اصطلاحات مفید پزشکی

تشنج چيست؟
تشنج عبارت است ازاختلال موقتي درمغز،اين اختلال دو عملكرد وخصوصيت دارد

اول اينكه : به صورت ناگهاني آغازميشود
دوم اينكه : غيرارادي وغير قابل كنترل است

علايم تشنج چيست؟
وقتي كودكي تشنج ميكند ممكن است شما هريك ازاين علايم راببينيد:
۱-كودك دچار اختلال هوشياري شوديعني اطرافيان رانشناسد متوجه زمان ومكان نباشد،به صدازدن شماپاسخ ندهد يا بيهوش روي زمين بيفتد.
۲-حركاتي غير ارادي در اعضاي بدن كودك ظاهر شود اين حركات ممكن است قسمتي از بدن ياتمام اعضا را درگيركند.ممكن است كودك به شدت دست وپابزند،روي زمين بيفتد،سروچشمهاي كودك به يك طرف بچرخد يا اينكه فقط يك دست يا يك پاي كودك دچار حركات تكان دهنده شديد شودواين حالت چند ثانيه تا چنددقيقه طول بكشد معمو لأ اين حملات كمتر از ۱۰دقيقه طول ميكشد.
۳-ممكن است كودك درزمان حمله كنترل ادرار خود را از دست بدهد.
۴-گاهي كودك به صورت ناگهاني رفتاري غير عادي نشان ميدهد مثلأ بدون آنكه متوجه اطراف باشد،شروع به دويدن ميكند.
۵-ممكن است كودك براي چند لحظه به نقطه اي خيره شده ودر اين مدت متوجه اطراف نباشد.·
آياهر كودكي يك بار تشنج كند،تا اخر عمر دچار حملا ت تشنج خواهد شد ؟
در سنين۶ماه تا۵سالگي مغز كودكان به افزايش درجه حرارت بدن حساس است در نتيجه۳-۴در صد كودكان در اين سنين با تب هاي شديد(بيش از۳۸درجه)دچار تشنج ميشوند. اكثريت اين كودكان بعد از سن۵سالگي دچار تشنج نميشوند.شايعترين سن براي تشنج ناشي از تب۱۸-۱۴ماهگي است وزمان آن ازچندثانيه تا۱۰دقيقه طول ميكشد وبندرت تشنج ناشي ازتب بيش از يكبار اتفاق ميافتد.

·علت تشنج همراه باتب چيست؟
بيشترمواقع تشنج همراه با تب دراثر عفونتهاي ويروسي دستگاه تنفس فوقاني ياعفونت حاد گوش مياني ايجاد ميشود.گاهي ممكن است علت تشنج باتب مننژيت باشد.
آيا تشنج درنوزادان شايع است؟
تشنج در نوزادان چه علايمي دارد؟
علت تشنج در نوزادان چيست ؟

لازم به ذكر است كودكان قبل از سن ۶ ماهگي كه شامل نوزادان نيز مي شوند به علت تب بالا دچار تشنج نمي شوند

×اگر كودك شما مبتلا به حملات تشنج در زمان تب مي شود به اين نكات دقت فرمائيد :
۱- هرگاه كودك شما به علت سرماخوردگي يا هر عفونت ديگري دچار تب شديد شد حتما ” با استفاده منظم از داروي ضد تب ( استامينوفن ) و پا شويه با آب ولرم تب كودك را كاهش دهيد .
۲- هيچگاه براي كاهش تب كودك از آسپرين يا آمپول هاي تب بر استفاده نكنيد .
۳- كودك رابراي بررسي علت تب نزد پزشك ببريد .
۴- در صورتي كه پزشك احتمال مننژيت را در كودكي بدهد كشيدن مايع نخاع كودك جهت آزمايش و تشخيص بيماري ضروري است . در اين زمينه با پزشك همكاري كنيد .
۵- اگر كودك شما سابقه تب و تشنج دارد با نظر پزشك در زمان تب شديد علاوه بر استامينوفن و پاشويه كردن كودك از داروي ضد تشنج به مقداري كه پزشك دستور داده استفاده كنيد تا از تشنج كودك پيشگيري شود .
۶- اگر بعد از تشنج كودك پزشك دستور داد تا كودك شما به مدت طولاني ( حدود ۲ سال ) از داروهاي ضد تشنج استفاده كند .

حتما ” اين داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف كنيد و از كم كردن يا قطع كردن خود سرانه داروها بپرهيزيد .

· اگر كودك شما مبتلا به حملات تشنج بدون تب ( صرع ) است به اين نكات دقت فرمائيد :

۱- كودك شما تا زماني كه پزشك دستور دهد بايد داروي ضد تشنج مصرف كند .
۲- هيچ گاه دارو را خود سرانه قطع نكنيد يا مقدار آن را كاهش ندهيد .
۳- كودكان مبتلا به حملات تشنج بدون تب ( صرع ) بايد همواره مراقبت شوند بدون انكه فعاليت جسمي ايشان محدود شود . در زمان انجام كارهاي حساس مثل شنا يا استحمام حتما” از نزديك مراقب كودكتان باشيد . اگركودكتان تمايل به بالا رفتن از بلنديها ، درخت يا وسايل بازي دارد نزد كودكتان بمانيد .
۴- در صورتي كه كودكتان دچار حمله تشنج شد او را به پهلو بخوابانيد جسم سفتي ( چوبي يا چرمي يا پارچه اي ) بين دندانهاي كودك بگذاريد تا زبانش در اثر قفل شدن دندانها آسيب نبيند . اطراف كودك را خلوت كنيد و لباسهاي تنگ يا زيور آلات را از گردن او باز كنيد تا راحتتر نفس بكشد .در زمان تشنج هيچ ماده خوراكي يا آب را وارد دهان كودك نكنيد و سريعا” او را به بيمارستان برسانيد .

تعریف انواع تشنج: ۱- فوکال یا پارشیال:
جریان تشنج از یک نقطه مغز شروع می شود. این تشنج به سه نوع تقسیم می شود:
الف- simple partial seizure:
کاهش سطح هوشیاری نداریم. می تواند به صورت موتور(پرش دست)، حسی(پارستزی یا سرگیجه)، اتونومیک(تعریق یا برافروختگی) یا psychic باشد.
ب- copmplex partial seizure:
کاهش سطح هوشیاری داریم. البته قبل از این کاهش هوشیاری اورا وجود دارد که بیشتر به صورت احساس در اپیگاستر است و پس از کاهش سطح هوشیاری حرکات اوتوماتیسم به صورت جویدن یا بلع داریم. Temporal lobe epilepsy نوعی از آن است.
ج- partial seizure with secondary generalization:
اول تشنج فوکال داریم و بعد ژنرالیزه می شود. جهت تمیز از تشنج ژنرالیزه اولیه باید از EEG استفاده کرد که تشنج فوکال اولیه را نشهن می دهد.
۲- ژنرالیزه: هر دو نیمکره همزمان تخلیه می شوند. این تشنج به پنج نوع تقسیم می شود:
الف- absence یا petit mal:
در بچه ها به صورت از دست رفتن هوشیاری برای ۵ تا ۱۰ ثانیه. تون بدن حفظ می شود. در EEG امواج ۳ هرتز spike & wave داریم.
ب- atypical absence:
مثل absence با ۴ تفاوت: شروع و ختم تشنج تدریجی تر است، فرکانس امواج ۵/۲ هرتز است، مدت حملات طولانی تر است. علایم نورولوژیک و مشکل مغزی وجود دارد.
ج- tonic-colonic یا grand mal:
بدون اورا با دو فاز تونیک به صورت انقباض کل بدن و سیانوز و گاز گرفتن زبان و میدریاز و تاکی کاردی و بالا رفتن فشار خون و سپس فاز کلونیک به صورت پرش. کل تشنج یک دقیقه طول می کشد. پس از آن فاز post-ictal داریم.
د- atonic:
یک دفعه بیمار روی زمین می افتد.
ه- tonic
۳- تشنج میوکلونیک نوجوانان:
پرشهای میوکلونیک دو طرفه در صبح قبل از بیدار شدن. به هنگام کم خوابی دیده می شود. هوشیاری حفظ می شود. بسیاری از آنها نهایتا تشنج ژنرالیزه ای بروز خواهند داد. شرح حال فامیلی اغلب مثبت است.
۴- سندرم لنوکس:
انواع مختلف تشنج را داریم که مقاوم به درمان است. اختلال CNS و MR هم داریم.
۵- febrile convulsion:
به صورت ژنرالیزه از ۳ ماهگی تا ۵ سالگی بدون عفونت CNS. اگر یکی از سه ویژگی زیر باشد complex febrile seizure گویند: تکرار شونده، بیش از ۱۵ دقیقه یا وجود علایم فوکال. نوع simple خطر صرع را در آینده بالا نمی برد ولی نوع complex می برد.

زئونوزها: مشکلی اجتماعی اقتصادی در منطقه مدیترانه شرقی
در سير تاریخ هميشه انسان به حيوانات به عنوان منبع مواد غذایی، حمل و نقل، کار و یا رو همدم وابسته بوده است . با وجود این، انواع بی شمار حيوانات نيز منشأ بيماری های ویروسی، باکتریایی و انگلی با انتقال به راه های منتقل به راه های مختلف، منجمله تماس مستقيم یا آلودگی آب، به انسان میباشند. این بيماریها زئونوز هستند.

طی سال ها و در بسياری از کشورها این بيماری ها، با مخازن آن در حيوانات اهلی و وحشی، مشکلات بسيار زیادی را و بویژه در بين جمعيت ساکن و شاغل در نواحی روستایی موجب گردیده و هنوز هم باعث می شوند. اهميت بيماری های زئونوتيک و انگلی و همچنين بيماری های وابسته به مواد غذایی، به طور مداوم رو به افزایش بوده و اثرات بهداشتی و اجتماعی اقتصادی رو به رشد آنها مورد توجه بسياری از کشورها و بویژه اکثر کشورهای در حال توسعه می باشد. صرفنظر از ناراحتی ها، ابتلا و مرگ و مير ناشی از این بيماری ها در انسان، اثرات سوء ناشی از آنها در توليدات کشاورزی، کاهش قابليت استفاده از مواد غذایی و ایجاد موانع در تجارت بين المللی از اهميت ویژه ای برخوردار است .
تغييرات وسيع در دهه های گذشته، خصوصاً افزایش شهرنشينی (که در اکثر موارد با برنامه ناقص ظهور یافته)، نقل و انتقال وسيع جمعيت، گشایش نامناسب نواحی جدید مورد نياز برای توليد مواد غذایی، افزایش تجارت گوشت، شير و دیگر فرآورده های با منشأ حيوانی افزایش وسيع تعداد و سرعت وسائط نقليه و حتی توریسم، مشکل زئونوزها را نه تنها در مناطق روستایی بلکه در سطح منطقه ای و در برخی موارد در سطح جهانی موجب گردیده است .
ارتباط نزدیک بين جوامع انسانی و حيوانات، مصرف شير غير پاستوریزه و فرآورده های لبنی، افزون سازی توليدات حيوانی توام با افزایش تجارت حيوانات و فرآوردههای آنها، تعداد زیاد سگ های ولگرد، کشتار غير قانونی و دفع نامناسب و غير بهداشتی ضایعات حيوانی به عنوان برخی از فاکتورهای اساسی موثر در عفونت انسان شناخته شدهاند.
بخش بسيار وسيعی از مناطق مدیترانه و شبه جزیره عربی در شرایط همسانی برای عفونت های زئونوتيک و بيماری های منتقله به وسيله مواد غذای، به عنوان مثال بروسلوز، هاری، اکينوککوزیس، ليشمانيازیس، سالمونلوزیس و غيره قرار دارند.
فاکتورهای محيطی نقش مهمی را در اشاعه زئونوزها ایفا نموده و محيط فی نفسه از طریق تغيير شرایط بوم شناختی (اکولوژی) ناشی از این افزایش رنج می برد . اشاعه بيماری ها به آلودگی محيط نه تنها از طریق آلودگی بيولوژیک ناشی از عوامل و ناقلين خطرناک آنها بکله همچنين از طریق بسياری از معيارهای کنترل مورد استفاده، چون استفاده وسيع از حشره کش ها با نتایج دوررس در بسياری از چرخه های بيولوژیک و تاثير منفی بر سلامت انسان و دیگر موجودات زنده، کمک می نماید .
برخی نمونههای اختصاصی وضعيت اپيدميولوژیک حاضر را نشان خواهد داد.
بروسلوز
انتقال بروسلوز انسان از حيوانات پرورشی چون گاو،گوسفند، بز و خوک به عنوان یکی از متداولترین زئونوزهای جهانی مورد توجه می باشد. بيماری از حداقل ۵۶ کشور گزارش شده است، بویژه در خلال ۱۰ سال گذشته افزایش قابل ملاحظه عفونت در بين جوامع انسانی نواحی مدیترانه شرقی و خاورميانه به ثبت رسيده است. بيماری در آمریکای شمالی، شمال اروپا و استراليا بسيار نادر است.
هاری
این بي ماری در تمامی قاره ها به استثنای استراليا اتفاق می افتد. مخاطره هاری و ميزان عفونت از کشوری به کشور دیگر و در درون هر کشور متفاوت است . عموماً اطلاعات اپيدميولوژیکی معتبر در اکثر کشورهای در حال رشد و بویژه کشورهای منطقه مدیترانه وجود ندارد.
اکينوکوکوزیس / هيداتيدوزیس
ميزان ابتلاء به این بيماری ادامه داشته و علی رغم پيشرفت های زیاد در علم بهداشت و تکنولوژی ناراحتی های بسياری را در جوامع منطقه مدیترانه با خسارات شدید اقتصادی در هر دو بخش بهداشت عمومی و صنایع توليدات دامی موجب میگردد.
ليشمانيازیس
ليشمانيازیيس مشکل بهداشت عمومی مهمی در بسياری از کشورهای جهان و اکثر کشورهای منطقه مدیترانه و شبه جزیره عرب محسوب می گردد. ليشمانيازها طيف وسيعی از بيماری های حيوانی منتقله به انسان ناشی از گونه ها و سویه های مختلف انگل تک یاخته ليشمانيا را شامل میشوند. حداقل ۱۶ گونه و زیرگونه این انگل انسان را آلوده می سازد.

