«كوچه» فريدون مشيري «شعر» نيست
خبرگزاري فارس: «مرتضي كاخي» در آستانه هشتاد و يكمين زادروز «فريدون مشيري» گفت: هر آدم عاشقي اگر از كوچههاي شميران عبور كند و شب مهتابي هم باشد، به ياد شعر «كوچه» ميافتد ولي در مجموع اين اثر، يك قطعه ادبي است نه شعر.
«مرتضي كاخي»، پژوهشگر ادبيات فارسي، در آستانه سي شهريور، سالروز تولد «فريدون مشيري»، درباره برخي از جوانب شعري اين شاعر، با خبرنگار ادبي فارس به گفتوگو پرداخت.
**مقايسه سادگي شعر «مشيري» با سعدي درست نيست
اين منتقد معاصر درپاسخ به اين سؤال كه خواننده در مواجه با شعر مشيري با زباني ساده و روان روبرو ميشود ولي آيا مقايسه رواني و سادگي زبان او با سعدي مقايسهاي درست هست يا نه گفت: براساس تئوريهاي جديد ادبي به اين مسأله باوري ندارم كه زبان شعر شاعر را از محتواي شعر او جدا كنيم. كساني هستند كه زبان شعر را از شعر و محتواي شعر را از شعر جدا ميكنند ولي من اين اعتقاد را به جد باور دارم كه زبان شعر با شعر در يك لحظه آفريده ميشود.
وي افزود: كسي كه زبان شعر ساده دارد محتواي ساده هم دارد. «فريدون مشيري» هم چون روزنامهنگار بوده زبان عامهپسند و عامهفهمي دارد و اين مسأله هم اصلاً عيب نيست.
«كاخي» در ادامه گفت: سعدي زبانش فصاحت دارد و فصاحت و بلاغت غير از سادگي است. در سادگي آدم دنبال مسائل ساده است.
سعدي كلام سادهاي به آن صورت ندارد ولي كلامش در زبان در نهايت فصاحت است و من اين زبان را از آن محتوا جدا نميدانم چرا كه همطراز محتوا ميآيد.
وي در ادامه درباره سادگي زبان شعر «مشيري» گفت: شعر فريدون مشيري به اعتبار سادگياي كه شعرش دارد تعداد زيادتري از مخاطب را به خود جذب كرده است.
اين شعرشناس معاصر در ادامه افزود: مخاطبان شعر ممكن است عامه مردم باشند و ممكن است طبقه خاص شعردان و اديب باشد ولي آنچه شعر خوب را از شعر بد و بيسرنوشت امروزي جدا ميكند اين است كه شعر از مردم باشد و مردمي باشد. اما اين نكته به اين معنا نيست كه ضرورتا هم براي مردم و عامه مردم سروده شده باشد چرا كه شعر نابي نخواهد بود.
** زبان ساده «مشيري» خيليها را شعرخوان كرد
«كاخي» در ادامه به جايگاه شعر «مشيري» و خدمت او به تعالي شعر معاصر اشاره كرد و گفت: من از خدمتي كه فريدون مشيري به شعر معاصر فارسي كرده و از زبان اكثريت مردم صحبت كرده و خيليها را شعرخوان كرد خوشنود هستم.
وي افزود: شعر مشيري يك زبان سالمي دارد و در نتيجه به اعتلاي شعر در نزد اكثريت مردم كمك زيادي كرد.
** شعر «كوچه» يك قطعه ادبي دبيرستاني است
اين منتقد در ادامه گفتوگو در پاسخ به اين سوال كه بسياري از مردم و منتقدان «مشيري» را با شعر «كوچه» او ميشناسند و حتي وقتي كه درگذشت خانواده او از اين مسأله ناراحت شده بودند درحالي كه مشيري شعرهاي برتر و بهتري از «كوچه» هم دارد گفت: اين مسأله تا حدي طبيعي است خيليها وقتي اسم اخوان را ميشنوند به ياد «زمستان» ميافتند و يا با اسم نيما به ياد «آي آدمها» ميافتند. خوب حالا با اسم مشيري هم به ياد «كوچه» ميافتند.
وي افزود: شعر «كوچه» كه معروفق است يكي از بهترين شعرهاي اوست در واقع يك قطعه ادبي دبيرستاني است.
«كاخي» در پايان گفت: هر آدم عاشق متوسطالحالي در كوچههاي شميران اگر باقي مانده باشد و عبور كند و شب مهتابي هم باشد به ياد شعر «كوچه» ميافتد ولي در مجموع يك قطعه ادبي بيش نيست.