زیست شناسی سلول های جنسی کپور
مقدمه
ماهي كپور معمولي از جمله ماهياني است كه پرورش آن قدمتي چند هزار ساله دارد. اگرچه در ابتدا، پرورش اين ماهي وابسته به لاروهاي موجود در رودخانه ها و درياچه ها بود، ولي امروزه در سطح وسيع تكثير مصنوعي آنها در كارگاههاي تكثير انجام مي گيرد. براي افزايش ميزان بازدهي تكثير و بهبود شرايط تكثير مصنوعي اين ماهي، براي انجام كارهاي تحقيقاتي بر روي سلول هاي جنسي ، ذخيره و انجماد گامت ها و انجام برنامه هاي اصلاح نژاد و مولد سازي اين ماهي ، دانستن زيست شناسي سلول هاي جنسي امري ضروريست. در اين مقاله زيست شناسي سلول هاي جنسي كپور معمولي و گونه هاي نزديك به آن به اختصار مرور گرديده است.
1- تخمك
1-1- توليد و كيفيت تخمك
ميزان هماوري كپور معمولي بالا بوده و از 100000 تا 300000 تخم به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن در هر چرخه تخمك زايي متغير مي باشد.قطر و وزن تخمك ها به ترتيب 24/1 – 42/1 ميلي متر و 86/0 -41/1 ميلي گرم گزارش شده است(Kiselev،1980).تحت شرايط كنترل شده ي دمايي (20-24 درجه سانتي گراد) يك كپور ماده مي تواند تا 5 بار در سال تخم ريزي داشته باشد، اما تعداد تخمك هاي ريخته شده در هر چرخه كاهش مي يابد(50 هزار تخم به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن، Horvath، 1986). كيفيت تخمك در طول چرخه ي توليدمثل دستخوش تغيير مي گردد.محتواي كالريك تخمك در ماهيان مولد ماده ايي كه ظرف 44 روز در دماي 19-20 درجه سانتي گراد در ماه اكتبر(آبان) نگهداري شده بودند، 1769 كالري و بقاي 51 درصد گزارش گرديد.حال اينكه محتواي انرژي و بقا تخمك همان ماهيان، كه در دماي 19-20 درجه سانتي گراد تا اواسط فوريه(اسفند) پرورش داده شده بودند،به ترتيب1816 كالري و79 درصد بود(Kamler و Malczewski، 1982). ميانگين محتواي انرژي تخمك ماهيان ماده اي كه در محيط طبيعي بسر برده و در بهار تخم ريزي مي كنند ، 2100 كالري مي باشد (Kamler ، 1976). اپتيمم فاصله ي بين دو تخم ريزي 2000 درجه – روز (حداقل 1600 درجه – روز ) گزارش شده است(Horvath،1978). اين فاصله ي زماني به خاطر تجمع مقدار زيادي مواد انرژي زا در تخمك مي باشد. اندازه ي تخمك و پروتئين يا ميزان انرژي تخمك به عنوان پارامترهاي كيفي تخمك كپور مطرح مي باشد(Staova و همكاران، 1982).
1-2- ريخت شناسي و تركيب تخمك
1- هسته:تخمك ماهي كپور معمولي در مرحله ي متافاز ميوز دو ، بعد از ائولاسيون (تخمك گذاري داخلي) غير فعال شده و بعد از قرار گرفتن در آب شيرين يا محلول نمكي فعال مي شوند. تقسيم ميوز با جدا شدن كروماتيد هاي خواهري در طول مرحله ي انافاز / تلوفاز كامل مي شود(Gikey، 1981).
2- زرده: در طول ائوژنز، تخم ماهي كپور با مقدار زيادي زرده و ليپيد انباشته مي شود. ذرات كوچك زرده در ائوسيت كپور معمولي اساسا در كنار هاي ائوسيت و ذرات درشت بيشتر در ناحيه ي مركز قرار دارند. محدوده ي قطر ذرات 6-24 ميكرون گزارش شده است (szubinska، 1961). تعداد و گسترش قطرات ليپيد متغير بوده و 1-5/1 ميكرون قطر دارند. قطرات ليپيد در تخمك به عنوان يك ذخيره غذايي بكار مي رود و كاربرد هيدروستاتيك دارد.
3- غشاء ويتلين: غشاء ويتلين تخم كپور معمولي 10-2/10 ميكرون ضخامت داشته و ساختار پيچيده ي آن از 4 لايه تشكيل يافته است. در كپور ماهيان چيني غشاء ويتلين 8-11 ميكرون بوده و آنها نيز چهار لايه دارند. بيروني ترين لايه از دو بخش متفاوت از لحاظ پارامتر سيتوشيميايي، تشكيل شده است. دو لايه بيروني از لحاظ پروتئين غني بوده و حاوي فعاليت اسيد فسفاتاز و موكوپلي ساكاريد مي باشد. لايه ي بيروني غشاء لقاح (FE) مسووليت چسبندگي تخم كپور در هنگام تماس با آب شيرين را بر عهده دارد.ضخامت لايه بيروني غشا ويتلين در تخمك كپور معمولي 4/0 ميكرون و لايه بيروني غشاء لقاح در حدود 3/2 ميكرون گزارش شده است(Kudo،1982). ضخامت لايه چسبنده در ماهي كپور 3/4-5/4 ميكرون مي باشد(Makeyeva و Mikodina، 1977).اين لايه در بين كپور ماهيان مختلف متغير بوده و از4/4 تا 10 ميكرون مي باشد. بعد از متورم شدن تخم در آب لايه ي زونارادياتاي غشاء لقاح به 5-6 ميكرون مي رسد. لايه بيروني غشاء بعد از متورم شدن در آب (5/0 -1 ساعت) بصورت لايه ي چسبنده ي هموژن ظاهر مي شود. لايه ي بيروني غشاء لقاح بعد از متورم شدن در آب با يك شبكه ي متراكم فيلامنتي پوشيده مي شود(با قطر 03/0 -07/0 ميكرون).
4- ميكروپيل: كپور ماهيان داراي يك ميكروپيل در ناحيه ي قطب حيواني تخم بوده و قطر كانال ميكروپيل اين ماهيان عريض تر از قطر كانال ميكروپيل آزاد ماهيان مي باشد.در منفذ داخلي ميكروپيل برآمدگي انگشت مانندي از سيتوپلاسم تخم براي اتصال اسپرم به غشاء تخم وجود دارد.
5- ذرات كناري (كورتيكال آلوئل) :ذرات كناري در حدود 2-28 ميكرون قطر داشته و فاقد ريبوزوم مي باشد و در يك يا دو رديف قابل مشاهده است. اين ذرات در زير يا در فاصله ي كمي از لايه ي داخلي غشاء ويتلين قرار دارد و حاوي مواد فيلامنتي مي باشد. محتويات ذرات كناري به داخل فضاي حول زرده اي (پري ويتلين) در زمان لقاح آزاد مي شود. در ذرات كناري ائوسيت هاي رسيده ي كپور معمولي ، ذرات نوع A (يا قطر 4/0 – 2 ميكرون) از لحاظ آنزيمي و سيتوشيميايي از بقيه ي ذرات متمايز است.ذرات نوع B در سيتوپلاسم ناحيه ي كناري ائوسيت بعد از القاء واكنش كورتيكالي ديده مي شود كه توسط دستگاه گلژي ساخته مي شوند.
6- غشاء لقاح:بعد از فعال شدن تخم، غشاء ويتلين دستخوش تغييرات ريخت شناسي قابل ملاحظه اي مي شود. محتواي ارگانل هاي كناري به داخل فضاي حول زرده اي رها شده و چسبندگي غشاء ويتلين كاهش مي يابد. فضاي حول زرده اي در 10-15 دقيقه بعد از قرار گرفتن در آب شيرين و 25 دقيقه در آب شور تا 5 برابر افزيش مي يابد. لايه ي بيروني غشاء لقاح در طول واكنش كورتيكالي بوسيله ي پر شدن لايه ي بيروني غشاء ويتلين با مواد حاصل از ذرات كناري كه به داخل فضاي حول زرده اي آزاد مي شوند، تشكيل مي گردد.
