كشورشناسي/ کوبا

روابط با کشورها
دیدگاه کلی آمریکا نسبت به کوبا

بنابه تحليل صاحب‌نظران آمريکايى کوبا چند سال آينده را در حالت بى‌ثباتى و بحران اقتصادى بسر خواهد برد؛ زيرا قانون توريچلى به علت عدم تبعيت اروپا و آمريکاى لاتين و ديگر کشورها و رأى قاطع سازمان ملل تأثير مهمى بر اقتصاد کشور وارد نساخته است.

روابط با قزاقستان
روابط با قرقیزستان
روابط با ارمنستان
روابط با فرانسه
روابط با جمهوری آذربایجان
روابط با ازبکستان
روابط با بولیوی
روابط با قزاقستان

کوبا در بين جمهورى‌هاى آسيايى مشترک‌المنافع بهترين و بيشترين روابط را با قزاقستان دارد، مهمترين اقلام مورد مبادله دو کشور شکر است. کوبا در سال گذشته قراردادى در اين زمينه با آن کشور امضاء نمود که براساس آن نيم‌ميليون تن نفت از آن جمهورى دريافت داشت. بنابه ادعاى طرف کوبايى صادرات، غله، فلزات از جمله قلع براى ساخت قوطى کنسرو و مواد غذايى کنسرو شده قزاقستان مورد توجه و علاقه کوبا است. در عوض کوبا مى‌تواند نياز آنها به شکر را تأمين نمايد. مشکل عمده در انجام اين مبادله عدم دسترسى قزاقستان به درياست. بناچار مبادلات خود را از طريق بنادر روسيه و يا اوکراين انجام مى‌دهد. کوبا در اين جمهورى يک دفتر تجارى دارد. اين کشور ارزيابى مثبتى از رژيم و ثبات سياسى جمهورى مذکور دارد.
روابط با جمهورى آذربايجان
کوبا در سال گذشته به ارزيابى شکر با نفت جمهورى آذربايجان پرداخت. مردم اين جمهورى تنها شکر سفيد مصرف مى‌نمايند. بنابه گفته مقامات کوبايى جمهورى آذربايجان پيشنهاد انجام مبادله از طريق ايران را ارائه داد. کوبا نيز از اين امر استقبال نموده و سه راه‌حل را پيشنهاد داد.
۱. احداث کارخانه تصفيه شکر در جمهورى آذربايجان
۲. نفت را از طريق ايران به کوبا تحويل نمايند و شکر را از طريق مشابه به جمهورى آذربايجان ارسال دارد.
۳. شکر در کوبا و يا در قرقيزستان تصفيه شده و تحويل جمهورى آذربايجان گردد.
توافقى در اين زمينه بين طرفين صورت گرفت که با وجود جنگ و درگيرى در آن منطقه عملى نشد. کوبا نسبت به خريد پنبه از جمهورى آذربايجان اظهار علاقمندى نموده است. اين کشور تصميم دارد فردى را در کوبا مأمور نمايد تا در صورت مساعد شدن زمينه، توافق مذکور را به جريان اندازد.
روابط با قرقيزستان
اين جمهورى داراى يک کارخانه تصفيه شکر است که براساس نوع شکر کوبا طراحى شده است. در سال گذشته ميلادى موافقت‌نامه‌اى براى تصفيه شکر کوبا در اين جمهورى بين طرفين امضاء شد. شکر کوبا در قرقيزستان تصفيه و به ساير کشورها صادر شد کوبا بخشى از شکر تصفيه شده را در ازاى استفاده از کارخانه تصفيه شکر به اين جمهورى فروخت. کوبا علاقمند است با توجه به روند خصوصى شدن مؤسسات در قرقيزستان کارخانه تصفيه شکر مورد بحث را خريدارى نمايد و به همين دليل مشغول مذاکره با مقامات اين جمهورى مى‌باشد.
کوبا در حال حاضر نماينده‌اى در کارخانه مذکور دارد. روابط بين طرفين عمدتاً مى‌تواند برمبناى مذکور صورت مى‌گيرد؛ چون اين جمهورى کالايى ندارد که فهرست اولويت واردات کوبا باشد. اما به هرحال به شکر کوبا نيازمند است چون چغندر قند توليد نمى‌کند.
روابط با ازبکستان
کوبا در گذشته همواره پنبه مورد نياز خود را از اين جمهورى تأمين مى‌نمود اما در حال حاضر اين جمهورى مايل نيست يک قرارداد تجارى در اين مورد با کوبا امضاء نمايد. کوبا تنها در سطح شرکت‌هاى تجارى با ازبکستان روابط برقرار نموده و قطعات يدکى هواپيماهاى خود را از اين جمهورى خريدارى نموده و تعميران هواپيماهاى کوبا نيز در ازبکستان صورت مى‌گيرد.
روابط با ارمنستان
کوبا قراردادى را با ارمنستان تدوين نمود، اما تاکنون امضاء نگرديده است اين جمهورى علاقمند به تجارت با کوبا است؛ اما فاقد توليداتى است که در فهرست اولويت‌هاى وارداتى کوبا باشد. قرارداد مذکور تنها چارچوب مبادلات تجارى در آينده را تعيين نموده است. اين جمهورى شکر مورد نياز خود را بايد وارد نمايد. کوبا با وجود داشتن روابط سياسى و ديپلماتيک با تاجيکستان و ترکمنستان روابط تجارى قابل ملاحظه‌اى با اين جمهورى‌ها ندارد. از نظر کوبا ترکمنستان ترجيح مى‌دهد بدليل صرفه‌جويى در هزينه حمل و نقل کالا به توسعه روابط با همسايگان خود از جمله ايران بپردازد. کوبا به غير از ازبکستان با ديگر جمهورى‌هاى آسيايى مستقل مشترک‌المنافع روابط سياسى خوبى داشته و در اکثر آنها دفتر و نماينده تجارى دارد.

