جایزهٔ هوشنگ گلشیری، جایزهای است ادبی که سالانه به آثار انتشار یافته در زمینه ادبیات داستانی به زبان فارسی در ایران توسط بنیاد هوشنگ گلشیری اعطا میشود.
تاریخچه
هوشنگ گلشیری در ۱۳۷۸ مصمم شد که جایزهُ بهترین رمان و مجموعه داستان سال را بنیان نهد. مذاکراتی هم برای جلب همکاری دیگران انجام داد. او قصد داشت این جایزه را «شهرزاد» یا «هدایت» نامگذاری کند. اما با آغاز بیماریاش در اواخر ۱۳۷۸، طرح او نیمهکاره ماند. در هفتمین روز درگذشتش در امامزاده طاهر اعلام شد بنیادی به نام او تاسیس خواهد شد و این بنیاد هر سال جایزهٔ بهنام هوشنگ گلشیری در زمینهٔ ادبیات داستانی، به زبانی فارسی و انتشار یافته در ایران اهدا خواهد کرد.
جوایز
بنیاد در پاییز هر سال جایزهُ هوشنگ گلشیری را در چهار بخش به آثار منتشر شده در سال قبل اهدا میکند:
·بهترین رمان
·بهترین مجموعه داستان
·بهترین رمان اول
·بهترین مجموعه داستان اول
میزان جایزه
جایزهُ هوشنگ گلشیری شامل تندیس، لوح تقدیر و جایزهُ نقدی است که در مراسمی به برندگان اهدا میشود. مبلغ نقدی بهترین رمان و بهترین مجموعه داستان هر یک ده میلیون ریال، و جایزهُ نقدی بهترین رمان اول و بهترین مجموعه داستان اول هر یک پنج میلیون ریال است.
داوری
·داوران هر دوره با مشورت هیئتامنا از سوی هیئت مدیرهُ بنیاد انتخاب میشوند.
·آثار رسیده به بنیاد بر اساس معیارهای مورد توافق داوران بررسی میشود و به جنبههای گوناگون هر اثر امتیاز جداگانه تعلق میگیرد. اثری که بالاترین امتیاز را کسب کند، اثر برنده اعلام میشوند. در بخش کتاب اول، برای کسب جایزه حد نصابی که توسط داوران تعیین میشود نیز باید به دست آمده باشد.
·داوران همچنین تکداستانهایی از مجموعه داستانها را که به نظر آنها ویژهگی و درخشش خاصی داشته باشد را معرفی میکنند.
·اولین آثار داستانی در رقابت جداگانهای شرکت خواهند داشت.
·داستانهای برگزیدهُ هیئت داوران توسط بنیاد هر سال را در مجموعهای به نام نقش با رعایت حقوق مولفان آنها منتشر میشود.
شرایط شرکت
·در هر دوره فقط آثاری مورد بررسی قرار میگیرند که در دو مقولهُ رمان یا مجموعه داستان (به قلم یک نویسنده) جای بگیرند.
·مجموعه داستانهایی از چند نویسنده که در یک کتاب منتشر شده باشند و رمانهای چند جلدی که یک یا چند جلد آنها در سال مورد نظر منتشر شده باشد اما جلدهای دیگر پیشتر منتشر شده باشد یا در سالهای بعد منتشر شود داوری نمیشوند.
·ملاک برای سال انتشار تاریخ چاپ اول که در صفحهُ شناسنامهُ کتاب سال ذکر شده باشد است.
·اولین اثر منتشر شده به آثار نویسندگانی گفته میشود که اثر نویسندگانی باشند که پیش از این رمان یا مجموعه داستانی از آنها منتشر نشده باشد .
