تاپیک جامع مقالات و کتاب های ورزشی
اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید كه فكر میكنند ورزش كردن فقط به بیرون از خانه و در فضای آزاد یا به باشگاه های ورزشی اختصاص دارد، سخت در اشتباهید. چون شما میتوانید با انجام دادن حركاتی ساده در منزل كه نوعی ورزش محسوب میشود، در حفظ تناسب اندامتان كوشا باشید.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قرار نیست كه فقط با صرف هزینه های گزاف دستگاه های وزرشی آنچنانی تهیه كنید یا این كه فكر كنید وسایل ورزشی باشگاهها فقط می تواند اندام شما را زیبا كند.
باور كنید خیلی هم سخت نیست. همین حیاط خانه تان كه شاید روزی چند بار از آن برای رفت و آمد استفاده می كنید، میتواند بهترین مكان برای این یك ورزش 20 دقیقه ای در طول شبانه روز باشد.ورزش سن و جنس نمیشناسد
«كسانی كه نمیتوانند بیرون از منزل فعالیت ورزشی داشته باشند ولی میخواهند سالم بمانند، میتوانند در منزل ورزشهایی انجام دهند كه هم جنبه پیشگیرانه دارد و هم درمان.»
اینها صحبتهای دكتر مصطفی نجاتیان، فیزیكالتراپیست و رییس كلینیك توانبخشی مركز قلب تهران در گفتوگو با «جامجم» است.
ضمن این كه به عقیده او انتخاب ورزشها براساس سن و جنس میتواند متفاوت باشد، ولی یك سری از اصول در همه آنها جاری است.
گرچه تمام ورزشهای خانگی باید زیر نظر متخصص ورزشی یا فیزیوتراپیست انجام شود، اما به گفته این فیزیكالتراپ این ورزشها ضمن این كه نیاز به وسایل و تجهیزات پیچیده و گران قیمت ندارد، ولی باید درست انجام شود و ارزش انجام آنها زمانی است كه منظم و مرتب باشد.
گام اول: حركات كششی
برای انجام هر ورزشی باید از حركات كششی شروع كرد. به عقیده دكتر نجاتیان بعد از آن حركات گرم كردن بدن، بعد حركات ایروبیك هوازی و در نهایت حركات مقاومتی هم باید انجام شود. تمام این حركات به حركات كششی مجدد و پایان سیكل ورزشی ختم میشود. فقط این كه تقدم و تاخر این حركات باید حتما رعایت شود وگرنه این ورزشها میتواند مضر باشد.
مراقب نواحی حساس باشید
«فرد باید در ابتدای ورزش از حركات كششی گردن، شانه، اندامهای فوقانی و مچ شروع كند و بعد حركات كششی ستون فقرات به صورت كشش آنها به جلو و عقب و پهلوها انجام شود. حركت بعد كشش لگن، زانو و مچ پاست. این كار دو تا سه دقیقه زمان می برد.»
رییس كلینیك توانبخشی مركز قلب تهران ضمن توضیح موارد بالا می گوید: حركات روی عضلات دست، پا، سر و گردن را با احتیاط كامل انجام دهید و مواظب باشید این حركات، آسیبی به این نواحی از بدن شما وارد نسازد، زیرا این اعضا بسیار حساس هستند و با كوچكترین ضربه ای آسیب میبینند.
البته به گفته این فیزیكالتراپ، این نكته را هم باید یادآور شد كه شما در یك یا دو ماه اول این حركات را هر روز و به مدت ۱۰ دقیقه میتوانید انجام دهید، اما بعد از مدتی، شما میتوانید این زمان را از ۱۰ دقیقه به ۳۰ دقیقه افزایش دهید. زیرا پس از گذشت یك یا دو ماه بدن شما آمادگی بیشتری را برای افزایش زمان ورزش كردن دارد و با مشكل جدی مواجه نخواهید شد.
هر جایی ورزش نكنید
این نكته را هیچوقت نباید فراموش كرد كه مكانی را كه برای ورزش كردن انتخاب میكنید، باید محیطی كاملا آزاد باشد و شما حین ورزش كردن نگران این موضوع نباشید كه دست یا پای شما حین انجام حركات ورزشی به گلدان یا میز میخورد و باعث دغدغه خاطر شود.