اکثر این انگل ها چرخه زندگی زئونوتيک، با دربرگيرنده پستانداران وحشی و / یا اهلی به عنوان ميزبانان مخزن و پشه خاکی های فلبوتومينه به عنوان ناقل دارند . در موارد کمی، انسان مخزن اصلی و تنها مخزن را تشکيل می دهد . ليشمانيا به عنوان بيماری نوپدید شناخته شده و اکنون بویژه در جنوب اروپا با / HIV عفونت توام HIV به عنوان متداولترین عفونت انگلی فرصت طلب در بين افراد (VL) آلودگی ليشمانيازیس احشایی HIV مثبت در نظر گرفته می شود. ميزان ۲۵ تا ۷۵ % موارد ليشمانيازیس احشایی بالغين به عفونت از ليشمانيازیس احشایی جدید یا دوباره فعال شده رنج AIDS ۱ تا ۹% بيماران به / وابسته بوده و ۵
میبرند.
عفونتهای زئونوتيک منتقله به وسيله مواد غذایی تقریباً نيمی از جمعيت جهان از بيماری های مرتبط با آب و غذا رنج می برند . غالباً اهميت این بيماریها به عنوان مشکل بهداشت عمومی نادیده گرفته شده چونکه ارزیابی ميزان بروز واقعی آنها مشکل بوده و در بيشتر موارد شدت اثرات بهداشتی و اقتصادی ناشی از آنها به درستی و به طور کامل درک نمی شود. علاوه بر این، اطلاعات معتبر از اشاعه عفونت های زئونوتيک ناشی ا ز مواد غذایی در بين جوامع انسانی و منشأ آلودگی مواد غذایی در اکثر کشورهای منطقه خاورميانه اندک است .
مهمترین بيماری زئونوتيک ناشی از مواد غذایی راسل، کمپيلوباکتریوز، عفونت های آنتروهموراژیک اشریشياکلی، ليستریوز و سالمونلوزیس شامل میگردند.
فاسيوليازیس در ایران
در ایران، اولين مورد انسانی فاسيوليازیس از طریق جراحی در سال ۱۹۵۵ تشخيص داده شد . طی سال های قبل از ۱۹۸۸ تا ۱۰۰ مورد ساليانه به ثبت رسيده است . در سال ۱۹۸۸ ، موردی از شيوع بيماری در استان گيلان اتفاق افتاد که وسيعترین مورد در جهان در نظر گرفته شد . بيماری در فوریه ۱۹۸۸ شروع شده، به مدت ۱۸ ماه بطول انجاميد و حدود ۱۰۰۰۰ نفر را مبتلا ساخت .
آلودگی به افزایش مصرف سبزیجات آبزی محلی در استان وابسته بوده است . پس از آن مورد شيوع، هنوز مواردی از بيماری به روش های انگل شناسی و سرولوژی در ا ستانهای گيلان و مازندران در شمال کشور و استان اصفهان در بخش مرکزی کشور تشخيص داده می شود . جمعيت تحت مخاطره این استان ها به ۶ ميليون نفر تخمين زده شده و بطور متداول ۱۰۰۰۰ نفر آلوده می باشند . (در سال ۱۹۹۹ مواردی از بيماری در استان کرمانشاه نيز اتفاق افتاده است).
بررسیهای انجام شده در جمهوری اسلامی ایران مشخصات زیر را از عفونت نشان داده است.
• در رابطه با سن، جنس، دسته بندی موارد و طبقات اجتماعی، اطلاعات مشابه با مصر است.
• حداکثر موارد انتقال از فوریه تا ژوئن اتفاق میافتد.
• سبزیجات آبزی، و عمدتاً شاهی آبی، کاهو و خالی واش (انواع شاهی آبی ) با مصرف عمده آنها در ماههای فوریه و مارس، بهعنوان ناقلين متاسرکرها شناخته شدهاند
• بيماری با داروی تریکلابندازول درمان شده و موفقيت ۹۰ % بوده است. برنامه کنترل شيمی درمانی عمومی حيوانات شروع شده، و کنترل حلزونها با استفاده از حلزون کشها به اجرا درآمده است . به منظور پيشگيری عفونت انسان، آموزش بهداشت و فعاليتهایی برای افزایش آگاهی مردم از شيوه انتقال عفونت به کار گرفته شده، تری کلابندازول برای مصرف انسان سفارش داده شده است

تنياساژيناتا ( كرم كدو ) به كرم تنياساژيناتا كرم پهن گوشت گاو وبه فارسي كرم كدويا تنياي گاونيز گفته مي شود.عليرغم اين كه اغلب مبتلايان يك كرم در روده دارند مواردي از آلودگي با ۱۲ كرم هم گزارش شده است. كرم بالغ ساژيناتا در روده باريك انسان زندگي مي كند .
طول كرم ۴ تا ۸ متر ، داراي ۴ بادكش است كه بوسيله بادكش هاي موجود در سر به مخاط روده باريك مي چسبدتعداد بندهاي آن هزار تا دو هزار بند مي باشد .بندها از نظر جنسي هرمافروديت هستند.( هر دو دستگاه تناسلي نر وماده در اين بندها وجود دارد)بندهاي آخر بنام بند بارور بطور تك تك از بدن كرم جدا وبه خودي خود هنگام روز از طريق مقعد همراه مدفوع دفع ميشونداين انگل ۲ ميزبان دارد ميزبان نهايي آن انسان ومهمترين ميزبان واسط آن گاو و گاهي شتر مي باشد.طول عمر کرم بيشتر از۲۵ سال مي باشد.
کرم کدوی خوک و انسان یا تنیاسلیوم گونه‌ای از کرمهای پهن ، رده نواریان است. نواریان اکثرا دراز و دارای بدنی پهن هستند که از تعداد زیادی قطعات یا بندهای کوتاه تشکیل گردیده‌اند. این کرمها از کوتیکول پوشیده شده‌اند. دارای مجاری وازنشی یا دفعی هستند و یک حلقه عصبی با سه جفت طنابهای عصبی دارند. اینها دهان و لوله گوارش ندارند و مواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می‌شود و همگی انگلهای داخلی هستند و کرمهای بالغ در روده مهره‌داران و لاروها در بافتهای میزبان واسط به سر می‌برند.
شکل ظاهری
کرم کدو خوک و انسان یا تنیاسولیوم از زمانهای قدیم شناخته شده است. یک سر کوچک گره مانند یا اسکولکس دارد که در کناره‌های آن چهار مکنده یا بادکش و در نوک یا روستلوم آن دایره‌ای از قلابهای متعدد دیده می‌شود. گردن یا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل می‌سازد. بدن شامل رشته‌ای تا ۱۰۰۰ بند یا پروگلوتید می‌باشد.
بادکشها و قلابها بکار چسبیدن اسکولکس به دیواره روده میزبان می‌آید و زنجیره پروگلوتیدها در حفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلوتیدهای جدید در ناحیه گردن دائما بوسیله جوانه زدن پدید می‌آیند و با فشار پروگلوتیدهای دیگر به عقب رانده می‌شود. همچنان که پروگلوتیدها به عقب می‌روند، اندازه آنها افزایش یافته ، کامل‌تر شده بالاخره جدا می‌گردند.
پروگلوتید
هر بند بدن کرم کدو را پروگلوتید نامند. در هر پروگلوتید ، عضلات ، پارانشیم و قسمتهایی از مجاری وازنشی که بوسیله یک مجرای عرضی به هم متصل است، تعداد زیادی سلولهای شعله‌ای و اعصاب موجود است. هنگامی که یک پروگلوتید از اسکولکس فاصله معینی پیدا می‌کند، مجموعه کاملی از اندامهای جنسی نر و ماده در آن پدیدار می‌شود. در پروگلوتید دستگاه گوارش ، جریان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلی برعکس رشد زیادی کرده است.
دستگاه عصبی
در اسکولکس دو حلقه عصبی وجود دارد که روی این دو حلقه مزبور چهار جفت گانگلیون عصبی واقع شده است. علاوه بر آن گانگلیون بزرگ قعری نیز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزدیک لوله یک زوج رشته عصب طولانی موجود است که در ستاسر بدن وجود دارد.
اندامهای حسی
در این جانوران به علت دارا بودن زندگی انگلی اندامهای حسی موجود نیست. ولی رشته‌ها عصبی زیادی در زیر پوست و اسکولکس آنها وجود دارد.
دستگاه تناسلی
این کرمها نر و ماده هستند و در هر قطعه بدن آنها هر دو دستگاه تناسلی نر و دستگاه تناسلی ماده وجود دارد. دستگاه تناسلی نر در قطعات نزدیک تر به گردن شروع به تشکیل شدن می‌نماید. ولی دستگاه تناسلی ماده در قطعات پایین تر بوجود می‌آید. بنابراین بیضه‌ها زودتر از تخمدانها تشکیل می‌شود. در بندهای میانی بدن ، هر دو دستگاه وجود دارد. به تدریج که به انتهای بدن نزدیک می‌گردد. در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می‌شود و تخمها تشکیل می‌گردند. در بندهای آخر این دستگاه تناسلی از بین می‌رود و فقط آثاری از آنها باقی می‌ماند.

رشد تخم و چرخه زندگی کرم کدو
رشد و نمو یا سیر تکاملی تخمها در یک موقع شروع می‌شود و تا موقعی که پروگلوتیدهای رسیده از کرم جدا و از مدفوع میزبان به خارج دفع و سپس متلاشی می‌گردند، ادامه می‌یابد. پس از مدتی در هر یک از تخمهای پراکنده در روی زمین یک لارو شش قلابی بوجود آمده ، آنگاه تکامل تخمها متوقف می‌شوند. چنانچه خوکی این تخمها را بخورد، پوسته تخمها در روده خوک هضم شده و لاروها در خون یا عروق لنفی راه می‌یابند و از آنجا نیز به عضلات ارادی رفته و کیست پیدا می‌کنند.
کیست بزرگ و پر از مایع می‌شود و از این پس آن را کرم مثانه‌ای یا سیستی سرکوس می‌نامند. داخل سیستی سرکوس اسکولکس با بادکشها و قلابهای آن بوجود می‌آید. ولی رشد و نمو صورت نمی‌گیرد. وقتی انسان گوشت خوک محتوی چنین کیستی را بطور خام یا کاملا نپخته بخورد، دیواره خارجی کیست گوارش یافته و اسکولکس به روده میزبان (انسان) می‌چسبد و بدین ترتیب کرم کدوی جدید شروع به تشکیل شدن می‌نماید. عفونتهای رویانی در انسان ، موجب ابتلا سیستم اعصاب مرکزی شده و عوارض شدید و وخیمی به بار می‌آورد.
چرخه زندگي
بندهاي بارور از بدن انسان آزاد شده و موجب آلودگي گياهان و علوفه مي شود گاو به دنبال خوردن گياهان و علوفه حاوي تخم كرم آلوده مي شود تخم انگل در لوله گوارش گاو پاره شده جنين ۶ قلابي آزاد مي شود، جنين ۶ قلابي جدار روده را سوراخ كرده ، وارد گردش خون عمومي ميشود و از طريق عروق خوني وارد بافتهاي عضلاني گاو شده پس از ۶۰ تا ۷۰ روز بصورت كيست در مي أيد كه به آن سيستي سركوس بويس مي گويند.کيست رسيده در گاو صورتي رنگ و ابعاد آن ۵-۹ ميلي متر است.انسان با خوردن گوشت نيم پخته اي كه مراحل لاروي ( آلوده كننده ) سيتي سركوس بويس را داشته باشد مبتلا مي شود . پس از ۱۰ تا ۱۲ هفته آلودگي روده اي ايجاد و لاروآزاد شده به جدار روده مي چسبد . لارو طي ۵/۲ تا ۳ ماه به كرم بالغ تبديل و تخم گذاري مي كند . كرم بالغ در روده انسان چندين سال زنده مي ماند و شخص آلوده روزانه حدود ۸ عدد بند دفع مي كند . تخمها در محيط بيرون بسيار مقاوم هستند بطوري كه در محيط خشك تا ۳ هفته ودر محيط مرطوب تا ۵ ماه زنده مي ماند.
کرم کدو يا تِنيا يک انگل روده است.
کرم کدو کرم پهن بلندي است که بدن آن از بند‌هاي متشابه زيادي تشکيل شده و متعلق به خانواده‌ سستود‌ها است.
سر کرم کدو.
دو نوع کرم کدو در بدن انسان ديده مي‌شود:
کرم کدوي گاو
کرم کدوي خوک
انواع ديگري از کرم کدو مي‌توانند انگل سگ يا گربه‌ها شوند.
طول انگل:
طول کرم کدو به نوع آن بستگي دارد. به طور مثال تنياي گاو مي‌تواند ?? متر طول داشته باشد. در کشور‌هاي توسعه يافته اين انگل با مصرف دارو به سرعت حذف مي‌شود و به ندرت به ? متر مي‌رسد.
ريخت‌شناسي:
کرم کدو داراي بدني پهن و بلند و سفيد‌رنگ است که به آن امکان مي‌دهد مواد گوارش يافته? حاضر در رودهي ميزبان را به طور مستقيم از طريق پوست وارد بدن کند. بدن آن از قطعه قطعه مي‌باشد. سر آن نسبتاً گرد بوده و داراي ? آلت مکش است. در بالاي آن‌ها نيز قلابي وجود دارد که مانع از کنده شدن انگل و دفع آن از بدن ميزبان مي‌شود.
چرخه زندگي:
لارو کرم کدو از طريق گوشت درست پخته نشده به انسان منتقل مي‌شود. اين لارو در بدن انسان رشد مي‌يابد و پس از ? ماه قادر توليد مثل است. او تخم‌هاي خود را در بند‌هاي پاييني بدن خود نگاهداري مي‌کند. هر کدام از اين بند‌ها هزاران تخم را در خود جاي مي‌دهد. اين بند‌ها از بدن انگل جدا شده و همراه با مدفوع از بدن ميزبان خارج مي‌شوند. حيواناتي (مثل خوک) که همه چيز را مي‌خورند (خاک) و يا گاو‌ها که همراه با خوردن علوفه مقداري خاک را نيز مي‌بلعند اين تخم‌ها را جذب مي‌کنند و به لوله گوارش خود راه مي‌دهند. ابن تخم‌ها همچنين مي‌توانند همراه آب به بدن ميزبان منتقل شوند. تعداد بسياري از اين لارو‌ها به علت جذب نشدن توسط ميزبان مناسب از بين مي‌روند. بايد توجه داشت که تخم کرم کدو به ميزبان واسطه‌اي نياز دارد تا بتواند به لارو تبديل شود. اين لارو‌ها نمي توانند در بدن همان حيوان بالغ شوند اما مي‌توانند خود را از لوله? گوارشي به سلول‌هاي ماهيچه‌اي برسانند. با مصرف گوشت آلوده به لارو کرم کدو که درست پخته نشده است، اين انگل به بدن انسان راه مي‌يابد و در روده بالغ شده و به کرم تبديل مي‌شود و به اين ترتيب چرخه زندگي آن ادامه مي‌يابد.
چرخه زندگي کرم کدو.
در صورت جذب تخم کرم کدو، انسان دچار انگل روده‌اي نمي شود، ولي مي‌تواند ميزبان واسطه قرار گيرد. در اين صورت لارو‌ها توسط جريان خون به ماهيچه‌ها، قلب، چشم و در حالت وخيم‌تري به مغز و نخاع منتقل مي‌شوند و در آن‌جا تشکيل کيست دهند. اين حالت در مورد کرم کدوي خوک متداول‌تر است.

تشخيص و درمان:
فردي که به انگل کرم کدو دچار است ممکن خود از آن ناآگاه باشد، چرا که اين بيماري بسياري از اوقات علايم مشخصي ندارد. کرم کدو مي‌تواند باعث درد در حفره‌ي شکمي، حالت تهوع و اختلال در اشتها شود، اما اين حالت در همه? افراد رخ نمي‌دهد. آزمايش خون و مدفوع در اين حالت لازم است.
اين بيماري انگلي امروزه با مصرف دارو به سرعت درمان مي‌شود. براي حذف کيست‌هاي لارو نيز امروزه درمان وجود دارد (در برخي از موارد با عمل جراحي)، اما اين درمان گاه ريسک‌هاي زيادي دارد. علائم باليني
درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
تشخيص
بيماري از طريق يافتن بندهاي باروردر رختخواب يا مدفوع و يا يافتن تخم در مدفوع يا اطراف مقعد که بوسيله تست نوارچسب تشخيص داده مي شود .
درمان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

توجه كنيد :
۱- اين دارو را بايد بعداز يك غذاي سبك مانند صبحانه بخورند با اين وجود مي توان آن را با معده خالي ، يك ساعت قبل و يا دو ساعت بعد از غذا مصرف كرد.
۲- در صورت عدم بهبودي ، مي توان درمان را بعد از ۷ روز تكرار كرد.
۳- براي كودكان خردسال ، قرص را خرد كرده و سپس با كمي آب مخلوط نماييد.
۴- يك ماه پس از درمان براي انجام آزمايش مدفوع واطمينان از بهبودي، بيماررابه پزشك ارجاع نماييد.
پيشگيري
۱. عدم استفاده از فاضلاب تازه انساني در آبياري سبزيجات ومراتع.
۲. انجمادگوشت در حرارت ۱۵ -۱۰درجه زير صفر به مدت ۱۰ -۵روز .
۳. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح زباله و عدم استفاده از كودهاي انساني تازه در مزارع
۴. آموزش به مردم در مورد دفع صحيح مدفوع وضد عفوني كردن توالتهاي آلوده
۵. نظارت بر تهيه و توزيع گوشت در كشتارگاهها و قصابيها
۶. آموزش در مورد اجتناب از خوردن گوشت گاو و يا شتر بصورت خام يا نيم پز
۱. پيگيري بيماران شناخته شده تحت درمان
تنيا سوليوم يا كرم كدوي مسلح يا تنياي خوك
كرم بالغ تنياسوليوم به طول ۲-۴ متروو در زمان رشد کامل ۸۰۰-۱۰۰۰ تند داردسر آن دارای چهار بادكش و يك برآمدگي است در اطراف اين برآمدگي تعداد قلاب به شكل شمشير كوچك وجود دارد كه دليل نامگذاري آن بنام كرم كدوي مسلح است . دوره زندگي آن طولانی و بیشتر از ۲۵ سال مي باشد.تنيازيس در اثررشد تنياسوليوم در روده کوچک انسان بوجود مي آيد .تنيازيس ايجاد شده در اثر كرم كدوي مسلح هر چه زودتر بايد درمان شود ، چون امكان خود آلايش انسان با تخم اين انگل وجود دارد و در نتيجه خطر ابتلاي با فرم نوزادي آن وجود دارد . ميزبان واسط آن خوك و خرسهاي وحشي هستند. انسان تنها ميزبان اصلی می باشد.
سير تكاملي - تخم ها که بوسيله ميزبان اصلی دفع مي شوند باغذا يا آب توسط ميزبان واسط خورده ميشود، تخم ها باز شده وجنين ۶ قلابه ازپوشش خود بيرون مي آيدكه ديواره روده را سوراخ كرده وارد عردق خوني گشته و از اين طريق به عضلات مختلف بدن حيوان حمل مي شود و در مدت ۶۰ – ۷۰ روز تبديل به سيسي سرکوسمي شود،سيتي سركوس موجود در گوشت خام يا نپخته بوسيلهانسان خورده مي شود و در روده کوچک تبديل به کرم بالغ می شود.
علائم باليني – درد ناحيه بالاي شكم ،عصبانيت، سرگيجه،تهوع،كاهش اشتها يا افزايش اشتها،دل درد در ناحيه آپانديس به علت ورودبندكرم يا تخم در مجراي آپانديس.
راههاي انتقال ۱ – خوردن گوشت نيم پخته ي خوك كه داراي سيتي سركوس سلولر مي باشد .۲ – خوردن سبزي،آب ،و غذاهاي آلوده به تخم تنيا سوليوم .
تشخيص : آزمايش مدفوع و مشاهده تخم انگل .
درمان : درمان توسط نيكلوزاميد می باشدوبايد به فاصله ۳ – ۲ ساعت بعد از درمان مسهل نمكي جهت تسريع در خروج كرم از بدن تجويزشود .
پيشگيري : * درمان افراد بيمار * رعايت بهداشت فردی * بازرسِي و معاينه گوشت خوک *پختن کامل گوشت خوک

كرم نواري كوتوله Hymenolepis nana نام بيماري: Hymenolepisasis, Dwarf tapeworm infection
كرم نواري كوتوله كوچكترين سستود روده انسان بوده و از خانواده هيمنولپيديده با خواص عمومي ‏سستودها است ولي سوراخهاي تناسلي فقط در يك طرف است و انسان تنها ميزبان آن بوده و ميزبان واسط ندارد. با توجه به چرخه زندگي كرم، اكثر موارد آلودگي در كودكان رخ مي‏دهد.

