودار قدر سال ۱۹۹۵)؛ به طوری که حدود دو قدر پرنور شد. پس از این اتفاق هسته دنباله دار به سه قسمت اصلی تقسیم شد که این سه بخش را A,B و C نامیدند (بزرگترین تکه cاست). پس از آن دنباله دار باز هم به قسمت های بیشتری تقسیم شد به طوری که اکنون که با تلسکوپهای بزرگ بازگشت دوباره آن زیر نظر گرفته شده است هسته دنباله دار حدود ۲۰ تکه است که شگفتی اخترشناسان را به همراه داشته است. منظره این تسبیح دانه هایی از کوه های یخ در فضا، منظره دنباله دار شومیکر-لوی ۹ را در ذهن تدایی می کند کع در سال ۱۹۹۴ تکه های آن به مشتری برخورد کردند. البته با این تفاوت که با تلسکوپ های آماتوری کوچک سه تکه و با تلسکوپ های آماتوری بزرگ، به شرطی که رصدگر دنباله دار ها باشید می توانید در شرایط ایده آل تا ۷ قسمت آن را تشخیص دهید.

ملاقات این دنباله دار این بار بسیار استثنایی است، نه فقط به دلیل اینکه تکه تکه شده است بلکه به این علت که دنباله دار بیش از هر از زمان دیگری بجز زمان کشف آن به زمین نزدیک می شود و در نتیجه درخشان می گردد، در حدی که از اوایل اردیبهشت می توان پرنورترین تکه دنباله دار را به دور از نور شهر با چشم غیر مسلح دید. دنباله دار در ۲۳ اردبهشت به نزدیک ترین فاصله از زمین (۰۷/۰ واحد نجومی) و در ۱۷ خرداد به حضیض مدار خود به دور خورشید می رسد. اوج درخشش آن نزیدک به ۲۳ اردیبهشت است اما متاسفانه در آن شبها نور شدید ماه کامل از زیبایی آن می کاهد و بهترین زمان برای عکسبرداری و رصد آن بازه ۱۵ تا ۲۰ اردیبهشت است. هرچند که هزاران منجم آماتور و صدها اخترشناس حرفه ای در سراسر جهان از اکنون به مشاهده، ثبت و دنبال کردن تغییرات درخشندگی و افزایش تکه های هسته دنباله دار می پردازند.

اما سه قطعه ای که از اکنون با تلسکوپ های آماتوری قابل رویت اند، G،B و C هستند. البته قطعه C طبق پیش بینی ها بسیار پرنور می شود و احتمالا در بهترین شرایط به قدر حدود ۴ و حتی در حالت خوشبینانه به قدر حدود ۳ می رسد، یعنی چنان درخشان که شاید از درون شهر نیز با چشم برهنه دیده شود. B پس از یک فوران که احتمالا حاصل دو تکه شدن آن بوده است در ۲۴ فروردین به قدر حدود ۵/۸ رسیده است و با دوربین های دوچشمی مناسب به دور از نور شهر قابل رویت است. تکه C روشنایی شبیه به آن دارد. اما قطعه G نیز دچار فوران شده است (احتمالا دو تکه شدن) در ۲۳ فروردین به قدر ۱۲ رسیده است. رصد این تکه هنوز آن چنان ساده نیست. اگر مایل به رصد قطعه های دیگر هستید، می بایست تا آستانه پرنوری دنباله دار صبر کنید چرا که این قطعات بسیار کوچک و کم نور هستند و رصد آنها به تجربه فراوانی در زمینه رصد دنباله دار ها احتیاج دارد. ( در قسمت زیر منحنی نوری قطعه های مزبور و همچنین تکه های کم نور تر تصویر شده است).

در هنگام اوج روشنایی دنباله دار احتملا تکه C از قدر ۵/۳ و همچنین قطعه B نیز با قدر حدودی ۶ در حد دید چشم های تیزبین رصدگران به دور از نور شهر باشد. در آن هنگام قطعه G نیز از قدر۹ یا ۱۰ به خوبی با ابزار های ساده رصدی و با کمی دقت در فاصله کمی از دو قطعه B و C قابل رویت است. بقیه قطعات را نیز می توانید با تلسکوپ های بزرگ یا عکسبرداری های طولانی مدت و در فاصله بسیار نزدیکی از B، CوG از قدر حدود ۱۱ تا ۱۲ جستجو کنید.