روابط با بوليوى
تاريخ برقرارى روابط بين کوبا و بوليوى به زمان استقلال کوبا برمى‌گردد. در ۱۹ ژوئيه سال ۱۹۰۲ خوزه مانوئل پاندو رئيس جمهور بوليوى طى نامه‌اى به دولت کوبا برقرارى روابط با اين کشور را اعلام داشت. حدود ۶۰ سال پس از آن، در ۲ نوامبر ۱۹۵۹ بوليوى روابط خود با کوبا را به سطح سفارت ارتقاء داد. اما پس از گذشت چند سال و در ۲۱ اوت ۱۹۶۴ بر اثر فشار آمريکا بر کشورهاى آمريکاى لاتين به منظور در انزوا قراردادن کوبا روابط ديپلماتيک و تجارى دو کشور قطع گرديد تا اين که پس از پايان يافتن دوره حاکمان نظامى در ۱۸ اکتبر ۱۹۸۲ دولت غيرنظامى ‌ارنان سيلز سوازو به قدرت رسيد.
در پى آن و در ۱۱ ژانويه ۱۹۸۳ با به وجود آمدن شرايط جديد و مساعدى روابط دو کشور از سرگرفته شد. از آن زمان به بعد دو کشور تلاش را مصروف توسعه روابط دو جانبه نمودند. معهذا از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۹ روابط دو کشور در سطح کاردار ادامه يافت؛ ليکن پس از به قدرت رسيدن پاززامورا و در دسامبر ۱۹۸۹ دولت کوبا در پاسخ به اقدام بوليوى در ارتقاء روابط به سطح سفارت اقدام مشابهى به عمل آورد. در همين سال و در جريان سفر گيرموبدرگال وزير خارجه بوليوى به هاوانا دو کشور موافقت‌نامه‌هاى دوجانبهٔ فرهنگي، کنسولي، علمى و تکنولوژيک و موافقت‌نامه پايه جهت انجام مبادلات اقتصادى و تجارى را به امضاء رساندند کليه اين موافقت‌نامه‌ها به استثناى بخش کنسولى براى تصويب به کنگره بوليوى دو طرف با امضاء بيانيه مشترکى موافقت خود را با ايجاد کميسيون مشترک اقتصادى جهت تحقق موافقت‌نامه‌هاى بعمل آمده اعلام داشتند.
در زمينه روابط فرهنگى تاکنون مبادلاتى از جمله ديدار هنرمندان بوليوى از کوبا، برگزارى سمينار و تعدادى نمايشگاه‌هاى هنرى صورت گرفت است. بعلاوه در زمينه آموزش جوانان بوليوى جهت فراگيرى آموزش حرفه‌اى در کوبا مشغول تحصيل مى‌باشند و دولت کوبا به رغم مشکلات و بحران اقتصادى در شهريه دانشگاهى آنها تخفيف قائل شده است. در حال حاضر ۲۰۰ دانشجو از بوليوى در دانشکده‌ها و مؤسسات فنى و عمدتاً در رشته پزشکى به تحصيل اشتغال دارند. اولين گروه جوانان بوليوى در سال ۱۹۶۱ براى تحصيل وارد اين کشور شدند. اين روند با وجود قطع روابط دو کشور در سال ۱۹۶۴ ادامه يافت. البته در دوران ديکتاتورى نظامى در بوليوى مسافرت به کوبا مشکلات جدى سياسى و شخصى را در پى داشت و فارغ‌التحصيلان از کوبا براى کار در کشور خود مورد تبعيض قرار مى‌گرفتند. اين مسائل سه يا چهار نسل از متخصصين بوليوى در کوبا آموزش ديده‌اند و در مقابل شمارى از دانشگاهيان کوبا براى شرکت در دوره‌هاى تخصصى و سمينارها و سخنرانى‌هاى به بوليوى مى‌روند.
در زمينه دارويى و کشاورزى موافقت‌نامه‌هايى جهت تبادل کالا وجود دارد. کوبا مواد دارويى و تجهيزات پزشکى به بوليوى صادر مى‌کند. در اين رابطه براى خريد بيش از ۱۰۰ قلم مواد دارويى توافق‌هايى بين دو شرکت خصوصى از بوليوى و وزارت بهداشت کوبا صورت گرفته است. در زمينه پزشکى بيماران زيادى از بوليوى براى مداوا به کوبا مى‌آيند. گفته مى‌شود هزينه مداوا در اين کشور در مقايسه با آمريکا يا اروپا و يا حتى آرژانتين، برزيل، يا شيلى کمتر است. علاوه بر موارد مذکور چند واحد پزشکى اطفال در شهرهاى لاپاز، سوکر و سانتاکروز ابتدا تحت اداره پزشکان کوبايى و سپس تحت مديريت پزشکان آموزش ديده بوليوى قرار گرفته است.
روابط با فرانسه
عليرغم تفاوت‌هاى شديد بين ملت کوبا و فرانسه و بخصوص تفاوت‌هاى سيستم اقتصادى و سياسى دو کشور، فرانسه تصميم گرفته که در که محاصره اقتصادى کوبا، به آمريکا نپيوسته و رفتار و روابطى مشابه با عملکرد خود با ساير دول جهان‌سوم با کوبا داشته باشد. برحسب درخواست مقامات کوبايي، وزير بودجه فرانسه، آقاى ميش چاراس طى يک ديدار ۷۲ ساعته در کوبا با آقاى فيدل کاسترو و ملاقات و پيام شخصى رئيس جمهور فرانسه را همراه با هديه‌اى از سوى رئيس جمهور نيز تسليم نموده و سپس با يکى از مقامات بلند پايه‌کوبايى ديدار داشته و برندگان مدال‌هاى المپيک بارسلون که از کوبا به مقام قهرمانى رسيده بودند را مورد تجليل قرار داده و نشان‌هايى اعطاء نمود. گرچه پيام خصوصى رئيس جمهور فرانسه به آقاى کاسترو براى عموم فاش نشده است ولى به نظر مى‌رسد در دنباله مذاکرات دو رهبر در نشست محيط زيست در برزيل، نشست ايبريا باشد فرانسه يکى از مهمترين شرکاء تجارت خارجى کوبا در اروپاى غربى تلقى مى‌شود و تا سطح ۲/۱۰۲ ميليون دلار در سال ۱۹۸۶، ۵/۱۰۵ ميليون دلار در سال ۱۹۸۷، ۸۳ ميليون دلار در سال ۱۹۸۸، ۱۰۴ ميليون دلار در سال ۱۹۹۰ و ۱۱۰ ميليون دلار در سال ۱۹۹۱ مراوده بازرگانى داشته است.
نظر بانک ملى کوبا اين است که بدهى‌هاى خود را صادقانه و تمام و کمال تا اوت سال ۱۹۸۲ پرداخته است و سپس در سال‌هاى بعدى سه بار مذاکرات تجديد شده است. جامعه اروپا همان رفتارى را که با ساير ملل و دُوَل آمريکاى لاتين دارند بايد با کوبا نيز داشته باشند. روابط کوبا با جامعه اروپا از سال ۱۹۸۸ مى‌باشد. کميسيون اروپايى چندين پيشنهاد همکارى در رابطه کوبا داده که در ژوئيه سال ۱۹۹۰ لغو گرديد. در سپتامبر سال ۱۹۹۱ با جامعه اروپا اعلام نمود که در اوايل سال ۱۹۹۲ از کميسيون صنعتى کوبا ديدار خواهد داشت که باز به علت اعدام يک نفر از مخالفين دولت کوبا، آن نيز ملغى شد.
چاراس، يک مقام عالى‌رتبهٔ فرانسه توضيح داد که کشور کوبا کمکى از جامعه اروپا دريافت نمى‌کند و گفته که اگر مراتب به مجلس فرانسه برسد اميد است بتواند حمايت مجلس فرانسه را براى کوبا و خواست‌هايش جلب نمايند و حتى کوبا مى‌تواند روى حمايت ايشان و مجلس فرانسه حساب باز کند.
بطور کلي، نظر کارشناسان در کوبا اين است که سفر چاراس به هاوانا متضمن دستاورد مهم سياسى بين پاريس و هاوانا بوده، به هر حال اين حقيقت که فرانسه به محاصره اقتصادى و بحران اقتصاد کوبا از سوى آمريکا نپيوسته است خود يک برخورد و يک چهره کاملاً دوستانه براى هاوانا تلقى و بشمار مى‌آيد. چون ممکن است سبب گسترش روابط تجارى خارجى کوبا آن هم در اين شرايط کاملاً سخت و طاقت‌فرسا براى دولت کوبا، به حساب آيد، لذا با استقبال فراوان کوبايى‌ها مواجه شده و سفر وزير فرانسوى را يک موقعيت براى خود به حساب مى‌آورند.