اپيدميولوژي
جهان: بيماري تقريبا در تمامي‏نواحي گرم و مرطوب دنيا وجود داشته و برآورد مي‏شود تقريبا ۲۰ ميليون نفر به آن آلوده باشند.
ايران: آلودگي در اكثر نواحي كشور خصوصا خوزستان و مازندران ديده مي‏شود و حداكثر شيوع آن ۱۰ تا ۲۰% گزارش شده است.
مورفولوژي
كرم: طول كرم ۴ سانتيمتر (حداكثر ۱۰ سانتيمتر) و حداكثر عرض آن ۱ ميليمتر بوده و تعداد بندها ۱۵۰ تا ۲۰۰ عدد است . سر (اسكولكس) داراي ۴ بادكش و يك روستلوم و يك رديف قلاب( به تعداد ۲۰ تا۳۰ عدد)است. در بندهاي بالغ تعداد بيضه‏ها سه عدد، تخمدان دو قسمتي و رحم كيسه اي شكل است. سوراخ تناسلي فقط در يك طرف بندها قرار دارد.
آلودگي انسان غالبا از طريق وارد شدن تخم به دهان با دستان خود شخص آلوده و يا مواد غذايي آلوده facal – oral – oral exposure صورت مي‏گيرد ولي امكان internal autoinfection وجود دارد(تخم به گرما و خشكي بسيار حساس است).
بيماريزايي و تظاهرات باليني
بجز آلودگي شديد، بيماري معمولا بدون علامت بوده و تظاهرات اصلي آن بيشتر به صورت تحريك پذيري، بي قراري و اختلال گوارشي، خارش معقد يا بيني و ندرتا اسهال خوني، كهير، سردرد، سرگيجه، اختلال رفتاري و تشنج است.
نكته : در يك مطالعه (دكتر شريف مراغي و نعيم جبرپور) عصاره خاكشير با اثرات كمي‏كمتر از نيكلوزاميد در از بين بردن هيمنولپيس نانا در محيط آزمايشگاهي و نيز موش موثر بوده است.

بیماریهای مشترک انسان و حیوانات خانگی توکسوکاریازیس یک بیماری انگلی است این انگل از خانواده کرمهای گرد است این انگل در بسیاری از حیوانات از جمله انسان قادر به ایجاد بیماری است در سگ و گربه دو گونه توکسوکارا کتی و توکسوکارا کنیسس می تواند سبب ایجاد بیماری شود.

یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان خانگی از جمله سگ و گربه ، بیماریهای انگلی می باشد.
در این مقاله به بیماری توکسوکاریازیس که در اثر کرمهای اسکاریس ایجاد می شود پرداخته خواهد شد.
● توکسوکاریازیس چیست؟
توکسوکاریازیس یک بیماری انگلی است این انگل از خانواده کرمهای گرد است این انگل در بسیاری از حیوانات از جمله انسان قادر به ایجاد بیماری است در سگ و گربه دو گونه توکسوکارا کتی و توکسوکارا کنیسس می تواند سبب ایجاد بیماری شود.
توله سگها از طریق بند ناف در دوران جنینی و نیز خوردن شیر مادر پس از تولد آلوده می گردند . اما گربه ها فقط از طریق خوردن شیر مادر آلوده می شوند. این انگل نه تنها در سگ و گربه باعث بیماری می گردد ، بلکه مهاجرت لارو انگل در بدن انسان خصوصاً بچه ها ایجاد بیماری می کند.درایلات متحده تخمین زده می شود که سالانه هزار مورد از آلودگی در انسان مشاهده می شود.
تذکر: اصولاً موارد توکسوکاریازیس در انسان نادر است.
● علائم توکسوکاریازیس چیست؟
دو شکل عمده این بیماری وجود دارد:

توکسوکاریازیس می تواند منجربه بیماریهای چشمی گردد که درنهایت موجب کوری می گردد. فرم چشمی زمانی ایجاد می گردد که انسان و یا حیوان تخم انگل را ببلعد تخم انگل در داخل روده باز می شود و تبدیل به لارو می شود این لارو می تواند با مهاجرت به سایر نقاط بدن از جمله چشم سبب بروز مشکلاتی برای چشم شود که در نهایت منجر به التهاب و زخم شبکیه شود.هر ساله حدود هفتصد نفر از کودکان مبتلا به فرم چشمی توکسوکاریازیس بینایی خود را از دست می دهند.

آلودگی شدید ومرتبط با توکسوکاریازیس اگرچه به ندرت اتفاق می افتد ، اما می تواند منجر به ایجاد فرم احشایی توکسوکاریازیس شود . پس از اینکه تخم توکسوکاریازیس توسط انسان بلعیده شود در داخل روده به لارو تبدیل می شود. این لاروها در داخل بدن شروع به مهاجرت می کنند تا اینکه خود به خود بمیرند. این امر ممکن است چندین سال به طول بیانجامد. ارگانهایی که بیشتر درگیر می شوند ، شامل: مغز ، کبد ، ریه یا چشم می باشند.
علائم بیماری شامل: تب ، سر درد ، سرفه ، درد یا ناراحتی معده ، آسم یا پنومونی می باشد. در بیشتر موارد آلودگی به توکسوکاریازیس خیلی جدی نیست و بیشتر افراد خصوصاً افراد بالغی که به تعداد کمی لارو انگل آلوده شده اند ، علائم خاصی را نشان نمی دهد. موارد بسیار شدید اغلب نادر است ، اما بیشتر در بچه هایی که در مناطق آلوده شده با مدفوع سگ یا گربه بازی می کنند دیده می شود.
● توکسوکاریازیس چگونه منتشر می شود؟
متداول ترین انگل که در انسان خطرساز می باشد توکسوکاراکانیس می باشد.
اگر چه مواردی از توکسوکاریازیس گربه ای نیز در انسان دیده می شود ، اما به دلیل عادت رفتاری گربه در دفع مدفوع ، موارد آن نادر است. انگل از طریق بند ناف یا شیر مادر به توله ها منتقل می شود. لاروها به سرعت در روده توله سگها ، بالغ می شود. وقتی توله سگها به سن سه یا چهار هفتگی می رسند شروع به دفع تعداد زیادی تخم انگل می کنند که از طریق مدفوعشان موجب آلودگی محیط می گردند. تخمها به سرعت تبدیل به لارو عفونی می گردند. ۲) فرم احشایی ۱) فرم چشمی

● توکسوکاریازیس چگونه منتشر می شود؟
متداول ترین انگل که در انسان خطرساز می باشد توکسوکاراکانیس می باشد.
اگر چه مواردی از توکسوکاریازیس گربه ای نیز در انسان دیده می شود ، اما به دلیل عادت رفتاری گربه در دفع مدفوع ، موارد آن نادر است. انگل از طریق بند ناف یا شیر مادر به توله ها منتقل می شود. لاروها به سرعت در روده توله سگها ، بالغ می شود. وقتی توله سگها به سن سه یا چهار هفتگی می رسند شروع به دفع تعداد زیادی تخم انگل می کنند که از طریق مدفوعشان موجب آلودگی محیط می گردند. تخمها به سرعت تبدیل به لارو عفونی می گردند.
● چگونگی آلودگی به توکسوکاریازیس؟
شما و فرزندانتان می توانید در صورت بلع ناگهانی تخمهای عفونی توکسوکاریازیس که در خاک یا سایر سطوح آلوده وجود دارند (حتی اگر سگ یا گربه هم نداشته باشید) آلوده شوید. تخم این انگل می تواند تا دو سال یا بیشتر در خاک زنده بماند.
● راه تشخیص آلودگی به توکسوکاریازیس؟
در صورت احتمال آلودگی به توکسوکاریازیس با پزشکتان در مورد احتمال آلودگی صحبت کنید. در صورت بروز علائم ، انجام آزمایشات خاص جهت تشخیص آلودگی ضروری است.
● درمان توکسوکاریازیس:
فرم احشایی آلودگی ، با داروهای ضد انگل که معمولاً همراه با داروهای ضد التهاب داده می شوند درمان می گردد. درمان فرم چشمی مشکل تر است و معمولاً تلاش می شود تا از پیشرفت جراحت چشم جلوگیری شود.
● چه کسانی بیشتر در معرض توکسوکاریازیس قرار دارند؟
بچه های کوچک ، صاحبان سگ و گربه بیشتر در معرض ابتلا هستند. بچه های کوچک به دلیل اینکه چهار دست و پا راه میروند و مرتب دستشان را در دهان خود می کنند بیشتر در معرض خطر هستند.
● راههای پیشگیری از توکسوکاریازیس چیست؟
۱) جهت اطمینان از نداشتن آلودگی توله ها سعی نمایید توله هایی خریداری نمایید که مادرانشان طی دوران بارداری بطور کامل تحت درمان ضد انگلی قرار گرفته اند. ضمناً توله ها را بطور منظم از سن دو هفتگی هرسه هفته طبق توصیه دکتر دامپزشک مورد درمان ضد انگلی قرار دهید.
۲) دستهایتان را پس از بازی با حیوان خانگی (تازه خریداری شده و بطور کامل خودتان درمان انگلی را انجام ندادید) یا فعالیت در خارج از خانه بخصوص قبل از خوردن غذا بخوبی با صابون شستشو دهید.
۳) به بچه هایتان بیاموزید همیشه دستها یشان را بعد از بازی کردن با سگ یا گربه و بعد از بازی کردن در خارج از خانه شستشو دهند.
۴) به بچه ها اجازه ندهید در مکانهایی که بوسیله مدفوع حیوانات خانگی یا سایر حیوانات آلوده شده است بازی کنند.
۵) هرگز بچه های کوچک را با سگها تنها نگذارید مگر اینکه سن سگ بیش از شش ماه باشد ضمناً مانع از این شوید که نوزادتان چهار دست و پا روی زمین حرکت کند.
۶) دور محل بازی کودکان را محصور نمایید تا مانع ورود سگها به آن شوید.
۷) تا حدی که امکان دارد از تماس نوزادان با توله سگها و بچه گربه ها قبل از تکمیل برنامه ضد انگلی آنها جلوگیری نمایید.
۸) هرگز بچه های کوچک را مقابل درب ورودی ساختمانهای عمومی روی زمین نگذارید.
۹) فوراً پس از مدفوع کردن سگ محل آن را تمیز نمایید و پس از جمع آوری مدفوع آنرا بطور دقیق و کامل معدوم نمایید. حداقل هفته ای یکبار محل زندگی حیوانات خانگی را تمیز نمایید و سرانجام اینکه دقت نمایید تا سگتان در محلهای عمومی مدفوع نکند
.

لیشمانیوز
مقدمه :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [/URL]
بیماری لیشمانیوز در مناطق گرمسیری آمریکا، آفریقا، شبه قاره هند و در نواحی نیمه گرمسیری آسیای جنوب غربی و ناحیه مدیترانه آندمیک می باشد. این اختلال شامل گروهی از بیماریها با تظاهرات بالینی و عواقب بهداشتی بسیار متنوع است (از ضایعات بد شکل خودبخود بهبود یابنده در تعداد اندکی از افراد تا اپیدمی های شدید با میزان مرگ و میر بالا) تعداد افراد آلوده در دنیا دوازده میلیون نفر تخمین زده می شود. و ۳۵۰ میلیون نفر در مناطقی زندگی می کنند که احتمال ابتلاء به بیماری وجود دارد. ۳ میلیون نفر از اشکال مختلف بیماری رنج می برند.

تعداد موارد جدید در هر سال ۵/۱ میلیون نفر می باشد که از این تعداد ، پانصد هزار مورد (۰۰۰/۵۰۰) مبتلا به لیشمانیوز احشایی هستند. این تخمین ها مواردی را كه بعلت عدم گزارش بسیاری از موارد جدید بیماری (در مناطق روستایی ) یا عدم الزام گزارش این موارد در بسیاری از کشورهای آندمیک در نظر آورده نمی شوند، نیز بحساب می آورند. لیشمانیوز احشایی اپیدمی های وسیع ایجاد می کند و تعداد بیماران در سالیان مختلف بسیار متنوع است. در طول سال ۱۹۹۱ ، اپیدمی های وسیعی در هندوستان بوقوع پیوست. تعداد بیماران در هند به تنهایی حدود ۰۰۰/۲۵۰ نفر بوده است. از آنجا که میزان کشندگی بیماری در موارد تشخیص داده و درمان شده بین ۵ تا ۱۰ درصد (در سودان تا ۱۴%) و در موارد درمان نشده ۱۰۰% می باشد، تخمین می زنند که لیشمانیوز احشایی ۰۰۰/۷۵ نفر را در سال ۱۹۹۱ به هلاکت رسانده باشد. ابتلاء به لیشمانیوز پوستی از شدت کمتری برخوردار می باشد. ولی در مناطق آندمیک ناراحتی فراوانی را ایجاد می نماید. (حداقل به خاطر جنبه روانی و اجتماعی و ظاهر زننده ای که بیماری ایجاد می کند). اهمیت این مسئله نزد مردم در مناطق آندمیک از آنجا مشخص می شود که در این مناطق به روش قدیمی لیشمانیزاسیون روی می آورند . این روش شامل ایجاد عفونت عمومی و مخاطره آمیز بالیشمانیا به منظور القای ایمنی تمام عمر نسبت به آن و به قیمت بروز یک زخم و ضایعه در مناطقی از بدن است که کمتر در معرض برخورد با عامل بیماری قرار دارند.

اهمیت مراقبت در بیماری لیشمانیوزها :مراقبت این بیماری باتوجه به پیچیدگی اپیدمیولوژیک در حلقه انتقال این بیماری (وجود مخازن و ناقلین گوناگون) از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد چه با تجهیز شبکه مراقبتی کارآمد و آگاهی سریع ازوقوع موارد علی الخصوص در نقاط عاری از بیماری میتوان فرصت کافی جهت آگاهی از وضعیت ناقلین ، مخازن ، طبقه بندی نوع بیماری که از الزامات اولیه تعیین راه صحیح مبارزه با بیماری است و همچنین در مورد نوع احشايی درمان به موقع و پیشگیری از مرگ و میر فراوان بیماری نقش موثری در مهار بیماری ایفاء نمود. اساس مراقبت صحیح در مورد هر بیماری تعیین تعاریف مشخص جهت گزارش بیماری به سطوح مختلف می باشد که در صفحات بعد به آن خواهیم پرداخت .

