-
طوق لعنتی بهگردن داشتن.» (کنایه از متأهل بودن است)
• Hij maakt van elke mug een olifant.
• «از كاه كوهی ساختن.»
• Hoge bomen vangen veel wind.
• «سپيدار ماندهست بیهيچچيز// ازيرا كه بگزيده مستكبری را» ناصرخسرو
• Holle vaten klinken het hardst.
• «در خم ِ خالی صدا بيشتر میپيچد.»
• In het land der blinden is éénoog koning.
• «در شهر کوران یکچشمی پادشاه است.»
• In troebel water is het goed vissen.
• «بهتر گيرند صيد زآب گلآلود.»
• «دزد بازار آشفته میخواهد.»
• Je moet een gegeven paard niet in de mond kijken.
• «دندان اسبِ پيشكشی را نمیشمارند.»
• Je moet geen slapende honden wakker maken.
• «فتنه در خواب است بيدارش مكن!»
• «فتنهٔ خفته را مكن بيدار!»
• Jobsgeduld.
• «صبرِ ایوب داشتن.»
• Men roept den ezel niet tot hove, dan als hi wat draghen moet.
• «خر را كه بهعروسی میبرند، برای خوشی نيست، برای آبكشی است.»
• «خران را كسی در عروسی نخواند// مگر وقت آن كآب و هيزم نماند» نظامی
• Olie in het vuur gieten.
• «آتش را بهروغن نتوان نشانید.»
• Spreken is zilver, zwijgen is goud.
• «اگر گفتن سيم باشد، خموشی زر است.»
• «اگر حرف از نقره است، خاموشی از طلاست.»
• Stel niet uit tot morgen, wat je vandaag kunt doen.
• «كار امروز بهفردا ميفكن!»
• Twee kraeyen met en schoot schieten.
• Twee vliegen in een klap slaan.
• «با يك تير دو نشان زدن.»
• «با يك گز دو فاخته زدن.»
• Uit het oog, uit het hart.
• «از دل برود هرآنکه از دیده برفت.»
• «هر كه از چشم دور، از دل دور.»
• Van Scylla in Charybdis vervallen.
• «از ترس جهنم به مار غاشيه پناهبردن.»
• «از ترس عقرب جراره به مار غاشيه پناهبردن.»
• «از بيم مار در دهن اژدهارفتن.»
• Vis nog vlees zijn.
• «به مارماهی مانی، نه این تمام و نه آن// منافقی چهکنی؟ مار باش یا ماهی» کلیله و دمنه
• Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast.
• «جام در راه است.»
• Wie het laatst lacht, lacht het best.
• «از پی هر گريه آخر خندهايست// مرد آخربين مبارك بندهايست» مولوی
• Wie wind zaait, zal storm oogsten.
• «هر كه باد بكارد، طوفان درو خواهد كرد.»
• Zend een’ ezel naar Liefland, hij zal giegagen, als hij t’ huis komt.
• Zend men een’ ezel naar Parijs, men krijgt hem weder, even wij.
• «خر عیسی گرش بهمکه بری// وقت برگشت هنوز خر باشد» سعدی
• Zij loopen met de hazen, en jagen met de honden.
• «بهآهو میگويد بدو، بهتازی میگويد بگير.»
• «شریک دزد و رفیق قافله.»
• «با گرگ دنبه خوردن، با چوپان گریه کردن.»
• Zoals de ouden zongen, piepen de jongen.
• «مكن در اين چمنم سرزنش به خودرويی// چنانكه پرورشم ميدهند میرويم» حافظ
• Zo gewonnen, zo geronnen.
• «بادآورده را باد میبرد.»
• Zolang er leven is, is er hoop.
• «آدم بهاميد زنده است.»
• Zo vader, zo zoon.
• «تره بهتخمش ميره، حسنی بهباباش.
-
ضربالمثلهای بلغاری
الف
• «از کلاغ هرگز کبوتر به وجود نمیآید.»
o مترادف فارسی: «از مار نزاید جز ماربچه»
o مترادف فارسی: «از آشیان غراب طاووس نپرد»
o تمثیل: «تخم اگر جو بود، جو آرد بر// بچه سنجاب زاید از سنجاب» ناصرخسرو
o تمثیل: «به موبد چنان گفت دهقان سغد// که برناید از خانه باز جغد» فردوسی
• «اگر خانه میخواهی ساختهشده بخر، اگر زن میخواهی ساختهنشده بگیر.»