مرکز مطالعات استراتژيک و بين‌الملل کنفرانسى در زمينه دورنماى کوبا در نظم نوين جهان تشکيل داد که آمريکائيان نيز در آن شرکت کردند. ارنست پريگ (preeg) يکى از سفيران پيشين آمريکا در گزارش خود نسبت به آينده اقتصاد در صورتى که سيستم کنونى تمرکز‌گرايى و سياست اقتصاد دولتى ادامه يابد با توجه به تأثير شديد فروپاشى شوروى سوسياليستى اظهار داشت که اين تحول موجب کاهش ۴۵ درصد از ظرفيت اقتصادى کوبا شده؛ بطوريکه صادرات کوبا در سال ۱۹۸۹ از مبلغ ۸/۵ ميليارد دلار به ۸/۲ ميليارد در سال ۱۹۹۲ کاهش يافته است؛ لذا پيش‌بينى مى‌شود که وضعيت کنونى همچنان تا سال ۱۹۹۵ با نوسان بين ۷/۲ و ۳/۲ ميليارد دلار ادامه يابد مگر اين‌که در قيمت شکر يا شمار جهانگردان و يا فروش دارو تغييرات اساسى ايجاد شود. طبيعى است در صورت تغيير سيستم اقتصادى و يا سياسى کشور امکان سرمايه‌گذارى کوبائى‌هاى ثروتمند مقيم آمريکا فراهم مى‌شود