عامل بیماری :
یک انگل تک یاخته ای از جنس لیشمانیا (Leishmania) است که انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها در انسان ایجاد بیماریهایی بنام لیشمانیوز می کند. لیشمانیوز جلدی یا سالک بوسیله لیشمانیاتروبیکا (L.Tropica) و لیشمانیا ماژور(L.Major) ایجاد می شود که زخم پوستی خوش خیمی می باشد و در اغلب نقاط ایران دیده می شود.
لیشمانیا دونووانی (L.donovani) با لیشمانیااینفانتوم(L.infantum) عامل بیماری کالاآزار و یا لیشمانیوز احشایی است.
انگل لیشمانیا جزو تک یاخته های تاژک دار است. در بدن میزبان مهره دار از جمله انسان در داخل سلولهای بیگانه خوار بافتها بشکل گرد یا تخم مرغی با اندازه ۴-۲ میکرون رشد و تکثیر پیدا می کند. در میزبان بی مهره یا پشه خاکی که ناقل بیماری است و هم چنین در محیط کشت بشکل انگلی دراز ، دوکی شکل ، متحرک و دارای یک رشته باریک بنام تاژک می باشد. ناقل بیماری :
ناقل بیماری پشه ریزی است بنام پشه خاکی یا فلبوتوموس (phlebotomus) که اندازه آن ۲-۳ میلیمتر و بدن آن پر از مو برنگ زرد مایل به کرم می باشد. پشه خاکی ماده خونخوار است و از خون انسان و بعضی پستانداران تغذیه می کند . پشه خاکی ماده معمولاً هر ۵ روز یکبار خون می خورد در موقع خون خوردن آلوده می شود پس از حدود ۱۰ روز می تواند آلودگی را به میزبان مهره دار دیگر منتقل کند. خونخواری پشه خاکی معمولاً در شب انجام گرفته و روزها را در جای تاریک و مرطوب در زیر زمین و قسمت سایه دار اماکن انسانی یا حیوانی استراحت می کند. طول عمر پشه خاکی بالغ یکماه است که در این مدت یک یا چند بار تخم گذاری انجام می دهد.
تخم ها پس از طی دور ه های مختلف (حدود یکماه و نیم ) به پشه بالغ تبدیل می شوند که می تواند پرواز کند. پشه خاکی انواع زیادی دارد که بعضی از انواع آن ناقل کالا آزار و برخی دیگر ناقل لیشمانیوز جلدی نوع شهری و بعضی ناقل لیشمانیوز جلدی نوع روستایی می باشند.
مخزن انگل:
مخزن انگل در بیماری کالاآزار بر حسب نوع آن فرق می کند در کالاآزار نوع هندی مخزن انسان است که با آلوده شدن توسط نیش پشه خاکی به انسان سالم منتقل می گردد. در نوع مدیترانه ای از جمله کالا آزار ایران سگ و سگ سانان وحشی مانند روباه و شغال مخزن اصلی بیماری هستند و در برخی نقاط مانند آفریقا ، جوندگان مخزن این انگل می باشند. در کالاآزار مدیترانه ای انتقال بیماری توسط پشه خاکی از انسان مبتلا به کالا آزار به انسان سالم امکان پذیر است.
مخزن بیماری لیشمانیوز جلدی در ایران
لیشمانیوز جلدی به دو گونه است . نوع شهری یا خشک (Anthroponotic) در این نوع مخزن بیماری انسان بوده ولی سگ هم بطور اتفاقی به بیماری مبتلا می گردد.
در لیشمانیوز جلدی نوع روستایی یا مرطوب (Zoonotic) مخزن بیماری عمدتاً جوندگان بوده که مهمترین آنان در ایران رومبومیس اوپیموس (در اصفهان) از خانواده ژربیل ها مي باشد جوندگان دیگری نیز بعنوان مخزن لیشمانیوز جلدی نوع روستایی در ایران مورد بررسی و تائید قرار گرفته اند که از آنجمله مریونس لیبیکوس در شهرستان نطنز استان اصفهان مریونس هوریانه در سیستان و بلوچستان و تاتراایندیکا (Tatera indica) درخوزستان.

راههای سرایت بیماری و سیکل زند گی انگل
زندگی انگل دارای دو مرحله است یک مرحله لیشمانیانی و دیگری مرحله لپتومونائی در مرحله لیشمانیائی که به آن آماستیگوت می گویند انگل بصورت ارگانیسم فاقد تاژک با بدن گرد یا بیضوی و گاهی دوکی شکل است که در داخل سلول های بیگانه خوار (ماکروفاژ) پستانداران وجود دارد و اجسام لیشمن نامیده می شود.
در مرحله لپتومونائی که به آن پروماستیگوت نیز می گویند از تغییر شکل حالت لیشمانیائی بوجود می آید، در این شکل انگل تاژکی د رقسمت قدامی خود دارد که این شکل انگل در دستگاه گوارش پشه خاکی و هم چنین در داخل محیط کشت دیده می شود. انگل در فرم آماسیتگوت در بدن میزبان مهره دار مثل انسان و حیوان قرار دارد و اغلب در داخل ماکروفاژها (سلولهای بیگانه خوار ) زندگی می کند. پشه خاکی جنس ماده خونخوار است. و با مکیدن خون ، آماستیگوت را می بلعد و در دستگاه گوارش به مرحله پروماستیگوت تبدیل می نماید. این فرم ارگانیسم با تقسیم بندی غیر جنسی دوتایی زیاد می شود و بعد از گذشتن ۵ الی ۲۰ روز تعداد آنها زیاد شده بطوریکه در سالک با نیش زدن پشه خاکی ماده آلوده ، این انگل به انسان سالم منتقل شده و باعث بروز زخم سالک می گردد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] [/URL]
بطور کلی سالک بوسیله انواع پشه خاکی های آلوده به سه طریق زیر بوجود می آید:



و در کالاآزار محل استقرار انگلها در سلولهای بیگانه خوار سیستم رتیکولوآندتلیال ، بافت طحال ، کبد، مغز استخوان ، غدد لنفاوی وسایربافت ها است و ممکن است در منوسیتهای خون نیز دیده شوند. در موقع خون خوردن پشه خاکی از میزبان مهره دار آلوده اشکال لیشمانیایی وارد لوله گوارش پشه شده و در آنجا بشکل لپتومونايی(تاژکدار) در می آید در قسمت میانی معده پشه تکثیر شده و درموقع خونخواری از انسان سالم بهمراه بزاق وارد بدن میزبان مهره دار می شود. در بدن انسان تاژک خود را از دست داده در سلولهای بیگانه خوار بدن انتشار می یابند. راههای دیگر انتقال ممکن است تماس جنسی، انتقال خون، مادرزادی از طریق جفت و یا آلودگی مخاط چشم و یا زخمهای باز با مواد آلوده مانند ترشح زخم یا مخاط بینی انسان و یا حیوان مبتلا به لیشمانیوز احشایی باشد. حیوانات گوشتخوار ممکن است با خوردن لاشه حیوان آلوده مبتلا شوند. ۱- انسان به انسان ۲- حیوان به حیوان ۳- حیوان به انسان و بالعکس
دوره کمون:
درسالک بسته به نوع بیماری متفاوت است . در لیشمانیوز جلدی نوع مرطوب (روستایی) دوره کمون کوتاهتر (۴-۱) هفته ولی در لیشمانیوز جلدی نوع خشک (شهری ) این دوره طولانی تر و بطور معمول (۲ تا ۸ ماه ) گاهی ۲-۱ سال می باشد.
در لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) نیز این دوره از چند هفته تا چند ماه و گاهی تا یکسال می باشد.

علائم بیماری در سالک:
ضایعات سالک ممکن است به یکی از اشکال زیر دیده شود:

ضایعات سالک ممکن است به یکی از اشکال زیر دیده شود:

۱) شکل خشک
۲) شکل مرطوب
۳) اشکال غیر معمول
۴) شکل مزمن ۵) شکل لوپوئید یا عود کننده
۶) ضایعات ناشی از مایه کوبی




که در این نوشته فقط به ذکر انوع خشک و مرطوب آن می پردازیم . ۱) شکل خشک ۲) شکل مرطوب ۴) شکل مزمن ۵) شکل لوپوئید یا عود کننده ۶) ضایعات ناشی از مایه کوبی ۳) اشکال غیر معمول
۱- شکل خشک
این شکل بیماری دارای ۴ مرحله پاپول بی درد، مرحله زخم و دلمه ، شروع بهبودی ، بهبودی کامل و به جای ماندن جوشگاه (جای زخم یا اسکار) می باشد.
پس از گذشت دوره کمون در محل گزش پشه پاپول سرخ رنگي ظاهر می شود این پاپول نرم و بی درد است و در اثر فشار محو نمی شود. گاه خارش مختصری دارد. پس از گذشت چند هفته یا چند ماه پاپول فعال شده ، ضایعه بزرگتر شده و اطراف آن را هاله قرمز رنگی فرا میگیرد. و کم کم بر اثر تجمع سلول ها در آن قطعه ضایعه سفت می شود. پس از گذشت ۲ تا ۳ ماه پاپول بصورت دانه ای سرخ و برجسته با سطحی صاف و شفاف و قوامی نرم در می آید. در این هنگام گاه در روی آن فرورفتگی به عمق یک میلیمتر که ته آن پوسته پوسته است دیده می شود. به تدریج سطح این دانه نرم می شود و مایع سروزي ترشح می کند و بالاخره ضایعه بصورت زخمی باز در می آید . زخم حدودی مشخص و حاشیه ای نامنظم و برجسته دارد که روی آن را دلمه ای کثیف و قهوه ای رنگ پوشانده است.
اگر دلمه کنده شود کف زخم فرو رفته است اطراف زخم دارای هاله ای صورتی رنگ كه در مقایسه با بافتهای اطراف و زیر آن سفت به نظر می رسد. ضایعه بی درد و گاهی دارای خارش خفیف است. هرچه تعداد ضایعات بیشتر باشد اندازه زخمها کوچکتر و بهبودی آنها سریعتر است . بهبودی زخم بتدریج از مرکز زخم شروع شده و دلمه شروع به خشک شدن می کند . و پس از گذشت ۱۲-۶ ماه و گاه بیشتر ضایعه کاملا بهبود می یابد و اثر آن به صورت جوشگاهی فرورفته با حدودی کاملا مشخص و حاشیه ای نامنظم باقی می ماند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
۲-شکل مرطوب :
این شکل نیز دارای همان چهار مرحله سالک خشک می باشد ولی تظاهرات بالینی آن تفاوتهایی به شرح ذيل دارند:
پس از طی دوره کمون چند هفته تا چند ماه ضایعه بصورت جوش همراه با التهاب حاد ظاهر می شود .پس از دو هفته زخمی شده که بسرعت بزرگ و دور آن پرخون می شود. زیر لبه زخم خالی است و لبه زخم دارای تفاریس و چرک زیاد است . جوش خوردن زخم از وسط و اطراف همزمان اتفاق می افتد و بطور معمول زخم ظرف مدت ۶-۴ ماه پس از شروع آن به کلی خوب می شود و به ندرت در حالتهای عادی بیش از ۸ ماه طول می کشد.
علائم بالینی در کالاآزار :
استقرار بیماری معمولا مخفیانه و بدون علائم مشخصی صورت می گیرد و به کندی پیشرفت می کند . تظاهرات آن با تب نامنظم و مواج تا ۴۰ درجه سانتیگراد با بیقراری ، درد ناحیه طحال ، سرفه و کم شدن وزن بدن، بزرگی طحال و کبد و در نتیجه بزرگ شدن شکم بیمار ، کم خونی و کم شدن تعداد عناصر سلولهای خونی (گلبولهای قرمز، سفید و پلاکت ها ) ورم صورت و دستها و پاها دیده می شود.
در مواردی رنگ پوست بیمار برنزه و تیره می شود که برخی دلیل نامگذاری بیماری را به مرض سیاه (کالاآزار) بهمین دلیل می دانند و برخی نیز به دلیل مرگ و میر زیاد بر اثر این بیماری نام بیماری سیاه به آن داده اند. از بین رفتن سلولهای بیگانه خوار بدن و کاهش قوای دفاعی سبب آمادگی برای پذیرش سایر عفونت ها شده و اگر تشخیص و درمان بموقع انجام نگیرد موجب مرگ بیمار می گردد.
بطور کلی تشخیص بیماری لیشمانیوز جلدی و احشایی براساس آخرین مصوبه کمیته کشوری در انواع مظنون ، محتمل و قطعی بشرح زیر است:

لیشمانیوز جلدی
- تشخیص مظنون (Suspected) :
وجود پاپول یا زخم پوستی بیشتر در نقاط باز بدن در منطقه آندمیک که بیش از ۱۰ روز طول کشیده باشد.
- تشخیص محتمل (Probable):
وجود پاپول یا زخم پوستی که بتدریج افزایش اندازه یافته ، اولسر آن گاه سطحی و برآمده است و گاه بصورت زخم های عمیق و چرکی با کناره های قرمز رنگ می باشد.
- تشخیص قطعی (Definite):
دیدن انگل در گسترش تهیه شده از ضایعه پوستی (اسمیر یا کشت)
لیشمانیوز احشایی (کالاآزار )
- تشخیص مظنون (Suspecred):
بروز علام کلینیکی بصورت بیماری تحت حاد با علائمی نظیر تب ، هپاتومگالی ، اسپلنومگالی ، کاهش وزن ، کم خونی ، تغییر رنگ پوست.
- تشخیص محتمل (Probable):
علائم بالینی همراه با آزمایش IPA DAT مثبت
- تشخیص قطعی : (Definite)
دیدن انگل در گسترش تهیه شده از بافتها (طحال ، مغز استخوان و غدد لنفاوی) و یا بدست آوردن آن در محیط کشت
تشخیص بیماری
تشخیص لیشمانیوز جلدی:
تشخیص بالینی سالک وقتی به اثبات می رسد که میکروارگانیسم در اسمیر رنگ آمیزی شده مایع حاصل از ضایعات جلدی و یا کشت دیده شود و یا در آزمایش بافت شناسی در بافت رنگ آمیزی شده مشاهده گردد.
معیارهای تشخیص آزمایشگاهی :

۱- آزمایشات انگل شناسی مثبت (اسمیر یا کشت از زخم )

۲- آزمایشات سرولوژی مثبت (IFA,ELIZA) فقط برای لیشمانیوز مخاطی


(M.C.L)
تشخیص کالا آزار :
باتوجه به اینکه کالا آزار در ایران اغلب در بچه ها دیده می شود و از علائم ظاهری آن تبهای نامنظم ، بزرگی طحال و کبد و در نتیجه بزرگ شدن شکم ، کم خونی و ضعف و لاغری است موارد مشکوک را می توان جهت تشخیص قطعی به پزشک مرکز درمانی و یا متخصص جهت انجام آزمایشات معرفی نمود.
معیارهای تشخیص آزمایشگاهی :



۱- مثبت بودن آزمایشات انگل شناسی (تهیه گسترش از مغز و استخوان – طحال – کبد – غدد لنفاوی – خون ) و کشت ازبیوپسی یا مواد آسپیره شده از اعضاء

۲- مثبت آزمایشات سرولوژی (DAT,ELIZA, IFA) تهیه نمونه خون برای انجام تستهای سرولوژی بسادگی امکان پذیر است.

میتوان نمونه خود را در لوله های باریک هپارتیه از نوک انگشت بیمار پس از ضد عفونی کردن انگشت با الکل و سوراخ کردن آن با تیغه نوک تیز استریل یا لانست یکبار مصرف تهیه کرد. پلاسمای آن را بوسیله سانتریفوژ کردن جدا نمود یا با تماس دادن کاغذ صافی آزمایشگاهی با خون روی انگشت بیمار مقداری از خون را بصورت یک لکه یکنواخت بقطر حدود یک سانتیمتر جذب کاغذ کرده و پس از خشک شدن مورد آزمایش آگلوتیناسیون مستقیم که انجام آن را در آزمایشگاههای کوچک و دور افتاده با تجهیزات ساده و دور افتاده عملی است قرار داد.