7- خصوصيات شيميايي و بيوشيميايي مايع تخمدان:
7-1- تركيبات يوني و آلي: مايع تخمدان كپور معمولي حاوي 66/0 درصد مواد معدني و 4/88 درصد آب مي باشد. آمينو اسيد موجود در مايع تخمدان (mM25) در كپور معمولي 5 برابر بيشتر از پلاسماي خون است. اطلاعات موجود در ماهي كپور علفخوار نشان مي دهد كه در نسبت سديم به پتاسيم و منيزيم به كلسيم بين مايع تخمدان و تخمك تفاوت وجود دارد. فشار اسمزي مايع تخمدان 306 ميلي اسمول براي كپور معمولي و 218 ميلي اسمول براي كپور نفره اي گزارش شده است. pH مايع تخمدان كپور علفخوار 1/9 و براي كپور معمولي 5/8 مي باشد ( Billardو همكاران، 1986). هيدرولاز و هيدروژناز، گلوكز ، لاكتيك و ديگر اسيدهاي آلي در مايع تخمدان كپور شناسايي شده است (Ginsburg، 1986). 24 ساعت بعد از ائولاسيون ، افزايش معني داري در ميزان گلوكز و پروتئين و كاهش در غلظت آمينو اسيدها ديده شده است( Billardو همكاران، 1986).
8- بيوشيمي تخمك
8-1- يون، ليپيد، كربوهيدرات، پروتئين و تركيب چربي: تخم كپور معمولي حاوي 9/64 -75 درصد آب، 6/17-7/27 درصد پروتئين، 2/2-3/7 درصد ليپيد و 4/1 – 3/2 درصد خاكستر مي باشد. 9/93 ميلي گرم ايزولوسين و لوسين، 1/42 ميلي گرم والين، 3/73 ميلي گرم سرين و اسيد اسپارتيك و 3/63 ميلي گرم ترئونين و اسيد گلوتاميك به ازاء هر گرم تخم كپور معمولي گزارش شده است. گليكوژن به عنوان يك منبع انرژي در تخم كپور معمولي به ميزان 2/0 -3 ميلي گرم به ازاء هر گرم تخم وجود دارد. ميزان گليكوژن به كيفيت غذا بستگي دارد. ليپيد جدا شده از تخم ماهي حاوي مقدار زيادي يد بوده كه نشان دهنده ي درجه ي اشباع نشدگي بالاي اين ليپيدها مي باشد. ليپيد اين ماهيان از كلسترول و مقدار زيادي ليسيتين تشكيل شده است. اسيدهاي چرب موجود در تخم ماهي كپور معمولي حاوي 11 درصد كلسترول و 2/59 درصد ديالئين و ليسيتين مي باشد(Linhart و همكاران، 1995).
بعد از ائولاسيون ، تخمك ها در مرحله ي متافاز ميوز II تا زمان فعال شدن، متوقف مي شوند. تخمك هاي ائولاسيون يافته ماهي كپور معمولي در داخل تخمدان براي مدت كوتاهي كيفيت خود را حفظ مي كنند (50 تا 80 دقيقه (Horvath، 1978) يا 3-4 ساعت (Suzuki، 1980 ) يا 6 ساعت (Macel، 1981).تخمك هاي برداشت شده از داخل بدن ماهي در صورتي كه محلولي به آن اضافه نشود بصورت تصاعدي قابليت لقاح خود را ظرف 4-6 ساعت در دماي 15-20 درجه سانتي گراد از دست مي دهند. بعد از رقيق شدن در آب شيرين يا آب شور دوره ي لقاح تخمك ها خيلي كوتاه تر مي شود.در كپور نقره اي تخمك ها ظرف 30-40 ثانيه در آب شيرين و بعد از 50 -70 ثانيه در محلول نمكي قابليت لقاح خود را از دست مي دهند(Mikodina و Makeyeva، 1980).تخمك هاي كپور معمولي تنها 3 دقيقه پس از قرار گرفتن در آب شيرين قابل لقاح مي باشند چون در اين شرايط ميكروپيل مسدود خواهد شد.اما اگر در محلول mM40 نمك طعام (NaCl) ، mM 20 تريس (Tris)، mM 5 كلريد پتاسيم (KCl) با pH ، 8 قرار گيرند ، قابليت لقاح خود را تا 8 دقيقه حفظ خواند نمود(Saad و Billard، 1987).
2- اسپرم
2-1- توليد و ساختار اسپرم
در ماهي نر سالانه اسپرم زيادي توليد مي شود: 1012× 2/0 -+ 9/1 اسپرماتوزوآ به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن توليد مي شود كه حدود 95 درصد آن از طريق تحريك هورموني قابل استحصال مي باشد(Yaron ، 1995). اين توليد اسپرم بطور منظم، 9 ماه پس از كامل شدن اسپرماتوژنز در ماه اكتبر(آبان)، ادامه مي يابد (Saad و Billard ، 1987). اسپرماتوزوآي ماهي كپور ابتدايي ترين اسپرم در بين ماهيان استخواني عالي مي باشد(Billard، 1986). در طول اسپرماتوژنز ، كه در ماهي كپور خيلي كوتاه است ، تغييرات مورفولوژيكي اسپرماتيد خيلي محدود مي باشد. اسپرم ماهي كپور بطور ناچيز كشيده بوده و شكل بيضي دارد. كروماتين گرانولار بوده و خيلي متراكم نيست (Billard، 1970). همانند ساير ماهيان استخواني، آكروزوم در اسپرم اين ماهيان وجود ندارد. اندازه ي نهايي نوكلئوس 3×3-5/2 ميكرون مي باشد.تاژك (2+9) اسپرماتوزوآ به طول 43 ميكرون بوده (Erneliyanova و Makeeva، 1985) و در ناحيه ي قدامي دم تعداد زيادي وزيكول ديده مي شود. ناحيه ي مياني اسپرم كوچك بوده و با بخش پروكسيمال تاژك محاط مي شود.اين ناحيه داراي ميتوكندري مي باشد.
بعد از كامل شدن اسپرماتوژنز اسپرم براي مدتي در بيضه باقي مي ماند. در مناطق معتدله اسپرماتوژنز در پايان تابستان كامل شده و اسپرم ريزي در بهار سال بعد انجام مي گيرد. همچنين مشخص شده كه تمام اسپرماتوزوآي توليد شده در يك چرخه بطور كامل قبل از چرخه ي اسپرماتوژنيكي جديد ريخته نمي شود.در واقع اسپرم چندين دوره ي توليدي در بيضه ماهي نر يافت شده است(Billard و همكاران، 1993). اين اسپرم ها تا حدودي كيفيت خود را از دست مي دهند، بطوريكه ميزان بالاي اسپرم غير طبيعي در ماهي كپور به اين اسپرم ها نسبت داده مي شود (Druea، 1969). همچنين آلودگي ادراري اسپرم بعد از القاء هورموني در هنگام اسپرم كشي از ماهي نر ، نيز باعث تغيير ساختار و فعال شدن اسپرم مي شود(Perchec و همكاران، 1995).
2-2- تركيب شيميايي اسپرم
اطلاعات محدودي در زمينه ي تركيبات آلي موجود در مني ماهي كپور وجود دارد. برخي از اطلاعات در اين زمينه در جدول 1 آمده است. برخي از مواد انرژي زا از قبيل گلوكز و فروكتوز در پلاسماي مني وجود دارد كه در مقايسه با پستانداران تا 10 برابر كمتر مي باشد(Billard و همكاران، 1995).ميزان پروتئين موجود در پلاسما نيز در سراسر سال متغير مي باشد.
2-2-1- تركيبات يوني پلاسماي مني
يون پتاسيم: براي اولين بار Scheuring (1920) به نقش پتاسيم در غير فعال كردن اسپرم در ماهي قزل آلاي رنگين كمان پي برد(Cosson و همكاران، 1999).
پتاسيم بطور مستقيم باعث غير فعال شدن اسپرماتوزوآ در پلاسماي مني مي شود. رقيق كردن يا برداشتن پتاسيم از پلاسماي مني باعث تحرك اسپرم در ماهي قزل آلا شده است(Cosson و همكاران، 1999).برخلاف آزاد ماهيان ، اسپرم ماهي كپور حساسيت كمتري به يون پتاسيم دارد. حتي اگر غلظت بالاي پتاسيم در پلاسماي مني را مهمترين عامل بازدارنده ي حركت اسپرم در لوله ي اسپرم بر بدانيم، تغيير اسمولاليته بيروني عامل اصلي القاء تحرك اسپرم كپور ماهيان مي باشد.