بنابه تحليل صاحب‌نظران آمريکايى کوبا چند سال آينده را در حالت بى‌ثباتى و بحران اقتصادى بسر خواهد برد؛ زيرا قانون توريچلى به علت عدم تبعيت اروپا و آمريکاى لاتين و ديگر کشورها و رأى قاطع سازمان ملل تأثير مهمى بر اقتصاد کشور وارد نساخته است.
موضوع ديگر بين آمريکا و کوبا اختلافات چندين ميليون دلارى در زمينه ارتباطات است. پس از سال‌ها کشمکش که کميسيون فدرال ارتباطات و وزارت تجارت و امور خارجه آمريکا حاضر به حل‌و‌فصل قضيه نشدند دولت کوبا تصميم گرفت ارتباطات مستقيم با آمريکا را قطع و در حال حاضر فقط از طريق اپراتور با هزينه بيشتر و يا از طريق انعقاد قرارداد ويژه صورت مى‌گيرد.
همچنين قانون تحريم تجارت با دشمن که ناظر بر قدغن بودن هرگونه حواله پول به کوبا مى‌باشد، بقوت خود باقى است. بنابراين مى‌توان نتيجه گرفت که در موقعيت کنونى محافل متنفّذ آمريکايى برقرارى مستقيم رابطه اقتصادى با کوبا را تشويق نمى‌کنند هرچند در بسيارى از زمينه‌هاى ديگر اين همکارى ادامه داشته و از يک سال پيش نيز تقويت گرديده است. با روى کار آمدن کلينتون، کاسترو تلاش کرده است تا از خود چهره‌آشتى جويانه‌اى با آمريکا نشان دهد. مشروط بر اين که استقلال کشورش در انتخابات شکل حکومت و اداره کشور محترم شمرده شود. هدف از اين تاکتيک عادى شدن روابط دو کشور و جلب همکارى‌هاى اقتصادى آمريکا مى‌باشد. قوانين مثبتى دال بر اين ديدگاه نيز وجود داشت از جمله:
۱. سابقه مثبت بهبود رابطه با آمريکا در زمان کارتر که منجربه تأسيس دفاتر حفاظت منافع در دو کشور گرديد.
۲. همچنين تلاش ناموفق بنياد ملى کوبايى آمريکايى (canf) براى توسعه در حيطه قانون توريچلى و از جمله ناظر بر منع معاملات شرکت‌هاى آمريکايى مستقر در اروپا مى‌باشد.
۳. محافل تجارى به دنبال بازاريابى و کار اقتصادى هستند؛ صرف‌نظر از نوع سيستم حاکمه دو اجلاس از تجار آمريکايى براى راه‌يابى به کوبا تشکيل گرديد از جمله اجلاسى که شوراى کارنگى درباره اخلاق و مسائل بين‌المللي تحت عنوان امکانات جديد سرمايه‌گذاري، تجارت و توسعه در کوبا در شهر هاوانا ترتيب داد که با کاسترو نيز ملاقات کرده و وزير همکارى‌هاى نيز در آن شرکت نمود.
بايد خاطرنشان ساخت که برخى از تاجران آمريکايى و دولت کوبا مى‌کوشند تا مسأله تجارت و اقتصاد را از سياست جدا کنند؛ در حالى که گروه مخالف ايندرو را از يکديگر جدا ندانسته و هرگونه رابطه اقتصادى را مشروط به سقوط رژيم سوسياليستى مى‌دانند و باصطلاح معتقد به غيرسياسى بودن رابطه اقتصادى نيستند و تا آنجا پيش رفته‌اند که براى سرنگون کردن کاسترو هفتصد نفر از آنان که مقيم ميامى مى‌باشند طى نامه‌اى بر مردم کوبا اعلام داشته‌اند که در صورت تغيير رژيم و بازگشت آنان هيچگونه ادعايى نسبت به اموال مصادره شده آنان که در اختيار ملت گذارده شده نخواهد داشت. بدين طريق مى‌کوشند تا يکى از بزرگترين حربه‌هاى دولت را که همانا ترس مردم است که در صورت بازگشت آنان کليه اموال و خانه‌هاى مصادره شده را که انقلاب در اختيار آنها گذارده پس خواهند گرفت از دست دولت بگيرد.