اکنون دنباله ای بسیار کوچک در گیسوی دو تکه پرنورتر ثبت شده است که هنوز با ابزارهای آماتوری محسوس نیست ولی شاید در شبهای آینده دنباله ای بارز و دیدنی شوند. این دنباله دار ها در فاصله بسیار نزدیکی از یک دیگر قرار دارند و می توانید تمامی آنها را به فاصله بسیار کمی از یک دیگر رصد کنید.

امکان بارش شهاب
در سال ۱۹۳۰ که دنباله دار شواسمان-واخمان۳ کشف شد بارش شهاب نه چندان بارزی دیده شد و امکان پدیدار شده بارشی تا ۶۰ تا ۷۰ شهاب در ساعت در اوج (ZHR) برای ۱۸ و ۱۹ خرداد پیش بینی شد. چنین امکانی برای امسال نیز هست اما چندان احتمال قوی ای نیست و اخترشناسان نزدیک ترین بارش شهاب دیدنی از برخورد ذرات به جای مانده از این دنباله دار منهدم شده با جو زمین را در بهار سال ۲۰۲۲ می دانند.

رصد و تهیه گزارش
به یاد داشته باشید که برای رصد این دنباله دار به مناطق تاریک بروید؛ پیش از رصد مکان آن را به خوبی به خاطر بسپارید. در صورت امکان به کمک موتور ردیاب و نوردهی های چند دقیقه ای از آن عکس بگیرید و اگر این امکان برای شما وجود نداشت از آن طراحی کنید. رصد های مداوم و منظم داشته باشید و عکس ها و گزارشات خود را برای منابع معتبر بین المللی مانند [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] و همچنین مجله نجوم بفرستید. در روز های آینده در همین صفحه اخبار اين دنباله دار به روز می شود تا شما در جریان روند پر نور شدن این دنباله دار و اخبار و اطلاعات مربوط به آن قراربگیرید.




__________________

سياره اي بزرگتر از پلوتو
پارس اسكاي: تلسكوپ فضايي هابل ناسا براي نخستين بار به رصد سياره دور دست تازه كشف شده كه در حال حاضر زنا نامگذاري شده است پرداخت و نشان داد كه اين سياره تنها كمي از پلوتو بزرگتر است. نتايج به دست آمده از رصدهاي انجام شده توسط پايگاه هاي زميني نشان مي داد كه اين سياره ۳۰ درصد از پلوتو بزرگتر است در حالي كه هابل در ۹ و ۱۰ دسامبر ۲۰۰۵ قطري معادل ۱۴۹۰ مايل را براي زنا محاسبه كرد. هابل پيش از اين قطر پلوتو را ۱۴۲۲ مايل محاسبه كرده بود. مايك براون پژوهشگر تيم كاشف زنا در اين باره گفت: «هابل تنها وسيله اي است كه مي تواند ابعاد واقعي سياره را در نور مرئي اندازه گيري كند. زنا ۱۶ ميليارد كيلومتر از زمين فاصله دارد و اين سياره تنها ۵/۱ پيكسل از ميدان ديد هابل را اشغال مي كند ولي همين مقدار اندك كافي است تا هابل بتواند اندازه اين سياره را تعيين كند.»
يكي از عواملي كه دانشمندان احتمال مي دادند زنا سياره بزرگي باشد، درخشندگي آن بود كه حاصل از بازتاب نور خورشيد است. اما اكنون معلوم شد قطر اين سياره بسيار كوچكتر از آن چيزي است كه تصور مي شد به همين دليل زنا مي تواند يكي از درخشان ترين سياره هاي منظومه شمسي با بازتاب بسيار زياد نور خورشيد باشد. در ميان اجزاي منظومه شمسي انسلادوس به دليل وجود سطح يخي و آبفشان هاي بسيار، بيشترين بازتاب سطحي را دارد. دانشمندان تصور مي كنند اين بازتاب بالا در اثر وجود متان يخ زده روي سطح سياره است. شايد اين سياره در هنگام نزديك بودن به خورشيد داراي اتمسفري از متان بوده است و اكنون كه در اين فاصله دور از خورشيد قرار گرفته اتمسفر آن به صورت برف روي سطح اين سياره نشسته است.
__________________