يون سديم:
فعال سازي تحرك اسپرم كپور ماهيان از طريق قليايي كردن محيط درون سلولي انجام مي گيرد(Alavi و همكاران، 2006). قليايي كردن محيط درون سلولي با سرعت زياد ، احتمالا به خاطر فعال شدن تبادلات Na+/H+ مي باشد. مطالعات اخير نشان مي دهد كه عامل ممانعت كننده ي كانال سديم تاثيري بر تحرك اسپرماتوزوآي كپور ندارد(Krasznai و همكاران، 1995). در يك نمونه اي كه تقريبا تمام اسپرم ها، غير فعال و بدون تحرك بودند، 90 درصد از آنها بعد از 10 دقيقه انكوباسيون در دماي صفر درجه سانتي گراد در mM12 نمك (NaCl) ، قابليت تحرك خود را پيدا كردند(Alavi و همكاران، 2006). البته، غلظت بالاي نمك نامناسب بوده و افزايش مدت انكوباسيون موجب افزايش درصد تحرك اسپرماتوزوآ نمي شود.
2-2-2- فشار اسمزي
محيط هيپوتونيك سبب تحرك اسپرماتوزوآي ماهيان آب شيرين از جمله كپور معمولي و ماهي طلايي مي شود (Morisawa و Suzuki ، 1980). البته نمونه هايي نيز از گونه هاي آب شيرين را مي توان نام برد كه در محيط ايزوتونيك نيز قابليت تحرك داشته باشند. قرار گرفتن اسپرماتوزوآ ماهي كپور در محيط هيپوتونيك مهم ترين عامل القاء تحرك آنها مي باشد. تحرك اسپرم كپور بطور كامل در محيطي با فشار اسمزي زير 150-200 ميلي اسمول در كيلوگرم القاء مي گردد. فشار اسمزي پلاسماي مني كپور معمولي از 254 تا 346 ميلي اسمول در كيلوگرم گزارش شده است(Alavi و همكاران، 2006). از اين رو مي توان بيان نمود كه تغيير در اسمولاليته ي محيط بيروني عامل اصلي القاء تحرك در اسپرماتوزواي كپور مي باشد. بر خلاف آزاد ماهيان كه عامل اصلي تحرك آنها تغيير در غلظت يون پتاسيم مي باشد.
3- لقاح
3-1- مخروط لقاح: دخول اسپرم به داخل تخم كپور معمولي با تشكيل مخروط لقاح در مكان ورود اسپرم همراه است. در اين مرحله واكنش كورتيكالي القاء نمي شود. سر اسپرم با غشاء بصورت يك برآمدگي توپي شكل كوچك تركيب مي شود. در 30 ثانيه ي اول بعد از اينكه تخم هاي لقاح يافته به داخل آب ريخته مي شوند، مخروط لقاح اوليه به طول 5-10 ميكرون و ضخامت 3-4 ميكرون در محل ورود اسپرم شكل مي يابد. بعد از 40 ثانيه اين مخروط لقاح اوليه رشد يافته و طولي به ميزان 10-21 ميكرون پيدا مي كند .در اين هنگام نوك طويلِ توپي شكلِ مخروط به كانال ميكروپيل مي رسد. در مرحله 60 ثانيه مخروط لقاح كوتاه تر مي شود. در اين زمان كه مخروط لقاح كوتاه تر مي شود، يك برآمدگي سيتوپلاسمي در زير و اطراف مخروط لقاح ظاهر مي شود. در مرحله ي 105 ثانيه، مخروط لقاح اوليه كه در اين زمان بطور قابل ملاحظه ايي كوتاه شده است، روي نوك اين برآمدگي قرار مي گيرد. از اين مرحله به بعد، به اين برآمدگي مخروط لقاح ثانويه مي گويند. در مرحله ي 120 ثانيه ، مخروط لقاح ثانويه مرتفع تر مي شود اما دُم اسپرم و مخروط ابتدايي هنوز بر روي نوك اين برآمدگي ديده مي شود. در مرحله 5/2 دقيقه، مخروط ثانويه در بسياري از تخم ها بصورت برآمدگي سيتوپلاسمي منقبض شده قابل مشاهده است. در مرحله 3 دقيقه، مخروط ثانويه بصورت يك برآمدگي سيتوپلاسمي كوچك ديده مي شود كه اثري از دُم در آن ديده نمي شود. در واقع در اين زمان اسپرم به داخل تخم نفوذ پيدا كرده است(Kudo ، 1985).
3-2- واكنش كورتيكالي: واكنش كورتيكالي در تخم ماهيها بوسيله ي قرار دادن تخم هاي لقاح يافته در داخل آب شيرين القاء مي شود. اين واكنش بوسيله ي اندازه گيري ضخامت فضاي حول زرده اي در ماهي كپور معمولي قابل سنجش است. فضاي حول زرده اي از صفر تا 5/0 ميلي متر در 12 دقيقه بعد از قرار گرفتن در آب شيرين و بعد از 18 دقيقه در آب شور (150 ميلي اسمول به كيلوگرم) افزايش مي يابد. واكنش كورتيكالي در تخم هاي لقاح يافته ي كپور ، در 30 ثانيه ي اول، در آب با دماي 20-22 درجه ، در ناحيه ي اطراف ميكروپيل 7/87 درصد پيش روي دارد. 60 ثانيه بعد از قرار گرفتن در آب واكنش كورتيكالي تمام سطح تخم هاي لقاح يافته از قطب حيواني تا قطب گياهي را در بر مي گيرد. بعد از اين، 3-4 دقيقه ضروريست تا تمام ذرات كناري در ناحيه ي سيتوپلاسم كناري كاملا تخليه شوند.
3-3- جلوگيري از پلي اسپرمي شدن تخم: جلوگيري از پلي اسپرمي شدن تخم ماهيان از چند طريق حاصل مي شود:
1- محدوديت ورود اسپرم به تخم از طريق انتهاي باريك ميكروپيل ؛ بطوريكه تنها يك اسپرماتوزوآ قادر به ورود به داخل تخم مي باشد.
2- وجود ساختار ويژه در محل ورود اسپرم روي سطح تخم در زير ميكروپيل؛
3- تشكيل مخروط اوليه كه اجازه ورود اسپرم اضافي به داخل تخم نمي دهد و آنها را از ميكروپيل خارج مي كند.
4- ظهور همزمان و تصاعدي فضاي حول زرده اي (Kudo، 1991).
البته در ماهي كپور معمولي منفذ داخلي ميكروپيل براي ورود دو اسپرم در يك زمان فضا دارد. اين منفذ بطور ميانگين 5 ميكرون مي باشد. سر اسپرم كپور 4/2 ميكرون مي باشد(Kiselev، 1980).
سيد مرتضي ابراهيم زاده
دانش آموخته ي دانشگاه تربيت مدرس-مقطع كارشناسي ارشد
تصاویر اولین جشنواره و نمایشگاه و ماهیان زینتی استان تهران
اولین جشنواره و نمایشگاه و ماهیان زینتی استان تهران :
اولین جشنواره ماهیان زینتی استان تهران با همت جهاد سازندگی استان تهران و گروهی از تولید کنندگان، توزیع کنندگان و شرکتهای تعاونی تولیدی و توزیعی استان تهران از تاریخ ٢٣ الی ٢٦ تیر در محل پردیس سینمایی پارک ملت برگزار گردید که مورد استقبال شهروندان قرار گرفت و با عنایت به استقبال بیش از حد بازدید کنندگان به مدت ٣ روز تا تاریخ ٢٩ تیرماه تمدید گردید این نمایشگاه در زمینه توانمندی های تولیدی ماهیان زینتی استان تهران و نمایش تجهیزات و امکانات نگهداری ماهیان آبهای شور و شیرین برگزار گردید.