درمان ليشما نيوز
الف – ليشمانيوز احشائي يا كالا آزار
براي درمان شكل هاي ليشمانيوز بجز نوع منتشر آن Diffuse Cutaneous Leishmaniasis تركيبات آنتيموان پنج ظرفيتي جهت استفاده موضعي و عمومي پيشنهاد مي شوند . بمنظور اجتناب از عود بيماري ، تقليل هزينه درمان ، پيدايش مقاومت داروئي بايستي داروئي مناسب بمقدار لازم ودر فاصله زماني متناسب تجويز گردد . اگر چه آنتيموان پنج ظرفيتي بعنوان داروي خط اول درمان بيماري پذيرفته شده است ولي تفاوتهاي فراواني در نحوه بكار بردن آن اعمال مي شود.
دو داروي آنتيموان پنج ظرفيتي دردسترس مي باشند.مگلومين آنتيموانات (گلوكانتيم) وسديم استيبوگلوكونات ( پنتوستام ) ، كه اين دو دارو از نظر شيميايي مشابه بوده و تصور مي شود كه مدت اثر بخشي و سميت آنان در درمان ليشمانيوز احشايــي به مقـــدار آنتيموان مـوجـود در دارو بستگي داشته باشد محلـــول مگلومـــين آنتيموانات تقريبـاً + ۸۵ mg/ml ) ۸.۵% sb۵) آنتيموان داشته در حاليكه ميزان آنتيموان ( Sb ۵+ ) موجود درپنتوستام درحدود (۱۰۰mg/ml) ۱۰% Sb ۵+ مي باشد
گلوكانتيم دركشورهاي فرانسه زبان و آمريكاي لاتين و پنتوستام در كشورهاي انگليسي زبان و آمريكا مصرف مي شوند . درايران تاكنون گلوكانتيم مصرف شده ودزاژ توصيه شده داروي فوق برپايه ميزان آنتيموان پنج ظرفيتي موجود بوده ودر كالا آزار عبارتست از ۲۰ ميلي گرم آنتيموان براي هركيلو گرم وزن بدن روزانه بمدت بيست روز.
بيمارا نيكه بيماري در آنان باقي مانده و احتياج به درمان طولاني تري دارند بايستي مدت بيشتري در مان شوند . عدم پاسخ درماني اوليه كه بصورت عدم پاسخ كلينيكي به درمان اوليه با آنتيموان مي باشد در بيشتر مناطق بين ۲۰% تا ۸% است .
بيمارانيكه به درمان با آنتيموان در دوره اول جواب مناسب درماني نمي دهند ممكنست در دوره دوم يا حتي دوره سوم پاسخ مناسبي بدهند . آنتيموان در اين دوره مي تواند بدون سميت تا ۳۰ روز تجويز شود . درمان موفقيت آميز با دوره طولاني تري ( ۱۲۰ روزه) درمورد PKDL ( ليشمانيوز پوستي بعد از كالا آزار ) از هندوستان گزارش گرديده است .
طول دوره درمان در يك منطقه آندميك با نقاط ديگر متفاوت بوده ولي در تمام موارد درمان بايد حداقـــل ۲ هفته پس ازمنفي شدن آزمايش انگلي خون ادامه يابد.
تزريق داخل وريدي پنتوستام بايد به آرامي ( بيش از ۵ دقيقه ) و با استفاده از وزن مناسب صورت گيرد تا از احتمال بروز هرگونه ترومبوز جلوگيري شود . درمان بايد تحت نظر كادر پزشكي صورت گيرد.
درمان با تركيبات آنتيموان معمولاً خوب تحمل مي شود ولي اگر عوارض جانبي جدي بروز كند ( عوارض كبدي وقلبي ) مي توان موقتاً درمان را متوقف كرد . اگر عود بيماري اتفاق افتد بيماران بايد نخست با تركيبات آنتيموان تحت درمان قرارگيرند ودر صورت رضايت بخش نبودن پاسخ درماني اتتخاب دوم داروهاي آمفوتريسين B وپنتاسيدين خواهند بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

آمفوتريسين B :
روزانه يا هفته اي سه بار بصورت تزريق داخل وريدي و آنفوزيون داخل دكستروز ۵% طي ۴ ساعت تجويز مي شود در شروع با دز اوليه ۱۰ – ۵ ميلي گرم كه بتدريج افزايش يافته ودر هر نوبت بميزان ۱۰-۵ ميلي به آن افزوده مي شود تا زمانيكه به دز ۵/۰ تا يك ميلي گرم در كيلوگرم از وزن بدن برسد . درمان بايد تا زمانيكه دز كامل يعني ۳-۱ گرم داده شود ادامه يابد . طول دوره درمان بستگي به پاسخ درماني بيمار دارد . عود بيماري يا فقدان پاسخ درماني مناسب در ۸% - ۲% موارد اتفاق مي افتد بعلت سميت دارو براي كليه وقلب درمان بايد هميشه در بيمارستان صورت گيرد.
ب ) دستورالعمل درمان ليشمانيوز جلدي ( سالك )
درمان بيماري سالك در مواد زير توصيه مي شود.

۱- كساني كه ضايعات زخمي بزرگ تر از ۳ سانتيمتر دارند ۲- كساني كه ضايعات متعدد اولسراتيو دارند ۳- ضايعات مناطق باز بدن ( صورت – پشت دست - پشت پا ) محل ضايعه درسه سانتيمتري ارگان هاي حياتي مانند چشم – گوش و دهان

درساير موارد پيشنهاد مي شود كه درمان صورت نگرفته و جهت پيشگيري از گزش مجدد و انتقال به ديگران وهم چنين پيشگيري از ايجاد احتمالي عفونت ثانويه ، با گاز استريل پانسمان گردد. باشد.

روش درمان
تركيبات آنتيموان پنج ظرفيتي ( گلوكانتيم و پنتوستام ) : كه بدوشكل تزريق موضعي و تزريق سيستميك قابل استفاده است .
تزريق موضعي در موارد زير انديكاسيون دارد.
تعداد ضايعات محدود ( ۲ –۳ ) عدد در نزديكي ارگانهاي حياتي نباشد.
روش تزريق
تزريق معمولاً در چهار نقطه داخل زخم صورت مي گيرد تا زمانيكه رنگ محل تزريق ضايعه متمايل به سفيد گردد.
مقدار تزريق

بستگي به اندازه ضايعه داشته و فواصل درمان هفته اي يكبار مي باشد . درمان ياد شده تا بهبودي كامل ضايعه توصيه مي گردد.
تزريق سيستميك

درموارد زير توصيه مي شود:
- تعداد ضايعات متعدد و السراتيو باشد ( از ۳ ضايعه بيشتر)
- همراه با لنفادنوپاتي مجاور ضايعه فرم اسپيروتريكوئيد باشد.
- بيمار قادر يا مايل به پذيرش تزريق داخل ضايعه نباشد.
- موارد A.C.L با عامل L.Tropica درايران جهت پيشگيري ازاپيدمي با هر تعداد و فرم ضايعه بايد درمان شود.
- در خواست بيمار جهت معالجه بعد از توضيحات علمي توسط پزشك معالج
- توصيه مي شود در صورت وجود بيماريهاي كبد ، قلبي و كليوي درمان تحت نظر متخصص پوست انجام شود.
- تزريق در خانم هاي حامله كاربرد ندارد و توصيه مي شود از روش هاي ديگر درماني با مراجعه به متخصصين پوست استفاده شود. مقدار دارو و طول درمان
۲۰ ميلي گرم آنتيموان بازاء كيلوگرم وزن بدن (۲۰ mg/kg sb +۵ ) روزانه دريك نوبت تزريق عضلاني كه بهتر است بصورت منقسم در دوناحيه ( دو باسن ۹ تزريق گردد . بمدت ۱۰ – ۱۴ روز و در صورت نياز پس از حداقل يكماه مجدداً رژيم درماني تكرار گردد.
درصورت عدم پاسخ تا دو دوره درماني ارجاع بيمار به پزشك متخصص پوست توصيه مي شود. درصورت عود يا مقاومت انگل به درمان گلوكانتيم تنها بايد در دور دوم درمان ، آمپول گلوكانتيم + قرص آلوپورنيول ۰ ۲۰ ميلي گرم پاركيلو ) تجويز شود .
درصورت وجود عفونت باكتريائي ثانويه توصيه مي شود از مراقبتهاي موضعي ( پانسمان – نظافت زخم ) و آنتي بيوتيك مناسب سيستميك استفاده نمود.
چنانچه دربيماران سنگين وزن ، بيش از ۲ آمپول گلوكانتيم روزانه لازم باشد در دو دوز منقسم ( صبح و شب ) تزريقات انجام شود.
توصيه مي شود از دستكاري زخم اكيداً خود داري شود.
رژيم هاي درماني ديگري هم وجود دارند كه در صورت نياز بايستي توسط متخصصين پوست تجويز گردند.
درصورت بروز هرگونه واكنش در محل تزريق ( قرمزي . گرمي ، درد ، تورم ) و علائم سيستميك ( شكايتهاي قلبي ، يرقان ، مشكلات ادراري ) درمان قطع و بيمار به پزشك متخصص ارجاع گردد.

مولوسكوم كونتاژيوزوم Molluscum contagiosum يك عفونت ويروسي است كه باعث ايجاد جوشهاي برق متعددي به رنگ سفيد مرواريدي ميشود.
سن
در كودكان شايعتر است.
نحوه زندگي
تماس پوستي نزديك و در بعضي موارد تماس جنسي با يك فرد آلوده، عوامل خطر هستند.
جنس، ژنتيك
عوامل خطر مهمي نمي‌باشند. مولوسكوم كونتاژيوزوم يك عفونت ويروسي پوست است كه در آن جوشهايي به صورت گروهي روي تنه و قسمت فوقاني بازوها و ساقها ظاهر ميشوند.
اين بيماري بي‌ضرر ولي مسري ميباشد و در نتيجه تماس پوستي نزديك پخش مي‌گردد. اين بيماري در كودكان، به ويژه آنهايي كه دچار اگزماي آتوپيك هستند، شايعتر است، كه احتمالاً دليل آن اينست كه آنها پوستشان را مي‌خارانند و به ويروس اجازه ورود مي‌دهند، در بالغين مولوسكوم كونتاژيوزوم معمولاً از طريق تماس جنسي منتقل ميشود. در چنين مواردي جوشها تمايل دارند كه در قسمت تحتاني شكم، دستگاه تناسلي و رانها به وجود آيند.
اين بيماري در افرادي كه سيستم ايمني آنها به دليل اختلالي همچون ايدز يا مصرف داروهاي سركوب كننده ايمني ضعيف شده است، شايعتر و شديدتر ميباشد.
علايم بيماري
علايم مولوسكوم كونتاژيوزوم ۲-۸ هفته پس از عفونت آغاز ميشوند. يك جوش منفرد و خارش‌دار ظاهر شده، سپس عفونت پخش مي‌گردد تا توده‌اي از جوشها را به وجود آورد. جوشها به صورت زير هستند.
- قطرشان تقريباً ۳-۶ ميليمتر است.
- نرم و به رنگ سفيد مرواريدي يا صورتي هستند.
- گنبدي شكل با يك فرورفتگي كوچك در مركز مي‌باشند. مولوسكوم كونتاژيوزوم دردناك نيست، اما ممكن است جوشهاي بزرگ، زمانيكه به لباس گير مي‌كنند، دچار خونريزي شوند.
كارهايي كه بايد انجام شوند
كودكان مبتلا به مولوسكوم كونتاژيوزوم را معمولاً درمان نمي‌كند،‌ زيرا درمان ممكن است باعث ايجاد اسكارهاي كوچكي شود و مي‌تواند دردناك باشد.
اين وضعيت معمولاً به طور خودبخود در عرض ۱۲ ماه بهبود مي‌يابد. در بالغين، ممكن است جوشها را به دلايل زيبايي بردارند. پزشك ممكن است با يك سوزن كوچك، آنها را سوراخ كند يا با يك فورسپس فشار دهد يا همراه با يك لايه نازك از پوست زير جوشها، آنها را بتراشد.
جهت جلوگيري از انتشار آنها در سطح بدن، جوشها را نخارانيد. از تماس بدني نزديك خودداري كنيد و از حوله‌هاي مشترك استفاده ننماييد تا ساير افراد عفوني نشوند. در صورتيكه دوباره در معرض عفونت قرار گيريد يا سيستم ايمني شما ضعيف گردد، اين بيماري ممكن است دوباره عود كند

وبا یکی از بیماریهای واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری می‌کند و یک بیماری حاد اسهالی و به شدت مسری است که منحصرا انسان را مبتلا می کند.
ویژگی مشخص وبا آغاز ناگهانی اسهال است که به دنبال آن استفراغ، کم آبی سریع، گرفتگی ماهیچه ها و کم شدن ادرار فرا می رسد. میزان کشندگی بیماری در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترونیت بدن تا ۴۰- ۳۰ درصد می باشد.
راه انتقال وبا:

۲- آشامیدنی و خوراکی آلوده. ۱- آب آلوده به مدفوع ( منابع آب بدون نظارت ) همانند استخرها و…،
پیشگیری:
از مهمترین عوامل پیشگیری وبا گزارش سریع موارد بیماری به مراکز ذیصلاح است و درمان سریع در مورد بیماری خواهد بود.
علائم وبا:
دوره پنهانی وبا از چند ساعت تا ۵ روز بوده و بطور معمول ۲-۱ روز است. شدت علائم بیماری به سرعت و مدت از دست رفتن مایعات بستگی دارد .
وبا دارای سه مرحله است :
الف : مرحله تخلیه ای: بیمار ناگهان دچار اسهال شدید، بدون درد و آبکی می شود که به دنبال آن استفراغ روی داده و مدفوع نمای آب برنجی دارد.
ب : مرحله کلاپس: به دلیل کم آبی بدن بیمار به مرحله کلاپس وارد می شود و بصورت پایین افتادن فشار خون، نبض خیلی ضعیف، شکم فرو رفته، دست و پای خیلی سرد، قطع ادرار و … نمایان می شود.
ج : مرحله بهبودی: اگر مایعات بدن بیمار جبران شود فشار خون بیمار رو به افزایش می رود و علائم حیاتی نرمال شده و بیمار از مرگ حتمی نجات می باید.
تدابیر بهداشت محیط:
تامین آب سالم و تصفیه شده، دفع بهداشتی فاضلاب، بهداشت خوراکیها و آموزش بهداشت به عنوان موثرترین روش پیشگیری وبا می باشد.
برای درمان وبا باید وقت را غنیمت شمرد و بیمارانی که کم آبی متوسط دارند باید با مایع خوراکی در خانه درمان شوند. موارد کم آبی شدید مستلزم دادن مایع از راه وریدی است و باید در صورت امکان به نزدیکترین مرکز درمانی یا بیمارستان منتقل شوند و در راه رسیدن به بیمارستان مایعات خوراکی به آنها داده شود که میزان مایعات و الکترولیتها توسط پزشک محاسبه و به بیمار تزریق می شود.
نکات آموزشی:
قبل از غذا و پس از رفتن به دستشویی دستهای خود را با آب و صابون بخوبی بشویید.
از مصرف مواد غذایی، آب میوه و نوشیدنی های ارائه شده در بیرون از منزل و بخصوص غذاهای ارائه شده توسط فروشندگان دوره گرد جدا خودداری کنید.
قبل از مصرف میوه جات و سبزیجات حتما آنها را ضدعفونی کنید.
درصورت عدم دسترسی به آب سالم و تصفیه شده حتما آنها را بجوشانید.
مهمترین مشکل اساسی در بیماری وبا از دست دادن شدید مایعات و الکترولیتهای بدن می باشد.
بدون تجویز پزشک از مصرف قرص های ضد اسهال به هر نحو خودداری کنید.
روش ضد عفونی کردن میوه جات و سبزیجات:
یک قاشق چای خوری ( ۲گرم ) پودر پرکلرین را در ده لیتر آب حل کرده و سبزی و میوه ها را که قبلا شسته اید در آن قرار دهید و پس از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه مجددا آبکشی کنید.
ORS:
محتوی بسته های ORS را در یک لیتر آب آشامیدنی حل کنید. این محلول باید همه روزه به صورت تازه فراهم و در مدت ۲۴ ساعت مصرف شود و محلول نباید جوشانده شود.
در مکانهایی که دسترسی به ORS مقدور نیست مخلوط ساده ای از نمک طعام ۵ گرم و شکر ۲۰ گرم در یک لیتر آب آشامیدنی حل شده را می توان تا بدست آوردن ORS مصرف کرد.
گفتنی است کشف ORS پیشرفت عمده و علمی در مبارزه با وبا و دیگر بیماریهای اسهالی بوده است.