مشاهده يك «كوتوله سفيد» بدون استفاده از تلسكوپ
ايسنا: ستاره شناسان اخيراً متوجه شده اند كه يك ستاره معروف،موسوم به RS ophiuchi كه رو به تاريكي مي رود به اندازه كافي درخشان شده است كه بتوان بدون تلسكوپ هم آن را مشاهده كرد.
اين ستاره كوتوله سفيد طي ۱۰۰ سال گذشته پنج بار ديگر نيز چنين درخشش فوق العاده اي داشته است و ستاره شناسان معتقدند كه اين موضوع مربوط به فرو ريزش آن در يك ستاره نوتروني است. اين ستاره معروف در واقع يك سيستم دوتايي است كه يك ستاره غول پيكر قرمز رنگ بزرگتر از خود نيز دارد.
__________________

سلام ببخشید دوستان مودمم خراب شده بود نتونستم بیام
بالای سرمان، جایی‌که میدان مغناطیسی زمین با بادهای خورشیدی برخورد می‌کند، هزاران حباب گاز فراداغ در هر لحظه متورم می‌شوند و می‌ترکند. با کشف این حباب‌ها، دانشمندان بالاخره توانسته‌اند اندرکنش بین بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی زمین را درک کنند.
این کشف هیجان‌انگیز به کمک ناوگان فضایی کوچک آژانس فضایی اروپا، کلاستر، و ماموریت مشترک اروپایی- چینی دابل‌استار انجام شده است. این ماهواره‌ها در ارتفاع 13 تا 19 برابر شعاع زمین حرکت می‌کنند و هر وقت که به نیم‌کره روشن زمین وارد می‌شوند، با این حباب‌ها برخورد می‌کنند. این حباب‌ها که چاله‌های چگالی نام دارند، فضاهایی هستند که چگالی گاز در آنها ناگهان به یک‌دهم مقدار اول خود افت می‌کند، اما دمای آن از یکصدهزار درجه سانتی‌گراد به ده‌میلیون درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

در این نمای هنرمندانه، مغناطیس‌کره زمین به رنگ آبی در جریان بادهای خورشیدی قرار گرفته است. باد خورشیدی، گازی از ذرات باردار است که پیوسته از خورشید به بیرون تابیده می‌شود و در این تصویر از سمت چپ تصویر وارد می‌شود. در برهمکنش باد خورشیدی با مغناطیس‌کره زمین، یک منطقه ضربه‌ای پایدار ایجاد می‌شود که ضربه کمانی نام دارد. این محدوده که با کمانی زردرنگ مشخص شده است، در مقابل مگنتوپاز، مرز خارجی لایه مغناطیس‌کره تشکیل می‌شود