لینک تصاویر :
کد:
http://persianfish.com/index.php?option=com_content&task=view&id=107&Itemid=171
نگاهی به وضعیت پرورش آرتیمیا در استخرهای خاکی در ویتنام
نگاهی به وضعیت پرورش آرتیمیا در استخرهای خاکی در ویتنام
جغرافیای ویتنام
این کشور در جنوب شرقی آسیا قرار گرفته است و از قسمت شرقی و جنوبی توسط خلیج تونکین و دریای چین و خلیج تایلند احاطه شده و از بخش غربی با کشورهای لائوس و کمبوج همسایه است .
موقعیت جغرافیایی آن بین 16 درجه طول شمالی و 106 درجه عرض شرقی قرار دارد . وسعت کشور حدود 329560 کیلومتر مربع است و که 325360 کیلومتر مربع آن خشکی و 4200 کیلومتر مربع از آن وسعت آبی می باشند . این کشور حدود 34444 کیلومتر مرز ساحلی ( به جز جزایر) دارد . با توجه به کشیدگی طولی این کشور از شمال به جنوب ، آب و هوای جنوب ، استوایی است و در شمال دوره مانسونی داغ شامل فصل بارانی گرم ( از اواخر اردیبهشت تا اواخر شهریور ) وفصل خشک ( اواخر مهر تا اواخر اسفند ) می باشد . این کشور با بیش از 40 سازمان بین المللی مشارکت و همکاری متقابل دارد .
ایستگاه وین چائو و کشت و پرورش آرتمیا :
این ایستگاه 150 کیلومتری جنوب شرقی شهرکان تو در کنار دریای چین جنوبی واقع شده است که تمام فعالیت های آبزی پروری آرتمیا ، میگو خرجنگ گرد را در منطقه دلتای مکونگ نظارت و راهبری می کند
وسعت آن حدود 15 هکتار است که حدود 10 هکتار آن برای پرورش آرتمیا مورد استفاده است دو استخر یک هکتاری از این مجموعه به عنوان استخرهای تبخیری هستند و آب ورودی از طریق کانال آبرسانی که آب دریای جنوبی چین را که در اوایل دسامبر یعنی فصل شروع فعالیت تکثیر و پرورش آرتمیا با شوری 28 گرم در لیتر منتقل می کنند را به شوری حدود 75 تا 80 گرم در لیتر می رسانند تا برای استخرهای آرتمیا مناسب گردد . در زمان شوری 40 تا 50 گرم در لیتر بخشی از آب وارد استخر های سبز می شوند تا با کود دهی مناسب زمینه مناسب برای شکوفایی جلبکی فراهم گردد . هر استخر نیم هکتاری سبز با عمق 100 ـ 60 سانتی متر قادر است چهار استخر آرتمیا با عمق 20 تا 30 سانتی متری را تغذیه کند ( در پاسخ به این سوال که چرا عمق استخرهای آرتمیا 20 تا 30 سانتی متر در نظر گرفته شده و نه بیشتر ، پاسخ داده شد بدلیل نفوذ زیاد آب از خاک کف و عدم سرمایه گذاری سنگین در بخش کوبش کف استخر عمق استخرها کم در نظر گرفته می شود تا اولا فشار حجم آب کمتر باشد و در نتیجه نفوذ آب بداخل بافت خاک کمتر و همچنین درمواقع بحرانی براحتی بتوان کل آب استخر را در کمترین زمان تخلیه و در کمترین زمان آبگیری نمود گرچه که این عمق باعث افزایش احتمال حضور جلبک های رشته ای می گردد و نیاز به شخم زدن را دو چندان برابر می کند .
کود مورد استفاده هم از نوع کودهای معدنی (شیمیایی ) است و هم کودهای آلی .
حدود 200 کیلوگرم کود مرغی در هر هفته برای نیم هکتار استخر سبز و همچنین 20 کلیو گرم کود شیمیایی شامل اوره ( 46 درصد نیتروژن ) فسفات (35 تا 40 درصد ) و دی آپی (18 درصد نیتروژن ، 46 درصد فسفر و پتاسیم با مقدار مناسب استفاده می شود نسبت مورد استفاده اوره به دی آپی یا اوره به فسفات، 3 به 1 است ( به عنوان مثال برای یک مزرعه 100 متر مربع 3 کیلو اوره و 1 کیلو دی آپی استفاده می شود ) . در مورد استخرهای جلبکی می بایست مدیریت به نحوی اعمال گردد تا همواره سی شی دیسک عدد 15 تا 20 سانتیمتر را نشان دهد . البته لازم است بطور روزانه از استخرهای جلبکی نمونه برداری شود و زیر میکروسکوپ به شناسایی جمعیت غالب گونه های جلبکی پرداخته گردد . در برخی موارد با مشاهده جلبک های رشته ای با تراکم زیاد در استخرهای جلبکی لازم است کل آب استخر قبل از ورود به استخرهای آرتمیا تخلیه گردد و پس از شخم زدن مجدد و آبگیری ، از جلبک کیتو سروسی که بصورت انفرادی در استخرهای مخصوص کشت شده است تزریق جلبکی بداخل استخر سبز انجام گیرد تا حداکثر جمعیت غالب جلبکی کیتوسروس باشد . علاوه بر کود دهی داخل استخرهای جلبکی از یک یا دو گونی 25ـ30 کیلو گرمی کود مرغی بصورت مستقیم در استخرهای آرتمیا نیز استفاده می شود ولی نکته بسیار مهم این که عمل شخم زدن بسیار مهم است و از تجمع مواد آلی در کف استخر و عدم دسترسی آرتمیا بدانها جلوگیری کرده ضمن اینکه از تجمع جلبک های رشته ای نیز جلوگیری می کند.
بهرحال بهترین شفافیت برای استخرهای آرتمیا 25 تا 30 سانتیمتر سی شی دیسک است . چنانچه تراکم القایی ناپلی آرتمیا در ابتدا 60 عدد در لیتر باشد و کلیه امور مدیریتی صحیح اعمال گردد حدود 5/2 کیلوگرم سیست تر از هر هکتار استخر آرتمیا درهر روز بدست خواهد آمدو لذا با توجه به فصل خشک حدود 6 ماه بالغ بر 1200 کیلوگرم سیست تر از هر هکتار استخر آرتمیا در سال بدست خواهد آمد . جمع آوری سیست ها دوبار در روز انجام می گیرد . این عمل با کشیدن ساچوک های کوچک در پشت موج شکن هایی که از برگ درختان نارگیل و با ارتفاع معین در انتهای وجه منتهی وزش باد استخر انجام می شود سپس شستشوی موقت با کمک دو تور در هم فرو رفته یکی با مش 1 میلی متر برای گرفتن زوائد و آشغال های آب و بیوماس آرتمیا و تور زیرین با مش 150 میکرون برای جمع آوری سیست ( نکته قابل توجه اینکه اربیوماس مرده آرتمیایا بیوماسیی که در طی شستشوی موقت حاصل از جمع آوری سیست برای پرورش ماهیان تیلاپیا استفاده می شود تا در موقع مقتضی از این ماهی برای پرورش خرچنگ گرد استفاده گردد . همچنین مردم بومی از این ماهی استفاده غذایی می کنند . )
سیست های جمع آوری شده در طی چند روز از کل مزارع اطراف به ایستگاه وین چائو آورده می شود . نکته قابل توجه اینکه ایستگاه وین چائو سیست تولیدی مزارع مردمی را به قیمت هر کیلو سیست تر 25 دلار خریداری می نماید و همچنین کلیه عملیات تفریخ ، تزریق و آموزش های لازم را در ازای اخذ مبالغ تعیین شده از طرف دانشکده مربوطه از مزرعه داران انجام می دهد . البته در زمانیکه دمای هوا حدود 29 درجه سانتیگراد است مقدار سیست گذاری آرتمیای بالغ کم است و با افزایش دما حدود 35 تا 40 درجه سانتیگراد افزایش سیست گذاری مشاهده می شود. این نکته نیز بستگی به نوع سویه مورد مطالعه دارد و در مورد سویه های مختلف عدد مناسب برای بیشترین سیست گذاری متفاوت است . نکته مهم در این بخش استفاده منحصر به فرد از کود مرغی است . اصولا در ویتنام سالن های پرورش مرغ بسیاری وجود دارند که تامین کننده کود مرغی لازم برای صنعت بیش از هزار هکتاری پرورش آرتمیا در جنوب ویتنام است . بنظر می رسد استفاده از کودهای حیوانی همچون کود گاوی و غیره یا بره زدن تعادل نسبت فسفات به نیترات باعث کاهش تولید سیست آرتمیا می شود . با تغییرات نامناسب در استخرها همچون تغییر رنگ آب ( متمایل به قرمز ) و یا مشاهده تعداد زیادی بالغین ماده که تخم خود را رها کرده اند لازم است استخرهای جدید آماده گردند و حدود 50 درصد از بالغین از استخر اول تخلیه و به استخر جدید منتقل گردد و با ایجاد شرایط مناسب تغذیه زمینه ایجاد تراکم مناسب نسبت به تغذیه در دسترس و نتیجتا تولید سیست بیشتر فراهم گردد . و همانطوریکه قبلا گفته شد با مشاهده تلفات زیاد آرتمیا و یا مشاهده جلبک های رشته ای در سطح و کف استخر ( رنگ کیتو سروس در تراکم انبوه به قهوه ای می گراید ولی آزمایش هر روزه از چگونگی وضعیت جلبکی بسیار مهم است زیرا با وجود روتیفر و با اوسیلاتوریا نیز رنگ آب به قهوه ای می گراید و این موضوع ممکن است باعث گمراه شدن مزرعه دار گردد ) . می بایست عملیات تخلیه آب از استخر انجام گیرد و با تخلیه لجن های کناری و فرصت کافی برای خشک شدن کف استخر مجددا نسبت به آب گیری و ایجاد شرایط و القا ناپلیوس آرتمیا اقدام نمود . لازم به ذکر است بهترین زمان برای تزریق ناپلی آرتمیا نیمه های شب و یا سحر می باشد .