مونونوكلئوز عفوني يك بيماري عفوني ويروسي كه دستگاه تنفس ، كبد و دستگاه لنفاوي را درگير مي سازد. اين بيماري معمولاً نوجوانان و بزرگسالان جوان (سن ۴۰-۱۲ سال ) را مبتلا مي كند.
علايم شايع
تب
گلودرد (كه گاهي شديد است )
خستگي
تورم غدد لنفاوي ، معمولاً در ناحيه گردن ، زير بغل يا كشاله ران
بزرگي طحال
بزرگي كبد
يرقان با زردي پوست و چشم ها (گاهي )
سردرد
درد عمومي بدن
علل
يك ويروس مسري (ويروس ابشتين ـ بار) كه در اثر تماس نزديك نظير بوسيدن ، غذاي مشترك با فرد مبتلا يا سرفه كردن از فردي به فرد ديگر منتقل مي شود.
عوامل افزايش دهنده خطر
استرس
بيماري هايي كه مقاومت بدن را كاهش مي دهند.
خستگي يا كار زياد. ميزان بروز بالاي آن در بين دانشجويان و سربازان ممكن است ناشي از استراحت ناكافي يا زندگي جمعيتي آنها باشد.
دانش آموزان دبيرستاني يا دانشجويان
پيشگيري
خودداري از تماس با فرد مبتلا
اجتناب بيمار مبتلا به مونونوكلئوز از تماس با افراد دچار ضعف ايمني به منظور پيشگيري از ابتلاي آنها
عواقب موردانتظار
بهبود خودبه خود بيماري در طي ده روز تا شش ماه رخ مي دهد. خستگي اغلب تا ۶-۳ هفته پس از برطرف شدن همه علايم ديگر ادامه مي يابد. تعداد اندكي از بيماران دچار نوع مزمن بيماري مي گردند كه در آن علايم بيماري ماه ها يا سال ها تداوم مي يابد.
عوارض احتمالي
پارگي طحال ، منجر به جراحي فوري مي شود.
كم خوني
در موارد نادر، قلب ، ريه يا دستگاه عصبي مركزي ممكن است درگير شده و بيماري وخيم يا حتي كشنده ايجاد شود.
درمان
بررسي هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش هاي خون باشد.
معالجه قطعي خاصي براي اين بيماري وجود ندارد. استراحت بيش از معمول و رژيم غذايي سالم مهم است . نيازي به قرنطينه كردن فرد مبتلا نيست .
براي كاهش درد گلو، غرغره كردن مكرر با چاي غليظ يا آب نمك گرم (يك قاشق چاي خوري نمك در ۲۵۰ سي سي آب [ معادل يك بطري نوشابه] توصيه مي شود.
خودداري از زور زدن زياد به هنگام دفع مدفوع . اين عمل ممكن است به طحال بزرگ شده آسيب برساند.
در موارد نادر، طحال ممكن است پاره شده و عمل جراحي فوري را ايجاب كند.
داروها
براي ناراحتي خفيف مصرف داروهاي بدون نسخه نظير استامينوفن ممكن است كافي باشد. به علت احتمال بروز نشانگان رِي . از مصرف آسپيرين خودداري كنيد.
در صورت شديد بودن علايم ، ممكن است دوره كوتاه مدت داروهاي كورتوني تجويز شود.
فعاليت
در بستر استراحت كنيد، به ويژه در هنگام تب . فعاليت هاي خود را به تدريج از سر بگيريد. در هنگام احساس خستگي استراحت كنيد.
حداقل تا يك ماه پس از بهبود كامل از شركت در ورزش هاي پربرخورد خودداري كنيد.
رژيم غذايي
رژيم غذايي خاصي نياز نيست . در طي بيماري ممكن است ميل به غذا نداشته باشيد. مصرف مايعات كافي را ادامه دهيد. در طي دوره تب بالا، حداقل روزانه هشت ليوان آب يا آب ميوه مصرف كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علايم مونونوكلئوز عفوني باشيد.
بروز موارد زير در طي درمان : ـ تب بالاي ْ۳/۳۸ درجه سانتي گراد ـ يبوست ، كه ممكن است باعث زور زدن زياد هنگام دفع مدفوع گردد. ـ درد شديد در سمت چپ بالاي شكم (پارگي طحال يك اورژانس است ) ـ زردي پوست ـ اختلال بلع يا تنفس در اثر التهاب شديد گلو

التهاب و عفونت آندومتر بيماري التهابي لگن يک بيماري حاد است که بر اثر صعود ميکروب از دستگاه تناسلي زنان به قسمت هاي فوقاني بدون ارتباط به بارداري يا جراحي رخ مي دهد و شامل انواع مختلفي است که بر حسب محل درگيري نامگذاري مي شوند . اين بيماري و بيماري هاي منتقله از طريق جنسي در تعدادي از عوامل خطرساز سهيم هستند و حدود ۸۰٪-۴۰٪ درصد موارد آن به بيماريهاي منتقله از راه جنسي نسبت داده مي شود .
عوامل خطرساز :
عوامل خطرساز تعيين شده براي بيماري التهابي لگن عبارتند از : سن پائين ، مجرد بودن ، وضعيت اجتماعي - اقتصادي پائين ، رفتار جنسي ( تعداد شرکاء جنسي ، سن شروع فعاليت جنسي ، ميزان اکتساب شريک جنسي جديد ) اعتياد - رفتارهاي بهداشتي سطح پائين ، دوش ( Douching ) انتخاب روش جلوگيري از بارداري ( سدهاي مکانيکي و شيميائي خطر را کاهش ميدهند ، قرص هاي جلوگيري از بارداري اثر متغير دارد و I.U.D خطر را افزايش مي دهد ) قاعدگي و مصرف سيگار
تظاهرات باليني
شايعترين شکايت باليني در يک زن مبتلا به بيماري التهابي لگن ، درد دوطرفه قسمت تحتاني شکم يا لگن است . نوع گنوکوکي تمايل به تظاهر حاد و شديد در عرض ۱ هفته از قاعدگي دارد . نوع کلاميديائي با سير تحت حاد همراه با نشانه هاي خفيف مي باشد . زنان مبتلا به عفونت HIV و بيماري التهابي لگن ممکن است بيماري باليني شديدتري داشته باشند .
خطرباردراي نابجا ۱۰-۷ برابر بعد از يک حمله بيماري التهابي لگن ( P.I.D ) افزايش مي يابد . تعداد حملات PID ، سن زن و شدت التهاب لوله در لاپاراسکوپي ، تعيين کننده پيش آگهي بارداري به دنبال PID مي باشد .
تشخيص :
کمترين معيار باليني براي PID حاد شامل حساسيت مستقيم ناحيه تحتاني شکم ، حساسيت در حرکات گردن رحم مي باشد . معيار اضافي که از تشخيص PID حمايت مي کند شامل سرويسيت مخاطي چرکي ، اثبات آزمايشگاهي عفونت سرويکس با گونوکوک يا کلاميدياتراکوماتيس ، درجه حرارت دهاني بيش از ۳/۳۸ و افزايش معيارهاي التهابي مثل CRP و ESR هستند .
بيوپسي يا نمونه برداري از اندومتر نيز در برخي موارد کمک کننده است . لاپاراسکوپي استاندارد طلايي براي تشخيص و مرحله بندي PID حاد مي باشد .
کنترل بيماران ( Management )
کنترل بيماران شامل درمان ، آموزش پي گيري با دقت و کنترل شرکاي جنسي آنها مي باشد . هدف از درمان بيمار ، جلوگيري از عود و حفظ توانايي باروري است . درمان تجربي بايد هر چه سريعتر با حدس بيماري شروع شود . با توجه به طبيعت چندميکروبي PID درمان بايد وسيع الطيف باشد . در زمانهايي که بدنبال PID آنتي بيوتيک مصرف نمي شد ميزان نازايي بعد از اين بيماري ۷۰ تا ۶۰ درصد بود .
PID بايد حداقل توسط دو آنتي بيوتيک بمدت ۱۴-۱۰ روز درمان شود .

کنترل بيماران ( Management )
کنترل بيماران شامل درمان ، آموزش پي گيري با دقت و کنترل شرکاي جنسي آنها مي باشد . هدف از درمان بيمار ، جلوگيري از عود و حفظ توانايي باروري است . درمان تجربي بايد هر چه سريعتر با حدس بيماري شروع شود . با توجه به طبيعت چندميکروبي PID درمان بايد وسيع الطيف باشد . در زمانهايي که بدنبال PID آنتي بيوتيک مصرف نمي شد ميزان نازايي بعد از اين بيماري ۷۰ تا ۶۰ درصد بود .
PID بايد حداقل توسط دو آنتي بيوتيک بمدت ۱۴-۱۰ روز درمان شود .
درمان حمايتي شامل دادن مايعات به ميزان کافي ، استراحت در موقعيت خاصي که semi fowler ناميده مي شود و در آن لگن پائين تر از سطح بدن قرار مي گيرد و علت آن محدود کردن عفونت به لگن است و تسکين درد مي باشد . IUD بايد خارج گردد . بيمار بايد تا بهبود کامل از تماس جنسي خودداري نمايد و همه شرکاي جنسي از ۶۰ روز قبل بايد بررسي شده و به طور تجربي براي عفونت گنوکوک و کلاميد يا درمان شوند . بروز PID در زنان باردار ، نادر است . زنان مبتلا به آبسه لوله هاي رحمي - تخمدان بايد بستري شده و آنتي بيوتيک وسيع الطيف دريافت نمايند .
افزايش اندازه آبسه يا عدم قطع تب ظرف ۷۲ ساعت بعد ازشروع آنتي بيوتيک نشانه شکست درمان و نياز به دخالت جراحي مي باشد . بيماراني که به صورت سرپائي درمان مي گردند بايد در عرض ۷۲ ساعت دوبار ويزيت شوند و در صورت عدم پاسخ مطلوب بستري مي گردند .
به صورت خلاصه اين موارد بايد بستري شوند :
۱ - مواردي که اورژانس هاي جراحي را نتوان رد کرد .
۲ - بيمار باردار باشد .
۳ - بيمار به درمان خوراکي پاسخ نداده است .
۴ - بيمار رژيم خوراکي را تحمل نمي کند .
۵ - وجود بيماري شديد
۶ - وجود تهوع ، استفراغ ، تب بالا ، آبسه رحمي - تخمداني
۷ - بيمار دچار نقص ايمني باشد .

اطلاعات در رابطه با قاعگی دختران( قاعدگی درد ناک ، بی حالی قبل از قاعدگی ، مدت و مقدار قاعدگی ) قاعدگی (پریود) یکی از مراحل بلوغ در دختران است. قاعدگی مانند بسیاری از علایم دیگر بلوغ ممکن است برای دختران گیج کننده باشد. بعضی از دختران ممکن است به نوعی از آن ترس داشته باشند یا نگران آن باشند. بسیاری از دختران و پسران درک کاملی از دستگاه تناسلی زنان و چگونگی کارکرد آن در طی یک دورة قاعدگی ندارند و همین موضوع قاعدگی را برای آنان اسرارآمیز جلوه می‌دهد.
یک دورة‌ قاعدگی مدت زمان اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است. مثلاً اگر اولین خونریزی دختری در ۸ اردیبهشت باشد و روز اول خونریزی بعدی وی در ۲ خرداد باشد دورة قاعدگی او ۲۴ روز طول کشیده است (از ۸ اردیبهشت تا ۱ خرداد).
بلوغ و قاعدگی
زمانیکه دختری به بلوغ می رسد (معمولاً در سنین ۸ تا ۱۳ سالگی)، بدن و ذهن در بسیاری جهات شروع به تغییر و تحول می‌کند. هورمونها در بدن رشد فیزیکی جدیدی را آغاز می‌کنند، مثلاً پستانها شروع به رشد می‌کنند. حدود ۲ الی ۵/۲ سال بعد از شروع رشد پستانها، اولین خونریزی قاعدگی در یک دختر اتفاق می افتد. حدود ۶ ماه قبل از آغاز اولین دورة قاعدگی، دختر ممکن است متوجه افزایش ترشح از دستگاه تناسلی خود شود که مسأله‌ای شایع در میان دختران است و نباید از آن نگران باشد مگر آنکه این ترشحات بسیار بد بو باشد یا باعث خارش گردد. اولین قاعدگی زمانی اتفاق می‌افتد که همة اجزاء دستگاه تناسلی دختر بالغ شده باشند و بتوانند با یکدیگر کار کنند.
دختر بچه‌ها در بدو تولد با تخمدان‌ها، رحم و لوله‌‌های تخمدانی یا لوله های فالوپ (لوله‌هایی که در ادامة رحم در دو سمت تا تخمدانها کشیده می شوند) به دنیا می آیند. تخمدانها تخم مرغی شکل هستند و در دو طرف رحم در پایین شکم که لگن نامیده می‌شود، قرار می‌گیرند و حاوی هزاران تخمک هستند. دو لولة تخمدانی (فالوپ)، لوله هایی نازک و دراز هستند درست مثل یک رشته ماکارونی (البته کمی ضخیم‌تر) که داخل آن سوراخ باشد. هر لولة‌ فالوپ از رحم به سمت یک تخمدان کشیده می‌شود. رحم به شکل یک گلابی وارونه است که در وسط لگن قرار دارد. دیوارة رحم از عضلات قوی تشکیل شده است و وظیفة آن نگهداری از جنین در حال رشد است. پس از کامل شدن جنین، رحم با عضلات قوی خود، جنین را به بیرون می‌فرستد و بدین ترتیب جنین با عبور از داخل واژن (عضوی که از دهانة‌ رحم تا بیرون بدن امتداد می‌یابد) از بدن بیرون می‌آید و بدین وسیله نوزاد متولد می‌شود.

با بلوغ دختر، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح می‌شود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت هورمونهای زنانه می‌کنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند که اثرات زیادی در بدن دختر دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می کنند.
پس شروع دوره های قاعدگی یک دختر، در هر ماه یک تخمک کوچک –بسیار کوچک که با چشم دیده نمی‌شود- از درون تخمدان آزاد می‌شود که به این عمل تخک گذاری می‌گویند. تخمک وارد لوله‌های فالوپ می‌شود و از طریق آن به سمت رحم حرکت می‌کند. اگر در طی این مسیر تخمک توسط یک اسپرم مرد بارور شود تخم ایجاد می‌شود و تخم به سمت رحم رفته و در آنجا لانه گزینی می‌کند و با چسبیدن به دیوارة رحم شروع به بزرگ شدن و رشد می‌نماید تا در پایان ۹ ماه به یک نوزاد کامل تبدیل شود. در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد – مسأله‌ای که در اکثر دروه‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد- تخمک بارور نمی‌شود و از بدن دفع می‌شود. در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده بود و با اضافه کردن مخاطات خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود، با تشکیل نشدن تخم (بارور نشدن تخمک) به حالت اول خود برمی‌گردد و برای این کار مخاطات و بافت اضافی رحم شروع به ریزش می‌کند. ریزش بافت و مخاطات که خونی است همان خونریزی قاعدگی است. باید توجه کرد که همانطوریکه توضیح داده شد، خونریزی قاعدگی فقط شامل خون نیست بلکه بافت اضافی و مخاطات خونی است که از رحم به بیرون ریخته می‌شود.
این وقایع هر ماه یکبار اتفاق می‌افتد. رحم خود را برای پذیرش تخم در طی یک ماه به تدریج آماده می‌کند و در نتیجه مخاطات و بافت اضافی در داخل آن بوجود می‌آید. در حدود اواسط یک دوره قاعدگی تخمک گذاری انجام می‌شود که در صورت عدم باروری تخمک با اسپرم مرد، در انتهای ماه همة بافت‌ها و مخاطات اضافی رحم به همراه تخمک به صورت خونریزی قاعدگی از بدن خارج می‌شود و این وقایع ماهانه ادامه می‌یابد تا اینکه زن در حدود سن ۵۰ سالگی به یائسگی برسد. یائسگی به این معنی است که زن همة تخمک‌های موجود در تخمدانها را آزاد کرده است و دیگر تخمک ندارد. بنابراین دوره‌های قاعدگی نیز تمام می‌شود و دیگر امکان بچه‌دار شدن برای او َنیست.