برندگان جایزه
دورهٔ اول ۱۳۸۰
رمان
·درخت انجیر معابد، احمد محمود، انتشارات معین
بهترین رمان اول
·انگار گفته بودی لیلی، سپیده شاملو، نشر مرکز
بهترین مجموعه داستان
·تمام زمستان مرا گرم کن، علی خدایی، نشر مرکز
بهترین مجموعه داستان اول
·در گریز گم میشویم، محمدآصف سلطانزاده، نشر آگه (مجموعهُ شهرزاد)
تک داستانهای برگزیده
·تک داستانهایی که به نظر داوران در میان مجموعه داستانها مورد بررسی از درخشش خاصی برخوردار بودهاند داشت برگزیدند. عبارتاند از:
·ظهر تابستان، قباد آذرآیین، از مجموعهُ شراره بلند، انتشارات دارینوش
·دلقک به دلقک نمیخندد و باز هم غریبه آمد، حسن بنیعامری، از مجموعهُ دلقک به دلقک نمیخندد، انتشارات نیلوفر
·انار بانو و پسرهایش، بزرگ بانوی روح منو درخت گلابی، گلی ترقی، از مجموعهُ جایی دیگر، انتشارات نیلوفر
·شب در نخلستان، صمد طاهری، از مجموعهُ سنگ و سپر، انتشارات ماریه
·ساعت هشت و ده دقیقه و کاش یاسمن در زمستان میمرد، سعید عباسپور، از مجموعهُ بوی تلخ قهوه، انتشارات نقش خورشید
·کجایی ؟، محسن فرجی ، از مجموعهُ یازده دعای بی استجابت، انتشارات ماریه
·پشت حصیر، محمدرضا گودرزی، از مجموعهای به همین نام، انتشارات رسانش
·دوباره از همان خیابانها، مرثیهای برای چمنو یک سرخپوست در آستارا، زندهیاد بیژن نجدی، از مجموعهُ دوباره از همان خیابانها، نشر مرکز
·ای کاش میشد که ...، اروشا نصرت، از مجموعهُ از لامکان تا این مکان، نشر فرزان
·دوتا نقطه، پیمان هوشمندزاده ، از مجموعهای به همین نام، انتشارات آرویج
·این داستانها در مجموعهُ نقش ۷۹ منتشر شدهاست،
دورهٔ دوم ۱۳۸۱
رمان
·زویا پیرزاد، چراغها را من خاموش میکنم، مرکز
رمان اول
·رضا قاسمی، همنوایی شبانهٔ ارکستر چوبها، آتیه
مجموعه داستان
·محمدرحیم اخوت، نیمهٔ سرگردان ما، نقش خورشید
بهترین مجموعه داستان اول
·میترا الیاتی، مادمازل کتی، چشمه و مرجان شیرمحمدی، بعد از آن شب، مرکز
تک داستانهای برگزیده
·داستانهای برگزیدهٔ دورهٔٔ دوم همراه با عکس و زندگینامهای به قلم خود نویسنده در نقش ۸۰ منتشر شدهاست.
·مجموعهٔ نیمهٔ سرگردان ما، نوشتهٔ محمد رحیم اخوت، داستانهای در دلم بودو نیمهٔ سرگردان من
·مجموعهٔ کوهان سیاه و شکوفهٔ بهار نارنج، نوشتهٔ حسن اصغری، داستان یک شاخه
·مجموعهٔ مادمازل کتی، نوشتهٔ میترا الیاتی، داستانهای میمانیم توی تاریکی، مادمازل کتیو شمعدانیها
·مجموعهٔ هولا هولا، نوشتهٔ ناتاشا امیری، داستان ما سکوت
·مجموعهٔ لالایی لیلی، نوشتهٔ حسن بنی عامری، داستانهای لالایی لیلیو عکس گرفتن با چشم گنجشک
·مجموعهٔ بعد از ردیف درختها، نوشتهٔ زهره حکیمی، داستان داستان بیانتها
·مجموعهٔ بعد از آن شب، نوشتهٔ مرجان شیرمحمدی، داستانهای سئانس آخر، یک عدد قبل از خواب، بعد از آن شبو کامواهای رنگی
·مجموعهٔ شکار شبانه، نوشتهٔ صمد طاهری، داستانهای پنجشنبههای بارانی، عکسو شکار شبانه
·مجموعهٔ پیاده روی در هوای آزاد، نوشتهٔ سعید عباسپور، داستان یک گور خالی
·مجموعهٔ «زندگی من در سهشنبهها اتفاق میافتد»، نوشتهٔ طاهره علوی، داستانهای حالت اول، شبیه چارلی، مثل همیشه و کیسهٔ کوچک چرمی
·مجموعهٔ مثل سایه، مثل آب، نوشتهٔ محمد کلباسی، داستان اسکلتهای بلور آجین
·مجموعهٔ احتمال پرسه و شوخی، نوشتهٔ یعقوب یادعلی، داستان تیمسارها و دکه
دورهٔ سوم ۱۳۸۲
رمان اول
·هیچ اثری برنده اعلام نشد.