در ویتنام بدلیل کوچ وسیع نیروهای کارگری ارزان قیمت از کامبوج به ویتنام ( بدلیل شرایط بسیار سخت زندگی در کامبوج و جنگ و غیره ) با حداقل دستمزد نیروی کارگری مناسب همیشه یافت می شود و شاید یکی از دلایل موفقیت آنها در تولید سیست با کمترین هزینه همین موضوع باشد گرچه مولفه های دیگری نیز به عنوان شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب در تولید بهینه این محصول شیلاتی در آن کشور نیز مهم می باشند .
از این مولفه ها می توان به میزان قابل توجه آب قابل دسترس اشاره نمود . اصولا ویتنام بدلیل وجود رودخانه های بسیار زیاد و طول ساحل بسیار و همچنین جنس خاک مناسب از پتانسیل های ذاتی خوبی برخوردار است ولی کوشش و تلاش بیش از حد ، توقع سطح پایین مردم از بهره مندی زندگی ، قناعت و سطح زندگی پایین نیز از عوامل مهم موفقیت آنها می باشد که نمی توان از آنها چشم پوشی نمود .
براساس گفته افراد مطلع خانواده هایی که از چند سال پیش به این حرفه روی آورده اند ، درآمد ماهانه خود را از 50 الی 60 دلار آمریکا به 500 الی 600 دلار در ماه افزایش داده اند و با این روند از آینده اقتصادی خوبی برخوردار خواهند بود . البته امروزه تمایل به کشت میگوی ببری بسیاربیشتر شده است و مزرعه داران آرتمیا تمایل به تغییر کاربری زمین های خود دارند ولی در برخی مواقع عدم وجود شرایط مناسب برای کشت میگو به آنها این اجازه را نمی دهد .
یکی از مهمترین فعالیت این ایستگاه در طی 8 سال گذشته ، ترویج خانگی تکثیر و پرورش آرتمیا بوده است . امروزه شاهد هستیم که هر کشاورز در کنار زمین یک الی دو هکتاری خود ، ضمن احداث مسکن خود بخشی از زمین را به کشت و زرع اختصاص داده است، بخشی را به کشت آرتمیا و استحصال سیست آن اختصاص داده و برخی مواقع شاهدیم که در داخل خانه خود تانک های 5 متر مکعبی برای تغذیه و پرورش لارو میگوی ببری تا مرحله پست لارو 12 را فراهم آورده است که محصول نهایی یا فروخته می شود یا در مزرعه میگوی خود کشاورز کاربرد دارد .
اتاق عمل آوری سیست آرتمیا :
سیست های جمع آوری شده توسط مزرعه دارها و همچنین سیست های جمع آوری شده در ایستگاه های وابسته به دانشگاه ، پس از آب گیری نسبی به صورت هفتگی به این اتاق آورده شده ، پس از خالص سازی با آب شیرین برای جداسازی پوسته های خالی از سیست های مرغوب ( حداکثر 10 الی 15 دقیقه ) و آبگیری مجدد توسط سانتریفوز ، با دستگاه خشک کن با هوای گرم که با سیستم فشار هوای گرم قابل کنترل (دما و فشار) خشک می گردد تا رطوبت آن به 5 درصد تقلیل یابد . دمای تنظیمی برای خشک شدن مناسب 45 درجه سانتیگراد و فشار هوا 60 اتمسفر می باشد .
لازم به ذکر است سیست های سویه های مختلف دارای درجات متفاوت تنظیمی دمایی و فشار می باشند که بر حسب ضخامت پوسته کیتینی و اندازه می بایست مورد آزمایش قرار گیرند تا نقطه مناسب اختصاصی آنها بدست آید . سیست های خشک شده در دستگاه لرزان ( شیکرهای بزرگ ) که سطح داخلی آن از تورهای فلزی ضد زنگ با مش 150 میکرون پوشیده شده است قرار داده می شود تا آخرین ناخالصی های آن جدا گردد در نهایت در اتاق بسته بندی ، بصورت قوطی های نیم پوندی یا بسته بندی های پلاستیکی10 کیلوگرمی در دمای 15 تا 17 درجه سانتیگراد تا زمان فروش نگهداری می گردد . (دمای نگهداری سیست های مختلف ، متفاوت است بطوریکه در مورد سیست آرتمیای دریاچه منفی 4 تا 4 درجه سانتیگراد بهترین پاسخ را داده است .
سالن تفریخ و غنی سازی آرتمیا :
در این سالن که تعداد زیادی زوک های 20 لیتری قراردارد . شرایط تفریخ سیست آرتمیا و غنی سازی آن توسط ویتامین ها ، اسیدهای چرب غیر اشباع و آنتی بیوتیک ها و غیره فراهم گردیده است . همچنین در مقیاس آزمایشگاهی زوک های کوچکی وجود دارد که هر هفته از نمونه های موجود در انبار نمونه برداری شده تا مورد ارزیابی تعیین درصد تفریخ و درصد تفریخ موثره قرار گیرند. سیست آرتمیا در طی 24 ساعت با ایجاد شرایط انکوباسیون ( شروی 30 گرم در لیتر ، دمای آب 28 درجه سانتیگراد و نوردهی مناسب و هوادهی از زیر زوک بطوریکه از تجمع سیست در ته زوک جلوگیری کند ) انجام می گیرد . ناپلیوس یا مرحله یک لاروی ، 24 ساعت پس از تفریخ از ذخیره زرده ای کیسه زرده خود استفاده می کند و چنانچه غنی سازی مد نظر باشد پس از 24 ساعت از تفریخ بلافاصله پس از غنی سازی ازلارو آرتمیا به عنوان غذا در صنایع مختلف آبزی پروری استفاده می نمایند .