خونریزی قاعدگی هر چند وقت یک بار تکرار می شود؟
همانگونه که سن شروع بلوغ در دختران متفاوت است، دوره‌های قاعدگی نیز برای دختران متفاوت است. دورة زمانی میان دو خونریزی را دورة قاعدگی می‌گویند. دورة‌ قاعدگی برای بعضی دختران ممکن است ۲۸ روز، برای بعضی دیگر ۲۴ روز، ۳۰ روز و یا حتی ۳۵ روز طول بکشد. حتی این زمان از یک دوره تا دورة بعد ممکن است فرق داشته باشد.
دختران نوجوان و جوان ممکن است قاعدگی نامنظم داشته باشند که بخصوص در اولین [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بیشتر دیده می‌شود. برای مثال یک دختر که به تازگی قاعده شده است ممکن است ۲ ماه متوالی دور‌های ۲۸ روزه داشته باشد و در طی یک ماه بعد هیچ خونریزی نداشته باشد یا حتی دو خونریزی متوالی با فاصلة‌ زمانی بسیار کم بین آنها داشته باشد. معمولاً پس از چندین ماه، دوره‌های قاعدگی از نظم بهتری برخوردار می‌شود امّا بعضی از زنان حتی تا بزرگسالی نیز دوره‌های نامنظم دارند. با گذشت زمان و آشنایی بیشتر دختر با شرایط دوره‌های قاعدگی خود، معمولاًً دختران می‌توانند دورة‌ خونریزی بعدی خود را حدس بزنند
خونریزی به چه میزان است و چند روز طول می کشد؟
مدت زمان خونریزی نیز ثابت نیست و ممکن است تغییر کند. بعضی دختران فقط ۳-۲ روز خونریزی دارند. بعضی دیگر ممکن است ۷ روز و یا حتی بیشتر خونریزی داشته باشند.
مقدار خونریزی نیز ممکن است متفاوت باشد. بعضی از دختران آنقدر مقدار خونریزی اندکی دارند که حتی ممکن است شک کنند که آیا قاعده شده‌اند یا نه. بعضی دیگر ممکن است خونریزی شدیدتری داشته باشند. برای اکثر دختران خونریزی در حد چند قاشق غذاخوری تا کمتر از نصف یک استکان (حدود ۱۲۰ میلی‌لیتر) است که ممکن است زیاد به نظر آید ولی طبیعی باشد. خونریزی بسیار شدید در طی قاعدگی امکان پذیر است اما شایع نیست. در واقع ممکن است خونریزی بسیار شدیدتر از معمول، نشاندهندة اشکالات انعقادی خون باشد که نیازمند مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر است.
باید متوجه بود که حتی از یک ماه به ماه بعد ممکن است مقدار خونریزی و تعداد روزهای خونریزی در یک دختر متفاوت باشد. در صورتیکه از بی‌نظمی و یا مقدار خونریزی خود نگرانی دارید بهتر است تا با یک پزشک مشورت کنیدَ

دل درد و دل پیچه قبل از قاعدگی و بد حالی قبل از قاعدگی چیست ؟
- بعضی از دختران ممکن است در حوالی قاعدگی دچار تغییرات بدنی و احساس شوند. دل پیچه‌های قاعدگی بسیار شایع است. در حقیقت بیش از نیمی از زنانی که قاعده می‌شوند می‌گویند که در طی چند روز اول قاعدگی دچار دل‌پیچه می‌شوند. پزشکان فکر می‌کنند که علت این دل‌پیچه‌ها ماده‌ای به نام پروستاگلندین باشد که باعث انقباض عضلات رحمی می‌شود. انقباض عضلانی ممکن است مبهم، دردناک، تیرکشنده و یا شدید باشد و گاهی ممکن است در پشت یا حتی پاها و یا در شکم احساس شود. معمولاً با افزایش سن شدت این دل‌پیچه‌ها کمتر می‌شود و حتی ممکن است کاملاً از بین بروند. بعضی از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و مفنامیک اسید می‌تواند این دل‌پیچه‌ها را از بین برد. قرار دادن یک حولة گرم یا یک دوش گرم ممکن است به تسکین دل‌پیچه‌ها کمک کند. داشتن فعالیت جسمی مناسب در کل طول دورة قاعدگی معمولاً باعث کاهش شدت دل‌پیچه می‌شود. در صورتیکه این اقدامات کمکی نکرد می‌توانید با پزشک خود مشورت نمایید.
- بعضی از دختران احساس می‌کنند که در طی چند روز یا هفته قبل از قاعدگی ناراحت، بی حوصله و افسرده و یا بشیار حساس شده‌اند. ممکن است بیش از معمول گریه کنند و یا به راحتی عصبانی شوند. بعضی دیگر ممکن است مشتاق به خوردن غذاهای خاص شوند. ابن علائم معمولاً در چند روز پس از اتمام قاعدگی بهبود می‌یابد. به این علائم ناخوشی قبل از قاعدگی می‌گویند. علت ناخوشی قبل از قاعدگی تغییرات هورمونی است. افزایش و کاهش هورمونهای زنانه در طی یک دورة قاعدگی می‌تواند باعث تغییرات جسمانی و احساسی دختر شود. به همین دلیل بعضی از دختران دچار علائم جسمی نیز می‌شوند. مثلاً ممکن است احساس کنند که پف کرده‌اند یا پستان آنها متورم شده است و دردناک است و یا دچار سردرد شوند. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که دختران به ورزش و فعالیت بدنی بپردازند. بعضی از داروها نیز می‌توانند کمک کننده باشند که توسط پزشک تجویز می‌شود.
- بعضی از دختران در زمانهای خاصی از دور‌ة قاعدگی دچار تشدید جوش و آکنه بدن می‌شوند که این هم به علت تغییرات هورمونی در بدن است. این مشکل معمولاً با افزایش سن بهبود قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند
تامپون و نوار بهداشتی
پس از شروع قاعدگی شما نیاز دارید که از وسیله‌ای برای جذب خون استفاده کنید. برای این منظور می‌بایستی تامپون و یا نوار بهداشتی تهیه کنید. برای انتخاب نوع نوار بهداشتی می‌توانید با پدر و مادر، معلمان بهداشت و یا خواهر بزرگتر خود مشورت کنید. نوار بهداشتی در بسیاری از داروخانه‌ها و سوپر مارکت‌ها قابل تهیه است

زردی چشمانتان را جدی بگیرید
آیا تاكنون هپاتیت گرفته‌اید یا كسی را در اطرافیانتان می‌شناسید كه دچار این بیماری شده باشد؟! چه كسانی بیشتر در معرض این بیماری هستند و رفتار شما با این افراد چگونه است و چطور می‌توانید خود را از سرایت این بیماری ایمن كنید؟!
،شاید باور نكنید اگر بگوییم هپاتیتA یكی از بیماری‌های شایعی است كه بیش از ۹۰ درصد مردم به آن مبتلا می‌شوند.
بله آمار بالایی است ولی برای راحت كردن خیال شما باید گفت كه این نوع از هپاتیت ، بیماری خود محدود شونده‌ای است كه خود به خود با گرفتن زردی مختصر و بدون مصرف دارویی بهبود می‌یابد و به دلیل مزمن نبودنش جای هیچ گونه نگرانی باقی نمی‌گذارد.

هپاتیت به معنی التهاب بافت كبد است كه این التهاب می‌تواند از علل مختلفی نشأت بگیرد ولی آنچه كه به صورت عام مورد توجه است التهاب ویروسی بافت كبد است كه عاملش ویروس‌ها هستند.
ر با اشاره به این كه داروها، بیماری‌های عروقی و باكتری‌ها نیز می‌توانند كبد را دچار التهاب كنند، هپاتیت را به چند بخشA ،B ،C ،D ،E ،F و G تقسیم می‌كنند

● هپاتیت A و B
هپاتیت نوع A با خوردن غذا یا نوشیدن آبی كه با ترشحات انسانی آلوده شده باشد، ایجاد می‌شود. گفته می‌شود ویروس هپاتیت A و E معمولا از طریق آب‌های آلوده و غذا وارد بدن می‌شوند، دكتر كعبه‌منور این نوع هپاتیت از طریق دهان انتقال می‌یابد و خودمحدودشونده است كه با رعایت اصول بهداشتی می‌توان از این بیماری مصون ماند (تنها مورد خطر این نوع هپاتیت در زنان باردار مشهود است)‌.
در هپاتیت نوعB بیشترین راه انتقال از طریق انتقال خون (مادر به جنین)‌ و سرسوزن‌های آلوده صورت می‌گیرد كه خوشبختانه با اجرای طرح واكسیناسیون اجباری این واكسن، آمار بالای ۴ درصدی مبتلایان به ۲ درصد كاهش یافته است.
گفتنی است، می‌توان با غربالگری مادران باردار تا حد زیادی از این بیماری پیشگیری كرد و حتی با تجویز دارو پس از تولد نوزاد، از پیشرفت این بیماری در مادر و كودك جلوگیری به عمل آورد.
● هپاتیت C
انتقال خون، سرنگ و سوزن‌های مشترك و تماس‌های جنسی از راه‌های انتقال این نوع از هپاتیت است كه متاسفانه بیشترین آمار از هپاتیتC به افرادی كه اعتیاد تزریقی دارند یا با سوزن‌های مشترك، اقدام به خالكوبی می‌كنند، اختصاص دارد.
رعایت بهداشت، بیماریابی و درمان بیماری را از راه‌های جلوگیری و پیشرفت بیماری ذكر كرده واز میان هپاتیت‌ها، انواعD ،E ،F وG از شیوع كمتری برخوردارند.
آمار نشان می‌دهد كه ۹۰ درصد از افراد، قبل از این كه به ۱۸ سالگی برسند، هپاتیت‌هایA وB را بدون این كه از آن مطلع شوند، تجربه كرده‌اند و اكنون با توجه به وضعیت بهداشتی، این روند روبه كاهش است.
● هپاتیت D
این نوع از هپاتیت همزمان با هپاتیتB منتقل می‌شود و فردی كه دچار هپاتیتB است و بیماری وی از كنترل خارج شده است، مستعد هپاتیتD می‌شود.
علائم بیماری بسته به شرایط متفاوت است و در صورتی كه بیماری به صورت حاد تظاهر كند، شروعش با بی‌اشتهایی، آبریزش، كوفتگی بدن و علائمی شبیه سرماخوردگی است كه پس از گذشت چند روز ادرار پررنگ می‌شود و ناحیه سمت راست قسمت فوقانی شكم دردناك و فرد دچار تهوع و گاه زردی سفیده چشم می‌شود.

● عوارض بیمار
تحقیقات نشان می‌دهد كه از هر چند هزار نفر فرد مبتلا یك نفر دچار كمای كبدی و اغما و تظاهرات خونریزی‌دهنده و تهوع می‌شود.
آنچه در هپاتیت‌ها خطرناك است، «مزمن» شدن آنهاست كه بیشتر در هپاتیت نوعC مشهود است؛ در صورتی كه عامه مردم بر این تدبیر اشتباهند كه هپاتیت نوعB این حالت را به وجود می‌آورد.
تقریبا ۶۰ درصد از مبتلایان به هپاتیت نوعC به سمت مزمن شدن می‌روند كه با علائم درگیری كبدی به صورت كوچك شدن كبد، بزرگ شدن طحال و آب آوردن شكم و بدون اطلاع از بیماری با مزمن شدن هپاتیت به پزشك مراجعه می‌كنند.
● هپاتیت B یا سرطان كبد؟!
درمان بیماری بستگی به درجه و نوع آن دارد؛ ولی معمولا وقتی هپاتیت مزمن شده باشد، با تكه‌برداری از كبد و با توجه به شدت بیماری، مراحل درمان آغاز می‌شود.
اكثر مردم بر این اندیشه‌اند كه با ابتلا به هپاتیتB ، دچار سرطان كبد شده‌اند؛ در صورتی كه در ۹۰ درصد مواقع افراد مبتلا به این نوع از هپاتیت، درمان می‌شوند و فقط ۱۰ درصد از بیماران به سوی مزمن شدن می‌روند كه از این آمار نیز ۳ درصد (۳ نفر از مبتلایان)‌ دچار هپاتیت مزمن و «سیروز كبدی» می‌شوند.
هپاتیتC نیز همانند سایر انواع بیماری درمان‌های خاص خود را دارد و این در شرایطی است كه فرد در مراحل انتهایی بیماری مراجعه نكرده باشد؛ ولی اگر نسج كبد از بین رفته و علائم سیروز ظاهر شود، دیگر كاری جهت درمان نمی‌توان انجام داد.
سیروز به مرحله انتهایی بیماری كبدی گفته می‌شود كه سطح كبد چروك و نهایتا از بین می‌رود.
● خود را در برابر هپاتیت واكسینه كنید
در حال حاضر واكسنی كه در كشور ما مورد استفاده است، واكسن هپاتیت نوعB است كه طی ۳ نوبت (حال، یك ماه بعد و ۶ ماه بعد)‌ تزریق می‌شود كه در صورت لزوم فرد ۱۰ سال بعد احتیاج به تزریق مجدد آن دارد.
با اشاره به این كه ۹۸ درصد از افراد با این واكسیناسیون ایمن خواهند شد، در پایان یادآور می‌شوم؛ افراد با رعایت نكات بهداشتی، عدم مصرف آب و غذای آلوده و عدم استفاده از سرنگ مشترك در خالكوبی‌ها و سایر مواردی كه باعث خونریزی می‌شوند، هیچ‌گاه دچار بیماری مهلك هپاتیت نخواهند شد.

بیماریهای مشترک انسان و حیوانات خانگی توکسوکاریازیس یک بیماری انگلی است این انگل از خانواده کرمهای گرد است این انگل در بسیاری از حیوانات از جمله انسان قادر به ایجاد بیماری است در سگ و گربه دو گونه توکسوکارا کتی و توکسوکارا کنیسس می تواند سبب ایجاد بیماری شود.

یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان خانگی از جمله سگ و گربه ، بیماریهای انگلی می باشد.
در این مقاله به بیماری توکسوکاریازیس که در اثر کرمهای اسکاریس ایجاد می شود پرداخته خواهد شد.
● توکسوکاریازیس چیست؟
توکسوکاریازیس یک بیماری انگلی است این انگل از خانواده کرمهای گرد است این انگل در بسیاری از حیوانات از جمله انسان قادر به ایجاد بیماری است در سگ و گربه دو گونه توکسوکارا کتی و توکسوکارا کنیسس می تواند سبب ایجاد بیماری شود.
توله سگها از طریق بند ناف در دوران جنینی و نیز خوردن شیر مادر پس از تولد آلوده می گردند . اما گربه ها فقط از طریق خوردن شیر مادر آلوده می شوند. این انگل نه تنها در سگ و گربه باعث بیماری می گردد ، بلکه مهاجرت لارو انگل در بدن انسان خصوصاً بچه ها ایجاد بیماری می کند.درایلات متحده تخمین زده می شود که سالانه هزار مورد از آلودگی در انسان مشاهده می شود.
تذکر: اصولاً موارد توکسوکاریازیس در انسان نادر است.
● علائم توکسوکاریازیس چیست؟
دو شکل عمده این بیماری وجود دارد:
۱) فرم چشمی
توکسوکاریازیس می تواند منجربه بیماریهای چشمی گردد که درنهایت موجب کوری می گردد. فرم چشمی زمانی ایجاد می گردد که انسان و یا حیوان تخم انگل را ببلعد تخم انگل در داخل روده باز می شود و تبدیل به لارو می شود این لارو می تواند با مهاجرت به سایر نقاط بدن از جمله چشم سبب بروز مشکلاتی برای چشم شود که در نهایت منجر به التهاب و زخم شبکیه شود.هر ساله حدود هفتصد نفر از کودکان مبتلا به فرم چشمی توکسوکاریازیس بینایی خود را از دست می دهند.
۲) فرم احشایی
آلودگی شدید ومرتبط با توکسوکاریازیس اگرچه به ندرت اتفاق می افتد ، اما می تواند منجر به ایجاد فرم احشایی توکسوکاریازیس شود . پس از اینکه تخم توکسوکاریازیس توسط انسان بلعیده شود در داخل روده به لارو تبدیل می شود. این لاروها در داخل بدن شروع به مهاجرت می کنند تا اینکه خود به خود بمیرند. این امر ممکن است چندین سال به طول بیانجامد. ارگانهایی که بیشتر درگیر می شوند ، شامل: مغز ، کبد ، ریه یا چشم می باشند.
علائم بیماری شامل: تب ، سر درد ، سرفه ، درد یا ناراحتی معده ، آسم یا پنومونی می باشد. در بیشتر موارد آلودگی به توکسوکاریازیس خیلی جدی نیست و بیشتر افراد خصوصاً افراد بالغی که به تعداد کمی لارو انگل آلوده شده اند ، علائم خاصی را نشان نمی دهد. موارد بسیار شدید اغلب نادر است ، اما بیشتر در بچه هایی که در مناطق آلوده شده با مدفوع سگ یا گربه بازی می کنند دیده می شود.