وقتی ناوگان کلاستر برای نخستین بار از این حباب‌ها عبور کرد، جرج پارکز، اخترشناس دانشگاه کالیفرنیا، برکلی فکر کرد که این اطلاعات عجیب و غریب مربوط به اختلال‌های پیش‌آمده در ابزارهای فضاپیما است؛ اما وقتی هر چهار مدارگرد اطلاعات یکسانی را ارسال کردند، متوجه شد که این اطلاعات حقیقی است. پیش‌از این هم فضاپیماهایی که از این منطقه عبور می‌کردند، حباب‌های مشابهی را شناسایی می‌کردند و دانشمندان آنها را جریان‌های داغ غیرعادی تفسیر می‌کردند؛ اما پارکز حدس زد که حباب‌هایی که کلاستر پیدا کرده است، منشا متفاوتی دارد.
او توانست نشانه‌های این حباب‌ها را در داده‌های دابل‌استار که در هربار گردش به دور زمین، معمولا از بیست تا چهل حباب عبور می‌کند نیز بیابد. پارکز و همکارانش با ارتباط دادن داده‌های مختلف فضاپیماها فهمیدند این حباب‌ها تا هزار کیلومتر گسترده می‌شوند و احتمالا تا ده ثانیه هم دوام می‌آورند، سپس می‌ترکند و جای خود را به بادهای خورشیدی چگال‌تر و خنک‌تر می‌دهند.
این گروه تحقیقاتی هنوز از منبع انرژی این پدیده مطمئن نیست، اما شواهد مهمی وجود دارند که برخورد بادهای خورشیدی با میدان مغناطیسی زمین که لایه‌ای مرزی به نام موج کمانی ایجاد می‌کند، انرژی مورد نیاز انبساط این حباب‌ها را فراهم می‌کند. ضربه‌های کمانی در جای‌جای طبیعت دیده می‌شوند. آشناترین آنها را در مقابل دماغه کشتی‌ها می‌توان یافت، همان برجستگی آب سفیدی که جلوتر از کشتی حرکت می‌کند. در پروازهای فراصوت هم این پدیده دیده می‌شود که به دیوار صوتی مشهور است. وقتی هواپیما با سرعتی بیش‌تر از سرعت‌صوت در هوا حرکت می‌کند، امواج صوتی در مقابل هواپیما جمع می‌شوند و انرژی درنهایت به شکل صدای کر کننده شکسته‌شدن دیوار صوتی تلف می‌شود. ضربه کمانی بین میدان مغناطیسی زمین و بادهای خورشیدی هم از بسیاری جهات شبیه به دیوار صوتی است، اما مهم‌ترین تفاوت آن با انواع آشنای امواج ضربه‌ای این است که دانشمندان هنوز نمی‌دانند که چه چیزی متناظر با شکسته‌شدن دیوار صوتی است و ضربه کمانی انرژی خود را چگونه تخلیه می‌کند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
هواپیمای جنگنده با سرعت فراصوت از دیوار صوتی که یک موج ضربه ای کمانی است، عبور میکند.


این حباب‌های تازه کشف‌شده می‌تواند راهنمای خوبی برای یافتن این قطعه گمشده باشد. کار فعلی اخترشناسان جمع‌آوری اطلاعات بیشتری از این حباب‌ها است تا بتوانند مدل دقیقی را تهیه کنند و آن را با شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای بیازمایند. ممکن است این حباب‌ها در اثر انرژی فراوان موجود در ضربه کمانی ایجاد شوند، اما برای اطمینان یافتن از صحت این گمان باید منتظر مقایسه نتایج شبیه‌سازی‌ها و حقایق ارسالی ماهواره‌ها بود که آن‌هم به این زودی‌ها امکان‌پذیر نیست

تکشاخ V838، شاید برای به‌خاطر سپردن نام آسانی نباشد، اما تصویرش یکی از ماندگارترین تصاویری است که تلسکوپ فضایی هابل در سال‌های اخیر تهیه کرده است. هابل در سال‌های 2002 و 2003، شش تصویر از این ستاره تهیه کرد که آن را در حال فوران مواد به بیرون نشان می‌داد. باگذشت زمان، پرتوهای نور درخشان ستاره ابر بسیار بزرگی از گاز و غبار را روشن کرد که پهنایش به یک سال نوری می‌رسید. اما چه عاملی موجب فوران این مواد و تشکیل چنین ابر بزرگی شده بود؟ گروهی از اخترشناسان حدس می‌زنند این منظره، صحنه نابودی سیارات این منظومه ستاره‌ای است. آنها می‌گویند گویی ستاره مادر سیاراتش را بلعیده است