نویسنده : مهندس محمود حافظیه
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات شیلات ایران
تصاویر مرتبط :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ماهيان زينتی درياچه ملاوی
ماهيان زينتی درياچه ملاوی:
ماهیان زینتی سیچلاید دریاچه ملاوی زیبا پرتوان با قابلیت تكثیر راحت و بسیار ارزان در محیط های مناسب هستند. آنها متعلق به دوگروه متمایز به نامهای Mbuna و non- Mbuna می باشند. ماهیان non- Mbuna در مناطق سنگی این دریاچه و گروه Mbuna در سطوح گرم آبهای دریاچه یافت می شوند. در هر گروه تعداد زیادی گونه وجود دارد اما بعضی از آنها دارای خصوصیات مشتركی هستند كه مورد توجه علاقمندان است. گروه Mbuna از نظر اندازه كوچك رنگی گوشتخوار فعال و با رفتار تهاجمی هستند. اما گروه non- Mbuna كمی تهاجمی از نظر اندازه بزرگ و همه چیز خوار هستند. گونه های متعلق به گروه Mbuna شامل: Labidochromis Melanochromis Cynotilapia و Pseudotropheus و گونه های متعلق به گروه non- Mbuna عبارتند از: Aulonocara Cyrtocara Nimbochromis Protomelas Copadichromis Lethrinops و غیره. بارزترین ویژگی ماهیان سیچلاید ملاوی رنگ آنها است. بیشتر گونه ها دارای رنگ آمیزی چشمگیری هستند. نرها دارای رنگ روشن تر از ماده ها هستند. در محیط طبیعی آنها دریاچه ملاوی pH آب بین 8 / 7 و 3 / 8 و درجه حرارت 0C3026 است. گروه non- Mbuna به كاهش اكسیژن حساس بوده و به همین دلیل در سطوح بالای آب دریاچه برای اكسیژن گیری مناسب زندگی می كنند. میزان اكسیژن محلول بایستی در حدود ppm6 یا بیشتر باشد.
در رابطه با غذادهی سیچلاید ملاوی بهتر است عادات غذایی آنها را در نظر گرفت. پلت های با كیفیت خوب یا غذاهای پولكی در دراز مدت و با تو بی فكس یا كرمهای خونی حداقل یك بار در هفته استفاده می شود. بطور معمول یك غذای پولكی كم پروتئین استاندارد ( با پروتئین 38 33%) برای همه گونه ها استفاده می شود. همینطور از یك بوسترنظیر Spirulina (نوعی جلبك) گهگاهی می توان استفاده كرد. اگر شرایط آب مناسب باشد كیفیت خوب غذا و فیلتراسیون مناسب آب آنها را در شرایط اسارت تكثیر می كنند. این ماهیان تكثیر كنندگان دهانی هستند. ماده ها تخم ها را بر روی خمره یا ماسه می گذارند تا عمل لقاح توسط نرها انجام شود. بعد از لقاح تخم ها درون دهان ماهی ماده نگهداری می شوند تا عمل تفریخ (hatch ) انجام شود. زمانیكه نوازد ماهیان كیسه زرده خود را جذب كردند كه حدود 18 روز طول می كشد ماده ها آنها را بسته به نوع گونه و دمای آب رها می كنند. در طول این مدت ماده ها یا بسیار كم و یا اصلا آب نمی خورند.
ماده ها از بچه ماهیان برای چند روز مراقبت می كنند. بچه ماهیان با غذاهای مقوی تغذیه می شوند. همچنین از بچه میگوی تازه تفریخ شده می توان برای غذا دهی استفاده كرد. دما در این مرحله بایستی C5/28 باشد و هوا دهی ملایم انجام گیرد. گونه Labidochromis كه از پرطرفدارترین ماهیان سیچلاید در بین علاقمندان است كه از بین آنها L. caeruleus (سیچلاید زرد لیمویی) با داشتن رنگ زرد روشن با خطوط سیاه در باله پشتی زیباترین است. در مقایسه با سایر Mbuna این گونه خیلی مهاجم نیست و هر دو ماهی نر و ماده جذاب هستند. نگهداری این گونه آسان است و در شرایط اسارت تكثیر می شوند. این ماهی آبهای قلیایی سخت با درجه حرارت بین 24 تا 0C5/27 را ترجیح می دهد و تغییرات جزیی دما را تحمل می كند. آنها همه چیز خوار بوده و از حشرات حلزون‌ها و صدف‌ها تغذیه می كنند. در شرایط آكواریومی غذاهای پولكی با كیفیت مناسب پلت های مخصوص ماهیان سیچلاید و غذاهای منجمد مورد استفاده قرار می گیرند.
Melanochromis معروف به سیچلاید طلایی ملاوی در بین علاقمندان هنوز هم با داشتن رنگ طلایی و خطوط سیاه بر روی بدن ماهی پرطرفداری است. آنها می توانند تهاجمی شوند و بایستی با سایر گونه های بزرگ تر Mbuna نگهداری شوند. در هر حال توصیه می شود از نگهداری بیش ا زیك نر یا نرهای مشابه از سایر گونه های Melanochromis جلوگیری شود. آب با شرایط دمای بین C23 تا 28 و قلیایی سخت و pH بین 6 /8 - 6 /7 مناسب است. آنها از جلبكها و سایر غذاهای آكواریومی تغذیه می كنند. رنگ آمیزی در جوانترها یك جور است اما در نرهای بالغ رنگهای سیاه بیشتر دیده می شود. آنها براحتی تكثیر می شوند و حداكثر طول آنها به 10 تا 13 سانتیمتر می رسد.
گونه Cynotilapia در تجارت به عنوان afra یا Mbena black afra معروف است. رنگ طبیعی نرها رنگ آبی روشن به همراه خطوط آبی تیره بر روی بدن است در حالیكه رنگ ماده ها خاكستری بژ است. آنها نبایستی با سایر گونه های Mbuna ماهیانی كه رنگ آمیزی نرها یا ماده ها شبیه هم هستند نگهداری شوند. اگر سایر ماهیان متهاجم در آكواریوم قرار گیرند رنگشان را از دست می دهند و به رنگ آبی خاكستری بدون خطوط در می آیند. نرها سلطه جو و خشن هستند. ظاهر یا شمایل نرها در بین جمعیتهای گوناگون فرق می كند. نرها تا اندازه حدود cm11 رشد می كنند. در حالیكه ماده ها كوچكتر هستند. آنها اگر شرایط آب مناسب باشد در شرایط اسارت تكثیر می شوند.
گونه Protomelas fenestratus در بین علاقمندان به لب كلفت thick lip معروف است و دارای خاصیتی است كه از پهلو شكل فشرده ای دارد. در ماهیان بزرگتر هر دو ماهی نر و ماده بطور خاصی دارای لبهای بزرگ گوشتالو هستند. نرها غالبا رنگی بوده و چانه های آنها رنگ آبی متمایل به سبز و رنگ شكم زرد است.
منبع : مجله Infofish International شماره نوامبر-دسامبر 2004
نویسنده: الهام كریمی – كارشناس پرورش ماهی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تربیت ماهیان آکواریومی برای اجرای نمایش
تربیت ماهیان آکواریومی برای اجرای نمایش :
در سال 2004 پسر آقای دکتر Kyle , Dean Pomerlean در نمایشگاه مدرسه اش دوماهی قرمز برنده شد.
دکتر Dean و پسرش به عنوان تفریح شروع به آموزش ماهی کردند تا نشان دهند که در مغز کوچک ماهی قابلتهای بیش از آنچه مردم فکر میکنند وجود دارد آنها از روش تشویق به وسیله غذا بعد از انجام نمایش که برای تربیت حیواناتی مانند سگ ، شیر ، دلفین و ... استفاده میگردد استفاده کردند.
آنها ابتدا لوازمی را ساختند تا آموزش به ماهی ممکن باشد. وقت و زمان بسیاری را برای آزمون و خطا صرف کردند تا بتوانند این روش را توسعه دهند. روش آنها نتنها برای آموزش ماهیها شدنی و ممکن بود بلکه برای صاحبان آنها نیز بسیار سریع و جالب بود.
بعد از بدست آوردن نتیجه آنها تصمیم گرفتند وب سایتی را راه اندازی نمایند و به مردم نشان دهند که ماهی آنها چه کارهایی را یاد گرفته است. هیچ کس تا بحال ندیده بود که ماهی آکواریومی آموزش ببیند. مردم از آنها سؤال می‌کردند که چگونه می‌توانند به ماهی خود آموزش دهند.
بنابر این دکتر Dean و پسرش یک کتاب راهنما نوشتند و تجهیزات آموزشی را بصورت دست ساز می ساختند و در اختیار متقاضیان قرار می‌دادند و به مرور زمان به این نتیجه رسیدند که درست کردن وسایل آموزشی به وسیله دست زمان گیر و دشوار است بعلاوه کیفیت آنها ایده‌ال نیست.