آخرین وضعیت روابط دوجانبه
روابط دوجانبه ایران و کوبا
برنامه‌های اجرایی

روابط سياسى فيمابين در همه ابعاد از روند خوبى برخوردار بوده، علاوه بر سفر آقاى دکتر ولايتي، به هاوانا هيئتى به سرپرستى وزير بهداشت کوبا و مشاور وزير شکر کوبا به تهران سفر نمودند. نکات عمده در مذاکرات دو هيئت کوبايى با مقامات مختلف کشورمان درباره بازرگانى شامل گسترش همکارى‌هاى بهداشتى و کشاورزي، مشارکت کوبا در طرح گسترش نيشکر هفت تپه و بالا بردن حجم مبادلات نفت و شکر بوده است

مشکلات موجود برسر راه روابط دوجانبه

............................................
روابط سياسى فيمابين در همه ابعاد از روند خوبى برخوردار بوده، علاوه بر سفر آقاى دکتر ولايتي، به هاوانا هيئتى به سرپرستى وزير بهداشت کوبا و مشاور وزير شکر کوبا به تهران سفر نمودند. نکات عمده در مذاکرات دو هيئت کوبايى با مقامات مختلف کشورمان درباره بازرگانى شامل گسترش همکارى‌هاى بهداشتى و کشاورزي، مشارکت کوبا در طرح گسترش نيشکر هفت تپه و بالا بردن حجم مبادلات نفت و شکر بوده است. چهارمين کميسيون مشترک در هاوانا برگزار گرديد که وزير کشاورزى با مقامات مختلف کوبا، مذاکره نمودند و در پايان پس از امضاء توافق‌هاى مختلف و مفاد و يادداشت تفاهم از چند کشور ديگر منطقه نيز بازديد داشتند.
- در راستاى اجراى يادداشت تفاهم فوق بويژه در ارتباط با مبادله نفت و شکر بين دو کشور هيئتى از وزارت بازرگانى اين کشور در مهر سال ۱۳۷۲ به سرپرستى آقاى بتانکورت معاون اين وزارتخانه به جمهورى اسلامى ايران آمد و پس از انجام چند دور مذاکره با مقامات ايران به علت عدم تضمين کافى و معرفى طرف ثالث مورد قبول بانک مرکزي، توفيقى بدست نياورد.
هيئتى از دفتر مطالعات علمى صنعتى وابسته به نهاد رياست جمهورى اسلامي، در ارتباط با واکسن هپاتيت B به کوبا سفر نمود، که در هر جهت گزارشى مثبتى از وجود امکان و زمينه استفاده از تکنولوژى ارائه دادند. که لازم است فعاليت‌هاى گسترده جهت کسب تکنولوژى مذکور به عمل آيد.
- در راستاى اجراى مفاد چهارمين يادداشت تفاهم، قرار است هيئت‌هاى بهداشتى از دو وزارتخانه‌هاى بهداشت دو کشور در آينده نزديک به کشورهاى يکديگر سفرى داشته باشند، که اين موضوع کماکان در دست بررسى مى‌باشد.
- از آنجايى که پروتکل همکارى بين دو وزارت‌خارجه در سال ۱۳۷۰ براى مدت ۲ سال بين سفير وقت جمهورى اسلامى ايران در هاوانا با مقامات وقت وزارت‌خارجه کوبا به امضاء رسيده بود، که جهت تمديد آن نياز به امضاء مجدد داشت، اين امر در سفر اخير آقاى نيکولوس رودريگز آستازارين معاون بخش آسيا، آفريقا و خاورميانه، وزارت امور خارجه کوبا به تهران در تاريخ ۷ لغايت ۱۰ آوريل ۱۹۹۴ مطابق با ۱۸ لغايت ۲۲ فروردين ۱۳۷۳ با همتاى ايرانى خود به امضاء رسانده شد.
- در راستاى بسط و توسعه روابط فيمابين دو کشور در همه زمينه بويژه فرهنگي، خلاء توافقنامه فرهنگى اساس مى‌شد، پس از هماهنگى‌هاى لازمى که به عمل آمد، متن نهايى آن نيز توسط مقامات دو کشور در تاريخ فوق به امضاء رسيد.
- در راستاى اجراى مفاد يادداشت تفاهم منعقده در چهارمين کميسيون مشترک در هاوانا، مبنى بر همکارى عملى در امر شيلات و صنعت آن و نيز در امور ماهيگيرى و دامپرورى و بيوتکنولوژى و ... و نيز در پاسخ به سفر هيئت بهداشتى کوبا به تهران در سال گذشته به تهران، قرار شد هيئتى از وزارت جهاد سازندگى به رياست اين وزارتخانه، سفرى در پيش از برگزارى اجلاس پنجمين کميسيون مشترک در تهران به کوبا داشته باشد.