• «برای یک گاری پر از سفال،یک ضربهٔ عصا کافی است.»
• «بهترین سیبها نصیب خوک میشود.»
o مترادف فارسی: «خربزه شیرین نصیب شغال (کفتار) میشود.»
o مترادف فارسی: «سیب سرخ برای دست چلاق خوب است.»
o تمثیل: «نشود شاهد زیبارو جز همدم زشت// نخورد خربزهٔ شیرین الا کفتار» قاآنی
• «تنها نیکوکاری آدم خسیس مرگ زودرس اوست.»
• «زندگی در جهنم با خردمندان، خوشتر از بهشت در جوار ابلهان.»
o مترادف فارسی: «نشست تو با زیرکان در مغاک // بهاست از بهشت و نشست مژاک»
• «سخن نیک تا دوردستها شنیده میشود؛ حرف بد دورتر از دوردستها بگوش میرسد.»
• «سگ قلاده به گردن، خرگوش نمیگیرد.»
o مترادف فارسی: «اگر در خانه، خودرا قید سازی// کجا مرغ حرم را صید سازی» اوحدی
• «طوفان درختان تنومند را میشکند، درختان کوچک را فقط خم میکند.»
o مترادف فارسی: «تواضع سر رفعت افـرازدت// تکبر بهسر اندر اندازدت» سعدی
o مترادف فارسی: «از تواضع بزرگوار شوی// واز تکبر ذلیل و خوار شوی» سنایی
o تمثیل: «افتادگی آموز اگر طالب فیضی// هرگز نخورد آب زمینی که بلند است» پوریای ولی
• «کسی که بین دو صندلی بنشیند، زمین میخورد.»
o مترادف فارسی: «بین دو پلاس برزمین است.»
o مترادف فارسی: «بین دو فرش نشستن»
• «مرغ همسایه همیشه تخم بزرگتر میگذارد.»
o مترادف فارسی: «مرغ همسایه تخم غاز میکند.»
o مترادف فارسی: «آش همسایه روغن غاز دارد.»
-
ازدواج در ضربالمثلهای جهان
١-هنگام ازدواج بیشتر با گوش هایت مشورت كن تا با چشم هایت.( ضرب المثل آلمانی)
٢ - مردی كه به خاطر " پول " زن می گیرد، به نوكری می رود. ( ضرب المثل فرانسوی )
۳- لیاقت داماد ، به قدرت بازوی اوست . ( ضرب المثل چینی )
۴- زنی سعادتمند است كه مطیع " شوهر" باشد. ( ضرب المثل یونانی )
٥- زن عاقل با داماد " بی پول " خوب می سازد. ( ضرب المثل انگلیسی )
٦- زن مطیع فرمانروای قلب شوهر است. ( ضرب المثل انگلیسی )
٧- زن و شوهر اگر یكدیگر را بخواهند در كلبه ی خرابه هم زندگی می كنند. ( ضرب المثل آلمانی )
٨ - داماد زشت و با شخصیت به از داماد خوش صورت و بی لیاقت . ( ضرب المثل لهستانی )
٩- دختر عاقل ، جوان فقیر را به پیرمرد ثروتمند ترجیح می دهد. ( ضرب المثل ایتالیایی)
١٠ -داماد كه نشدی از یك شب شادمانی و عمری بداخلاقی محروم گشته ای .( ضرب المثل فرانسوی )
١١- دو نوع زن وجود دارد؛ با یكی ثروتمند می شوی و با دیگری فقیر. ( ضرب المثل ایتالیایی )
١٢- در موقع خرید پارچه حاشیه آن را خوب نگاه كن و در موقع ازدواج درباره مادر عروس تحقیق كن . ( ضرب المثل آذربایجانی )
١٣- برا ی یافتن زن می ارزد كه یك كفش بیشتر پاره كنی . ( ضرب المثل چینی )
١٤- تاك را از خاك خوب و دختر را از مادر خوب و اصیل انتخاب كن . ( ضرب المثل چینی )
١٥- اگر خواستی اختیار شوهرت را در دست بگیری اختیار شكمش را در دست بگیر. ( ضرب المثل اسپانیایی)
١٦- اگر زنی خواست كه تو به خاطر پول همسرش شوی با او ازدواج كن اما پولت را از او دور نگه دار . ( ضرب المثل تركی )
-
١٧- ازدواج مقدس ترین قراردادها محسوب می شود. (ماری آمپر)