سپس آنها به توسعه این روش ، ساخت ابزار جدید و دستور کاملتر پرداختند که حاصل آن یک بسته آموزشی شامل یک کتابچه آموزشی، DVD سرگرم کننده آموزشی و وسایل مورد نیاز برای آموزش مثل میله غذادهی ، زمین اجرای نمایش ، حلقه‌ها و میله‌های نمایش و ... می‌باشد را ساختند.
ماهی شما بعد از آموزش دیدن با این بسته میتواند فوتبال ، راگبی و بسکتبال بازی کند ، از حلقه رد شود، یک حلقه را به سطح آب بیاورد ، از داخل تونل به صورت عمودی و افقی رد شود و ...
این محصول از ماه فبریه 2008 قابل دسترسی در فروشگاه‌های سراسر امریکا شد.
یکی از ماهیان دکتر Dean به نام آلبرت انیشتین که یک گلدفیش کالیکوی باله بلند است با این بسته ، آموزش داده شد و توانست در سن سه سالگی بعد از گذشت چهار هفته آموزش حرکات نمایشی را انجام دهد و وارد کتاب رکورد‌های گینس شود.
دکتر Dean Pomerlean مقالاتی را در زمینه آموزش به ماهیان در مجله‌های Discover Magazine و National Geographic Kids چاپ نموده اند و همچنین خبر گزاری abc News در خبری با عنوان " ماهی خود را به مدرسه بفرستید " با ایشان مصاحبه نمود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معرفی گیاه Cryptocoryne crispatula
خانواده : Araceae
گونه : Cryptocoryne crispatula
Var. balansae
قاره : آسیا
منطقه : جنوب شرقی آسیا ، تایلند
رشد : معمولی
ارتفاع ( cm) : از 20 تا 60
پهنا ( cm) : از 15 تا 20
تحمل سختی : سبک ـ خیلی سنگین
تحمل اسیدیته آب (pH) : از 5 تا 9
دمای آب ( C) : از 20 تا 28
نیازهای نوری : کم ـ خیلی زیاد
نگهداری : آسان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی در پرورش ماهیان دریایی
در یک مفهوم کلی ، کیفیت آب ، بوسیله متغیرهای فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی که برای هر استفاده خاص روی مطلوبیت آب اثری می گذارند ، تعیین می شود .
در پرورش ماهی ، کیفیت آب به این صورت تعریف شده است :
مطلوبیت آب برای بقا و رشد ماهی و معمولاً این مطلوبیت تحت تاثیر چند متغیر است ( 6 ) . حال تامین کیفیت و کمیت مناسب آب یکی از الزامات اولیه برای انتخاب مکان و برای مدیریت تولید آبزی پروری می باشد ( 7 ) . برای کمک به پرورش دهنده ماهی و آگاهی او از ویژگیهای کیفی آب مورد پرورش ماهی هدفهای زیر در این پروژه دنبال می شود :
1- تعادل ماهی در آب
2- منابع تامین آب
3 – مقدار آب
4 – فاکتورهای فیزیکی آب
5 – فاکتورهای شیمیایی آب
بعلت اینکه ماهی بطور کامل وابسته به سطوح بالائی آب برای تنفس ، تغذیه ، رشد ، دفع مواد زائد ، نگهداری تعادل نمک موجود در بدن ، و تولید مثل می باشد پس دانستن ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آب در موفقیت آبزی پروری نقشی بسیار حیاتی دارد . برای رسیدن به میزان رشد مطلوب ، آب ، موفقیت یا شکست یک پروژه آبزی پروری را تعیین می کند
آشنايي با ماهي زينتي بادكنكي-
ماهي puffer ( بادكنكي) از اعضاي خانواده Tetraodontidae است كه بطور گسترده و در هر گونه شرايط آبي در جهان يافت مي شود. ماهيان بادكنكي از نظر شكل ظاهري از ساير گونه هاي زينتي متفاوت هستند. ماهيان بادكنكي نام خود را به دليل داشتن قدرت دفاعي در برابر تهديدات شكارچي از طريق متورم شدن بدنشان, گرفته اند. آنها با عنوان ماهي بالوني يا بادي نيز شناخته شده اند. به دليل توانايي آنها به باد كردن بدنشان, همانند توپ گلف با بدني بزرگ و بدون مقياس و طرح خاصي در داخل حوضچه هايشان شناور مي شوند و اغلب روي سطح بدنشان خارهايي است كه تا ماهي باد نشود قابل مشاهده نيستند.
بر خلاف ساير ماهي ها، بادكنكي هاباله هاي لگني ندارند و بجاي استفاده از باله هاي دمي كه يك اندام اصلي براي شنا است، آنها از باله هاي سينه اي شفاف به همراه باله هاي پشتي و مخرجي كمك مي گيرد. چشمان ماهيان بادكنكي قادر به حركت به طور مستقل از يكديگر بوده كه ديد دو چشمي را مقدور مي سازد.
ماهيان بادكنكي طول عمر بالايي حتي در شرايط اسارات دارند و نگهداري آنها نسبتاً آسان است. آنها به راحتي مي توانند خودشان را با نوسانات شرايط آب وفق بدهند ( در طول مدت زمانيكه شرايط آب تغيير مي يابد) تعداد كمي از واريته هاي بادكنكي ها براي تكثير به آب شيرين مهاجرت مي كنند اگر چه از اصل دريايي هستند. اين ماهيان با وجود گوشتخوار بودن به غذاي آماده نيز به سرعت سازگاري پيدا مي كنند. آنها ترجيحاً از نرم تنان, ميگو و krill تغذيه مي كنند.
بادكنكي ها در مقابل بيماريها و عفونتها بسيار حساس هستند. آنها با داشتن خارهاي گزنده در مقابل ساير ماهيان بادكنكي و ماهيان ديگري كه آنها را نگه داشته و تكه تكه آنها را مي خورند, به زحمت مي توانند از خود حفاظت كنند. با وجود اين ماهيان بادكنكي كوتوله يا كوتاه قد در مقايسه با ساير بادكنكي ها كمتر گزنده هستند. فقط تعداد كمي از اين گونه ها در تجارت گونه هاي آكواريومي طرفدار دارند. اگر چه بيش از 150 گونه از اين ماهيان شناخته شده اند اما اغلب آنها در محيط هاي آب لب شور و شيرين يافت مي شوند. ماهيان بادكنكي آب شيرين شامل گونه هاي زير مي باشد: Carinotetraodon lorteti , C. salivator, Monotetrus travancoricus, Chonerhinos amabilis, C. nefastus, C. modestus, C. remotus,C. asellus, Colomesus asellus و C. psittacus .
بعضي از ماهيان بادكنكي متعلق به گونه هاي Tetraodon هستند كه گونه هاي لب شور مي باشند در حاليكه ساير گونه ها بطور كل مربوط به آب شيرين هستند و تعداد كمي حد واسط هر دو آب شيرين و لب شور قرار مي گيرند. ماهي Monotetrus travancoricus كه نام رايج آن Malabar يا ماهي بادكنكي كوتوله است، بومي كشور هند است و به عنوان كوچكترين ماهي بادكنكي در تجارت اين ماهيان شناخته شده است. اين ماهي با حداكثر اندازه 5 / 2 سانتيمتر در حال حاضر به عنوان گونه آب شيرين مورد علاقه دوستداران آكواريوم مي باشد. آنها از غذاهاي گوشتي كوچك تغذيه مي كنند و علاقه اي به غذاهاي گياهي ندارند.
ماهي T. fluuiatilus با نام رايج بادكنكي Ceylon بومي كشورهاي سري لانكا, هند, بنگلادش, ميانمار و برونئي است. آنها در بين گونه هاي تجاري ماهيان رايجي هستند و داراي باله هاي گزنده, خارهاي مشخصي در دوران بزرگسالي هستند. غذاي آنها شامل سخت پوستان كوچك, كرمها, نرم تنان, جلبكها و خرده ريزه ها در حيات وحش مي باشد.
Tetraodon Biocellatus با نام ماهي بادكنكي ( شكل &) يا بادكنكي eye spot بومي كشورهاي هندوچين, مالزي و اندونزي هستند. اينها در اصل گونه هاي لب شور بوده و پرخاشگر هستند. فاكتورهاي مناسب آنها شامل PH بين 5 / 6 تا 5 / 7 و سختي آب 12 - 5 است. اندازه اين گونه بطور معمول كمي بيش از 5 سانتي متر است.