مشکلات موجود برسر راه روابط دوجانبه
موانع اساسى خاصى بر سر راه ادامه روابط سياسى فيمابين در ابعاد مختلف وجود ندارد، ولى با توجه به مشکلات اقتصادى کوبا (ناشى از تحولات جهاني) و تجارب ناشى از ارزيابى روابط اقتصادى - تجارى فيمابين در دو، سه سال گذشته، به پاره‌اى مشکلات اشاره مى‌گردد:
- عدم توانايى کافى اقتصادى کوبا در انجام توافقات اعم از اعتبارات، تحويل به موقع کالا، برداشت نفت و ....
- دورى راه، ناهماهنگى ساختار فرهنگي، ايدئولوژيک کوبا و توانمندى‌هاى اقتصادى و ساختار آن در مقابل جمهورى اسلامى ايران و ....
- تقاضاى دولت کوبا، مبنى بر در نظر گرفتن تسهيلاتى مالى در امر مبادلات نفت و شکر، اعم از تهاتري، قيمت ترجيحى و يا اشکال ديگر.
- وجود پاره‌اى مشکلات تکنيکى در رابطه با تنظيم قراردادهاى مالي.
ضمن اين که شرايطى که جمهورى اسلامى ايران در حال حاضر در آن بسر مى‌برد نيز چندان اجازه نمى‌دهد که بتواند کمک مالى خاصى در قالب معاملات تجارى به کوبا بنمايد که دولت اين کشور در دريافت آن بسيار اصرار دارد. در نتيجه روند همکارى‌هاى اقتصادى - تجارى فيمابين در اين برهه مانند سال‌هاى گذشته نمى‌باشد، چنانکه نتيجه مذاکرات طولانى هيئت تجارى کوبا با مقامات جمهورى اسلامى ايران در سال گذشته اين وضع را بخوبى نشان داد. بديهى است با توجه به وجود اشتراکات زياد بويژه در مواضع سياسى دو کشور در صحنه جهانى تلاش همه‌جانبه از سوى ارگان‌هاى مختلف کشورمان در راه کاهش مشکلات مذکور، بلحاظ منافع مشترک درصد توان توصيه مى‌گردد.

روابط کوبا با رژيم سابق ايران
ايران و کوبا در بهمن ۱۳۵۳، مبادرت به برقرارى روابط سياسى در سطح سفارت نمودند و اولين سفير اين کشور در آذر ۱۳۵۴استوارنامه خود را تسليم مقامات وقت ايرانى نمود.
در سال ۱۳۵۴ در جريان بيست‌وپنجمين کنگره حزب کمونيست شوروى ملاقات دوستانه‌اى ميان هيئت نمايندگى حزب توده ايران و هيئت نمايندگى حزب کمونيست صورت پذيرفت، که همين امر موجب برداشت دولت وقت ايران مبنى بر دخالت در امور داخلى گرديد، که متعاقب آن در سال ۱۳۵۵ روابط دو کشور قطع شد.
روابط دو کشور پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران
پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران روابط سياسى بين دو کشور با عزيمت وزير خارجه وقت جمهورى اسلامى ايران به اجلاس سران کشورهاى غيرمتعهد در هاوانا دوباره برقرار شد.
روند روابط بين دو کشور، در آغاز بدليل حمايت کوبا از مردم انقلابى ايران خوب بود همچنان ادامه يافت. ولى در دوران جنگ تحميلى به علت وابستگى کوبا به شوروى از عراق حمايت سياسى مى‌کرد و همينطور حضور و نقش شوروى در افغانستان را توصيه مى‌نمود.
همکارى‌هاى همه‌جانبه فيمابين در مجامع و سازمان‌هاى بين‌المللى:
الف - گروه ۷۷ ب - اتحاديه بين‌المجالس ج - جنبش عدم تعهد د - کميته حقوق بشر کماکان مطلوب بوده، همچنان ادامه دارد تحولات جهانى از جمله: تحولات در بلوک شرق؛ پذيرش قطعنامه ۵۹۸ (پايان جنگ تحميلي)؛ جنگ نفت؛ قطع روابط و بالتبع کمک شوروى و بلوک شرق به کوبا موجب بروز بحران انرژى در کوبا شد. اين امر باعث چرخش مضاعف کوبا و عنايت ويژه به جمهورى اسلامى ايران در راستاى بسط روابط سياسى - اقتصادى خصوصاً تأمين نفت گرديد، که تاکنون ۱۸ هيئت سياسي، اقتصادى در سطوح مختلف جهت حل بحران انرژي، به جمهورى اسلامى ايران، عزيمت و نيز بر توسعه روابط اقتصادى بيفزايند.