١٨- ازدواج مثل یك هندوانه است كه گاهی خوب می شود و گاهی هم بسیار بد. ( ضرب المثل اسپانیایی )
١٩- ازدواج ، زودش اشتباهی بزرگ و دیرش اشتباه بزرگتری است . ( ضرب المثل فرانسوی )
٢٠- ازدواج كردن وازدواج نكردن هر دو موجب پشیمانی است . ( سقراط )
٢١- ازدواج مثل اجرای یك نقشه جنگی است كه اگر در آن فقط یك اشتباه صورت بگیرد جبرانش غیر ممكن خواهد بود. ( بورنز )
٢٢- ازدواجی كه به خاطر پول صورت گیرد، برای پول هم از بین می رود. ( رولاند )
٢٣- ازدواج همیشه به عشق پایان داده است . ( ناپلئون )
٢٤- اگر كسی در انتخاب همسرش دقت نكند، دو نفر را بدبخت كرده است . ( محمد حجازی)
٢٥- انتخاب پدر و مادر دست خود انسان نیست ، ولی می توانیم مادر شوهر و مادر زنمان را خودمان انتخاب كنیم . ( خانم پرل باك )
٢٦- با زنی ازدواج كنید كه اگر " مرد " بود ، بهترین دوست شما می شد . ( بردون)
٢٧- با همسر خود مثل یك كتاب رفتار كنید و فصل های خسته كننده او را اصلاً نخوانید . ( سونی اسمارت)
٢٨- برای یك زندگی سعادتمندانه ، مرد باید " كر " باشد و زن " لال " . ( سروانتس )
٢٩- ازدواج بیشتر از رفتن به جنگ " شجاعت " می خواهد. ( كریستین )
٣٠- تا یك سال بعد از ازدواج ، مرد و زن زشتی های یكدیگر را نمی بینند. ( اسمایلز )
٣١- پیش از ازدواج چشم هایتان را باز كنید و بعد از ازدواج آنها را روی هم بگذارید. ( فرانكلین )
٣٢- خانه بدون زن ، گورستان است . ( بالزاك )
٣٣- تنها علاج عشق ، ازدواج است . ( آرت بوخوالد)
٣٤- ازدواج پیوندی است كه از درختی به درخت دیگر بزنند ، اگر خوب گرفت هر دو " زنده " می شوند و اگر " بد " شد هر دو می میرند. ( سعید نفیسی )
٣۵- ازدواج عبارتست از سه هفته آشنایی، سه ماه عاشقی ، سه سال جنگ و سی سال تحمل! ( تن )
٣٦- شوهر " مغز" خانه است و زن " قلب " آن . ( سیریوس)
٣٧- عشق ، سپیده دم ازدواج است و ازدواج شامگاه عشق . ( بالزاك )
٣٨- قبل از ازدواج درباره تربیت اطفال شش نظریه داشتم ، اما حالا شش فرزند دارم و دارای هیچ نظریه ای نیستم . ( لرد لوچستر)
٣٩- مردانی كه می كوشند زن ها را درك كنند ، فقط موفق می شوند با آنها ازدواج كنند. ( بن بیكر)
٤٠- با ازدواج ، مرد روی گذشته اش خط می كشد و زن روی آینده اش . ( سینكالویس)
٤١- خوشحالی های واقعی بعد از ازدواج به دست می آید . ( پاستور )
٤٢- ازدواج كنید، به هر وسیله ای كه می توانید. زیرا اگر زن خوبی گیرتان آمد بسیار خوشبخت خواهید شد و اگر گرفتار یك همسر بد شوید فیلسوف بزرگی می شوید. ( سقراط)
٤٣- قبل از رفتن به جنگ یكی دو بار و پیش از رفتن به خواستگاری سه بار برای خودت دعا كن . ( یكی از دانشمندان لهستانی )
٤٤- مطیع مرد باشید تا او شما را بپرستد. ( كارول بیكر)
٤٥- من تنها با مردی ازدواج می كنم كه عتیقه شناس باشد تا هر چه پیرتر شدم، برای او عزیزتر باشم . ( آگاتا كریستی)
٤٦- هر چه متأهلان بیشتر شوند ، جنایت ها كمتر خواهد شد. ( ولتر)
٤٧- هیچ چیز غرور مرد را به اندازه ی شادی همسرش بالا نمی برد، چون همیشه آن را مربوط به خودش می داند . ( جانسون )