بهترین مجموعه داستان
·مجموعه داستان آفتاب مهتاب نوشتهٔ شیوا ارسطویی
مجموعه داستان اول
·به صورت مشترک: داستان پارهٔ کوچک نوشتهٔ سهیلا بسکی ، داستان خنده در خانهٔ تنهایی نوشتهٔ بهرام مرادی
تک داستانهای برگزیده
1.داستان همین، و نه چیزی دیگر از مجموعهٔ برادران جمالزاده، نوشتهٔ احمد اخوت، انتشارات افق
2.داستان غذای چینی از مجموعهٔ آفتاب مهتاب، نوشتهٔ شیوا ارسطویی، نشر گیو
3.داستان عود از مجموعهٔ مراثی بیپایان، نوشتهٔ محمد ایوبی، انتشارات نسیم دانش
4.داستان پارهٔ پنجم از پارههای کوچکتر از مجموعهٔ پارهٔ کوچک، نوشتهٔ سهیلا بسکی، انتشارات آگه
5.داستانهای آن سوی دیوار و گلهای شیراز از مجموعهٔ دو دنیا، نوشتهٔ گلی ترقی، انتشارات نیلوفر
6.داستان زنی چای درست میکرد از مجموعهٔ ساعت پنج برای مردن دیر است، نوشتهٔ امیرحسن چهلتن، #انتشارات نگاه
7.داستان آبجی خانم از مجموعهٔ سرسلامتی، نوشتهٔ حمید حمزه، انتشارات نیلا
8.داستان رودهٔ سگ از مجموعهٔ صندلی کنار میز، نوشتهٔ میترا داور، نشر پازینه
9.داستان رعنا از مجموعهٔ نازلی، نوشتهٔ منیرو روانیپور، نشر قصه
10.داستان قبل از تحویل سال از مجموعهٔ گاه گرازها، نوشتهٔ رضا زنگیآبادی، نشر همراه
11.داستان عبور از مجموعهٔ خوابهای سربی، نوشتهٔ بهار صادقی، نشر گیو
12.داستان در امتداد پل از مجموعهٔ فعلا اسم ندارد، نوشتهٔ احمد غلامی، نشر افق
13.داستان باغ مشیر از مجموعهٔ آن طرف خیابان، نوشتهٔ جعفر مدرسصادقی، نشر مرکز
14.داستان L از مجموعهٔ خنده در تنهایی، نوشتهٔ بهرام مرادی، نشر اختران
دورهٔ چهارم ۱۳۸۳
رمان
·رمان رود راوی، نوشتهٔ ابوتراب خسروی.
مجموعه داستان
·باغ ملی نوشتهٔ کورش اسدی
بهترین رمان اول
·چه کسی باور میکند رستم، نوشتهٔ روحانگیز شریفیان.
مجموعه داستان اول
·مجموعه داستان تک خشت نوشتهٔ منیرالدین بیروتی و مجموعه داستان نهست نوشتهٔ ابراهیم دمشناس.
تک داستانهای برگزیده
·کورش اسدی، «سانشاین»، از مجموعهٔ باغ ملی، سالی
·محمد بکایی، «نماز پسین»، از مجموعهٔ سر پیچی از پیچهای هزارچم، نیلوفر
·منیرالدین بیروتی، «تک خشت»، از مجموعهٔ تک خشت، ققنوس
·شهرنوش پارسیپور، «گرما در سال صفر»، از مجموعهٔ گرما در سال صفر، شیرین
·ابراهیم دمشناس، «سر برگشتهٔ شاعر»، از مجموعهٔ نهست، نیمنگاه
·محمدآصف سلطانزاده، «نوروز فقط در کابل باصفاست»، از مجموعهٔ نوروز فقط در کابل باصفاست، مرکز
·داود غفارزادگان، «پدر گیاهشناس من»، از مجموعهٔ دختران دلریز، افق
·یوریک کریممسیحی، «طبقهٔ همکف»، از مجموعهٔ طبقهٔ همکف، قصه
·مهرنوش مزارعی، «سنگام»، از مجموعهٔ غریبهای در اتاق من، آهنگ دیگر
·شهریار مندنیپور، «چکاوک آسمانخراش»، از مجموعهٔ آبی ماورای بحار
دورهٔ پنجم ۱۳۸۴
رمان
·رمان آبی تر از گناه، نوشتهٔ محمد حسینی، و رمان آداب بی قراری، نوشتهٔ یعقوب یادعلی.