در اين فاصله دو پيام کتبى توسط نماينده ويژه آقاى کاسترو تسليم آقاى هاشمى رفسنجانى گرديد که طى آن خواهان کمک جمهورى اسلامى ايران در حل مشکلات خود شده است.
تاکنون چهار کميسيون مشترک برگزار گرديد. مسئول کميسيون مشترک طرف ايرانى وزير کشاورزي، و آقاى ملنرز وزير کميته دولتى همکارى‌هاى اقتصادى از طرف کوبا مى‌باشد.
پنجمين کميسيون مشترک در اوايل تير برگزار گرديد.

از طرف جمهورى اسلامى ايران هيئت‌هايى در سال ۷۰ و ۷۱ و ۷۲، بشرح زير، از کوبا ديدار به عمل آوردند:
۱. وزارت کشاورزى ۲. مجلس شوراى اسلامى ۳. سازمان انرژى اتمى ۴. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى ۵. آقاى دکتر ولايتي، وزير امور خارجه ۶. هيئت داروئي، بهداشتى وابسته به نهاد رياست جمهورى در خصوص بيوتکنولوژى به کوبا سفر نمودند. وزير جهاد سازندگى جهت دستيابى به همکارى‌هاى در خصوص شيلات و صنعت ماهيگيرى و همچنين بيوتکنولوژى در خرداد ۱۳۷۳ به کوبا سفر نمود.

خلاصه‌اى از رئوس توافق‌هاى به عمل آمده بين دو کشور:
- گسترش روابط تجارى متقابل خصوصاً نفت و شکر
- همکارى‌هاى صنعتى در خصوص صادرات منسوجات، همکارى‌هاى آموزشى و تحقيقاتي، خريد نيکل، و فروش ورقه‌هاى آلومينيوم و پروفيل به کوبا
- تبادل اطلاعات و گسترش همکارى بين شيلات دو کشور و همکارى در صنعت نيشکر و صنايع جانبي
- گسترش همکارى‌هايى در مورد بنادر و کشتيرانى و صنعت حمل و نقل زمينى
- همکارى‌هاى ورزشى و بهداشتى
تاکنون دو يادداشت تفاهم بهداشتى و فرهنگي، علمى و فنى بين دو کشور به امضاء رسيده است و نيز يک پروتکل سياسى همکارى بين وزارت خارجه‌هاى جمهورى اسلامى ايران و کوبا، در ۵ ماده در ۱۵ بهمن ۱۳۷۰ بين سفير وقت جمهورى اسلامى ايران و هاوانا با وزارت خارجه کوبا به امضاء رسيد، که مدت اعتبار آن ۲ سال بود. لذا با عنايت به اين که سه بند جديد نيز به آن اضافه گرديد و نيز براى تمديد آن نيا به امضاء مجدد داشت که در سفر اخير معاون وزير خارجه کوبا (۱۸ لغايت ۲۱ فروردين ماه ۱۳۷۳) به تهران با همتاى ايرانى خود به امضاء رسيد.

روابط سیاسی
روابط اقتصادی - تجاری
روابط فرهنگی

روابط سياسى
- تداوم پيگيرى مستمر روند تحولات داخلى و روابط خارجى کوبا (خصوصاً روابط اين کشور با ايالات متحده‌آمريکا)
- تلاش جهت حفظ روابط سياسى دوستانه فعلى بين دو کشور در ابعاد دو جانبه و چند جانبه.
- تقويت روابط پارلمانى بين دو کشور، با توجه به اقدام اخير کوبا مبنى بر تشکيل گروه دوستى پارلمانى از سوى جمهورى اسلامى ايران نيز به عنوان ضرورت کارى مطرح مى‌باشد.
- پيگيرى جهت سفر رئيس مجلس ملى کوبا به تهران، با توجه به آمادگى و موافقت جناب آقاى ناطق‌نوري، با اين سفر، تقويت روابط پارلمانى فيمابين ادامه همکارى‌هاى بين دو مجلس در اتحاديه بين‌المجالس و ساير ارگان‌هاى موجود بين پارلمان‌هاى موجود دنيا.