٤٨- زن ترجیح می دهد با مردی ازدواج كند كه زندگی خوبی نداشته باشد ، اما نمی تواند مردی را كه شنونده خوبی نیست ، تحمل كند. ( كینهابارد)
٤٩- اصل و نسب مرد وقتی مشخص می شود كه آنها بر سر مسائل كوچك با هم مشكل پیدا می كنند. ( شاو)
٥٠- وقتی برای عروسی ات خیلی هزینه كنی ، مهمان هایت را یك شب خوشحال می كنی و خودت را عمری ناراحت ! ( روزنامه نگار ایرلندی )
٥١ – هیچ زنی در راه رضای خدا با مرد ازدواج نمی كند. ( ضرب المثل اسكاتلندی)
٥٢ – با قرض اگر داماد شدی با خنده خداحافظی كن . ( ضرب المثل آلمانی )
٥٣ – تا ازدواج نكرده ای نمی توانی درباره ی آن اظهار نظر كنی . ( شارل بودلر )
٥٤ – دوام ازدواج یك قسمت روی محبت است و نُه قسمتش روی گذشت از خطا . ( ضرب المثل اسكاتلندی )
٥٥ – ازدواج پدیده ای است برای تكامل مرد. ( مثل سانسكریت )
٥٦ – زناشویی غصه های خیالی و موهوم را به غصه نقد و موجود تبدیل می كند . (ضرب المثل آلمانی )
٥٧ – ازدواج قرارداد دو نفره ای است كه در همه دنیا اعتبار دارد. ( مارك تواین )
٥٨ – ازدواج مجموعه ای ازمزه هاست هم تلخی و شوری دارد. هم تندی و ترشی و شیرینی و بی مزگی . (ولتر )
٥٩ – تا ازدواج نكرده ای نمی توانی درباره آن اظهار نظر كنی. ( شارل بودلر )
-
زن در ضربالمثلهای جهان
زنان سوژه ضربالمثلهای متعددی هستند و این مطلب تنها مربوط به افغانستان نیست. نگاهی داریم به چند ضرب المثل درباره زنان از کشورهای مختلف جهان:
انگلیسی:
زن فقط یک چیز را پنهان نگاه میدارد آنهم چیزی است که نمیداند.
هلندی:
وقتی زن خوب در خانه باشد، خوشی از در و دیوار می ریزد.
استونی:
از خاندان ثروتمند اسب بخر و از خانواده فقیر زن بگیر.
فرانسوی:
آنچه را زن بخواهد، خدا خواسته است.
انتخاب زن و تربوز مشکل است.
بدون زن، مرد موجودی خشن و نخراشیده بود.
آلمانی:
کاری را که شیطان از عهده بر نیاید زن انجام میدهد.
وقتی زنی میمیرد یک فقته از دنیا کم میشود.
کسی که زن ثروتمند بگیرد آزادی خود را فروخته است.
آنکه را خدا زن داد، صبر همه داده.
گریه زن، دزدانه خندیدن است.
یونانی:
شرهای سهگانه عبارتند از: آتش، طوفان، زن.
برای مردم مهم نیست که زن بگیرد یا نگیرد، زیرا در هر دو صورت پشیمان خواهد شد.
گرجیها:
اسلحه زن اشک اوست.
ایتالیایی:
اگر زن گناه کرد، شوهرش معصوم نیست.
زناشویی را ستایش کن اما زن نگیر.
-
ضرب المثلهای آلمانی
مثل آلمانی : گاهی دروغ همان کار را می کند که یک چوب کبریت با انبار باروت می کند .
مثل آلمانی : بهتر است دوباره سؤال کنی تا اینکه یکبار راه اشتباه بروی .
مثل آلمانی : زمان دوای خشم است.
مثل آلمانی : عشقی که توأم با حسادت نباشد دروغی است .
مثل آلمانی : در برابر آن کس که عسل روی زبان دارد ، از کیف پولت محافظت کن .
مثل آلمانی : روزیکه صبر در باغ زندگیست بروید به چیدن میوۀ پیروزی امیدوار باشید .
مثل آلمانی : تملق سم شیرین است .
مثل آلمانی : به امید شانس نشستن همان و در بستر مرگ خوابیدن هما
مثل آلمانی : سند پاره می شود ، ولی قول پاره نمی شود .