مجموعه داستان اول
·انجیرهای سرخ مزار نوشتهٔ محمدحسین محمدی، نشر چشمه
بهترین رمان اول
·رمان ماهی ها در شب می خوابند، نوشتهٔ سودابه اشرفی، و رمان رنگ کلاغ، نوشتهٔ فرهاد بردبار.
مجموعه داستان اول
·مجموعه داستان عاشقیت در پاورقی نوشتهٔ مهسا محب علی.
تک داستانهای برگزیده
·«چهل و هشت پله» از مجموعهٔ آسمان می شوم، پاکسیما مجوزی، انتشارات نقش و نگار
·«مردگان» از مجموعهٔ انجیرهای سرخ مزار، محمدحسین محمدی، نشر چشمه
·«طناب» از مجموعهٔ اهل هیچجا، زهره حکیمی، انتشارات نیلوفر
·«از ره رسیدن»، از مجموعهٔ اینک دانمارک، محمدآصف سلطانزاده، انتشارات نیلوفر
·«با گارد باز»، از مجموعهٔ با گارد باز، حسین سناپور، نشر چشمه
·«چقدر این گنجشکها ور میزنند»، از مجموعهٔ برف و نرگس، ناهید طباطبایی، قطره
·«چرنگ سوخته»، از مجموعهٔ بگذریم، بهناز علیپور گسكری، نشر چشمه
·«ستارهٔ ثریا»، از مجموعهٔ بلند، کوتاه، اسفندیار آبان، انتشارات اسپندار
·«ماهی فلزی»، از مجموعهٔ پایان درخت سیب، نوشین سالاری، انتشارات مروارید
·«یاقوت مقابر»، از مجموعهٔ تنها كه میمانم، شهلا پروین روح،نشر آگه
·«تو میگی من اونو کشتم»، از مجموعهٔ تو میگی من اونو كشتم، احمد غلامی، نشر افق
·«جوانی یا دستهگل دیروز پریروز»، از مجموعهٔ دستهگل دیروز پریروز، پوروین محسنیآزاد، نشر ماهریز
·«حاج لفطالله، دبلنا»، از مجموعهٔ دوپله گودتر، مهیار رشیدیان، نشر قصه
·«تلویزیون»، از مجموعهٔ سارای همه، فرشته احمدی، نشر قصه
·«اعترافنوشت»، از مجموعهٔ سپیدرود زیر سی و سه پل، كیهان خانجانی، انتشارات فرهنگ ایلیا
·«عاشقیت در پاورقی»، از مجموعهٔ عاشقیت در پاورقی، مهسا محبعلی، نشر چشمه
·«همسایه»، از مجموعهٔ کتاب هول، شیوا مقانلو، نشر چشمه
·«قاب شیشهای»، از مجموعهٔ گره كور، فرهاد كشوری، انتشارات ققنوس
·«مکث آخر»، از مجموعهٔمكث آخر، یونس تراكمه، نشر قصه
·«بازگشت»، از مجموعهٔ من قاتل پسرتان هستم، احمد دهقان، نشر افق
·«آقای مشکاتی»، از مجموعهٔ هتل مارکوپولو، خسرو دوامی انتشارات نیلوفر
·«کافه»، از مجموعهٔ یك جای امن، مرجان شیرمحمدی، نشر مرکز
·«کلمه فسخ نمیشود، طوبا»، از مجموعهٔ یكی از همین روزها، ماریا، محمد حسینی، انتشارات ققنوس
دورهٔ ششم ۱۳۸۵
رمان
·چهار درد، نوشتهٔ منیرالدین بیروتی و رویای تبت، نوشتهٔ فریبا وفی
رمان اول
·اثری معرفی نشد.
مجموعه داستان
·مجموعه داستان سمت تاریک کلمات نوشتهٔ حسین سناپور
بهترین مجموعه داستان اول
·مجموعه داستان باغهای شنی نوشتهٔ حمیدرضا نجفی.