این توصیه دكتر نجاتیان است ضمن این كه به گفته او اگر هنگام حركات ورزشی متوجه شدید كه در نواحی مانند كمر، گردن و سر دچار عارضه شده اید، بهتر است ورزش را متوقف كنید، زیرا این موضوع نشانه ای است كه شما آن حركت ورزشی مربوط به این ناحیه را درست انجام نداده اید. به همین دلیل در این ناحیه احساس درد و ناراحتی می كنید.
موضوع دیگری كه فوقالعاده اهمیت دارد، نحوه صحیح دم و بازدم شما در حین ورزش كردن است. شما باید بدرستی تنفس خود را كنترل كنید و بدانید چه زمانی باید دم یا چه زمانی بازدم را انجام دهید زیرا در غیر این صورت حین انجام حركات ورزشی با كمبود اكسیژن مواجه میشوید.
ضربان قلب را بالا ببرید
پس از انجام حركات كششی باید ضربان قلب را 50 تا بیشتر از ضربان قلب در حالت عادی بالا ببریم. این توصیه دكتر نجاتیان است.
برای این كار اگر وسیله ای مثل دوچرخه ثابت داشته باشیم، خیلی خوب است. یادمان باشد كه برای ورزش كردن لباس مناسب داشته باشیم و اگر قرار است حركات جهشی انجام شود باید كفش ورزشی داشته باشیم. حتی اگر این كار در منزل انجام شود. چون به گفته این فیزیكالتراپ انجام ورزش بدون كفش برای برخی اندامها خطرناك است.
دكتر نجاتیان یادآور میشود كه باید ضربان قلب را نیز از روی نبض رادیال در طول ورزشهای ایروبیك گرفت: مثلا اگر ضربان قلب 70 بود، باید آن را تا 120 بالا برد. میتوان حتی برای بالا بردن ضربان قلب از پله استفاده كرد.
باندهای درمانی: بهترین وسایل ورزشی خانگی
«توصیه ای كه امروزه برای تقویت عضلات و بهبود وضع مفاصل میشود، استفاده از تراباند یا باندهای درمانی است.»
این باندها كشی است و قیمت بسیار ناچیزی دارد. البته دكتر نجاتیان در مورد این باندها به این نكته اشاره میكند كه آنها رنگبندی مختلف دارد و هر كدام از رنگهای آن میزان كشش خاصی را به عضو وارد میكند. بهطوری كه معمولا رنگ زرد آنها سبك و رنگ نقرهای آن محكم است.
حركات تحت كنترل این باندها كه بسیار هم متنوع است، میتواند تك تك مفاصل و عضلات را تقویت كند.
گام آخر، سرد كردن بدن
بعد از استفاده از این كش ها و انجام تمامی حركات ورزشی باید به حركات كششی پایین به بالا پرداخت كه این كار برای سرد كردن بدن انجام می شود. در نهایت ما یك سیكل ورزشی 20 دقیقه تا نیم ساعت را انجام دادهایم و به سلامت روان و جسم كمك زیادی كردهایم، اما دكتر نجاتیان میگوید: برای اینكه انگیزه بیشتری برای ورزش كردن در منزل داشته باشید، توصیه میشود هنگامی كه میخواهید حركات ورزشی را آغاز كنید، بهتر است موزیكی در سالن یا اتاقی كه در حال ورزش كردن هستید، پخش شود زیرا در این صورت حركات ورزشی را با شوق بیشتری انجام میدهید.
ضمن این كه تمام افراد از كودكان گرفته تا افراد مسن میتوانند این حركات را انجام دهند. البته كسانی كه آرتروز گردن یا زانو دارند یا پا پرانتزی هستند، یا آسیب دیدگی تاندون دارند، باید زیر نظر متخصص ورزشهای خاص خود را آموزش ببینند.
ورزش زمان نمی شناسد
«ما الان گرفتار زندگی شهرنشینی شدیم. اما با این حال خیلی از مردم فكر میكنند كه ببینند كدام ساعت شبانه روز برای انجام حركات ورزشی برای آنها بهتر است. واقعیت این است كه بهترین زمان زمانی است كه به شما استرس نمیدهد.»