روابط اقتصادى - تجارى
- تلاش جهت اجراى توافق‌هاى فيمابين براساس مفاد آخرين کميسيون مشترک اقتصادى و استفاده از توانمندى‌ها و تجارب خوب کوبا در زمينه‌هاى مورد علاقه جمهورى اسلامى ايران (بهداشت، صنعت، نيشکر و صنايع جانبي، ورزش، ماهيگيرى و ...)

- شرکت دو کشور در نمايشگاه‌هاى مختلف بين‌المللى يکديگر که در تهران و هاوانا برگزار مى‌گردد. تا اقدام ضمن تعميق همکارى‌هاى تجارى و گسترش شناخت از امکانات يکديگر تماس ارگان‌هاى داخلى از جمله اتاق بازرگانى ايران و کوبا را نيز تسهيل مى‌نمايد.

در زمينه کشاورزى نيز شروع همکارى‌هاى ذيل با کوبا براى کشورمان داراى منافع خواهد بود.
- همکارى کوبا با جمهورى اسلامى ايران در توليد برخى ميوه‌هاى قاره‌اي.
- در امور علمى - فنى موارد ذيل در اره گسترش همکارى‌ها قابل اهميت است.
- استفاده از توانمندى‌هاى کوبا در استفاده صلح‌آميز از انرژى اتمى که با توجه به روابط کوبا با برخى از متخصصان آمريکاى لاتين (از جمله کشور آرژانتين) و همين‌طور کار آنها با روس‌ها، براى ما ميدان جديدى خواهد بود.
- تقويت همکارى‌هاى دوجانبه در امور داروسازي، بهداشت عمومي، آموزش عمومي، احتمالاً تأسيس کلينيک‌هاى مشترک در زمينه سوختگي، چشم پزشکي، جراحى مغز و اعصاب، تخصص زنان که کوبائى‌ها در اين زمين‌ها به پيشرفت‌هاى خوبى دسترسى پيدا کرده‌اند که مى‌تواند فرصت خوبى براى ما باشد.

- تقويت مراکز علمى - فنى مشابه کوبا در ايران از جمله مرکز بيوتکنولوژى و مهندسى ژنتيک ايران، داروسازي، پزشکى و ...
تلاش جهت گسترش صادرات غيرنفتى به کوبا، با توجه به نياز صنعت توريسم اين کشور به اقلامى چون: خشکبار، پسته، خرما، خاويار، قاليچه، صنايع دستى و غيره.
فعالتر شدن دو کشور در راه اجراى عملى همکارى‌هاى نفتى و شکر بين دو کشور خصوصاً در زمينه بهره‌بردارى از ظرفيت‌هاى بلا استفاده موجود کوبا در امر پالايش و ذخيره نفت.
روابط فرهنگى
- پيگيرى بيشتر در راه اجراى توافقات فرهنگى موجود بين دو کشور:
نمايشگاه کتاب، همکارى در زمينه فيلم و سينما، راديو و تلويزيون، تبادل تيم‌ها ورزشي، تعميق همکارى‌هاى موجود بين خبرگزارى جمهورى اسلامى ايران و خبرگزارى دولتى کوبا، تشکيل کرسى زبان فارسى و اسپانيولى در دانشگاه‌هاى هاوانا و تهران، گسترش همکارى‌هاى علمى و تحقيقاتى بين مراکز مختلف علمى دو کشور، افزايش همکارى‌هاى موجود در زمينه ايجاد شناخت بيشتر از جوامع و اعتقادات دو کشور.
- پيگيرى لازم به منظور رساندن پروتکل همکارى‌هاى فرهنگي، تکنولوژيکي، تحقيقاتي.
- استفاده از متخصصان کوبايى در مسائل سياسي، روابط بين‌المللي، حقوقى و اقتصادى در کنفرانس‌ها و سمينارهايى که در ايران برگزار مى‌گردد و همچنين برقرارى مستمر و دائمى بين مراکز تحقيقاتى و علمى ايران با مراکز مشابه کوبايي.
- شروع همکارى‌هاى مشترک بين دو کشور در زمينه شناخت بهتر از ابعاد مختلف جوامع نيمکره‌غربى (اعم از آمريکاى لاتين، حوزه کارائيب، آمريکا و کانادا).

اطلاعاتی درباره‌ی کشور کوبا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اطلاعاتی درباره کشور کوبا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
راهنمای مسافرتی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
فرهنگ آفریقایی در کشور کوبا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دسترسی به سایت های کشور کوبا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سایت رسمی کشور کوبا (خارجی)
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]