T. leiurus با نام رايج بادكنكي نشانه يا بادكنكي دو خال يك puffer آسيايي است. اين ماهي مي تواند هر گونه شرايط آب, شيرين تا لب شور با PH=7 و سختي آب 12 را تحمل كند. اين ماهي پرخاشگر و داراي باله گزنده است.
T. lineatus با نام بادكنكي fahaka يا بادكنكي نيل، بومي رودخانه هاي نيل، حوزه آبريز چاد، ولتاي نيجر، گامبيا و سنگال در جنوب افريقا است. آنها به puffer خطي نيز معروفند. آنها به شرايط آب شيرين و لب شور سازش دارند و فاكتورهاي آب براي اين ماهي PH=7 و سختي آب 10 مي باشد. اندازه اين ماهي 35 سانتي متر است.
T. mbu- ماهي بادكنكي غول پيكر آب شيرين با نام mub puffer بومي آفريقا بوده و بطور وسيعي در درياچه Tanganyika و رودخانه Congo basin گسترش يافته است. اين گونه يكي از بزرگترين ماهيان بادكنكي آب شيرين است و به عنوان puffer واقعي آب شيرين به حساب مي آيد. شرايط آب شامل PH متوسط با درجه حرارت 24 تا 26 درجه سانتيگراد است. حداكثر اندازه اين گونه 75 سانتيمتر است.
T. nigroviridis- ماهي بادكنكي خال سبز به دليل داشتن رنگ سبز زمردي كه موجب كنتراست زيبا با خالهاي سياه شده است، بومي نواحي گرمسيري كشورهاي آسياي شرقي شامل نواحي ساحلي هندوچين و فيليپين تا هند مي شود. آنها در آبهاي شيرين و لب شور يافت مي شوند و ماهي رايج درتجارت گونه هاي آكواريومي است. حداكثر اندازه اين گونه 15 سانتي متر است. اين ماهيان پرخاشگر بوده و اغلب به تنهايي نگهداري مي شوند. شرايط آب متوسط سخت با PH=8 تا 5 / 8 , سختي آب 9 و درجه حرارت 24 تا 28 درجه سانتيگراد مي باشد.
گلاس فيش يا ماهيان شيشه اي
گلاس فيش يا ماهيان شيشه اي متعلق به خانواده Chandidae يا Ambassidae شامل همه ماهياني است كه داراي بدن شفاف مي باشند . آنها بومي آسيا به خصوص پاكستان ، هند ، نپال ، بنگلادش ، ميانمار و تايلند بوده و تا اندازه 9-8 سانتي متري رشد مي كنند . بدن ماهي بسيار كوچك بوده و داراي نقاط سياه و قرمز بر روي فلس ها است . نخاع ماهي از ميان بدن آن قابل مشاهده مي باشد . اين ماهيان به آرامي در آبها ، چشمه هاي تميز ، كانالها ، استخرها و در شاليزارها شنا مي كنند . آنها شناگرهاي ماهري در سطح مياني آكواريم ها بوده و در اسارت در صورت ايجاد شرايط مناسب آب ، در سلامت كامل خواهند بود .
كيفيت پايدار آب ، درجه حرارت و سطوح PH از شرايط زيستي اين ماهيان مي باشد . دماي آب بين 30 – 26 درجه و PH 8/6 و 7 مناسب است . بعضي از گونه هاي گلاس فيش در آبهاي لب شور نيز زندگي مي كنند . ماهيان اهلي زندگي گروهي را ترجيح مي دهند . تمايل آنها به گاز گرفتن باله هاي ساير ماهيان به خصوص اگر محل زندگي به اندازه كافي بزرگ نباشد ، زياد است . در محيط وحشي آنها گوشتخوار بوده و به همين دليل به غذاي گوشتي تحت شرايط آكواريوم علاقمندند .
با وجود اينكه گيلاس فيش هاي وحشي تقريبا شفاف هستند ولي اغلب به منظور تجارت ، مواد رنگي غيرسمي به دليل ايجاد رنگ هاي نئون درخشان به ماهي تزريق مي شود كه دوام رنگ تا 4-3 ماه مي باشد . عمليات رنگ كردن موجب استرس ماهي شده و مستعد بيماري مي شوند و نيز تزريقات منجر به تلفات شديد ماهي مي گردد . بررسي اخير در كشور انگلستان نشان مي دهد كه بالغ بر 40% گلاس فيش هاي رنگي به ويروس لنفوسيت ها معروف به قارچهاي پنبه اي مبتلا مي شوند .
آنها با تتراها ، بارب ها ، راس بوراس ، ماهي رنگين كمان ، live bearers ، گورامي و كت فيش سازگار هستند . بيماري مرسوم آنها پوسيدگي باله ها و آلودگي پوستي است . 4 گونه از اين ماهيان شامل : Chanda ranga , C lala , C nama & C baculis عموما" براي تجارت در نظر گرفته مي شوند .
گونه Chanda ranga معرف به گلاس فيش هندي يا گلاس perch هندي داراي بدني فشرده از پهلو ، گاهي اوقات داراي اشكال تخم مرغي مي باشد . پيشاني ماهي برجسته ، پشت ماهي كماني شكل داراي 2 باله مجزا به اضافه يك باله بلند مخرجي است . بدن شفاف ماهي در بازتاب نور به رنگ كهربايي مايل به سبز رنگين كماني مشاهده مي شود . باله ها شفاف هستند . رنگ بدن بستگي به محل زندگي ماهي دارد . آنها تحت شرايط نورهاي فرابنقش يا در آكواريوم هاي مدرن داراي لايه هاي تاريك با بهترين رنگ قابل مشاهده اند . حداكثر اندازه قابل دسترسي 9 سانتي متر است . آنها به آب با شرايط PH بين 5/8 – 7 و دماي بين 30- 28 درجه نياز دارند و اضافه كردن 5/1 – 1 % نمك به آب ايده آل است .نرها داراي رنگ زرد بيشتري هستند و در فصل تخم ريزي ، رنگ آبي رنگين كماني در حاشيه باله هاي پشتي ديده مي شود .
C lala معروف به گلاس فيش هندي در نواحي خليج دهانه رودخانه ها كشور هند ، تايلند و ميانمار يافت مي شوند . ماده ها برخلاف نرها داراي رنگ آبي در حاشيه باله هاي پشتي و مخرجي نمي باشند . اين ماهيها در دنياي وحش در گروههاي بزرگ ديده مي شوند به همين دليل بهتر است به صورت گروهي در آكواريوم نگهداري شوند . سختي متوسط آب با PH بيش از خنثي ( 5/7 – 2/7 ) و دماي آب بين 26 – 24 درجه ( 25 درجه ايده آل است ) براي اين گونه مناسب است . آنها غذاي زنده را به جاي غذاهاي پولكي و پلت ترجيح مي دهند . اين گونه در آكواريوم حاوي گياهان آبي به دليل شرايط مناسب آب تكثير مي يابد .
C nama معروف به glass-perchlet دراز يا گلاس فيش هندي بومي خليج دهانه رودخانه ها در شبه قاره هند مي باشند . در تجارت ، بيشتر گونه هاي اين ماهي را با رنگهاي فلورسنت رنگ مي كنند . سختي متوسط آب با PH كمي بيش از خنثي براي آنها مناسب است . دماي آب مي تواند بين 28 – 26 درجه باشد اما در هر صورت آنها در محيط هاي سردتر يا گرم تر بخوبي سازش مي يابند . به دليل لب شور بودن اين ماهي ، آب با شوري پايين براي آنها مناسب است . نرها داراي باله هاي كمي بلندتر و رنگ هاي روشنتري مي باشند . اين نوع ماهي در شرايط اسارت تكثير مي يابد .
C baculis با عنوان گلاس فيش Burmese كوچكترين آنها در بين گلاس فيش ها است . آنها صلح جو اما خجالتي بوده و محل هاي آفتابي را ترجيح مي دهند . كمي شوري آب با PH 7 و دماي 27-24 درجه براي آنها مناسب است . آنها شناگرهاي سطوح مياني آب و گوشتخوارند . تغذيه با غذاهاي پولكي براي آنها مشكل است . حداكثر اندازه آنها 4 سانتي متر است.