اینها عباراتی است كه رئیس كلینیك توانبخشی مركز قلب تهران به آنها اشاره كرده و میگوید: اگر ما بگوییم ساعت شش صبح بهترین زمان برای ورزش است، در نهایت كسی كه باید همین ساعت از منزل بیرون برود، بعد از ظهر هم ورزشی نخواهد كرد. چون تصور او این است كه شش صبح از هر زمان دیگری برای ورزش مناسبتر است. البته این را هم بگویم كه از نظر فیزیولوژیك ساعت صبح بهتر است.
آب بخورید، هم قبل و هم حین ورزش
فردی كه بیماری ندارد، بهتر است با خوردن مایعات ورزش را شروع كند. این توصیه دكتر نجاتیان است. چون با ورزش و عرق كردن تعادل الكترولیت بدن به هم میریزد و سرگیجه و ضعف به همراه دارد.
به خاطر همین قبل از ورزش و حین ورزش باید آب خورد. بهتر است ورزش با معده پر انجام نشود. برای بیماران دیابتی توصیه می شود مادهای كمحجم و قنددار مثل خرما یا موز قبل از ورزش بخورند. همچنین برای كسانی كه فشار خونشان پایین است، نیز این كار توصیه می شود.
گرم کردن بدن قبل از مسابقه با حرکات مناسب
گرم کردن بدن قبل از مسابقه با حرکات مناسب
ورزشکاران از حرکات مختلفي براي گرم کردن بدن استفاده ميکنند. محققان قصد دارند بفهمند که چه حرکاتي براي گرم کردن بدن مناسبترند.
پايگاه اينترنتي MNT در اينباره نوشته است: آيا تفاوت بين حرکات کششي ايستاد و گرم کردن بدن پويا را ميدانيد؟ آيا ميدانيد که انجام نادرست يکي از اين روشها ميتواند کارآيي را پايين بياورد؟
جيمز زويس از دانشکده علم ورزش دانشگاه ويکتوريا استراليا در مورد روش درست گرم کردن بدن قبل از ورزش تحقيقاتي انجام داده است. اين تحقيقات بر روي تاثير حرکات کششي ايستا و گرم کردن پويا برکارآيي پرشي ورزشکاران انجام شده است.
او به اين نتيجه رسيده که حرکات کششي ايستا تا 8% کارآيي پرشي را کاهش ميدهد. در حالي که گرم کردن بدن به شيوهي پويا تا 3% کارآيي پرش عمودي را افزايش ميدهد. حرکات کششي ايستا شامل کشيدن ساق پا، عضلات چهار سر و عضلات لگن است. گرم کردن به شيوهي پويا شامل حرکاتي مانند بالا بردن زانو، چرخاندن پا، دويدن و حرکات فيزيکي است که در آنها تغيير جهت حرکت وجود دارد.
زويس ميگويد: «بيشتر ورزشکاران از حرکات کششي ايستا بيش از حد قبل از ورزش استفاده ميکنند. استفاده بيش از حد از اين حرکات کارآيي و قدرت ورزشکاران را کم ميکند. اين کار در بين ورزشکاران بسيار شيوع پيدا کرده است. در بازيهاي تنس و فوتبال ديده ميشود که ورزشکاران در کنار زمين خود را به شيوه کششي ايستا گرم ميکنند.»
در حقيقت زويس عقيده دارد که انجام حرکات کششي ايستا قبل از مسابقه بدتر از گرم نکردن بدن است. معني گرم کردن بدن، بالا بردن سرعت پورسههاي متابوليک مانند ضربان قلب، دماي بدن، رساندن اکسيژن به عضلات و غيره است. زويس بيان کرده است که تحقيقات نشان داده است 11% اختلاف کارآيي بين انجام حرکات کششي ايستا و گرم کردن به شيوهي پويا وجود دارد.
اين نتايج بدين معنا نيست که حرکات کششي ايستا بيفايده هستند بلکه بايد بدانيم چه وقت بهترين زمان براي استفاده از آنهاست. اين حرکات براي پايان بازي و هنگامي که ميخواهيد بدن را آرام کنيد مناسب است.
در زماني کمتر از يک ساعت مانده به مسابقه نبايد حرکات کششي ايستا انجام داد. با اين وجود اين حرکات براي افرادي که دچار مصدوميت مزمن و سفتي عضلات هستند مناسب است.
در حال حاضر زويس تکنيکهاي درست گرم کردن بدن را به فوتباليستها تيم کولينگوود استراليا ياد ميدهد. وي همچنين مدير «کارايي قدرتي و شايستهسازي» در تنيس ويکتوريا است.