● توکسوکاریازیس چگونه منتشر می شود؟
متداول ترین انگل که در انسان خطرساز می باشد توکسوکاراکانیس می باشد.
اگر چه مواردی از توکسوکاریازیس گربه ای نیز در انسان دیده می شود ، اما به دلیل عادت رفتاری گربه در دفع مدفوع ، موارد آن نادر است. انگل از طریق بند ناف یا شیر مادر به توله ها منتقل می شود. لاروها به سرعت در روده توله سگها ، بالغ می شود. وقتی توله سگها به سن سه یا چهار هفتگی می رسند شروع به دفع تعداد زیادی تخم انگل می کنند که از طریق مدفوعشان موجب آلودگی محیط می گردند. تخمها به سرعت تبدیل به لارو عفونی می گردند.
● چگونگی آلودگی به توکسوکاریازیس؟
شما و فرزندانتان می توانید در صورت بلع ناگهانی تخمهای عفونی توکسوکاریازیس که در خاک یا سایر سطوح آلوده وجود دارند (حتی اگر سگ یا گربه هم نداشته باشید) آلوده شوید. تخم این انگل می تواند تا دو سال یا بیشتر در خاک زنده بماند.
● راه تشخیص آلودگی به توکسوکاریازیس؟
در صورت احتمال آلودگی به توکسوکاریازیس با پزشکتان در مورد احتمال آلودگی صحبت کنید. در صورت بروز علائم ، انجام آزمایشات خاص جهت تشخیص آلودگی ضروری است.
● درمان توکسوکاریازیس:
فرم احشایی آلودگی ، با داروهای ضد انگل که معمولاً همراه با داروهای ضد التهاب داده می شوند درمان می گردد. درمان فرم چشمی مشکل تر است و معمولاً تلاش می شود تا از پیشرفت جراحت چشم جلوگیری شود.
● چه کسانی بیشتر در معرض توکسوکاریازیس قرار دارند؟
بچه های کوچک ، صاحبان سگ و گربه بیشتر در معرض ابتلا هستند. بچه های کوچک به دلیل اینکه چهار دست و پا راه میروند و مرتب دستشان را در دهان خود می کنند بیشتر در معرض خطر هستند.
● راههای پیشگیری از توکسوکاریازیس چیست؟

۱) جهت اطمینان از نداشتن آلودگی توله ها سعی نمایید توله هایی خریداری نمایید که مادرانشان طی دوران بارداری بطور کامل تحت درمان ضد انگلی قرار گرفته اند. ضمناً توله ها را بطور منظم از سن دو هفتگی هرسه هفته طبق توصیه دکتر دامپزشک مورد درمان ضد انگلی قرار دهید.
۲) دستهایتان را پس از بازی با حیوان خانگی (تازه خریداری شده و بطور کامل خودتان درمان انگلی را انجام ندادید) یا فعالیت در خارج از خانه بخصوص قبل از خوردن غذا بخوبی با صابون شستشو دهید.
۳) به بچه هایتان بیاموزید همیشه دستها یشان را بعد از بازی کردن با سگ یا گربه و بعد از بازی کردن در خارج از خانه شستشو دهند.
۴) به بچه ها اجازه ندهید در مکانهایی که بوسیله مدفوع حیوانات خانگی یا سایر حیوانات آلوده شده است بازی کنند.
۵) هرگز بچه های کوچک را با سگها تنها نگذارید مگر اینکه سن سگ بیش از شش ماه باشد ضمناً مانع از این شوید که نوزادتان چهار دست و پا روی زمین حرکت کند.
۶) دور محل بازی کودکان را محصور نمایید تا مانع ورود سگها به آن شوید.
۷) تا حدی که امکان دارد از تماس نوزادان با توله سگها و بچه گربه ها قبل از تکمیل برنامه ضد انگلی آنها جلوگیری نمایید.
۸) هرگز بچه های کوچک را مقابل درب ورودی ساختمانهای عمومی روی زمین نگذارید.
۹) فوراً پس از مدفوع کردن سگ محل آن را تمیز نمایید و پس از جمع آوری مدفوع آنرا بطور دقیق و کامل معدوم نمایید. حداقل هفته ای یکبار محل زندگی حیوانات خانگی را تمیز نمایید و سرانجام اینکه دقت نمایید تا سگتان در محلهای عمومی مدفوع نکند.

بوتولیسم یک اختلال حاد عصبی است که بالقوه می تواند زندگی فرد مبتلا را به خطر بیاندازد و به دلیل تولید سموم مؤثر بر اعصاب ناشی از فعالیت باکتری Clostridium botulinum باعث فلج عصبی گردد. این توکسین به صورت برگشت ناپذیر به غشاهای پیش‌سیناپسی اتصالات اعصاب اتونومیک و عصبی عضلانی سطحی پیوند می یابد. با این پیوند آزادسازی استیل کولین متوقف و مهار میگردد و باعث ایجاد علائمی نظیر ضعف ، فلجی شل flaccid paralysis و اغلب موارد ایست تنفسی می شود.

سه شکل عمده بیماری بوتولیسم را می توان در سه دسته اطفال ، غذایی و زخم طبقه بندی نمود. بعلاوه ، بدلیل قدرت توکسین ، بصورت بالقوه می توان بوتولیسم را به عنوان یک عامل تهدید بیوتروریسمی یا سلاح بیولوژیک هم دانست.

بوتولیسم در اطفال با بلع اسپور بوتولیسم و ایجاد توکسین در روده اتفاق می افتد. این اسپورها ممکن است توسط زنبورهای عسل یا از محیط به اطفال انتقال یابند. اغلب اطفال مبتلا پس از درمان حمایتی به طور کامل بهبود می یابند بطوریکه میزان مرگ و میر در آنها کمتر از یک درصد است.

کنسروهای معیوب یا غذاهای خانگی ناسالم را باید عمده منابع توکسین برای ایجاد بوتولیسم غذایی دانست. از سویی دیگر آلودگی زخم با توکسین باکتری کلاستریدیوم بوتولینوم را هم می توان علت ایجاد بوتولیسم از راه زخم عنوان نمود. از آنجایی که این دو نوع اخیر بیشتر در بالغین رخ میدهند تمرکز این نوشتار هم بر آنها استوار خواهد بود.

کلاستریدیوم بوتولینوم (CB) یک باکتری غیرهوازی و گرم مثبت است که در خاک با تشکیل اسپور یافت می شود. تحت شرایط بی هوازی جوانه زدن هاگ رخ میدهد و و باعث آزادسازی توکسین قوی می شود. هشت نوع توکسین از نظر آنتی ژنیکی برای این باکتری شناخته شده که شامل G,F,E,D,C(beta),C(alpha),B,A است. هر سویه این باکتری قادر است تنها یک نوع از این توکسین ها را تولید کند. انواع E,B,A و به ندرت F سبب ایجاد بیماری در انسان می گردند. توکسین های A و B بسیار قوی هستند و مصرف میزان ناچیزی از آنها همراه غذا برای ایجاد یک بیماری جدی کافی است. در طی ۲۰ سال گذشته ، توکسین A عمده‌ترین علت ایجاد بوتولیسم غذایی بوده و پس از آن توکسین های B و E قرار دارند. در ۱۵ درصد موارد وقوع این بیماری ، توکسین عامل ایجاد بوتولیسم تشخیص داده نشده است. توکسین های C,D می توانند در حیوانات مختلف بیماری ایجاد کنند. در گزارشات توکسین G باعث مرگ ناگهانی شده ولی سبب ایجاد فلج عصبی نشده است. این توکسین از نمونه های پس از مرگ ۵ بیمار در سال ۱۹۷۷ در سوئیس جدا شد.

جالب است بدانید که در آمریکا سالانه ۲۴ مورد بوتولیسم غذایی ، سه مورد از طریق زخم و ۷۱ مورد مربوط به اطفال با میانگین سنی سه ماهگی گزارش میشود. البته بوتولیسم یک بیماری جهانی است. در اروپا بیشتر می توان ابتلا در اثر توکسین B را مشاهده نمود. در کشورما نیز اولین همه گیری این بیماری در سال ۱۳۴۴ در شمال کشور اتفاق افتاد.

میزان مرگ و میر ناشی از بیماری بسیار به سن بیمار و نوع بوتولیسم وابسته است. در نوع غذایی آن ۲۵ درصد را بطور کلی می توان بعنوان میزان مرگ و میر دانست ، با این حال این میزان در بیماران زیر ۲۰ سال ۱۰ درصد است! در نوع وابسته به زخم بیماری به طور متغیری از ۱۵ تا ۱۷ درصد و در نوع اطفال معمولاً همانطور که قبلاً اشاره شد میزان مرگ و میر کمتر از یک درصد است.

دوره بهبود این بیماری اغلب طولانی است.(بین یکماه تا ۱۰۰ روز) برخی از بیماران علائم ضعف یا نقص عملکرد اعصاب اتونومیک را یک سال پس از شروع بیماری هم نشان میدهند. با این حال بهبود کامل عصبی امری معمول است.

در ابتلا به نوع غذایی مردان و زنان از شانس مشابهی برخوردارند اما در نوع وابسته به زخم بیماری ، مردان بیشتر به بیماری دچار شده اند.

دوره کمون معمول بیماری ۱۲ تا ۳۶ ساعت است اما توکسین تا ۳۰ روز هم ممکن است در بدن باقی بماند. تهوع ، استفراغ و درد شکمی زودرس ترین علائم هستند. شکایات عصبی مشخصه بوتولیسم عبارتند از فلج عضلات خارجی و داخلی چشم (که منجر به دوربینی می شود) ، افتادگی پلک ، گشاد شدن مردمک ها و عدم واکنش به نور ، عدم ترشح بزاق و خشک شدن مخاط دهان ، گرفتگی صدا هنگام حرف زدن ، اشکال در بلع غذا ، یبوست مداوم (ناشی از فلج اعصاب اتونوم) ، اشکال در ادرار کردن و ضعف عضلات تنفسی.

بیماران معمولاً هوشیار هستند و نسبت به زمان و مکان آگاهی دارند ولی ممکن است گیج ، بیقرار و مضطرب باشند. معمولاً تب وجود ندارد. رفلکس Gag ممکن است از بین رفته باشد و رفلکس های وتری عمقی ممکن است طبیعی یا کاهش یافته باشند.

چهار علامت مشخصه بیماری عبارتند از :

- مسمومیت غذایی بدون تب

- فلج شل پایین رونده قرینه

- درگیری اعصاب حرکتی کرانیال (بدون درگیری اعصاب ۱ و ۲ و اعصاب حسی)

- دیلاتاسیون پاپی

برای تشخیص بیماری ، توکسین در مدفوع ، نمونه خون و ترشحات معده بیمار و نیز نمونه غذایی آلوده با استفاده از روشهای آزمایشگاهی کشت ، بیوشیمی ، PCR و کروماتوگرافی قابل شناسایی است.

این بیماری در کشورمان یک اورژانس محسوب شده و مشمول گزارش دهی فوری است.

شما همکار محترم در صورت برخورد با بیمار مظنون به ابتلاء بوتولیسم اقدامات زیر را انجام دهید :

۱ - در صورت برخورد با مورد محتمل بلافاصله با هماهنگی بیمارستان ، وی را برای بستری ارجاع و مورد را به مرکز بهداشت شهرستان گزارش دهید.

۲ - نمونه های غذایی آلوده و مشکوک را با رعایت زنجیره سرد و اصول ایمنی جمع آوری کنید.

۳ - کلیه افرادی را که با بیمار منبع غذایی مشترک داشته اد معاینه و از نظر بروز علایم بررسی کنید.

۴ - در صورت تماس بعدی با مرکز بهداشت شهرستان می توانید اطلاعات بیشتری در مورد بیمار خود دریافت کنید.

شپش چيست ؟ شپش حشره اي است که زندگي انگلي دارد و از خون انسان تغذيه مي نمايد . بزاق شپش حاوي مواد ضدانعقادي است که از لخته شدن خون جلوگيري کرده و خارش شديدي را موجب مي شود . در واقع شپش نمي پرد و نمي جهد بلکه حرکت لغزشي دارد . شپش ماده تا ۳۰ روز زندگي مي کند و رنگ آن بين خاکستري تا قرمز متغير است . تخم هاي شپش ماده کوچک بوده و به ساقه مو چسبندگي پيدا مي کند .
دخترها بيشتر از پسرها به شپش سر مبتلا مي شوند که علت آن تماس سر به سر بيشتر در اين جنس مي باشد . اين نکته مهم است که هر کسي مي تواند بدون ارتباط با شرايط اجتماعي - اقتصادي خاص يا وضعيت خاص بهداشت فردي اش به شپش مبتلا شود .
شپش در آب زنده نمي ماند زيرا از طريق سوراخ هاي کوچکي که در اطراف بدنش بنام اسپيراکل دارد تنفس مي کند بهمين دليل در مناطقي مثل استخر قادر به فعاليت نيست و از طريق شنا و استخر منتقل نمي شود .
اگر کودک شما مبتلا به شپش شد بدانيد که بدترين اتفاق عالم براي او رخ نداده است و مهم ترين نکته آن است که در اين خصوص والدين ترس بخود راه ندهند . البته شپش اگر براي مدتي بدون درمان بماند مي تواند مشکلاتي براي سلامتي فرد و ديگران ايجاد کند .
بزرگ ترين مشکل ايجاد حس مشمئز کننده اي است که در دوستان و اطرافيان فرد مبتلا بوجود آمده و به مختل شدن روابط بين فردي مي انجامد .
ابتلا به شپش يکي از بيماريهاي شايع در همه سنين بويژه در سنين مدرسه مي باشد .
شپش علاوه بر ناراحتيهايي که در اثر گزش ايجاد مي کند ،‌ناقل بيماري تيفوس و تب راجعه نيز مي باشد .
بنابراين آگاهي از علائم و نشانه هاي اين بيماري در مدارس ، گامي مثبت در جهت کنترل بيماري محسوب مي شود .

مشخصات کلي شپش :
حشره اي کوچک ، بدون بال و خونخوار است که انگل خارجي بدن انسان بوده و مي تواند تن ، سر و عانه را آلوده کند .
تخم شپش ،‌ رشک نام دارد و بيضي شکل و سفيد رنگ و به اندازه ته سنجاق مي باشد و به مو و درز لباسها مي چسبد .
انواع شپش :
۱ - شپش سر
۲ - شپش بدن
۳ - شپش عانه
محل زندگي :
شپش سر در لابلاي موهاي سر زندگي مي کند و اين مناطق ( عقب سر و نيز قسمت پشت گوش ) را مورد گزش قرار مي دهد .
شپش بدن ،‌ در مسير درزهاي داخلي و چينهاي لباسها زندگي مي کند . شپش عانه در محل عانه است و احتمالاً در ساير نقاط موارد بدن ممکن است مشاهده شود . در بچه ها شپش عانه در پلکها و مژه ها نيز يافت شده است .
راههاي انتقال :
۱ - از طريق تماس مستقيم افراد سالم با افراد آلوده
۲ - از طريق تماس غيرمستقيم بصورت استفاده از وسائل شخصي آلوده « لباسها ، پتو ، ملحفه ، شانه ،‌کلاه ، روسري و … )
علائم :
۱ - علائم ابتلا به شپش سر :
الف ) خارش شديد
ب ) التهاب و تورم در ناحيه ريشه مو بدليل خاراندن شديد
ج ) بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش و پشت سر و گردن
۲- علائم ابتلا به شپش بدن
الف ) خارش شديد
ب ) ضخيم شدن پوست
۳ - علائم ابتلا به شپش عانه :
الف ) خارش غير قابل تحمل در ناحيه عانه
ب ) لکه هاي آبي رنگ
عوارض ابتلا به شپش :
۱ - خارش شديد در سطح بدن بدليل تلقيح ماده بزاقي به پوست فرد مبتلا .
۲ - عفونت ثانويه مثل زرد زخم که در اثر خاراندن شديد پوست رخ مي دهد .
۳ - عوارضي ديگر :
خستگي عمومي
افسردگي و پريشاني رواني و بيخوابي
ضايعات پوستي بصورت بثورات ريز قرمز رنگ

راههاي مبارزه :
۱ - درمان مناسب فرد و ساير افراد خانواده بطور همزمان طبق دستورهاي مراکز بهداشتي درماني
۲ - اطو کردن لباسها ( بخصوص درزهاي لباس )
۳ - جوشاندن کليه وسايل شخصي آلوده ( حوله ، ملحفه ، لباسهاي زير و رو و … ) در آب جوش به مدت حداقل نيم ساعت ( در مورد شپش تن )
۴ - شستشوي منظم ويا پودرپاشي وسائل خواب و ساير وسايلي که قابل شستشو نبوده يا شستشوي آنها مشکل مي باشد .
۵ - استفاده از داروهاي ضد شپش ( از جمله شامپو و لوسيون گامابنزن ، شامپو و لوسيون پرمترين در صورت دسترسي و طبق دستور پزشک )
* در چه مواردي موي سر دانش آموز بايد بررسي شود ؟
۱ - وقتي يک مورد شپش در کلاس کشف شد تمام دانش آموزان همان کلاس بايد بررسي شوند .
۲ - برادران و خواهران و اولياء‌ دانش آموزان مبتلا نيز بايد مورد بررسي قرار گيرند .
۳- موارد جديد بايد فوراً درمان شوند .
۴ - وقتي بيش از سه کلاس يک مدرسه درگير باشند تمام کلاسهاي مدرسه بايد از نظر شپش غربالگري شوند .
۵- چک کردن موي سر بايد زير نور کافي صورت پذيرد .
۶- دانش آموز مبتلا زماني که دوره درمانش تمام شد يا تمام تخم ها از موهايش زدوده شد بايد پذيرفته شود .
۷ - دانش آموز مبتلا بايد بمدت ۱۴ روز مورد بررسي روزانه قرار گيرد .
۸ - اعضاي خانواده بايد تا ۱۰ روز موهايشان از نظر ابتلا به شپش مورد بررسي روزانه قرار گيرد .
در مبارزه با شپش ، فرد آلوده و کليه افراد خانواده و ساير افراديکه با او در تماس نزديک مي باشند بايد نکات بهداشتي را رعايت کنند .