[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

اخترشناسان سال‌ها بود که تکشاخ V838 را یک ستاره‌ متغیر معمولی تشخیص داده بودند، اما در سال 2002 این ستاره ناگهان ششصدهزار بار درخشان‌تر از خورشید شد و با قدر مطلق 8- ، یکی از درخشان‌ترین ستارگان کهکشان راه‌شیری لقب گرفت. به‌مرور زمان، پرتوهای نور این فوران اطراف ستاره را روشن کرد و هاله‌ای عظیم را در اطراف ستاره نمایان ساخت، ابری کروی متشکل از مواد خامی که سال‌ها به بیرون از ستاره فوران کرده بود. اما ستاره آرام نگرفت و سه بار پشت‌سرهم فوران کرد. تکشاخ V838 به موجودی شگفت‌انگیز تبدیل شده بود.
اکنون مدتی است اخترشناسان در تلاشند این معما را حل کنند که چه عاملی توانسته این ستاره را سه بار به این فوران‌های بسیار قدرتمند بکشاند و دوباره آن‌را آرام کند. آنها مدل‌های مختلفی را ارایه کرده‌اند، مثلا یک ستاره نوترونی یا کوتوله سفید درون یک غول سرخ گیر افتاده و فوران کرده است، یا دو ستاره همدم در یک منظومه دوتایی به‌هم برخورد کرده‌اند و مقادیر عظیم انرژی آزاد کرده‌اند. اما به تازگی، گروهی بین‌المللی از اخترشناسان به سرپرستی آلون رتر از دانشگاه ایالتی پن، در مقاله‌ای پیشنهاد داده‌اند که مدل شکار سیارات با مشاهدات سازگاری بیشتری دارد. آنها پیشنهاد کرده‌اند این فوران‌های سه‌گانه زمانی روی داده است که ستاره تکشاخ V838 سه سیاره هم‌اندازه مشتری را بلعیده بود!
در گذشته‌ای نزدیک، نخستین سیاره به لایه خارجی ستاره مادر نزدیک و اندکی بعد به مادر ملحق شد. افزایش چگالی درون جو ستاره سبب شد حرکت سیاره کند شود و در مسیری مارپیچی به مرکز ستاره نزدیک شود. سیارات مشتری‌مانند دارای مقادیر عظیمی دوتریوم (ایزوتوپ هیدروژن با یک پروتون و یک نوترون در هسته) هستند، اما جرم آنها به‌اندازه‌ای نیست که فشار گرانشی در هسته‌شان شرایط گداخت هسته‌ای را فراهم کند. اما سیاره اول در نزدیکی‌های هسته ستاره، دمای یکصد‌هزار درجه کلوین را احساس کرد و همین برای آغاز فرآیند هم‌جوشی هسته‌ای دوتریوم کافی بود. سوخت هسته‌ای تازه‌ای به هسته ستاره رسیده بود و انفجاری بسیار عظیم در ستاره تکشاخ V838 به‌وقوع پیوست. این نخستین فورانی بود که اخترشناسان ثبت کردند.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

با این فوران، ستاره منبسط شد و دو سیاره دیگر را نیز به‌ دام انداخت. آن سیارات هم به سرنوشت سیاره اول دچار شدند و فوران‌های دوم و سوم نیز به وقوع پیوست. محاسبات اخترشناسان نشان می‌دهد انرژی آزادشده در این فرآیند سیاره‌خوری با مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل از این ستاره به‌خوبی همخوانی دارد

جسدهای ستاره‌ای چگال قدیمی و رها شده در فضا، اگر گذارشان به ابرهای گازی شیرخوارگاه‌های ستاره‌ای بیفتد، شانس دومی برای زندگی پیدا خواهند کرد. پژوهشگران در تحلیل‌های جدید خود نشان داده‌اند این جسدهای تنها که چیزی جز ستارگان نوترونی نیستند، با فروریزش گاز بر سطحشان، پرتوهای ایکس می‌تابانند

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرح عکس: صدها منبع پرتو ایکس ناشناخته در تصویر رصدخانه فضایی تابش ایکس چاندرا از مرکز کهکشان راه‌شیری شناسایی شده است