مثل آلمانی : کمی لیاقت ، جوهر توانایی در موفقیت است .
مثل آلمانی : زن و شوهر اگر یکدیگر را بخواهند در کلبۀ خرابه هم زندگی می کنند .
مثل آلمانی : کسیکه در خود آتش ندارد نمی تواند دیگران را گرم کند .
مثل آلمانی : افتادن در گل و لای ننگ نیست، ننگ در این است که در آن جا بمانی.
مثل آلمانی : افتادن در گل و لای ننگ نیست ، ننگ در این است که در همانجا بمانی .
مثل آلمانی : بدون دوستان به سر بردن بدتر از داشتن دشمنان است.
مثل آلمانی : برای مرد گرسنه ساعت هر چند بخواهد باشد هنگام ظهر است.
مثل آلمانی : یک دروغ تبدیل به راست می شود وقتی که انسان باورش کنید.
مثل آلمانی : بهترین توبه، خودداری از گناه است.
مثل آلمانی : اگر می خواهی قوی باشی نقاط ضعف خود را بدان.
مثل آلمانی : بسیاری از افراد در موقعی که برنده می شوند می بازند و بسیاری دیگر وقتی که می بازند، برنده می شوند.
مثل آلمانی : خالی ترین ظرفها، بلندترین صداها را می دهد.
مثل آلمانی : برای مرد گرسنه ساعت هر چند بخواهد باشد هنگام ظهر است.
مثل آلمانی : هر چه قفس تنگ تر باشد، آزادی شیرین تر خواهد بود.
-
انگلیسی: طمع به همه چیز، از دست دادن همه چیز است.
ترکی: پایان جدایی ملاقات مجدد است.
عربی: هیچ کس را وادار به دو کار نکن، جنگیدن و زن گرفتن.
تازی: پرده اشک را با سوالات پاره کن!
انگلیسی: ضربات کوچک درختان بزرگ را از پای در می آورند.
ایتالیایی: معنی همه چیز دانستن هیچ ندانستن است.
تازی: مشورت با کسی کن که تو را به گریه می اندازد نه با کسی که تو را می خنداند.
روسی: برای کسی که شکمش خالی است، هر نوع باری سنگین است.
-
اگر گریه نبود سرزمین وداع آتش می گرفت. (( عربی))
الاغ هفت طریقه شنا بلد ست ولی موقعی که آب را می بیند هر هفت طریقه را از یاد می برد.
(( ارمنی))
اگر نمی توانی پولدار شوی ، همسایه مرد پولدار شو. (( ارمنی))
آبی که پر سر و صداست، ماهی ندارد ((چاوتنک))
اشک ها زبان دارند و معنایش فقط بر کسی که گریسته است روشن است ((عبری))
ارزش پدر پس از مرگش معلوم می شود و ارزش نمک پس از تمام شدن. ((عبری))
اگر در رود خانه به سر می بری باید با تمساح دوست شوی . ((عبری))
آیا بیماریهای شرین و دواهای خوشمزه وجود دارد؟؟ ((عبری))
از دری که دارای چندین کلید است بر حذر باش. ((هندی))
-
اگر می خواهی بدانی شیر چه قیافه ای دارد به گربه نگاه کن. ((هندی))
از قاطر پرسیدند پدرت کیست ؟ گفت : داییم اسب است. ((فارسی))
آدم پول را پیدا مکند نه پول آدم را. ((فارسی))
زنان شلاق شیطانند. ((افغانی<پشتو>))
زن مانند سایه است :اگر به دنبالش روی فرار می کند واگر از او
فرار کنی به دنبال می افتد ((اسپانیولی))
زمان سو هانی است که از آن صدایی بر نمی خیزد(( ایتالیایی ))
-
زمان ، درخت بلوط را به تا بوت تبدیل می کند. ((لتوانی))
امروز همان فردایی است که دیروز اینقدر منتظرش بودی.((فارسی))
اگر به فرمان زنت عمل می کنی نام مردی را از روی خود بردار. ((آذربایجانی))
اگر دروغگو نبود،راستگو شناخته نمی شد. ((آذربایجانی))
آقا میاره نوله، خانم می ریزد تو گاله. ((آذربایجانی))
آخر شوخی به دعوا می کشد. ((آذربایجانی))
اگر دیدی یارت یار نیست ترکش عار نیست. ((آذربایجانی))