بدین ترتیب، این ستارگان نوترونی تنها می‌توانند عامل صدها منبع ناشناخته تابش ایکس در نزدیکی مرکز کهکشان خودمان باشند که پیش‌ازاین جفت‌های ستاره‌ای تشخیص داده شده بودند. اما رصدهای جدید تلسکوپ‌های فضایی تابش ایکس، مشخص کرد این منابع ناشناخته نمی‌توانند ستارگان معمولی باشند.
ستاره نوترونی، هسته کوچک و فوق‌چگالی است که پس از انفجار ابرنواختری ستارگان ابرسنگین برجای می‌ماند. مدل‌های تحول کهکشانی پیش‌بینی می‌کنند که یکصدمیلیون ستاره نوترونی در کهکشان راه‌شیری وجود داشته باشد؛ اما شناسایی این ستارگان بسیار دشوار است، چراکه اغلب آنها هیچ تابشی از خود ساطع نمی‌کنند. اما برخی از آنها را می‌توان آشکار کرد. ستارگان نوترونی جوانی که تنها چندمیلیون سال از عمرشان گذشته، امواج رادیویی می‌تابانند و آنهایی که در یک منظومه دوتایی بر گرد ستاره‌ای معمولی می‌گردند، مواد خام ستاره‌ای را از همدم خود جذب می‌کنند و پرتوهای ایکس می‌تابانند.
پیش‌از این بسیاری از اخترشناسان پیشنهاد داده بودند که ستارگان نوترونی پیر و تنها هم می‌توانند با جذب گاز از ابرهای گاز چگال مرکز کهکشان، پرتوهای ایکس بتابانند. اما به عقیده شائونگ نان ژانگ، اخترشناس دانشگاه چشینگوآ در پکن، تنها ایراد این پیشنهاد این بود که ‌کسی نتوانسته بود آنها را رصد کند. اما اکنون، وی و همکارانش حدس می‌زنند که اغلب هشتصد جرم ناشناخته تابنده پرتوهای ایکس که رصدخانه فضایی چاندرا آنها را در نزدیکی مرکز کهکشان پیدا کرد، همین دسته از ستارگان نوترونی هستند.
این گروه با تحلیل تصاویر رادیویی کهکشان توانستند موقعیت ابرهای گاز را در اطراف مرکز کهکشان تعیین کنند. با مقایسه این نقشه و موقعیت اجرام تابنده پرتوهای ایکس، آنها متوجه شدند که درخشان‌ترین این اجرام از ابرهای فشرده‌تر گاز عبور می‌کنند، جایی که ستارگان جدید متولد می‌شوند، و آنهایی که کم‌نورترند اغلب در نواحی نسبتا کم‌چگال یافت می‌شوند.
بیشتر ستارگان نوترونی تنهایند تا آن‌که عضو یک مجموعه‌ای چند ستاره‌ای باشند. ستارگان نوترونی همدم‌دار آن‌قدر درخشان هستند که در طول‌موج ایکس دیده شوند، چرا که نسبتا جوانند و میدان مغناطیسی قدرتمندی دارند. این میدان مغناطیسی مانع از انباشته‌شدن گاز محیط در منظومه ستاره‌ای می‌شود. بدین ترتیب بسیاری از منابع تابش ایکس باید ستارگان نوترونی تنها باشند.
این پدیده در مناطقی که ماده میان‌ستاره‌ای به‌اندازه کافی چگال وجود داشته باشد، محتمل است. البته به این نکته نیز باید توجه کرد که تولید پرتوهای ایکس به این روش بازدهی مناسبی ندارد و نمی‌توان این پدیده را به تنهایی به درخشان‌ترین منبع‌های پرتوی ایکس مرتبط کرد.
اما همه اخترشناسان با این نظر موافق نیستند. مارتن وان‌کرکویجک، اخترشناس دانشگاه تورنتو می‌گوید: روش اندازه‌گیری درخشندگی حقیقی هر منبع پرتو ایکس، این است که تخمین بزنیم چه کسری از انرژی این پرتو را گرد و غبار میان‌ستاره‌ای بین ما و منبع جذب کرده است. بدین ترتیب، ارتباط بین درخشندگی منبع و مقدار گاز اطراف آن بی‌معنی خواهد شد. اما این بدان معنی نیست که ایده ستارگان نوترونی تنها نادرست باشد، بلکه بدان معنی است که برای اثبات این موضوع به شواهد بیشتری نیاز است.